HBTBn
BuUarEna
I5J
VAVi
Moeder! Denk er om.
Brievon ail Brass®!.
SB
mm MM MM MM
Gemengd Nieuws
Ons Raadselhoekje.
Ingezonden stukken.
Vrouwen dienen meer rust te nemen. Alf
volwassenen deden wat zij onderwijzen
vroeg aaar bed gaan zouden veel minder
menschen lijden^aan nierkwalen. Het is niet
verstandig om na de inspanning overdag
'8 avonds nog laat te strijken verstellen,
stoppen enz. Denk er om, moeder
Laat naar bed gaan, zorgen. overwerking,
en ongeregelde maaltijden overladen het bloed
met urinezuur, en het filtreeren van ziilk ver-
fiftigd bloed verzwakt de neren. Die pijn in
en rug, in de lendenen e.i zijden, is £en
waarscnuwing van nierzwakte, die als niets
§edaan wordt, kan leiden tot nierontsteking,
laaskwalen, nierwaterzucht, niergruis en
-ateen.
Besluit zulke gevaren te vermijden. Ver-
minder de inspanning der nieren. Vermijd
iaat naar bed gaan en onverstandige ge-
woonten. Geniet meer frissche lucht, wandel
meer buiten, en zorg voor meer gezondheid-
gevende slaap. x
Laat Foster's Rugpijn Nieren Pillen u bij-
etaan in uw poging om gezond te worden.
Dit geneesmidde! voor de nieren bereikt zulke
uitstekende resultaten, doordat het uitslui-
tend op de nieren en blaas werkt, doch niet
op de ingewanden. Vroege behandeling is het
best. Bijtijds genomen, kunnen Fosters Rug
pijn Nieren Pillen de ontwikkeling van nier
en blaaskwalen voofkomen. Duizenden dank-
bare vrouwen danken haar geluk en gezond-
heid aan dit speciale niergeneesmiddel.
De handteekening van James Foster komt
voor op elke echte doos- Te Alkmaar ver-
krijgbaar bij Nierop en Slothouber k f 1.75
per doos.
ook die liefhebbers, die haar thans zullen na-
spelen, moeten met ons eeno zijn, dat dit een
zeer mooi probleem is. De heeren Blokdijk,
P. Dekker en D. Gerling hebben de goede
oplossing gevonden.
U1T DE PARTIJENi
Die volgende stand is voorgekomen in de
Zondag gespeelde partij tusschen Haye en
Lochtenberg, om het Kampioenschap van
Amsterdam.
Zwart: 3, 12, 13, 14, 15, 19, 24, 26, 29.
Wit: 6, 25, 28, 36, 37, 38, 39, 45, 48, 49.
Haye was eerst twee schijven voorgekomen
door een blunder van Lochteniberg. Met opof-
fering van een schijf was Haye doorgelOopen
naar ruit 6 Zeker van de overwinning, speel-
de hij nu in den diagramstand
1 6—1? 1. 26—31
2. 1 20 (3 sch.) 2. 31 44 (3 sch.)
3. 49 40 3. 19—23
4. 28 30 4. 15 44 Heel mooi.
Jammer d:t Lochtenberg er niet in slaagde
de partij in winst om te zetten. 't Eind bracht
nog remise.
Springer speelde een prachtige partij tegen
Swart Hij won na voortdurend in de meer-
derheid te zijn geweest. Een moment over-
zag hij een eenvoudige winst. In den stand
Zwart: 4, 14, 17, 21, 22, 27, 34.
Wit: 23,25,26,33,35,36,42.
overzag Springer, met zwart aan zet, 34—39,
22—28 en 27 47 Hij speelde 27—32, wat
later ook winst bracht.
Bij een in de Zaanstreek gehouden wed-
strijd speelde de.heer P. Blees met zwart in
den volgende standj
Op een1 Jaar afstand heb ik opnieuw de be-
devaart omdemomen naar de verwoeste »tre-
ken en stond' waarlijk verstcld over den ver-
kregen uitslag. Welke verandering, groote
God 1 Voor zeker zit alles er nog niet recht in
den haak, doch't landschap van het oude
front is niet meer te herkennen voor wie het
zag een tiental maanden geleden. Hier zijn
waarlijk wonderen verricht bij het opruimen
van de impedimenta, het oorlogstuig, de ver-
bluffende hoeveelheid munitie, die werd ach-
tergelaien, zoowel de kilometers prikkel-
draad, die weg en bosch versperden. Voorze- i
ker treft men hier en daar nog stomme ge-
tuigen van den wereldkrijg aan, als oud ijzer
en staal en zelfs houwitsers, maar over het al-
gemeen mag 'it slagyeld als schoongeveegd
worden aangezien. En wat gezegd' van het
landschap? Waar vroeger eindelooze reeksen
trechters, loopgraven, grachten en putten den
reiziger tot omkcer dwongen, ligt alles zoo
effen, bijna als een biljart, prijken thans rij-
ke landouwen, waar het graan welig opschiet,
de vruchtbare aarde de bovenhand kreeg en
den landbouwer ruimschoots voor zijn moeite
zal loonen. En zelfs daar, waar de ploeg nog
niet kwam, deed moeder Natuur hare rechten
gelden' en verrezen onafzienbare natuurlijke
we;den, waar bremstruiken en heikruid weel-
derig tieren em het „verdoemde land" van
vroeger in een bijna lachend landschap her-
schiepen.
Met het herbouwen dcr gesloopte wonin-
gen en het verschaffen van woongelegenheid
aan de beprocfde bevolking staat men min
der klaar. De heilige Burcaucratius heeft hier
zijne overwegenden invloed' doeni gelden,
ouderwetsche werkwijzen ir. eere gehouden en
met veel ijver elk persoonlijk initiatief in den
dop gesmoord.
In stede van commlssie op commissie aan te
stellen, plannen te smeden, wantrouwen te
stoken, hoe men die brave luitjcs het noodige
moeten aan de hand doen om zelf te zorgen
onder dak te komen, dan had1 men het bouwen
wat vlugger zien van de hand gaan. Maar nu
zijn clubjes van doorgeletterde Brusselsche
bouwmeesters opgerezen, die zich in het hoofd
hebben gestoken met arme Vlaanderen te be-
giftigen met zoogenaamde type-dorpen, type-
pachthoeven, type-scholen en type-kerken. die
verbazend mooi aandoen op het papier en
evenveel effect zullen maken in werkelijkheid
als ze uit den grand' verrijzen over zoowat
eene halve eeuw.
Het eigenaard'igste uitstapje is wel dat
niaar't Veurne-Ambacht, waar de streek, zoo-
als men weet, door het doorsteken der Nieuw-
poortsche sluizen ondcr water werd gezet.
Een aantal geleerden had ons voorspeld, dat
deze streek voortaan ten doode was opge-
schreven. De ondergrond, zoolang door het
zeewafer gedrenkt, zou nooit meer vruchtbaar
worden. 't Ainibacht was en zou blijven een
woestijn, waar niet eens onkriud zou wassen.
Die geleerden haddem abuis en de scheppings-
krachf der natuur werd door hen.1 al te zeer
geringschat. Reeds nu schiet het gras daar
weelderig op en met moeder Natuur een hel-
pende hand' te reiken zullen de noeste arbei-
ders die woestijn weldTa in landouwen her-
schapen, zoodat zooals welecr het vermaarde
veeras van't Ainbacht tot aan den buik in't
gras zal staan.
Zwart: 3, 4, 12, 13, 14, 16, 18, 19, 21, 23,
24
Wit: 25, 27, 28, 32. 34, 35, 37, 38, 39, 43,
48
24—29!
Wit meende dat de zet fout was en ver-
volgde:
1. 35—30 1. 29:40
2 30—24 2. 19:30
3. 28.26 3. 18—22!!
4 25 45 4. 22 44
Ook hier slaagde zwart er niet in de partij
to1 winst te brengen.
Ter oplossing voor deze week:
PROBLEEM No. 656
van J. BOURQUIN (Fr)
Salm
Zwart: 4, 10, 11, 12, 13, 17, 19, 21, 25,
27, 31
Wit: 15, 24, 28, 30, 32, 34, 35, 38, 41, 43,
Een prachtstukje.
Tpiossingen v66r of op 22 Juni, Bureau
van dit B'ad.
Wanneer men dan terugkeert langs het
etappegebied', dat schier niet te lijden had,
aanschouwt men met welgevallen d'e mooi be-
bouwde landouwen die ons 'it Vlaanderen van
voor den oorlog in al zijne heerlijkheid voor
oogen tooveren. Em daar leeft het volk thans
overgelukkig, de pachthoeven genieten er den
luxe van het electrische licbt, de streek gelijkt
er 's Zondags op een uitgestrekte kermis, de
bewoners verdienen een aardigen stuiver aan
de toeristenalles ademt welstand, doch ook,
ongeluldciglijk. gaat die welstand gepaard'
met verzaking van oude zeden, gebruiken en
gewoontem. West-Vlaanderen moderniseert
zich en wij zullen denkelijk over eenige jaren
te aanschouwen krijigen, wat die modernisee-
ring aan goeds of kwaads heeft meegebracht.
Naar't oordeel der meeste luitjes zijn de kwa-
de dagen beslist achter den rug en moet men
maatr trachten van het leven. te genieten, zoo
lang de dubbeltjcs zoo gezwind komen aan-
rollen.
En toch, vergeet men- niet al te licht hoeveel
jonge menschenlevens zijn weggemiaaid om
have en goed van deze beati possidentes te
redden? Hun wordt niet gevraagd den wee-
zang van Jeremia aan te heffen op de oevers
van den Ijzer, doch't zou oirbaar wezen voor
elk en voor de lande als men de nagedachte-
nis der dooden wat meer in eere hield. D'iit is
noch 't minst wat men offeren kan aan den
heldenmoed der duizenden gesneuveldem.
Ik sprak u daar zooeven van het overstroom
de gebied en zijn wonderbaarlijke droogleg-
ging door bekwame waterbouwkimdigen. Dit
herimnert me aan't meesterwerk van het zoo
zeer miskend Vlaamsch-genie, ingenieur Co
bergher, die't eerst't denkbeeld opvatte de be-
ruchte Moeren van West-Vlaanderen en t
huidige Noord-Frankrijk droog te leggen.
Deze Moeren waren de pest van de gansche
provincie. De verpestende dampen, die uit de
moerassen opstegen, deden de bevolking ver-
kwijnen en van dien tijd dagteekent de spreuk
„De dood van Ieperen is daar", om de aan
komst te melden van den man met een voet in
het graf.
Mem telde er de Groote en de Kleine Moe-
re, die beiden een uitgestrektheid hadden van
bijna negentig mijlen vierkant. Het was Co-
bergher, die het denkbeeld opvatte in 1618 de
ze uitgestrekte moerassen im heerlijke land
ouwen te herscheppen. Cobergher, een Vla-
ming, te «Antwerpen geboren, waar eene
straat zijn naam draagt, verbleef zeer lang
•te Brusselhij was eeni der vernuftigste gees-
ten van zijnen tijd, die er nochthans vele tel
de. Tegelijkertijd letterkundige, schilder, etser,
bouwmeester, ingenieur, staathuishoudkundi-
ge, geleerde in den vollen zim des woords,
verbaasde hij een ieder, die met hem in aan-
raking kwaml door zijn kennis en zijn ver-
stand. Hij' mocht zich verheugen in de bij-
zondere vriendschap, die P. P. Rubens hem
toedroeg en leefde op don besten voet met de
geleerden van Holland.
Het denkbeeld, om de V'laamsche Moeren
droeg te leggen, bracht hij mede van zijn reis
in1 Italie. Het Spaansch bestuur schonk hem
hiertoe de noodige octrooibneven, niet jwnder
tegenstand van laag tot hoof, de groote
oomes van denr tijd zijn on twerp als ocui t-
vo«rb«ar heschouwend en de Abdij der Dui-
nem, die't recht van vischvangat bezat in de
Moeren sedert onheugelijkie tijden, verzet ver-
wekkend tot in Rome. Nodhtars stelde Co
bergher zich aan den arbeid. Sanderus wijdt
aan dit reuzenwerk een kapitaal van zijne
„Flandria lllustrata". Na zes jaar was de
natuur overwonnen en te midden van het-
geen eens het moeras was geweest, prijkte nu
een prachtige tempel, Moerkerke geheeten,
rend1 denwelke het dorp van dien naam zich
ontplooide.
Na ankele jaren verrezen aldaar de prach-
tigste landouwen en beemden van gansch
Vlaanderen. Doch twintig jaar later woedde
de oorlog in den lande. De Spaansche gene-
raal markies de Leyde werd door den her-
tog van Edinghen in Duinkerken bedreigd,
waarheen hij; gevlucht was na de inneming
van Kortrijk, Berg en Vcurne door de Fran-
schen. Om aan de omsingeling te ontkomen
beval bij de zeesluizen te openen, en het wa
ter overstroomde opmieuw het land. De oude
Moeren en Veurne-Ambacht, in 't laagland
gelegen, werden door de wateren verrast, al
es kwam cm menschen en vee, en alleen de
tempel van Moerkerke bleef recht. En zonder-
linge samenvalling. Ik las daar zooeven in
een oude chranyke, dat na het schrikkeliik
tempeest van 1421, waarbij in Holland 72
dorpan en' 100.000 inworrers werden verzwol-
gen op de plaats waar daarna het zooge
naamde Biesbosch verscheen, slechts een klein
meisje en een katje werden gered, die in 'ben
wieg op het strand van Dordrecht kwamen
aangespoeld. Het meisje werd Beatrix ge-
doopt, naar den naam, zegt men, der heldin
van Dante. Te Moerkerke ook drcef een kind-
je in zijn wieg op de wateren en de wieg bleef
vasthaken aan een venster der kerk, waar het
kleine slachtoffer evenwel den hongeraood
stierf.
Wat zou er nu van de geteisterde streek ge-
worden? Diet land behoorde thans aan Frank-
rijk bij recht van verovering. Het Fransche be
stuur schonk de Moeren opvolgenitlijk aan
Golbert, aan minister Louvois en aan Mme.
de Maintenou. Doch zij verkochtien hunne
vergunningen aan den markies d'Heronville,
luitenant-generaal van Louis XIV, die er zijn
werk vam maakte de Moeren voor een tweede
maal droog te leggen. Het duurde evenwel
tot 1766 vooraleer het werk tot voltooiing ge-
raakte en dan werden, krachtens het traktaat
van Utrecht, 1232 hectaren van deze streek
opgeeischt door de Oostenrijksche Nederlan
den.
Maar over het werk van Cobergher toog
waarlijk de lcwade hand. De oorlog van 1793
woedde hevig in deze Vlaamsche gouw en de
bevelhebber der troepen gaf bevel nogmaals
de dijken. te doorsteken en de sluizen van
Duinkerken te openen. De zee nam andcrmaal
bezit van het land. En daarna hadden' over-
leid en volkem andere bekommernissen dan
zich om een1 Vlaamsche moerasgrond te be-
kreunen,. Het duurde tot 1840 vooraleer de
ramp werd hersteld en't Veurne-Ambacht op
droge voeten kwam te staan. Doch de ongeluk-
kige bevolking zou aan haar lot niet ontsnap-
pen. De wereldkrijg brak los en zij kreeg ruim
schoots haar aandeel van de ellende, die hij
meebracht.
Na veel wederwaarc'igheden stierf Coberg
her te Brussel in 1630 en werd begraven in
de kerk der Minderbroeders, door hem ge-
bouwd. Zijne graftombe werd vernield tij-
dens db beschieting van Brussel door den
Franschen maarschalk de Villeroy in 1696,
zoodat de vroede man, die zijn meesterwerk
door den oorlog zag vernielen, niet eens den
eeuwigen slaap mocht rusten, daar de onver-
biddelijke Moloch hern kwam storen tot in zijn
J. de B.
IN BEWARING GEVEN OP STATIONS.
Met machtiging van den Minister van Wa
ters taat is omtrent bewaren van bagage op
de stations der Nederlandsche Spoorwegen
bepaald
In bewaring worden slechts genomen voor-
werpen, welke ten vervoer als bagage aangc-
nomen worden. De Maatschappijen zijn be-
voegd, voorwerpen, welke niet voldoen aan
de eischcn, gesteld aan de eerste zinsnede
van art. 19 cerste lid Algemeen Reglement
Vervoer 1901 niet in bewaring te nemen. De
Maatschappijen zijn niet verantwoordelijk
voor de schade welke ontstaat uit het ge-
vaar, verbonden aan het gemis van inpakking
of aan voldoende inpakking. Het bewaarloon
bedraagt 0.20 per collie en per etmaal, een
gedeelte van een etmaal voor een geheel gere
kend.
Oplosslttgen der raadsels uit't
vorige nummer.
Voor grooteren.
1. Was, pikWaspik.
2. G Oorinchem.
kop
April
s c h i c h t
Oorinchem
c h o c o La
oh an
m es
m
3. Ooet voor ne is Oostvoorne.
4. Sliedrecht. Recht, distel, schier.
Voor kleineren.
1. Ja er waren nog enkole Aennissen op het
ijs, (Lek)
Daar komen VAza, Arm\o en Mientje
aan. (Aar en Zaan)
Ja zeker mevrouw, Aali\z komt ook.
(Waal)
2. Toon, noot.
3. Bloemendaal. Mond, bal, Lena, meloert
4. Wijn, wij.
OM OP TE LOSSEN.
Voor grooteren.
1Maa'k van deze letters een stad in Italie
n e e r F o 1 c
2. Ik kan gehakken worden, keer mij am en
ik word weer gebakken. Ik ben dau
echter heel iets anders.
3. Mijn geheel wordt met 9 letters geschre-
ven en noemt een stad in Relgie.
Een 7, 5, 8, 6 is een sappige vrucht.
3, 1, 2, 3, 5 een vrauwelijk familielid
4, 1, 3, 8, 6 1* em vIoei«4ai.
9, 1, 3 is nooit droog.
Als 1, 2, 3, 4 een drank is «n 5, 6 7 sen
bewoiier van een koninkriik in Eurtopa,
wat is dan 1, 2t 3, 4; 5, 0, 7?
Voor kleineren.
Mijn eerste duidt een be\estiging aan,
mijn tweede is een vaandel of windwij-
zer en mijn geheel hoort in Indife thuis.
2. Op de zigzag-kruisjesiiiu komt, van bo-
ven naar beneden gelezen, de naam
van een stad in Limburg te staan.
X 1. rij een klein, grijs diertje.
X 2. rij een rivier, welke gedeeltelijk
X door ons land stroomt
X 3. rij een verblijfplaats voor som-
X tnige dieren.
X 4. rij een jongensaiaam,
X 5. rij een kleedingstuk.
X 6. rij een klein gcwicht.
X 7. ri] een bloem.
X 8. rij een getal.
9. rij het tegenovergestelde van valsch
10. rij een lidiaamsdeel van' een dier.
3. De aarde bezit mij tweemaal. Keer mij
om en ik maak deel uit van een ge-
weer.
Mijn geheel wordt met 7 letters geschre-
ven en noemt een stad in Noord-'Hol-
land.
Een 4, 2, 3, 7 vindt men in elke kaoner
Een 1, 6, 6, 4 is geen dame.
Een 7, 6, 6, 4 is een wateroppervlakte.
Een 4, 2, 7 is een mannelijk, viervoetig
dier.
5, 6, 6, 4 wordt door den schoenmaker
bruikt.
(Buiten verantwoordelijkheid van de Redac-
tie. De opname in deze rubriek bewijst geens-
zins; dat de Redactie er mede instemt).
MIJN AN1TWOORD AAN DEN WET-
HOUDER VAN FINANCIeN.
Laat ik beginnen met U, Mijnheer de
Hoofdredacteur, mijn dank te brengen voor
de gelegenheid1, die U mij geboden heeft om,
na afloop van uw artikelenreeks over het om-
derwerp: ,JEen Centrale Boekhouding voor
onze uemeentd\ den Wethouder van Finan
cial, die U bij het schrijven dezer artikelen
heeft voorgelicht, van antwoord te dienen.
Ik juich het toe, dat U met mij van gevoe-
en zijt, dat een discussie over deze zaak in het
iiclang kan zijn van de gemeente in het bij- J
zonder van de gemeente-ad'ministratie: du
choc des opinions jaillit la verito.
Prof. Volmer zegt het zoo juist in zijn werk
over het beheer en de boekhouding der ge
meente- bedrijven
„In de particuliere nijverheid dwingt de
„mededinging tot oplettendheid en ccono-
„misch beheer. I>e monopolistische onder-
„nemingen kennen den prikkel der concurr-
„rentie niet, voor hen is zaakkundige kri-
,,tiek het eenige middel om te voorkomen,
„dat men voortgaat op verkeerde wegen". J
Ik heb bewe.erd, dat, voorhee,n wanneer de 1
gemeentc-begrooting niet al to best „klop-
pend" was te krijgen, steeds „het potje" van
de gemeente-gasfabriek wedd aangesproken,
zoodat het percentage van den H. O. weinig
behoefte te worden verhoogd. Ik zal trachten 1
dit nader te motiveeren.
Het is gebeurd in 1914. Op bldz. 389 der 1
Handelingen van den Gemeenteraad staat te i
lezen, dat de Wethouder Lubbe het voorstel
deed om, terteinde de begrooting kloppend te
maken, een bedirag te nemen uit de reserves
van de gasfabriek. Dit voorstel is met 11 te
gen 5 stemmen aangenomen.
To en is dus de geheele winst van de gasfa-
br;ek gesteld ter beschikking der gemeente om
daarmede de begrooting te verlichten.
In 1915 is iets dergelijks ook gebeurd.
'Dat dit in 1916 en vd%ende jaren niet mo-
gelijik was, is logisch: immers toen was er
geen winst bij de gasfabriek! In 1916 werkte
de gasfabriek met een verlies van 27.458.93,
in 19'17 met een verlies van f 42.249 40.
In 1918 was er weer winst, vandaar dan-
ook de Wethouder van Financien erkent
dit dat er toen winst uit de fabriek in de
gemeentekas gevloeid is. Dat kwam dus weer
tenbate aan den H.O.
In 1919' was er slechts een ger'nge winst,
dus ook toen, kon de H.O. uit de gasfabriek
niet worden vcrlicht.
En nu wat het go-meente-slachthuis betreft.
De W. v. F. schrijft: „Het slachthuis
schrijft af in overeenstemming met de ver-
plichte aflossing en na 50 jaar zijn dus de
aanvankelijke oprichtingskostcn afgeschrc-
ven".
Juist, maar dat acht ik cen verkeerd sys-
teem-
Ik hoop het den lezers duidelijk te kunnen
maken.
Gesteld, dat iemand een fabriek bouwt ge
heel op schuld: de bouw kost 40.000,
de machines 60 000,totaal 100.000,
Hij komt met zijn geldschieter overeen jaar-
lijks gemiddeld 5000— af te lossen, zoodat
de geheele hoofdsom in 20 jaar is afgelost.
Doet die fabrikant nu wijs, om iaarlijks zoo-
veel af te schrijven, dat hij in 20 jaar alles
heeft afgeschreven, dus gemiddeld 5000,—
per jaar?
Wel neen, zal hij redeneeren, wat heeft nu
die af'ossing te maken met de slijtage mijner
machines
Ik schrijf 3 pet. op mijn fabriek af en op de
machines 15 pet., dat is te zamcn circa
10 000,-.
Als ik slechts 5000 zou afschrijven,
zou ik mijn balans flatteeren en tenslotte mij
zelf in den grond boren
Ondergeteekende weet niet precies, wan
neer het gemeente-slachthuis is geopend,
maar wel weet hij. dat het nu meer dan een
tiental iaren geleden is.
Op de fialans per 31 December 1919 paree-
ren dc volgende posten:
Gebouwen151.709,11
Machines 31 330,3914
Inventaris en gereedschap 24.874,46
Inventaris administratiege-
bouw 3.127,2814
Oprichtingskosten 23.374,0014
Te zamen
Afschrijving
234 415,2514
22.504,70
f 211910,5514
Alzoo is er in ruim 10 jaar oji f 200.000,-
slechts f 20 000,— afgeschreven o! gemid
deld per jaar het luttcle bedrag van f 2000,%
F.n nu vrtag ik den W. v. F. in gemoede, ie
dat voldoende?
U beroept U op art. 254 de? Gemeentewei
Maar daarin lees ik. dat de „rcgten en loo
nen cn andere gelden terzakc van het gebruik
of genot van openbare werken en inrigtingen
tot geen hooger bedrag goedgekeurd worden
dan vereischt wordt tot d e k k i n g van de
ten laste der gemeente komende kosten van
die werken of inrigtingen" enz. (Let wel
„tot dekking" der kosten).
Onder die kosten nu reken ik ook eene be-
hoorlijke afschrijving.
Een niethode van afschrifvcn in 50 jaar
lijkt me eene van „Aprfes nous le deluge".
Winst behoeft er niet gemaakt te worden in
dit bedrijf, maar laat men dan toch geen
kostenberekening maken, die ten voordeele is
van degenen. die het meeste profiteeren van
het slachthuis.
De heer Thomsen liet zich in 1913 over de
administratie der gasfabriek als volgt uit:
.Er ligt geen systeem in die afschrijving".
En verder: „op een machine moet zooveel
meer worden afgeschreven dan op een ge-
bouw en de afschrijvingen vormen ook een
deel van den kostprijs; dat is een van de fac-
toren".
7eer juist. ik had het niet beter aan den w.
v. F. kunnen zeggen.
Ik vrees nu maar al te zeer, dat aanstonfo
zelfs de vegetariers tegen hun principe in zu\-
len moeten betalen om het gemeente-slacht
huis in stand te houden in den vorm van een
verhooging van den H. O.
Gelukkig doet zich de omstandigheid voor,
dat de vleeschkeuring verplichtend wordt en
dat in de toekomst ons slachthuis ook door
buitenermeenten zal worden gebruikt.
Daarbij komt, dat art. 254 genocmd gewij-
zigd is om de gemeente een matige winst te
verzekeren".
Ditzelfde geldt ook voor de gasfabriekeen
goede kostprijsberekening is de hoofdzaak.
Dit is vooral van belang voor den midden-
stand den grootverbduiker van gas- en elcc-
triciteit.
De W v. F. vindt in de heffing van retribu-
tie iets billijks; ik ben het daarmede niet
eens.
Mijn meening is. dat men om een fabriek
rendabel te maken, de afname van het gepro-
duceerde artikel moet aantrckkelijk maken en
niet door vele kosten als retributie e. d. te-
genwerken. Wanneer de middenstander veel
gas of stroom kan gebruiken voor zijn be
drijf, hoe meer hoc liever, maar dan moet hij
per eenheid niet evenveel behoeven te betalen
als een villabewoner, die eveneens veel-ver-
bruiker is.
Hoc werkt een fabrikant zijn fabrikaat het
beste er in?
Door den winkelier aanmerkclijke reductie
te verleenen, berekend naar de grootte van
zijn omzet.
Om een bedrijf ook eengemeente-
b e d r ij f rendabel te maken, moet men het
kaufmannisch inpikken; anders zegt de win
kelier: Zoo weinig mogelijk pitten. want't Is
me te huur! Hij moet zeggen kunnen: „Hoe
meer pitten, hoe schitterendCr de verlichting
in mijn Ctalage, hoe goedkooper ik per een
heid brand".
Dan nog over het Sportpark. Daarover
kan ik kort zijn.
Volgens het raadsverslag in „de Alkm. Ct."
van 28 Mei 11. zei de heer Thomsen o. a. het
volgende: ,.Van't beheer van het Sportpark
is nog geen sprake geweest". De heer Wes-
terhof dikte dit aan door mede te deelen:
,Het administratieve beheer van het Sport
park was niet in orde. De voetbalvereenigin-
tren hebben nog geen contract ontvangen en
spelen er al een jaar".
Was het nu zonder reden, mijnheer de
Hoofdredacteur. dat ik in uw blad bij de be
handeling der begrooting er op wees dat het
met dit bedriif administratief den verkeerden
kant op ging?
In het jaarverslag van het G. E. B. over
1918 staat onder de verliesposten vermeld:
Uitkeering aan de gemeente 10.000,en
dan sluit de verlies- en winstrekening met een
verlies van 4759,05
Nu heb ik beweerd, dat die uitkeering geen
verlies is. De verlies- en winstrekening geeft
derhalve geen juist beeld van het G. E. B.
In het rapport van het G. E. B. van Noord-
Holland is daarop in. i. terecht gewezen.
Zulk een onjuist beeld ware niet gevormd,
wanneer er naast de verlies- en winstrekening
een exploitatie-rekening was geweest.
In dit verband deelde de W. v. F. mede, det
de Raad wel de rekeningen der bedrjVL11
goedkeurt, maar niet de balansen nock de
verlies- en winstrekeningen.
Wat zegt nu een rekening? Jaren lang
kwam de Gasfabriek met zulk een rekening
van ontvangst en uitgaaf voor den dag, totdat
de Raad besloot daar een eind aan te maken
en eene commercieele boekhouding in te voe-
ren.
En nu zou de Raad van de bedrijven niets
anders te zicn krijgen dan een dekening?
Ik kan niet zeggen, dat de Raad zeer
nieuwsgierig is naar den juisten gang van
zaken in de gemeente! Ik weet zeker, dat vele
burgers, die thans moeten wachten tot over
een jaar het gemeenteverslag verschijnt en de
bladen er hier en daar een greep in doen,
nieuwsgierig zijn en zulk een balans wel tens
spoedig na het einde van het boekjaar in de
courant zagen afgedrukt, om te weten zoo
als zij zich dan uitdrukken „waar hun )ie-
ve centjes blijven".
7eker, er bestaan commissies voor de ver-.
schillende bedrijven.
Maar een lid van de Plantsoencommissie
zal er toch wel belang in stellen hoe het er
voor staat met de Gasfabriek? Hij mag de
..rekening" van de Gasfabriek, het G. E. B
het Slachthuis inzien. En goedkeuren ook.
Maar wat heeft hij nu aan een rekening?
In het gemeenteverslag staan de verschil-
lende balansen, doch dat verschijnt te laat.
Ware er een Centrale Boekhouding, dan
was hij vroeger en beter op de hoogte.
Doch de W. v. F. mcent het zonder die
Centrale Boekhouding te kunnen.
We zullen dat de volgende maal eens zien
in het slot van ons antwoord.
S. J. A. KEESOM,
Accountant.
14
n>
