Alkmaarsche Courant
Drankbestrijding ts Purmerend.
Hit de Hatiiur, voor jong en oud.
Honderd Drta an Twlntigste Jaargaitg.
Zaterdag 10 l!)ecember.
ion.
Ne.
Toen ik ruim twee jaar geleden tot buxge-
meester van Purmerend benoemd was ver-
wonderde een van mijn beste vrienden zich
over mijn bereidverklaring om deze functie te
aanvaarden. De raad is daar zoo lastig zei
bit en bet is daar „6£n kroeg at kroeg met
veischrikkelijfo veel drankmisbruik. Hi} ken-
de mijn afschuw van drankmisbruik.
Ik wist wat bet eerste betreft wel beta-.
Van meerdere raadsleden, mij persoonlijk
bekend, mocht ik mij voorbaat overtuigd hou-
den dat zij gaarne bun uiterste krachten
zouden inspan'nen om in deze moeilijke tijden
met mij samen te werken bij het nemen van
eenige dringende maatregelen, noodig in het
belang der gemeente, en dat zij mummer
ook niet bijl net grootste meeningsverschil
noodeloos iemand persoonlijk onaangenaiam
zouden zijn. En van lien1, die ik niet kenae,
verwachtte ik niet anders. De uitkomst leer-
de dat ik goed heb gezien. Men zal niet ge-
makkelijk een gemeenteraad kunnen aanwir-
zen waarin, bij de ineest uiteenioopende
richtingen, aangenamer wordt samengewerzt
dan in ons stedeke.
Op het andere punt drankmisbruik
wist ik dat mijn trouwe vriend helaas gelijk
had Maar mocht ik mij' daardoor laten te-
rughouden? Keen, juist andersom! Ik hoop-
te een. steen'tje te kunnen bij'drngen tot bostrij1-
ding van deze ik aarzel niet te zeggen groot-
ste aller maatschappelijke ellenden.
Mag ik uit mijn ervaringeo in deze twee
jaar iets mededeelen? AliicFit kunnen ande-
ren er eenige leering uit trekken. En wie zich
aan een ander spiegelt, spiegelt zich zacht.
Ik heb ook wel eens iets beproefd wat ik la
ter maar weer beter vond niet te herhalen.
Het is m den drankstrijd menigmaal een zoe-
ken en tasten. Bovendien spelen plaatseiijke
tcestanden een groote rol. Daarom wil ik
bcpaaldelijk opmerken, dat hetgeen hier met
voldeed elders soms wel kan bevallen, even-
zeer als datgene wat hier goede vruchten
blijkt af te werpen weder in andere plaatsen
een schralen oogst zou kunnen opleveren.
Purmerend is een plants waar het lnder-
daad met het drankmisbruik ernstig is ge-
steld. Er zijn hier op een' bevolking van
6200 inwoners 49 vergunriingen. Volgens ae
drankwet zouden er slechts 24 mogen zijn.
Dat werd in 1881 z6o bepaald. Het „uitster-
vingssysteem" heeft dus op dit punt nog
lang niet geleid tot het beoogde doel. Om de
5 jaar kan de kroon op voorstel yanden ge
meenteraad bepalen, aat het wettelijk maxi
mum lager gesteld kan worden, in ons gevnl
beneden de 24. Het is duidelij'k dat verla-
ging van het maximum hier nog geen zin
heeft Dan zouden we inderdaad kans moe-
ten hebben door „uitsterving" van vergun-
ningen binnenkort beneden de 24 vergunnin-
gen- te geraken. Verlaging van het maximum
zou dan tot gevolg hebben dat als het getal
beneden de 24-daalde het getal niet weder tot
24 opgevoerd mocht worden. In mijn vorige
gemeente (Wormer) heb ik verlaging bevo-r-
derd. Daar was het getal zoodamig, d'at ver
laging ook inderdaad praktische beteekenis
had.
In menigen gemeenteraad is het vorige
jaar veel strij'd gevoerd1 over de vraag of al
dan niet verlaging van het maximum aan de
kroon zou worden voorgesteld. Ik boud me
overtuigd dab dit menigmaal is geweest een
strijd tegen windmolens omdat zie het
Purrnerender voorheeld zelfs het wettelijk
maximum in geen jaren zou zijn te bereiken
en dus van een lager maximum todh in de
praktijk stellig geen sprake zou kunnen zijn.
N'aast al deze vergunriingen zijn in Pur-
merend nog 44 inrichtingen met bierverlof.
Het getal bierverloven is door de drankwet
niet aan eenig maximum verbonden.
Kan dus de gemeenteraad het getal der
vergunningslokalen niet vlugger doen ver-
minderen dan het z.g. uitstervingssysteem
van de drankwet veroorzaakt, wel staan den'
gemeenteraad middelen ten dienste om al-
thans te zorgen dat de lokaliteiten aan zeke-
re eischen voldoen wat betreft ruimte, licht
en luchtverversching. Bij koninklijk besluit
zijn daaromtrent reeds voorschriften gege-
ven, maar de gemeenteraad heeft deze
eischen nog aanmerkelijk verzwaard. Dit
geldt zoowei voor vergunnings- als voor ver-
lofslokalen. Intusschen laat de wet alleen
toe deze zwaardere eischen te doen gelden
voor nieuwe zaken of voor bestaande zaken
die in andere handen overgaan. De gemeen
teraad kan bovendien in bijzondere gevalien
ontheffing van deze zwaardere eischen ver-
leenen. Langs dozen weg is het soms moge-
lijk inriclitingen te weren, die door veel
drankmisbruik of onzekelijke voorvallen slecht
bekend staan. Inderdaad is aldus wel iets te
bereiken. Aan goed bekend s+aande inrich
tingen zal de raad namelijk de ontheffing
eerder verleenen dan aan meer beruchte za
ken.
Een ander middel, dat mij: inderdaad1 suc-
cesvol is geble'ken, houdt verband met het
verleenen van de z.g. muziekvergunningen.
Onze politieverordening verbiedt den ver-
gunninghouder en den verlofhouder om in
zijn lokaliteiten muziek te laten maken zon
der vergunning van den burgemeester.
Er 'bereikten mij kladhten over een verlof-
zaak, v/aarin geregeld eiken ayond^ een mu-
ziekinstrument speelde. Die inrichting trok
blijkbaar niet het beste deel yan het publiek,
mannen en vrouwen, jong'ens en meisjes.
Ook over onzedelijke handelingen kreeg ik
berichten van betrouwbare zijde. (Dat wi
zeggen oVer sexueele onzedeiij'kheid. Drank
misbruik is op zichzell ook onzedelijk.) Ik
heb toen gemeend' krachtig to moeten ingrij-
pen. De muziek was in. deze zaak de groote
aantrekkingskracht, de verleidster ook tot
het verkeerde. Zonder muziek kwamen die
niet gewenschte bezoekers en bezoekster daar
niet. Werd de ipuziekvergunning ingetrok-
ken, dan kon de zaak, daar niet blijven be-
staan. Ik heb de muziekvergunning inge-
-okken. Ik ben niet gerecbtigd om mede te
elen op welke wijze eenige ma1 en getracht
v rd mij o-p mijn besluit te doen terugkomen.
hab voet bif stuk gehoudenen da in-
rldhttng waa alleen ala gevolg van de itttrek-
iing der muziekvergunning na enkele maan-
den verdwenen.
'Over een vergunningBzaak eveneens met
muziekvergunning kreeg ik mededeelingen
tetreffende dronkemanstooneelen. De ver-
gunninghouder had een waarschuwing noo
dig en ik schorste voor een paar maanden
zijn muziekvergunning. Hield aan mijn be-
s-uit vast. Daarna is het in die zaak beter
g igaan.
Deze voorbeelden werken zeer waarschu-
wend voor anderen.
In een volgend nummer doe ik nog eenige
n.ededeelingen uit hetgeen de praktijk mij
eft geleerd.
Purmerend. D. KOOIMAN.
J AlCHTVOGlE LS
Orutto's.
Ook de Orutto's bdhooren thans .tot de
achtvoigels en. dit is voor die vogels nog zoo
:waad niet, want eerder mochten ze ook
geschoten worden, ent dan mocht men ook
na April de eieren nog rapen, wat nu niet
meer het geval is. En nu de nesten gespaard
worden^ doet dit meer voordeel aan dezen
vogelstand, dan het jachtgeweer er verminde-
ring in aanbrengt.
femand, die meent nogal wat vogelkennis
to hebben, bracht mij! eens in opgetogenheid
„een wulp met een redvten bek". De man, die
meende, neel wat bijzonders te hebben' ont-
dekt, was erg onichoogeld, toen ik hem. een
teekenimg Met ziien, die erg op zijn vogel ge-
let-k. Z'iet men op een'igen afstand een gruit-
to, die niet in het zomerkleed is, dan zou
men hem, wanneer de snavel niet in het
oog viel, nog wel voor een kleinen wulp kun
nen houden, maar van nabij is zulks voor
degenen, die hem eenmaal ihebben gezien,
niet mogelijk.
Er 'kornert bij. ons twee Qruttosoorten voor.
Een broedt bij ons, n.l. de aoort. die gewoon-
•j'i Grutto of Lianos'a limosa (L.) genoemd
wordt. De :andere, niet bij' ons broedende,
dech wel in winter en zomer biji ons voorko-
mende eoort, .beet Rosse 'Grutto oi Limosa
iapponica (L.)
De 'Orutto's hiebben niet alleen veel over-
?e ifcomst met de wulpen, maar ook met de
,vii ppen, dioch ze 'hebben langere pootenl en
deze zijn ook niet zoo tot aan de dij.en met
ve-leren bekleed. De oogen1 zijn aanmerkelijk
fchiner en ook niet zoo achterlijk en niet zoo
ihoog in den toop geplaatst. Ook zijn bet dag-
vogels, die gaarne in troepen samenleven en
:n de moerassige grasve'l
Zoo MOhm we drie vensrtiifenicSe geluidau
\-an den Grutto gehoord. Het vierde zullen
we pas kunnen fiooren, wanneer zijn kinde-
r en groot geworden zijn. Dan la-ten- de oude
ogeIs gedurig een gelaten. „ti-joeih" 'hooren,
ils wilde ze er mede te kennen geven, dat de
vvitte'broodsweken weder voorbij zijn en dat
het huwelijk weer onitbonden kan worden'. Of
dezelfde vogels in het volgend broedseizoen
v/eder een paar zullen vormeni? Wie zal het
2Ef>e Oretto is in onze streken een veelvuldig
voorkomende en algemeen gekende vogel.
Ala de iongeni groot genoeg zijn, om mede
rond te kunnen vliegen, verzamelen de 'Orut
to's uit dezelfde streek zich tot een of meer
groepen, en ze leven gedurende veile weken
aidaar gezellig te zamen1. Men ziet ze dan
n eermalen, als het ware, vergadermg hou-
den op dezelfde plaats aan een ondiep wa-
tortje of beekje en ook aan de kusten op de
bij ebbe droogva'llende vlak-ten. Aan de me-
nlgvuMigie g^tcn1, die ze aidaar. in deni bo-
dom boren, ziet men', dat ze ook op die ver-
zamelplaatsen naar. voedsel, dat uit wormen,
slakken en insecten bestaat, zoeken. In Sep
tember trekken de xneeste exemplaren naar
w armore streloeii, doch ook enlkelo blijven
hier aan de kust adhter, om te overwinteren,
zoodat de Grutto voor ons zoowei trek- a s
strandvogel is.
Over de Rosse Grutto een efl ander in een
volgead ROmna. y OAAtDER a,.
Stadsnieuws
NIEUWE BOND VAN ZUIVEL-
FABRIEKEN.
Gistermiddag werd in het cafe Koetsveld,
aan het Waagplein, een algemeene vergade-
riig gehouden van den Nieuwen Bond van
Zuivelfabrieken, tot welke vergadenng ook
kaasmakers van de aangesloten fabneken wa
ren uitgenoodigd, met het oog op een door
den heer V. Kaij te houden' lnleidmg over de
ig wat de beste en voordopligste mamer
Met, beetle in
vraag
van kaasbereiding is
De voorzitter, de heer Jac
zijn openingswoord _de_ aanwezigen eJvel^f
en ging in het kort na wat er in het atg--
loopen jaar in het zuivelbedrijf is voorgeval-
,u, De zuivelprijzen, in Januari ruim f 70,
sttgen tot 100 en thans, terwul alles ke-
dert, geldt de kaas nog ruim 60. De zuivel-
ngediende wet met het oog op de bepalmgen
voor kaas in te trekken.
Daar hierbij zoowei voor producenten als
voor handelaren hoogst gewichtige belangen
op het spel staan, veroorlooft onze Vereeni-
ging zich een reeds vroeger gedaan verzoek
te herhalen, n.l. dat het Uwer Excellentie
inoge behagen eene commissie te benoemen,
samcngesteld uit producenten en handelaren,
voor de eene helft voorstanders en voor de
andere helft tegenstanders van deze wet, die
k een onpartijdigen voorzitter kie-
zen, om ciaarna Uwe Excellentie nader van
advies te diemen.
Ten slotte wordit in het adres geprotesteerd
togen de zinsnede in de memorie van toe-
lichting tot het wetsontwerp, waarin sprake
is van „allerlei knoeierijen, die in den kaas-
handel welig tieri-g", waarvan daling van het
peil onzer zuivelproducten wordt gevreesd en
waarom in een verbod van uitvoer van kaas
zonder rij-ksmerk alleen heit middel wordt ge
zien om produceat en handelaar te beletten
zich op oneerlijke wij'ze te verrijken.
Het adres zegt hiertegen
Indien inderdaad in den kaashandel aller-
lei knoeierijen welig tieren, hoe is het dan te
verklaren, dat de Hollandsche kaas op alle
markten der wereld steeds en ook reeds v66r
d.:n oorlog, toen bijna uitsluitend door den
h indel werd geexporteerd, een zeer goeden
prijs wist te bedingen, en de Hollandsche
ki as, ook die zonder Rijksmerk, oomiddellijk
n: den oorlog overal tot zeer hoogen prijs
gc zocht was en ook heden nog een prijs be-
d.ngt, dien enkele andere landen, wij noenien
'hier slechts Canada, Australia, Nieuw-Zee-
land en Denemarken, Holland benijden!
Aan de Kamerled'en wordt verzocht om
hunne stem aan het ontwerp te onthoud'en,
indien de minister op de ontwikkelde gronden
niet tot intrekking ervan zou willen over
gaan.
De voorzitter meende, dat het de bed'oeling
ig te
ieni in den broed-
tijd hun geluid, waamaar ze bun naam heb-.
ben gekregen, gednri'g laten hooren.
De gewone Grutto wordt bij ons in ver-
sch'illende streken oOk Manel genoemd, ter-
wijl men hem in Friesland bestempelt met de
na'men Scries, Schrier en Gr.ieto en in Lim-
burg met d'ien van Oeversnip; in Twente
noemt men hem wel Werp. Eigenaardig is
het, d'at de wijf jes dezer soort aanmerkelijk
grooter zijn dan de mannetjes, zoodat men
ze hieraan bijna steeds op het eerste gezich't
uit elk ander kan kennen'. Het vederkleed, dart
er dies winters anders uitziet, dan in den1 zo
mer, is bij' de sexen' 'gelijk. Des win'teris vindt
men een zacht bruingrijs op de bovendeelen,
op hals en kop, terwijl buik en borst, zoowei
i-.ls de staart en een streep aan iedere zijde
van den kop wit ziin. Des zomers vindt men
donkere, dwarse vlekken en1 banden! op rug
en vleu'gels, terwijl het voorste gedeelte van
den vogel tot over de schouders, deni rug en
de zijden fraai roestrood getint is. iDoch
steeds zijin de slagpennen zwartbruin, met
wit aan den grond, terwijl met uitzondering
van de kleine witte wortelhelft de staart
z\vart is; vandaar, dat de vogel, ter onder-
scheiding van de rosse soort, ook wel aaage-
duid wordt met den soortnaam aegocephaal.
De lanlge, bijna rechle snavel is roodachtig
geel en naar voren donkerbruin. De pooten
zijn zswart. De jonge diereni zijin te kennen
ran de donkergrauwe kleur der pooten en
aan het vleeschkleurige van den snavel.
Wanneer de jongen' nog heel klein zijn, dra-
gem ze eeni donzig kleedje, d'at rosacntig is
en op de bovendeelen voorziem van eenige
zwar'te lengtestrepen.
Wie den Grutto -in zijn MefdeLeveni leert
keanen, kan opmerken, dat deze vogel zijn
geluid op vier verscMlende wijzen laat hoo
ren. Men moet daartoe zijn in onze polders,
waar veel hooi getedld wordt en waar niet
veel m'enisdien wonen. Wanneer men' daar
op een mooien Meimorgen veiblijf houdt, zal
men er bennis fcunnen maken; met de bedbelde
vogel'soort.
We willen ons even verbeeld-en te liggen in
het mooie bruingroene harend'gras, en in de
lucht brioelt het van velerbande vogels. De
Kievit heeft het drufc en laat zijn blijde ieuw-
geluiden hooren; de Tureluur nikt en fluit
zijn tu-tu-tu,; mooie meeuwtjes kokkeren;
stems laten een doordring-end „kierah" hoo-
rer;: eend'eni kwakkeren in de rietslooteni en
de leeuwerikken tierelieren Ihoog in de luicht!
En zoo zouden we voort kunnen gaan, met
nog verschillende andere -geluiden te noe-
nif n. Ze vormen te zamen een amalgama, en
't is niet gemakkelijk hieruit elk vogelgeluid
afzonderlijk te hooren. De pogingen er toe
zijn evenwel1 interessant.
Hoor: „tajgriet, tagriet!" Juist, dat is een-
van de geluiden van den; Grutto. Dat maafet
het mannetje, wanneer ihet ihoog in de lucht
aardige, regelmatige vliegbewegingen maafct,
waarbij nu eens de eene, dan weer de andere
vileugel omtaag gericht is. De vogel is dan in
zijn „hum;' en men kan er zeker van zijn,
dat net wijf je ergens op de eieren zit.
Daar sichiet een. ander exemplaar van de
zelfde volgelsoort in onze richting. Hdj
schrikt op en zet zich op eeni hekpost. „Ti-a-
ta, ti-a-ta" klinkt het en de punten van de
liange snavellkafcen worden meer dan een
halven decimeter van elkander bewogen'. 't Is
•het waarsohuwingsgeliuidOok dit is een
m'annetje, wait we aan de -groote, of eigenlijk
aan de kleinte wel kunnen zien. En nu gaan
we verder het land in, em wanneer we het
nest gemaderd zijn, vliegen. twee vogels ang-
stig rond, af en toe in net gras plaats ne-
mende, en scherp ert angstiig klinkt het
,,'jiet, jiet!" Ziet, daar is het nest tusschen
Ihet gras! Veel werk is er niet van gemaakt.
'it Is een ondiep komimietje met een weini-g
droog -gras, en daarop Mggem de vier ei-erem,
net jes met de puntige polen1 naar elk.ander
gekeerd. Ze hebben den vorm van kievits-
m 'licht-
eieren, doch ze zijn grooter,
■ondkleur en voomen van
sine a/tippa*.
bere'iders konden tevreden zijn, daar het af-
getoopen jaar voor hen zeer gunstig was
geDeeheer C. den Hartigh, secretaris, las hier-
na de notulen der vorige vergadenng, die
onveranderd werden goedgekeurd
Ingekomen was een afschrift van een adres
der Ned. Vereeniging van Kaashandelaren
aan den minister, waarbij verschillende op-
merkingen werden gemaakt betreffende het
in^ediende ontwerp bo ter- en kaaswet. Adres-
saiite acht het ongewenscht bepahngen voor
bo er en kaas in een wet te vereemgen, daar
de boter na aflevering op allerlei wijzen ver-
valscht kan worden en kaas niet. De mdie-
oing van het ontwerp vond zij voorzoover
d'e kaas betreft en slechts hierover acht
zij zich tot oordeelen geroepen ontijdig,
omdat het rijksmerk nog niet voldoet aan de
daaraan te stellen eischen. De merkplaatjes
laten vaak los, bij het wasschen en schrapen
vallen er vele merken af en andere worden
beschadigd, zoodat de herkomst der kaas met
meer is vast te stellen. Daarbij komt, dat men
de nieuwe merken nog geen vol jaar heeft
toegepast en dan nog wel in een abnormaal
drogen zomer, die zender herfst in den win
ter overging. Een periode van vochtige,
zachte korsten is er thans niet geweest en
juist een vochtige herfst en winter zijn de
kwaden perioden.
Het adres gaat dan' voort:
Hierbij komt, dat alleen de kosten van de
Controlestations voor rekening der produ
centen komen, die trouwens de groote belang-
hebbenden in uw gedachtengang zijn; alle
verdere kosten-, lasten en nadeekn komen
voor rekening van de handelaren, die niet om
deze bescherming van het product gevraagd
hebben.
Ten laste van den handel zouden dan ko
men lo. de controle in de pakhuizen2o de
scl ade berokkend door strenge toepassmg
der bepalingen omtrent den uitvoer, in geva-l
de merken lcslaten, of geheel dan wel ge-
deeltelijk onzichtbaar worden; 3o. de schade
door onoordeelkundig optreden aan de uit-
voerstations, welke o. m. bestaan in het ge-
deeltelijk ontdoen der emballage, waardoor
in meerdere of mindere mate b-ederf moet vol-
gen, alsmede de daarmee verbonden vertra-
gi ng.
De handel zou dus, indien dit ontwerp tot
wet werd verheven, in een tijd dat hij door
lage valuta in eenige landen, waar juist een
groot afzetgebied voor Hollandsche kaas be-
stond en door de scherpe concurrentie van
andere landen reeds zeer moeilijke tijden
doormaakt, nog extra als bovenaangeduid be-
last worden, hetgeen in vele gevalien be-
zwaarlijk zal zijn te dragen.
Hoeveel de uitvoering van deze wet aan
producenten en handelaren gezamenlijk zou
kosten, kan de Vereeniging zelfs niet bij be-
nadering berekenen, doch gelet op de mede-
deeling in de vergadering van producenten
onder leiding der F N. 'Z. te Utrecht cp 3
Nov., dat Friesland alleen aan merkplaatjes
dit jaar op zijn minst 150.000 zal moeten
bealen, mogen wij de gezamenlijke kosten
wel op eenige millioenen schatten.
Eene enquete, ingesteld door „Het Alge
meen Zuivelblad", heeft aangetoond-, dat het
grootste deel van den handel tegen wettelijke
maatregelen is, terwijl onze Vereeniging ook
zeker weet, dat een groot percentage der pro
ducenten deze wet niet wenscht. Zij alleen
zija voorstanders van eene vrijwillige con
trole, zooals die tot heden, zoowei voor de
kaas als voor de boter bestaan heeft. Ook
Zwitserland heeft geen wet van dezen aard,
doch een vrijwillige controle, die door de fa-
brkanten zelf is ingesteld.
Nog zij hier gewezen op het groote ver-
schil in de aanwijzing van het vetpercentage.
Terwijl Nederland merkt met 45, 40, 30 en
20 petmerkt Noorwegen met 45, 28 en 18
pet., Denemarken met 45, 30, 20 en 10 pet;
tevens is ook de methode van berekening
door de verschillende landen toegepast, niet
altijd dezelfde. Een en ander kan niet nala-
ten groote verwarring te stiehten.
De Vereeniging meent op bovenstaande
gronden Uwe Excellentie eerbiedig doch
dringend in overweging te mo«teo g«ve« d*
zal zijn een adres met adhaesiebetuiging
zendea.
De heer Kaij (Hauvert) vond het vreemd,
dat het wetsontwerp nog niet in behandeling
was gekomen. Hij was het eens met de atrek-
kirg van het adres en kon zich vercenigen
met het idee een commissie te benoemen be
staande uit v66r- en tegenstanders der wet.
Er is, merkte spr. op, een nieuw systeem van
merken gekomen, beter dan die van de re-
geering. Spreker had niet gehoord, dat ook
deze nieuwe merken loslaiten.
De heer Apeldoorn (Egmond-Binnen) ver-
klaarde zich v66r alhaesiebetuiging.
De voorzitter constateerde, dat de Nieuwe
Bond steeds had geijverd tegen het merken
en, gezien de gronden in het adres genoemd,
was hij voor het zenden van een adres van
adhaesie.
Onder applaus werd hiertoe besloten.
De verkiezing van een besituurslid wegens
periodieke aftreding van den heer V. Kaij
kwam hierna aan de ordte. De aftredende
werd1 herbenoemd met 41 stenunen en nam de
ze herkiezing aan, waarmee de voorzitter hem
feliciteerde. De heer G. Smit te Anna Pau-
lowna kreeg een stem.
Wat is de beste en voordeeligste manier
van kaasbereiding? De heer Kaij hield hier
over een inleiding.
De voorzitter deelde vooraf mede, d'at in
verband met deze inleiding de kaasmakers
van de verschillende aangesloten fabrieken
waren uitgenoodigd'. De reiskosten zouden
worden vergoed.
De heer Slachter (iHoogwoud) wenschte
een bepaald bedrag vast te stellen voor on-
kosten, omdat er onder de aanwezigen toch
ook waren, die per fiets of te voet waren ge
komen en dus geen directe onkosten hadden.
Besloten werd de vergoeding op 2,te
stellen voor hen, die niet per spoor ikwamen.
Laatstbedoelden ontvangen de treinfcosten te-
rug.
De heer Kaij hield hierop zijne inleidiing,
waarvan wij het volgeade mededeelen
De Nieuwe Bond van Zuivelfabrieken, on
der bijzondere omstan-digheden geboren, zal
in de toekomst zeker ook den plicht hebben,
de belangen van hare leden te behaitigen en
als zoodanig nieuwe zaken te onderzoeken of
bestaande te verbeteren, speciaal die zaken
die met de bereiding van kaas en- boter in
nauw verband staan. Spr. memoreerde dan
wat speciaal aanledding was voor de afechei-
ding van den o-uden bond.
Het was op de bewuste vergadering in
„(>ntrar', zei de heer Kaij, dat werd aan-
genomen d'at slechts cooperatief werkende
zuivelfabrieken- lid mochten zijn van b&doel-
den Bond of en dit was dan nog een con-
cessie dat het grootste deel van het aan-
deelenkapitaal in bezit moest zijn van de
melkleveranders, opdat dan toch de richting
van de meerderheid der aandeelhouders in
cooperatieven geest zouden zijn.
Vele fabrieken in onzen N. Bond1, konden
geen lid meer blijven en dit was speciaal aan-
leic'ing tot het stiehten van dezen Nieuwen
Bond. De Friesche geest, vertegenwoordigd
in den Bond door de Friesche directeuren,
trad! steeds meer op den voorgrond! Zij zei-
den ronduit, dat fabrieken als de meeste on
zer niet pasten in een Bond met hen en hun
ne geestverwanten, het bestuur ging in deze
met hen mee. Opvallend is, dat deze fabrie
ken in het openbare vereenigingsleven altijd
vertegenwoordigd worden door deze heeren
en de bestuursleden, behalve een enkele uit
zondering, altijd op den achtergrond blijven,
zoodat zij naar het sChijnt de mannen zijn,
die den toon aangeyen, de boeren feitelijk
onder hunne voogdij plaatsende. Toch was
het voor anderen, speciaal ook voor mij, een
reden om voor het lidmaatscbap te bedan-
ker, omdat bij meer dan een gelegenheid het
bestuur in een richting stuurde, die velen niet
kon bevredigen. Ik herinner hierbij., zei spr.,
aan de indertijd slappe bonding tegenover de
invoering der wet op de pasteurisatie, den
aanslag op het groote saldo der kaasvereeni-
gin'g ten bate van een landbouwhuis, den
altijd' verkondigden dwang tot het vormen
van afzetcombinaties omdat de minister dit
eisch'te om uitvoer van kaas te verk iigen en
waar ten slotte niets van waar bleek te zijn,
het subsidieeren en p-ropageeren. van zaken,
niet direct met het zuivelvak in betrekking
staande (landbouwhuis, zuivelbank) en ten
slotte wees spr. op het groote verschil om
trent de invoering van specials kaasmerken
'het vetgehalte garandeerende. Wij zullen
voorloopig zeker een bescheidetr plaats inne-
men, meende spr.. maar onze begrootingen
zuT«n dan ook mat mat kunatoaatiga on-
rechtvaardige inkomsten (oodjerzoek der
kaas) sluitend worden gemaakt.
Zal onze Bond echter reden van bestaan
hebben, dan moeten we ons niet alleen uiten
hij vooiikomende groote zaken die ons bedrijf
bedreigen of benadeelen, zooals de pas inge-
voerde arbeidswet, maar dan moeten we ook
o lderzoeken of de technische verbeteringen
u- het bedrijf in de praktijk in onze fabrie
ken bruikbaar zijn of voordeel kunnen ople
veren. S-pr. was den afgeloopen zomer in de
4 elegen'heid de machinate kaasbereiding te
z ien, en meende, dat bij de overal in het land
verspreide electrische kracht't niet uitgeslo-
ton is dat we ten slotte allemaal deze bewer-
kiag toepassen.
Bij de beanitwoording van de vraag: „Wat
is de beste en voordeeligste manier van kaas
bereiding?"' stelde spr. voorop, dat hij niet
d; gelijks met de kaasmakerij: meer in aanra-
ki ig komt, zooals directeuren en kaasmakers
dtr fabrieken. Toch noemde hij zich niet hee-
le naal leek, daar hij vele jaren kaas had ge
maakt en in zijn jeugd reeds de theorie van
het vak had geleerd. Hij had een flinke boer-
dferij, zoodat hij in den zomer altijd zoo wa t
een twintig kleine Edammers te maken had.
Hij had het land, als een zaak langer moest
duren dan strikt noodig was, speciaal het
kaasmaken, waarbij' men altijd in een geho-
gen houding moet werken. Ten slotte had hi]
zijn eigen methode, die was warm strem-
rren, zoodat de zaak snel verliep en met een
goed uur had spr. zijn kazen, als hij met
d'oorhalen begon, in den kop. Sommigen be-
weerden dat hij zeer schadelijk zou werken,
wat spr. echter zelf niet beaam.de, daar hij
niet meer melk voor een vierponds kaasje ge-
bruikte dan zijne collega's. Om dit te de-
monstreeren werd op spr.'s voorstel de zaak
in Holl. Noorderkwartier hesproken met het
gevolg dat op de proefzuivelboerderij in
Hcorn proeven werden genqmen met warm
(spr.'s methode), middelmatig en koud. Het
bleek dat de warme methode het voordeeligst
uitkwam al waren de verschillen zeer kiem.
Als spr. een antwoord zou geven op de vraag
wat at beste en voordeeligste
manier van
kaasbereiding is, zou hij zeggenOp de boer-
derij, m-its men er zoo veel verstand van heeft
dat men bekwaam is een eerste klasse pro-
durf te maken, wat op een boerderij gemak-
kelijker is dan op een fabriek.
Maar op deze goedkoope manier zou spr.
zich niet van de zaak afmaken. De beste en
vocrdeeligste manier is die welke de meeste
centen uitbetaalt, zou wellicht iemand zeg-
er. en oppervlakkig zou men daarmee gelijk
..ebben, maar spr. had zijne vragen gesteld
om meer zekerheid te krijgen, dat men door
zoo en zoo te doen- werkelijk voordeetig uit-
komt zonder aan de kwaliteit der kaas af-
breuk te dooi. Nu was hem bij de fabriek-
matige kaasbereiding opgevallen een uit-
spraak, die men nog wel eens ho-ort en die
teekenend is, n.l. d'ezeAls men op liet
randje af kaast, is men het voordeeligst uit,
niet kort maar er niet zoo ver af, niet wit
maar ook niet geel, een beetje aan den lich-
ten kant."
De bedoeling is natuurlijk, even goed voor
den hoogsten p-rijs in aanmerking te komen
me' zoo min mogelijk melk te gebruiken. Nu
zou spr. door een goed' opgezette proefne-
ming willen zien uitgemaakt of door niet zoo
op het kantje te werken men werkelijk scha-
delijker uitkomt, want is dit niet het geval,
dan acht hij het beter niet zoo op het kantje
af te werken, omdat hierdoor tamelijk veel
kaas de wereld! i-ngaat, die, bij minder goed
uitvallen, aan den stijven bleeken. korten
kant is en volgens spr.'s meening geen fijne
kwaliteit is. Wanneer het niet per se noodig
is, uit een oogpunt van schaaelijk werken,
dan acht spr. het schadelijk voor den goeden
naam van het product. Want ook deze zaak
staat er mede m verband: een korte stijve
kaas van 45 plus is minder lekker dan een
fijn product met 32 plus. Nu zo-rgt een goed!
kbopman wel, dat hij, indien hij1 zijn klanten
wil houden-, geen kno-llen voor citroenen ver-
koopt, maar de wet op de kaasmerken (zii is
er nog niet merkte spr. op) geeft er alle gele
genheid toe om onzen naam op die manier
te benadeelen. Voor zich zelf had spr. er wel
eenige verwachting van, dat 'het maken van
kortige stijvige kaas niet zoo voordeelig is
als 'het lijkt,
De proef zou genomen kunnen worden op
de proefzuivelfabriek of op een aangesloten
fabriek, waar om dezen' tijd! wel eenige gele
genheid voor is.
Aan de bespreking over de inleiding van
den heer Kaij namen verschillende aanwezi
gen deel.
Wij komen hierop nader terug en. vermel-
den thans alleen, dat onder applaus werd be
sloten een proef te nemen als door d'en inlei-
der aanbevolen.
(Wordt vervolgd)
BOTERCONTROLESTATION
„NOORD-HOLLAND",
Cfstercn vergaderden de leden van dit
station in cafe Central" alhier, onder lei
ding van den voorzitter, de heer H. K. Kos-
ter te Wieringerwaard. Deze vergadering
werd bezocht door 25 leden en nog bijge-
woond door den heer Jurling Beck, adjunct-
Rijkszuivelinspecteur te Utrecht.
In zijn openingswoord schreef de Voorzit
ter de betrekkelijke groote opkomst toe
aan het agendapunt betreffende de al of
niet wenschelijkheid van de mogelijkheid
der verkoop van buitenlandsche boter. Na
vaststelling der notulen der vorige verga
dering werden enkele mededeelingen ge
daan betreffende het bestuur, het ledental
en de controlewerkzaamheden, benevens
over de naleving van de boterwet in Noord-
Holland. Het Bestuur werd gemachtigd om
speciale voorwaarden vast te stellen voor
het lidmaatschap van de Coop. Zuivel-
exportvereeniging ,,Noord-Holland" te Alk-
maar. Verder werd het Bestuursvoorstel ora
het lidmaatschap van het Nationaal Comi-
te van den Internationalen Zuivelbond aan
te vragen bij acclamatie aangenomen. Naar
aanleiding van een ministerieel schrijven
over een financieel tekort betreffende den
aaumaak van Rijksbotermerken in 1920
werd besloten aan het verzoek te voldoen
om in dit tekort bij te dragen. Bij de hier-
opvolgende verkiezing van 2 bestuursleden
werd bij eerste stemming herkozen het af
tredende bestuurslid, de heer H. Tijdens te
Purmerend, terwijl na twee vrije stemmin.-
gen en een daarop volgende herstemming
al» 2e bestuurslid werd gekoeea de heer J
Beyers te Alksea&r.
leii
II jaai i.ii j ryfy
S-U- nrrUtorpnrjgQ yafl
