AlKmaarsche Courant
Hondenl Drle en Twlnttgste iaargang.
Yrjjdag 18 November.
Jflt
Provinciaal Nieuws
UIT SCHOORL.
(Vervolg raadszitting).
'Bij cte post: „onderhoud brandspuiten"
troeg de heer Liihrs, of er al iets bekend was
trait bet plaatsen van hrandkraneo. op de
waterleidmg.
De voorzitter zeide, dat daarin aog met
was voorzien, doch dat dil bij suppletoire be-
rrooting geregeld kan worden.
De beer Luhrs zeide bij de post „ko»teo
'Huis van Bewaring", thans geen principieele
beschouwing daarover te willen geven spr.
wenscbte nu t« wetea, wat er met dat geld
wordt gedaan.
De voorzitter zeide, dat de gelden dienen
voor reparaties.
,De beer Luhrs oordeelde bet gebouwtje on-
voldoende, zelfs voor den minste, die in strijd
handelt met de heerschende wetten. Het is in
strijd met de menschelijkheid cm midden in
den winter menschen in een hok op te sluiten,
dat nog niet goed is voor varkenshok.
De voorzitter herinnerde zich niet, dat er
iemand een nacht in het hok theeft doorge-
bracht. De zwervers in het Noordelijk deel
va* de gemeente wordt logies verschaft bij
Peis eoi wanneer men met verdachten te doen
beeft, daa gaat de laatste train nog wel zo6
laat, dat men ze nog naar Alkmaar kan bren
gen.' Voor een mogelijka ontsnapping is dit
ook beter.
De beer Den Das was met den heer Lubrs
van meening, dat bet bok onvoldoende is.
Ds beer Duin: Men kan er een pension
ran maken.
De beer Luhra: Kan u het als Christen met
hw gevoel in overeenstemming brengen, dat
het geoorloofd is, iemand in zoo'a bok onder
is brengen
De heer DuinHier in Schoorl warden geen.
verdachtea in het hokie gebracht.
De heer Den Das: Het is een gat, dat kun-
sen we allemaal wel ronduit zeggen.
De voorzitter was het er mee eens, dat het
gebouwtje niet meer a an die eischem des1 tijd#
voldoet.
De heer Liihrs vroeg hierop stemming over
Hi
hotter te fatal unfleiwdtert, <Jte ae tfaa ter t»*
"landeling aan den huisdoker overgeeft. Ook
kunnen kinderen vaak de lessen niet volgen
uit doofheid of bijziendheid, die door de on-
derwijzers te laat ontdekt wordt en door een
dokter dadelijk worden geeonstateerd. Men
meet .bij de jeugd begianem o« gszonds maa-
iichen te krijgen.
Vooral de gebitten der mensdien gaan acn-
teruit en daarom is het zaak dat de kinderen
door een schoolarts worden in het oog gehou-
den en gevolgd. In verschillende gemeenten
kwam faoofdzeer in dien mate voor, dat de
scholen een tijd moesten worden gesloten.
De beer den Das wees er nog op, dat ter
bestrijding van tuberculosa een schoolarts
ook van veel nut kan zijn.
De beer van Lienen meende, dat bet de
plicht der ouders was hierop te letten.
De beer Bijil had een tuberculosa broer ge
had, die door een briefje van den. onderwijzer,
door zijn ouders naar den dokter was ge-
tituurd.
De heer Wognum had een kind gehad, dat
tengevolge van een te laat ontdekte doofheid
de post: „subsidie politieschool
te
ilver-
sum."
De voorzitter wilde aan dit verzoek vol-
doen mits de vorige maal de subsidie niet voor
meerdere jaren1 was verleend. Wanneer mocht
blijiken, dat dit het geval was, dan diende dat
besluit te worden uitgevoerd.
Tegen het toestaan van de subsidie stemden
de heeren Duin, Van Lienen, Den Das en
Liihrs, zoodat besloten werd1, deze post van
de begrooting te schrappen.
Bij post 100 kosten ophalen aardasch en
yuilnis groot f 50.— vroeg de heer Liihrs of
het geen tijd werd het ophalen van vuilnis be
ter aan te pakken en te verbinden aan het des
Zomers sproeien der wegen. 'Het sproeien is
door de brandkraaa op de waterleiding mo-
gelijk.
De voorzitter wilcte op deze post voor-
jaar terugkomea. Spr. stelde voor deze aan-
gelegenheid ia faandea van B. en W. te stel-
len.
De heer Dem Daa wilde wel besluiten om
het ophalen een keer meer te doen geschieden.
De heer Bijl oordeelde, dat over het alge-
tneen hier niet zooveel vuilnis was. Spr. vonc
voor de door den hear Liihrs gewilde diienst
de gemeente niet groot genoeg.
De voorzitter veronderstelde, dat het we
heel wat zou kosten, doch spr. wilde toch aan-
dacht aan de zaak schenken.
Op voorstel van den heer Wognum were
hesloten de post al vast op f 150.te etel-
Op een; vraag van den heer Liihrs ver-
klaarde de voorzitter, dat B. en W. met een
begrooting voor de kosten van een sproeiwa-
gen zullen komen.
De heer Den Das informeerde naar de keu-
ringdienst. Spr. had er nog niet veel van' ge-
merkt.
;De voorzitter zeide, dat deze dieftst nog in
werking moet treden. Schoorl valt onder de
keuringsdienst te Alkmaar en moet daarvoor
een bepaald1 bedrag betalen die zeker l'OOO
zuHen bedragen. Dit is overeenkomstig de
Warenwet.
De heer Liihrs vroeg voorts of de kosten
voor het schoonbouden van de scholen vol
doende waren. Spr. had wel eens gehoord
dat op het schoonhouden der lokalen aanmer-
kingen warden gemaakt.
iDe voorzitter zeide, dat dit slechts gold
voor lokalen die voor cursussen gebruikt wor
den, doch nu wordt voor het schoonmaken
der lokalen van de cursussen extra betaald.
De heer Den Das meende, dat de schoon-
maakster nog altijd van de landbouwcursus
mog 'betaling moet ontvangen.
De secretaris wist niet beter of het was be
taald.
De heer Liihrs verdedigde hierna de aan-
stelling van een schoolarts. Spr. meende, dat
dit nog meer noodig was dan een1 schoolcom-
missie.
De voorzitter zeide, diat de zaak reeds met
Dr. Heeringa was besproken. Er is tegen-
woordig echter een strooming om door ver
schillende gemeenten een schoolarts aan te
etellen. Spr. wil afwachten of dit te verweze-
lijken is.
De heer !Den Das vond het samen doen
altijd een leelijk ding. Spr. veronderstelde, dat
een plaatselijke geneesheer voor de functie het
meest gewenscht was.
De heer Duin vroeg waarvoor het noodig
Was een schoolarts te hebben. Is het in school
eoo ongezond? Spr. oordeelde een schoolarts
overbodig.
De voorzitter was het hiermede niet eens.
Het is wel goed1, dat een arts de kinderen in
de school volgt.
De heer Liihrs wees er op, dat er de 'laatste
jaren veel ziekte onder de menschen heerschtte
De kinderen moeten hier veel loopen en zitten
dan in school bij de warme kachel en daar-
ioor zijn de kinderen vatbaar. Jaren verloo-
pen voor de ouders de kinderen naar een do'k-
t sturen en dan is het vaak te laat. In dezen
-i is het dan ook gewoonte om in het belang
t hot hind' ds kindst-m ap school door een
:en jaar bleef zitten. Spr. was van meening.
iat een schoolarts voor de kinderen van veel
lut zou zijn.
De voorzitter zegde toe dat B. en W. het
vraagstuk van een schoolarts' nader onder de
oogen zullen zien.
iDe heer Liihrs wilde reeds nu beslissen.
[-let „moeder laat je kind onderzoeken voor
het is laat is" geld ook hier.
De heer Duin meende, dat ieder ouder wel
>evoegd was om uit te maken of het noodig
was bun kinderen te laten onderzoeken.
De heer den Das wees er op, dat het zelfs
bij kinderen. die gezond zijn voorkomt, dat ze
tuberculoos zijn, zonder dat hat door leeken
te merken is.
De voorzitter bracht hierop in stemming
om met den diokter over de functie van sohool-
irts in overleg te treden en B. en W. op te
dragen spoedig met instructies en voorstellen
tot aanstelling te komen.
Tegen stemden de heeren Bijl, Duin, Pol-
e en van Lienen, zoodat bet was verworpen.
De heer Liihrs stelde hierop voor om de
jiost van f 50.— voor het uitsteken van vlag-
;en enz. te schrappen. Noodzakelijke voorstel-
,'en worden soms uit financieele overwegin-
gen verworpen. De Koningiu die in het alge-
meen op bezuiniging heeft aangedrongen,
maar toch een verhooging van haai- salaris
van 600.000 op 1200.000 accepteerd, zal
naar spr. overtuiging toch niet willen', dat.
waar hier noodzakelijke dingen om het geld
worden verworpen, dat ter hare eere hier nog
50.— wordt uitgetrokken.
iDe voorzitter wees er op, dat de kosten voor
het uitsteken der vlaggen het vorig jaar maar
10.hadden bedragen. Spr. bracht de post
in stemming. Tegen stemden die heeren Liihrs
en den Das.
De heer Liihrs laakte het nog in den' Mi
nister van Arbeid, dat de volkswoningen van
3.20 ihuur op 3.50 moesten worden ge
bracht, met de wetenschap, dat die huur
straks nog hooger zal worden. Spr. wil bij
c en Minister reclameeren tegen deze houding
en a'ls dit niets geeft, de verhooging van de
huur voor rekenimg van de gemeente ne-
nen. De huurders hebben de woningen in
vertrouwen op 'a Ministers woord, betrokken.
iDe heer Wognum zeide, dat in de woning-
bouwvereeniging de zaak was besproken. Men
zou er niet verder op in gaan en de heer
Liihrs zegde een actie toe van de bewoners
van de huizen der bouwvereeniging. Spreker
heeft niets van die actie gehocrd.
De heer Den Das noemde het een feit, dat
de menschen 30 cent meer moeten betalen
Z.i. was dit niet in overeenstemming met den
opzet.
De heer Wognum geloofde niet, dat er wat
aan te doen was. In de voorwaarden werd de
rijkssubsidie tot 1021 verleend.
De heer Den Das oordeelde, dat men bij de
neus gen omen was. Spr. had er op vertrouwt,
dat het zou blijven, zooals het ingesteld. was.
Men is van hoogerhand altijd dubbelzinnig.
De voorzitter geloofde ook niet, dat de Mi
nister den toeslag voor langer tijd dan tot
1921 had toegezegd.
;De heer Den iDas meende, dat het dan
meer dan dom was geweest, om er zoo op in
te gaan. Spr. had verondersteld, dat het voor
40 jaar was.
De heer Luhrs meende, dat de zaak met
een actie van den heer Liihrs niets te maken
had. De heer Wognum weet, dat tegen de
huurders niet gezegd is, dat zij na 1921 meer
moesten verwonen. De getaeente is tusschen-
persoon geweest en wordt als het fout loopt
eigenaar.
Spr. meent, dat de huurders de dupe niet
mogen worden van een manier van doen, die
een gewone huisbaas nog niet toepast.
De heer Duin vroeg, of, wanneer het Be-
stuur een en ander had geweten, niet ge-
bouwd zou hebben.
De heer Den Das kan niet vooruit zien,
maar kan wel verzekeren, dat hij dan geen
voorstander zou zijn geweest.
'De heer Bijl veronderstelde, dat de Minis
ter het zelf niet heeft geweten.
De voorzitter zeide, dat de Minister de
huren van de oudere-woningen in overeen
stemming wil brengen met die van de nieuwe.
De heer Van Lienen vond de huren hoog
genoeg.
iDe heer Luhrs wees er nog op, dat men
wel heeft kunnen merken, dat de Minister de
huren zelfs op 6.20 heeft willen brengen.
Voor de arbeiders is het moeilijk; zij kunneni
;r niet uit, omdat er geen andere woningen
zijn. Spr. handhaaft zijn voorstel.
'De heer Bijl was tegen een protest van de
gemeente; z.i. lag dit op den weg van het be-
stuur der woningbouwvereeniging.
De 'heer Duin was er voor.
De heer Polle: Tegen.
De heer Wognum wees erop, dat het Be-
stuur van de woningbouwvereeniging de zaak
ernstig had overwogen. Spr. kan niet zeggen,
dat de Minister de zaak royaal behandelt,
doch vreest, dat men van klein tot erger ver-
val't. 3.20 is voor Schoorl een hooge wo-
uingbuur, maar voor het rijk weinig. Schoorl
heeft ook woningen verhuurd voor 4.04.
Het Bestuur was bang, wanneer' het ging re
clameeren, dat de huren gelijk moesten wor
den. De Minister springt eigendunkelijk met
de zaak omer tegen is echter weinig te doen
en spr.' stemde dan ook op het oogenblik te
gen een protest.
De haer Duin zag ook niflt in, diaA hd; hfil-
pee sou.
Br v«9e (tentiaa da Iraara* Dm
Luhrs.
De heer Luhrs oordeelde, dat de meerder-
heid van den Kaad een huisbazentaktiek had
gei'olgd.
De voorzitter merkte op, dat het dan ook
zoo'n aangelegenheid betrof en bracht hierop
m stemming om de 30 cent opelag per wo-
ning voor rekening van de gemeente te ne-
men.
De heer Bijl was er tegen. Er moet al /665
bij.
V66r stemden de heeren Duin, Van Lienen,
Den Das en Luhrs, zoodait het voorstel was
aangenomen.
De voorzitter wilde nu eens nagaan of er
geen bewoners waren, die niet tot de arbei-
(iende klasse behoorden.
De heer Wognum zeide, dat er menschen
bij waren, voor wie hij het niet zou willen be
talen.
De voorzitter wilde aan de woningbouw
vereeniging een lijst van huurders vragen, om
na te gaan of er onder de huurders geen be
woners zijn, die de voile huur wel kunnen be
talen.
De heer Bijl meende, dat dit niet aangmg,
want 'het voorstel was aangenomen.
De heer Duin merkte op, dat men niet wist
wie de huizen bewoonde.
De heer den DasKapiialisten wooen er
niet in.
De heer Wognum veronderstelde, dat er
toch wel menschen in woonden die men met
het besluit beleedigde.
De voorzitter verklaarde hierop hoofdstuk
10 voor aangenomen.
De post onvoorziene uitgaven bedraagt au
2558.425.
De begrooting werd hierop met algemeene
stemmen in ontvangst en uitgaaf goedge-
keurd op een bedrag van 100640.09.
Bij de rondvraag vroeg de heer Wognum of
de raad de nieuwe wijze van beharding bij het
Kamperduin kon goedkeuren en utt de gewo
ne mlddelen noig wat wenschte uit te breiden.
De heer Polle had verschillende slechte
•>lekken ontdekt.
De heer Duin oordeelde de nieuwe wijze
van beharden een reusachtige verbetering. Er
rioet nog wat grint opkomen.
Besloten werd aan den heer Wognum de
gevraagde volmadht voor het uitbreiden der
proef te verleenen.
•De heer Wognum meende dat een woord1
van dank aan het polderbestuur op zijn plaats
was. Spr. vreesde de vorige maal geen vol-
doende geld te hebben om voor het te werkstel
lea van werkloozen het volgend jaar te ha-
len. De polder had tot heden toe de werkloo
zen bereidwillig te werk gesteld. Spr. kan
daardoor zonder buitengewone dingen, wel
met het geld toe.
De heer Luhrs had vernomen dat de lood
,ieter Delver uit Bergen die de lekkage aan
re dokterswoning in orde had1 gebracht niet
aan zijn geld kan komen, omdat de gemeente
het werk aan een stukadoor had opgedragen,
die den loodgieter met het werk had belast en
ondanks de loodgieter met de gemeente-op-
zichter was overeengekomen, dat de stuca-
door H'orsmansh'of het geld niet zou krijgen
voor liij den loodgieter had betaald, toch het
geheele bedrag van de gemeente had ontvan
gen, zonder dat de loodgieter 'betaald was ge-
worden.
De voorzitter zeide dat de gemeente buiten
de loodgieter stond. Door toevallige omstan-
digheden heeft de stucadoor die de aanne-
mer was het geheele bedrag geind en is de
heer Delver het kind van de rekening gewor-
den.
Spr. heeft daarom uit welwillendheid aan
den heer Delver voorgesteld hem alsnog de
helft van zijn rekening te vergoeden, doch
daar had hij geen idee in. Hij ging van B. en
W. met de mededeeling, dat hij er nog eens
over wi'lde den ken. Skids dien heeft spr. nooit
meer iets gehoord.
De heer Den Das geloofde, dat de gewone
gang van zaken is, dat de loodgieter de dupe
is van den stucadoor. De gemeente staat, on
danks het praatje met den opzichter, buiten
Z3HIc
De heer Luhrs zeide, dat de heer Delver
volhoudt, dat er door den opzichter, tusschen
•hem en de gemeente een verband bestaat.
Wanneer hij echter geen opdracht heeft van
die gemeente, dan meent ook spr., dat er niets
aan te doen is.
De secretaris meende, dat de 'heer Delver
nog blij. moest zijn, dat de gemeente de helft
wilde betalen.
De heer LiihrsAls men denkt, dat men in
zijn recht staat, ontvangt men niet graag de
helft.
De voorzitter zou, zonder de goedkeuring
van den Raad, die helft niet hebben' uitbe-
taald. Dit voorstel was geheel uit goedheid
gedaan. Er is niets aan te doen, maar 't is
jammer voor den man, want 'hij heeft goed
werk geleverd.
De openbare raadszitting werd hierop ge
sloten. Voor de vaststelling van het kohier
ging de Raad in Comite.
UIT HEILOO.
Woensdagavond hield de afd. Heil'oo van
de S. D. A. P. een openbare bijeenkomst in
het lokaal van den heer T. Helder, waar de
heer A. de Vries van Zaandam het woord
voerde.
De waarnemende voorzitter, de heer A.
Oreeuw Jr., opende de vergadering en decide
mede, dat het bestuur had gemeend de heer
A. de Vries te moeten uitnoodigen naar aan-
leiding van een ter plaatse gehouden verga
dering van den Vrijheidsbond, om zijp standi-
punt daartegenover uiteen te zetten
De heer de Vries was buitengewoon Ver-
heug'd, dat hem de gelegenheid was gegeven
om zijn standpunt tegenover den Vrijheids
bond te plaatsen. Spr. ving aan met te zeg
gen, dat de Vrijheidsbond een doodgewone li-
Serale partij' was, wat geen schande, maar
evenmin 'n verdienste is. Spr. heeft voor hen
en die der kerkelijke partijen alle respect;
men moet immers vrijheid hebben van mee
ning, doch ook wij hebben dat recht en
plaatsen ons stelsel daartegenover. De bevol-
icing kan dan uitmaken wie gelijk heeft.
Spr. toonde met verschillende voorbeelden
dat men den arbeider, die niets dan zijn ar-
beidskracht heeft te vcrkoopen, kv/alijk neemt
dat hij die zoo duur mogelijk verkoopt.
Vrijheid?
Een scheeve voorstelling noemde spr. het
als men de voortbrengers en dat zijn de
arbeiders medezeggingsdiap onthoudt
over de voartbrengselen. Zij rijn door hire
I arbetd de werttreaigja* hot pete*
ten aankomt, worden ze achteruit gezet.
Vrijheid?
Neen, aldus spreker, onze organisatie, waar
wij schouder aan schouder staan, zorgt voor
onze rechten. Dat kleine beetje wat wij ver-
worven neen bevochten hebben, moeten wij
niet prijsgeveni. Wij moeten blijven vechten
voor hooger uitkeering bij werkloosheid en
langer duur daarvan.
Spr. gaf een uiteenzetting van den toe-
itand van vroeger. Toen mochten de arbei-
derskind'eren lange dagen in de fabrieken
werken en werden zelfs die stumperds ge-
olaatst in den kapitalistischen tredmolen.
Nog heden ten dage is het in sommige
olaatsen in Drenthe niet beter. Vrouwen in
icwangeren staat, mogen tot't laaitst werken
n de venen. De reden is in hoofdzaak: de
madht van het kapitaal en slechte organisa
tie. Dat vrouwenwerk is vrijheid!
Spr. toonde die .vrijheid" volgens begrip-
pen van den Vrijheidsbond nog met verschil
lende voorbeelden aan en plaatste zijin mee
ning daartegenover.
Daarna werd gepauzeerd en vroeg de voor
zitter of zich nog iemand voor debat wilde
opgeven of vragen had te stellen, waarvoor
zich n iemand aanmeldde.
Daarna behandelde spr. den arbeid. Hij nam
aan, dat de Vrijheidbond bedoelde dat er ge
legenheid voor arbeid moest gegeven wor
den en spr. was het daarmede roerend eens.
Hij zette uiteen. dat er behoefte is aan
voorfbrenigers en dat er intensieve arbeid
moet vcrricht worden, opdat iedereen vol-
doende kan bestaan.
Men verwijt ons wel, aldus sprdat wij
luiaards maken met onzen 8-urigcn arbeids-
dag en dat er langer gewerkt moet worden,
doch tegenover dit beweren staat het feit,
dat er millioenen werkloozen zijn.
Spr. citeerde verschillende voorbeelden,
die oewezen, dat in den oorlog alios is ver-
woest en noemde dit een verderflijk gevolg
van het kapitalistisch stelsel. Wat heeft de
arbeider gewonnen bij den oorlog? 35 mil-
lioen menschen zijn vermoord, om van de le-
venslang verminkten niet te spreken. Men
spreekt van wereldvrede; ze zijn op het
oogenblik in Washington bij elkander; we
hebben ze in Den Haag gehad. Resultaat: een
vlootdemonstratie. Het kapitalistisch stelael
vermoordt ook den middenstand en deze ia
zoo dom te meenen dat hij niet tot het prole-
tariaat behoort. Zij zien in ona het roode
spook, dat gevaarlijk dreigt te worden. Maar
al zou het tot socialisatie van bedrijven ko
men, wat dan nog? Wij willen voor ieder een
behoorlijk bestaan.
Ook dit lichtte spr. nog met verschillende
voorbeelden toe.
Veraniwoordelijkheid. Het proletariaat
wilde die mede dragen. Vraagt men echter
inzage in de zaken van diverse bedrijven,
welke spr. noemde, dan wenscht men de ver-
antwoordelijkheid voor zich alleen.
Wij gelieven de bezitters niet op faun woord
te gelooven wanneer zij beweren dat zij' niet
meer kunnen geven. De bewijzen zijn er, dat
dit niet kon De aandeelen viiegen soms om
hoog en men leest nog steeds van.hooge di-
videnden.
Spr. behandelde, als een uttvloeisel van het
kapitalistisch stelael, de metaalbewerkerssta-
king. Ons solidariteitsgevoel eiseht, dat wij
die steunen. Het N. V. V. faeeft de steunbe-
weging uitgeschrevea.
Met vele voorbeelden belichtte spr. het
soc.-dem. arbeidsstelsel tegenover dat van den
Vrijheidsbond.
Spr. besprak nog terloopa het militairisme.
Hij moest kort zijn, maar daarvoor zij de leu-
zeGeen man en geen cent en algemeene ont-
wanening.
De liberalen en kerkelijken willen gedeel-
telijke ontwapening en hun daad is een geheel
rieuw vlootplan met steunpunt Indie, een
plan, dat 30 millioen kost. Om tot algemeene
cntwapening te komen, vragen zij 10000
man meer! Geldvermorsen, anders niet. Al
gaven wij onze geheele 300 millioen, dan
richten wij nog niets uit tegenover die math-
tige groote Rijken.
De voorzitter dankte den spreker en dieelde
mede, dat reeds 4 nieuwe leden waren inge-
schrcven.
Daarop werd een collecte gehouden voor
ce metaalbewerkers, welke de som van 10
c pbracht.
Daarna werd de bijeenkomst gesloten'.
In de oudercommissie der O. L. Schoo'
(hoofd de heer Veltman) werden gekozen mej
van Tongeren en de heeren Jan Sengers, R.
Kuiper, M. Wessel en M. van Straten.
UIT LIM1MEN.
Voor het examen vrije- en ordcoefeningen
ia te Amsterdam' geslaagd mej. T. M. Vis-
ser.
UIT OTERLEEK.
Woensdagavond trad Mr. J. P Oud, 2de
Kamerlid, voor de Vrijz Dem. Kiesvereeni-
ging op in het lokaal van O. de Vries alhier.
De zaal was matig bezet, ongeveer 30 be-
zoekers, geen dames, waarover de voorzitter
bij de opening zijn teleurstelling betuigde
Mr. Oud begon zijn rede met te verklaren,
dat hij ook hier 4 jaren geleden de beginse-
kn uitean' zette der Vrijz. Democraten. In
918 stond ons land door den wereldoorlog
in groote moeilijkheden. In 1922 was't niet
beter. Eh daardoor zal de aanstaande
verkiezing veel moeilijker tijd beleven Over-
al heerscht spanning en't wordt er ook in
ons land niet beter op. Financieel staan we er
slechter voor dan voor den oorlogi De uit
gaven zijn reusachtig gestegen. De begroo
ting heeft een eindcijfer, 4 V, maal zoo groot
£.ls toen. De bclastingopbrengst vermindert.
Hoe moet men't tekort aanvullen, 't gat
r.toppen. 't Kan op twee manieren: de bclas-
tingem verhoogen of bezuinigingen op de uit
gaven. Volgens spreker is het eersfe onmoge-
lijk 't Zou leiden tot onbillijke heffingen.
De Staat heeft vanaf 1914: 1250 millioen
geleend. Middelen moeten beraamd tot her-
iitel van het evenwicht, niet door verhooging
der lasten. Billijk zullen toch zijn belastingen
op inkomens en vermogens, niet onbeperkt
in percenten, maar progressief. Maar niet in
:fc oneindige opvoerende; van groote inko-
mens wordt al veel betaald. Men moet maat
betrachten. Worden groote vermogens te
hoog aangeslagen, dan heeft de industrieel
geen belang meer bij vermogensvermeerde-
ring. Maar de regeering durft niet meer aan
te komen met verhooging der directe belas
tingen. Wat dan? 'De Indirecte verhoogen?
Minister de Vries was bv. van plan van 1
K O thee of koffie 2 aacijaa te keifaa.
©oh, ida (teee keat tank: Wwst Dsertd
kopjes thee uit een K 0. kunnen worden ge-
schonken. 't Wordt dan 1/i cent bijna per
kopje. Dat draagt gemakkelijk. Maar spreker
rekent uit dat een gewoon gezin dan 40
's jaars betaalt aan belasting op koffie en
hee. De grootste gezinnen betalen toch al da
meeste indirecte belasting. Dat is juist in om-
gekeerde verhouding van de belangun voor 't
volk.
Spreker toonde aan hoe onrechtvaardig
een belasting is naar de grondwaarde Ratio
ned lijkt spreker het voorstel der V. D. om
van de 100 millioen voor rente en aflossing
der oorlogsschuld, een heffing ineens te ne-
men van vermogens van 50.000 en hooger.
Dat zou 750 millioen opruimen van de 1250
millioen De Regeering wilde Did luisteren.
Nu zit men er mee. In de zaken malaise IDe
papieren gedaald, de schuldi niets vennin-
rlerd.
Minister de Vries wierp zich op de tabak,
om die te belasten Een ellendige belasting,
zcgt spreker. De kosten der inning de heele
rompslomp van ambtenaren slokt de op-
brengst grootendeels op. Het kleinbedtijf on-
mogelijk gem'aakt, de huiswerker gepaaidi met
schadeloossielling.
Minister de Vries wilde grondbelasung.
Ook onbillijk. Houdt geen rekening met de
draagkracht van den eigenaar; schat alleen
de waardc van den grond. Hoe de eigenaar
zit, bezwaard of onbezwaard, er wordt ge-
schat De man die't nu heeft wordt belast.
Die't later koopt of ovemeemt zit met den
aanslag, al gaat de prijs der producten ach-
teruit.
Daarom bestreden de Vrijz. Dem. dit
astingon twerp.
Spr zegt dat het zoo ongelukkig is bi] bfl-
b.andeling der voorstellen in de Kamer, dat
uit vrees voor den val van het Ministerfe, de
racties die de regeering steunen, y66r stem-
nen, hoewel de groote meerderhcid der Ka-
tnerledai persoonlijk niet met het voorstel in
stant.
Spr. gaat nu de geschiedenis na van het
samengaan der R. KA. R. en C. H.
't Compromis begiut onvaster te wordeh:
bang voor de gevolgen der gelijkheid bij' het
onderwu'a (scholenbouw). 't Noodwetje voor
stopzetttng scholenbouw werd aangenomen,
omdat de Chr. minister het voorstelde.
Men kan in alles merken, dat de band der
coalitie losser wordt.
Twee jaar geledea verzettea zlck veel' ka-
olieke Kamerleden tegen opvoering der mi-
litaire uitgaven. Bomans stelde wel voor; ef
vzerd van katholieke zijde tegengesputterd,
maar aannemen was de boodschap, evenals
met de vaststelling der onderwijzers-salaris-
sen. 'Buiten, diaar bouwden de R. K. en A. R.
op. Buiten nam een draai, uit vrees voor den
val van het ministerie. Evenzoo ging het met
de tabaksaccijns en de grondbelastingen.
Toen art 7 was verworpen, dacht men:
De Vries doekt op. Hij ging zich verfrisschen
in Belgie. Kwam tenig: deed heel gewoon
in de Kamer. Enkelen gaven hun verwonde-
ring daarover te kennen. Hij; zeide heel leuk,
dat hij hoopte, dat de Kamer nog tang mocht
genieten van zijn wederzieo. Er kwam em
nieuw artikel 7, eigenlijk hetzelfde. Nog f iet
afgedaan. Misschien voorloopig tot na de
vsrkiezingen uitgesteld.
Minister Pop vond geen genade. Regeering
vroeg ontslag. De N. Rott. Courant noemde
deze crisis terecht een comedie. Pop ging hee»
Zijn plan zou 95 millioen kosten.
Nu kregen we Van Dijk Yoor oorlog Spr.
vnrtelt waarom juist dezen persoon. Het
plan-Van Dijk komt veel duurder, maar om de
katholieken te vleien zal er 5% maand dienst-
tijd zijn. Landstormere komen bij voldoende
voorgeoefendheid geheel vrij of 1 K maand
in de kampen. Minister Van Dijk liet zich
ontvallen, dat voorloopig kazenies ook als
kampen worden beachouwd. Aangezien het
haast ondoenlijk is volledig bevoegd te wor
den, heeft de Minister van Oorlog de Katho
lieken bij den neus gehad. Minister Van Dijk
legt het er op toe de industrieen te bewerlen
om zich toe te rueten voor munitie-aanmaak,
wat de Vrijz.-IJemocraten afschuwelijik vin-
den.
Mr. Oud verhaalt de voorgeschiedenis van
de benoeming van Minister E)e Geer in plaats
van De Vries En nog komt deze nieuwe Mi
nister van Oorlog met plannen voor de vloot,
kostende 90 millioen per jaar. En dat. ter-
wijl een hooggeacht, geloofbaar zeeofficier
onze vloot de reparatie niet waard noeint.
(De „Gelderland" is oudroest).
Bij de Liberalen hebben de Vrijz.-Demo
craten niramer steun gevonden. Nla de ca
tastrophe, November 1918, waren de Libe
ralen gevoelig voor sociale wetten; 6 uurs
werkdag in de mijnen, Staatspensionneering,
vermindering militaire uitgaven. Dresselhuijs
en Treub beloofden, o, zoo veel! En wat
lrert de praktijk? Voorstellen tot verhooging
ce militaire uitgaven, namen zij. aan Zij
stemmen voor 25 millioen voor Marine Eea
voorstel ter verhooging van Staatspensioe*
stemmen ze af, enz. enz.
Spreker is persoonlijk tegen alle uitgaven
voor Oorlog en Marine. Het geld brengt
geen rente op't doet geen nut. ledere cadet
ia Alkmaar kost den Staat f 7000.
De Vrijheidsbond' bepleit bezuiniging, zegt
spr De Vrijz.-Dem hebben het altijd ge
daan. Maar niet door vermindering der sa-
hrissen, neen, de salarissen zijn nog te laag
in dezen tijd en zijn het voor de onderwijzer*
altijd geweest. Wij, Vrijz.-Dem., zegt spreker,
willen het aantal ambtenaren verminderd
2ien. Vermindering van al die administratie-
ve rompslomp Bij de grenadiers en jagers in
den Haag heeft men op ruim 200 soldaten 8S
officieren, neem korps- en onderofficieren er
r.f, dan elk soldaat een officier.
Spreker roept den Vrijheidsbonders toe:
Waarom steunt gij ons, Vrijz -Dem., niet bij
inkrimping van uitgaven voor Oorlog en
Marine?
Bij de vacature !n den H'oogen Raadi pleit-
tcn de Vrijz.-Dem. voor niet vervulling dezer.
De Vrijz.-Dem. drongen bij den Minister aan
op openbaarmaking der Kroondomein-in-
komsten der Koningin. In 1891 bedroeg dit
500 000. Wat nu? Samen dus met d«
600 000 ruim 1 millioen inkomen buiten
Hr. Ms. particulier bezit. De regering wei-
gerde inlichtingen te geven. De Vrijz.-Dem.
wenschten het verhoogde bedrag tot
f 1200000 niet in de Grondwet vast te leg-
gen; maar jaarlijks bii de begrooting te ver
leenen naar behoefte Geen steun van de
Vriiheidsboaders alweer
Spreker verklaarde ten slotte nag tan:
1991.
