en JteTeefH Hebben, te de tertwnwCg* wmst
veel minder zeier dan ic nermale lijden. tn
lean ook vcortdurende ruimie krapte van
ruilmiddel voorkomen, die wij in nermale tij-
den niet kenden. In nermale iijdera zijn bet
vcoral de spaarzin en de voorudurende be-
hoefte aan kapitaaluiibreiding, die een gevolg
is van de vcrmeerdering der bevelking, van
het onlstaan van nieuwe kapitaalvermen, die
bijzonder bij de menschenj in den- smaak val-
len en ook van de neiging der menschen
voortdurend meer te widen genieten.
Het feit, dat het rer.tcpercentage in de laat-
sie eeuw altijd heeft geschommeld om de 4
pet. meet hieraan wcrden toegeschreven, dat
behoefte en spaarzin bij een ihooger of een la
ger reniepercentagie niet met elkander in even-
wicht waren, zoodat de rente meet wcrden
beschcuwd als een belooning voor het spa-
ren, die evenzeer worielt in de natuur der
menschen als de belooning voor het verrich-
fen van ar'beid. Om de menschen te bewegen
nieuw kapitaal in het leven te reopen in de
vereischte vennen cn in- de bcgcerde hceveel-
heid, kan de rente of liever het profijt van
het kapitaal niet worden gem is t.
De meening, dat door hooge arbeidsloonen,
de rente zal verdwijnen, omdat er geen meer-
waarde zal overschiaen is een gevolg van
onveldoend in zic h t in deze ingewfekelde kwes-
tie. Er bestaat zelfs aanleiding om aan te
nerren, dat hooge arbeidsloonen het renteper-
centage verhoogen want hooge arbeidsloo
nen geven een eenzijdige verhooging van de
kleinere inkomens en menschen met kleine in
komens heiben minder neiging en minder
gelegenheid om een deel van hun inkomen te
Besparen, zoodat de gemiddelde spaarzin zal
verminderen, terwijl de behoefte aan a Her lei
scorten vac kiapi.aal, «er zal vermeentcren
dan verminderen.
De reriegevende vermogens zullen dus
door de openstelling van den grond niet ver
dwijnen, maar wel zal op die wijze een be
langrijk deel van het bezit in handen kunnen
komen van de menschen met lagere inkomens
en zal ook een belangrijk deel van hun inko
men gaan bestaan uit rente van sChuldvorde-
ringeh en profijt van kapitaal bezit.
De pacht van den- grond zal slechts gelijk-
matig onder de menschen kunnen worden
verdeeld door den grond aan den gemeen-
schap te brengen, want bij particulier bezit
zal altijd een groot deel van de bevolking
daarvan verstoken blijven.
iDe pachlwiaardc, die de grond' alrced® bezit
kan men, zonder onrechtvaardilg te zijn, niet
aan de tegenwoordige eigeraaars ontnemen;
zij zullen deze in het vervolg ontvangen in
den vorm van rente. De nog te verwachten
foewas zal men evenwel aan de gemeenschap
kunnen brengen era het is te verwachten, dat
deze nog belangrijk zal zijn.
In de eerste plaats zullen naar mate de
bevolking toeneemt, steeds minder vruchtbare
en minder gunstig gelegen- gronden in ge
bruik moeten worden genomen en drt geeft
volgens de leer van Ricardo, die tot op zeke-
re lioogte ook fhans nog als juist kan wot Jen
erkend, verhooging van de pachtwaarde. In
de tweede plaats bestaat nog altijd gelegera-
heid om vruchtbare gronden in dun bevolkte
streken door machinale bewerking en- mach-
tige vervoermiddelen dienstbaar te maken
aan de voedselvoorziening der merschheid,
zoodat in de dicht bevolkte streken: de grond
kan worden gebruikt voor de productie van
zeer be ,-eerde en daardoor veel duurdere
voedingsmiddriera als vleesch, melk, eieren
en proenten en voor de teelt van bloemen cn
vruchten. In de derde plaats heeft het geld
een voortdurende neiging in waarde te dalen,
zoodat b.v. het loon van een timmerman van
af 1250 tot 1910 in Engeland is gestegen
van 15 cent tot 6 gulden per dag.
Pauze.
Als de gemeenschap den grond tot zich
trekt, zegt spr., zal zij aan den meestbiedende
moeten worden verfiuurd, met een zeer lang-
durig gebruiksrecht en een huurprij6, die zich
automatisch vvijzigt met de conjunctuur. Met
deze restrictie, dat alleeni personem, van wie
met grond mag worden verwacht, dat zij
hun best zullen doen en in staat zullen zijn,
de verplichtingen na te kemen, die op den
huurder rust en, als ernstige candidaUn mo-
ger. wcrden aangemerkt.
Alle andere systcmen vara verhuring leiden
tot oorruptie cn omkooperij. Hot gevaar van
te hoog biexlcn kan wordan voorkomen' door te
zorcen, dat er voor alle gegadigden ten be
drijf is te verkrijeen. De gemeenschap kan
daarvocr zorgen door te verhuten bij inschrij-
ving met gcsloten briefjes en zoodra zij het
aantal ernstige candidaten kent, het aantai
bedrijven door middel van splitsing van be-
S'taande bedrijven daarmede tn overcens'cm-
Insfpzondcn stnkkpn.
Bui ten veranlwoordelijkheid van de Redactie.
De opname in deze rubriek bewijst geenszins
dat de Redactie er mede instemt.)
EE1N R -K. CO-RJC'EEL OVER
,,'DE PROTESTANT."
Ik meet nog altijd' van aiKwoord1 d'icnen
op ccn ni tdlaginig vac dori heer D. Klerk, Re-
dacteur van de ..Protcsran't" om wiis- en des-
kUudiig waar te maker.', wat ik in de polemiek
over Pe.irus' Pnimaa'scltap heb ncergesclire-
vxtni over zijtn> blad
„Voor den inhoud' van dit Scptembernum-
mcr van „De Protestant", dia-t .in elk zijner
dterticm anitikelein n land- en vcldgcschrei te-
gen Rome aanheft, is geom der Alkmaarsche
Srod.ikifintein vanzKfflf aansprakelijk. Gecn en-
:1c, die daar ook zdjlnt r.aam ondcr zou zet-
en. Miaar zool'ang cen groot deel van het
Proiesfcanlsche publiek aan deze pcrs van de
EVangetische Maatschiappij de voorkeur
gceft boven bl'accn van' cmoiwdlig beter aMooi
ajs: Standaard, Heraut, Rottcrd'ammer cn
Nrxferlaclder cm ziich mctl voariiefde laat in-
licbtan door redaclies waar de haat tegen
Rome op fust ligt, die ecu toon vocron, waar
een ifflt-de-wol -geverfce-Tribuinelezer bij. b!o-
zen zou,, zoolang kan niemand hot een Kat-
holiek pricster ifcn: ikwadte duiden, dat hij zijn
Keric zcekt te reftabMeerem, ook in die oogen
zijner andiersdScnkende modeburgers." (18
Jan.) Voorop gaat de medodeelinig, dat ik er
fcesto'ijk voor pas om met „De P'roicstant''
een pole-miek fe beginnerHet publiek zal
dit na lezirig, van orderslaa-mte wel vaf.'en.
Indira niet. des ite crgcr voor dat publiek. Het
fc'lle wecYrwoordl do t ik nog t1* hooren krljg,
word-' nr'et meer bean woond. Ware 'hot an-
dfcrs. het zou veel pretitiger zijn ma a- het is
ens laafste en- eenig nccht ngenover dtt soort
wecrparti* zijn. cord"el te zeggea QOi er vcorts
lul awijtea fe deea.
mjmg it ^reijTO.
Als de geirje«iEchap den gr«nd in eiger-
d«m heeft, kan aan cen. gebruiker v«n zver
la.ngdurig gebruiksrecht \v«rd«i t#egekend,
zelt's zoolang ale bij wil en. bet algxnueen kr-
lang dit toelaat.
Het grcote bezwaar van den langdurigen
pa.chdermijn, de vaststaande pachisom, die
oij verandering van prijzen eem van beide
pariijeiu bcnadeelt oi onrechtmafig bcvooT-
deelt, kan wordeni weggencrr.cn, door de huur
priis te doen wias^lem met de prijzen.
D:c kan- door dte gemeensdiap op twee
manieren worden uit ,evoerd. De eenc rnarncr
is door spr. reeds bngevcer 2J jaar gcLJen
in het Ntderlandsch Landbouwweekblad en
in eem brochure uitcen, gezet. Daai'bij is de
pachisom afhankelijk van een birekecing, die
aan het einde van iedcr jaar wordt gemaakt
met behulp van een bij de verhuring tusschem
partijen overeengekomen begrooting.
In die begrooiing wcrden. bij de ontvang-
sten en uitgaven de prijzen van het oogenbl.k
zooals zij door eem desKundige otficievlecom-
missie voor de streek zijn vasigestdd, als
grondslag aangenomen em is de pachtprijs,
die wordt gebod-en, het veischil van de ont-
vangstem en uitgaven, omdat onder de uitga
ven ook bet inkomem, dat de boor voor zich
zelf meent te mogen reservcerem, is opgeno-
mem.
Zijn nu in een volgcnd jaar de prijzen /an
de pro due ten-, mestsioifem, veevoeder en un de-
re in de begrooting gencemde artikelen, het
arbeidsloon, het rentepercemtage of de index-
prijs voor de kostem van het levensonderhoud
gewijzigd dan wordem de ontvangsien en- de
uitgavem in dezelfde verhouding in de be
grooting gewijzigd em geeft het verschil tus-
schen cntvangsien en u.tgaven voor dat jaar
de te betalem pacht.
Op die wijze heeft de boer groote zeker-
heid, dat zijn inkomen in overeenstemming
zal blijven met de tijdsomstandigheden en
dat alle verbeteringen slechts aan hemzelf
ten goede zullen komern. Want de begrooting
onderg-aat door die verbeteringen' geem veran
dering, zij is onafibankelijk van de betere of
slechtere wijze van exploitatie en wordt alleen
gewijzigd door wijziging van wat mem noemt
de conjunctuur.
Aan de verhuring moet de voorwaarde
worddn verbendom, dat de dburdler bij het ein
de der pacht vergoeding ontvangt voor aan-
gebrachte verbeteringen em dat de gemeen
schap bij verwaarloozing de huur kan doen
eindigen.
Door deze wijze van verhuring wordt de
huurder genoodzaakt zich nauwkeurig rekem-
schap te geven van de inkomsten em uitgaven
van' een bedrijf, zoodat hij- niet, zooails thans
vaak geschieot, een blindelings bod zal d-oen
Voor ambtenarij is bij deze wijzie van ver
huring weinig plaats er behoeft slechts te
worden beoordeeld wie het hoogste bod heeft
gedaan em of de ingeleverde begrooting daar
mede klopt. Zij leent zich ook om bij het par
ticulier grondbezit tot een' langem pachiter-
mijn te komen.
De grond, die in gebruik is bij den eigc-
naar, wordt over het gcheel doelmatig ge-
exploiteerd, doch ook van het gebruik van
pachters hebbem wij gunstige ervaringem ten
opzichte van de productiviteit van het bedrijf.
Ondanks het korte gebruiksrecht zicn wij dat
de productiviteit in handen van padtters niet
minder is, wat moet toegeschrevem aan een
feit, dat de meer bemidoelde eigenboer zich
voor een wat hoogere productie allicht min
der zal inspannen dan de minder bemiddelde
huurboer. rloeveel beter zal dan de toestand
nog niet worden, als aan den huurder een
langdurig gebruik wordt verzekerd em hem
alle vruchten van zijn arbeid worden ge-
waarborgd.
Aan het privaat bezit zijn groote nadeelen
verbonden.
De groote grondgebruikers ziem er nadeel
in voor zichzelf, als aan arbeiders en boeren-
zoons de gelegenheid wordt opengesteld
door splitsing van bedrijven een klein land-
of tuinbouwbedrijf te beginnem, omdat zij
daarvan schaarschte van werkkrachten en
slijging van loonen vreezen. Toch zou op die
wijze de gemeenschap dem grond in eigem-
dom had, aan de steeds uitbreidende bevol
king ceir welvarend bestaan kunnen wcrden
verschaft em zou men niet meer tegen elkan
der behoevem op te biedem om een bedrijf
machtig te wordem.
Een doelmafige ontwaterimg wordt belem-
merd door de veelheid van cigemaars en ver-
schil van inzichten en beiangem.
Wordt vervolgd.
UIT BERGEN.
Aan den Raad is inzake de gaslevering
De kramli, waarovcT het gaat viol mij door
fioeyial in har/dien. bij, cclportage aan belang-
stcTvnd'.n n;a die afgeloopcn November-con-
fcromties. Is alzoo geen uiigezpcht exempdaar,
miaar eem doorsnec-nummcr, waarvan men
zeggiein. kam: die rest is maar rato... Wat ook
dieniin 'het oog gehoudem is het foil, d.a.t „De
Protestrnit" cen- uitgavc is der Evangelische
Maatsrh'appij, bijigievolg geen org-aan van
klassenstrijd. geen politiek partij.pamflet,
maar ecu, Chris!c!ijk Tijdschnift, gebaseerd
op Evangelische beglmselen, rekenlng hou-
demd met db uifigcsproken leer van Christus
en het is mijiv schnld1 niet, dat een onkundi-
ge bij zulk con- affiche center zijn hart denlot
op ile h'alcn aan bnoederschap en menschen-
mim, dan zioh die vingers te brandten ,aan het
omheilig vuur eener Hetze, juist niet omtsfo-
kem om' weldoeadic wannte in' Chrislenharten
te vcrsprc-iidlen.
Volgens arfikiel 2 atke'lt gen:oemde Evange
lische Miaatscihappij' zich ten- doel
„De verspreiid'in'g van zuiver-Pro'tesfani-
srhe begiinselen, de insiiand'houding van- den'
vrijien Protes iam'schen geest cn het Protes-
tanlsch, bewustzijn."
Ziie, dlaf is nu in £en woord prach'tig en' fe-
gOlij'k hot schloonste arbeidsvcld. voor eem-
hoogstaande jounnalistlick: om op het eigem
erf de geliefde bcginselen tc vcrsprcid'en, den
eigem vriiletr geest in stand fe houdon. wat
onvermiijdelijk leidlen moet tof eer on^'aken
a'icrwesje van, ho'J Protestanlsch bewusteiin,
Zcrde en jammicr, is men' gaieied1 tc kin-
gem, dat rlcze begceriijlke d'ingen bereids al
afgeh^itttlkildi ,e® ..da-gewesoa'' schiinem, gelcf op
het feit, dl'it van de der'ien artikrlen' plus efte-
lijke ..kopjes" in irenocmd exemplaar maar
ebrn. zegnc #:w artikl In/ dc tcrmcn valit een
u/i'tvLc«ise!i diezer sfafuVm te zijn cn al hot an
dere meer coniform I'iiVt aan artikcl 2 der
Ew-ngciijchc Stntuiicn. dat luidf:
nDe hotfordfo-ica vac dp kenpii va® het
mm ete WtPgwf wa -dew 300 teatmffimHteui'
geteckend adrea gezonden, wclk ad res wij
uter .n zija gchcei laiea volgar:
„Ondergcivek€nden, aikn lnwcoers 4cr
gemteute, nclilen bij dcztfii tot uwen Raad het
veizook, de levering van gas aan de in wo® era
door dc gasfabiick te Aim; ar le wii.cu' ix>
spocdigen cn wekzoo, dat de daaraan ver
bonden werkzaamheden voor het as. zomer-
sc zocn gcreed zijn.
Voor een half jaar vcrklaarde uwem Raad
zich in principc vddr het icvcren van gas aan
dc inwoners door Alkmaar, cmdat dit zonder
bezwaar voor de gemcavt.kas kan geschie-
den. Onclcrgcieek. nden hadden daarom ge-
hoopt, dat de daarvoor met Alkmaar te tref-
fen regeling spccdig tot stand zou zijn geko-
men en vreezen bij dezen gang van zaken dat
do werklooshcid voor de aansluitingcn in het
a s seizcen zullen vallen.
Hocwel zij dit op grond van de principieele
uitspraak van uwen Raad overbodig achten,
wcnschcn ondergeteekenden alsnog te verkia-
ren dat zij vrn meening zijn, dat zij het heb-
ben van kookgas in de gemeente ook als een
inmishare vooiwaarde beschouwen, die den
bloci van de gemeente kan bevordcren.
Bergen mag in de tockcmst niet ten achter
staan bij de vele seizocuplaatsen, die naast
watniciding cn e'cctricitcit reeds in het bezit
zijn van kookgas."
Het komt ens voor, dat adressanten indcr-
drn 1 nichs te veel verlangen.
Dat de Raid, alvorens ccn beslissing tc ne-
mcn. cndcrzcekt op wclke wijze de gasleve
ring voor de gemeente het voordceligst kan
■vschiedm, valt te priizen doch na de uit-
soraak van den Raad, dat in geen geval over-
^egaan meet worden tct hot bouwen van een
ciizen gasfabriek, is het niot zoo moeilijk met
MUnaar crn regeling te treffen.
Wij verkeeren in de gelukkige omstandig-
h.eid dat Alkmaar het in haar voordeel acht,
ook de inwoners van Bergen van gas te voor-
zien, omd i Alkmaar eon fabriek bezit, die
een groot rayon kan bedienen.
Het is ens bekend, dat over de Alkmaar
sche aanbieding de genre nte reeds in het be
zit is van een rechtskundig en een technisch
advies, zoodat de Raad met juistlieid kan oor-
deelcn.
Een gezonde gemeente-politiek moet tot sa-
menwerking met andere gemecnten leiden,
wanneer die samenwerkimg in het bclang van
beide gcineentcn is cn het kan niet bctwijfeld
worden, dat in dit geval samenwerking met
Alkmaar ook in het voordeel van Bergen is
Er kan niets tegen zijn our Alkmaar toe te
staan aan de inwoners die dit wenschcn kook
gas te Ievcren.
Mocht in de toekornst deze levering voor
de gemeente een voordeel kunnen brengen,
dan is de mogelijkheid daarvan niet buircn-
gcslotcn door de bepaling in het contract,
dat de gemeente tegen de bockwaarde min de
afsrhrijvingen het buizennet kan overnemen
Wij vernamcn, dat cnkele burgers van mee
ning zijn dat het hebben van kookgas alleen
is in hot belang van de pensions. Wij ontken-
tien dit met besPsthcid Ook voor de gewone
burgers en niet het minst voor de arbeiders-
gczinncn is in vele opzichten het hebben van
kookgas een uitkomst. Doch al ware het zoo,
dat de levering van gas door Alkmaar alleen
in het belang was van de pension®, dan nog
vragen wij wat er tegen is om het mogelijk
te maken. dat deze niivcren bekomcn wat zij
wenschcn
Enkele burgers zijn voorts huivcrig met
Alkmaar overoenkomsten te sluitcn, omdat
zij vreezen, dat Alkmaar in de toekornst
daaraan argumcnten zal ontleenen voor an-
nexatie.
\X ij wenschen hicrtegenover te stcllcn dat
m-et hctzclfde recht beweerd kan worden, dat
Alkmaar daardoor juist eat argument voor
ane-xatie ontnomen wordt
Wanneer toch aangetoond kan worden, dat
Alkmaar door annexatic do bevolking niefs
ki?m brcnereri' wat dit iiiet heeft, dan vervallen
voor de regeering d'er redenen die tot annexa
tic zouden kunnen leiden.
Van annexatic van Bergen door Alkmaar is
n de vcrste vcrte cchter gern sprake Men is
in d° d"nd'' krin^en U AlWnaar wel z^o
vorsiamHg. diat men inziet. dat d'e bloei van
de omge\"ing ook verband houdt mot de wel-
vaart van de stad.
Pen eventueele annexatie van gebied door
Alkmaar zal zich in de toekornst slechts
hoogsfens Vunum bepalen tot de gronden, die
voor de uitbreiding van A'kmaar nocd:g zijn
en dit zal men moeilijk kunnen kccren, aange-
zien men toch niet van A'kmaar kan vorde-
rcn. d«t het genoegen bliift nemcn met een
insluiting binnen haar veste, zooals dat aan
Roomsch-K athelicisine eni die bes'rijdinig van
helf L I rrrnonitainiisime als don, vij,a,n,d van on-
ze gc'dSdicnst'i'ge cm s:taa:ikundiige vrijheid."
Om diie enpartijdiige kenmi® met n-adruk in
de h.md, te wericen en, die bcs'.rijd&ng van het
Ultramenfaraisme viooral cerlijk fe houden,
hcefili „Die Pretestan/t" zich den sfeun van
fv ee mcdewcrkors verzokendl: „Mi)n vriend
Dr. J. v. d. Brink, die hier als fheo'ioganf
zoo he; der over het proccssicvraagstuk
sohrij'fti" en ,,den vcrziorgcr van
het „Rioomsch archieP', ,<fcn heer v. d. Pol."
De eerste is cen uifigolreden pricster, die 'twee
de een gewezen •kl'oos'erbrocder of iets van
dicn. aard. Daaromtrenf Ln het publidk ender-
vraagd'. wn'gert Hif van an/twioord te dienen.
Over beider opzienbarend oplircden- eenfg
oordieel te spanraen, dunlf mij overbodig,
sV-d® d'e ..Nbc'icrl-andler" hot bekende Ghriste-
lij'k Hervormld Orgaam naar aanleiding der
actio van dCm rx-Francisraam De Kok te Lri-
d'en aan ziin oilgeni volk zijtn felle afkeuring te
kennen gaf over crn ma.nicr van- strijdivoeren
tcgoni Rome met behulp van dit soort hulp-
troepen gevcerd.
B-ehalve een „Nlaamlij'sit van sol'ide en, bc-
kendie Pnofcstantschc zaken". waar de vrije
Pro'tesf antsche 'gcesit en het Protestrn'sch bc-
wue'zijn. aan inllcrici onbesmette arlBkelen zijra
ha nt kan ophalen va n een Gercfonmecrde ver-
huiswagen tioti een Hervormde veiligiheidisbril
foe. ziiu in- .gemocmd Septcmbernummcr van,
WoonsTag j.L nog de volgende wci'ienswaar-
d'gheden te vindrti,. doc ik hier niet bespre-
'Vcn. noch wecrleggen, aHeen maar wnonde-
ljiV wcmileerin, wil:
Dat Mgr. WaTrlaert, bisschop vaw Brug-
,ge heeft vcrlilaard, drt zijn diioc-csanui (de
•p-. Yovige-,. van ziira b-sdom. P. v. d. S.) geen
Ncdrrlandsch mogen keron cmdat... he' Ne-
ckrla-dBch door dte Proles,fan'en in F'bllandi
gesrvTcken wrdlt.
Dat „«?e P?-T.scbc iacdr® mog steed* het
hsmie® ran etc s'Ws Bet gml
Men behoeft cchter slechts -„e kaart van
Alkmaar en haar omgeving te beschouwen,
om tot de conclusie te komen, dat «r, ook in
de teekemst, van ecu annexatie door Alk
maar van Bergen als zoodanig gcea sprake
kan zijn.
Daaroni hoog de gemeente-politiek, die tot
samenwerking met andere gemecnten lcidi,
waar dit voordeel voor de gemeente betec-
kent.
Er zal in Bergen wel niemand1 zijn, die hot
s ichten van cen cigrn gasfabriek boven de le
vering d!oor Alkmaar verkiest cn gelukkig is
cr muians ii.eniand m den Kaad, a.e clii zou
willcn.
Burg, en Wethdie nog steeds aan het bc-
studeercn van de stukken zijn, zullen good
doen, om met de resultaten van hun studie, in
den vorm van voorstellen naar vorcn te ko
men.
Dat vclen het kookgas in Bergen begeeren.
be"ijst hot ingediende adres.
Zou Hei/loo ook niet eens zoo verstamdig
zijn ziolr om gaslevering tot Alkmaar te
wen den,?
UIT OUDKARSPEL.
De ijsclub „Volharding" is wederom be-
fonnen met het uitzettcn van de bancn.
weemdal heeft ze de banen klaar gehad,
teen direct daarop de dooi inviel. Als ze nu
gelukkiger is zal Donderdag om het kam-
piocnschap in hardrijden door Langedijkers
gereden worden, waarvoor een wisselbckcr
oeschikbaar gesteld is.
De mode tegen de verplichte aansluiling
aan het waterleiaingbedrijf is door ruim 300
hoofden van gczinncn geteckend. Dat is bijna
drie vierde van het totaal
Bij het plaatse'ijk ziekenfonds zijn op
het oogenblik circa 25 ziektegevallen ingc-
schreven Dat is cngevecr eon tiende de:l van
het totaal aantal leden. Verscheidcne zijn er
nog die zich niet komen melden, omdat ze
meenen dat het maar een paar dagen. zal du-
ren.
UIT STO'MPETO'REN.
De zuivelfabriek Neerlandia alhier hield
Maandag in cafe Renses een buit/engewone
vergadering. De talrijke aanwezigen werden
met een hartelijk woord verwelkomd door den
voorzitter, den heer D. de Boer Dz., waarna
de secrctaris de notulen der vorige verga
dering las, welke met dank werden goedge-
keurd. Vervolgens lichtte de voorziiter cen
voorstel van het bestuur toe, betreffende aan-
koop van een koelinstallatie en eventueele uit
breiding van het machinekamergebouw. Met
het meeste genoegen constateerde spreker, dat
een en ander noodzakelijk is in verband met
den enormen aanvoer van melk aan de fa
briek, zoodat de mogelijkheid niet is uitge-
sloten, dat te eeniger tijd tot meerdere uit
breiding moet worden overgegaan.
'De vergadering kon zich volkomen met het
bestuursvoorsfel vereenigen, dat daarna z.
■h. s. werd aangenomen.
J lierna kwam punt 5 der agenda aan de
orde: het voorkomen en bestrijden der t.b.c.
onder het rundvee. Het bestuur had gemeend,
gevolg te moeten geven aan het verzoek van
eenige leden, dat hierover door een deskundi-
ge eene uiteenzetting werd gegeven en was
zoo gelukkig, den heer K. de 'W disfrids-
veearts te Alkmaar, daartoe beici vin-
den. Zij, die den heer De Vink gehoord heb
ben, zullen ongetwijfeld een beteren kijk op
deze kwestie gekregen hebben. De boeiende
voordracht en de heldere uiteenzetting van
den aard en het wezen der t.b.c. en de tot
heden gevolgde methode, am haar te bestrij
den. hebben zeer zeker hen, die tot heden ta-
mclijk onverschillig tegenover deze ziekte
Stonden, tot inkeer gebracht.
De voorzitter zeide den heer De Vink har-
telijk dank voor zijn interessante voordracht,
en decide tevens mede, dat voor hen, die
zulks wenschen, gelegenheid bestaat, zich
bij een te vormen combinatie aan te sluiten,
die zich ten doel stelt, de t.b.c. onder het vee
te bestrijden. De bedoeling is te frachten met
de Directie van Landbouw tc komen tot een
yerbond tot bestrijding der t b.c., als bedoeld
in het Koninklijk Besluit van 1910.
Door enkele leden werd de wenschelifk-
heid betoogd, een onderzoek te doen plaats
hebben naar de aanwezigheid van den z.g.
open vorm van t.b.c. en welke dieren het
meeste gevaar opleveren. Om tactische rede
nen kan hiertoe cchter niet worden overge
gaan.
Aan het bestuur werd opgedragen, een
onderzoek in te stellen naar de mogelijkheid
van een algemeene bestrijdingswijze in ver-
reoord s'aan in zcdcloosheid, moord'partij en
onverdiraagzaamheidi en meer dergelijke
,,dieu'gdiQn terwijl in die liberate (lees: Pro-
testam.srhe lain dendeze kwalen dan toch
heel wat minder voorkomen."
„Dat in de Gampclstraat te Breda de wo
rn:, ngtocstanden onfzeiiiiendl zijn en de bewo-
ners vergaan van hot ongediierte, speciaal
waindlluizcn,... terwijl mijnhoer Pastoor, die
hier in villa's woont. zich wel cens wat meer
hel lot dozer ongelukkigen mocht aantrek-
ken". „Dat in die Duitsche Pcrs eon verhaal
de roode heeft gedaan. dat con treffende i'l-
luslnalie is vara het feit, diaiti men: aan Room-
sche zij'de nog met groote vrijm,oodii,gh,eid de
sfolrogel „het dloel hei'ligt de middden" „toe-
pas:,"
,,'Dat Maria wel nooit zal gedacht heb
ben, dat hot bczjoek, aan can barer gonad e-
oordeni zou aanbevolen worden door het goed-
koope bier. En haar bizondere bescherming
wel ioigeroepen mag worden, opdat niot ge-
sclidedie, wat onilangs plaats vond in Oss,
waar eera Miissic-Zoindlag gehouden werd' en
waarvan Hot Hluisgezira" mcldde, dat de
d'ag zioh kenmciklte door cen groot aantal
dronkaardis. Er werdl bij uitstek veel gedron-
kcra en gevocbten. Iraderdaad' de Roomsche
Kerk is wel cera Kerk van dc were Id."
„Da/t te rjsselsteim een. lid vara den mo-
demen' meubclmakersbcnd1 zick wrrd. De man,
ongehuwd, had cchter voor zijn moeder te
zongem. Tijdfcns zijn ziekte trach'tte de Rbom-
srhe ,gf-esteliii;kheid; 'hem uit diera bond: te ha-
len. Ai'Ie pogingcim mis! ukten. Miaar de reg-
Icmentaire uiilikeering eindigd'e. Rome beloof-
d'o de moedcr steura, als haar noon voor den
bond zou 'bedankcra. Wcdtenom mislukkirag!
De ziekte nam eoht'r zoo toe, dat dc man
voorzkra moest worden van de sacramenten.
Nu zou Rome haar doel berciken. De sacra
menten zouden bedicndi wordeni, als die man
zijn llaraaatschap vo® den bead opwsde,
baatf tft teeZtrr-sr te protfuweitn to-
berculosevrije consumptiemelk.
Na rondvraag werd de vergadering op d®
gewone wijze door den voorzitter gesioten.
Door ongeveer 20 leden-veehoudere zal cen
combmatie gevormd worden tot bestrijding
der t.b.c. onder hun rundvee en tubercu-
losevrijen opfok van hun jonge dieren.
WINKEL. - Januari.
Geboren Aafje, d. van Arie Raven
cn Grietje Fijuheer. Jan Francis, z. van
Aarnout Cornelia de Ruijter en Geertrui
Harmelink.
Ovcrleden Neeltjc Lamoert, 68 i.
wed. van Ewoud Broers.
Gehuwd: Pieter Bakker ea Cornelia
Stam.
LOMOND AAN ZEE. Januari.
Overleden: IJsbrand van der Plas,
74 j., echtgen. van J. Krab. Maria Pctro-
nella, d. van J. A. j. Goemans en J. H.
Oerlemans, 8 m. Wilhelmina, d. van A
Visser en K. de Jong, 11 m. - Jan van der
Plas, weduwnr. van N. Zwakman, 68 j
Getroiiwd: Arie Prius en Krijna
Zeet^ilingen
STOO MV A ARTLIJ NEN.
Stv. Mij. Nederland.
Prins dfer Nbderlaraden (ui;r.) vertr. 6 Febr v
Suez.
Eiiggamo (fhuisr.) arr. 6 Febr. te Cagliari.
Kon. Ned. Stb. Mij.
Achilles arr. 6 Febr. v. Smyrna ite Kcnstan-
tinopei.
Amraa arr 6 Febr. v. A'dnm te Hamburg.
Erato arr. 6 Febr. v. Trtport fe Blyth.
Heiena ver.tr. 6 Febr. v. Tarragona a Adi-
canste.
Ino, v. A'd'ami n. Kopenhagen, arr. 6 Febr
te Brunsbuittel.
Junio, v. R'diam: n. Algiers, arr. 6 Febr te
Gibraltar.
Medea arr. 7 Febr. v. d. MSddell. Zee .le Rot
terdam.
le.lus arr. 7 Febr. v. Burriana te R'dam.
Zeus arr. 5 Febr. v. A'dam fe Havre.
Calypso vertr. 6 Febr. v. Catania n. Messi
na.
Iris arr. 5 Febr. v. Pa.tras te Piraeus
Vulcan us vertr. 6 Febr. v. Hamburg n. Am
sterdam.
Rotterdamsche Lloyd.
I-nsul'inde (uitr.) arr. 7 Febr. 7 u. v.ra. fe
Miarseille.
Palembang arr. 7 Febr. v. Leifh te Ham-
bung.
Ri/ndijani (ihuisr.) arr. 7 Febr. 7 u. v.m te
Marseille.
Holland-Amerika Lijn.
Amtiijk, v. R'dam ra. New-Orleans, vertr. 6
Febr. v. Santiago de Cuba.
Noordam vertr. 7 Febr. v. R'dam n. New-
York.
Noorderdiijk. v. d Pacifickust n. R'diam,
vertr. 3 Febr. v. Puinta Arenas.
Vechtidij'k arr. 7 Febr. v. R'dam te New-
York.
Holiand-Oost-Ajrika Lijn.
Heemskerk (thuisr.) arr. 7 Febr. te Aat-
werpen.
Bridle vertr. 5 Febr. v. Durban n. Louden.
Breda vertr. 6 Febr. v. Mombassa in. Zanzi
bar.
Holland-Zuid-Afrika Lijn.
Springfontein (uitr.) arr. 6 Febr. te Aligoa-
baai.
Kon. Paketv. Mij.
Roggeveen vertr. 4 Febr. v. Melbourne a.
Java.
Holland-Australil Lijn.
Jacaitn# ('thuisr.) verlr. 6 Febr. v. Genua.
Batjara vertr. 3 Febr. v. Melbourne n. Rot.
'terdam.
Holland Br.-Indii Lijn.
Mad'ioen (thuisr.) vertr. 3 Febr. v. Miadras.
Schiodujk (uitr.) verlr. 3 Febr. v. Madras.
Kon. West-Ind. Maild.
Flora arr. 6 Febr. v. West-Indie te New-York.
I faanlem arr. 6 Febr. v. Mollcndo te Valpa
raiso.
Pioseidian vertr. 6 Febr. v. Kingston, J. a.
Belize.
Stv. Mij. Oceaan.
Achilles, v. Japan n. A'dam, arr. 2 Febr. te
Hongkong.
Cylopa verlr. 2 Febr. v. Hongkong n. Rot
terdam.
Newby 'Hal! vertr. 2 Febr. v. Singapore n.
R'diam.
Myrmidion, v. Japan n. A'dam, vertr. 4 Febr.
v. Singapore.
hdigeen e-'ndislijk geschiicdde. De overwiinming
was aan, Rome. Hoe zwak meet toch eigonilijk
cen kerk staan, die alleen, door zulke middelen
de h/arem tot igchoorzaamhdd' aan, haar beve-
len west te bren/gen."
Dai! „dle dcdracmers (eener processie) er
voor era achfor loopen, bididonde en, eerbie-
dig, dkwijils in een soort gcloofsextase, daar
toe opgezweept door faraaficke geesltelijiken,
die daarvan, d'ara ook bovendien zelf het voor-
bee'd, geven."
,,Dat hot gehcele geschreeuw om vrijheid
van processira niet veel and'ers is, dan een
walgelijk reclamegodtoe van eera betrekkclijk
klein fana'tiek 'tro'epje, d'at daardoor hoopt
eera, Roomscb cachet te kunnen drukken op
het Prcfesiiara'sche Nederland."
.,Dat in plaatsem, waar de R.-K. de meer-
denheidi hebben. leven eni vrijheid' vara Protes-
fiantaii crns'tig igcvaar loopt, als zij in proces
sie® "geera eerbied1 beloonera, zooals die R.-K.
dat wi'IIera.
,,Dat horaderdlen, bij homderden ernstig
veroraitwaardigdi zvlkn zijn era diep gekrenkt,
als ze „den, Roomsohen brood'god" (die uif-
drukkiing is niet van eras, dioch allerwege be-
kendj dbor d'e stra'ieni zicra frekken."
'Ik eindig mijn cilia ten,recks, niet uit ge-
brck aan keus era k/eur. miaar omdat het pa-<
rclsnoer mtij nu lang genoog lijlct om het ter
taxatie voor fe l'eggen.
Dat eera man, als die heer D. Klerk zich
als .jVerarafwoordelijk redlacleur" tot zulk
een veer'iierdaagsch bedrijf leent, sfemt tot
wreveldat hij, voor uw lezers nlog het arge-
loos air laaninam van eera verongcliijfcte, die
zich iira zijra eer gekrenkt achtte, stemt tot
medelijdtera.
Met vriendblijkeni dank voor plaatsruimte,
PATER v. d'. SANOEN.
