AlKmaarsche Courant
De Amsterdamsche week,
In onze straat.
Modepraatjes van een Parlsienne.
HtiM Twss en Tvtntlgsto hargang.
Zaterclag 4 December,
Feuilleton.
k*. mo. rata
Naar het Engelsch van J, E. BUCKRQSE.
28)
„Ik weet het," riep Bobby opeens. „We
zullen gaten in de deur branden, zooals we
gedaan hebben in het deksel van het siga-
reukistie voor mijn witte muis. Met een
pook. Maalt de pook gloeiend heet" Louise.
Mijnheer von Wiinmann, ga niu achter in de
least, anders zal u zich bezeeren."
Zoo gebeurde het, dat mevrouw Bean bui
ten adem van het telegraafkantoor kwam,
om een ondragelijken reuk van gebrande
verf in de vestibule, en vijf gaten in de kast-
deur te vinden.
„Wat in de wereld ben je bezig te doen?"
riep ze, toen ze binnenlcwam, een vreeselijke
angst greep haar aan, dat von Wiirmann
uit wraak het huds in brand gestoken' had1,
voordat ze tijd had, te bedeniken, dat hij de
ccrste zijn. zou, om te verbranden.
"Wij zijn bezig ludhtgaten voor hem te
niiiken, riep Bobby, heel bedrijvig eh ge-
wichtig. „Hij stikte. We konden hem toch
met laten stikken."
Mevrouw Bean1 greep die pook.
„Och, ondeugende, lastige jongen," riep
ze. ,,L)e verf is bedorven. Ga dadelijk weer
in de keuken en blijf daar, Louise, neem ze
mee en houd. de deur dicht." Toen ging ze
naar de kast, en hield haar mond en vlak
voor. „Ik heb het telegram gezonden," zed ze
met een' tooneelstem. „Ze zal u niet ontmoe-
ten. Ik zal er u uitlaten, als u belooft, dat u
haar niet zien zult, voordat u weggaat
„Ik beloof nieda U is een duivelm," ant-
TOondids mijn haar ven Wdamiam
„Dat weet ik," gaf mevrouw Bean toe, in
de gang haar ihanden wringend, „maar ik
moest het doen. he moest."
Zij wachtte en voegde er toen vergoelij-
kend bij: „Ala u hij den beschuittrommei in
den versten hoek kunt komen', dat is toch
beter dan niets, en daar staat een flesch
gemiberwijn bij, de deur
„Gemberwijnbeschuit!" zei von Wurmann
op zulk een bitteren toon en met zooveel bij-
voegelijke naamwoorden, dat mevrouw Bean
naar de eetkamer ging, maar niet om te
eten. Dc kinderen' gingen naar bed, de kerk-
klok sloeg het kwartier, het halve uur, negen
uur. De Hamburger boot moest om elf uur
vertrekken.
„Ik geloof," zei mevr. Bean wanhopig,
,/iat ik weer een' van mijn vergissingen ge
maakt heb."
Zonderling genoeg kwam deze gedachte
omitrent hemzelf bijna op hetzelfde oogen-
blik bij von Wurmann op, want het is een
ding om aan te bieden met een dame weg te
loopen in het vuur van een laatst vaarwel
en een ander om in een donkere kast de ge-
volgen te overdenken van die onberaden daad
vooral als men de dame niet liefheeft. En
von Wurmann had voor mevrouw Grainger
nooit eenig dieper gevoel gekiend dan ieder
aardig vrouwtje een jong man kan inboeze-
men, die niets te doen heeft en zich een-
zaam gevoelt. Hij hegon over haar goud-
bruine oogen heen een ouaangenaam onder-
houd te zien met zijn terecht aditerdochti-
gen vadier. en' hij herinoerde zich het laatste
onderhoua van een dergelijken aard, waarin
hem een zeer ouaangenaam' ultimatum werd
gesteld.
Was mevrouw Grainger het eigenlijk wel
waard? Een vaagj, vaag voorgevoel bekroop
hem dat hij eens blij zou kunnen zijn, dat
hij allean uit Engeland was weggegaan.
/ant hij was baginnm in ta Tii**n
weggega
Flodinooith verlaten zou met de boot van' elf
uur en alleen. Klang, kling, kLang klang,
klaog klang 1" riij, schrikte op, kwam met
zijn hand op een gebrokan jampot. Hoe laat
..r hangt
over de Jardlni dies Tuileries, de boulevailaa
en in1 de nauwe s/tratem, ert, zooals een voile
de gelaatstrekken flatteert de pretentieuse lij
nen van, de Sacr^Goeur verzacht, zoo'n win
ter verliest heel veel van -z'n channe, wanneer
we ons niet in eeni lokiker waime mantel kun
nen wikkelen, en onis behiagelijlk voelen in on
ze limousine-autobus, of aremtelen langs de
„snoepwinkeltjes" met bijoux, parfums en ele
gante mond'a inigiheidj es van Rue de lia Paix
en St. Hbnore.
iHet is winter, zelfs in Parijs.
iHtet meest trelkkeni ons de bonWtaliaiges
aan,; maar er zijn heel weinig bontwerkers,
die hun modellen voor een raam leggen; de
kunstenaara op diat igebiedi hebben gewoonlijk
een boven-apartement en een klein zwart
bordl met gouden letters, naast de porte-coche
re, in eenI hooge rij met „Lingeries", Mani
cure" etc. etc.
Wij hebben: aj veel bont gezien bij mijn
oouturifere; herimner je je wel, dlat die meeste
taFieura en veel robes ermee waren' gegar-
neerd? B.v. die roestkleurige matelasse-man-
tel met de groote sbawl-kraag van loutire en
een breede rand1 en manchetten van dat bont,
die zwart gabardine tailileur met grijs astra-
kan, die bever-kleurige tailleur met heel bree
de bonreni shawlikraag, de mantel ruim ge-
rimpeldl ondler de ceinture, die met zwart #u-
weel gevoerld) was, een rand langs de ruiim-
vallende mantelschoot, die van achter naar
voren opliep; een rond mofje en manchetten,
alles van bever. Zelfs de deshabilles hebben
bontgameering, bijv. oranje-crepe de Chime
omizoomdi met golvende randenl van in punten
gdenipt apehaarjHanga het rondle decollete
ook eeni gepumte rand apehaar, de ruimte in
de faille wordt door gittem knoopen bevestigd.
Een grijze fluweelen1 robe-manteau is gevoerd
met roos^kleurig zij-fluweel, dat een biais
vorrnt onderudit het corsage, de hooge shawl-
kraag, rand, manchetten en' roof zijln van
petit-gris. Een heel veel als gameei'ing toe-
•gepast bont is „agneau", lamsbon't, fijin, ge-
krulld bont!, dlat op astrakian lijkit en voorai
in't grijs wordlt gebruilkt op zwarte stoffen.
Ik zag oofc nog een mantel van gtrijize velours
de laine met eeni cape, die aan de polsen be-
vestiigd was met een manchet van: petit-gris en
met eeni bontrand was gezoomd.
iHleel veel van de groote bowtmantels heb
ben: eeni cape-vonmig bovenstuk; ze bestaiae
meest uit reepen kolinsky of vison of chinchil
la, die gedeelteliijik vertikaal en deels horizon-
faaft vaffien, een bwnnstuk en knta^
tikaal, de rand van de korte cape dwars en
t rokrgedeelte weer recht. Loutre wordt na-
tuurlijlb niet in: banden gelegd, maar meer als
(eweven stof behandeld, het wordt soms met
.crmelin gegameerd, bijv. een groote op-
staaadle kraag, eax- breedlc rand lange het
cape-achtig bovenstuk, die cp zij in verisial*
reepen naar benedten valt
Het „dwaree" effect wordt soms bereikt,
dor eeni of meer reepen van langharig bont in
eeni kortlhiarige mantel:
Edn gracieus kleedingstuik, dat weer in eene
is hersteld, is de kleine pelerine, die in aller-
lei vaiiaties de robe-manteau „vergezelt",
zooals wij! 't hier noeman; en verder dlragen
we allerlei modtellen kleine manteltjes: rechte
korte bolero's casaquins, kimono-modelletjes.
Bijv. van zibeline het model van een echte ki
mono, onder de taiile afgeknipt, met een ton-
vormige kraag en een strife met lange einden
op zij, tonvonmg mofje; een klokvormig
cape'tje van b°ver met op- en' afstaande
kraag, gesloten aan dien hals met een groote
bont-kaoopeen groote kraag van vison, ver
tikaal met drie dwarse reepen afgezet, die
voor en achter een punt vormen; de kraag
kan staand of liggend worden gedragem, 't
mofje (een onontbeeriijfe iets bij deze kleine
manteltjes) is ook van vertdfeaie streepen met
een dwarerand, eindigend in een punt van
onderen. Eefl casaqudn van1 gazelle, alleen een
overblousende rug en een iets langer vooretuk,
geen mouwerf, hooge kraag, slanting links aan
de kraag en op doi schouder; een1 lint van
satin<ire vorrnt hiet blousende van den1 rug
en sfluit over het vooretuk met een strife met
slbeg de klok? Mevrouw Beanl" riep hij.
Zoo gebeurde het, dat toen mdddemacht
over onze straat klonk, mevrouw Grainger
wakker lag, starende naar het plafond, ter
wijl Tom Grainger vreedzaaxn naast haar
sliep en von Wiirmann alleen stond te kij
ken' naar de lichten van Flodmou^jji die in die
duisterois schitterenden', terwijl de boot langs
de rivier de Flod naar de Noordzee stoomde
Bijna ieder huis was donker in de Tuin-
atraat, maar in de gang van mevrouw Bean
brandde het gas zoo helder als't maar feon
en verlichtte maar al te duidelijk de vijf ga
ten in' de kastdeur en de geheele ruine van'
de zomerjam en de ingelegde kool.
Toen mevrouw Bean alleen was met de
jam en de kool en haar eigen hart, schaam-
de zij zich niet tranen te storten.
„E>e uren en uren dat ik bezig was met in-
maken voor het heete keuken/vuur," klaagde
ze, en alles om een rustplaats te malken
voor een verliefden Duitschcr."
Toen begonnen haar oogen te schitteren
en1 haar mondhoefeen 'krulden' opwaarts.
„Eigenlijk was het niet, wat men rust kan
noenien, en zooals Herbert: zegt, men kan
nooit iets krijgen voor niets, oat iets waard
is."
Na deze overpeinzimg ging ze naar bed
en sliep vast.
Den volgenden morgen kwam Sophie aan,
op weg naar de bibliotheek en zij zag de ga
ten in de kastdeur.
„Wat is d'at?" vroeg ze.
„0, we hadden er een wild dtier in en
nioesten het laten ademhalen," zei mevrouw
Bean, die Louise en de kinderen stilzwijigen
had doen beloven.
nZcfcns Mar aen zarika bat?" red Sophia, die
zich de vorige herinnerde.
En mevrouw Bean liet het daarbij blijven
met de wedervraag:
„Heb je mevrouw Grainger van ochtend
gezien?'
„Ja. Ze zat voor het raam, toen ik langs
kwam. Ik vindl't jammer, dat ze met mijn
heer Grainger getrouwd is, jij ook niet? Ik
zou nooit een man kunnen trouwen, dien ik
niet zou kunnen achtea."
Haar gedachten vlogen naar het kort he-
grip van alle klassieken, die geen arm meis-
je kan trouwen, en haar oogen werden
groot en zacht; maar mevrouw Bean was
dien morgen niet sentimenteel.
„Je zoudt nooit een man trouwen, dien je
niet kon achten" zei ze. ,.Odi, je weet nooit,
of je ze kunt achten. totdat je niet meer van
hen af kun t komen
Sophie ootwaakts met een zucht uit haar
afgetrofekenheiid
„De lezingen beginnen' de volgende week",
zei ze zonder aanleiding. Mijnheer Howard
geeft een cureus over „Uefde bij Shakespea
re."
„0, 't zal wel gauw liefde in juffrouw Sa
lisbury's kamer zijn. Ik hoor, dat ze in Lon-
den woont", zei mevrouw Bean luchtig,
maar met aen bedloeling, want ze vond
Sophie veel te goed voor een hopdooze ver-
liefdheid op Howard
„Juffrouw Salisbury is mooi, virnd je
niet?" zei Sophie. „Ik moet nu gaan. Wat
doe je met die kastdeur?"
„Ik zal er kurken instoppen en er over
heen verven'", zei mevrouw Bean. „Dat heb
ik bedacht, toen' ik van ochtend wafeker
werd."
„Ik geloof, dlat je voor alles een mididel
zoudt vinden, om het te herstellen," zd
Sophie.
Mevrouw Bean keek naar de straat.
,,'Nasn", zei ze ruadg. „Ala aan mdsja in
lange emden. Een vierkant van louitre voor
den rug, twee rechthoeken van' voren, ge
zoomd met banden' van wolfsbond en een wij-
de hooge kraag vormen 'n vlot jasje Het flti-
weel van de veering komt door de spleten op
zij te zien. Heb je bijl al deze modelletjes her-
kend het pelenentje van de Parissienne van
1900 en kurn-je je voorstellen, dat het Pari-
siennetje van 1920 er weer even gracieus mee
uitziert, miissch'ien nog eleganter met de soupe-
lc lijln van- dit winiterseizoen in rofe en mou-
wen?
Deze winter is er veel 'barmonie tusschen
onze verechillende kleed'iingstukken. De geraf-
fineerde elegante zorgde er allang voor, dat
een detail van haar mantel in overeenstem-
minlg was met haar robe, haar handschoenen
met haar schoeisel, haar kousen met haar
hoed! iMIaar nu is die neiging tot harmonic
veel algemeemer gewordlen.
coline.
het ougeluk loop.t en ze verliesit haar reinheid,
kan ndemamd dat herstellen."
„0, natuurlijk niet. Daar is Betsy. Hoe
maak je het, Betsy, lieve?" zei Sophie.
HOOFDSTUK IX.
Juist voor het kenniis is in Flodimouth is
het die tijd, dat de menschen, die melt vacan
tia uitgeweesf zijn, weer terugkeeren naar
hun eigen stad en zich gereedmaken voor de
gezelligheid en warmte van' het winterver-
keer, evenals een gezin, dat zich om het
faaardvuur verzamelt. De lan^aams branden
nu, als de menschen van ham zaiken komen in
een mist, dlie voret voorspelt, en. bij zonson-
dfergang is het einde van iedere straat mooi
door den grijzen, dofgouden en rooden ne-
vel, waarin het verder afliggende gehuld is
De menigte van kleine kantoren en paklhui-
zen bij de dokken worden in dlat jaargedjde
en op dat uur, geheimzinnige paleizen aan
schemerachltige kanalen1, waar geheime sche-
pen wachtenlangs de lange wegen, die
naar het vlakke land varen, duwen mannen
handfcarren voort, opgestapedd met druiven
van een d'ubbeltje het pond, alsof die schepen
ze opgestapeld op het dek en vrij van vracht
van een vreemden wijngaard aanbrachten en
de armoedige druiven-verkoopers alleen het.
brengloon in refcening behoefden te bren
gen. Naderbij befeefcen, verraadt wat zaag-
sel op de vruchten., dat zij1 in vaten zijn gefeo-
men en door groote wijngaardeniere verzonr
den zijn, die het de moeite waard moeten
hebben gevonden. Maar de opgestapelde
dlruiven aan de' hoefeen der straten en die
grijze lucht die bij zonsondergang schitte-
rend wordt, en de niet aan te duiden geur
van zee en schepen, kenmerken ddn tijd van
de kermis m Flodmouth.
pftxdt vervefejfl).
XLIX.
Tentoonatelling van Wonlng>inrich>
ting en de Voorziening in den wo>
ningnood. De financieele toestand van
Amsterdam. Het Midden*Damterrein.
In de maand Mei van het volgend jaar zal
in het Stedelijk Museum eene tentoonstelling
betreffende woningdnrichting worden gehou«
den. Het initiatief is genomen door de Wo<
ningbouw»vereeniging „Samenwerking", en het
bestuur bestaat uit vertegenwoordigers van
architectensorganisaties, woningbouw«vereeni»
gingen en vereenigingen als „Kunst van het
Volk" en „Kunst van Allen", terwijl een trio
van officieele woning*hervormers aan het
hoofd ervan staat. Burgemeester Telleaen, die
oud.directeur is van het Bouw* en Wofingtoe*
richt te Amsterdam is eere»voorzitter; de heer
Wibaut, de wethouder voor de Volkshuisves*
ting is voorzitter; en de algemeene leiding be*
rust by den Directeur van den Amsterdam*
schen Woningdienst, den heer Keppler.
De bedoeling van de tentoonstelling zal zyn,
eenvoudigo woninginrichtingen te toonen, wel*
ke liggen binnen het bereik van arbeiders* en
beperkte middenstandsinkomens. Verschillen*
de meubelkunstenaars zullen daartoe model*
kamers inrichten, terwijl eenige gcmeentcbe*
drijven en «diensten zullen toonen het nieuwste
en eenvoudigste op het gebied van verwar*
ming, verhchting enz. dus zoowat in den
trant van hetgeen wij zagen op de Tentoon*
stelling van de Vereeniging van Huisvrouwen.
Men meent dat de meubileering eh de aan*
kleeding der woningen dikwijls te wenschen
79W de groote 3cheeptaatttentixmatelling,
Gntos, werd gehouden, staat nu eene uitge*
breide, modeme arbeiderswijk, waarvan een
gedeelte reeds sinds eenige jaren gereed en
bewoond is, en die zich steeds verder Noord*
Westwaarts uitstrekt tot de terreinen, waai
zich ten vorigen jare de gebouwen der Elta
verhieven. Enkele maanden geleden Is nu bo*
vendien buiten den hoogen Waterlandschen
Dijk, waarlangs zich de primitieve houten huis*
jes der gemeente Oostzaan rijen, een uitge
strekt terrein, liggend binnen Amsterdamsch
gebied, opgehoogd, en hier verrijst thans een
groot dorp uit den grond, van 350 z.g. tijdelij*
ke arbeiderswoningen, welke de Gemeente
bouwt. Onmiddellijk na die uitsluiting in de
bouwvakken is men hier aangevangen, en
thans reeds, na enkele maanden dus, ligt op
sommige blokken de kap. De huizen, aan
welke een levensduur van ten minste 40 50
jaar is toegedacht, worden in steen opgetrok*
ken, in houten geraamten, op betonplaten.
Rioleerings* en waterleidingsbuizen liggen al
in den grond. Er is in het plan ruimte uitge*
spaard voor scholen, een kerk en gebouwen
voor maatschappelijke doeleinden en een
speeltuin; in de nabijheid is een groep boo
men, die tot voor kort om een thans gesloopte
boerderij stonden, gespaard, en daarvan hoopt
men den kern te vormen voor een park of
plantsoen. De verre afstand van de stad is na*
tuurlijk wel eenigszins een bezwaar. Allereerst
in geval van brand. Het zal noodig zijn hier
6f een brandweerpost te vestigen 6f eene vrij*
willigen brandweer te vormen. En ook de
communicatie met de stad is voor de 1300
aanstaande bewoners niet zoo gemakkelijk.
Die bewoners zullen daarom gerecruteerd
moeten worden uit het personeel van de groo*
te bedrijven in de buurt: de Plantenboterfa*
briek, de Vuilverbranding, weldra de Scheeps*
bouwmaatschappij, enz.
In de tweede plaats bezochten wij, in het
Oosten der stad, in de Transvaalbuurt, de
stichting van de vereeniging „Handwerkers
Vriendenkring," die vier blokken van in to*
taal 417 woningen bouwt, voor de uit hunne
krotten verdreven Uilenburgers. Edn complex
is al voltooid en aan de drie andere wordt de
bonder d» Miranda vsraekwrde, dat, «t» bet I tot fcoe*ww> komt fey niet Vandawr dat do
gemeentelijk melkmonopolie wordt Ingericht, Gemeente, dat het college van B. en W., voor*
z66 als B. en W. zich dat voorstellen, er geen I loopig het meest gevoelt voor de aanvrage van
sDrake van kan ziin nnit - ,i«- 1 De Bijenkorf", die er een tweede warenhuis
overlaten, tengevolge van gebrek aan practisch
door eerTfariangrijk'ded van'de^koste^wdlke I laat?.te .hand Selegd. Het zijn huizen van drie I pirn. 220 millioen staat de waarde van onze I want een. Parijsche winter met zijn fijn-door^
:ering van de volkshuisvestine ver* ^frdlePm8en' "?et ruime, ynendeiyk*beplante gemeente*bezittingen ad. 368 millioen. zonde ..brume'die als een teere sillier hangt
sprake van kan zijn, dat er ooit eenig verlies
geleden zal worden. De wethouder durfde
hierover wel de meest*stellige verklaring af
te leggen; z. 1. behoeft de bevolking van Am*
sterdam niet „kopschuw" to worden gemaakt,
Het was eene verklaring, eeno dubbele verkla*
ring, waarmede de tegenstanders van de uit*
breiding der gemeente»bemoeiing echter geen
genoegen namen. Telkens weer werd er op ge»
wezen dat de financieele toestand van Amster.
dam niet toestaat van de Hoofd^tad eene
„couveux voor sociale proefnemingen te' ma*
ken (de uitdrukking is van den heer von Fry*
tag Drabbe, een der jongere katholieken. En
trouwens, het was ook niet te verwachten dat
de woordvoerders der beide partijen elkander
zouden overtuigen of iets toe zouden geven.
Overigens is in de rede van den wethouder
voor de financien natuurlijk, zooals gewoon*
lijk, eene uiteenzetting van den financieelen
toestand der Gemeente gegeven. Weinig ge»
ruststellend was de verzekering van den wet*
houder dat, nu de laatste Amsterdamsche lee*
ning mislukt is, B. en W. nog niet weten wat
zij doen moeten. Er zal moeten worden ge»
leend, maar B. en W. schrikken terug voor
eene dollardeening, zooals Denemarken, Noor*
wegen, de Zwitsersche steden enz. gesloten
hebben. Ofschoon er aan B. en W. gunstige
aanbiedingen zijn gedaan. Trouwens, nu de in*
dustrieele waarden eenige neiging tot daling
vertoonen, zou het wel eens kunnen gebeuren,
dat het publiek weer meer zin kreeg in ge»
meente«obligaties, die eene vaste rente en een
vasten aflossingstermijn bieden. Later, den
volgenden dag, voegde de wethouder hieraan
nog toe, dat er aan de beurs nog alle dagen
obligaties der gemeente Amsterdam worden
geplaatst, zoodat het den schijn heeft dat hfj
meent dat langs dezen weg de geheele leening
tenslotte tdch zal worden geplaatst.
Overigens zal, naar het oordeel van B. en
W. de Regeering moeten helpen met eene I We zijn den vorigen (keer middlen in onze
noodvoorziening. En de wethouder voegde boodisdiappen blijven stefcen, zoodat we nog
eraan toe dat Amsterdam heusch goed voor lang niet klaar zijin met onze wintergarderobe
haar geld is. Tegenover eene vaste schuld van eni 't wordt daarvoor todl heusch wel1 tijdi,
nl m 0')f) r, i-., t. 1 I v.rOifi t- /van DomImaVi ..*.'<.1^L !SHI!J
op wil zetten", eensdeels waarschijnlijk omdat
het tegenwoordige reusachtige gebouw alweer
te klein Is geworden, en anderdeels wellicht
om,,,. aan concurrenten te beletten zich
naast haar te vestigen. De twee gebouwen,
de oude en de nieuwe Bijenkorf, zouden door
een luchtbrug verbonden worden.
In de vierde plaats is er eene beweging ont*
staan om het Midden»Dam terrein onbebouwd
te laten. D. w. z. het comitd ter verbetering
van den toestand van het Damplein wil voors*
hands een plantsoen aanleggen op het nu al
jarenlang braakliggend terrein, en verder
in het belang van het verkeer de wegen om
het terrein verbreeden, d. w. z. het terrein*
zdlf verkleinen. Maar de achtergrond hiervan
schijnt te zijn den wensch om het Damterrein
blijvend onbebouwd te laten. Nu zou zoo'n
kleine square in het hart der stad op zichzelf
zeker wel een aanwinst zijn, ofschoon er niet
veel groen zou overblijven, als het terrein
volgens het plan der commissie diagonaals*
gewijze met breede verkeerswegen zou wor*
den doorsneden. Maar toch zou het de vraag
zijn of de verwezenlijking van dit denkbeeld
uit een oogpunt van stadsschoon aanbeve*
lenswaardig is. De Raadhuis*Damcommissie
heeft indertijd als ideaal gesteld het maken
van eene afgesloten Dam, min of meer vier*
kant, zooals de Dam altjjd geweest is, toen
het Commandantshuis er nog stond, en v66r
dien, toen op die plaats het „Huis onder het
Zeil" te vinden was. En door het onbebouwd
laten van het Midden»Damterrein zou de Dam
een zak krijgen naar de zjjde van de War*
moesstraat
WAGENAAR Jr,
XIII.
de verbetering van de volkshuisvesting ver*
eischen, niet tot hun recht komen. Deze ten*
toonstelling wil dus instructief zijn, en er zal
dan ook een speciaal bureau voor inlichtingeu
aan verbonden zijn.
In de ontvangruimte zullen maquetten te
zien zijn van moderne arbeiders* en midden*
standswoningen, benevens eenige fragmenten
van bouwblokken. Deze ontvangruimte zal
omgeven zijn door modelkamers. Zoo zal de
firma Heineke en Kuipers een slaap* en een
woonvertrek en keuken voor een arbeidersge*
zid inrichten, beantwoordend aan de eenvou*
digstsdenkbare eischen; verder komen er
woon* en slaapkamerameublementen van de
heeren Jansen en van Dorp. Het eigenaardige
is hierby dat de ontwerpers gehouden zijn
aan bepaalde prijzen; de inrichting van eene
arbeiderswoonkamer, hier tentoongesteld, mag
niet gaan boven een bedrag van 600, van een
arbeiders*slaapkamer niet boven de 400, van
een woon*onderscheidenlijk slaapvertrek voor
een middenstandswoning niet boven de 800
en 500.
Tot zoover over de inrichting van deze ten*
toonstelling. Als ze geopend is, kom ik er na*
tuurlijk nog wat uitvosriger op terug. In de
pers, althans in een deel ervan, is een klein
beetje den gek gestoken met dit plan van den
heer Keppler, dien men als den auctor intellec*
tualls ervan mag beschouwen. Gij zijt een wel
zeer beminnelijk idealist, zoo is er hem toege*
roepen, maar gij blijft in ieder geval een idea*
list; of eigenlijk nog meer een utopist Want
zoo was in het kort de conclusie wat
hebben wij aan mooie en goedkoope woning*
inrichtingen als ergeene woningen zijn?
En tot op zekere hoogte was dat zeker waar.
Toch zou men onbillyk zijn als men beweerde
dat er hierterstede niet uit alle macht wordt
gewerkt om het woningtekort aan te vullen.
Daarvan hebben zich, voor zooveel noodig, de*
zer dagen nog eens de vertegenwoordigers der
pers kunnen overtuigen. Nadat zij eerst in het
Stedelijk Museum de gasten van den heer
Keppler waren geweest en mededeelingen had*
den ontvangen over de bovengenoemde ten*
toonstelling, zijn zy een paar dagen later door
hem, per auto, gevoerd naar verschillende dee*
len der stad, waar hetzy door de Gemeente
rechtstreeks, hetzy door woningbouwvereeni*
gingen, met steun van Rijk en Gemeente, ar*
beiderswoningen worden gebouwd.
Eerst ging onze tocht naar Oostzaan, welke
plaats de dagen van haar bestaan als zelfstan*
dige Gemeente geteld ziet Ter plaatse waar in
binnen*erven. Ik denk dat menig kinderoog,
gewend aan het half*duister der oude verval*
len huizen op Uilenburg, verbaasd en verrukt
zal kijken naar het gras en de bloemen, waar*
over het zonnelicht speelt. Aardig en gezellig
doet ook aan, hier in de onmiddellijke nabij*
heid, het schilderachtige dorp van de archi*
tecten Berlonge, Gratama en Versteegh, dat
met zijne lage trapjesgeveltjes en frisch»roode
daken, en heel zijn gemoedelijk karakter, her*
inneringen wekt van oud»Holland.
Tenslotte zijn wij nog even gereden naar
de uitgebreide complexen van vereenigings*
bouw aan den Amstelveenschenweg en de
Krusemanstraat, dus in het Zuiden der stad.
In 8 jaar tijds is de geheele ruimte tusschen
Valeriusplein en Stadion volgebouwd, terwijl
men er op had gerekend dat dit wel 25 jaar
zou duren. Wdl een bewijs dat het hard
gaatl Althans de laatste maanden. De uitslui*
ting in het bouwbedryf heeft in het afgeloo<
pen jaar emstige vertraging gebracht. Maar
nu zijn 4032 arbeiderswoningen in aanbouw;
voor 274 woningen, te bouwen door de Bouw*
vereeniging ..AmsterdamZuid", zijn de be*
stekken gereed, en eveneens voor 84 wonin*
gen, te bouwen onder leiding van de Gemeen*
te door samenwerkende groepen van bouw*
vakarbeiders. Slaagt men erin in dit tempo
door te werken, (en de plannen voor 8100
woningen zijn gereed, dan mogen wij, volgens
wethouder Wibaut, tevreden zyn. Want wat
boven de 3500 woningen per 'jaar gebouwd
wordt, komt in mindering van het tekort, en
de wethouder hoopt de aanwinst op 4000 wo*
ningen per jaar te kunnen brengen. Wij hel*
pen het hem wenschenl
Sedert mijn vorige brief verscheen hebben
de beide socialistische wethouders, de heeren
Wibaut en de Miranda, gesproken, en hunne
verdediging culmineerde hierin dat zij (lees:
B. en W.) blijven vasthouden aan hun parool.
Wethouder Wibaut herhaalde de verklaring,
welke B. en W. in de toeHchting tot de be*
grooting hebben gegeven, t.w. dat moet wor*
den aangestuurd op foeperking van nieuwe ge»
meentebemoeiing die lasten voor de Gemeen*
te meebrengt. Maar tegelijkertijd verzekerde
hy (en zijn collega sloot zich hierbij later aan)
dat B. en W, o.m. vasthouden aan hun voor*
stel tot stichting van een gemeentelijk melk*
monopolie, onder toevoeging dat door B. en
W. „aannemelyk" wordt geacht, dat een zoo*
danig bedrijf zichzelf zal dekken. Ook wet*
p t u 7 J 11 i 1V|J
hij
Daarnevens heeft de wethouder nog ont*
kend dat de raming van de inkomsten geflat*
teerd is zooals door verschillende sprekers
betoogd was. De 134 millioen die B. en W. uit
de verruiming van het belastinggebied denken
te halen is zelfs aanzienlijk te laag. De wet*
houder rekent op 3.4 millioen. (Tot het heffen
van de 100 opcenten op de Vermogensbelas*
ting zullen B. en W. eerst in den uitersten
nood overgaan). Ook is de raming van de
opbrengst der Inkomstenbelasting over 1921
(36 millioen) niet te hoog. (Over dit jaar is, bij
eene raming van 33 millioen, al de 34 millioen
bereikt). En eindelijk wat minder mooi
klonk het staat vast dat er een belangrijk
tekort over 1920 zal zijn. Hoeveel dat tekort
zal bedragen, wist de wethouder echter nog
niet te zeggen.
Op het oogenblik dat wij dit schrijven heeft
de Raad zijn dertlende zitting over de be*
grooting gehouden. En nog is het einde niet
te zien! Woensdagavond hebben wfj bU uit*
zondering vry gehad, omdat B. en W. nood*
zakelijk eene vergadering moesten houden en
konden wij in allerijl wat Sinterklaas*cadeau<
tjes koOpen. Maar overigens zyn wy alle da*
gen tot's avonds elf uur bezet. Wie neemt er
nu eens het initiatief tot het oprichten eener
Vereeniging ter Bescherming van journalis*
ten?
Ook het Midden«Damterrein heeft, by de
begrootingsdiscussies, weer eens een onder*
werp van bespreking uitgemaakt
De heer Wijnkoop wil er een Volksgebouw
stichten; een vergaderplaats voor de talrijke
vak* en politieke organisaties hierterstede,
die z66t lyden onder den zalennood. Maar de
Burgemeester beduidde hem dat, afgescheiden
van andere bezwaren, het terrein daarvoor
veel te klein is. Zoo'n Volksgebouw moet toch
ten minste eene zaal hebben die 2000 2500
menschen kan bevatten, meende hij. En wie
zal het hem tegenspreken? B. en W. hebben
dan ook meer bet oog gericht op de uitbrei*
ding*Zuid.
Dan is er nog een sollicitant naar het ter*
rein: de heer O. Kamerlingh Onnes, de be*
kende directeur van het Bureau voor Handels*
inlichtingen hierterstede, die er het door hem
uitgedachte Overzee*instituut zou willen ves*
tigen. Ook hy schijnt echter weinig kans te
hebben, want zyn ongetwijfeld grootsch plan
blijft een plan. Het wordt nu al jarenlang
door hem gekoesterd, maar veel verder dan
Het bont van de robe*manteau vormt 'n rand
langs de toque, of de mantel is gevoerd met do
crfipe, waarvan de robe is gemaakt en die
mantel is zelf van de tegenovergestelde VIeur
van de japon, wat meestal een heel goedo
kleurencombinatie vormt, bijv. roest»rood te*
genover pauw*groen, blauw. en mordori, gee!
en violet'Soms wordt do gameering herhaald,
bijv. een robe van witte voile, met zwart ge»
borduurd, met een mantel van zwart fluweel
met dezelfde motieven in wit Of een tunique
is van oranje crfipe de soie met zilver bedrukt
en geboord met bever; hetzelfde bont vormt
de kraag van den manteL Het is zelfs heel
goed mogelijk een mantel te hebben die door
de voering by een japon past door de kleur
bij een andere, door de stof, het bont de gar*
neering aan een derde, vierde en vijfde ver*
want is.
Hier in Parijs zyn de stoffen heel kostbaar,
de werkloonen heel hoog, zoodat onze coutu*
riers er zelf allerlei op vinden, onze kleeding
economisch en practisch in te rjchten. Zoo
bijv. een robe«manteau van zwart fluweel met
wit geborduurd, breed langs den rand van de
rok, smal aan weerszyden, om de wyde arms*
gaten, aan de wijde mouw boven de petit gria
rand, waarvan ook de staande kraag is. Een
breede ceinture van zwart fluweel om de
heupen, hangt links in een groote lus af. Dit
toilet is even goed een robe*manteau als een
mooie, elegante middag*robe; de kousjes zyn
grijs en de toque is grys en de schoentjcs zyn
van zwart lak met een zwarte gesp met smal
wit randje.
Nu laat ik je niet meer kijken van de 616*
gance parisienne; zelfs in Holland zul je 't nu
lekker warm hebben in je vison mantel of
met een gezellig pelerientje van loutre of be*
ver. Chinchilla en hermelijn zijn meer uitge*
vonden voor de grandss mondaines en voor....
onze actrices, dan voor Hollandsche meiskes
van 18 jaar. Maar die zijn hier ook heel jeug*
dig en eenvoudig gekleed, al kyken ze wel
eens graag naar de jeunes femmes, de ge«
trouwde vrouwtjes, die na haar huwelyk zich
ineens veel somptueuser gaan kleeden.
