OAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. A. DAM Co, Verboren lste bias AotomobteloD. De industrii in liet gedrang. Garags SGHARLOQ, Til. 490. No. 48. m trammer bestu! alt 4 tfttttm Honderd dTi® en twlntigstie Jaargang. U ZATEBDAG hi. Ituitcnl;uid8ch Ovorzicht. Buitenland 26 FEBRTjAEL Billflk tarief. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve op Zon- en Feesldagen, uitgegevem Abonnemcntsprijs bij vooruitbetaling per 3 maanden voor Alkmaar 2.-, banco door bet geheele Rijk 2.50. Afzonderlijke en bewijanomniera 5 cent*. Prijs der gewone Adverientiin. Per regel 0.25, bij groote eontracten rabat. Oroote letiera naar plaatarnimte. Brieven iranco aan de N.V. Boek- en Handelsdrukkerij w/b. HERMs. COS"! ER 8i ZOON, Voordam C 9. Dlrecteor: 0. EL KRAK. Telefoonnummer 3. Telcfoounr. Redactie 33. Hoofdredacteor: TJ. N. A DEM A. De arbeidera zijn direct belanghcbbenden bij den malaise-toestand omdat bi] het stop zetten van diverse iabrieken en ondernemin- gen hun werkkracht niet meer gezocht en dus ook niet meer betaald wordt. Zij vormen dan het groote leger der werk loozen, die spoedig tot de armlastigen zou- den behooren, al9 hun organisaties met be- hulp van het Rijk niet voor een steun-uitkee- ring gezorgd hadden. Voor zoover een werkloozenkas eener orga- nisatie niet .voldoende inkomsten bezit om aan werklooze leden de reglementaire uit- keering te verstrekken,_ kan zij, onder zekere voorwaarden, voorloopig voor het jaar 1921 door extra steun daartoe in staat worden ^Varfhet bedrag, dat dan aan de kas als bijzondere steun over dit jaar wordt toege- kend, komt de helft voor rekening van het Rijk en wordt h fonds perdu verstrekt. De andere helft wordt van Rijkswege be- schikbaar gesteld als renteloos voorschot en moet op nader te bep'alen wijze te zijner tijd aan het Rijk worden terugbetaald. De gemeenten de9 lands worden in drie klassen verdeeld, voor welke verschillende uitkeeringsbedragen zijn vastgesteld. Heeft deze steunverleening ten doel de werkloozen niet tot armlastigen te maken, daarnaast moet natuurlijk getracht worden door productieve werkverschaffing het aantal van hen die hun tijd noodgedwongen in le- digheid doorbrengen, zoo gering mogelijk te doen zijn. In tal van gemeenten is men met Rijkssteun reeds tot deze productieve werkverschaffin" overgegaan en ook de Alkmaarsche Raa heeft Burg, en Weth. te dien einde een bianco crediet toegestaan. In onze gemeente worden allereerst de zoogenaamde uitgetrokken georganiseerden te werk gesteld, dat zijn zij, die de steunuit keering hunner organisatie reeds voor het voile vastgestelde aantal dagen genoten heb- ben. Daama komen. de nog trekkende georgam seerden en de ongeorganiseerden komen al- leen in aanmerking als er na de te werk stel- ling der georganiseerden nog werkgelegen- heid overblijft. Is dit niet het geval, dan worden zij naar armenzorg verwezen. Als derde middel om de werkloosheid te ver- minderen tracht men werklooze arbeiders uit verschillende bedrijven door speciale cursus- sen tot vakarbeiders te maken in die vakken waarin de malaise nog niet zoo sterk gevoeld wordt. Er zijn ondernemingen wij noemen b.v. den woningbouw aan welker afgewerkte producten woningen groote behoefte blijf bestaan en waarvan dus verwacht kan worden, dat zij geschoolde arbeiders gaarne aan productief werk zullen helpen. Zoo worden op verschillende plaatsen in ons land sigarenma.kers, meubelmakers of pakhuisknechts met bekwamen spoed in grondwerkers, opperlieden en metselaars om- getooverd, welke maatregel o.i. meer in het belang van de betrokken arbeiders dan wel van een soliden en deskundigen woningbouw genoemd kan worden. Natuurlijk zijn er heel wat volksvertegen- woordigers die meenen dat de Regeering ter bestrijding der werkloosheid nog weel verder kan gaan dan thans reeds het geval is. De heer Van den Tempel b.v. zag gaarne, dat alle rijksuitkeeringen voor de werkloozen- kassen k fonds peardu worden gegeven en dat dus van latere terugbetaling van een rente loos voorschot geen sprake behoeft te zijn. De heer Hazevoet wil de werkloozen naar de kolonien doen verhuizen, wat heel aardig bedacht is, maar in de practijk toch wel op eenige moeilijkheid stuit. De heer Van Rijsewijk zag in de Kamer zijn motie aangenomen, waarin de wenschelijk- heid uitgearukt werd, dat van Regeeringswe- ge maatregelen worden genomen, welke den normalen gang der productie in ons land kunnen bevorderen en verzekeren en dat te dien einde onverwijld doeltreffende maatrege len moeten worden getroffen, met voorlich- ting van de organisaties der diverse sociale groepen en met het inroepen van haar mede- werking. In verband met deze motie hebben, zooals wij in een telegram in ons vorig nummer reeds gemeld hebben, de ministers van Land- bouw en van Arbeid besloten een bespreking te houden met vertegenwoordigers van de centrale werkgevers- en arbeiders-vereenigin- gen over de ter bestrijding van werkloosheid te nemen maatregelen. Het is niet onmogelijk dat deze besprekin- gen tot de instelling voor speciale bedrijven van commissies uit ae organisaties van pa- troons en arbeiders zullen leiden. Daarnaast zjja ar verachillande vooiatan- ders van een andere kostenverdeeling der werkloozen-uitkeering. Zij vragen ook ondersteuning van werkloo ze arbeiders die geen uitkeering ontvangen uit een werkloozenkas en wenscnen de ver- plichting van werkgevers om een deel van de kosten der werkloosheidsverzekering te dra- gen. In de beide laatste wenschen zit oj. iets billijks. L1 wij hebben vroeger al eens in het licht ge steld, dat de gemeente Alkmaar b.v., waar men de niet-georganiseerden eenvoudig naar armenzorg verwijst, daarmede een ongeoor loofde pressie tot organisatie uitoefent. Wij kunnen ons voorstellen, dat er uit principieele, financieele of andere overwe- gingen werkloozen zijn, die zich niet georga- niseerd hebben en die dus thans de dupe van deze eigenaardige houding van een gemeen tebestuur worden. Daarnaast is er een categorie werklooze arbeiders, die, hoewel tot eene organisatie behoorend, toch naar armenzorg verwezen worden omdat niemand zich hun lot aan trekt. Wij spraken kort geleden een arbeider, die zich bij eene organisatie had aangesloten, maar toen het bedrijf waar hij werkzaam was zijn diensten niet meer noodig had, geheel zonder inkomsten was. Hij moest een bepaald aantal weken tot de organisatie behoord hebben om recht op uit keering der werkloozenkas te kunnen doen gelden. Daaraan kwamen nog acht weken te kort en het was hem niet geoorloofd de premie daarvoor ineens te storten, zoodat zijn orga nisatie zich verder niets van hem aantrok. Zijn patroon wilde hem voor een lager loon dan in het collectief contract was vastgelegd in dienst houden, maar de organisatie die wat steunuitkeering aan dezen arbeider be- treft, hem in den steek liet verbood hem anderzijds tegen het voorgestelde loon aan het werk te gaan. Deze man was in alle opzichten de dupe zijner organisatie en de gemeente verwees hem naar armenzorg. Er zit ongetwijfeld iets billijks in den wensch, dat ook de werkgevers er een zij het dan gering financieel belang bij heb ben, dat het aantal werkloozen zoo gering mogelijk is, door hen te verplichten iets in den steun der werklooze arbeiders bij te dra gen. Een fabrikant die nu overweegt of hij zijn bedrijf al dan niet zal stop zetten, met ande re woorden dus of hij de malaise al dan niet zal vergrooten, zal minder spoedig tot stil leggen en dus tot het ontslaan van arbeiders overgaan wanneer hun ondersteuning van hem eenige financieele offers eischt. En daarbij komt, dat men zich thans ge- makkelijker van een werkkracht ontdoet dan anders het geval zou zijn, nu men weet dat men den man niet broodeloos maakt, maar dat zijn organisatie met Rijkssteun wel voor zijn verder levensonderhoud zal zorg dragen Minister Aalberse heeft zich over boven staande vraagstukken in zoo verre reeds uit- gelaten, dat hij medegedeeld heeft, dat met de vakcentrales over steun van niet-verzeker de werkloozen overleg gepleegd zal worden. En tevens is de minister tot de overtuiging gekomen, dat werkgevers en gemeenten een deel van de werkloosheidsverzekering moeten dragen. Naar aanleiding van dit besluit heeft de Vereeniging van Nederlandsche werkgevers zich reeds tot de Tweede Kamer gewend met de mededeeling, dat een dergelijke regeling ilechts tot stand mag komen nadat werkge vers en werknemers het samen over de grond beginselen eens zijn geworden. Laat de regeering zegt de Vereeniging in deze voor de nijverheid zoo critieke tij- den niet zonder eerst de werkgevers gehoord te hebben maatregelen nemen waardoor de oedrijven tot financieele of administratieve offers verplicht zouden worden en waarvan de draagwijdte niet te overzien is. Het behoeft geen betoog, dat de steunuitkee ring zooveel lager dan het normale loon moet zijn, dat de prikkel tot arbeiden steads oestaan blijft. Wat b.v. kort geleden de heer Van Rave- steyn in de Tweede Kamer voorgesteld heeft, de uitkeering van vol loon aan werkloozen, is te dwaas om er over te spreken. Er zouden niet veel arbeiders aan het werk gadn als zij, niets uitvoerende, evenveel loon- ontvingen als wanneer zij hun dagelijksche werkzaamheden moeten verrichten. Er is helaas in tal van bedrijven toch reeds een arbeidsschuwheid geconstateerd, die er door de hoogere loonen en korteren arbeidsduur niet beter op geworden is. Naast den arbeider die zijn loon waard is, 1 bjj die op de werkkracht van anderea parasiteert, die het bedrijf waarin hij werk zaam is uitsluitend beschouwt als een bron van iftkomen waarvan hij moet trachten in alle opzichten zoo veel mogelijk te profitee red Er zijn ons daarvan in de laatste dagen treurige staaltjes ter oore gekomen. Men heeft b.v. een zeker fabrikaat' onder- handen, een werkstuk waarvan de patroon niet weet hoeveel werkuren de voltooiing daarvan eischt. Dan gaat men tegen een uurloon aan het werk en de arbeid valt vreeselijk tegen. Er verloopen b.v. 20 uren voor het werk klaar komt. Is het eenmaal afgewerkt, dan maakt de fabrikant een kostprijs-berekening waarbij b.v. f 20 voor werkloon is uitgetrokken. Hij garandeert deze som voor elk afgeleverd werkstuk en daama blijkt dat dezelfde arbei der het werk in twaalf uren kan doen, zoodat hij in die 12 uren 20 aan fabrieksloon op- strijkt. De fabrikant die door dergelijke arbeiders in uurloon te laten werken nog verder van huis is, kan dan voor de zooveelste maal weer eens constateeren, dat hij om een gelief- koosde arbeidersterra te gebruiken „uitge- zogen" wordt. Wij kunnen ons niet voorstellen, dat derge lijke handelftigen de goedkeuring der organi saties en der gelukkig ook nog vele betrouw- bare werkkrachten kunnen vinden. Dat de organisaties het anders niet alleen den fabrikant maar ook zelfs den productie- ven werkverschaffer moeilijk kunnen maken is kortgeleden in IJmuiden gebleken. Een commissie voor werkverschaffing had daar besloten een oude belt te laten oprui- men en het materiaal voor wegenverbetering te gebruiken, waarvoor 60 cent per uur het geldende loon voor losse havenarbeiders zou gegeven worden. De vakorganisaties oordeelden evenwel, dat het werk als bouwvakwerk wegens de verwantschap met grondwerk moest beti- teld worden en beslisten dus dat de aan het werk gestelden het hoogste loon der grond werkers volgens het voor die categorie be- staande collectief contract, dus 89 cent per uur moesten ontvangen. De commissie gaf toe, maar op initiatief van het gemeentebestuur werd ten slotte goedgevonden de werkloozen met de laagst bezoldigde gemeentewerklieden ook grond werkers gelijk te stellen en daardoor een loon van 75 cent per uur uit te keeren. De vakorganisaties hebben Burg, en Weth. nu als loondrukkers gesignaleerd, met het ge- volg daty vele werkloozen die gaarne voor het vastgestelde loon aan het werk wilden gaan, de dupe hunner organisatie worden. Bovendien eischten de losse havenarbeiders hoewel de tijd daarvoor allerminst gun- stig was loonsverhooging omdat zij zich bij de werkloozen ten achter gesteld voelden. De nijverheidsraad heeft er minister Aal berse reeds op gewezen, dat de tegenwoordi- ge werkloosheidsregeling niet voldoet o.a. door het feit, dat uitkeeringen aan werkloo zen veelvuldig de plaatselijke loonen te boven gaan, waardoor de economische belangen van de industrie rechtstreeks benadeeld wor den. In het bouwbedriif schijnen vele aannemers de dupe van al te buitensporige eischen van arbeiaers te worden en ook van die zijde worden vele klachten over minder faire han- delingen ten opzichte van overdreven arbei- derseischen bij aangenomen werk vernomen. Men vertelde ons dezer dagennog hoe eenige van Amsterdam naar hier overgeko- men stucadoors eens weigerden voor 70 per week aan den arbeid te gaan. Zij eischten 90 en trokken anders weer naar de hoofdstad, waar de organisatie zich hun lot wel verder zou aantrekken. Met dergelijke werkloozen behoeft men in- derdaad nog geen medelijden te hebben. dat de minister in den militairen dienst had hersteld een 26-tal soldaten, die door den ge- neraal waren ontslagen wegais diefstal toen zij op zijn bevel in een boerderij onderzoek moesten doen naar wapenen. Crozier wilde geen bevelhebber zijn van een leger, waarbij diefstal wordt toegelaten, en zijn adjudant vroeg evenzeer outslag. Moet uit deze geschiedenis niet blijken, dat sir Hamar alles goedkeurt wat in Ierland ge- beurt, als het maar strekken kan tot schrik- aanjaging bij de bevolking? Maar daarmee zal hij tevens bewerken, dat het verzet tegen het Engelsche bewind zich steeds meer uit- breidt en ten slotte de terreur van beide kan- ten gevoerd wordt ten koste van veel bloed en tranen. Een heilzame vrede, zooals de Engelsche regeering zich dien toch voorstelt, zal op die manier niet te bereiken zijn Over het voorkomen van een ongeoorloofd trekken der steunuitkeering en over de werk loosheid welke thans onder de Alkmaarsche arbeiders in het bijzonder heerscht. zullen wij nog een en ander in een volgend artikel mededeelen. Van wat E>uitschland op de Londensche conferentie zal voorstellen vemeemt men nog niet veel, doordat de regeering besloten heeft die voorstellen niet te publiceeren. Ziji zal hiervoor wel hare redenen hebben, vermoede- lijk vreest zij oppositie van het jonkerdoni, want dat te Londen geen bot afwijzende hou ding tegenover de Parijsche besluiten zal worden ingenomen, heeft minister von Si mons wel reeds laten doorschemeren, toen hij in den Economischen Raad zeide, dat alle deskundi'gen het er over eens waren', dat 6 milliard aan goud per jaar gedurende 42 jaar kon worden betaald. Maar hij voegde daar terstond aan toe: „als wij een overschot op den uitvoer hebben. Maar overal onder onze tegenstanders werlct men1 onzen uitvoer zoo veel mogelijk tegen, en zij vragen bovendien daarvan nog 12 pet. Dat is een verkeerde weg Aan deze verplichting kunnen we niet voldoen." Men mag dus verwachten, dat Duitschland te Londen zal bepleiten een afzien van het heffen van het uitvoerrecht en dan zal toe- stemmen in het betalen van de annuiteiten. Maar tegen het toe laten van Duitschland op de wereldniarkt zullen de geallieerden wel weer bezwaren inbrengen vanwege de concurrentie die hun daardoor zaj worden aangedaan, een mededinging, die reeds thans in verschillende landen door hen gevoeld wordt. Het schijnt, dat'men in Frankrijk rekenmg blijft houden met een- aan Duitschland op te leggen dwang. De minister van oorlog, Barthou, heeft weer eens met den sabel ge- kletterd, wat Duitschland vroeger zoo goed kon. In de Kamer sprekende naar aanleiding van tot uitinig gekomen ontevredenheid over den toestand in de verschillende depots van militaire goederen en over een verkorting van den d-iensttijd, zei de minister onder le- vendjge toejuiching: „Wij maken een tijd door, dat wij op onze hoede moeteni zijn. Wanneer Frankrijk stuit op een weigering om het verdrag van Versailles uit te vocren, moet het niet alleen kunnen spreken, doch ook in staat zijn te handelen". Hij verzekerde, dat de organisatie van het Fransche leger een spoedige mobilisatie zou toelaten, en dat het contingent, dat onmiddellijk na de mo bilisatie onder de wapencn zou komen. vol doende zou zijn om op te treden tegen een te- genstander, die zijn verplichtingen' niet zou nakomen of een aanval zou doen. Voor deze verzekering verklaarde hij de voile verant- woordelijkheid te aanvaarden. Deze mededeeling zal ook wel gedeeltelijk bestemd zijn geweest voor den te Londen ver- toevenden minister-president Briand, om de zen- sterker te doen vasthouden aan de beslui ten der Parijsche conferentie. Barthou en met hem de heele Kamer hoopt natuurlijk Lloyd George te kunnen bemvloeden en hem te bewegen Frankrijk als bevriende natie te steunen. Over de resultaten van een tenuitvoerleg- gen der sancties bij weigering van Duitsch land, loopen intusschen de meeningen nogal uiteen, zelfs in Duitschland, waar een deel van de commissie tot opstelling van de te- genvoorstellen onder aanvoering van den be- kenden Hugo Stinnes betoogde, dat de uit- werking van de sancties al heel gering zou zijn En de voorzitter van den Economi schen Raad heeft ook al aangespoord tot ver zet ondanks die sancties. EEN WHISKY-BAD. Te Greenville in Zuid-Garodina V. S.) was de politie er achter gekomen dat zich in een der deftigste stadswijken, ten huize van Dat de Engelsche minister voor Ierland, sir Hamar Greenwood, het indertijd niet ernstig -j-—,. ---- gemeend heeft met zijne verklaring, dat hij zekeren George 'Hall, een geheime whisky<iis- federen militair, die zich schuldig maakte blleendenj bevond. Van de distille^den^werd aan diefstal of brandstichting, voorbeeldig zou straffen, is reeds meer dan- eens duidelijk geworden. Gaf hij niet nog de vorige week in zijn antwoord op aanvallen op de Iersche politiek in het parlement te kennen, dat met zachtheid en overleg in Ierland niets te be- ginnen zou zijn? De ontslag-aanvrage van den generaal Crozier (zie ons nummer van gisteren) bewijst alweer, dat sir Hamar niet voornemens is de politiek van geweld te sta- ken. De aanleiding voor het vragen van zijn van dffii generaal was toch hot feit het vocht door buizen naar een badkuip ge voerd! Onverwacht deed' de politie een imval, maar nieii zoo onverwacht of Hal 1: -had1 zijn maatre- geleni genomeu. Toen de politic;-beambten, trots de protesten van rem heer Hall de bad- kamer binnendnonigen, was mevrouw Hall juist bezig zich te baiden. De beambten wil den zich onmiddellijk terugtrekken, doch een eigenaardige lucht in het vertrek, die aan whisky herinnerde, bracht hen er toe een na der "ndfryAffr in te BtelUm. Toen bleek, d-at mevrouw een whisky-bad' genomen had, in de hoop op deze wijze de politie te 'kunnen mia- leiden. TELEFGON IN EEN AUTO. Op de laatst gehouden electro-technische tentoonstelling in Niew-Yok was cen auto te zien voorzien van een draadlooze telefoon. De daarvoor noodige wisselstroom word't gele. vend door een dynamo, die in beweging wordt gebracht door een motor van den auto of door de batteriji voor de verlichiting, zoodat even-- goed tijdens het rijden alls bij1 den stilstaan- den motor gesproken kan worden. Van het raami vanl de tegen den wind beschenmende ruiit tot aan de schroef van den afkocler is een raamachtige antenne gespannen. In de practijk is dit telefcontoestel voorna- mdijk voor kooplieden bestemid, die op hun zakenreizen met nun ftrm-a of hue gezin wil- len spreken-. Op motorbooten kan hetzelfde ■tocstel ook worden aangebracht. EEN TALE'NKENNE'R. Het( tooneel stelt voor een kamer van' het Parijsche gerechitshof. Bekl'aagde is een zeke re Khaar, beschuldigd een tasch te hebben gestolen. Hliji spreekt slechts zijn eigen taal en is afkomstig uit Kabylie. „Voor fee zaak hebben wij1 twee speciale toliken nooddg," zeide de president. -En onmid dellijk verschenen twee bronskleurige mammen. Zij zijn de speciale tolken. De een zal den be- klaagde in het Kabylsch toespreken, doch hdj kan net Kabylsch slechts vertalcn in het Ara- bisch, daar hij igeen Fransch kent. De -tweede kent Arabiscn en' Fr-anschl, doch geen \Ka- bylsch. c De president stelt een vraag in hot Fransch de eerste tolk vertaalt haar in het Arabisch en de tweede uit het Arabisch in het Kabylsch. Doch toen de bekllaagde den eersten tolk Ara bisch hoorde praiten, antwoordlde hij1 onmid1- dfellijk in het Arabisdi. Hij- kende de taal van den protect. Een tolk was dtu® overbod'iig ge worden. De president gaat voort in bet Fransch vragen te stellen. En dezen keer, zonder dat de eerste tolk de vraag vertaald had, ant- woordt hiji in het Arabisdi. Hij verstond dus het Fransdi ook. Indien men hem ooit weer arresteert, zal men zien dat hij; alle talten spreakt. VERZET TEGEN HET SOVJET-GEZAG. Volgens een telegram uit Helsingfors pu bliceeren Finsche bladen uitvoerige berichten over een uitgebreide contra-revolutionnaire beweging in het zuidelijk en oostelijk deel van Sovjet-Rusland. In een gebied in het oosten, begrensd door de lijn Jekaterinen- burg-Tambow, in het zuiden door de lijn Tambow-Astrakan, is een openlijk oproer te gen het Sovjet-bestuur uitgebroken. De Sov- jet-regeering heeft groote troepentranspor- ten daarheen gezonden. STAATSCDNTR6LE GEWENSCHT. Hoewel de Engelsche arbeidersbeweging over het algemeen met vrijhandel instemt, kant men zidi tegen binneplandschen vrij handel dien men nadedig voor de belangen der arbeiders acht, aldus de Tel-correspon dent Daarora verzet de nationale federatie van mijnwerkers zich met hand en tand te gen het voor nemen' der regeering om einde Maart de staatscontrole op den steenkool- handel op te heffen en dien handel voor de vrije concurrentie open te stellen. De Donderdag gehouden vergadering van de gedelegeerden der mijnwerkers nam met a'gemeene stemmen een motie aan, welke protesteert tegen de opheffing van de contro- le en verklaart, dat de federatie zich met al le haar ten dienste staande middelen daar- tegen zal verzetten. Die motie betoogt, dat de staatsc&ntrole zoo wel in het belang van de natie als van het steenkoolbedrijf is. De mijnwerkers zijn vooral bevreesd, dat de opheffing der controle hun verhoogde loo nen en in het bijzonder den oorlogsbijslag in gevaar zou brengen, Merkwaardig genoeg schijnen ook de mijneigenaars aan te drin- gen op handhaving van de staatscontrole, die hun een minimunrwinst garandeert. En, terwijl de mijnwerkers en mijneigenaars on- derling een loonkwestie hebben uit te vech- ten, trekken zij samen op tegen de opheffing van de staatscontrole DE BURGEROORLOG IN IERLAND. Twee officieren die in de buurt van Butte vant aan het jagen waren, zijn door een groep mannen aangehouden en meegevoerd. Zij zijn nog niet teruggeyonden. Ongeveer vijftien politiermannen in lorries vialan hjj Macxooow in h« graafsdiAp Cork,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1921 | | pagina 1