Alkmaarsche Courant
De Amsterdamsclie week.
In onze straat.
Zaterdag 11 December.
Feuilleton.
1W0.
Honderd Twas en Twlntlgste hargang,
Oproeping onderzoek verlofgingers.
De BURCEMIEESTER vam ALKMAAR
roept bij deze op de na ite moemen verlofgan
ger® der landweer. bimnem deze germeente in
het register vermeld in ant. 26 der Landweer-
wet ingeschraven, am ziicih, op grand van het
bepaalde in. art. 29 der Landweerwat op
Donderdag 23 December a.s., des nam te 1
uur te bevimden in de Cadetitenschool alhiier,
om aidaar door of van.1 wege dem landweerdis-
triotscommiaindamt te warden anderzocht, ge-
kleed' in uniform en voorzien van die tot hunne
voorgeschreven uiitrusting verdier behoorendd
kleeddng- en uitrustimgstuikiken, van' de wape-
nen, het ledengoed, de reglementen en de
dienstvoorechriften!, hum uitgreildt, benevens
vami hun zakboekje en van hum verlaipas.
9IJBREN TBIT9MA, lichting 1918b, 5e
Gomp., le Bat., 4e Regiment LandHvecr-Artil-
lerie;
WILKE iHENDRIK MUIPERS, lichting
1918b, 2e Oomp., 36e Bat Landweer-Infam-
terie;
HENRY THE RESE LAURENTIUS COS
TER, licking 1918b., 2c Camp., 27e Ba/t.
Landweer-Infanterie.
'De verlofgangers warden daarbij herinnendi
aan de navol'gende bepalingen vam de Land
weerwet.
Art. 31De venlofgamger van de landweer
verschijnt bij, het onderzoek in uniform ge-
kleed en voorzien':
a. van de tot zijine voorgeschreven uitrus-
ting verder behoorende kleeding- en uitrus-
tinigstuikken
b. van de wapenen, het ledergoedi, de regle
menten' en de dienstvoorechriften hem uiitge-
neikit;
c. van' zijni zakboekje en van zijln verltofpas.
Hi]' is verplicht om in de gevalilen en naar
de voorschrifteni door Onzen Minister van1
Oorlog vas'.igesteld, voorwerpen, als in dit ar
tikel' bedlodd, in oratvangst te nemen1, dan wel
deze in te leveren.
Art. 32. Onverminderd1 het bepaalde in art.
21; onder 2o em 3o, ten hetzij een arrest van'
een dag tat zes diagem, te ondergaan1 in de
naastbij'gelegcn provoost of het maastbijzijin-
de huiis van bewaring, hetzij een kwartierar-
rest van1 een! dag tot zes dagen, te ondergaan'
in eene kazerne, door don ddstriotsoom'man-
dant warden opgelegd! aan den verlofganger:
I a. die zonder geldige reden ndet bij het
ondlenzoeik veracMjmt;
b. die, daarbij venschenien zijnd'e, zonder
gelldlige xieden1 ndet voorzien is van al de in het
vorige arti'kel vermellde voorwerpen;
c. die de in' het vorige artikel vermelde voor
werpen bij het onderzoek ndet alle in den' ver-
eischiten staat vertbont;
d. die een of meer der im het vorig arti'kel
vermelde voorwerpen, aan een ander toebe-
hoorende, als de zijine vertooot.
II a. die,zonder geldige reden' voorwerpen,
als in het vorige artikel gemoemdi, ndet in ont-
vamgst neemt, of deze niieb inlevert in de ge
valilen1 en naar de voorschriftem im het laatste
lid van dat artikd1 bedoeld;
b. die zonder geldige reden voorwerpen, als
in hett vorige artikel genoemd, niiet in dlen ver-
eisch'ten staat dinlevert;
c. die eem of meer aan een ander toebehoo-
rende voorwerpen1 als in het vorige artikel ge
noemd, als de zijine inlevert.
Is den verlofganger kwartierarrest opgelegd,
dan wordt hij' tot het ondergaan van die straf
in werkelijkem dienst: geroepen.
Art. 33. De verlofganger, die zich niet on-
derwerpt aan eene hem door de kraehtens de
ze of eendge andere wet daartoe bevoegde ini-
l'ifaire autoriteft opgelegde straf, uiitgezon-
derd kwartierarrest, wordt op schriftelijke
aanvrage van den districts-commiandianrt!, te
stefuw IwjgwamwaSB cw thiMIJI*
plaats vam den verloigamger, aangehouiden en
omdler verztikerd geleide naar de naastbdjge-
legen provoost of het naastbijjzijnde huis vam
bewaring overgebracht.4
Art. 34 De verlofganger, die zich schul
dig heeft gemaalot aan een der in art. 32.
onder 1, bedoelde feiten, is, onverminderd
gehoudenheid tot het ondergaan van de in
dat artikel vermelde straf, verplicht op den
tijd en de plaats door den districtscomman-
dant te bepalen, te verechijnen of opnieuw te
verschijnen am te warden ondbrzocht.
Van tijd- en plaats gesahiedt openbare ken-
nisgeving op de wijze en naar de voorechrif-
ten, door ouzea Minister van Oorlog vastge-
steld.
Ten aanzien van het in het eerste lid be
doelde onderzoek geldt ar. 31, eerste lid, en,
voor zooveel noodig, ook het derde lid van
arti'kel 30.
Art. 35. De in art. 34 bedoelde verlof
ganger, die niet overeenkoimstig dat artikel
verschijnt of, verschenen zijnde, zich daarbij.
schuldig maakt aan een der in art. '32 onder
lb, c en'd vermelde feiten, wordt in werkelij-
ken dienst geroepen of gehouden voor den
tijd van ten hoogste twee maanden. Hierbij
geldt de tweede volzin van artikel 28.
Art. 35bis. De verlofganger, die zich
schuldig heeft gemaakt aan een der in arti
kel 32, onder II a en c, bedoelde feiten, is on
verminderd' gehoudenheid tot het ondergaan
van de in dat artikel vermelde straf, ver
plicht op de voorgeschreven wijze aan de
verplichting tot het in ontvangst nemen, dlan
wel tot het inleveren van voorwerpen, als in
art. 31 genoemd, te voldoen, zulks op den
tijd en de plaats door den districtscomman-
dant te bepalen.
Art 35ter. De in art. 35bis bedoelde ver-
lofanger, die niet overeenkomstig dat artikel
alsmog voldoet aan de in het laatste lid van
art. 31 onder meer omschreven verplichting
tot inleveren, of, dienovereenkomstig deze
verplichting vervullende, zich schuldig maakt
aan een der in art. 32 onder II b en c ver
melde feiten, wordt in werkelijken dienst ge
roepen of gehouden voor den tijd van ten
hoogste twee maanden.
Hierbij geldt de tweede volzin van art. 28.
Art. 36. De oproeping van den verlof
ganger van de landweer tot opkomst omder
de wapenen of in weikelijken dienst, ge-
schiedt op d'e wijze en naar de voorschriften,
door Onzen Minister van Oorlog vastge-
steld.
De verlofganger van de landweer, die
niet voldoet aan eene oproeping onder de
wapenen of voor den werkelijken dienst,
wordt als deserteur behandeld-, zoodra hij in-
gevolge den last zan Onzen Minister van
Oorlog als deserteur is afgevoerd.
Art. 21. Het Crimincel Wetboek en het
reglement van krijigstucht voor het krijgsvolk
te lande zijm. op het personeel van de land
weer, dat zich onder de wapenen bevindt,
van toepasing, en met opzicht tot de ver-
schillcnde geva'len van desertie, op het ge-
'heele landweer ^personeel.
Dat personeel wotrdit geacht onder idle wa
penen te zijm:
lo. zoo kng het zich' in' werkelijken dliensf
biji eene afdeelimg van de landweer of
bij eem der korpsen vam1 het leger be
vindt;
2o. gedurende den.1 tij'd, d'ien het in art. 29
bed'oeld1 onderzoek duurt;
3o. in het algemeen, wamneer het in uni
form is gekleed.
De Burgemeester voornoemd,
W. C. WENIDELAAR.
Alkmaaf, 10 December 1920,
Naar het Engelsch .van J. E. BUCKROSE.
83)
En als een zucht uit den hemel sloop deze
ged'achte im bijtoa ieder huis van onze straat;
er was bijna geen vrouw, die mevrouw Gol-
ding kende, of ze sloot een jheimelijk verdrag
met haar eigen hart, om in de toekomst lief-
derijker te zijn, en een feit is het, dat bij 'den
volgenden bazar de vrouw van een anmen
schrijver, wier buitengewone hoed om ver-
oordeeling riep, er afkwam met een „Mis-
schien heeft een tante hem haar gegeven."
Mevrouw Norton was het hek uit, toen zij
zich een boodschap herinnerde, dien zij haar
dochter Emilie beloofd had, over te brengen
het was de tweede dochter, die wat te-
leurgesteld en bitter was, omdat zij op haar
zeventiende jaar een ongelukkige liefde had
gehad. „Emilie wilde Bobby en Betsy mee
naar de kermis nemen1", zei haar moeder. ,,Ik
hoop, dat u ze wilt laten gaan. Ik ben altijd
blij, als het meisje werkelijk ergens zin in
heeft. Niet dat ze treurt, maar men kan zien,
dat al het fleurige er af is. Ik zou de helft
willen geven van wat ik heb en mijn man ook,
als we den tijd nog eens over konden doen,
dat we haar aan die komediestukken lieten
meedoea U weet, die kerel was de leider er-
van."
„Hm", mompelde mevrouw Bean. „Ik denk,
dat hij nooit iets ernstigs bedoeld heeft."
„Neem, ik denk het ook niet"1, zuchtfe me
vrouw Norton. Ik denk, als een man iemand
'kust, iederen avond voor honderden men-
sphen, dat het een soort van gewoonte wordt.
Maar Irinctenwi zijm am groota zorg."
Mevrouw Beam keek naar de bloeiende,
welgedane gestalte in.' blauw laken.
„Herbert zegt altijd", zei ze, „diat je de
zorg voor je kinderen even goed moet ne
men. als de korst bij het brood, en het er zoo
goed mogelijk moet al'brengen. Het is niet
natuurlijk, er aMjdi de ikoreil af te snijiaen1".
„lk doe het altijd. Mijn nieuwe tanden zit-
ten niet heelemaal goed'", zei mevrouw Nor
ton letterlijk. „Maar het is natuurlijk nogal
duur. Nil, goeden dag. Kan ik Emilie zeg
gen, dat Bobby en Betsy kunnen 'komen?"
,.Ja, heel graag. Goeden dag."
Maar toen de dag van de kermis kwam,
zag mijnheer Bean, dat hij een middag vri]
kon nemen, en Sophie werd' ook uitgenoodigd
van de partij-te zijn. Pieter Norton had,
ouder gewoonte vrij van school, en zoo was
de kleine eefckamer heelemaal vol, voordat
het gezelschap om twee uur vertrok.
Het was echt weer voor de kermis te Flod-
mouth, hetgeen beteekent een grijze lucht en
vale mist, met bruinachtige modder op we-
gen en straten. Dagen te voren komen groo-
te wagens langzaam door de mist aanrijden
met aibeeldingen van leeuwen en tijgere op
de groote zijvlakken; zoo vreeselijk en ge-
heimzinnig, dat werkelijke wilde ibeesten al-
lijld een teleurstellitng zijn voor eeni kind te
rlodmouth. Dan schijnt er een glionp van
goud van reusachtige vrachten, die op den
modder kraken en sichudden, en een geesten-
rij voorbij te gaan, maar't zou 'n deel vain iets
geheimzinnigs prachtigs, als een nieuwen
Salomonstempel kunnen zijn. Op dien tijd is
de lange weg over de brug zoo vol met
speelgoed, ijs, druiven en koek zoeti'gheid en
vreemde werktuigen om volwassenen te mar-
telen, dat Betsy het gevoelen uitsprak van de
jeugd van Floudmouth, toen ze zei: „Moes-
je, denkt u, dat de hemel zoo is?"
„Gek kind", lachte Bobby minachtend.
wStiit maar, liefje", cuate Sophie. „Som-
mige menschen zeggen dat het daar zijn zal,
zooals ieder het lieist heeft."
Bobby keek nadenkend voor zich. Dat was
een idee. Maar toen een akelige klapper vlak
bij Sophie's oor afging en zij „afschuwelijk",
riep begon hij te zien, dat de redeneering,
geen steek hield.
„Kijk eens", zei hijl „Hoe kan dat? Ik
houd van klappers en' u niet. We zouden
ieder een hemel moetea hebben."
„Spreek niet over wat je niet begrijpt", zei
mijnlieer Bean scherp.
„Wiil je een klapper hebben Bobby?" zei
Pieter, terwijl hij er een kocht „Nu, Bean
laat je gaanMevrouw Bean1 en ik zijn ge-
komen om plezier te maken, en dat zullen we
ook doen. Hier zijn we bij1 de kermis, laten
we eeret naar de kramen gaan, voordat ze
te vol worden."
Zij kwamen in de schetnering van den in-
gang, waar een geelachtig licht door het lin-
nen dak schijnt en er alles rijk en mooi doef
uitzien. Si'apels caleidoscopen' schitterden als
zilveren en gouden bekers, die in hoopen
door feestvierende goden zijn weggeworpisi
poppen van enkele stuivere schijnen bij dat
licht mooier en fijner en lachender, dan die
in de mooiste winkels van de wereld; werk-
doozen en zakjes en beurzen van zes tig cent
krijgen een gehedeizinnigen glans, die ze er
uit doet zien', of ze minstens 1.80 waard
zijnen ballen zijn in zulk een weelde van
schiterend1 rood en oranje en blauw opge-
stapeld, dat de hoek waar zij liggen, wel
een vergeten plekje in het hoi van een too-
venaar kan zijn.
Bui ten was de nevel weer, met landelijke
gezichten, die rood' en vroolijk door de mist
schenen, en bleeke stadsmenschen', die zich
vlugger door de menfgte bewogen. Geschet-
ter van groote trompetten, gerinkel van bel-
len, gegil van fluitjes en door dit alles heen
ds uitroepen van verkoopers en vertoonere-
„H6, ik houd van een beetje lawaai", zei
een blozende ionge vrouw dicht bij Sophie.
„Je Icunt een koe hooren loeien op mijlen af-
stand van Long Burnsby."
„Alle aardigheid van de Icermis een
stuiver!" schrecuwde een man aan haar an
dere oor, en hij liet een pop aan een touwtje
dansen.
Toen dlaverde opeens een geMd als van
duizend Duitache muzickkorpscn uit den ver-
gulden voorkant van een tent vlak by en
Bobby gilde: Dat is de tent van de Diicke
Dame. Ik will die Dikke Dame zien".
„Dat lean je niet. Het is te min", zei me
vrouw 'Beam1.
„We zijn hier gekomen om min te zijn",
lachte Emilie Norton. „Ik zal met je gaan,
Bobby."
De anderen volgden, om de twee niet te
verliezen, omdiait het onmogeldjk is, menschen
weer te vinden, die men op de kermis te
Flodmouth uit het oog verloren heeft, en me
vrouw Bean, met haar hoed scheef, een plu-
meau in een' hand, een paardjc in de an
dere, was blijkbaar „tot alles 'in staat", zooals
zij zeide.
Maar mijnheer Bean bleef behoorlijk, zelfs
in de tent van de Dikke Dame, en weigerde
Strang aan zijm famiLie om' in den1 kolossalen
arm te knijpen, die met dat d'oel werd uitge-
stoken.
„Kan het alles echt zijn?" fluisterde Emilie
Norton, die met Bobby dicht bij de Dikke
Dame stood en er zeer gezond en flink ge-
bouwd uitzag in vergelijking met die massa
log vleesch.
„Ik zou dadelijk kunnen zeggen of het op-
\gevuld' was of niet, als ze mij haar maar wil>-
Lden laten lmijpen", bromde Bobby op denzelt
den zachten toon. Er is een kneep, die ik op
school heb geleerd
i „Hier, domes en heeren", en een liederlijk
uitziende man kwam vooruit met otunogelijlca
In te cfte hrodSuta te Ubwi
gadin bij Val Sinestra, als slachtoffer van....
steenpuisten) heeft het bestuur van het Con.
certgebouw zoo goed mogelijk in zijne plaata.
vervanging voorzien. Het engageerde mannea
ala; de GenerabMuaikdirector Hermann
Abendroth uit Keulen, leider der bcroemde
Giirzenich'concerten aidaar; Max Fiedler, nu
kapelmeeater te Essen, maar voor dien (d.w.z.
v66r den oorlog) dirigent van het Boaton.or.
kest, dat doorging voor het beste van de we.
reld; Arnold Schonberg, componiat en diri.
gent, vertegenwoordiger van de nieuwe rich,
ting in de muziek, baanbreker van den nieu.
wen tijd; Gabriel Piernt, eveneena coinponiat
en dirigent, directeur van het vermaarde or.
chestre.Coionne te Parija; en de bekende En.
gelsche componiat Sir Edward Elgar, dirigent
ook van naam
laarzen en een vetten hoogen hoed ,jiier ia
vhet levende wonder van de wereld Geen
kunstmatige voeding. Geen gedwongen le-
digheid. Deze dame is alleen geworden to*
hetgeen ze is door het gewoae voedsel van
een Brifcschen burger, en een zuiver geweten.
I k zelf
..Marmaduke", riep Emilie. die een oogen-
blik verstijfd had gestaan. „Het was dus uit
armoede en trots, dat Je me niet schreef( niet
udt onverschillighjeiid 1 Och, hoe ben je hiertoe
-gejeomen
Daar ze heel veel romans gelezen had,
sprak ze als een van hare geliade heldinnen
bij een crisis en zij voelde dat dit eindelijk
Leven was. Leven met een hoofdlctter L., dat
de aandoeningen een plaats kregen en' werke
lijke dingen gebeurden. Zij: kreeg een kleur
en haar oogen schitterden van echt verlan-
gen om zich te gedragen als een ware held'in
zou doen. als zij den held met vcrsleten laar
zen en een ouden hoed ontmoet, maar Mar-
maduke keek de voile tent rond, alsof hij weg
wilde loopen, en de dikke dame, die nu voor
het eerst sprak, vroeg met een diepe stem:
„Marmaduke wat beteekent dit? Toch
weer niet een ander?"
Emilie wierp haar hoofd in den nek en
keek geheele feuilletons naar die verbaasde
menigte, toen zij van haar vroegere tooneel-
leider en minnaar zeide:
„Deze hcer is een vriend van mij? dien ik
blij ben weer te outmoeten dien ik nooit
vergeten heb."
„Dus is het weer een ander", zei de dikke
dame.
„M'isschien' weet u niet", zei d'e dilkke dame,
vreeselijk hijgend, „dat u tot mijn echtgenot
spreekt. Dat schijnen ze nooit te weten
geen van hen
„',9dhan<iemompdkfe eeni rfienstmeistje
dicht bij de deur.
(Wordt vervolgd)
Kit
BESCHIKBAARSTELLING HEEREN
RIJ GBOTTINES.
De nog restecrendc Heeren. en Ondermana.
Rijgbottines zijn verkrijgbaar gesteld bij den
magazijnmeester van het Distributiebedrijf in
likwidatie. H. PASTOOR, Doelenstraat 14 en
HEEREN RIJGBOTTINES 9.— per paar.
ONDERMANS RIJGBOTTINES 7.50 per
paar.
Elk paar gegarandeerd.
L.
Sinterklaas te Amsterdam. Nog
een« de woningnood. Joyeuse ren«
trte van Willem Mengelberg. Ten.
toonstelling van portretten in art!
(Therise Schwartze»stichting).
Sinterklaas is afweer achter den rug, en wij
gaan al hard naar Kerstmis en Nieuwjaar toe.
Maar toch waag ik het nog even op Sinter,
klaas terug te komen. Want er is eene bijzon.
dere, eene historische, betrekking tusschen
den goeden heilige en het aloude Amstelre.
dam. Sint>Nicolaas was de schutspatroon van
de zeevaarders, en dus mag men wel zeggen
van de havenstad Amsterdam. In de Oude
kerk moet hem in het begin van de 16e eeuw
een beeld van klinkklaar zilver zijn opgericht.
Volgena Ter Gouw bleef dat beeld van
„Cbw«W •efnn «wi rai n vfJfCg Jwrra
ongemoeid. Toen begrepen de Burgervaders
dat hfj geld waard was, en teekenden zij den
4en October 1578 een besluit, waarbij aan
Kerkemeesteren gelast weid hem te verkoo.
pen. Than# leeft de naam van den bescherm.
heilige nog voort in de Sint.Nicolaaakerk aan
de Prins«Hendrikkade, tegenover het Centraal.
Station en in de Sint'Nicolaasstraat, een der
onaanzienlijke zij.straatjes van den Nieuwen.
dijk; in het oudste gedeelte van Amsterdam
dus. Uit. mijn jongenstijd herinner ik mij nog
heel goed den steen met Sinterklaas crop, in
den gcvel van het oude koffichuia „de Bis*
schop", op den hoek van den Dam en het
Damrak. Op den Dam is vele jaren lang eene
Sinterklaas.markt gehouden. Volgens een
keur van den 4den December 1163 mengden
zich vele dieven onder het publiek, als er op
of omstreeks den feestdag aulk een ..groote
menichte van volck uyt alle hoecken der stad"
naar die markt stroomde. Wat nog altijd zoo
isl Telkens weer verschenen de vorige week in
de Amsterdamsche bladen waarschuwingen
tegen de zakkenrollers. Die schelmen maakten
ook weer dit jaar vele slachtoffers; ook onder
de winkeliers. Ik heb mij laten vertellen dat de
directie van de Bijenkorf op deze wijze eene
schade lijdt die op vele duizenden guldens
moet worden geschat. In oude tijden werd het
langvingerig bedrijf op straat nog begunstigd
door de slechte verlichting. Er waren wel lan«
taarns, maar de dieven stalen daar eejst de
kaarsen uit, en mengden zich vervolgens in
het gedrang, om met eene behendigheid, wel.
ke niet minder groot was dan die van hunne
20ste eeuwsche college's, beurzen en beugel.
tasschen weg te kapen. Daarom verordineer.
den Mijne Heeren van de Gerechte, dat alles
v66r het luiden van de poortklok afgeloopen
moest wezen. Maar z66 lief hadden de Am.
sterdammers hun Sinterklaas, dat ze zich lie.
ver aan de listen der zakkenrollers blootstel.
den, dan dien avond thuis te blijven; en zoo
was, schreef Domsslaar in 1665 „de merct wel
tot middernacht duerende met grooten toe-
loop van menschen".. Nog in het laatat der 18e
eeuw was de markt in bloei. Later trok zij
zich binnen de winkels terug, en sedert werd
de Kalverstraat de hoofdzetel van Sinter,
klaas. Op den Dam zag men toen nog slechts
de schamele overblijfselen der oude vermaar.
de Sinterklaasmarkt in de gestalte van een rij
kraampjes, waaruit de kreet opging: ,,'n skel.
ling 'n poent!" en waar de achterbuurtslui,
die naar T.er Gouw opmerkt altijd
't langst de oude manieren vasthouden, om
heen drentelden. Eerst in 1836, toen er op den
Dam een houten hulpbeurs te staan kwam,
werden die laatste vertegenwoordiger* der
Oudheid voor goed verdreven.
En zoo zou ik nog op veel kunnen wijzen
ten betooge dat Sinterklaas te Amsterdam te
alien tijde eene bijzondere populariteit ge»
noot. Ik denk bijv. aan het oude Doolhof, in
de vertoonzaal waarvan hij levensgroot ge»
schilderd was op 't houten beschot recht te<
genover Goliath (nu nog staande in het Rijks.
Museum). Ook uit vele Sinterklaasliedjes
blijkt dat in ons Vaderland Amsterdam steeds
als de hoofdplaats der I Sinterklaasvreugd is
beschouwd. En ook blijkt het hieruit, dat de
kinderen te Amsterdam weleer op Sinterklaas
vrij af hadden, en niets deden dan pretmaken,
zingen en koeketen. En zoo zou ik kunnen
voortgaan met aanhalingen uit het verleden.
Maar dit beteekent natuurlijk niet, dat het
SinterklaasTeest heden ten dage hierterstede
niet meer met opgewektheid wordt gevierd.
Het is nog altijd als in Jan de Regts liedje, in
welk oudsHollandsch deuntje staat:
„Dat Sinterklaas,
„Dien ouden baas,
„Moet loopen voor Sint Feiten;
„Hij helpt maar met een gioot geraas
„De heele stad op stelten".
Ja, de heele stad heeft in het laatat der vo>
rige week op stelten gestaanl Vooral wie een
groot warenhuis als „de Bijenkorf" heeft be.
zocht, stond versteld van de massa volk, die
de Goed.Heiligman daar bijeendreef, en over
de stroomen gelds die hij, in dezen zuinigen
tijd, alom deed vloeien. Toch was het wel te
merken dat menigeen het veel minder royaal
had dan vroegei. Vraag het maar eena aan de
Amsterdamsche onderwijzers, die ook weer
dit jaar een Sint>Nicolaasfeest voor de kinde.
ren der volksscholen organiseerden. Tot de
moderne Sinterklaas.traditie behoort ook de
voorstelling. 's Middags, v66r strooi.avond, in
den Stadsschouwburg. Het mooiste feest blijft
echter de huiselijke viering, en die heeft dit
jaar evengoed plaats gevonden als in den
tijd van De Genestet, toen deze zijn sardigen
Sint'Nicolaasavondi heeft gedicht. En n6g
vrwsgw, ecncs Jn Sttsrs effa SlHtBTK«»*voHt$
schilderde. Wat ook maar goed is. Want,
vooral in onzen tijd, die ala 't ware tot uit.
huizigheid dwingt en drijft, moeten wij met
twee handen vasthouden aan allea wat ons
vereenigt om den huiselijken heard!
In aansluiting aan hetgeen ik de vorige
week meedeelde over den stand van den wo»
ningbouw hierterstede, moge thans nog het
een en ander volgen uit de rede die wethou.
der Wibaut in den loop der begrootingadia.
cussies hield over den woningnood en zijn#
bestrfjding te Amsterdam.
In tegenstelling met zijne houding toen, liet
hy nu niet een opgewekten toon hooren. Hij
erkende dat 1920 een slecht jaar is geweest.
Dat kwam door een complex van oorzaken.
Primo is er in het begin van het jaar op vele
werken slecht gewerkt. Ook tengevolge van
arbeidsconflicten. Maar de wethouder legde
toch vooral den nadruk op den weinigen werk.
lust van de bouwvakarbeiders, daarbij herin.
nerend aan de interruptie die hij in verband
daarmede vroeger eens plaatste, t. w. dat het
niet veel onderscheid maakte (wat betreft den
voortgang in den bouw, W.) of er al dan niet
gestaakt werd. Daamaast heeft natuurlijk de
groote uitsluiting in de bouwvakken een zeer
ongunstigen invloed op den woningbouw uit.
geoefend. Daarna is in het bouwvak de toe.
stand ontstaan, dat telkens aan het eene werk
arbeiders worden onttrokken om op het an.
dere gebruikt te worden. De aaanemers bie«
den zoo hoog mogelijk tegen elkander op, om
maar werkvolk te krjjgen. En de werklieden
maken van den beataanden toestand gebruik
om steeds hooger boven de in het collectief
arbeidscontract vastgelegde voorwaarden uit
te gaan. In verband hiermede ia er op ver.
schillende werken een onvoldoend aantal ar.
beidirs aanwezig. Dat is de hoofdoorzaek van
de slechte vorderingen. En de eenige oplossing
zou, naar het oordeel van den wethouder zijn:
breken met het huidige stelsel van openbare
aanbestedingen en invoering van het geaocia.
liseerde bouwbedrijf.
Ter geruststelling van de tegenstanders van
socialisatie voegde de wethouder hieraan ech.
ter toe, dat B. en W. de macht niet hebben
om dit denkbeeld te verwezenlijken. Zelfs de
Machtige in het college van B. en W. zoo
voegde hij er lachend aan toe, duidend op den
titel dien sommigen hem geven, kan niet alles.
Tevens wees hij er op dat de regeering de op.
lossing van den woningnood langs enderen
weg zoekt namelijk door de medewerking
van de particuliere bouwnijverheid in te roe.
pen. Zij is voornemens, althana wat Amster.
dam betreft, de eigenbouwers te steunen door
bouwpremiea te geven en hypothecate voor.
schotten beschikbaar te stellen.
Natuurlijk was wethouder Wibaut over dit
vooruitzicht niet heel geestdriftig gestemd.
Zijn ideaal was: bouw (van arbeiderswonin.
gen) door de Gemeente en de Woningbouw.
vereenigingen regel; en particuliere bouw uit»
zondering. Maar hij zal zich bij de omstandig.
heden moeten •neerlcggen. Het ia niet anders!
Naar hjj meedeelde iy er bij B. en W. al eene
aanvrage ingekomen van „Amstel's bouwver.
eeniging" om grond, ten einde daarop, over,
eenkomstig de Rijksaanbieding, een 2000>tal
woningen te bouwen.
Het Gemeentebestuur heeft toen aan de
Regeering meegedeeld, dat in plan.Zuid grond
voor 1700 woningen gereed ligt en dat de aan.
vragende vereeniging daarover de beschikking
kan krijgen, mits de Regeering de toekenning
voor de daarvoor benoodigde gelden waar.
borgt. De zaak staat namelijk z66, dat de
uitvoering van het plan van ..Amstel's Bouw.
vereeniging" 2034 millioen gulden (excusez du
peul) zal vereischen, terwijl de Regeering
slechts een zoodanig bedrag voor het geheele
land beschikbaar heeft gesteld. Overigens
verklaarde de wethouder, dat B. en W, bereid
zijn op loyale wijze den particulieren bouw te
bevorderen. Hopen wij er het beste van voor
de bestrijding van den woningnood, die Am.
sterdam teistert als eene gruwelijke pestilen.
tie. Er komen hierterstede woningtoestanden
voor, die eenvoudig ongeloofelijk zijni
Willem Mengelberg heeft de vorige week
Donderdag zijne joyeuse rentrde in het Con.
certgebouw gemaakt en nooit is mij duidelij.
ker dan bij die gelegenheid gebleken hoe po<
pulair hij is in den besten zin van het woord;
hoe ons belangrijkste nationale muzielcinsti.
tuut staat en valt met hem; hoezeer men
komt om him, om zfjn kunst.
Toen hij nu drie maanden geleden (begin
September dus) plotseling ziek werd (hfj
heeft, naar men weet, al dien tfjd ziek gelegen
Aan geen hunner is het echter gelukt de
herinnering aan Mengelberg te doen verdwij.
nen; zijn verlies te vergoeden. En zoo was
dan ook Donderdag 2 December een groote
dag voor het muzikale Amsterdam. De zaal
was tot beratena toe vol, en er hing een at.
mosfeer die volgeiaden was met electriciteit.
Niemand die ditmaal te last kwam; wat an.
dera velen zich tot kwade gewoonte hebben
gemaakt Er wai opvallend veel toilet ge.
maakt En toen Mengelberg, jong, frisch en
slank na zijn langdurige ziekte, uit zijn logo
trad en de trappen van het groote podium af.
daalde, dreunde er zulk een hartstochtelijk ap»
plaua loa, overatemd weldra door een atorm
van toejuichingen, ala ik cog nooit in het
Concertgebouw gehoord heb. Het waa out.
roerend; niet alleen voor Mengelberg.zhlf.
Nu hebben wij hem weer voor een paar
wekenl Zondag zal hfj de Miaaa Solemnia van
Beethoven dirigeeren en de volgendn week
Donderdag de Eerste en de Negende Sym.
phonie van Beethoven, ten nfscheid! Want
waarschijnlijk gaat hfj den 21aten van deze
maand acheep naar de Nieuwe Wereld, om'
tot eind Ma art weg te blijven. Naar men weet
zal hij hoofdzakeljjk dirigeeren te New.York,
(waar het orkeat van Bodansky onder zijne
leiding zal ataan). Zijn plaats hiertersted (en
hiertelande) zal worden ingenomen door dr.
Carl Muck, opvolger van Fiedler te Boston,
een der knapste dirigenten, en ongetwijfeld
zal de nieuwe toestand beter zijn dan de oude.
Ik bedoel dat de remplacanten tot dusver
wijl het eene noodregeling gold slechts
enkele op zichzelf staande concerten dirigeer.
den terwijl dr. Muck hier nu repertoire
kan maken; zich rustig in zijn task kan in.
werken en de orkestleden met hem vertrouwd
kunnen raken. Maar toch zal het wel blijven,
eerst hier en daar, en dan algemeen in koor:
Willem, keer terug!" Want wij kunnen en
willen hem nog niet misaen!
In het gebouw van „Arti", waar wij haar
z61f zoovele jaren hebben gezien, het kleine
dametje met haar ffjn en geestig gelaat, haar
z61f en haar uitnemende portretkunst; in het
gebouw du* waar nog de herinnering hangt
aan tante Trees, zooals zij in de wandeling
genoemd werd, is thans eene tentoonstelling
geopend van kunstwerken, welke' hebben mee.
gedongen naar den prijs van de naar haar ge.
noemde atichting: de Ther&se van Duyl.
Schwartzcstichting.
De voorzitter van de atichting, de schilder
Schaap, heeft er Zaterdag in zijn openinga.
woord o.a. aan herinnerd, dat onmiddellijk na
den dood van de begaafde kunstenaresse ve»
len de behoefte hebben gevoeld om den naam
van Therfese van DuylSchwartze te verbin.
den aan de een of andere atichting. En omdat
de overledene steeds veel heeft gedaan voor
in nood verkeerende kunatzusters en «broe<
dera, werd besloten een altijd weer voor ver.
grooting vatbaar kapitaal bijeen te brengen,
waarvan de rente in hoofdzaak kan worden
beateed als bijdrage voor de kas van het Ne.
derlandsch Steuncomitd voor Beeldende
kunstenaren, en daarnaast ook, om, 66ns in de
drie jaar, een portretprija uit te loven, waar.
naar alle Nederlandsche kunstenaren bene,
den de 35 jaren kunnen meedingen.
De eerste wedstrijd heeft thans plaata ge.
had en de resultaten kunnen alleszina bevre.
digend worden genoemd. Ruim zeventig doe.
ken zfjn ingezonden. De prijs is gewonnen
door Mej. Ernestine Oosterman, eene kunste.
naresse die eigenaardig genoeg geen
academische opleiding heeft genoten. Zij zond
het portret van eene oude vrouw in, waarvan
zij de karakteristiek forach naar voren heeft
gebracht. Zie de aterk naar voren springende
neus, die welhaast den anavel van een vogel
lijkt, ook doordat de tandelooze mond diep is
ingevallen; zie de doffe, oude oogen; zie ook
