Werk, Ontspannlng, Slaap.
Damrubriek.
W.VL
Uit onze Staatsmachiae.
Aan de Dammersl
Met dank voor de onivangea onloesingaa
van problem Ne. 638 (autaur B Klem).
Stand
Zwart: 2. 10/14, 18, 19, 21, 26/28, 32, 45.
Wit: 24, 26, 30, 34, 37, 40, 41, 42, 44,
47/50.
Oploasing
1. 41-36 1. 32 41
242—37 2. 41 :32
3. 29—23 3. 18 20
4. 30—24 4. 19 39
5. 44 31 5. 26 37
6. 50-44 6. 45 34
7. 44-39 7 34 43
8. 49: 9 8. 14: 3
9. 25 5!
Goede oplossingen ootvingen wij; van de
heeren:
W. Blokdijk, J. B.. P. Dekker, D. Schou-
ten, D. Gerling te Alkmaar, J. M. en H.
Buis te Bergen, Jb. Toepoel te St. Pancras.
Van No. 637 nog een goede oplossing van
Jac. Bekker Hz. te Oudkarspel en J. Pie te
Wannenbuizen.
UIT DE PARTIJEN.
In den wedstrijd om het dubkampioen-
schap van Nederland speelde't V. A. D. Zon-
dag tegen Rotterdam" en won met 11—9.
De Haas remise tegen Mollenkamp.
Aan bord II kwam tusschen Damme en
Naujoks den volgenden stand voor:
Zwart: 6, 8, 9, 10, 13, 15, 16, 26, 28.
Wit: 2, 34, 35, 37, 39, 40, 41, 45, 50.
Wit aan zet speelde 3530, waarop zwart
een schijf won (en later de partij). Zie maar:
1. 35—30? 1. 16—21
2. 27 16 2. 28—32
3. 37 28 3. 6—11
4. 16: 7 4. 8—12
5 7:18 5. 13 24 (5 sch.)
Een zwak oogenblik van Damme I
Aan 't vierdc bord kwam tusschen de
Jongh en Voorburgti ook een interessante po-
sitie voor:
Zwart: 4, 9, 11, 12, 13, 14, 16, 18, 24, 26,
45.
Wit: 15, 25, 28, 32, 33, 34, 36, 37, 38, 44,
50.
Wit dreigt door 34—29 een schijf te win-
nen. Zwart wilde dat coupeeren. De beste
manier was waarschijnlijk 1420 (w. 25 3),
24—29! (w. 3 6), 29 49!
Zwart ochter speelde 2430, wit 3429
en nu zwart, niet denkende om zijn schijf op
45, 3045. Toen wit daarop 44—40 speel
de moest zwart 45 23 slaan en wit sloeg 4
schijven naar 6.
Ter oplossing voor deze week:
PROBLEEM No. 639,
van HENRI MARCHAL, den Haag.
Zwart: 2, 3, 6, 8, 12, 14, 16, 19, 21, 24, 29,
30. 34.
Wit: 22, 27, 28, 32, 33, 35, 36, 37, 42, 44,
46, 48, 49.
Oplossingen v66r of op 23 Februari, Bu
reau van dit Blad.
Stftdsnieuws
ALOEMEENVERSLAO
DER AFDEEL1NGEN VAN DEN RAAD
BETREFFENDE HET ONDERZOEK DER
OEMEENTEBEGROOTINO,
DIENST 1921,
en
MEMORIE VAN ANTWOORD
VAN BURGEMEESTER EN WETHOU-
DERS.
Aan sommige leden gaf het onderzoek der
begrooting aanleiding tot het stcllen van ver-
schillende vragen, welke zij meenden ter be-
antwoording aan B. en W. te moeten voor-
leggen. Deze leden zouden n.l. gaarne we-
ten, wanneer van B. en W. prae-advies te
verwachten is op:
a. het op 14 Mei 1920 ingediende voorstel,
om adhaesie te betuigen aan het adres
van den Nat. Bond voor Plaatselijke Keu-
ze aan de Tweede Kamer der Staten-Gene
raal, inzake het wetsontwcrp-Rutgers be-
treffende plaatselijke keuze (13 Nov. j.l.
hadden reeds 1025 organisaties, waaron-
der ruim 200 gemeentcn, van instemming
doen hlijken);
de verzoeken der Drankbestrijdersrorgani-
saties om een tapverbod van s Zaterdags-
middags 12 uur tot's Maandagsmorgens
9 uur;
c. het den 26 November 1919 ingediend
voorstel tot instelling van gemeentelijke
onderwijscursussen voor volwassenen,
d. een verzock van den Alkm. Bestuurders-
bond om subsidie en een lokaal voor het
Bureau voor Arbeidsrecht, welke advies
reeds in de Memorie van Antwoord op de
J;emeente-begrooting 1920 is toegezegd;
et op 23 December 1919 ingediend voor
stel tot instelling van era gemeeatelijke
mdkcentrale;
f. de verzoeken tnzake 8-trur winkelshilttog
(December 1918 zond de R.-K. Bond van
Handels- en Kantoorbediendcn een desbe-
treffend verzoek bij den Raad in. In Octo
ber werd door de Soc.-Dem. fractie ge-
vraagd wanneer er prae-advies op deze
zaak kon worden verwacht. In Juni 1920
diende de Alg. Ned. Bond van Handels-
en Kantoorb^ienden in samenwerkin,
met den SlagcrsgezelLenbond cat verzoe
tot 8-uur winkelsluiting in. In de Raads-
vergadering van 30 Juni 1920, waarin dit
adres om prae-advies gezonden is, werd
nogmaals door de Soc.-Dem. fractie op
spoed aangedrongen, daarbij wijzende op
het toen reeds ruim een jaar oud zijnde
adres der R.-K. organisatic)
g. het 1 Augustus 1918 inged'iende Rapport
van de 23 Augustus 1917 door den Raad
Lngestelde Commissie van Advies voor het
in exploitatie brengen van terreinen voor
handel en industrie.
Omtrent het voorstel sub c. verwachten en-
Jcele leden aan dergelijke cursussen weinig
deelneming, terwijl andere van oordeel zijn,
dat ze niet moeten uitgaan van de gemeente,
maar van de vakbonden, zoo noodig met
steun der gemeente.
Ten aanzien van de verzoeken sub f. kon
den enkele leden de gestelde vraag ondersteu-
nen, terwijl weex anderen zich bij voorbaat
tegen inwilliging verklaarden. Er werd op
gewezen, dat een Wet op de verplichte win
kelsluiting in voorbereiding is.
Ondersteuning vond almede bij enkele le
den de vraag gesteld sub g. Anderen daaren
tegen meenden, dat aan de uitvoerimg van de
plannen voor de gemeente te zware offers
verbonden zijn.
B. en W. antwoorden:
Ten aanzien van de door sommige leden
sub ag gestelde vragen meenen wij de op-
merking te moeten maken, dat wij, gelijk de
Raad bekend is, ons zelf een programma heb
ben gesteld om in de loopende vier jaar ten
uitvoer te brengen. Het spreekt wel vanzelf,
dat de daarin vermelde onderwerpen bij ons
voorrang hebben. In dit verband kan niet
steeds met andere zaken zooveel spoed wor
den betracht als die leden gaarne zoudien
wenschen. Dit necmt even wel niet weg, dat
wii niet zullen nalaten de behartiging met
bekwamen spoed ter hand te nemen van tus-
schentijds opkomende zaken, indien deze
door het daarbij betrokken algemeen en da-
delijk belang dienen voor te gaan. Na deze
algemeene opmerking luidt ons antwoord op
de gestelde vragen als volgt:
a. en b. Vermoedelijk nog v66r de behande-
ling van de begrooting zal den Raad een
voorstel onzerzijds bereiken.
c en d. Ook ten aanzien van de hierbedoel-
de voorstellen zijn spoedig onze prae-ad-
viezen te verwachten;
c. de behandeling dezcr zaak is nog niet zoo
ver, dat alle gegevens om van advies te
dienen te onzer beschikking zijn. De
stukken bevinden zich sinds eenigen tijd
in handen van den Inspecteur der Volks-
gezondheid, belast 0. m. met de handha-
ving der Warenwet, Dr. W. H. Bloemen-
dal, wiens advies wij thans inwachten
f. de behandeling dezer verzoeken hebben
wij laten wachten in verband met de plan
nen der Regeering tot wettelijke regeling
van de winkelsluiting. Laatstelijk heeft de
Minister van Landbouw, Nijyerheid en
Handel laten weten dat nij v66r de open-
bare behandeling ruimschoots gelegenheid
zal geven aan de middenstandsorganisa-
ties om da a rover hun gevoel en kenbaar te
maken. Overigens schijnt ons deze zaak
niet zoo dringend meer door de invoering
van den 8-urigen werkdag;
g. wij stellen voorop, dat wij geen plan
hebben over deze zaak een bepaald prae-
advies uit te brengen, aangezien ons om
trent dit rapport nimmer door den' Raad
om advies is gevraagd. Desniiettegen-
staandc zullen wij daarmede voor de toe-
komstige ontwikkeling van Alkmaar re-
kening houden, gelijk zal kunnen blijken
bij de in bewcrking zijnde hcrziening van
het uitbreidingsplan der gemeente. Wij
kunnen bovenaien mededeelen, dat door
de plannen van de Westfriesche Kanaal-
vereeniging het vraagstuk in1 een nieuw
stadium getreden ia.
Een der leden meende ten aanzien van het
drankbestrijdingsvraagstuk nog de volgende
oprnerkingen en vragen te moeten doen1:
Kunnai B. en W. ook mcdedeclen, hoe zij
de subsidie voor drankbestrijding verdeelen,
met name onder welke organisaties en naar
welken maatstaf, b v. al dan niet naar het le-
dental van elke organisatic?
Voorts op welke wiize de hand wordt ge-
houden aan het voorschrift van art. 43 der
Drankwet (verboden toegang aan kindcren
bcncden 16 jaar in vergunninglokalen) en of
van B. en W. vooratellen zijn te wachtcn om
dit verbod, met toepassing van art. 135 der
Gemeentcwet, tcvcns in te voercn voor bier-
huizen. Daardoor zou dan tcvcns een tapver
bod verkregen zijn ten aanzien van kindcren,
ook al zijn deze onder geleide hunner ouders
En denken B. cn W. gebruik te maken van
de hun bij art. 28 der Drankwet gegeven be-
voegdheid om de vergunning in te trckken
van den houder, indien deze buiten noodzaak
het huis, waarvoor de vergunning strekt. niet
zelf bewoont? (De vergunningen verleend
vo6r 1904 zijn hiervan uitgesloten).
Kin voorts van B. en W. een voorstel ver
wacht wordeir om aan de hand van art. 49
der Drankwet eene commissie van advies uit
de bevolking te benocmen welke de gemeentc-
lijke overheid, gevraagd of ongevraagd van
raad dient omtrent aues, wat de E)rankwet
beoogt?
Een ander lid vraagt nog wanneer den
Raad voorstellen zullen bereiken omtrent de
drooglegging van het nieuwe stadsgedeelte
aan den Tienenwal, in welken geest/ie Raad
zich in Maart 1920 met algemeene stemmen
uitsprak.
B. en W. antwoorden
Het lid dat ten aanzien van de drankbe
strijding met eenige oprnerkingen en vragen
tot ons is gekomen, kunnen wij het vollgende
mededeelen
De over 1920 beschikbaar gestelde subsi
die van 500 is ten goede gekomen aan een
7-tal vereeniginigen met name: de afd Alk
maar van den Volksbond tegen Drankmis-
bruik; idem van de Ned. Vereen. tot afschaf-
fing van alcoholhoudende dranken; idem van
den Alg. Ned. Geheelonthoudersbondhet
Leger dw Heils; 6* Mam-Vraraaiging; hte
de
2o.
3o.
4o.
5o.
60.
Krutsverbond, en de affl. Alkmaar van
Intern Orde der goede Tempelieren.
Het ledental dezer organisaties wisselt van
21 tot 115.
Thans hebben zich drie nieuwe organisa
ties voor een evenredig deel der subsidie aan-
gemeld n.L de Jeugdorganisatie „Onthou-
ding zij1 ons doel"; de afd. Alkmaar van den
Jeugdbond voor onthouding en idem van de
„Hoop der tockomst", onderscheidenlijk met
30, 55 en 11 leden. De contributies van de
10 organisaties zijn zeer ongelijk. De minste
is 0.05 per 2 weken, de hoogste 0.10 per
week. Tot nu toe is aan elk der zeven organi
saties een gelijk bedrag uitgekeerd 't Was
echter reeds ons plan daarmede niet door te
gaan en wij kunnen thans mededeelen, dat
wij zullen onderzoeken welke wijze van ver-
deeling voor de drankbestrijding de beste re-
sultaten waarborgt. De verdere vragen van
dat lid zullen worden beantwoord in ons
prae-advies over de drankbestrijding.
Dezeifde leden die ten aanzien van de on
der a—g vermelde onderwerpen een vraag
stelden, zouden tevens gaarne het oordeel
van B. en W. vememen en zoo mogelijk
voorstellen inwachten omtrent:
lo. een accountantsdienst voor alle bedrijven
en voor alle financieele gesties dezer ge
meente;
eene veredeling der kermis, welke met
zooveel succes te Zaandam is geschied;
aanstelling van schoolverpleegsters;
invoering van schoolbaden;
beschikbaarstelling van schoolpantol-
fels, en
zuigelingcnzorg, dit mede naar aanlei
ding van de door den Burgemeester aan
Mevr. Westerhof ter vergadering van 5
Maart 1920 gedane toezegging: „in
den loop van het jaar te zullen nagaan
of de gemeente niet iets kan doen voor
zuigelingen". (Zie verslag der handelin-
gen van den Gemeenteraad 5 Maart
1920 biz. 120).
Het denkbecld der instelling van den sub
lo. bedoelden dienst vond bij sommige leden
instemming, evenals dat van eene veredeling
der kermis, al meenden anderen te weten, dat
Zaandam de gewone kermis, wegens de aan
de gehouden volksspelen verbonden hooge
kosten, zou herstellen.
E£n lid zou in stede van een accountants-
dienst liever de aanstelling zien van een alge
meen adviseur over de bcdoeldc financieele
aangelegenheden Een andcr lid zou de door
B en W. gedachte gccentraliseerde controlce-
ring meerderen voorrang willen toekennen.
Weer een andcr lid zou deze controle aan den
gcmeente-controleur opgedragen willen zien.
Omtrent de invoering van schoolbaden
meenen verscheiden leden dat daaromtrent
niet de resultaten zijn te bereiken, welke men
er zich van voorstelt, ook al omdat de scho-
len zich voor baden minder gocd leenen.
Het ten aanzien van sub 5b. bedoelde ging
gepaard met de opmerking, dat de gratis ver-
strekldng reeds in tal van gemeenten bestaat.
B. en W. antwoorden:
lo. Omtrent de instelling van een accoun
tantsdienst mogen wij verwijzen naar
hetgeen door ons in den aanbiedingsbrief
is medegedeeld inzake de controle van
rekenplichtige administrates en' ambte-
naren.
Het gunstig verloop dat de kermis in
1920 te zien gaf en dat ook als regel de
kermissen in voorgaande jaren kenmerk-
te, geeft naar onze meening geen aanlei
ding om het wezen der kermis eene wij-
ziging te doen ondergaan. Wij hebben
bovendien van den arbeid van de onder-
scheiden drankbestrijdingsorganisaties
op het rustig verloop der kermis goede
verwachtingen. Veredeling van de ker
mis op een wijze als Zaandam heeft ge
daan kost bctrekkelijk veel geld. De fi
nancieele toestand der gemeente laat niet
toe voor dit doel geldelijke offers te
brengen.
Bij de behandeling der begrooting van
2o.
3o
4o.
5o.
het loopende dienstiaar is reeds op aan
stelling van schoolverpleegsters aange
drongen. Intusschen is in den bestaan-
den toestand geene wijziging ingetrcden,
zoodat wij meenen te mogen verwijzen
naar ons toen gegeven antwoord, te vin
den op pag. 5.
Met het nemen van gratis baden door
de kindcren der Openbare Lagere Scho-
len is. dank zij de daartoe door het be
atuur d'er afd. Alkmaar van de N.-H.
Vereeniging „Het Witte Kruis" geboden
gelcgcnheia, in 1920 voor den twecden
keer een proef gen omen, Het resultaat
van die proef tot het welslagcn waarvan
de medewerking van het onderwijzend
personeel is ingeroepeff, heeft allerminst
aan de verwachting beantwoord. Slechts
weinige lccrlingen hebben van de aan-
goboden gelegenheid gebruik gemaakt.
Voorstellen tot invoering van schoolba
den zijn wij daarom niet van plan in te
dienen, ook al omdat de bestaande scho-
len daartoe niet lngericht of bczwaarltjk
in te richten zijn.
De noodzakelijkheid van invoering van
schoolpantoffels kunnen wij mocibjk be-
oordeelen, maar wij zijn bereid een on
derzoek in tc stellen omtrent de vraag of
het wenschelijk is ze den kindcren te ver-
strekken.
De vraag in betrekking tot zuigelingcn
zorg zullen wij beantwoorden bij de be
handeling van volgmimmer 228.
Gemengd Nieuw*
MUZIEKGONOOURS te hilversum
Ter gelegenheid der Feestweek zal de Hil-
versumsche Harmonic te Hilversum een groot
Nationaal Coneours houden op 24 en 25
Augustus, waaraan verbonden een solisten-
eu kwartet-wedstrijd voor blaasinstrumenten
op 26 en 27 Augustus.
'NOG' TE VERR1EKEN1E1N.
Het „Volk" maakt melding van 't gerucht,
dat in de kas van dfe Nbderlandsche TedCra-
'1'ic van Transportarbeidtns de symdicahsti-
sche organisatie, waarvan het 'hoofdbcstuur
te Rotterdam is gevestigd, een' tekort van
f 13,041 is ontdekt. Dit bedrag zou in de
boekhouding des penningmeesters genoteerd
staan als: „nog te verrokenen/'. Met wie deze
som mioet wordon „verrelkendi" en sinds wan
neer dit tekort bestaat, wordli' in de boeken
niet veraeld. Het gehedc geval woddlt trou-
wens door de bestuurd'ers der federatie hoogst
getheimzinnig bcbandeld ca is ooik dea Hedea
zeer geham gehouden.
Wertoy anttparLnmg' en slaap, ran «Ek acBt
uren per dag, doen wondexen voox do gerond-
heid. Duizonden genie ten echter reel te wei-
nig alaap en bested en te weinig tijd a an onb-
spanning tij reratoren heft evenwicht der
lichamolijke gezondbeid door <evermatig werk.
Orerworking overkadt bet blood met afge-
wenkte atoffen en urineruux. Do nieren war
den overapannen en rerzwakt door 'bun einde-
loozen atrijd om eon duadanige boereelbeid uit
bet bloed te filtreeren. Dientengevolga doen
ticb veracbijnaelen voor ala rugpijn, urine-
kwalen, abeumatiaobe pijnen, watereuobtiga
ewellingen, duizeligbeid, boofdpijs, een ver-
moeid gevoel anz.
Foeter'a Rugpijn Nieren Pillen geven de
no-dig* bulp, ala de niaren verzwa'kt zijn. Go-
paard gaande met een veretandige leefwijze
vermijding van overworking, Jaat naar bed
gaan, zwaar verteerbaxe spijzen en a loo hoi; en
door te eorgen voor de noodige ontapanning
en alaap veraterken Foeter'a Pillen de nie
ren en rogelen zij de bkaa. Zij doen de pijn
Uj'ko waaracbuwingen van nierzwakte ver
dwijnon on voorkomen de ontwikkoling van
rbeumatiok, eteen in de nieren en blaae, war
teraucht, iachiae, nier- en bkaeonteteldng one.
Onthoudt ecbter, dat ala gij weder gezond
aijt, gij meet trachten gezond te blijven ao
der geneeamiddelen.
Iedera echte d0o» Foater'a Rugpijn Nieren
Pillen draagt de Landteekening van Jaxae*
Foster.
Ta tttsim verkrijgbaar bij Nierop i
Slothoubar I f 1.78 per dooa.
„Oproerigen Krabbelaar". En. dit laatste
feit wijat m.i. meteen aan in welke richting
wij de ziel vandeze beweging moeten zoeken.
Want de „(Oproerige Krabbelaar" ia ieder
weet bet bet Gemeenteraadalid A. B.
KLeereflcoper, en nu treft het wel heel toeval-
lig dat deze zelrfde heer indertijd in onzern
Raiad zwaar gevocbten beeft voor het beden-
ken van zijn partijgenoot Heijennans met
ona ,;&tadt-theater". Red en en van kunat
helWben bepo daartoe toen niet gedreven,
naar hij rechterlijk erkend beeft. Politieke
overweginlgen gaven voor hem den dooralag.
TTij zou gaarne den heer Hedjermam ala
apoitel van bet aocialisme zien resddeeren op
het Leidechqplein. Dat i* toen niet gelulrt.
[Maar niet waar men moet den moed
nooit opgeven. Geatadig druipfpelen bolt den
iteen. Of, om nog duidelijker te zijn, ook
dnuppelage'wijze toegediend oetfent bet ver-
gift de gewenschte uitwerking, mita men
maar Lang genoeg volhoudtl
Een bijzondere reden voor deee campagne
ia nog dat Heijermana wel heel ongelukkig
sit, in. het holle circus Carr6, dat nu wel tot
ecboulwburg it „omgebouwd'n, maar voor een
tooneelgezelachap tot eigenlijk onbespeelbaar
blijft. Het ia veel en veel te groot (en te
duur.) Maar de salennood verhondert dat de
Tooneelvereeniging van localiteit veran-
dert. En dua loert zij, loeren bare vrienden
althana, op bet Huie van Royaard*. En om
diena poaitie nu zooveel mogelijlk te onder-
graven, wordt telkens weer betoogd, dat bdj
weinig nieuws brengt, dat biij te weinig
voLksvooratellingen geeft, enz. Watt bet laat-
arte ibetreft zal Royaarda zicb tocb wel aan
de desbetreffende Ibepaling van het „Cahier
dee Charges" bouden. En wat bet eerste
aangaat nu kat miij eerlijk zeggen bet
ia ook mij niet mee gevallen wat Royaards In
de eerste heMt van dit eeizoen gegeven beeft
BahaLve en paiar premieres, zooala „Elektra"
en ^Abraham's Otffer" over welke beide
atukken ilk indertijd heb geschreven geeft
bij nogal eens reprises. Maar mij dunkt
men moet hem tijd laten. Dat hij iwat kin en
veel kan, heeft biji volatandig bewezen. En
juist degenen die altlijd bun mond zoo vol
hebben over de redhten der (kunstenaara
ala bet bdjv. betreift de orkeatleden van het
Concertgebouw moeaten nu eena ten aan-
zien van dezen auperieren kunstenaar wat
geduld oefenen, en hem niet door hllerlei
vitterfjen met politieken ondergrond hinde-
ren in de ruatige voorbereiding van bet
groote werk dat hSj ona zeker nog achenken
zal.
En mit Speenhoff roep ilk Royaarda ten
slotte toe
„Royaarda, man, pas op je hulstfe,
.Want ze pulken er weer aan.
„Langzaam wordt ze murw geblnderd
„Eerat bedektelijk en echuchter,
,,Dan gesputter in den Raad;
„Daarna booge-kunat-gejamtner
„Tot je op de keien ataatl"
Un homme avertl en vaut deux!
WIAOENAAR Jr.
DE H'OT/LA/ND-ZinD -AimKlA- LI JN
Ona land! k langzamerhand door geregelde
Nederlaodecbe StoomrvaartLijnen met die
votornaamate gebdeden van overzee verbonden
geraakt. De Maatscbappij ,/NederlandT en de
Rotterdamache Lloyd onderhoudem de ge-
meenaobap met Ooet-IndiSj de Weat-Indiiache
mia.ildiemiet verbind't ona land met de (kolonien
in Amerilka; die Iltolland-AmorfikaUiijn onder-
houdt de gemeenschap met Noord-Amerika
de Konmklijke Hollandeche Lid yd1 vaart op
BraziHie en Argentfinie en de Javaj0bi'na-Ja-
pan-l'ijm zorgt voor de verbindting dler in haar
naam genoemde getoieden. Maar een recbt-
stredksoho verbinding met Zuid'-Aifxika ont-
brak tot nog toe. En dat was te opmerkelij-
ker, omdato „de Kaap" een onzer oudfete kolo
nien was; omdat de etamverwantechap van
NederlanderB en ZiuidrAfrikanera zicb meex
dan eena, en zelfe voortduxend' heeift geruit en
•omdat het Ned'enlandeche bewiuBtEijn in Zaiid-
Ajfrilka noodt ia igedoofd. Het la daarom ver-
kkarbaar, dat ZuddMAilrdlka met N'ederland in
een zeer bijizondere betrekking ataat en d!at
meermalen de mogeliijlkbedd van een rechtr
etredksohe verbinding tuBecben beiden over-
wogen ia, echter zander gunatig gpvolg.
Nu die oonlcurrentie van Duitache Stoom-
vaartlijnen weggevialllen da, acbt men bet
otogenblik ge'komen, om in de leamte te voor-
zien; maar zal de proef gen omen woxden, dan
moet de Rageering die zaak aterunen. Dat
beeft zij bij' de belde boven laatetgenoemde
lijnen ook gedaan door een voorsdhot te ver-
leenen en zoo de ondernemingen do or de kwa-
de jaren been te helpen. De voorechotten, die
de Regeering aan de Java-Cbdna-Japanlijn en
aan de Koninlnllijlke HoUandischa lioyd ver-
laande, zijn raadla terulgbetaalld.
Tvm, wallkht meer faetera*, reaktvaardi-
gen de epricktiBg via eea 'Steomvaartlbkde
nog ettedk levende etamvarwaateebap der
bevolkingea; de produettivitedt vam Zukf-
Afrika en de waaeende beboeften van dat ge-
bied1 ale gevolg van de toenemende ontwilcke-
ling; maar bovenal ook ona eigen belang,
Met vleitende aanhankelijkheid'8'betuigingcn
met uitfingen van vriendecbappelijke neigin
gen, met mooie redevoeringen oyer atamfver-
wantscbap en dexgelijke botuwt men geen
hand jlslbetrekiki ngen op. Zuid-Atfrika ie man*
genoeg om in zijn behoeften te voorziem en
brengen de Dluitscbers ex- niet meer de pro
duct en van hiun ijverheid, de Elgelachen, die
Noordl-Amerlikanen en de Japannens zullen de
leemten wel aanvulkn en de plaata der uitige-
aloten Duitschera inn amen. Waaruit dit
vollgt: de Ziuid-Atfrikaners 'hebben ona niet
atrikt noodig, maar wij, die nieuwe afzetge-
bieden zoeken voor onze prodiucten hebben
hen wel noodig en daarom moet van ona het
initiatiaf uitgaan om de verbinding tot stand
te brengen.
De Regeering ia daarom bereid ten beboeve
van een etoonwaaxtverbindiing tueadhen Ne-
derland en ZuidHAtfrilka een voorsdhot te ver-
leenen. Tier verdediiging van haar -vooratal
aan die Staten-Generaal in die xichting geeft
zij eenige cajfers, atatistaaken en lijsten van
gewilda in- en uitvoera r tik el enDie gegerven*
zijn gekozen uit die jaren 1913 en 1918 en
1919; de echte oprlogwtijd, de tSjd' van varwar-
ring en artaktand is buiten beechouwing gela-
ten; maar al liggen 1913 en 1919 bu&ten dien
tijd, de cijtfera uif die jaren, vooral van 1919
geven een onvo'lkomen beeM van bet tegen-
woordige Zuid-Atfrika, doordat en daar en
in bet verkear de invloed van den oorflog nog
doorwerkt. Zoo diedien in 1913 een aan tad van
1007 achepen de Z.-A. havens aan en in 1919
maar 1070, maar gebrek aan scheeparuilmtewas
dit verminderde getal niet vreetnd. En waar
wij etrake wellicht geldaommen zullen noe-
men, is het noodlig daarbij rekeinng te hou-
den met de veranderde waarde van bet geld.
De waarde van dem invoer in ZuidrAfrika
die in 1913 42 miliL p. at. bedroeg, steeg Sm
1919 tot bijna 01 mill. Deelde in 1913 Neder-
land dauarin nog met 2.2 proc., in 1919 daalde
dat percentage tot 0.4 proc.; maar Duitadb-
knd daalde van 8.8 tot 0.1 proc. terwijl het
percentage van die Britsdhe 'kolonign eteeg
van pljm. 12 tot 10,0; van de Vereengide 8t»-
ten van 9Va tot mim 24 en van Japan van
0,3 tot 3,8. Waaruit due blijkt dat deze drie
gebieden hun best doen'om in Zuid-Afrika
een markt te vinden voor hun product en.
Vielen in 1913 alechta 4 Japanscbe achepen
in Z.-A. bavena binnen, in 1919 waren bet er
41; van Duitache achepen (in 1913 nog 230)
was in 1919 geen sprake meer; maar terwijl
in 1913 geen enkel NederlandWch actbip daar
aankwami, waren bet in 1919 reeds 30.
De uitfvoer uit Zuid-Afrika bad in 1913
(nuw goud uitgezondlerd) een waarde van
20Vj miH. p. at., in 1919 van ruim 43 mill. p.
at. Ook daarbiji bliij.kt de inapanning van
Aimerika en Japan, want de uitvoer naar
Amerilka eteeg tusscben de twee beddel-dle ja
ren van ruim Y2 millioen p. at. tot bijna 9
mill, en van Japan van mete tot 3mill. p.
at Ook Nedexi-and deelde eenigszina in dien
vooruitgang, want de 8030 p. at. van 1913
stegen tot 257007 p. at. in 1919.
Wat ZuidkAfrika. dan zooali uit bet buiten-
landbetrekt? Wiji noamen de volgende artike-
len, die ook Nederland1 kan lever enKatoe-
nen goederen, aardewerfk, chocolade, koffie,
geoondenseerde meik, thee, meubdlen en ta-
pijten, glaawark, landbouwbenoodigdheden,
achoen- en lederwedk, dirijtfriemen, kunstmest-
s toff en, mineraie olien, venf, papier, pdanten
en bioembollen, zadien, zeep, dlrulkwerk en
cartonnagey tabak en eigaren, walien goedle-
ren, kieten, vaten en diuigen.
Daarentegen levert Z.Afrika o.a.schoxa
en echoreextracts ateenkolen en co(kes, kopar-
erts, ruiwe ddaxnant, atruisveeren, maia, wijn,
buiden en veiLIen, tinerte en wol.
Dat er duia aanleiding is voor Nederland
om verbinding met Zuid-Aifirilka te zoeken, ia
buiten kijlf.
Betrekkelijk ia die verbinding er al; de
firma E'b en Dreeaelhuya te Rotterdam hebben
al een beperkte vracbtvaaxt op Zuid-Afrika
geopend; maar zal daaruit een blijvende lijn
gxoeien, die ook voor paaaagiaravervoer kan
dienen, dan moet er voor de eerste jaren
steun zijn, om mogelijke tekorten in den eer-
aten t'ijd te kuanan beatrijden.
Daarom vraagt de Regeering goedkeuring
op een overeenkomat tusscben baar en de
Holiand-Zuid-iAifrika-lijn, gvaarin de zoo even
genoemde firma ia opgenomen en in welker
beatuur ook de Yoorzitteir van de Ooonmisaie
voor den NederlandaohAuid-Aifrikaanschen
H-andiel sitting beeft.
De Maatachaippij dan verbind't zicb om een
geregelden stoomvaartdienat tusscben ibeide
landien te onderhouden, door voarloopig
maandelijka en binnen 0 jaren om de 14 of 10
dagen een boot te doen vertirekken, inigeridht
ook voor passagieredlanst. Die booten zullen
tegen nadex vast te atellen voorwaarden ook
het brieven- en poatpakkettenvervoer waar-
nemen.
De Staat verleent geduxende 0 jaren een
voorschot van 1 mill. gld. per jaar te voldoen
in diriemaandclijkacbe termijnen.
De booten zullen loopen van .Amsterdam Off
Rotterdam over Raapstad naar Durban en
mo gen, zoo noodig, andere havens aandoen.
Gezagvoerdera, atuurildeden en machiniaten,
zullen Nederlanders moeten zijn, tenzij de
Minister diqpensatie van daze rerplichting
verleend. Dit geldt ook voor beatuurdeirs der
Maatochappijbun benoeming eischt goedL
keuring door den Minister.
Bedraagt de wimat meer dan 0 proc. van
hat geatorte, maar niet terugbetaalde kapi-
taal, dan geniet die Staat verder allereerat 5
proc. rente van bet nog niet terugbetaalde
voorachot.
Op de niet nalevdng der voorwaarden wor-
den boeten geateld, zoo b.v. wordt een boete
van 50.000 geateld voor elke re La ibeneden
het vastgestelde aantal.
Voor de contirole op de naleving van de
overeenkomst beeft de Koningin bet recht
een regeeringsHcommlasaria aan te atellen,
die tot alio vergaderingen van het bestiuur
en van commiaaariseen toegang heeft en ook
tot do kantoren en archieven en voor wien de
•boeken ateods open moeten liiggen.
60.
