Damrubriek.
Uit de natuur voir jong en oud.
%l
Provinoiftftl Nieuw&
Uit bet Indlscbe leven.
Zootfjdliiffon
term grtwrtf, e.t. Rsttirdi*, Kuril*,
Aan de Damtnen.
Met dank voor de ontvangen oplossingen
van probleem No. 629 (auteur Meaudrc)
Stand:
Zwart: 2, 5, 6, 7. 8, 10, 13, 14, 30, 39, 43.
Wit: 11.17, 26, 28, 31, 32, 38, 47, 49, 50.
Oplosaing
1. 47-42 1. 7:16
2. 26-21 2. 16:36
3. 17-11 3. 6:17
4. 50-44 4. 39 50
5. 42—37 5. 50 22
6 37—31 6. 36:27
7. 32 3 7. 43 32
8. 3:15!
d oplossingen ontvingen wi.
hcercn: w. Blokdijk, P. Dekier, D. Gcrling te
- ole
Alkmaar, H. E. Lantinga te Bellingwolde,
Ooed oplossingen ontvingen wij van de
en Jb. Toepoet te Sint Pancraa.
UIT DE PARTIJ,
De volgende stand, ons toegczonden door
den heer Kenooij te Berkhout, bcvelcn wij
teen zeerste in de aandacht onder lezcre aan
Zwart: 4, 6, 7, 8, 12, 14/20, 25.
Wit: 23, 26, 28, 29, 31, 32, 34, 35, 36, 38,
39, 40. 45.
Zwart was aan zet en speelde 711 Wit
kan nu't vcrlies van £en of meer schijven
niet ontgaan, doch speelde als lokzet:
1 28—33. Zwart, zeer bcgecrig, liet di
rect volgcn:
1. 17—21
2. 26 17 2. 11 22
3. 28:17 3. 19:26
4. 35—30! 4. 12:21
5. 36- 11 5. 26 37
6 29 -24 ,6. 20 38
7. 39 -33 7. 38 29
8 34 3 8. 25 34
9 3:3!
Dat had zwart niet verwacht!
UIT DE PARTIJ WEISS- SPRINGER.
De heer Weiss heeft een succcsvollc tour-
ndc door ons land achter den rug Bchalvc
stances speelde hlj ook kleine matches van
drie partijen met de heeren Springer cn
Prijs, result-u.tvan beiden remise. E.n stand
uit ae partil Weiss- Springer vonden wij
zeer mooi Hij volgt hierondcr:
/wart: 3, 6, 11/13. 16, 18. 19, 23, 25. 29.
Wit: 22, 26, 27, 28, 32, 36, 38, 40, 41, 42,
43.
Weiss toonde na afloop aan, dat zwart in
dezeni stand had inoeten spelen: '2530!!
Wit gedwongen 4035. Zwart 1117, Wit
35 33, zwart 19—24 en hoe wit nu ook
blaat, zwart bchaalt winst door 11 46.
De lezer vcrzuime niet dit zelf te onder-
zoeken.
Ter oplosoing voor deze week:
PROBLEEM No. 630,
van O. DENTROUX.
resu
Oplossingen v66r of op 22 December, bc-
au van dit Blad.
Zwart: 7, 8, 9,10,12 17, 18, 19, 23, 25, 26.
Wit: r, 28,30, 32, 34s 38 41, 45, 4S.
UTT HEILOO.
UIT EGMOND AAN ZEE.
Dinzdak'avond vergaderde in hotel „Wel-
Kelegen" de vereeniging tot bevordering van
Vrtemdclingcnverkeer.
In het opmingewoord riep de voorzitter
de aanwezigcn een hartclijk wclkom toe cn
lierdacht weer in het kort het 25-jarig be-
staan.
De notulen werden ongewijzigd goedge-
keurd.
Beatuur8vcrkiezing
Herkozen werd a's pennirrgmeeater de
heer H. Davidson Voorzien moest ook wor
den in de vacature ontslaan door het vertrek
van den heer Blaauwboer.
Na cenige discussie of deze benoeming
voor 8 of 1 jaar zal gelden, werd tot het
laatste bealoton. Daar dc benoemde niet hcr-
kiesbaar zal zijn, merkte de heer Eijma tc-
recht op dat ze nu eigcnlijk een tweedo
handscli kracht moetcn kiezen, waarna dc
heer A C. Bos als zoodanig benoemd werd.
Het bestuur stelde dan voor, de vereeni
ging lid te ma ken van de Rijwielpadvereeni-
niging cn daarvoor ook eenige propaganda
tc maken. Het lidmaatschap Week voor vct-
eenigingen 25 te kosten. Tot toetrcding
werd bijslloten, terwijl zich dadelijk ongeveer
20 leden voor de Rijwielpadvereeniiging op-
gaven.
De vereeniging zal voortgaan leden voor
deze zusterveroeniging te winncn.
Bij het punt ..reclame" werd bealoten eeti
kleine verandering la de lijet van hotel* en
pensions te brengen, em miavewtand te veen-
Icomen. Voorts was het bestuur er sterk voor
ren prospectus uit te geven en werd het be-
atuur op voorstel vsn den, heer Bos daar-
voor een credict verleend van 200. Boven
dien zal hiervoor samenwerking gezocht
worden met de commissie van het villa-park.
Het bestuur stelde voor, tot de goncente
een aanvraag om hoogere subsidie te rich-
ten. Besloten werd geen bepaald getal to
vragen, doch alleen een „beduidende" verhoo-
ging te verzoeken. Algemeen werd de be
staande subsidie van 50 onvoldoende ge
acht.
Rondvraag:
De heer Bos sprak zijn leedwezen uit over
de voortdurende afwezigheid van den heer
Cockx. Hij hoopte, dat deze weer een werk-
zaam aandeel in het vereenigingswerk zal
gaan nemen.
De heer van Schaick vestigde er de aan
dacht op, dat er een nieuwe dienstregeling
voor de tram in be.werking is.
De heer van Eenennaam deelde mede, dat
hij niet meer zal medewerken aan de „Bad-
bode".
Daara sloot de voorzitter de vergadering.
Uitspraak van 10 December 1920.
1 P. v. M. te Alkmaar, S. W. te Broek op
Langendijk, overtreding Hinderwet, ontslag
van rechtsvcrvolging.
J. G. de J. te Alkmaar, in- staat van dron-
kenschap de orde verstorend, 6 boete of 3
dagen hechtenis.
J. B. te Egmond-Binnen, overtreding Wa-
penwet, 7 bocte of 4 dagen hechtenis.
C. H. N. te Limmen, loopen over verboden
grond, 4 boete of 2 dagen hechtenis.
K N. te Krommenie, u. de K. te Alkmaar,
straatschenderij, de le 15 boete of H) dagen
hechtenis, de 2e 3 boete of 14 dagen hech
tenis.
D. de W. Pz. te Castricuim J. P. D Gz. te
Wijk aan Zee, P. G. Dz. te Egmond aan Zee,
overtreding Jachtwet, de le 10 boete of 6
dagen hechtenis, de 2e 15 boete of 10 da
gen hechtenis, ae 3e 25 boete of 15 dagen
hechtenis.
P. K., L. J. M O., J. ZJ. P. B. en P. D.
te Alkmaar, D. O. te I Iarcncarspcl, G. G. te
Zaandain, W. G. te Rinncgom, overtreding
'Politievcrordening, de le 3 boete of 3 da
gen hechtenis, de 2e 3 boete of 7 dagen
Fuchtschool, dc 3c en 6e icder 5 boete of 3
dagen hechtenis dc 4e 8 bocte of 6 dagen
hechtenis, de 5e cn 7e icder 4 bocte of 4
dagen hechtenis, de 8c 75 boete of 30 da
gen hechtenis.
T. dc G., J. O., J. K. en J. H. tc Alkmaar,
K. N te Krommenie, A S te Wormervcer,
A de W. te Broek op Langendijk, dronken-
schap, de lc 4 boete of 2 dagen hechtenis,
dc 2e 3 boete of 2 dagen hechtenis, de 3e,
4e cn 6e ieder 2 boele of 1 dag hechtenis,
dc 5e 10 boete of 5 dagen hechtenis, dc 7e
6 bo?te of 4 dagen hechtenis.
J dc W te Akersloot. J, B te de Rijp,
W K. tc Otaleek, N. de J en G B, te Graft,
de O tc Hcerhngowaard P.- K. en G. K.
tc Heemskerk, O SJ. S cn W. S. tc Asscn-
.rlelft T P te Egniond-Binnen, A. N. te
Wormerveer, J. K., P. v. D. en J. M. te Heilo,
T W te Wijk aan Zee en Duin, P. K.. B. B.,
W BJ. D cn O M te ZuieU en Noord-
Schcrmeer, J. de B.. J Z en R W T. B. te
Amsterdam, W I, M. de B. R B>, A. K.,
H.J v. d L W A. J. en P. N. te Alkmaar,
overtreding Rijwielreglement, de le 8 boe
te of 5 dagen hechtenis, de 2e. 3e, 4e,.5e, 6e,
7e, 8e, 9e, 10e, lie, 12e, 13c, 19c, 20e 21e,
22e, 25e 27e, 28e en 31e icder 4 boete of 4
dagen hechtenis, de 14e, 15e cn 16e icder
3 boete of 3 dagen hechtenis, de 17e 3fX
I 8 boete of 3 X 5 dagen hechtenis, de 18e,
24e en 26e ieder 4 bogte of 14 dagen tucht-
sehool, de 23e 10 boete of 6 dagem hechte
nis de 29e en 30e ieder teruggave aan de
ouders.
Stv. Mij. Oceaan.
IdomeneuS, v. Japan n. Rotterdam, vertr. 14
Dec. v. Marseille.
Holl. West-Afrika Lijn.
Triton (Ehuisr.) vertr. 15 Dec. van Lissabon.
Holland— Afrika Lijn
Wieringen arr. 16 Dec. v. Hamburg te Am
sterdam.
Java-Pacific Lijn.
Tjikembang vartr. 13 Dec. v. Sa<n Francisco
KX? J*M*.
Utrecht.
Er iou ovcrwogen kunnen worden, of de
ofcnitellingidlenct niet ken worden-incekrom«
[ten, wet tot beperking van het perioneel ken
elden. In Zwitserlind is n< 6.30 geen kintoor
open.
Vcrder Is een stiatscommissie lngesteld vsn
gebruikers en embtcnaren om adviezen te ge*
ven; en een andere commiasie overweegt of
decentralisatie voordeel kan geven.
Andere diensttakken van den Staat betalen
voortaan voor de diensten, die de post ver*
leent en die vergoedlngen zijn al sterk toege»
nomen. Zoo was de opbrengst van de vergoe*
ding voor de behandeling der Rijkspostspaar>
bank in 1915 193.400 en zij wordt voor 1921
geschat op 850.000; voor de uitvoering der
sociale wetten zijn deze cijfers: 281.800 en
1.850.000; voor plak* en statistiekzegels
14.000 en 215.000; voor rcntezegels wordt
400.000 begroot voor 1921; en de afschaffing
van het portvrijdom voor officieele correspon*
dentie zal een voordeel aan het Staatsbedrijf
geven van 4K millioen.
Daarentegen moet de post zelf 2 millioen
offeren voor het vervoer van poststukken per
spoor.
De slotsom is, dat er alles wordt geprobeerd
om de balans van het bedrijf in evenwicht te
houden en dat de Minister wanhoopt, of die
evenwichtstoestand bereikt zal worden.
iga
Woen»d%g«voiKl vergaderde de Tulnbouw-
verooniging „De Vooruitgang" in het lokaal
van den heer Holder.
Bosporekinig groentvnverzending. De vooriit-
ter besprak de functiee van den expediteur
die de groenten' hier inlaadt, uitlaadt in Be-
verwijk en bezorgt bij de koopers en de func-
ties van den administrateur, die voor de boek*
houding enii. zorgt.
In een goed omlijnd' betoog stelde de voor-
zitter, namens het geheele bestuur, voor, deze
funeties te vereenigen. De voor- en nadeelen,
welke er het gevolg van kunnen zijn, zette hij
uiteein, doch aHe bezwaren worden ontzenuwd
en de voordeeleni opgesomd. Zij meenen goed
te d'oen deze funeties te vereenigen omdat het
loon van den man, die zich belast met de ex
pedite, die zomers 5 en 's winters 3.50
per dag verdient, te gering is. De administra
teur die 1 pet. van den bruto*omzet heeft, zou
in 66a functie vereenigd, een flink loon ver-
dienen, waarvoor het bestiuur iemand' kon
eischen en kon krijgen, die wat preateerde. De
bezwaren van te 'korten laadtijd zou worden
c pgeheven, wanneer er 2 uur laadt'ijd we?d
gegeven en, de groenten met de tram 8.30 uur
verder verzonden. Het bestuur stelde zich
voor een commissie van 4 personen te benoe-
men, die om de 14 dagen a lie bescheiden, re-
kening van uitbetaling, enz. kunnen nazien,
zoodet eventueeli voortkomend'e abuizen direct
kunnen worden opgelost. De voorzitter geloof»
de evenwel, dat vergissingen vrijweJ uitgeslo-
ten zijn.
Er ontstond een levendige gedaehtenwisse-
Hng die om de omvangrijkheid van d'e betoo-
ging moet achterwege blijvon, doch geen en-
kele der eprekers deeldle de meening van het
bestuur, men had den indruk dat de edml*
nistratie in de war loopt,
Het voorstel werd dan ook verworpen met
v66r 7, tegen 12 en blanko 4 etemmen.
Het beetuur stelde daarna voor de inkoo-
pen van meat enz. bij den secretarie onder te
brengen, die d'an die 1 pet. ontvangt.
Drie vooretelilen kwamen daarorntrent in
behandeling.
Een voorstel van den heer Blokpoel om den
expediteur het bestaande ealaris en K pet.
van de bruto-ontvangeten te geven, terwijl
deze H pet. van zijn loon, nu 1 pet. geeft,
werd aangenomen met 12 ttemmen voor, 4
teizon on 7 bianco.
De expediteur zal, naar de basis van den
omzet volgene dit jaar, een loon van pl.m.
6.25 per keer hebben.
Daarna kwam het bestuursvooretel in be-
hand'eling om de 1 pet. van de inkoopen aan
den secretaris-penninggmeester toe te 'kennen.
De heer van, Wiideren vroeg of de heer
Blokpoel overal ongeschikt voor was.
De voorzitter antwoordde dat het bestuur
eenparlg van oordeel was dat een belangheb-
bende, d'us een tuinder, dit moest behandelen.
Bovendien was het«loon,. van den eecretaris-
penningmeester van dien aard, dat hij voor
net vele werk wel een tegemoetkoming als
deze had, daar de secret<penningm. nu nog
gekozen moest worden, kon men dit met vrij-
heid bespreken. Tegen een wijziging der sta-
tuten die deze aangelegehheid' regelde, was
geen bezwaar.
Ook dit onderwerp werd langdurig bespro«
ken, den indruk was dat men Blokpoel, die
vrijwiliig yi pet. van zijn salarit liet v»!len
dit niet mocht ontnemen. De vraag werd ge-
daan of Blokpoel had bed'an/kt.
De voorzitter antwoordde op dit laatste
ontkennend. De benoeming is echter voor
een jaar.
Ook dit voorstel werd verworpen met 11
tegen 5 en bianco 7 stemimen.
Daarna was aan de orde de verkiozing van
een secretaris-penningmeester op een talaris
van 15 per jaar.
De voordracht luid'de: 1. 8. Akkerman; 2.
J. F. Kiers. Do hoer Akkerman werd gekozen.
Daarna werd de heer 8. Modder Tzn. geko
zen ale bostuurslid.
Ronrivraag. Gebleken was dat men altijd te
laat vei'.t, dit wordt niet in het belong der le-
den geacht. Het bestuur meend'e op goede
gronden te kunnen bewijzen dat het geen
verschi'l In prijzen maakt. De goedkoopste
mitnior van verzend'en per tram, auto of as
zal door het bestuur worden onderzocht.
Uniform® omvung von boswortelen en idem
gewloht van splnazie zal wordeni voorgedra-
gen bij 4@n marktbond.
Benoeming expediteur cn ad'mlnlstrateur
w< rd uangehoudon tot con volgonde vorgade-
ring. Solilcitnn'ten zullon worden opgeroepen.
De heer Akkenman bracht den soheldenden
voorzitter, niamens de vergaderlinr, warmen
dank voor wat hlj heeft verrlcht. Deze dankte
wederkeerlng voor het vertrOuwon.
De voorzitter bracht d'en seoretaris-penn.
dank voor zijn omvangrljk werk, die accurflat-
held waarborgt auoces voor de vereenlging, nu
hlj hum voorzitter wordt.
XIII.
Nog even meet ik op den epijevoorraad te-
rugkomen.
De rijsttafel begint wel eenigezine in die-
crediet te kotnen in echt Europeesche gezin-
nen. We worden in onze voedselvoorziening
wat meer Europeesch.
Of dat nu veretandig is, wil1 ik daarlaten,
Er zijn geleerden t) 'die zeggen, dat men zoo
min mogelijk wijziging moet brengen in zijn
eetgewoonten en anaeren, vermoedelijk even
geleerd zeggen: VoLg 'a Lands gewoonten.
Nu t^eten we, dat wij leeken nooit uitwpraak
kunnen doen in zulke gevallen.
Ik heb wel eena geneesheeren gehoord, die
beweren, dat bier leverziekten veroorzaakt
en ik weet dat. een dokter eena tegen iemand,
die wat laat van zijn lever had, zei; Je drinkt
ook geen bier.
Die dokter hi eld nu eenmaal van bier en
zijn collega niet. Zoo zal het nu met de rijst
tafel en de Europeeech? tafel ook wel gaan.
Miaschien ook, dat de beure een woordje mee-
apreekt, ten minete jaren geleden meeeprak.
Alle groenten werden aangevoerd uit Euro-
pa. We kennen alien in Ind'iS b.v. de firma
Tieleman en Droz te Leiden. Tegenwoordig
zijn er ook andore firma'#, die zich op de
„bli'kjci" Industrie toeleggen, maar jaren lang
had Tieleman en Droz het monopolie. Was er
'e a von <ia ergens een feoetje, onherroepelijk
waren de gasten veroordeeld om onder het
leggen van een kaartje of tua«chen de dansen
in te verorberen: een croquetje, een sand-
wiehje, een bordje ham met worteltjos en
doperwtjea van Tieleman en Droz, een etuk
taart of pudding en ten alotte een kop
bouillon.
Ruim dor tig jaar geleden echter begon een
tuinman, ik meen uit het Westland, met een
poging Europeesche groenten te tfelen in het
bergland van Java. Hij koos uit de omgeving
van Tosari op de helBngen van den Bromo.
Zijn poging is gelukt en tegenwoordig vindt
men ook in andere bergetreken ondternemin-
gen die Europeesche gewassen telen: aardap<
pelen, ealade, kool, 'andijvie, postelein, spina-
zic, erwten, boonen, aspergee, zelfs aardbeien.
De aardbeien zijn echter van weinig geur en
de overige groenten zijn wel goed, maar ze
hebben nog niet de perfoctie van die uit het
Westland. Vooral is eigenaardig, dat groente,
geteeld van zaad, in de tropeh gewonnen, on-
derdoet voor andere, die voortikomt uit zaad,
dat rechtstreeks uit Europo is aangevoerd. Er
schijnt nog een soort degeneratie plaats te
hobbeu.
Dat gebeurt met vrucbten ook. Ik heb eens
een citroenboom gezien. De eerste vruchten
waren geurig en sappig, doch de tweede ooget
kenmerkte zich door citroenen, waarvan de
schil onmogclijk dik was, terwijl ze nagenoeg
goon sap inhielden.
Bij Klaten groeit een soort papaja, de reu-
zenpapaja, lekker en gourig. Brengt men die
plant over naar andere utroken, zelfs op mid
den-Java, dan is de eersto vrucht ook weer
eon reuzen-papaja, doch daarna zijn het ge-
wone papaja's. Niet moor.
Een bekeude vrucht is ook de potnpelmoo*
dio bij Batavia groeit en door geheel Indii!
goruemd wordt. Ze komt, naar ik meen, ook
voor bij Paja-oombo in de Padangeche boven-
landen, maar norgen# anders. Elders vindt
men een even groot vruoht, de djeroek Bali,
maar die hualt er niet bij.
Elks at rook heeft, zoo zijn eigen vrucht. Zoo
vin^t men vertchillende manga-soorton in
vorachillende deelon van Indie; De manga
madoc bij Boorabaia, de manga aroemanie in
den Oosthoek, de manga van patjitan, enz.
Doch latcn we terugkeeren tot de groenten.
Do grooto ateden worden nu voldoende van
versche groenten uit, hot gebergto voorzien.
Soerabala krijgt ze van Tosari, van den
Ardjoeno en den Sememe, Semarang van den
Oenarang en uit de omgeving van Salatiga
on van Bodja, Batavia van Buitenzorg, 8oe-
kahoemi; Bandoeng uit oigon omgeving.
De kleinere plaatsen worden ook voorzien.
Daar zorgt menigeon trouwena voor zijn
eigen groente.
Zoo deed ik te Banjoemns, waar ik een groo-
ten tuin had. Ik liet er zaden komen uit Soe-
kaboemi. Dat was niot d'uur. Ik nam een Ja-
vaan in diengt voor de #om van 5 per maand.
Voor dat bedrag werkte zijn Edele den heelen
dag voor mij. Dat was nog eens eon tijd voor
een besoheidon beurs. De man kon er mee toe,
maar hoe het mogelijk is, begrijp ik nog niet
en dat er ondervoeding was, neem ik grlf aan.
•Hij wiedde de groentenbedden trouw en be-
goot ?e in d'roge tijdefl twee maal per dag.
Mo'rgens om tien uur bedekte hij ze met
„kepang", dat zijn mat ton, welke werden ge-
legd op palen, die om do bedden waren aun-
gebracht. Dit moest om de brandendo middag-
zx)n van de groenten af to houden. De mor-
genzon wae uitstekend en om d'rie uur mid-
dags werd de kepang weer weggenomen. Ook
bij slagregent moest de groente bedekt wor«
den.
Van de ongeveer 40 bedden, welke .ik had
nangelegd, heb ik geoogst: prachtige kropsa-
lade, uitstokende kroppen and'ijvie, radijs,
rammenas, tomaten, spinazie, capucijnprs,*
snijboonen (elagzwaard), enz. Het was in dien
tijd vooral, dat hij mij thuis de rijsttafel
finaal in de vordrukking was. Ik lean avanwal,
niet zaggoa, waan#«r miin gaeia hat geeondst
I«efd«, wt ef z&ad«r *jsttaf#l, aeedat ik nog
geen eerdeel aitsyrsA la V#t gedix* ttnnehea
de hiwhoven bedoelde goleerden.
Een goede zaak in .Indii! ie, dat «r veel
vruchton worden ganuttigd. Men eet er znln-
stens tweemaai per dag vruchton, te weten
na do middagtafal on'geveer twee uyr mid-
dags en nu He avondtafel dea avonds of half
negen. Velen eten ook nog vruchten bij het
ontbijt. Kinderen doen- er nog veel meer aan.
Pisangs worden zoo'n heelOn dag door kinde
ren opgepeuzeld. Bij mij thuis stond1 een
schaal met pisanga geregeld op een tafeltje in
de achtergalerij. Als dan zoo Zondags de
kinderen den heelen morgen thuis of in den
tuin speelden, was het verbazend te zien, hoe
die tiros verdween. Men kon zoo af en toe
eens booren roepenEven een pisang halen I
En dan riep de heele gemeente: Ik ook I
Ik hoorde eens 6en der kindferen roepenIk
heb mijn tiende al opl
En nu moet men niet denken, dat de eet-
lust er om 1 uur minder om was. Ik heb wel
opgemerkt, dat de eetlust vermindert door
snoeperijen, als chocolade, suikerwerk en
koek. Maar van pisangs., neen hoor, dat komt
niet voor.
As sen.
A. v. W.
December.
W# gaan heden in gedachten naar een
plaats, waar Aiken en Zeekoeten en meerdere
wintervogels te vinden zijn. We zullen daartoe
een wandeling maken langs het Texelsche
strand en wel vanaf „De kleine Slufter" tot
aan den Eierlandschen vuurtoren. Die Sluf«
ter heeft men al dikwijls afgedamd, en nog
kan men twee stukken dijk, belegd met stevige
takken, zien, terwijl hier en daar zakken met
zand versprcid liggen. Alle arbeid was tot he<
den te vergeefs, want telkens kwam de booze
zee, om weer atuk te maken, wat de menschen
met zooveel moeite meenden voltooid te heb»
ben. En nu atroomt weer tweemaai In ieder
etmaal het zeewater door die wijde opening
naar binnen, om een groote duinvallei te
vullen, en weder naar buiten, zeer tot genoe>
gen van zee< en moerasvogeia, die hier gaarne
verorberen de kleine krabbetje# en weekdier<
tjes, die telkena door het zelwater worden
meegevoerd-
Ziet ge wat Noordelijker boven het atrand
uitsteken die rechte en gebogen stukken ijzer?
Ze zitten vast aan het wrak van het prachtig
schip „De Benbrack", dat daar eenmaal op
het strand ia gealagen en met het grootste ge«
deelte van de lading in het zund ia verzonken.
Ja, als we eens alles bij elksnder hadden, wat
hier en in De Eierlandsche Gronden la ver<
zwolgen, dan zouden we verbaasd staan over
de vele en kostbare zaken, die de zee aan
de achepelingen heeft ontroofd. Gelukkig, dat
door de vele vuurtorens en andere aangebrach<
te verbeteringen niet zooveel strandingen meer
plaats hebben,. -als vroeger wel het geval is
geweest.
Ais we onze wandeling voortzetten, dan zien
we aan den waterkant vele strandloopers op
en neder trippelen, om uit de kleinigheden, die
de golfjes medevoeren het een en andcr weg
te pikken. Groote manteben zilvermeeuwen,
zoo wel voorwerpen in het jeugdige grauwe,
als het schoone volmaakte kleed, zweven over
de golven, om zich daar af en toe op neder te
zetten en weg te nemen, wat van haar gading
is. Wat verder in zee zien we een groote me«
nigte zwart< en bruingekleurde zee?eenden,
terwijl eenige aalscholvers laag over het water
in snelle vlucht verder trekken.
Maar let nu op die beide vogels, die daar op
het strand loopenl Wat wonderlijk waggelen
ze heen, terwijl ze het lichaam heelemaal op«
rich ten! Zouden ze niet spoedig wegvliegen,
wanneer we ze nadereh? Wees gerust, want
daar is heelemaal geen gevaar voor. Als we
maar oppassen, dat ze niet in het water kun<
nen komen, dan zullen we zoo aanstonds op
ons gemak kunnen kijken. Het zijn Aiken en.
zulke vogels kunnen slecht loopen, in het ge<
heel niet .vliegen, maar uitstekend zwemmen
en duiken. Je weet wel, dat vooral voor het
duiken de pooten zoo achterlijk geplaatst zijn,
evenals we dat bij de Zaagbekken hebben ge<
zien. Hoe meer we de twee vogels naderen,
hoe sterker beginncn ze met de smalle vlcu«
gels, die op vinnen gclijkcn, tc klapperen,
doch ze zijn niet in staat, zich met deze on<
doelmatige wickcn ook maar eenigszins van
den grond te verheffen. Nu we ze omsingcld
hebben, zullen ze maar geen moeite meer doen
om weg te komen, zoodat we nu de klcuren
en den vorm goed kunnen zien. Wat vrcemde
snavels hebben ze:' een weinig gekromd en
saamgedrukt. maar aanmerkelijk verhoogd.
Zie, de eene vogcl heeft drie dwarsc voren
over den snavel, die bij het andere dicr bljna
niet te zien zijn, De eerste is ccn oud voor<
wcrp, wat ook aan het vederklecd is te be«
speuren. Alle bovendcelcn met kop en bals
z(jn zwart, maar er ligt een bruine gloed over
en dc onderdcelei), dc elndcn van de kleine
slagpennen cn een strecp hlj leder oog zijn
wit. En als we nu het Jongere dier bekijkcn,
dan zien we, dat het zwart veel matter is en
dat ook de onderdcelcn van kop en hals, de
helft der wangen en de zijden van het achter«
hoofd wit zijn. De zwarte pooten van bcide
dicren zijn van acherpe nagels voorzien.
Mooie vogels zijn het nu julst niet, dsari
voor zijn ze te lomp van vorm en ook zijn de
nekken veel te dik. Misschien moetcn we In
deze twee dleren wel zien een mocder met
haar kind, die zoo samen uit het Noordelijk
deel van Noorwegen of van IJsland zijn ko»
men aanzwemmen, terwijl ze zich al duikende
van voedsel hebben voorzien. Want op dc rot«
sen van die koude streken broeden de Aiken
met groote troepen b|j elkander, en ieder wijf«
je legt slechts 66n ei, zoo maar op den kalen
grond zonder nest. Het ziet er vuilwit uit en
draagt eenige vicze bruinachtige vlekken. De
Alk leeft van vischjes en brengt daarmede
ool< zijn jong groot.
We willen nu de dleren naar de zee latcn
wandelen en het is wel vcrmakelljk, dit ge«
scharrcl eens gade te slaan. De lompe llcha<
men schommclcn heen en weer en met de
smalle vleugels wordt het evenwicht bewaard
en roelen ze zich voorult. Ze hebben nu het
water bereikt en zijn hiermede In hun ele«
ment gekomen. Aardig deinen ze op de golven
cn 't is, of ze welkom geheeten worden door
enkele soortgenooten, die daar rondzwemmen.
Maar zle, er zijn er bij, die een langeren sna«
vel hebben; overigens gelijken ze veel op de
dleren die zoo pas te water gegaan zijn. Ze
z|jn dan ook zeer na aan elkander verwant en
baheorm tot d#relfde fsmilie. die der Aleldee
of jiix.Aeig—We hebben 0cciea den gar**
hm Alk ef Alea terda an dla met den lang#*
ren anavel heet Zeekoet of Uria lomvla, die
op dezelfdc wljze leeft en broedt els de Alk.
Onder de Zeekoeten komt nog voor de Groo*
tc Zeekoet. maar die la voor onze streken zoo
leldzaam, dat men nog maar een paar maal
een voorwerp heeft waargenomen bij ons. De
Ongevleugelde Alk (Alca impennes), die b|jna
geen vleugels heeft, is stcllig ultgestorven,
omdat men er in de laatste 50 jaren ncrgens
een exemplaar van gezien heeft.
Wanneer we eens een wandeling doen langs
een binnenwater, zullen we misschien in den
winter wel eens een klein Alkje ontmoeten,
vooral, wanneer er ijsgang in zee is. We zul*
len het dan wel dadelijk kennen aan het ve«
derkleed, dat vrijwel met dat van den Alk
overeen komt. Het dier is evenwel de helft
korter en ongeveer zoo groot als de Dodaars,
dien we dikwijls al duikende in slooten en
plassen kunnen waarnemen. Die Kleine Alk
(Mergulus alle) behoort tot de Krabbeduikera
en komt na stormachtig weder soms veelvul*
dig langs onze kusten voor.
Maar zie eens, daar ligt een doode vogel,
die ook wel wat op Aiken en Zeekoeten ge*
lijkt; maar wat een wonderlijken snavel
heeft het diet! De bek is even hoog als de
kop en sterk mesvormig saamgedrvkt en ook
diep gegroefd. Daarbij is hij rood, evenals de
pooten en die deelen zijn bij de pas bezichtig*
de dieren zwart. Deze snavel heeft wel iets
van dien van een papegaai. Ook is deze vogel
niet zoo groot als een Alk; de bovendeclen en
een halskraag zijn zwart, rle zijden van den
kop tot boven de oogen cn de ondcrdeelen
wit. Ja, ook deze vogel, die nog tc kennen is
aan een hoornachtig huidlapje boven en een
naakte plek onder de oogen. behoort tot de
Aiken en z|jn naam Is Paj cgaalduikcr of Fra*
tcrcula arctica. Hier en daar wordt hij ook
Zeepapegaai genoemd.
Aan de oogen van het gevonden dier is het
te zien, dat het nog niet lang dood is en het is
mooi en gaaf. We willen het dan ook meene*
men en opzenden voor het Museum in Artis,
waarvoor de heer Steenhuizen. het dan wel
heel netjes zal opzetten. Alt we dan eens een
bezoek aan de verzameliag opgezette vogeli
in die mooie diergaarde brengen, zullen we
zlcn, of we het terug kunnen vinden. Er staat
dan wel bij, waar het gevonden is.
't Zou werkelijk jammer zijn, als dit mooie
exemplaar verloren ging, want de Papegaai*
duiker is voor ons land een tamelijk zeldzante
vogel. Levend ziet men hem hier bijna nim*
mer; nu Cn dan wordt een dood voorwerp op
het strand geworpen en meestentijds zijn het
dan nog Jonge dieren, met matte en bleeke
kleuren en veel minder hoogen snavel, dan bij
dit oudc beest. t Is dus wel een buitenkansje,
dat we heden hebben I
En nu aangestapt op den Eierlandschen
vuurtoren aan, die zich ruim 50 meter boven
de zee verheft en waarvan het licht (vier se»
conden helder en een seconde duister) tot op
grooten afstand in zee gezien kan worden.
Wie lust heeft, den toren te beklimmen, zal
door den wachter vriendelijk ontvangen wor*
den.
J. DAALDER Dz.
RCChfoKAkfll
KANTONGERECHT TE ALKMAAR.
