Alkmaarsctie Gourant Brieven nit Berlijn. Donderdag 26 Mei. Feuilleton. Christoffel en Columbus Me. 120. 192L Honderd Drls en Twlntigste Jaargang. XXVI. Berlijn, Md. Em interessant bewijs er voor hoe de revo- lutie en de socialistische ideeen in Duitsch land alles overstroomd hebben, hoe echter nu reeds meer en meer een reactie merkbaar wordt, levert de hartstochteliike strijd, die op 't oogenblik op tooneelgebied gestreden wordt. Wat zich hier afspeelt is buitengewoon kenmerkend voor het geheele geestesleven in Duitschland en het is daarom wel een nade- j re beschouwing waard:. Sedert een halve ecuw bestaat de groote „Genossensdiaft deutscher Buhnanangehori- dcze vereeniging it de sodale posiitie van1 den Dudtsche® tooneel- spolersstand is buitengewoon. De kunstenaars van onze Schouwburgen zouden meerendeels nu nog in diepe finandedc ellende verkeeren, zouden nog blootstaan aan de ergste uitbui- ting en aan onderdruikkinig in't gezelschaps- leven, ware het niet dat de Vereeniging zoo hard en zoo verdienstelijk gcwertot had1 ten hcl.pt echter mets in een beroep, waarbij van wiillekeur, Mown m pnotectfe voorirorteni, maar evenzoo wordt het den dixecteur on- mogelijk gemiaakt zijn personed in ovcrec.ii- stemming met zijn artistieke planum te ver- nieuwen of te verfrisschen. Oat alles nu riep een stuk reactie in het le- ven. Mien meende te zien; dat de boog te sterk gespannen werd. En juist de beste Berlijn- sche tooneelspelers vestigden binnen de or- ganisatie een nieuwe eigen vereeniging, die een hardneklkiigen strijd met den voorzitter Rickelt aanbond. Aan de spits van deze te- genbewegiog staat Paul Wegener, een van onze grootste kunstenaars. De oorlog is itus- schen deze twee groepen met voile heftigheid ontbrand. In bijcenkomsten en dagbladarti- kelen woedden veldslagen. De tegenstanders van de nieuwe vereeniging noemen haar spot- tend den Bond van „Pirominentm" (..verheve- neni") en verwijten de leden, dat zij: op ego'is- tische wijze slechits aan eigen voordeel denken, dat zij. „k.apitalistische" neiglngen bezitten. Inderdaad is het mogelijk, dat de „Prominen- tem" wellicht weezen, dat het vakvereeoi- gingsprincipe op een, dag ook zou kunnen leiden tot een omwenteiing in de salarisbeta- ling, waardoor hun hooge honoraria vermin- derd zouden worden. De kleinere tooneel spelers zegigen: „Ja, jullie Prominenteni slokt zooveel geld op, dat voor ons bijna niets over- bLiift". Mlaar de Prominenten antwoorden: Wanneer wij niet het publiek naar den schouwburg trokken, ging de directie bank- roet en stonden jullie allemaal op straat." Ook daarin is ongetwijfeld veel waars. Het hunnen bate. Maar toen kwam de revolutie, en alles wat tot stand gebracht was, scheen pilotsellimg! omvoldoende te zijn. De tooneel spelers werden zwaar getroffen door de nioodltoestandlen in't bedrijfslevesn, als alle le den van vrije beroepen, en1 als eeniig redmid- del grepen zij de gedachte aan om hum orga- nisatie .te veranderen in een vakvereeniging, zooals sedert lang de handarbeiders in den strijd met't kapiitalisme het voorbedd gege- ven hadden. speler Gustav Rickelt, als kunstenaar geen man van ovennatig groote beteekenis maar als orgamisator en bcstuurder een geboren leider, iemand van onvermoeide arbeidskracht, ijzeren energie, schitterend redenaarstalent en onbuigzaam wil. Hij spande alle krachten in om de macht van de volen du'zendcn omvat- itende organisatie uit te breiden en oj> nieuwe, steviger grondslhgen te vestigcn. Hij maakte de vereeniging tot een vakorganisatie van verplicht karakter, d.w.z. iedere man en iede- re vrouw die op het Duitsche itooneel wil op- treden, meet ceret lid worden van dc vereeni ging. Met de andere groote organisatie, die der directeurcn, de „Duitsche Tooneelver- eeniging" sloot Rickelt een overeenkomst welke vast stelt, dat goen Theater een too- neelspeler mag engageoren die geen lid is der alles aankomt op de vrije ontplooiinig der per soonlijkheid. laten zich niet zonder meer re- gelen en wetten vaststelleni, die voor den ge- regelden arbeid1 van velen bestemd zijn. De socialistische dogma's leiden hier schipbreuk. De dimgen zijn veel gecompliceerder, en als men een bedrijfsvorm regelen wil, xnoet men rekening houdeni met de eigen vormen, die het beroep in het bijzonder kenmerken. Munst en politklk moat men niet verwarren. Oat bemerkte men ook weer, toen dezer dagen uit de nalatenscbap van,, den socialistischen leider Kurt Eisner een drama werd opge- voerd, dat „Die Gatterpriifumg" getiteld was. Eisner behoorde tot de kopstukken van de so cialistische partij en de Duitsche revolutie en tot die met de zuiverste bedoellngen bezield. Hij was een schitterend politiek schrijver, en een meesleepende agitator. Van' uit de gevan- genis besteeg hij in November 1918 den Bc'erschen min ister-presidentszetel en heeft daaroa dezeni Zuid-Duitschen staat gere- geerd' met de edelste bedoellngen, maar met geringe resultatem en zeer slechte uiitwerkimg, totdat hij op een dag door een jongeo adellij- ken reactionnair, graaf Arco op straat neer- geschoten werd. Maar een dlcfcter was Eisner niet, en dit drama, waaraan hij tientallen jaren werkte. waaraan hiji hechtte met hart en ziel, werd! slechts een geestrijk omhulsel voor zijn ideeen plaatst word# door de aanraking van dat symibool plotsdimg de prikkeling van het machisbew.ustzijn voelt. Als bij tooversiag verandert hij van em ooschuldig mensch in een aan grootheidswaanzin lijdende tyran. Hij springi' geheel uit don band. Hij gelooft zich de uitverkorene van God te zijn. HSj spreekt woorden em zinnen, die ons buitenge woon bekend' voorkomen, omdat zij van de re- devoeringen van Wilhelm II opzettelijk een karikatuur zijn. Hiji ontketmt een oorlog. Hij: martelt1 op gruwelijke wijze em jongem man, die tegeni zijn bloeddorstige woede opkomt Hiji wil de dochter van den opperpriester, die zich onttrekt aan zijn wellustig begeeren, zonder meer laten verbranden Totdiait oproer an verzet hem van den troon jagm. 'Dit alles is wel is waar zonder een .groote kunstenaarsfantasie geschreven. Maar er zijn toch eemige tooneel-gedachtm, die ons bij let sterkste spreekt tot ons het slot, Als hlijven. n.l. die gemartelae verdediger der vrije mee- ning, die, uit de gevangenis bevrijd, even- als Eisner zdf de leiding overnemen zal, daarvoor bedankt. Want1 hij heeft de wankd- moedigheid van de massa leeren kennen, de massa, die het erne oogenblik den tyran op onderworpen wijze vleide, en't andere oogen- hliik hem1 vervloekte. Over zulk een' volk te heerschen lofct den vrijheidsheld niet. Dat be- teekent: Het revolutionnair verzet tegen de monarchic kan slechts een begin vormen. geen vervulling. Dan eerete beginit de ware arbdd, die elk aan1 zich heeft te verrichten: datgene wat reeds voor meer dan honderd jarem de Duit sche philosoof Want bij de groote revolutie van zijn tijd zoo bitter miste: de echte her- vormiing in het gedachtenleven. 'Maar, zooals gezegd: kunst en politick moet men niet veimengen Dit tooneelspel van een grooten politidcen leider zal mooit hd po dium verovc.rm. Daarentegen lacht m juicht geheel Berlijn sedert eemige dagen over een werkelijk oni dm fraaien titel een uit Amerika geimporteerd stuk van jidr idisch karakter, dat door de artisten van hd „Deutsche Theater" met uitgelaten overmoed over het voetlicht gebracht is. Dat is een goe- den inzet voor het zomerseizoen, waarin men het met de kunst niet meer zoo nauw neemt, ook in Berlijn niet. De inirige van de klucht behoeft hier niet vertdd te worden. De hoofd- zaak is, hoe de twee grappige compagnons van de Nlew-Yorksche confectiefirma Potasch en Periemioer twisten, en zich wedier verzoe- nen, handel drijVen, klanten bed'iencn, gasten ontvangen en er uit gooien. Dat is is zoo grappig, dat we ons tranen gelachen hebben. Ach, het doet zod goed zich eens in deze moeilijke tijden los te kunnen maken van de zoiigen van elken dag, en' zich weder te herin- neren. dat men' zich ook onschuldig amusee- ren kan. Dr. MAX OSBORN. lijn sedt ibeschrijflijk amusante klucht md .Potasch und Perlmutter" - ondernemers, dus idirecteuren en intendanten1, staan nu geheel anders tegenover hun werkne. mere, de tooneelspelers, dan vroeger. Zij kun nen met hen niet meer doen als hum goed- dunkt. omdat achter iedereen enkcling de, in elk geval hechrt aaneengcsloten massa van zl]n j collega's staat. ''I11' Maar spoeddg Week dat hd toch niet moge lijk is, de organisatievorm, zooals zij bij fa- brieksarbeiders tot stand gekomen is, zonder vereeniging. "Dafbetcekent ontegenzeggelijk I en geschriftm. een groote vooruitgang. De werkgevers en Gp dm len Mei, den arbeiders-fcestdag, •- die in Berlijn feestelijfc gevierd werd'door een algemeene staking van alle verkeersmiddelen, het was Zondag, zoodat het zakenleven er van verechoond bleef werd nu de „Wdtpo- litische Posse" van Eisner in de „Volksbub- hd mooiste en grootste theater van Ber- opgevoerd. Het idee, dat er aan ten grands! ag ligt is nid zonder geest. In hd spnookjesland Farun heerscht de gevconte, Provinciaal Nieuws UIT BERGEN. In de Vrijdag j.l. gehouden raadsverga- dering bleken de raadsleden zeer ontstemd over het laie uitschrijven der vergaderingen. Deze ontstemming kwam reeds dadelijk naar voren toen bleek, dat de notulen van de twee maanden te voren gehouden raadsver- gadering nog nid gereed waren. Het is vol- dat geen prins den troon mag bestijgeti, zon- ^°,men *e hegrijpen, dat de heer Bogtman in nicer" over" te brengen op em igeestdijk be- der voor de wijzcm van den staat een proeve dlt verband crit'ek uitoefende op het waar- roep van bekwaanmeid afgelggd te hebben. Prins nemen van nevenbetrekkingen do men wericelijk een' vakvereeniging zijn, dan moest men ook werkelijk alle zake- lijk bij hd tooned betrofckenen in dm kring 1 betrekken dus, behalve de tooneelspelers ook de itooneelknediten, musici, zaalwachtere, bedimden, souffleurs enz. enz., tot de schoon- men hoveling maaksters toe. Dat gebeurde ook. Deze heele hd land gem massa menschm vormt tegenwoordig in elk theater, in elk bedrijf, em eigm gemeen- schap die haar besluitm en beslissingen met stenunenmeenderhcid neemt. Men kan zich voorstellem wat daaruit wdl ems voort kan' Icemen, ja, hoe zeer de belangm' der tooneel spelers zelfe bedreigd kunnen wordm. Bo- vmdim bleeife spoedig, dat de vakactie de ar- tistieke bewegingsvrijlidd van em' tooneel aanzienlijk belemmerm' kan. De directeur mag immere em ttoaneelspeler nu nid meer na af- loop van zijm contract zonder meer den dienst opzeggm; de „bedrijfsraad" heeft daarbij: em woordje mee te spreken nd als in een fabriek. Daardoor wordt zeker mmig geval Agab, die nu aan* de beurt is, zijn vader is gestorven is reeds tweemaal gezakt. Het geheele volk smeetot de Goden innig, dial hd hem nu de derde maal 'gelukkm moge. Want in Farunn bestaat ook nog de, door em slim- nemen van nevenbetrekkingen door den se- cretaris en het secretariepersoneel. Wanneer inderdaad mocht blijken, dat hd werk, dat de function arissen voor de gemeente moeten verrichten lijdt onder de bezigheden die voor nevenbetrekkingen verricht worden, dan is gemaakte wet, dat, zoolang 1 inderdaad em ingrijpen door dm raad nood- door de schrijfster van ..Elisabeth and her German Garden** 18) In zijn hut (een iluxe-cabine md eigm bad- kamer,) want mijnheer Twist koni zich, zoo als tante Alice hd altijd uitdrukte wruim be- wegm", dacht hij dikwijls over die twee onbe- schermde kinderm na. Als ze maar BeTgen of 'Serviers geweest waren, van de em of an dere deemiswekkende nationaliteit! Mlaar nu vreesde hij, dat Aimerika koel en onverschillig voor hen zou blijven, uitgaande van't strand- punt, dat Duitschland of Engdand maar voor hen had moden zorgen. iNaaai zijn, indruk bezat oom Arthur nid veel vrienden in Amerika en die hij bezat, echenen niet van hem te houden. Dit maakte mijnheer Twist ten rninste uit zijn.1 gesprekjes md Anna Rose op. Ze zei hd wel nid met ronde woonden, maar liet hd toch heel duide- lijk veronderetellm, en mijinheer Twist vond het zeer begrijpelijk, diat oom Arthur's vrim- dem niet van de warmste soort warm. Hun gastvrijheid zou wel gedwongen m van korten duur zijnal'licht zouden ze de Twinklers zoo gauw mogelijk ,,doorzmdm" (wat zou hun ook weerhoudm en. hum ten' slotte afschepm met em vervdend1 baantje als kweekelingen of survdllcermde geleidstere in de steride atmosfeer van em meisjcskostschool. Mijnheer Twist haatte dim oom Arthur, tm minsie voor zoover iemand met em zoo vrienddijken, welwil'lendm aanleg haten kan. Ten alien tijde stond vaderlandsliefde in mijn. hern Twists sdvatting adi'ter bij mmschm- liefde, en' de soort van vaderlandsliefde, die oom' Arthur aan dem dlag legde, was hem' in 't bizonder antipathiek. Het die twee on- chuldige kinderm te doen ontgdden Mijn- eer Twist had) er igeen' woorden voor. Ze wa- an aan hum lot overgelatan op een leeftijd, koning heeft, mannen en vrouwen gem' liefdesbetrekldngm mogmi aan- bnoopm 'Deze onaangename toestand wordt algemem zeer pdjnlijk geacht, en de dochter van den opperpriester, die hem helpen wil, steelt uit dm tempel te antwoorden op de vra- gm, die den prins bij het aanstaande examen zullejv voorgeligd wordm. Deze antwoorden' stampt ze den troonopwlger in. Ein nu is het heel grappig om te hooren hoe de prins, de domme goedmoedige, em beetje onnoozele jongem bij zijn examen' alls wat hij uit het hoofd gdeerdi heeft, opratelt. Hoe hij eerst wat on zeker is. Doch daama steeds zelfbe- wuster wordt. En dan plotseling, als hij ge- slaagdi is m hem de kroon op het hoofd ge- die mijinheer Twist, als degelijk opgevoed' Amerikaansch zoon en brooder, niet anders dan met deemis kon vervullm, en naar em ander werelddeel gestuurd, onverschillig voor wat hun daar mocht wedervaren, mits oom Arthur er maar veider niets van hoorde. Bij wijze van epreikm had hij zijn nichtjes als jonge katten in t water gqgooid, waai ze, wat hem betrof, mochten zwemmen of verdrinkm1, als hij ze maar niet hoefde te hoorm schreeu- wien. A1 wat mijnheer Twist aan ridderlijkheid bezat em dat was niet weindg kwam in opstand! bij de gedachte aan oom Arthur, 't Liefet zou hiji naar hem' toe zijn gegaan, om hem te vragen wat zoo'n onmenscnelijk ge- drag te beteekonm had m of hij zichzelf wer kelijk em man durfde noemm, maar nu dit ondoenlijk was, stelde hij zich zoo goed mo gelijk schadeloos door zich tm opzichte van de verworpeltngetjes als oom te gedragm, maar dan em van't rechte soort, van't soort, d'at je in Amerika aantreft, d'at em pleeg- kind als em kostbaar, hem toevertrauwd' good' beschouwt. Voor zijn geestesoog verrees oom Arthur als een typisdh tyraniek, roodhoofdig, kort- halziig Engelschmanv met geschoren bakke- baardjes. HSj zag hem, kort m stevig ge- i bouwd, met zware, lompe laarzen door Enge- lands sappige groene velden van de golf- links huiswaarfs sfappen, in angstige span ning door zijn igezin verwacht. Tom1 hij op zekeren d'ag ui't em' gezegde van' Anna Rose opmaafcte, dat haar oom lang was en heele- maal1 niet d'ifc, behalve op ddn plaats, bracht dit mijinheer Twists voorstelling dus geheel in die war. „Wetkelijk?" vroeg hij, zijn portret van oom Arthur haastig vera-nderende. „Ja, hiji wordt hier opeens dik," vertelde Anna Felicitas, uit em van haar dutjes ont- wakende, m op haar maag wrijvende. ,,Net of hij een bom heeft in-geslikt, die achter zijn vest is bliiven stekm." „Als u zich' dat knot voorwtalLan," list An- zakelijk. Waar het dm gemeente-opzichter niet ge- oorloofd is om voor particulieren tegen beta- ling bouwplannen te ontwerpen daar licht het in den lijn dat het ongewenscht is, dat de secretaris andere gehonoreerde secreta- riaten waameemt. Men dient aan den anderen kant in het oog te houden, dat de functionarissen, dit niet voor hun pleizier doen, maar gedrongen door de hooge levensstandaard, die voor em ieder hooge eischen stelt. De verhouding tusschen de bijdragen die het rijk voor de salarissen van burgemeesters en secretarissen vergoed en die de gemeen- tm hebben te dragen is reeds lang verbro- na Rose er op volgem, volkomen bereid1 tot na- deren uitteg. Maar mijnheer Twist kon het zich voor- stellm, Hij: maakte dus em1 nieuw tgeestelijk beeldl van oom' Arthur en tnof de gelij'kmis nu goed; een lang, met onknap, glad-geschorm man met heel wat meer haar op zijn hoofd, dan hij, mijinheer Twist, zelf bezat. Onwille- Iceurig had hij hem als em ruwe oudfe kerel geteekend, maar hij begreep langzamerhand, dat oom' Arthur op zijm best van midddba- reni leeftdjtd* kon' zijn en d'at tante Alice em dame, voor wie hij een bijna pijulijke sytn- path'ie igevoelde cog hed wat met haar echtvrimd zou moeten doonnaken, eer ze aan haar einde was. „Juist," zd Anna Rose, de nieuwe taxatie als juist erkmnende. „Naar zijn uiteinden te oordeelm, hoefde hij niet ouder ft zijn dan u, maar zijn middelgedeelte lijkt op leeftijd. Waar de bom' zit, ziet hiji er alleen oud' uit." Dergelijke ongewone opmerkingem zou den: zijn moeder misschim tegen de tweelin'gen innemm, vreesde mijnheer Twist. Als ze in haar tegenwoordigheid, die meeste dingm, die ze zoo dm dag door zeiden, maar kon'- den verzwijlgm, zou hij hun natuurlijk in de eerete plaats zijn eigm tehuis als em veilig toevluchtscord in Amerika aanbieden. Maar hij was bang dat zijn moeder zich hed moei- lijk bij de eigenaarddgheden van de tweelin- zou aanpassmi. Iin haar huis (fditelijk was het zijlne, maar hij voelde zich nooit eige- n?.ar) paste mem zich bij haar aan, en hij' betwij'fdde of de tweelingm dit zouden kun«- nenl of willen dom. Hun meest kenmerkende eigenschap was opechtheid, naar hij had op- gemerkt. Ze bezaten niet veel savolr faire, schenen niet bij1 machte hun onbevan gen na- tuurlijkheid te onderdrukkm en hun speoi- aaf soort van natuuri'ijkheid zou niet door zijn moeder begrepen m gewaardeerd kunnen worden. Sinds jaren had ze haar dorp in Nieuw-En- iland niet verlaten, em plaakje dat met de sudit tot ken. Het rijk heeft de laatste jaren de secre- tarien met werkzaamheden ten zijne behoeve overbelast en de gemeenten voor de kosteu laten opdraaien. In de memorie van antwoord op de „rijks- uitkeering aan gemeenten" lezen wij thans, dat de hoogere bijdrage van het rijk aan de gemeenten in de wedden van burgemeesters en secretarissen aan de orde komt, zoodra het rapport der commissie in zake de bezol- diging van gemeente-ambtenaren in behan- deling wordt genomen. Genoopt mag worden, dat door die hooge re uitkeering em zoodanige salarieering mo gelijk zal worden,dat de betrokken functiona rissen, zich geheel aan de belangen van de gemeente kunnen wijden, zonder dat dit ten koste van hunne gezinnen behoeft te gaan. Dat de raadsleden niet ten onrechte be- toogden, dat het wenschelijk was meermalen dan tot nog toe te vergaderen, bewees vooral de reeks mededeelingen aan het einde der vergadering. Dat geen der leden, waar mm het als em fout erkend had,' dat men in het bestek voor het maken van de u. 1. o.-school de bepaling niet had opgenomen, dat bij het tewerk stel- len aan arbeiders uit de gemeente de voor- keur gegeven moest wordm, informeerde of B. en W.. torn zij, zonder den raad er in te kennen, aien aannemer het maken van 30 schoolbanken voor 1466 opdroegen, er aan hadden gedacht om dit den aannemer al- thans voor dit werk op het hart te drukken, verwonderd ons ten zeerste en dit afgeschei- den van de vraag of het niet gewenscht was eweest voor dit werk prijsopgave te vragen ij de timmerliedenpatroons in deze ge meente. - Dat dit met geschiedde is voor ons het be wijs, dat de raadsleden niet voldoende op de hoogte zijn van hetgeen er door de georga- niseerde arbeiders wordt gevoeld. De heeren Baltus en Apeldoorn gaven, toen zij, in verband met het van Ged. Staten ingekomen schrijven, waarbij ingevolge de wenschen van den minister van arbeid ver- zocht werd om op het besluit tot afscheiding van het werkeloosheidsbesl)iit 1917, de wen- schelijkheid hiervan bepeitten, blijkt nog con tact te hebben met de georganiseerde arbei- dersbeweging van hun richting. De leden van de fractie „Bergens Belang die de zaak nog maar eens wilden aanhouden, bewezen weer eens, dat er tusschen hen en de georga niseerde arbeidersgroepen in de gemeente geen contact bestaat. Met dm heer Hoksbergen zijn wij van meening, dat het beter is vrijwillig op dit be sluit teiug te komen, dan zich aaartoe van bovenaf te laten dwingen. De heer Bogtman, die de vorige maal ingevolge de adressen van de afd. Bergen der Moderne arbeiders- organisaties die der S. D. A. P. en „Ber- gens Belang" voor weder toetreding stem- de, zou beter hebben gedaan door ook thans op toetreding aan te dringen, in plaats van voor het voorstel te stemmen de zaak aan te houden om B. en W. de gelegenheid te geven in een volgende zitting van hun niet meer te motiveeren standpunt terug te komen. Op grond van het betoog van den heer Hoks bergen had de heer Bogtman mogen ver- wachten, dat deze ditmaal met hem voor aasnluiting zou hebben gestemd. Wij hopen, dat de raad de volgende maal eens eindelijk zal besluiten in deze uit de rijen van de meest achterlijke gemeenten te stappen. Bij de bespreking over het adres van de woonforensen, waarbij zij verzochten om, nu door wijziging van de gemeentewet de z.g. gemeentewet van 30 Dec. 1920, de toestand straks zoo zal zijn dat zij de woonforensen voortaan in hun werkgemeente 2/3 inplaats van 1/3 zullen hebben te betalen en in hun woongemeente 2/3 inplaats van 3/3, bij het vaststellen van hun aanslagen, voor hen dezelfde weg te bewandelen, die bij de aan slagen van de zomerforensen gevolgd zal worden, bleek al ras dat de adressanten met de motiveering van hun verzoek niet ge- lukkig waren geweest. Em raadsbesluit om de zomerforensen inplaats van voor 1/3 slechts voor een 1/6 aan te slaan bleek niet te bestaan, al kwam wel naar voren, dat de raad de wenschelijkheid daarvan had uitge- sproken. Dit was evenwel niet geschied om de zomerforensen terwiller te zijn, zooals de adressanten veronderstelden, maar om in het belang van de gemeente te bereiken, dat door hen Bergen niet wordt gemeden, waar- „Clajfc" igenoemd werd, en haar ideaal van joekvrouwelijkheid was nog steeds't gem ze zelf indertijid geweest was. Zonder't zich be- wust te zijn had ze mijnheer Twist, ofschoon eea jongen, ook in dim vorm trachitm te gie- ten, en dank, zij zijn grooten eerbied voor de gcvoelens van.' anderen, had' ze tot nu toe haar gehrek aani succes niet ontdekt. Langen tijdi editer was het haar werkelijk gelukt, en haar zjooik bereikte dan ook den volwassen leeftijd', toegerust met de manierm en de denlkwdjze van em volmaakt opgevoede jonge dame. Tot zijn negmtiemrie jaar bleef hij thuis, aani moedere schoot, of item minste ini de <ff- recte omgeving van dat eerbiedwaaidige lichaamsdeel en hadi ze hem ingeprent de vrouw hoog te houden als reden opgevende of liever te denken gevmde, dat hem em moe der het aanschijn had gesdhonken. Dit mocht hij mooit of te nimtner vergetm in urm van verzoeking of gevaar. Mijnheer Twist, met ziju maagdelijk-blanke ziol, vroeg zidi wel ems af, wanneer die urm van verzoeking en gevaar toch zouden aanbreken en wenschte soms, venlegm met zijn vrijen tijd) op zijn va- canitiedagm, dat ze gauw mochten komm, om hem1 in' de gdegmhcidi te stellen zifn onwrik- bare standvasfigheid te itooneni. Gedurmde de tim jaren tusschen zijns vadera dood m zijn vertrek naar de umiverei- teit van Harward, woondc hij met zijn moe der en zuster samen en was hij hum voortd'u- rmdl tot hulp m gezelschap. Zijm moeder trok zich den dood' van haar echtgenoot ern- stig aan. Ze zette er zich niet overhem zoo als soinmrge ludithartiger weduwem, die na em dergelijke groote verandering in hun le- vem, plotseling tieni jaar jonger schijmem ge- wordm. Haar zoo somber, ja bijna gebrokem te zirn, zich zichtbaar vermannmde om ter wille van- haar kinderen opgewekt te dom, weerhield mijnheer Twist, jongeling gewor- dem, van de gedachten die somtijds mj jonge manmem plegm op te komen m verband hou den ma# ronde lijnen en kuiitjM In de wan- door de lasten voor de bevolking zeer stert zouden stijgm. Het verzoek van adressanten is echter vol komen te begrijpen. Ten behoeve van de steden, als maatregel tegen de kapitaal- krachtigen, die buiten gaan wonen en de be- volking van de plaatsen waar zij hun geld verdienen met de kosten laten zitten, welke kosten dikwijls mede ter bevordering van hun bedrijven zijn gemaakt, is deze wetswij- ziging tot stand gekomen. De billijkheid brengt, en dit vooral met het oog op de menschm met kleine inkomens, die dikwijls buiten moeten wonen, evenwel mede, dat men in geen geval meer moet be talen dan 3/3 van den aanslag in de duurste van de beide gemeenten. Van deze billijkheid is straks, vooral voor de kleinere inkomens, geen sprake meer. De gemeentelijke belastingen in de meeste werkgemeenten zijn thans zoo hoog, dat het voor de forensen met de kleinere inkomens, ook al wonen zij nog zoo gaame buiten, om dat zij hebben leeren inzien, dat het wonen in muffe straten iets onnatuurlijks is en door de moderne verkeersmiddelen niet meer noo- dig, niet meer mogelijk wordt buiten te blij ven. De buitengemeentm loopen dus kans hen te moeten verliezen en ontvangen dan in het ijeheel niets. Dezelfde motieven, die er toe eiden om de zomerforensen wat soepel aan te pakken, pleiten er dus voor om ook deze menschen soepel te behandelen. Dit geldt evenwel dan slechts voor die werkforensen, die in Bergen niets dan woon- forens zijn en daar geen belangen hebben waardoor zij naast het inkomen in de werk gemeente een grooter of kleiner inkomen ge- nieten in de woongemeente en dezulke kwa- men op het adres slechts in geringe getale voor. De raad zal o. i. evenwel goed dom met de belangen van die enkelen rekening te hou den. Dat zij met succes een dergelijk verzoek tot Alkmaar zouden kunnen richten is al zeer onwaarschijnlijk. De steden zullen aan de wet eerder een argument voor anexatie ontleenen. In het hygiSnisch belang van ons volk komt het ons ongewenscht voor, dat de men schm ter wille van de belastingen naar de steden worden gedreven. Een rijksinkomsten- belasting, met een gelijke heffing in alle plaatsen en em uitkeering aan de gemeenten overeenkomstig de klasse waarin zij zijn geplaatst, zou in deze de juiste oplossing kunnen brengen. De gewijzigde gemeentewet treedt 1 Mei 1922 automatisch in werking, doch invoe- ring op 1 Mei 1921 was geoorloofd. Dit geeft de mogelijkheid, dat de foren sen, zooals de Amsterdammers die in Bus- sum wonen (Amsterdam voert de regeling reeds met 1 Mei 1921 in en Bussum 1 Mei 1922) dit jaar in de woongemeenten 3/3 en in de werkgemeenten 2/3 moeten betalen. Deze onbillijkheid is bij de wet niet voor- zien en de heer Hoksbergen bracht daarom terecht de vragen van dm heer Kolthek aan de regeering ter sprake, omdat ook Bergen besloot, dit jaar de gemeentelijke inkomsten- belasting nog niet via het rijk te innen. Blijkens het antwoord van de regeering d.d. 19 Mei op de vragen van den heer Kolthek is de vereischte wettelijke voorzie- ning in deze reeds in voorbereiding, zoodat de forensen niet meer hebben te vreezen van deze leemte in de wet het slachtoffer te wor dm. Inzake het bekostigen van de medische hulp voor onvermogenden, meenen wij dat deze voor rekening van de gemeente behoo- ren te komen. Voor de onvermogenden, niet bij een kerkelijk genootschap aangesloten, worden deze kosten door het armbestuur, dus ook door de belastingbetalers bij een kerkge- nootschap aangesloten bekostigd. De billijk heid brengt nu mede, dat de niet bij een kerkelijk genootschap aangesloten belasting- betaler, ook betaalt voor de onvermogenden die wel bij een kerkleijk genootschap is aan gesloten. De raad, die dit punt in afwachting van het %dvies van B. en W. aanhield, zal o. i. verstandig handelen door de kostelooze me dische hulp voor onvermogende ingezetenen zoo weinig mogelijk het karakter van bedee- ling te geven. In dit verband is het niet ge wenscht om voor de behandeling van de onvermogenden em bepaalde geneesheer aan I'en. Inoig begaan met zijn. moedere leedi, waalde zijn geest mooit in die richting af. Eerbied en lidde voor haar dedten hem in alle vrouiwm he-'ligm zien. Ze warm alle maal' moedere of zouden het allemaal zijn na de vereischte ceremonien natuurlijk. Ze warm1 allemaal wezens, voor wie em man opsprong, om deurem te openen of te sluiten, stoelrn uiit dm tochit te zetten m shawls aan te dragen. Tom hij omstreeks achttien jaar was, bracht hij: zichzelf onder het oog, dat het niet veel minder dan heiligschennis zou wezen, een scbamdeldjke, geheime zioinde, om verliefde gedachitm te koesteron, terwijl daar, vlalk onder zijn oogen, die treurende vrouwen- gestalte zat, dat geknotte leven, dat toon- beeld van moed'ige plichtsbefracbting een pi ichrfsbetrach ting volgchoudm zonder dm geringsten schemer van hoop of geluk, be halve dan de hoop op de.hemelsche zaligheid:. Ja, zijn moeder droeg haar smart als em hel- din. Hloewel haar niets rcstte om zich1 nog in te kunnm verblijdm of het moest haar weder- opstandig zijn, hoorde nfm haar nooit em klacht uiten. iDoch nadat hij1 em jaar te Harvard gestu- deend' had, trad er em: verandering bij Ed- werd Twist in. Niet dat hiji gem plichtmatig en liefhebbend zoon bleef, maar nij omtdekte de mogenlijkheid, om als't ware om de hoe- ken van zijn moeder hem te lajke®, die rofs- harde hoflkm, die zoolang alle meer critische beschouiwing hadden onderechept, eni tot zijn verbazing spedden zich aan den' achterkant van haar pereoon a llerlei interessan.te din gen af. Met iets van het oude onfzag bleef hij dat alles echter op eerbiedigm afstand waar- nemm en- wat de gevaarlijlke verzoekingen aan dc academic betrof, deze bepaalden zich tot het lezen van Madame Bovary. Van de hoogeschool kommde, werd hij! in em iogmieursfirma geplaatst, want de Twists behoordm dollars in plaats van afkomst als maatstaf genomen tot dm be- schaafden, niet zeer bemiddelden burger- stand.. (Word! swmlgl) ,TT_. eg—a Oej was

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1921 | | pagina 5