Alkmaarsche Couranf
DeMan metdenKlompvoet
Modepraatjes van een Patlslenne.
Donderdag 6 October,
Hit het Indisehe leven,
Startsnlenws
Feuilleton.
tu
Honderd Drle en Jwintigste Jaargang.
UIT HET 1NDISOHE LEVE'N.
XXVIII.
Oniwaking,
'Vervolg.
Fr lk zdde het reeds ontwakmg
ffdcomen bij de Malteisdhe volken in den ln-
riiscton ardhipel. Dit is niet bet gevolg van
de groote beweging, welke de geheele were
beroert welke Polen en Tsjecken, en zooveu
andere volken na 19114 de wapens in banden
heeft doen nemen. Reeds tang voor den groo
ten oorlog was die beweging m Indie waar
te nemen en ze deed haar mvloed gelden op
den gewonen gang van bet maatschappelijK
leven. Dit deed ze met zooveel kracht, dat ei
een bemelstoreed verschil is tusschen de^toe-
standen ifaaras en die voor era dertigtal jaren.
Europeanra staan dikiwijls geheel vreemd
tegenover dite beweging. Dit 1® bet gevolg
van het feit, dat ze den, Inlander met kennen,
zijn taal niet verstaan, zijn gewoonten en ze
dra niet begrijpra. Ze zira en o°rdeelen met
hum Europeesche opvattmgen dikwijls zeer
onrechtvaardig en dom. Ja 7,°m'F
Want domheid is het, wanneer de Euro
oeanen hoorra afgeven op de domhelid der
inlanders omdat hun dadra, hun
ben geworpen, oordeelen re misschien wel
anders. Hun zal dan meer gelijkheid opyal-
lra tusschen Oosterling en Westeriing, dan
yele zoo'^enaamde deskundigen wel beweren.
Ook de Oosterlingen zeli nemen gaarne
de stelling aan, dat de Westeriing hen met
begrijpt. Zoo slim zijn ze heuseh wel, dat ze
dit motief grif aanvaarden om zich. tever-
ontschuldigen, wanneer h^ dad^echt n-
gaan tegra wet en moraal. „Ge begnjpt mi]n
ziel, mijn inwradig leven niet.
Ock kom! Zoo'n vaart loopt
terra-cotta met 'n breede gaxneertag
dat niet be-
l vler eelzoemen, die toevaltig samenvallffli, I nu
maar die verder eigralijk hoe langra hoe min- van dte heupem tot
der met elkaar uit te staan hebben. In den zo- van onder den elleboog tot omdenm de
mer dragen we boat, iterwijl het winter-sei-1 mouw van cein
zoen in de natuur de mouwlooze kamten toi- ting scheen niets dan een gnjs suede
achterwege te la ten, rerwijl hij tevens bo-
twijfelde oi de trottoirs in de Langestraat
1 een algemeen winkeliersbelang zoudra
we
zijn
gI?khad«M era aardig gesprek hierover.
Era van de leerlingen, die lk m Indie op
mijn school had, was de zoon van era re-
o-ent Tora zijn vader overleed, kwam hi] on
der de hoede van zijn grootvader, regent van
een ander gewest. De knaap mnntte uit doo
vlugge bevatting, grooten ijiver ra, era open
karakter. Hij1 was een der beste en der aan-
irenaaxnste leeriingen, zeer bemind hi] zi]n
komuiten ra ook bij; al de oadOTiizm en
later bij de leeraren der H. B. School. Deze
liep hij zeer norinaal af en op zijn lSde jaar
vertrok hij als student naar Delft. Nu raak-
te ik hem wat uit het oog kwijt, tot ik in 1910
in het land kwam. Alras vernam ik, dat hi]
aan het afzakken was. Hij deed geen kwaad,
maar het scheen wel, dat hij eigralijk niets
deed. Toen hij vernam, dat ik me in den Haag
gevestigd had, kwam hij:, voor die gdegen-
heid deftig aangedaan in jacket, era visite
maken. Het trof me, dat de eras zoo vroolij-
ke jongen schuchter was gewordra.
Eraigra tijd later warra de ex a mens weer
den gang. Hij: gaf zich op(> doch
als
uit dra
aan
zoo geheel anders zijn, dan
peanen. Damme Inlanders!
Hoe bespottelijk klinktait toch^
mond der Europeanen, die w^nneer ze in
hun vaderland teruggekeerd
over hebben om te klagen over due dotnme
la0agtedeOtManders niet dom zijn, mraigmi
heeft het ter dege leerra
weer teruggekeerd was m de Europeestilie
D^EuroVeaan begrijpt maar zeldra den
°0St|rJsntl3 East and West is West and nevei
the two shall meet", is eras gezegdOost en
West levra hun eigen leven, hebben hun
eiS wil echter niet zeggra, dat ze nieis ge-
meraschappelijks hebben en dat de verschil-
len niet zouden kunnra worden weggrao-
men Ik ben't dan ook in't geheel met eras
met't boven aangehaalde gezegde er betreur
het zeer, dat het eenmaal de wereld is rnge-
gaan, want nu is het niet zeldra era kapstok,
waaraan goedgemerade pogingra om de ras-
sen tot elkander te bnengra, wordra opge-
hangen. Wie zijn tijd in Indie goed besteedt,
wie zich de moeite wil getroosten om zicli
been te zien en wil trachten objectie! te oor
deelen, kornt wel tot bet besluit, dat in den
grond de Oosterling ra de Westeriing bewo-
gen worden: door de zdfde inwendige ra1 ge
heel menschelijke motieven. Er is echter ver
schil van opvatting over het leven en de yer-
houding der menschra. Er is ook verschil in
beschaving, hoewel hiermee met bedoeld
wordt, dat er in het Qostra era xmndere be-
sohaving zou zijn dan in het West en. Er is
era andere beschaving.
Deze bewering zal misschien vreemd klm-
kra in de ooren van hem, die meesmuilend
vergelijkt zich zeli en zijn Kebon (tuinman).
Maar vergelijkt men bier, wanneer gezocht
wordt naar het beschavingspeil ook den in-
tellectueel' en dra putjesschepper? Men moeti
billijk zijn'ra gelijkra in stand naast elkan
der plaatsra.
Ik had een® to 64n van de Nederlandsdie
polders te spreken over het "Vrouwrakies-
redht. Het was in 1916, kort voor de wet bij
de Tweede Kamer in behandeling kwam.
Welnu, ik heb het gedaan en ik heb torai be-
grepen, dat bet gros der toehoorders 'heuseh
zich niet behoefde te plaatsen boven de Ja-
vaansche arbeider®. Mij! trof dezel'ide hou-
Maar het is waar, dat veto Nederlanders.
die naar Indie gaan in hun vaderland wei-
in aanraking kwamen met de groote
examen terug.
Tora schreef ik hem eras bij me te komen
Ik moest er wat meer van wetra ra daar ik
wist, dat men aan era Hoogeschool wel col
lege ra voorlichting geeft, maar weinig lei-
ding aan zulbe jonge xnannen, besloot ik zelif
in te grijpra. Wel is er door de regeering
iemand aangewezra om zich met zul'ke In
disehe studraten te bemoeira, doah ik 'had
daarvan nu niet zoo heel veel verwaohtmg.
Hij kwam ra we hadden era lang gesprek,
Ik wil hierover natuurlijk niet uitweiden. Al-
leen twee zaben zal ik even naar voren brra-
gra
itegemoet
warme winters en koude zomers, maar den i
laatsten keer zijn wijl arnc Parisieanes wel I
heel erg gcdupeerd en werd ons de last van
zelfe de lichtste bonteni chinchilla', vos
wel eras wat zwaar, wijl die andens Mel wat
verdurra kunnen, als we er onze uiterlijke
charme mee verhoogen. Want eigralijk zijn
bont en fluweel: vddili fflatteuser dan organdi en
mousseline. Biji de all'erlichtste toiletjes droe-
gen we dan ook tenminste em fluweelen hoed-,
meesta'l wel igevoerd! met era lichte chiffon,
bijv. donder-violet met mauve, zwiant met wit,
of purper met era enkde zacht-rose roos.
Er wordt -wel een® beweerd, diat die „Gran-
de Semaine" beslissend' is voor die herfetmo-
roodte. iDit kan dezra keer alleen het geval1
zijn voor zoover het de lijn betreflt, in, kleuren
en stoffenwas deze mode-zomer te zeer in har
monic met haar zuster iin de zomer in de na
tuur, om kleuren ra stolfra, dlie succes had
den op dra Grand-Prix ra op de Journee des
Drags, maar zoo to adopteerra voor het na-
jaarsseizora.
De kleuren waren toen zwart, wit, zwart-
en-wit, mauve en geel, nu zijn het herftkleu-
ren vooral die naar't roode neigra en fuch-
sia-Itinton, dus ook al kleuren, met rood; als
voomaamstra factor, geinspireerd op het l'aat-
ste „roodpurper" op^ra-bal.
De nieuwe lijineni, due aan weerszijden de
silhouet begrenzra, zulleni niet meer geheel
parallel toopra, maar zich naar onderen van
elkaar verwijiderendit begint
schouders 6f laag in de taille.
Deze nieuwitjes zifn maar „on-datswant
officieel ihebben de grands couturiers hun ral-
leoties nog niet klaar. Zij1 weten altijd wat la-
Ao-n A*- winkels ra naaisters in t buiten-
I>e voorzitter was voor oprabaarheid. Spr.
aChtte evenmin als de heer Trijbetz de ,trot-
toirs een algemeen belang. Het punt was
echter nu eenmaal op de agenda geplaatst,
misschien zou het eendge bespreking uitlok-
toque van terra-ootta fluweel en era gnjze
vos. Bdjl de robemaniteau is bont bijna onont-
beerlijk, daar die niet meer een boordl heeft,
zooals verleden jaar.
Er is een nieuwe stof: perllaine; de naam
geeft eigralijk wel aan, hoe deze wollen stof
er uitzietde oppervlakte is gegolfd, alisof
h661 kltine kraaltjes naast elkaar lagen; er
bestaan allenlei patronra in dit nieuwe weef-
selvoornamelijk vormen randen, bij!v. geome-
trisohe, die decorMie; ook Schotsche ruiien
hebben 'n moot effect: „les clans perllaine
Behalve kasha-laken is er nog een andere,
zwaardere cachemire-stof: kasha-diuvetyn,
minder licht ra teer dam duvetyn, terrnjl de
lange cachemire-harra aan de achterzijde van
de stof zichtbaar zijn; en dian is er nog kas
ha-serge ra er zijn aillerlei wollen crepes,
zwaarder dam die van het voor jaaT.
Wo'l wordt zelfs gebruikt voor kant; core-
en cellophane kantra wordra te ghmmeng
gevondra; gekleurde kant zal vooral in pas
tel-tin,tern een nieuwije zijn. Er zullra trou-
wens nog meer nieuwtj es wezen in dit seizora,
o a de shawl in. able vormen, weefsds em to
tem: Italiaamsch, Spaamsch, Oostersch, ook
weef im harmonic met de nieuwe silhouet:
van boven smal, onderaani breeid.
Tusschen de veto nieuwe creaties zullen als
altiid de ..robes de style" een eereplaats hou- J s^.aaf dat zich interesseert voor deze zaak en
kCHet slot Yan de discussie was, dat de leden
individueel zouden kunnen rerzoeken hunne
namen weg te laten.
Hierma was het woord aan dra heer Bult-
huis voor de inleiding van de bovengenoem-
de vraag over trottoirs. Spr. begon met te
zeggen, dat hij het punt liever zag aange^
koudigd in bevestigenden zdn met cra uit-
roepteeken er achter. Dam herimnerde hij aan
het vroegere aanzijm der Langestraat, be-
woond door de elite, geen auto's of motor-
fietsen, geen winkels en geen hindemjke
drukte. Het publiek wandelde er gewoon.
Toen de winkeliers zagen, dat er veel volk
kwam, riChtten zij er winkels in, steeds meer
en steeds grooter, zoodat 'than® bijma elk
huis era1 winkel is. Om de etalages, goed en
rustig te kunnra opnemen, is echter meer
rust noodig dan de Langestraat tegentwoor-
dig kan bieden. Breedetrottoir® zijn daarvoor
vereischt. In het belang van het aanziem der
stad en haren bloei zijn zij: zeer zdcer wen"
schelijk.
De heerra- Spruyt en Termaat waren van
oordeel, dat de trottoirs-kwestie slecbts een
belang van de Langestraat was. Laatet,
noemde wees er op, dat er een oomite
dra in de collecties vam onze couturiers, maar
dan voomail als avond-robe ra dan nog zooveel
M aan de mogdijfc in hartnonie met de lijln van dlu sei-
zom - dus geen „empire», maar wCl Louis
XV, XVI, 1S30, Itweede keizemjk.en dan nog
voor vrouwtjes, die in zoo'n tija'perk^en in
zoo'n robe passen, bijV. era blank f:ijn blond-1
I je im eeni rococo-toiletje, waann era levendige
aohtte het beter zidh tot dit comitd to wenden.
De heer Bulhuis betoogde dat miemand die
er goed over drakt, tegra de trottoirs kaa
dat het punt In
dat het
zijn.
De heer de Raat was bliji,
Het jonge mensdh trachtte zich achter twee
stellingen te verbergen. De eerste was, dat
hij a,Is Oosterlang zoo geheel vreemd stond
in de Westersche maatschappij. Ik traChtte
hem te beduiden, dat hij bij mij met dat
praatje maar niet moest aankomen. Ik besef
wel, dat zoo'n Oosterling in het begin al
heel vreemd staat te kijken, maar dat iemand
na zes jaren er nog zoo voor staat, neem ik
Zijn tweede bewering luidde: „Och, mijn- 0{ Sch,ijnbare lragte van dem rok, die 6f lam
heer, U is Eiuropeaan en U begnjpt tech I g,er ji)n 6f dit zal schi|nen door pamneaux o.
niet, wat er in ons, Javanen, omgaat." PPn peheeto overrok vam kant, tulle,
ning of het succes zal hebhra ra of
zdfde fhema in dezelfde li]ri moet worden
voortgewerkt, maar de exclusieve mode) 1 en
voor de Parisienme verachijnen pas op het al"
lertadtst, als de kans op imitatie op haar
klleinstt "WOixilt.
Wat de voorloopers van dte herftimode ons
nog meer vertellra dan hetgeem ze verMapp""
van liin ra kleur?: de mouwra zullen 6t lai
ziin 6f heelemaal miet bestaan, ze zi]m h<
waidl of hetel nauw, of ze beginmem nauw en
lioopen naar beneden wijd uit. im hannonie
blijvrad met de lijln van de geheele robe; de
taillelijin zal laag zijm om evmwieht te bewa-
i ren tusschra de tailtetengte en de _werkeli]M
brunette, gepoederd met oker misplaatet zou
I ziin. Zelfs is bij zoo'n 18e eeuwsch toilet]e
wat wi'tte poedCi- in't haar niet °Ye^1.^v^n'
De volgendte maand zajm de colleches van
de grands couturiers klaar en dan zal ik miijn
nieuwsgierigheid en die van mijn graci-
Htollandsdie nich:tje heelemaal kun-
euse
men! bevredigra.
OOLINE.
nig
volksklassen. Wanneer diezelfde liedra eerst
waren geplaatst gewordra in ktoine Drrat- j
sch-e gemeentra, in Limburgsche, Brabant-
sche dorpen, hadden moeten werken onder
de ongeletterde mrai'gte, die na enkele jaren
faun schoolkennis volkomen overboord faeb-
Hierop vroeg ik hem, of hiji vroeger wel
eras gemerkt 'had, dat ik de Europeesche
leerlingen wel en de Javaansche leeriingen
niet begreep. Lachrade moest hij toegeven,
dat ik ze allemaal vrijwel doorgrond had.
Ik vroeg hem, of hij ooit had bespeurd,
dat ik hem en zijn landgenooteni op een an-
cfere wijZe behandelde, dan de Europeesche
leerlingen. Ook dat was het geval niet.
Werkelijk dat verschil tusschra Ooster
ling ra Westeriing is niet van dien aard,
dat het hen tot zoo geheel van elkander on-
derscheiden wezras maakt.
Er is zooveel' overeenkomst. Ik wil dat
uitdrufcken als volgt: Beiden zijn mrasChen,
met menschelijke gevoelens ra vermogens.
De uiterlij:ke omstandigheden van gezin,
staat, godsdienist brengen versohillen. Maar
die kunnen toch het wezen niet in den; grond
zoo veranderen, dat alto overeenkomst wordt
weggmomen en ze elkander niet kunnen be-
grijpen.
Om tot den' knaap terug te komen, kan ik
wel meedeelen, dat ik reden heb te gdooven',
dat ons gesprek gunstig heeft gewerkt. Eeni-
ge maanden later doorstond hij het examen
met succes en zette hij: zijn studies rustig
voort. Zonder verdere onderbrekingeni kwam
hij aan het eiude en: kon hij als ingenieur
naar zijn vaderland terug lceeren.
Arnhem. A. v. W.
MDD'EPRAATJE S VAN EEN
FAKHSIENNE.
P'arijs, half September.
'Evenials to dte matuur zijm er to de mode
ammeaux of
era geheele overrok vam kant, tulle, crepe, die
langra is em wijdter dan bet fourreau. (Dit
laatsite is era uitstekendC methode eem_ otic
toitotje te modemiseeren!) Er zultom mimder
sierpra ra cemitures gedragen wordra en als
ze er zijm, dlianen ze alweer om de silhouet te
verbreeden dloor lussra of te verlemgen door
lange eindtem ra dan1 zijm ze meestal vam de
stof van dte japoo. T
!Hleel stremge tailleurs hebben era lange
ktokvormige schoot, andere mantel-costumes
hebben: kortere klokMsdiootjes aan era1 recht of
overblousend bovanstuk, kltekmouwen, eem op-
staande kraag en mantehettem vami boot.
Maar het kleedingstuk voor het najaar is
de nobe-manteau em de stof daarvoor is niet
meer het vervelendl gewordra serge of gabar
dine, maar kasha-laken. Era paar modellen
hd> ik ervoor gezien: teten was heelemaal
zwart en zoo waren' de eravoudiige fluweelen!
hood' en dte vos, die erbij gedragen; werdra.
Het model: was glad en togegarneerd tot
aam de lage tailileljh, die werd aamgegeven
door 'n paar rijen smal zijden tres; die groe-
pen van telkens 6 rijen tres vormdende gar-
neering van den rok, die links gespleten was.
Htet fourreau en de breede rechte opsl'agra op
die uitloopemde mouwra waren vam zwarte
zijde.
Etem andere robe-manteau was ook van
zwarte kasha, maar het bovensituk tot de heu-
pen em de lange wijduiitloopende mouwra wa
ren geborduurd met tomaat-roode wol in een
ijl patroon, de rok sloeg vam rechits naar
links over vollgras het nieuwe model, dat van
achteren naar vorcn ook d^ts oploopt. Eon
kraag vafa ape-bioot oompleteeme het cmc
toilet. Een andere smaakvolle creatie was ook
weer een robe-mantean van kasha-latketn, maar
VEREBNIGINlG VOOR DEN HANDEL
DR1 JVENDE'N EN INDUSTRilEE'LEN
J MIDDENSTAND.
De to den laatsten tijd veelbesproken Za-
terdagavondmarkt ook nog to de vorige
veruadering van bovragraoemde vereraiging
ter tafel gebracht had gisteravond veel
meer ledra naar de to het hotel de Naohte-
craal gehouden vergadering dier ^corporatie
doen gaan dan we sinds langen tijd gewoon
zijn. Er warem er vdlen, die we er nog mooit
of slechts hoogst zeldra zagem, wel een be-
wiis, dat zeer juist was, wat een dra leden
den vorigen keer zei, n.l. dat ra vzc^e^ eeij
drtodke vergadering zou komen, als het punt
Z aterdagavondmarkt" op de agenda werd
- '--1 meer dan
geplaatst. Em toch was nog met
het drade deel vam het totale leden,ta1 opge-
komen. Eem veratigtal had van zijme belang-
stelltog bldjk gegeven.
't Was al half 9, toen de nieuwe voorzit
ter, de heer R. J. H'Ouwing?i dte vergadering
opende, mededeelrade dat hij slechts aaraej
lend het voorzitterschap had aanyaard. Hij
zou echter pogen zoo goed mogelijk de be"
langen vam den middenstand te behartigen.
De voor de vereraiging ongewoon talrijke
opkomst deed den voorzitter genoegen, maar
zij was z. i. nog niet voldoende, gezien de be-
I langrijike punten der agenda.
In afwijking met de convocatie wrad hira-
na allraerast overgegaan tot balilotage van
een zevental nieuwe leden', die alien zonder
eenig. bezwaar als lid: werden toegelaten.
Na lezing en goedkeuring dra notulen
ded.de de voorzitter mede, dat de heer Bur
ger zijn laatste notulen had gelezen, omdat
hij als secretaris had bedankt. De heer de
Raat had die functie over gen omen. De voor
zitter bracht dra heer Burger namens de ver-
eenigimg dank voor hetgeen Mj: als haar
secretaris had verridht.
Alvorras werd overgegaan tot behandeling
van de vraag: „Moet de Langestraat voor-
zien worden van trottoirs?" vroeg de heer
L. Trijbetz of dte pers niet verzoCht kon wor
den de namen van hen, die zouden spreken,
bespreking was gebracht en hoopte dat het
een aansporing zou zijn voor de Langestraat-
bewonera om kfachtig te ijveren' voor de
trottoirs.
De voorzitter verheugde zich er over, flat
het jonge bestuur toonde punten, aan de orde
te kunnen stelten die belangstelling trdkken,
waar zoo dikwijils reeds is gezegd, dat de
vereeniging niets belangrijks doet.
De heer L. Trijbetz hoopte, dat het bestuur
zich, niet zou laten ontmoedigen door de min"
dra gunstige ontvangst van het punt to
kwestie.
De voorzitter bradht hierma de kwestie Za-
tradagavondmarkt ter tafel.
Eenige in verband hiermede togekomeri
stukken werden voorgelezen.
Met waren1 brieven van de heereni J- P.
Quraalle en W. de Leeuw, firma Fortuin,
firma J. Netten, de Alkm. Sigarenwinke-
liersvereeniging en de Alkm. Schoenmakens-
patroons- en -winkelirasvereenigtog, die alien
meer of minder uitvoraig bezwaar inbrach-
ten tegen het houden van de Zaterdagavondl"
markt en' ten voile instemden met elke poging
om haar te doen vradwijnen. De laatstge-
noemde vereeniging vroeg adhesie op een
door haar aan den gemeentraaad te riflhten
adres, waarin gewezen zal worden op de on-
gelijke concurrratie van de Mer ter stede ge-
vestigde winkeliers tegenover de marktven-
ters. Zij ziet in de afschaffing der maikt
„gdegeniheid dra menschen voor hun zuur
verdiende gelden alto mogelijke rommel (te
duur voor ieder bedrag) to hunne handed
te laten stoppen."
Onder applaus werd van deze brieven ken"
nis genomen.
De heer G. W. v. d. Veen vroeg of de dl-
recteur van het marktwezen ook tot de verga
dering was uitgenoodigd.
Neen, antwoordde de voorzitter, en: de se
cretaris voegde hiraaan toe, dat de heer
Schenk te la at kennis kreeg van het houden
dezra vergadering, om nog aanwezig te kun
nen. zijn. De voorzitter zegde toe, dra heer
Schenk voortaan te zullen uitnoodigen als
weer dergelijke kwesties aan de orde komen
en daarbij steeds voeling met hem te zullen
houden'. v
Dte heer L. Trijbetz vroeg of de Hanze
oak reecto over de Zaterdagavondmarkt een
actie op touw heeft gezet.
Dit was den voorzitter niet bekrad. Een
dra andere bestuursleden deelde mede, dat de
Hanze eerst hare leden zal hooren, om daar-
na zoo noodig met de Vereeniging voor den
35)
door Douglas Valentine.
Geautoriseerde vertaltog van W. E. P.
(Nadruk verbodra).
Hoofdstuk XV.
De Miner van Cafi Reglna.
Het was tien mimutem voor twaalf. Een man
n mlijm posiitie zou matuurliik zijn best doen
laar de grens te komen. Dat zou Klompvoet,
iacht ik, ook wel berekraen, hoewe! hij zich
vvel afgevraagd moest hebben, waarom ik niet
eeds iang het beproeM naar Engeland terug
.e gaan, Dusseld'orf lag op de voomaamste
-oute naar iHol'land, ra ik overltegde bij me-
jelf, dat het voorzichtigra zou zijm bijvoor-
ieeld maar dra Rita te reizen om dan op een
Rijmboot mijn bestemming te bereiken'. Maar
ij'd was de voornaamste factor to mijm geval.
Wamneer ik onmiddelljik dienzelfden nacht
tog maar DusseMorf rteisde, zou ik daar
nisschira aamkomem v<56rdat de autoriteiten
Haar ter plaatse de waanschuwimg had'dra
'cunmra omtvangen om uit te zira naar era
mam die beamtwoordde aan mijn sigmalement.
Alls ik to Berlijm eem werkelijk goed: gelegd
Ik berekende, dat ik minsfens twee, hoog-
stens1 drie uur had! om weg te komen uit Ber
lijm. Hoe smell Klompvoet ook handelde, hij
zou toch' zeker madat hij' mijn vl'ucht xut Haa-
waarschuwen, dat ziji mij! tegem moesten hcu- -
den, Als ik era valsch spoor kon leggra, kon f
ik hoogstens dteze gratiepraiode nocr lets ver-
lengen1; op z'm best kon ik hem misleiden om-
trent mijm etodbestemmtog, die natuurlij k
Dusseldorf was. De ombekradte factor ih mijn
berekemimgem was dte tijd, dien: Klampvoet
noodig zou hebben om over heel Duitsdhland
eem waarsdiuwing te zenden', dat Julius Zim-
mermann, Miner en dleserteur, vastgehouden
moest wiorden, waar em wanneer men hem te
pakkem kon krijgem
Bij den eersten hoek, dien ik omsloeg na
het verlatem van Hiaase's huis, zag ik een
tram staan, die to Zuidelijike richtin'g zou vcr-
trekkra. jHet cen'trum vam de stadl lag Zuide
l'ijk; ik sprong dhs op het voorbalkon naast
de vrouwelijke bestuurdra. Voorop was het
vrij dtonkra en de conducteur kon ie gezicht
niet zira, wanneer je betaaldte door het luik-
je in de deur. Bij: Untra den Linden gtog ik
van de tram af, en wandelde eenige zijstraten
door, totdat ik voorbijl een rustig cafe kwam.
Daar Het ik mij: era spoorixiekje brengen en
egon mijn plamnem te maken
dat 'Klompvoet dat zou volgen, voordat hij al
lemeene mairegelten nam om mijm arrestatie
'e verzekraen, W'anmera dat vafeche spoor hem
misleid had. Op die verondterstelltog moest ik
naar speculeerem.
Het spoohboekje zeide mij, dat om 12.45
ies machts era treto vertrok van het Potsdam-
mer Bahmhof het groote etodstaitiom to't
centrum van Berlijm to de richting van
Dusseldtorfi Dus had ik ruim drie kw,artier
om mijh valsche spoor te toggetm en dien trein
te halem. Het valsche spoor moest Klompvoet
im eem richting leiden, die hij1 totaal niet ver
tTDoeddte, besloot ik bij mezelf, want het onvra-
wachte itrekt het eerst de aand'acht van den
j waakzamen detective-geest. Ik moest ook era
onder etodpunt kiezen.
Waarom miet Mumchra? Een groote stad
op era: voonmame lijn maar het buitenland
Zwiitsralamd waar dte autoriteiten z66 ge-
makkelijk ra vltot zijm, dat fact spreekwoorde-
lijjc is 'geworcten in 1D,uitschlla!ndi. Men verlaat
Berlijm aan het Anhal'tra B'ahmhof, een stati
on. dat voor mijn doet heel geschtkt was,
want het ia maar era paar mimuten njdbn
vam het Potsdammra Bahmhof
'Het spoorboekje gaf een trein aan naar
MitoChen om 12.30' 's nachts, era expres.
Dat was pnachtig. Naar Mitochem zou ik dus
gaan.
Gelukkig had ik geld1 to overvloed. Ik had
de voorzorg genomen, Kore mijm geld in
Duitsdh bankpapier te 'aten wisselen, voor
dat wiji In den Zelltem verlieten... tegra een be-
ladielijk baogra fcoers.... dat moet ik ra bij
zeggra. Had ik het niet gedaan, ik zou vralo-
ren zijim geweest, met Bern tin's pak bankpa
pier!
Ik betaalde mijh ikoffie en ging ra weer op
los. Het was 12.15, toen ik de bal vam het An
halter Bahmhof binmen ging
Gedachtig aan den list, dien de vriendelij-
'ke gilds to Rotterdam mij had geleerd, begon
ik met era perronkaartje te koopen. Toen 'keek
ik romd naar eem beambte, op wien ik mijn
voorkomen imdruk kon laten maken. Al dade-
lij'k kreeg ik een verwaand-uitzienden kerei me:
een licbtblauwe uniform en rooden pet in het
oog, era' saart vam adjunct-statiomschef, dacht
ik
He ging naar hem toe, nam mijn hoed at en
vroeg beleefd, of hiji kon zeggen, wanneer er
era' treto maar Munch en ging.
„De expres vertrekt om 12.30", zei hij,
„maar alleem le em 2e klas, em u zult toesl'ag
m:oeten betalen. De boemeltrein gaat pas om
5 49."
Ik zette eem teleurgestel'd gezicht.
„Ik dtenk, dat 'ik dra expres dam maar moet
nemen", zei ilk. „Kumt ik mij ook zeggra,
waar het loket is?"
De beambte wees op era loket je ra ik zorg-
de wel' zoo luid te spreken, dat hij hooren kon,
hoe ik eem enkele reis, 2e xlas, maar Munchen
mam. t
'Ik liep maar bovem en vertoondte mijn Mun-
chensche kaartje aam dem comtroleur biji dra
imgang. Toem liep ik vliegens over dte hoofd-
perrons maar het perrom van de locaalspoor,
waar ilc inijta peintwiJoaiairtj^ en «v®ii lar
ter stand ik weer op sitraat.
Het was juist half eem, tora ilk het station
uitkwam. Geen rijituig to zienZoo snel mijn
beenen! mij' dragra wilden', rende ik Mjgend en
puffend' naar het Potsdammra Bahmhof. De
kl'ok tegenover het station wees 12.39, tora
ik daar buitem adem aamldwam
Een lange rij, meest soldlatra, dite naar
Belgie ra naar het front teruggtog. i: stond
voor het loketje. De militairen' kregen_ hun
bil'jetjes togewisseld tegra era kaartje. Ik
was kwaad over dit opomthoud, maar juist de
ze omstand'i'gfaeid gaf miji de kans mijm kaartje
naar D'usseM'orf te krijgem, zonder dat ra een
aanwij'zing achterbleei.
'Eem diikke, gebaardte lamdstormra met era
vriradelijk gezidit zat aam het 'loket.
„Vriend, ik ben rag laat voor mijm treto:,
zei ik, „zou je miji eem drade klas enkele reis
naar Dusseldorf 'kunnen bezorgen?" He gai
hem eem twintig-mark biljet
„Zekra welamtwoorddte Mi dadelijk.
„Daarzei hij', tora' hiji mij' mijn kaartje er
eem hamdvol' klteimgeld teruggaf. „je bent wel
gelukkig, diat je naar dtem Rijrn gaat. Ik ben
ook era Rijmlandra era ik ga nu terug om de
bruggem to Belgie te bewaken."
Ilk bedankte hem ra1 wensehte hem goede
reis. 'Hier was tenminste een getuige, die mij
waarsdi'ijmlijfc niet lastiig zou vallen. En mei
een dankbaar hart rende ik maar het perrom en
haaldte dra treto nog.
Reizen to de drade klas to Duitschiand' nu
niet juist een genoegen, dat je je penniterat.
wanneer je gel'dmiddelem je de weelde van
era gemaikkelijkra omgeving veraortoovem, De
Duittsdhra op reis heeft de gewoomte zijm laar-
zra uit te trekken, wamnera hij' 's nachts reist
en 'n coupe vol iDudtschers van dten lageren
middenstand', ongeschoeid, biji de tempraatuur
waarim coupte's in Duiitschland gewoonlijk ge
houden worden, is era omgeving, die geen
fust of slaap mogelijk maakt.
De atmosfera was indradaad z66 ondraag-
I lijk, dat ik het grootsto dteel van den nacht in
dem gang doorbracht. Hier had ik gelegem-
heid de papiraen vam Julius Zimmermamn,
kellnra, te vemiietigen;k begreep, dat ik to
grooter gevaar zou zijiil, wanneer ik die nog
oij miji had.... em ook om mijzelf te ovratuigra,
dat mijm kostbare document nog op zijh gewo-
ne plaats zat, to mijn portefeuille.
Toem deed ik de ontdekking, die mij bij dea
eerstra sdiok bijmai overweldigde, dat mijm
zilverem tosigme vendwemen! was. Ik kom mij
niet herimneren, wat ik ra mee gedaan had to
de oonstermatie van1 mijn vl'ucht uit het huis
vam Haase. Ik wist wel, dat ik het in de hand1
had ra het QQ'n de patitie had laten zien bo-
venaam de trap, maar van: later hrainnerde ik
me niets. Ik kom alleem maar veromdrastellen,
dat ik het ombewust to mijm hand had! gehad
en het toen zonder't te weten had laten val
len. Ik keek naar de pick, waar het aan mdjin
bretel' had vastgezetem: het was ra niet em ik
doorzodrt al' mijm zakken tevrageefe.
Ik had er op gerekend'. dat het mij zou bij"
itaan togeval ra moei'Mjlkhieden waren aan het
station to Dusseldorf. Wanneer ik nu aange-
ioudten werd, was ik zomdra eenlige beschra-
niing 'Het was era hiaide slag, maar ik troost-
te mezelf met de gedachite, dat Klompvoet nu
vvist, dat ilk dit tosigme bezat... em dat het na-
uurlijk im elk sigmalement van' mij zou ge-
loemd! wordra.
iHet was een afleronaamgenaamste reist Er
was era soort liederentafel' of zangvereeni-
ging to den trein, die zevem of acht coupe's
van dten derde-klas-wagom, waarim ik reisde,
in besl'ag nam. 'De eerste uren: bedierven ziji
de reis met beurtzangra, liedraen en versje,
allies gezoragem met een klankvolume, dat to
zulk era1 beperkte ruimte gewoom oorvradoo-
vend! was. Later kwam het lawaai wat tot be-
dareni, toen de zamgers de een ma dten andtef
in slaap vielra. Etodelijk werd het stil, terwijl
de trteto voorwaaris stoomde in de dtiistermia
en mij' maar nieuwe gevaren en nieuwe avon-
turen bracht.
1931.
f. ni]i gai zicn op, uuvu trok
meer was gebeurd, tijden® het
J i1-r-irvno moaf K t i :i. i^t. ini- <4?i. AAinili 'fpi Mfpninpn
VUUI Yiwn tjva,
niet aan. 1C.U tuwu.^ D-- -
ci, wat d mi
