AiKmaarsctie Courant
Honderd Drie en Twintigste Jaargang.
Yrfidag 15 Juli.
N®. 163.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van ALKMAAR;
Overwegende dat hot Bestuur dor Alk-
maarsche Vrijzinnige Schoolvereeniging
eene aanvrage heeft ingediend tot stidhting
van eene bijzondere school voor uitgebreid
lager onderwijs;
dat de Raad dezer gemeente, lngevolge
het derde lid van art. 75 der Lager Onder-
wijswet 1920, is gehouden bij de behandeling
van deze aanvrage eene beslissing te nemen
omtrent de ivraag of tot oprichting van een veischillend terrem bewegen, kan
1921.1 volgtrekking, dat dan oofc de postadmlnla-
tratie zulke gesloten omslagen in ieder ge-
val portvrij moet toelaten. Hier bevindt juch
I bet misverstand.
De poatadministratie moet uitvoering ge-
1 ven aan de bepalingen betreffende porvrij-
dom. Voor de directe belastingen dna ook
voor de stukken iter uiitvoering van de ver-
mogensbelasfing zijn voor de bedoelde
zendingen deze bepalingen vervat in het
aangehaalde kon. besluit van 1910. De wet
op de vermogensbeiasting echter houdt geen
bepaling in, die voor die zendingen port
vrijdom verzekert. Schrijft zij nu ten behoe-
ve harer administrate voor hare zendingen
een vorm voor, die in ihet kon. besluit voor
een zeker geval anders is bepaald, dan is
hiervan het eenig gevolg, dat een -zending
in dezen vorm g£en portvrijdom geniet.
Daar wet en Kon. Besl. zich in dezen op
van een
overeenkomstige openbare school zal worden
overgegaan
dat hun College daarom wenscht na te
gaan of in deze gemeente behoefte bestaat
aan openbaar uitgebreid lager onderwijs
(overeenkomende met het tegenwoordig
m.u.l.o.) voor jongens;
noodigen de ouders of verzorgers in deze
gemeente, welke hun of de aan hunne zorg
toevertrouwde jongens van zoodanig onder
wijs wenschen te do-en gebruik maken, uit
daarvan kennis te -geven ted gemeente-secre-
tarie, waartoe tot 23 Juli as. iederen werk-
dag van 91 uur gelegenlheid bestaat.
Burgemeester en Wethouders van Alkmaar
W. C. WENDELAAR, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
Gemengd Nieuws
DE DROOGTE IN' LIMBURG.
Naar me-nschenfa uegen-is schrijft men uit
Maastricht aan de Tdg., is het hier niet zoo
diroog geweest als tegenwoordig. Reeds we-
zici stellen boven de wet nooit sprake zijn,
als de postadministratie eenvoudig uitwerkt
he gen de wettelijke voorschriften betref-
fence den portvrijdom inhouden."
QULENIBORO.....ZEEHAVEN.
Av een zeldzaamfaeid1 word!) gemeldi dat te
Cule-borg voor de eerste rnaal aamgekomeu is
ees zeeschip, dat nu een voorspoed'ige reis
van 11 dagen van uit Noorwegcn een belang
rijke Idling hout afleverde.
ONIERZOEK NAAR HET BOER EH
UD IS IN NEDERLAND.
Prol mr. D. van Blom te Leiden, secreta-
rs-peningmeester der voor bovengenoemd
doel dor de Maatschappij der Nederland-
scne Ltterkunde mgesteide commissie, deelt
i omtrent den stand der werkzaamheden het
volgendt mede
De heer K. Uilkema te Leeuwarden, schrij-
ver van „het Friesche boerenhuis", aan wien
i het ondenoek is opgedragen en die met ge-
noemde commissie geregeld voeling houdt, is
thans ruim een jaar aan het werk. Gedu-
rmm een jaar aan net werK
ken lang is nagenoeg geen druppel regen ge- rende de wintermaanden beperkte zijn arbeid
valllen en de thermometer wijst geregeld- een zich tot arckief-navorschingen. Daarvoor en
'hooger cij-fer aan, dan in het1 dr-oge jaar 1911. j clearna werden (ongerekend eenige voorloo-
De veldten- zien er uit -alsof de boeren sl'eohts pige verkenningstochten in Limburg) inzon-
hooi gezaaid hebben-. Een- frisch groen spriet-
je iils nergem-s -te beiken-nen. Hot fcoren is door
de warmite wed-er tev roeg rijp. .Men m-oet
reeds aan het maai-en, -d'-ach de aren hebben
nog geen ikorrels. De boer kan het alleen
voor troo gebruiken. De aard-appelvelden
vertoo-men nieis da,n- wat vcrd-ord loot.
De 'lcoeien1 staan order het bladerd-ak van
den eenigen boom, die in de wei is, -te sm-ach-
ten naar water. Hun waterbak is leeg en wa
ter wordit hum sllechls in kleine mate toebe-
dieeld De weid-e heeft de kleur van de hei ge-
kregen. De akkers zien er zwartbruin uit.
Water ziet men bij-na nergen-s en, uren kan
men loopen voor men een beekje tegenkomt,
derheid Zuidoost-Friesiand, Drente, Gelder-
land, Noord-Holland (met inbegrip van Ter-
scheliing, Texel en Wieringen) en- Zuid-
Holland (met een deel der eilanden) onder-
zocht. Reeds vroeger was h-et overige Fries-
land (met Ameland) door hem bestudeerd
i Veel mattriaal(in den vorm van plattegron-
den, doorsneden en fotografieen) is reeds
bijeen, met name betreffende Friesland,
Drente, Overijsel, Gelderland en Noord-
Holland.
Voor dezen amer staan Noord-Brabant,
Zeeland en Linturg mede op het program.
De commissiekoopt het onderzoek nog ten
minste twee jarei te kunnen voortzetten. Be-
waardoor dit beroemde achilderstuk voor ons
land bewaard blijft met de bestemming in
het Rijksmuseum te Amsterdam te worden
geplaatat, zal ongetwijfeld door ons geheele
volk op hoogen prijs worden geatold. Den
heer Deterding komt allereerst van de zijde
der Regeering een warm woord van hulde
en erkentelijkheid toe. Ook uit deze daad
bleek dat de schen-ker, ondanks jaren lang
verblijf in ihet buitenl-and, Nederlander is
gebleven in merg en been.
DE OUDEROOMMISSIES.
De Ouderavonden kennen wij reeds ver-
scheidene jaren in ons land. Maar die sa-
menkomsten voldeden eigenlijk weinig aan het
doel. Er kwam wel eenige voeling door tus-
sch-en ouders en onderwijzcrs, maar allengs
nam de belangstelling af; de besprekingen
hadden niet veel te beteekenen.
Thans is daarin wat verandering gekomen
in de Onderwijswet zijn nu Oudercommissies
opgenomen. Echter de wijze, waarop dit in-
stituut er kwam,, was wat vluchtig. De ouder
commissies zouden uitstekend kunnen wer-
ken, doch de regeling heeft voor het oogen-
blik naast haar groote nut ook haar gebre-
ken.
In het N. v. d. D. worden bedenkingen ge-
opperd door een inzender.
Men doet goed, bij de gestes van het nieu-
we instituut zich steeds zijn wordingsgtschie-
denis voor oogen te houden, schrijft hij. Dc
onderwijzers worden op een avond naar
school geroepen voor een samenkomst, waar-
om zij niet hebben gevraagd, maar die ze niet
mogen verzuimen. De ouders komen op, ten
deele om te vememen welke rochten hun in
den schoot zijn geworpenMaar al spoe-
dig komt de ontgoocheling.
Wat zal de bteekenis zijn der commissie?
Het kondnklijk besluit zegt: ,_Zij vormt een
schakel tusschen ouders en onderwijzers, ge-
meentebesturen en schooltoezicht, en heeft
ten doel, de goede verhouding en samenwer-
king van school en huis te bevorderen".
En hoe is haar bevoegdheid gedacht? Het-
zelfde besluit zegt, dat de voorzitter der com
missie vragen mag stellen aan hoofd en on
derwijzers en deze die vragen zullen hebben
te beantwoorden. Voegt daaraan nog toe, dat
gemeld-e voorzitter zich met vragen of op-
merkingen kan wenden tot burgemeester en
wethouders en het schooltoezicht....
Het is duidelijkmacht heeft de Oudercom-
missie niet; ze kan niet hopen anders
op
dan
den
waarto een weinig.drabbig nat. Voor mensch j Ke tea^dit
en d-i-er een, verschrikking.
Houdt deze drooigte -n-og eenigen tijd ami-,
dan kan het niet uiitblijven, of zij zal nood'lot-
tige gevo-Lgen na rich slepen. Versch voedsel
voor het vee is er bij-na niet meer. Op som-mi-
ge pilaatsen- moet men de koeien met kostbare
haver voeden. Men1 zal verpllicht worden zich
van een gedeelte van den veestapel ;te ontdoen
door afelachting. Reeds nu voeren de boeren,
uit vrees voor den duren winter meer vee naar
dc markt, waardioor de vleeschprijzen aanmer-
kelij-k gedaald zdjin. Aardappelen, het volks-
voedsel, zuilen er dit j aar niet veeil zijn, het
weinige koren zal duur verkocht worden.
De beken zijn uilgednoogd, Gelukkig zijn
op verscihiille-nde boerderij-en in Zuid-Limburg
puitten van 80 -tot 130 meter diep, w-aardoor
zij voldoendie water leveren. Zu-lk een put
dienst dan om de geheele omgeving van water
te voorzien en- is als een oase in de woestijn. j
Op sommige pilaatsen moet men het water een
uur ver h-alen. Men vent er -mede lamgs de
huizen. 25 cents em meer betaalt -men reeds
voor een- ernmer. Zijn- de puten van, de gemeen
te, dan staan er dozijmen menschen in file, ge.
wapend met allerlei emmers, kainnen en -ton-
nen ond-er toezicht van1 den veldwachter, om-
op -hum beurt water te tappen. In verschillent
de gemeenten is het reeds verboden om water
anders dan voor de cosasumptie te gebruiken,
en- oven de grens unmet er nog enger aan toe
zijm.
In Aiken; bijvoorbeeld- mogen de fotognafen
zelfs geen water gebruiken voor de afspoding
der tote's; straat sdirobben- doet men reeds
weken1 niet meer, en -in Malmedy is geen drup
pel water, zoodat de iogeergasten zelfs in de
beste hotels, als zij- wasdiwater noodi-g heb
ben, dit zelf moeten halen van- een bron op
een twintig m-inuten afstand.
Wij meldiden reeds, dat de beddUng der u u
Maas 'laag.was. Thans kan men op sommige naast hun wo-ning gelegen moestu-inties \<ui
olaatsen door de M-aas loopen, zo-nder dat wa:ter te voorzien, want hoe waterrijk de bo-
ict water hooger dam d'e kme komt. Scheep- jt j. .J
vaart is dam ook niet mogelijfc. Ook 'het water
eeni
ge provinciate bvturen, door bijdragen van
landbouw-, oudhidkundige en geografische
organisaties, alnede door particulieren
financieel mogeli, gemaakt. Haar budget
sluit echter niet di met moei'te en haar se-
cretaris-penningmster is daarom te alien
tijde genegen gelci voor het doel der com
missie in on-tvangste nemen.
DE DOORWADBARE MAAS.
Men schrijft uit aastricht
Sedert menschenijgen-is is de Maas niet
zoo laag geweest alhansde boeken bij den
peilschaal-opnemer m de Maasbrug wijzen
geen enkelen datum an die een lageren wa-
terstand aanteekent. Eigenaardig is, dat de
1-aagste waters-tand drteekent van een paar
jaar geleden, n.l. 14 s-pt. 1919 toen de peil-
schaal aan de Maa3lug 40.49 N.A.P. aan-
wees. Thans staat ze eeds op 40.2C en nog
a1 tijd daalt faet water. Orie van de negen bo-
gen der Maasbrug ligen geheel droog en
door twee anderen sijptt nog slechts een du.i
straaltje water. Groote olekken van den kie-
zelbodem der Maas, zets van meer dan 400
vierkante meter oppervlkte, liggen gdieel
-bloot. Overal ziet men jmgens en ook groote
menschen, gewapend met hen-gel en keteltje
langs de oevers en dp d< gevormde eilandjes
bez-ig met vissdien.-
Ter hoogte van Borgharen loopen de kin-
aeren door de geheele rivier, het water komt
hun nog niet tot aap de knieen. lets verd'ero-p,
tegenover de Smeennaes, aan de Belgische
grens, heeft de anders zoobreede rivier nu
nog maar het aanzien van een beekje, waar
men gemakkelij-k met een p-olsstok zou kunnen
oversp-ringen. En lan'gs- de oevers -komt aller-
wegen -het landvol-k met wagrns en tonnen om
water te halen voor het vee in de weiden, dat
anders van dorst zou versmachten, en om d'e
van
dern in Zuid-Limburg anders ook is, thans
mogei'ij-K. uoK met water beginnen reeds verscheidene outten diroog te
S,!fE I feSSS1? der Stedllij.
peilers van de Maasbrug droog. Men- kan dan
ook d-udddij'k de zandbanken aan de opper-
Vlakte zien.
In Guilpem,1 is vee in de weide gestorven,
vermoedelij-k door die groote hi-tte. In- Maas
tricht is de -nieuwe prise d'eau -aan den Kas-
tanj-eweg in- gebruik gesteld, en dat -is goed,
want ook daar bego-n- mem im de bovenwonin-
gen reeds het gebrek aan water te gevoelen.
Mensch en diier sraacht maar regen. Geen
womd-er, dat de devote bevoiking van Limburg
door bidden den- vurig gehoopten regen tracht
te verkrijigem-.
UIT HET TRANS-PORTBEDR1JF.
Naar de „V'Oonvaarts" meldt, heeft de mi
nister van arbeid aan het gemeemtebestuur
van Rotterdam en Amsterdam rgeegedeeld,
dat de regeering bereid is een subsidre-rege-
1-ing -te -treffen- voor de havenreserve.
Voorwaarde is ech-ter, -dat de werkgevers
a-lLereerst een deel voor hun rekening nemen
en dat de gemeente ten minste een even hoog
subsidie verteen-t -als het rijk.
Weihouder Heyk-oop heeft het bestuur der
Scheepvaartvereemiging Zuid en dte afdee-
-lings-besturen der haven-arbei-dersjorganisa-
ties t-o-t een bespreking hierover ui-tgenoodi-gd-
op-, Donderda-g a s.
STRAFPORT.
De Algemeene Secretaris der P. en T
schrijft:
„Met een enkel woord wor-de een misver
stand opgehelderd. De ontvanger der regis-
tratie, die in het strafport belang stelt,
wijst op art 3-3 der wet op de vermogen-s-
lelasting, dat voorschrijft aan- de aang-es-la-
enen gesloten waarschuwingen en aanma-
iagen te verzenden. Hij trekt hieruit de ge-
ke waterleiding overvloedig water geven-,
m-aar tooh ziet de geheele bevoiking redkhal-
zend naar regen uit. In alle -kaken wordt vu
rig om regen gebeden.
HITTE, DROOGTE E-N DIINKEN.
Het Centraal Bureau van dei V-olksbond
tegen Drankmishruik vestigt bij te heerschen-
de -hi-tte en dro-ogte de aandacht oj het groote
n-adeel van al-cohol- en biergebruk, voo-rna-
mdijk voor hen, die zwaren arbeic te verrich-
ten, hebben. Slechts even zal men r z-ich mis-
sdh-ien door -op-gefrischt -gevoelen. j-aar wel-
d-ra -treden loomheid en slaperighed-, vaak in
hevige -mate, op.
K-o-ude thee, a-1 dan niet met eenveindg ci-
troensap,, koude koffie, kamemelk, ijn thans
bij voorkeur de dranken voor hen, die hun
werk onder de verzengen-de stralender zon
moeten verrich-ten; men vermijde voral het
drinken van niet-hetrou-wbaar, ongekokt wa
ter.
Een in Engeland redds lang bekerien en
beproef-den v-olksdrank, verkrijgt me door
een eetlepel havermeel met 1.5 L wate te to
ken.
HET „STRAATJE" VAN VERM1ER
AAN HET RIJK TEN GESCHEAKE
GEGEVEN.
Het Haagsche Corespondentiebureau neldt
De Minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen- bericht, dat hij gisterec de
mededeeling heeft ontvangen, dat de heer
H. W. A. Deterding het beroemde „Straat-
je" van Vermeer van -prof. Six -gekocht en
aan het Rijk -ten geschenke aangeboden
heeft. Met grooten dank aan den gever is
dit sch-itterend aanbod aanvaard. Dezi na
tionals daad schrijft ons de Minister
door overreding invloed te oefenen
gang der schoolzaken.
E>e Oudercommissie is er; ze gaat aan den
arbeid ter verbetering der verhouding van
school en huis (voor zoover noodig) en ter
bevordering eener goede samenwerking. Zoo
noodig ook ter wegneming van bepaalde aan
de school klevende gebreken.
Op het gebied van haar inwendige zending
kan ze, voor zoover goede wil aan weerszij-
den de leiding heeft en wederzijdsche waar-
deering den toon aangeeft, wel iets bereiken.
Is het gevaar den-kbeeldig dat bij andere
conjuctum de commissie verwijdering
brengt en verwarring sticht? Maar het
schijnt ons, in t' algemeen genomen, 'n voor-
deel, dat er een weg is gebaand, waarop en-
kele malen per jaar school en huis elkaar zul
len ontmoeten. Grieven te uiten is altijd beter
dan ze te verkroppen. Van bestaande waar-
deering behoort nu en dan blijk te worden
gegeven. En waar't op den duur blijken
mooht, dat men el-kaar niets te zeggen heeft,
is de zekerheid daarvan te verkiezen b-oven't
v-ermoeden.
Wat de uitwend-ige zending betreft, dc Ou
dercommissie kan slechts vragen, van advies
dienen, maar daaimee is nog niet gezegd, dat
ze zonder invloed zijn zal Ook de plaatse-
lijke schoolcommissie is een adviseerend
lichaam, maar deed in men-ig geval goed
werk. Wat de Oudercommissie tegen heeft,
is dat ze op den weg naar de autoriteiten
steeds de plaatselijke schoolcommissie voor
zich heeft. Hoe zal de Oudercommissie van
school X op aandacht mogen hopen nadat
een schoolcommissie haar oordeel reeds heeft
uitgesproken
Ouders hebben dat gevoeld en het heeft
hun in enkele plaatsen er toe gebracht hun
medewerking aan de vorming van Ouder
commissies te weigeren. Maar aan den an
deren kant heeft de gedachte aan eigen zwak-
heid gedreven tot het zoeken van samenwer
king met andere Oudercommissies.
Te voorspellen wat de toekomst in dezen
brengen zal, heeft geen zin. Slechts dit mag
worden gezegd: wat de Oudercommissie
brengen zal voor de openbare school, zal af-
hangen van de toewijding der wederzijdsche
partijen in het besef, dat school en huis el-
kaars steun noodig hebben, nu meer dan ooit
te voren.
DE HERZIENING VAN DE ARBEIDS-
WET.
Het v-oor-ontwerp tot wijzigi-ng der arbeids-
wet bevat all-erlei bepalingen op belangrijke
en minder belangrijke punten. De voornaam-
ste zoulden wij als vo-lg-t kunnen samenvait-ten.
'In -de eerste -plants zijn er een- paar zuiver
technische veranderiingen: voor broodbakke-
rijeni geld-t, dat ook ma 24 October 1921 ver-
gunnin-g voor nach-tarbeid kan worden ver-
T-eendi (i-n bijzondere o-msta-ndligheden).
Wat dus -oo-rspron-kelijk alls een overgan-gs-
maatregel bedoeld was, wordit nu een defini-
-tieve bepaling. Ten tweede kunnen volgens
het voor-o-n twerp vergunn-imgen tot verlen-ging
oi verschuivin-g van den arbei-dstijd colledief
warden verleend, niet meer aan bepaa-lde om-
dernemingen ieder afzonderlijk, maar aan ge
heele bedrijfstafcken (bijv. voor kleedermalke-
rij-en, banketbakkerijien enz. enz. wegens -sei-
zoensdrutote)of wel de d:stricts-hoofden kun-
tien algemeene machtigingen tot het geven
van vergunningen aan- ondcrnem-igen of be-
drijfstakken k-rijigen-.
Di-t wat de technische herzieningem betreft.
Van die meer belangrijke materieele wijzig-im-
gen n-oemen wij- in de eerste plaa-ts de allerbe-
la-ngrijikste
De Minister van Arbeid kan, ook zonder
dat zich „bi}zondere omstandighederi' of
„opeenhooplng van werk" vodrdoen, toestem-
mlng verleemn om krachtens onderling over-
leg tusschen
af te
'atroons en arbeiders van de wet
wifken. Editer geld-t als grens 25-00 werk
uren per j-aar (dus ruim 48 per week) voor
de bedrijven, die nu 45 uur per week mogen-
werken, en een overeenkomstige verru-iming
voor de -andere.
Het -terzijide stellen- van dc wettelijke bepa
lingen door „onderling overleg" (d1. i. collec-
ttef arbeid*contraot) kan dais niet plaatt heb
ben zonder meer: de Minister moet er foe-
stemming voor geven. Verwachit wordt, dat
,,overwerkvergunningen" dan gewoonfijk niet
j meer noodig zuiU-en zijn.
Veel aandiacfet is besteedl aan de broodbak-
kerifen, die ook indiexdaad verruim'ing van de
wet hoog noodig hadden. Die bakkers-patroon
gcdacht -is naiuunlijk aan kleine of maddel-
ma-tsge ondtememsnge® mag op Zon dag
zijn vuren aanhouden, roggclmood uit den
oven halen, banket bakkea enz. Op het platte-
land mag 's morgens om 5 uur (in plaats
van om 6) met bakken worden begonnen.
Bel am^ rijk is ook, dat in plaats van op Za-
terdagnuddag ook op Vriidagmiddag of
's Vrijdagnachts mag worden gebahken, en
verder het verbod, om brood (hetzij versch
of oudbakken) v66r 9 uur 's morgens te ver-
voeren en v6&r 10 uur te verkoopen (dit, om
het jachten en die on-gelijke ooncurrentie bij het
maken van versch brood voor hct on-tbijt te
doen ophouden). Voor dc batkkerijem is ten
slotte bepaald, diat nachtarbeid in het groot-
bedriff (met 50 werklieden of een ketting-
oven) weer door den minister toegestaan kan
worden (van 10—6 uur) mils geen arbeidier
meer dan 6 dagen in dirie aichtereenvolgende
weken nachtarbeid doet.
Wat meer vrijheid is gdaten voor werk
zaamheden, die buiteni het ti-genlijke fabrieks-
wenk valilen (voorbereidend- werd of arbeid
na het eiigenlijke werk)bij K. B. kan- wooden
bepaald dat hiervoor -ten hoogste 12 uur per
week door m-a-nnen en 6 uur door vrouwen
rna-g worden gearbeid- dan. overigens in het be-
d-rij? geoorloofd is.
Verder kan ook onder een-i-gszins minder
nauw ge-trckkcn beperkingen dan tot nu foe
nach-tarbeid of verlengdie arbeid wordien toe
gestaan voor mann-en, wanneer dit noodzake-
lijk is (bijvoorbeeld voor het reinigen, poetscn
en herstelll-en van itramwa-gens en auto's, maar
-ook voor bewerki-ng van visch, sehaa-ldiieren
etc.). In continu-bedrijven- kan in overleg met
de arbei-ders eenigsz-ins afgeweken. worden van
de werktijdregc-ling, rni-ts de foesta-nd voor de
arbeiders niet ongunstiger wordt dan. con
form de wet.
Ook voor jongens en meisjes beneden 16
jaar kunnen „overwerk-vergunmdngen" wor
den verleend, zoowe-1 op kan-toren a-ls fabrie-
k-en-.
Verder zijm eemigszims ruimere bepalingen-
gemaakt voor het haringspetenvoor werk
in cafe's en restaurants (het aantal van 26
verpilich-te virije Zomd-agen wordt ierugge-
bracht to-t 17) en- voor het restauratie-perso-
meel- van de spoorwegen. Het technische
spoorwegpersoneel zal- in het verwlg gedeel-
telijk (voora-1 voor zoover het in de groote
werkplaatsen -arbeudit) onder de arbeidswet
vaillem en niet 1 anger onder een afzonderlijke
reigeling. Verplegend personeel kan 2 dagen
in de week a-ls rustd-agen -krijgen-. Voor kan-
toren- kunnen in- het vervolg rusttijden worden
voorgeschreven.
Wij vcrmelden ten slotte, dat overwerkver-
gunn-ingen, mach-tigingen, vrijstelliingen etc.,
ten alien- -tijde voor intrekking -of wijziging
va-tbaar zullen zijm, wat tot nu toe niet faet -ge
val' was. -Hbl.
DE OPBRENGSTEN ONZER
AARDAPPELAKKERS.
In het Tij-dschr. der Nederl. Hei-demaat-
schap-pij schrijft W. H. Wisselink over boven
genoemd -onderwerp. Hij wijst crop, dat land-
b-ouwers een opibrengst van een pond- aard
appelen per stam niet te hoog vinden, doch
daaren tegen nooit rekenen op een opbrengst
van 400 H.L. per H.A., een hoeveelheid die
tooh verhoudingsgewijze overeenkomt met 1
pond per stam. Met 180 a 200 H.L. zijn zij
reeds tevreden.
De vraag hoe de opbrengst verhoogd kan
worden, is dus zeer zeker van groote beteeke-
nis, te meer wanneer men in aanmerking
neemt, dat in 1919 in Nederland 180.000 H
neemt, dat in 1919 in Nederland 180.000
H.A. met aardappelen bezet waren. Een meer-
venstaand'e berekening ni-et te veel, meent de
schrijver, zou dus reeds een verh-ooging van
de aardappelopbrengst met 18 millioen -ten-
gevolge hebben.
'De vraag van de verhooging der opbrengst
besprekende, besehouwt dte schriiver achter-
eenvolgens den grond en de bemesting, en
daama den aardappel, die als poter gebruikt
wordt.
Voor een goede opbrengst is in de eerste
plaats noodig, dat de grond' voor den winter
diep los gemaakt wordt. De voordeelen daar
van zijn, dat in diepen -lessen grond- de wor-
telen der aardappelen zich gemakkelijk ver-
spreiden, dat men tot de -gewenschte d-iepte
kan rekenen op een gezond bacterienleven en
dat de grond- in den winter gamakkelijker het
hemelwater tot zich neemt.
In de tweede plaats is een krachtige -bemes
ting noodig, als de grond uit zichzelf al niet
zeer vruchtbaar is, daar de aardappel veel
stikstof noodig heeft Goede stalmest en
groenmcst voldoen uitstekend.
Verder moet men-, a-ls de grond niet te nat
is, tijdig poten.
Met al deze maatregelen zal de opbrengst
echter in ve'e gevallen niet hooger zijn, dm
ongeveer 200 H.L. per H.A. Dat -komt omdat
de opbrengst niet in de eerste plaats be-
heerscht wordt door d'e genoemde factoren,
maar door dte afstamming van den pootaard-
appel en den gez-ondheidstoestand van de
aarda-ppelplant.- Een goede opbrengst is
slechts mogelijk bij faet gebruik van gezonde
po-ters. En- dat de opbrengst zoo gering is, is
te wijten aan ziekte, niet, zooa-ls vroeger wel
gemeend werd, aan degeneratie van dte soort
De voornaamste zie-kten waaraan de plan-
ten lijden zijn de bladrolziekte en het top-
bonf.
Het pootgoed m-oet door dten landbouwer
zelf onderzocht worden, hefgeen zeer goed
mogelijk is, als hun dte verschijnselen der
ziekten en de factoren dter besmefcting worden
geleerd.
DE DROOGTE.
Men meldt uit Wijk bij Duurstede aan het
Hbld.
Tengevo-lge van de tangdurige dioogte en
de felle hitte zijn de weilanden zoo kaal, dat
er voor het vee weinig of niets meer -te halen
is, en er nu a-1 bijgevoederd moet worden.
Men schrijft uit Steenwijk
Tengevolge dter aarihoudtende droogte ziet
het er voor de -landbouwers in deze en de om-
1-iggende gemeenten treurig uit. De weiden
zijn als in den winter: kaal, bruin en geheel
doodde slooten zijn -geheel droog, zoodat het
vee miets te atea of te diiakao -kseti m *r van
afscheidlng dter landen geen sprake meer is.
Sommige boeren hebben, teneinde raad, him
vee in het nog ongemaaide hooi-land gedre
ven; doch ook daar is al zoo goed als niets
meer te grazen; anderen htebben het op stal
gezet en voeren afgemaaide, groene haver.
Men schrijft uit Twenthe:
De langdurige dioogte brengt ook in deze
streken aan de te veldstaande gewassen en de
wei- en hooilanden onberekenbare schade toe.
Op zeer veel akkers is hct aardappel loof reeds
stervende en van greet der knollen -is geen
sprake meer. De graankorrels zijn al even-
min tot voldoenden wasd-om gekomen. Het
zaaien of uitplanten van allerlei voedergewas-
sen en hakvruchten voor het vee is onmogelijk
geworden. De weilanden zijn voor't groot-
ste gedeelte geheel verscfareeid, zoodat de die-
ren met hooi en ander voeder moeten bijgevoe
derd worden. De melkopbrengst daalt dan
ook overal sterk. En de hooioogst is zeer te-
gengevallen. Van de bonencu-ltuur komt bit
ter weinig terecht. Het watergebrek in de
weilanden neemt sterk toe. Uit Allerlei put-
ten, kuilen en slooten moet drinkwater voor
het vee worden aangevoerd. Na de verzengen-
de zonnehitte overdag daalt des nachts de
temperatuur dikwijls tot enkele graden boven
het vriespunt. Mede als een gevolg van de
barre droogte in deze hooge, zan'dige streken
laten de vruchtboomen reeds nu hun onrijpe
vruchten val-len.
EEN ZWARE OPLICHTING.
Namcns de Handelmaatschappij Rotor is
bij de Haagsche po'litie aangifte gedaan van
oplichting van 100.000 sigaren, vermoedelijk
door W. L., in Den Haag.
DOOR EEN AUTO GEDOOD
Op dte Amsterdamsche Vaart, onder de ge-
meen-te Haarlemmerliede, tusschen de Rotter-
molen en de Liebrug, is gisteren een fietser
door een auto overreden. De man was ter-'
stond dood. De auto is voorloopig door de po-
litie in Haarlemmerliede in beslag genomen.
Uit de papieren van den overledene heeft men
opgemaakt, dat hij J. A. van W. uit Amster
dam, was.
ZWARE BRAND TE ARNHEM.
Men meld't uit Arnhem aan het Hbl.
In verband met den brand op de terreinen
van de N.V. Houthandel firma G. T. Coers is
gebleken, dat de oorzaak van den brand niet
aan hooibroei is te wijten. Dinsdag werd d'o-or
den hooiopzichter het ho-oi, dat op den zolder
'boven het stalgebouw was opgeslagen, ge-
pei-Id en ondter getui-gen van de N.V. Hout
handel firma Goers geconstateerd, dat er
geen teekenen van hooibroei waren, De hoe
veelheid hooi bedreeg ongeveer 15.000 K.G.
De -brand is Woensdagmorgen plo-tseling ui-t-
ebroken. Men heeft geen rooken van het
iooi waargenomen, zooals dat anders bij
hooibroei geschiedt. Vermoe-d wordt, dat men
kort voor net ui-tbreken op den zolder is ge
weest met vuur of licfat.
E>oor de recherche is -teratond een onder
zoek begonnen dat nog voortduurt. Voorts
moet gebleken zijn, dat -in het hooi geen zout
is gemengd, hetgeen bij groote warmte steeds
aanbevelenswaardig is en waardoor het ho-oi
in hoedanigheid wint.
TYPHUS TE ZEV-ENB-ERGEN (N.-BR.)
Het aantal -typhus-gevallen te Zevenber-
gen (N.-Br.) neemt gestadig toe.
Het Roode Kruis afd. Breda heeft kribben
gezo-nden voor de pat-ienten.
HET ONTWERP-BEGROOTING
ONDERWIJS IN DEN- VOLKSRAAD.
Bij de behandeling der begrooting van on
derwijs bestrijdt de heer Den Hollander de
meening, dat het gouvemementsonderwijs an-
-tigodsdienstig is. De instelling van schalkel-
scholen is vo'ld-oende -bewijs, dat de Indische
regeering het goed meent met het Indische
onderwijs. De Hollandsdi-inlandsChe school
moet worden gehandha-afd zoolang geen bete-
re inri-cfating is ingesteld. -Het onderwijs-de-
partement zi-t aan alle zij-den in het m-oeras.
Het Europeesch onderwijs is vrijwel uitge-
put, het onderwijspeil zakt, evenals het ver-
trouwen der ouders. Het departement -is voor
verbetering vatbaar. Het kind van den ar-
men Indo-Europeaan is geheel aangewezen
op het overheidsondterwijs. Het eenige redimi-d-
del voor het Indo-E-uropeesche kind.
Buitenland
VARKENSJACHT IN PARIJS.
De Parijzenaars hebben dezer dagen -kun
nen g-enieten van het onverwachte schouw-
spel eener varkensjacht in het centrum der
„ville lumiere". E-en met v-a-rkens geladen
boerenwagen, die op weg was naar de markt,
kantelde in den Faubourg St. Martin en de
dikhuiden, die uit den wagen tuimelden, lie-
pen weldra full speed over straat.
Fietsrijders en met lasso's gewapende po-
litie-agenten gaven aan het geheel een aspect
van een Wild-West tooneel. De vroolijkheid
der omstanders steeg ten top, toen een var-
ken, dat in een lasso verstrikt was, zoo hef-
tig tegenspartelde, dat de cowboy-diender
languit over de straat tuimelde, terwijl de
spekdra-ger zich ijlings uit de voeten maak-
te. Het duurde twee uur, voor het 1-aatste
var-ken „binnen;' was.
JACK JOHNSON OP VRIJE VOETEN.
Uit Leavenworth (Kansas) wordt aan de
„Daily Mail" gemel-d, dat de bekende neger-
bokser Jack Johnson Zondag j.l. uit de ge-
vangenis is ontslagen., n-ada-t hij tien maan-
den had gezeten wegens overtreding der
„White Slave Law". De ex-kampioen ver-
klaarde voornemens te zijn, wederom in den
ring te gaan voor eenige jaren, om zich
daarn-a in Califomie te vestigen. „Het pu-
bliek wil, dat Dempsey wordt verslagen",
zei-de hij, „en het weet dat ik de man ben, die
dat kan doen".
Naar men zich wellicht zal -herinneren,
werd de vroegere wereldkompioen-zwaarge-
wicht veroordeeld wegens het vervoeren van
vrouwen voor immoreele doeleinden, van den
eenen staat naar den and-eren, Zijn eerste
vrouw, een blanke, pleegde zelfmoord.
EEN SCHIP MET ZEVE'NTIG
PASSAGIERS ZOEK.
De lotgevallen van het schip der Ameri-
-kanasche Munsonlijn, de „Muna-lbro", die in
Amerika algemeen de aandacht trokken, ma
ken thans in nog -hoogere mate de belangstel-
ling gaande, daar er, naar uit New York aan
dte Engelsche bladen wo-rdt gemeld, Vrijdag
j.l. geen draadlooze verb-inding kon worden
verkregen met de „Callao", ook een schip vaa
dit Munsoalijo, die dea Juni uit Bue-
