R.H.W. SODAWATER
R00KEN
SPAREN.
Nlemeyer's
Ster-Tabab
WAAROM worden
Over&l verkrflgbaar.
Langestraat 75. - Telef. 632.
BEVOLKINO.
Onderstaande personen warden. verzocht
alch ten spoedigste ter secretarie dezer ge
meente aan te melden (afdeeling bevolking)
BEK OORNELIS EVERARDUS, gebo-
ren te Alkmaar. laatst wonende Vorrmeer 14,
SWIDDE JAN HENDRIK, geboren te
Utrecht, laatst wonende Prins Hendrikstraat
ao. 10.
contact vericregen. WIJ voeldfen one ale genoo
digd'en, die hun heiligdo-m mochten betreden.
De stemming was voortreffelijk Gtr-oot was de
blo-emenhulde.
Delieonraut (22 Nov. 1920)Een d'iepvoe-
lende zangeres. E'en groot gejubel brak 1-o-s
bet was een nieuwe o-penbaring van doorleef-
de innigheid en voordracht.
Makaseaarsche CourantYolkomen beheenr-
eching en zuivere voordracht. Hier waa de
kunst-enares in de -hoogate perfectie aan bet
woord.
Tal van andere Indlsche bladen prijzen d'en
aang van deze kun-stenaresse.
Iwtat m Wtteaichappen
H'OYYD KRAUS©ADHMA
Men schrijft one
Mevrouw»Bowyd Krauss-Adema wordlt be
gin April uit bet buitenland terug verwacht
en zal voor hot eerst weer in Holland optre-
den na hare buitengewoon euoceairijlke tooht
dioor Indie en na hare here-telling van eros-ti-
ge typhus- en griepaanva'llen. Yo6r haar ver-
trek naar Zwitseriand en Scandinavie zijn
nog in April die volgendle oonoerten va-stge-
steldi; 6 April Alkmaar (gebouw „De Unie",
7e Egmondeche Kumetkring-Oomcert), 6
Hoom, 7 Haarlem (Orkest), 11 Gorinchem,
12 Haarlem, 14 Groningcn, 15 KJampen, 20
Assen (Kunctkring). Voor Amsterdam, den
Haag, Utrecht en Hengelo eta an de data nog
niet vast.
Onze -gevie^de landgenoote heeft op Java,
Sumatra, Borneo, Celebes, Bali circa 100 oon
oerten gegeven (meeetal semen met Johannes
Rloatgen) de groote huldigingen van pers en
publidk in outvangst mogen nemen.
Deli-Courant (Med-an, 4 December 1920)
Mevrouw KraussAdme-a was prachtig bij
stem en het was een -geluk haar te -h-ooren.
Hoe werden we aangegrepen door die heeriijke
muziek op de zacht gevoelige woorden van
den dichter Ernst I^rauss in deze sehitterendle
verto Iking. Het echeen wel, dat de fijne geest
van <fuze beide inniig kunstzinnige vrouwen
(H. Kir.-A. en de oo-mponist-pianiste B. Tide-
man"Wijers) het publiek dermata beinvloed-
de, dat rij met ket best# in one - nmiddellijk
is
bjj het gebrolk van
Roeda Ster 60 ct p. k*lf pond
Gble
n
(0
n
40
35
Excellent neretedi factory leiden. t Ingezonden Mededeellngen.
ders, gevestigd te Rotterdam, gisteren een al-
gemeene vergadering gehouden.
Het vooretel van het bestuur, om met de
door den handel aangeboden prijzen voorloo-
pig accoord te gaan, werd aangenomen.
HET ARBEIDSVRAAGSTU'K VOOR
DEN LANDBOUW.
De commissie ter bestudeering' van een ver-
korten arbeidsduur in den landbouw, inge-
eteld door de Zeeuwsche Landbouw-Maat-
schappij, heeft haar rapport uitgebracht.
Hienn wordt het volgende geconcludeerd
1. Na invoering van den wettelijk gere-
gelden arbeidsdag in fabrieken en werk-
plaatsen zal een wettelijke regeling van den
arbeidsduur in het landbouwbedrijf moeilijk
achterwege kunnen blijven.
2. Als maximum zal daarvoor moeten
gelden een arbeidstijd van zestig uren per
week.
3. Uitgezonderd van deze bepaling zullen
moeten zijn de werkzaamheden m eigen be-
drijl vemcht, die welke verbonden zijn aan
het drogen en verzamelen van producten, die
aan bederf onderhevig zijn, het werk der
paardenknechten en het verzorgen en melken
van het vee.
4. Aizonderlijke regelingen moeten ge-
maafct worden voor hoefsmeden, wagenma-
kera, gareelmakera, molenaars en arbeiders
in zuivelfabrieken, tenzij deze bij1 wettelijke
regeling worden uitgeschakeld.
5. Het is niet wenschelijk eenig wettelijk
voorachrift te gerven omtrent den tijd van den
j, waarop gewerkt mag worden.
i De uitvoering der wet en de contrdle
zal geschieden met behulp van
commissies, samengesteld ui
werkgevera.
RESSORTALE RAAD VAN
NOORD-HOLLAND.
De ressortale vergadering van het synago-
gaal ressort Noord-Holland kwam Zondag-
ochtend bijeen.
De heer A. Asscher werd herkozen als lid
van het dagelijksch bestuur en de heeren mr
H. Louis Israels, dr. S. J. Philips, mr. A.
Prins en Jacques H. Rubens als leden van de
centrale commissie tot de algemeene zaken
van het Nederl. Israel. Kerkgenootschap.
NEDERLAMDSCHE GEIZTMNHNl EN' HET
BUITEN1LAND.
Ota den grooten nood! waarin Nedlerlandsohe
gerinnen. eich in: het buitenland bevinden,
niet alleen in de oentrale rijken, maax ook iin
Rusland, Franlkrijk en eiders te lenigen, is op
initiatief van die Koningin 'n centra al comitfi
gesticbt <tat permanent de der belangen
van behoeftiige Nbderlanders over de geheeie
wereid zal behartigen.
De Ejoningin is bescbermvrouwe van dit
comitd. Elr is reeds en fends als grondlkapi-
taal gevormd. Om <Et te versrterken wordt op
verzoek van de Koninigin door gebeel Neder-
lland in 1400 steden en d'orpen een collecte-
dag gehouden, welke te Amsterdam is vast-
gesteld op Virijdag 1 April as.
PENSIOENEN PERSONEEL
DER ZUIVELFABRIEKEN.
De Nederl andsche Bond van arbeidera in
het Landbouw-, Tuinbouw- en Zuivelbedrijf
vraagt een pensioenregeling van' 2/3 van het
loon met inbegrip der ouderdomsrente op
65-jarigen leeftijd, ben evens weduwen- en
weezenpensioen. De Nederl. Christ. Land-
bouwarbeidersbond vraagt een pensioen van
2'3 van het loon en weduwen- en weezen
pensioen.
De Commissie van Arbeidsvoorwaarden
uit den Bond van Cofiperatieve zuivelfabrie
ken geeft in overwesing over te gaan tot in
voering van een ou derdomspens ioen (met in
begrip der wettelijke uitkeeringen) van min-
stens 10 en een weduwenpensioen van 6.
Verder verklaart zij zich niet tegen het geven
van eenige dagen vacantie met behoud van
loon, doch is tegen den eisch van diedezeg-
genschap in het bedrijf, doch voor regelma-
tig overl^g met het personeel. Eveneens is
de Commissie tegen net aangaan van een
collectief arbeidscontract af te sluiten door
de gezamenlijke fabrieken. Meer juist schijnt
het haar, dat groepen van fabrieken in een-
zelfde omgeving besprekingen daaromtrent
houden naar aanleiding van de adviezen der
Commissie.
5p«rt.
VOETBAL
In een ingezonden stuk in „Het Vaderland"
zet onze bekende voetballer Harry Denis de
redenen uitedn, waarom hij bedankt heeft
voor een plaats in het Ned. Elftal.
De ache van Bulder en van Linge keurt
Denis niet goed, maar hij: neemt het N. V. B.
en N. E. C. wfel kwalijk, dat zij, na't inkomen
van den brief uit't Noorden waarbij de spe-
lers zich weer beschikbaar stelden, niet met
terzijdestelling van alle kwesties, een' tege-
moeikomende heeft aangenomen.
Ook bond en commissie hadden moeten be-
denken dat't ging om de voetbaleer van Ne-
derland. Een bestraffingsmethode had ach
terwege moeten blijven. Hij eindigt aldus
Zoo heeft dezelfde „bestraffingsmethode"
ons in Antwerpen den 2en prijs waarschijn-
lijk doen ontgaan, doordat in den wedstrijd
tegen Spanje de Natris en Bulder van mede-
spelen uitgesloten waren, waardoor ons elf
tal in geen geringe mate aan kracht verloor.
Hoewel ik uit een sportief oogpunt even-
als zoovele andere 3portliefhebbers veel voel
voor de opname van een Noorobvertegen-
woordiger in de N. E. C., is dit natuurlijk
mijn bedankredenen niet geweest. Wel ech-
ter't feit, dat er van de zijde van ft N. V. B.-
bestuur en de N. E. C. niet alles in ft werk
gesteld wordt. om met terzijdestelling van
kleine kwesties. die toch wel in orde komen,
ons land door ft h.i. sterkste elftal tegenover
ft buitenland te doen vertegenwoordigen
Ingezonden Stukken
(Buiten verantwoordelijkheid van de Redae-
tie. De opnanu t deze rubriek bewijst geens-
zins; dat de hnjactie er mede instemt).
ZEHFYBRLIXlCHENENCSJAAJiYRAGE
1921.
Het Lager dies Heils houdt zijn jsarlijksche
Zalfverlooc heniags-Aanvrage ran 217 April
as.
Het doe! van daze aanvrage is: gelden bij
een te brengen voor den Leger des Hei'ls-
arbeidi in het algemeen. Wijlen die beer Wil
liam Booth, d'e stichter van het Leger dea
Heils, stelde indertijd een „Week van Giebed
en Zelfverioochening" in. In die week, die
jaarlijta gehouden wordt, ontzeggen Hteile-
soldaten rich verschillende zaken, die men in
het gewone leven wel gebruikt. BDet aldus be-
spaarde wordt d'an als gift voor do Zelfver-
loocheningsaanvrage afgestaan. De opbrenigst
van dteze aanvrage komt voor de eene helft
uitsluitend1 het werk hier te landie ten goede,
terwijl de andere helft gesttort wordt in het
centrale Z. Y.-fonds, waartoe al'le landen,
waar hot Leger des Heils werkza&m is, hun
helft van de Z.Y.-A. bijdkagen. Hit dit fond®
bevtrijdt het Leger die enorme kosfcen van rijn
senddngsarbeid, die gedaan wordt op velden,
o. a. in de volgende llanden en kolonienJava,
Sumatra, Celebes, Bri tech-India, Ceylon,
China, Japan, Korea, Zuid-Atfrika, Oost-
Afrika, West-Afrika en 'West-Indie.
Giften voor die op handen zijnde aanvrage
worden ingewacht d'oor Kommandiant Wm. H.
Howard, afd. Financien, Prins Hendrikkade
4951, Amsterdam, maar 'kunnen ook wotrddn
gerond'en aan de onderscheiden plaatselijke
afdleeelingen. Men gelieve te venmelden, dat
de gift bestemd is „Voor het Zeifverlooche-
nin'gsfonds."
Ingezonden Mededeellngen.
wordt door 21-00O
Stadsnienws
BEROEP AANGENOMEN.
Ds. Dorgeloo van Hauwert, voorkomend
op het dri«al in de vaeaturfrds. Klooster-
man, heeft het beroep naar de Herv. Gemeen-
te te Culemborg aangenomen.
BENOEMD.
De heer J. L Veltrup, advocaat, secretaris
van den Raad van Arbeid en waarnemend
griffier aan het Kantongerecht, alhier, is
oenoemd tot griffier van het Kantongerecht
te Brielle.
DE OOIEVAAR.
Langpoot heeft weer zijn intrek in het nest
op het land van den heer Kramer bij de
Friesche brug genomen.
EEN VONDST.
Men schrijft ons van belangstellende zijde:
Bij het maken van een ierput, aan den
Friescheweg, stiet men tijdens het graven op
een steenen massa. Bij aoorgraven ontdekte
men de opening van een gewelf en kwamen
verschillende menschelijke overblijfselen voor
den dag.
Een en ander werd ondergebracht in caf6
„Noord-Holland", bij de Frieschebrug.
Men is fhans op een zware looden kist ge-
stooten.
Eenige bekende historid zijn hiervan in
kennis gesteld. Vrijdagmorgen te elf uur zal
men onder toezicht van dezen het onderzoek
voortzetten en trachten de kist ongeschonden
boven den grond te krijgen.
Men veronderstelt, dat het gevondene da-
teert uit den Spaansdien tijd.
Alan, onze za&k is verbonden een bekwaam
monteur voor repareeren van Schrij fmacbinea.
L. FRANlEElNiBERG.
EEN ONGELUK VOORKOMEN.
J. S., werkzaam aan de gasfabriek, wilde
hedenmorgen bij den Bergerweg een lan-
taampaal uit den grond halen.
Hij had de paal reeds afgeschroefd, maar
kon niet spoedig genoeg die afsluitdop vin-
den.
Door het ontsnappende gas geraakte hij
bewusteloos.
De heer die juist passeerde, wist den
man door toepassing van kunstmatige adem-
haling weer bij te brengen.
ARGENTIJNSCH VLEESCFL
De heer Jb Duin uit Heerhugowaard
opent hier ter stede in de Lombardsteeg No.
1 een handel in Argentijnsch vleesch.
De prijs zal beduidend minder zijn dan die
voor het gewone rundvleesch.
Zooals bekend, is het bevroren vleesch zeer
goed te gebruiken.
WOONPLAATS DIRECTEUR HAN-
DELSSCHOLEN.
In de vergadering van 22 Januari 1920 be-
sloot de Raad den directeur der Handels-
scholen voor den tijd van 66n jaar, ingaande
1 Maart 1920, ontheffing te verleenen van
de verplichting om in deze gemeente woon-
plaats te hebNm. Blijkens schrijven is het
genoemden directeur tot heden niet gelukt de
beschilting over een hem passende woning
in deze gemeente te verkrijgen, waarom hij
heeft verzocht te widen bevorderen, dat de
Raad het tijdvak gedurende hetwelk hij van
bedoelde verplichting is ontheven, alsnog met
een jaar verlengt.
Met het oog op den nog heerschenden wo-
ningnood meenen B. en W. tegen inwilliging
van dat verzoek geen bezwaar te kunnen ma
ken, vooral niet nu d'e Commissie van Toe
zicht op het Middelbaar Onderwijs zich met
de gevraagde verlenging kan.vereenigen. B.
en W. stellen daarom voor te besluiten
den directeur der Handelsscholen tot 1
Maart 1922 ontheffing- te verleenen van de
verplichting om zijn woonplaats binnen deze
gemeente te hebben.
HET VLOOIEN-THeATER.
Het vlooien-theater blijft groote belang-
stelling trekken.
Men verbaast zich over de wonderlijke
dressuur, die van een jarenlang geduld en
inzicht van de directie getuigt
Voomamelijk uii omliggende gemeenten is
de belangstelling zeer groot.
Uit Alkmaar zelf kon het bezoek, naar de
directie ons meldt, wel wat beter zijn.
Iedere vlooi is met een gouden draad vast-
gebonden, zoodat voor desertie absoluut
geen vrees behoeft te bestaan.
Tot en met Zondag 3 April blijft het mini-
atuur-circus in den kunsthandel zijn voorstel-
lingen geven.
BOTE ROONTRoLEST ATION
NOORD-HOLLAND.
Verschfnen is het jaarverslag van het Bo-
tercontrolestation Noord-Holland te Alk
maar over het jaar 1920.
EVANGELISATIE-AVOND.
Men schrijft ons:
Donderdag 31 Maart, des avonds 8 uur,
zal vanwege de afd. Allonaar voor Inwendi-
ge Zending in het gebouw „Waakt en Bidt"
weder een Evangelisatie-avond gehouden
worden, waar hoopt op te treden de Eerw.
heer S. van der Molen, Theol. Cand. der
Chr Geref. Kerk, met het onderwerp: „De
slang tot behoudenis".
Ieder is hartelijk welkom en de toegang is
vrij.
TWEEDE OPVOERING
„DOLLE HANS".
Velen, die Maandagavond niet in de gele-
;enheid waren de uitnemende opvoering van
it Indo-drama bij te wonen, zullen zeker
met genoegen vememen, dat de Wilson's
hier nog &nmaal ditzelfde stuk zullen op-
voeren en wel Vrijdagavond a.s. Waar men
er van overtuigd kan zijn een goed stuk en
?oed spel te zien, twijfelen wij niet of de be-
angstelling zal wederom groot zijn.
CIN6MA AM6RICAIN.
De kinder- en familievoorstelling, heden-
middag in dit theater gegeven, is wederom
een succes geweest. De talrijke jeugdige be-
zoekere hebben zich uitstekend geamuseerd:
't was voor hen met recht een feestmiddag in
de vacantie. Daar waren mooie natuuropna-
men, alleraardlgste, kluchtige nummers,
waarom verbazend is gelacheu en dan ten
slotte de boeiende geschiedenis van Dick
Whittington en zijn kat, inderdaad een goede
avontuurlijke bewerking van het bekende ver-
haal. De gekleurde film „de Waaier' mag
nog wel alzonderlijk genoemd.
Heden en morgenavond worden de twee
laatste voorstellingen gegeven van: „De reis
om de wereid in 80 dagen", een film, die
veel succes heeft.
GHMEEN'TELIJIK GRCENTEBEDEUF.
Bij iehxij v«n van 17 November ii. hebben de
raadaleden de heer J. Westerhof c.s. voor^e-
steld te besluiten:
I. over te gaan tot het inrichten van een
gemeentelijk groentebedrijf, met als
grondslag
a. verhuur van gemeentegronden onder
boding, dht de daarop volgens voor-
•chrift geteelde prod'ueten ten voile
en onder nadeir vaat te stellen vootr-
waarden ter beschikking van het ge-
mentelijik groentebedrijf ikomen;
ib. het sluiten van 'leverinigsoontracten
met organisaties van prod ucenten in
land- en tuinbouwbedrijf
c. .rechtatreeksehe aankoop ter veiling;
d. verkoop in eigen igoed ingjerichte ver-
Ikoopplaateen met daamevens den ver
koop door particulieren onder nader
vast te stellen voorwaarden;
EL Burgemeester en Wethouders uit te noo-
digen, waar dit voor biftijken prijs moge-
lij'k is, den verkoop van gronden, als be-
doeld sub I a voor te bereiden;
IH. Burgemeester en Wethouders uit te
noodigen, de vereischte voorstellen te
doen tot uitvoering van die sub I en U
genoemd'e besluiten.
Bedoeld1 schrijven in zijn geheel, met de
daaraan toegevoegde memorie van toelioh-
ting, opgnomen in de Bijlage tot het raads-
verslag nr. 234 vian 1920 werd in de verga
dering van 25 November 1920 om bericht sn
raad in handten van B. en W. gesteld.
Diaaraan volddendle berichten zij, dat zij
voor het aannemen van dit vooretel niet gun-
stig -gestemdi zijn. Tot nu toe wordt het ale
de meest natuurlijke taak ran de vrije nij-
verheid in het maatsehappelijk verkeer be-
echouwd, diat deze in normale tijden en om-.
etandigheden de zorg op rich neemt voor de
geregelde vervulling van die diagelij k® weer-
keerende behoof ten der ibevolking. Het beste
midded om op dien du-ur de bevoliking van goed
en ddugdelijk: voedsel1 te vooxrien wordt ge-
aoht te zijn: de vrije med!ed>inging der voort-
brengers, deze in ruimen zin genomen. De
voortbrengera zoeken ongetwijfeld de voor-
deeli-gste mankt. Maar de verbxuikers doen
dit eveneens en in niet geringer mate. Deze
weten zelven het best welke en hoedanige za
ken zij begeeren zoo goed als de voortbren
gera weten welke en hoedanige zaken zij het
voordeeligst kunnen al'ijten. De scherpzinnig-
heid -onzer -huismoed'ers om de winkriiers op
te spore n, die de beste waar tegen den laag-
sten prijs leveren is inderdaad groot. Inmen-
ging der overhei'd werkt meeetal vekkeerd,
omdat zij die vrije mededinging belemmert en
verlamt. Geen werkzamer middel o-m in de
dagel'ijksche beh-oeften zoo goed mogelijk te
voorzien dan dd vol'komen vrije working van
<1^ krachten waarover de maatschappij be-
schikt» die als van zelve zich doen gelden
waar de behoefte haar xoept. Alleen als poli-
tiezoxg tegen vervalsching en bedirog of in
het belang der volksgezondheid zal de over-
heid met goed gevolg maatregelen van voor-
zorg en toezicht kunnen nemen.
Ditgaande van deze bij de groote mecrder-
heid van ons volk nog altijd als juist erkende
beginselen van staathuishoudkunde, achten
B. en W. een groentebedrijf voor onze ge
meente wenschelij'k noch noo-dig. WaaTom
vragen de heer Westerhof c.s. een dergelij'k
bedrijf? Otodat zoo luidt het antwoord
de winst van d'e 'gToentehandelaren zee 'bui-
tensporig groot is (gemiddeld1 100 pet.) „De
talrijke kleinhandelaars, wier aantal nog
steeds toeneemt en -dat nu reeds meer dan 100
bedraagt, zijn veeltijds niet bij machte om de
hand op eerste kwaliteit producten te leggen
en moeten door hun groot aantal zeer groote
winsten maken om staande te blijven".
B. en W. meenen dat deze stalling niet
houdbaar is. Vooreerst is het geenszins bewe-
zen, dat een winst van 100 pet. en meer bij
den Irjf.inhandel in groenten buitensporlg
gnot moet i.rden .gt-noemd. Nos mlaa.-,'.
k ek bij een onoerzoek, te Leiden ingcstc.t,
dat een grc-eidehandelaar met een bedrijf van
g- wone grretie zijn bestaan via It in een ver
keep van 100.per week. Hij koopt weKe-
lijlka voor 50.groenten, zoodat d'e prijs,
die hij beta&ld heeft nog juist met 100 pet.
verhoogd moet worden ter belooning an zijne
diemten, die bestaan in verkoop, opslag, ri-
sico, dotaiiverkoop, onderhoud van een wa-
gen. winke huur en dergelijken. Wat- voor de
zen man met zijn gezin van deze 50.over-
blijft zal waarlijk geen buitensporig groot
bedirag zijn.
E'en voorbeeld aan de praktijk ontleend:
een kleinhandelaar koopt ter veiling 200 stuks
roode kool voor 2H cent per stuk, dus voor
5.Hij verkoopt ze voor 514 cent per stuk
en maa'kt d'us 11.waar afgaat 50 oenten
voor een wagen enz. Zijn winst is dan 550.
Als deze man de 200 stuks roode 'kool op een
dag van 10 uren verkoopt, is hij geen slechte
venter. Hij verdient dan slechts 55 cent per
uur, voorwaar geen loon om van te ontstel-
ien, ook al wordt hot hier meer dan 100 pet.
winst op de koopwaar gemaakt.
Wat het aantal groentehandelaren betreft,
een ihonderdtai voor een gemeente van ruim
24000 zielen, achten B. en W. niet groot bij
de wetenschap, dat talrijke gezinnen/ich door
deze kooplieden llaten bedienen aan do dteur,
waar dikwijls over een zeer geringe hoeveel-
heid1 groenten, tot 'hoogst geringe waarde,
vele minuten lang wordt onderhandold. Elr
wordt d'oor de voorstellers op gewezen, d'at
dit getal rich nog steeds uitbreidt. Daaruit
valt echter een andere condusie te treikken,
dan die van de voorstellers. B. en W. meenen,
dat de vrije krachten der maatschappij, waar
over zij boven spraken, bezig zijn het euvel
van dure, eventueel te dure groenten te ver-
helpen. Wat beduidt de uitbreiding van het
getal groentehandelaren anders dan dat de
concurrence scherper wordt? Eh concurren-
tie het is van overoude bekendheid1, doet de
prijzen dklen. Geen huismoeder zal op d'en
duur een hooger prijs voor de door haar be-
noodigde gposntsn bstalsn als z* voor lager
prijs tsrseht kan. Ala d« eeneumantia warir-
MEIJER's Reeiame-Sfgaren zoovael gerookt?
o mo AT j het prima kwaliteit Is.
Beleefd aanbevelond.
zaam> is, bewerkt el'ke groentehandelaar, die
met zijn koopwaar te duur of zelfa duur ia
zijn eigen ondergang.
Maar B. en W, herhalen de vraag: waarom
begeert de soc. dem. raadsfractie juist eeh
groentebedrijf? Zijn het in het bijzonder de
groenten over welker hooge prijzen men, het-
zij dan terecht of ten onrechte, tegenwoordig
hoort klagen? Het dhnkt B. en W. dat van
tal van andere d'agelijiks benoodigde verbruiks-
artikelen die Iklac'ht in niet geringer mate
wordt gehoord. Die klachten spruiteu minder
voort uit de omatandigheid, dat de waarde
dier goederen zoo zeer is gestagen dan wel uit
het feit, dat de waarde van de waardemeter,
het geld, tengevolge van de crisisjaren, welke
wij hebben doorleefd, zoozeer is gedaald.
Werd het hier bedoeld'e voorstel aangenomen,
dan zou men het oprichten van evenzoovele
oedrijven voor andere dagelij-ks benoodigde
verbruiksarti'kelen op ongeveer dezelfde gron
den kunnen bepleiten. Het zal wel niet de be-
doeling zijn d'e overheidszorg zoover uit te
stiekken. Gaat het dan aan alleen de winsten
van den groentehandelaar aangenomen dat
deze tijdelijk hooger zijn dan ze uit een maat
sehappelijk oogpunt behoord'en te wezen
van overheidswege to beper'ken? Als de ge
meente groenten gaat koopen, aanvotren; op-
slaan en verkoopen en het riaico aan deze
handeliugen verbonden gaat op zilch nemen,
zal zij dat doen ten koste van de gemeente-
lijke schatkist. Zij zal met den verkoop niet
mogen gaan beneden den marktprije, die d'oor
andere factoren dan door den wil der over-
heid wordt bepaaid. Deed zij dit wel, zij zou
unfair handtelen jegens bare eigen ingezete-
nen-groentehandelaren, die de voorstellers ne-
vens de groentewin'kels willen handhaven.
Zoo de prijs der gToenten lager werd gesteld!
dan dien van den kleinhand'el, zoud'en de kos-
ten die de gemeente moest maken zwaarder
wegen dan -de hoogere prijzen, die in het vrije
handelsverkeer worden bedongen De burgerij
zou goed'kooper groenten hebben, maar van
haar belastingbiljet zou eiji kunnen aflezen,
d'at de overhead uit haar aaxd een slechte
groenrWhandelaarster is.
Ook ui't een oogpunt van politiezorg is een
gemeentelijk groentebedrijf all'erminst noodi-g.
Talrijke axtikelen van dagelijksch verbruik
kunnen worden vervalscht. Met vreugde moge
de dag, die aanstaande is, worden begroet
waarop alom in den land's de keuringsdden-
sten over onze sanitaixe en eoonomische be-
langen zullen waken. Maar hiervan zijn wij
vrijwel zeker, dat d'e gemoemde diensten rich
met het keuren althans van versche groenten
niet zul'len inlaiten. Daaraan kunnen geen
waardevolle bestoanddeelen worden ontnomen
en geen waardeliooze en schadelijke beetand-
deelen worden toegevoegd'. Voor het keuren
van groenten kan de eenvoudigste -huismoeder
met dien knapsten directeur van eenigen keu-
ringsdienst wedijveren.
Geoeg om den Raad te doen zien, dat B. en
W. in hun straks te formuleeren conclusie de
opii'chtin-g van een gemeentelijk groentebe
drijf op prineipieele gronden zullen afraden.
Miaa-r het zou zeker niet van hoflijkheid ge-
tuigen als- zij de middelen, waarmode de voor
stellers tot het beoogde doel wenschen te ge-
raken, niet aan eene beschouwing onderwier-
pen.
Deze willen „verhuur van gemeentegron-
den onder bed'ing, dat de d'aarop volgens voor-
schrift geteelde producten ten voile en onder
nader vast te stellen voorwaarden ter be-
schilkking van het gemeentelijk groentebedrijf
komen'' Een dergelij-ke verhuur" is naar B.
en W-. meenen alleen denkbaar als aan de
hu-urders voordeelen worden aangeboden, die
zij als vrije huurders niet zouden behalen.
Het is dan ook te betfreuren, dat de „nader
vast te stel'len voorwaarden" niet nader zijn
aangegeven. De voorwaarden van verhuring
zouden moeten inhouden, dat de geteelde pro
ducten bij elke hoeveliheid en van welke kwa
liteit ook, „ten voile", zeggen de voorstel
lers en op elk tijdsti-p d'oor de gemeente
worden overgenomen, tegen een prijs. die ook
elders kan- worden bedongen, m. a. w. de
marktprij-s d'ier producten. B'ij minder gunsfi-
ge voorwaarden zullen de gronden- niet of
tegen uiterst lag© prijzen kunnen worden uit-
-gegeven. De tuinder immers, die werkt van
zonsop- tot zons-o-ndergang, moet worden scha-
deloos igesteld voor zijne langdurigen arbeid,
voor eventueele mislukking van zijn teelt,
voor misgewa-s tengevolge van slechte weers-
gesteldheid en andere onvooTziene omstand'ig-
heden. Hij zal zijn prodiict niet anders wil
len afstaan dan m in s tens tegen d em markt-
prijs, tenzij hij geen - of zeer weinig huur -be
taailt, i-n welk geval daa-rin, ten -koste der ge
meente, een gedeelte van zijn l-oon ligt opge-
sloten. Wil de gemente deze slechte kansen
overnemen, d'an zullen wellicht tuin-ders te
vinden zijn, die de -groenten willen telen „vol-
gens voorschrift" en een behoorlijken huur-
prijs kunnen betalen. Maar <fi't zullen naar B.
en W. meenen niet de beste tuinders zijn. In
elk geval 'kunnen zij onvereohi-llig staan te
genover de vraag of de groenten, -die zij ver-
plich t zij n te telen wel die zijn waa maar de
burgerij- vraagt. Slaagt men er niet in de be-
hoefte te raden, d'an zal de burgerij zich el
ders van de wel begeerd'e groente voorzien,
tengevolge waarvan de geheeie oogst „vol-
gens voorschrift" een schadepost zou kunnen
blijken te zijn voor de gemeente.
Dat de -gemeente, die den oogst van den
buurder „ton voile" te barer beschikking ziet
gesteld, daarmede de -hand! -legt niet slechts op
le kwaliteit producten-, maar in strijd met de
bedoeling van d'e voorstellers tegelijk ook op
2e, 3e en 4e kwaliteit, zal een ieder aanstondS
opvallen. Er is geen tuinbouwer, die slechts
le kwaliteit -groente kweekt, omdat hij dat
niet in die hand heeft. Bovendien is d'e le
kwaliteit van heden, mor-gen in een kwaliteit
van lageren rang veranderd, zoodat gemeen-
tewinkels steeds evemzeer als particulieren,
-groenten van verschillendle kwaliteit in voor-
raa d zullen hebben.
Hit een en ander zou vol-gen, dat het geen
a »n beveling verdient de groente teelt direct
of indirect zelf ter -kind te semen, deek de
9$
99
99
99
99
99
99
99
H
99
99
99
99
els bet basts vsrstsrkingamlddsl
aoo* Zinuwia sn Llotvaem>
