AIKmaarsche Courant
HET TRAGISGH LOT
Konderd Drle sn Twlntlgste Jaargang.
Denderdag 9 Maart.
Provinciaal Nieuws
Do drlnbwatervoorzlenlng ten
plattenlande.
Feuilleton.
Ho. 68. 1923-
(Vervolg.)
Het verwerpen bij runderen, een niet ge-
ringe schadepost, wordt vaak door het drrn-
ken van te koud water veroorzaakt. Om water
van 10° op 40° te brengen vordert veel ca-
lorieen, waarom het vaak wordt nagelaten.
Voor het wateronderzoek is ten eerste een
goede monsterneming noodig. Het ideaal
zou zijh, dat alleen de menschen, die het
water onderzoeken, de monsters nemen, maar
dit is in de praktijk niet te doen. Mecstal
wordt dan ook aan de Rijks-seruminrichting
een flesch met water toegezouden, maar her-
haaldeliik komt het voor, dat er bij de mon
sterneming tauten worden1 gemaakt, waardoor
het onderzoek mislukt en, dit herhaald moet
worden. Bij een nieuwe Norton bevat het wa
ter den eersten tijd vaak nadeelige bestand-
deelen, omdat de buizen te lang op een! ter-
rein hebben gelegen en door het terreip ver-
vuild zijn geworden. Men wil het water vaak
onderzoeken, v66r men de pijp van de Nor
ton vastlegt, nfaar men moet ae pijp minstens
ettelijke dagen doorpompen, alvorens men
een monster neemt. Dit geldt ook voor een
nieuwe waterleiding. Alvorens men een! be-
trouwbaar monster kan krijgen, moet men'
ook dan het water minstens een geruimen
tijd door laten l,oopen.
Wil men daarentegen op lood onderzoeken,
dan moet men het water nemen, dat zoo lang
mogelijk in de"pijp gestaan heeft Men' kan
jiet monster niet voorzidhtig nemen, om het
chemisch onderzoek zoo zuiver mogelijk te
doen' zijn en men moe,t dan ook nooit den hah
van de flesch beet pakken. In het Oostem van
het land, waar men d^ open' putteni heeft,
doct men het best, v6or de monsterneming de
flesch 10 c.M. onder het wateroppervlak te
houden.
Voor het wateronderzoek is het onderzoek
ter plaatse van veel beteekenis.
Irf Drente onderzocht spr. de putten. Hij
hoorde bij een boer een straaltie mest in de
wel toopen, maakte den boer daarop attent,
doch deze zeide, dat dit niets beteekende. Van
zulk water kan men te voren al zeggen, dat
het slecht is. Na het chemische onderzoek
worden' daarna vaak de stoffen, die in het
water ziten, in m.G. per Liter opgegeven.
In de diergaarde te Rotterdam stierven
laatst de visschen' in het aquarium. Het bleek,
dat men voor de watervoorziening tengevol-
ge van het dempen van den Goolsingel, waar-
uit het aquarium van water werd voorzien,
een toevoerbuis had moeten verleggen, waar
door het aquarium van ander water werd
voorzien en' dan is het vaak noodig, 10 of 20
L. van dat water te verdampen, omdat men
naar stoffen zoekt, die op verontreiniging wijt-
zen Ammoniak ontstaat door rotting van
eiwitstoffen.
Door het houden van ganzen ontstaan rot-
tingshaarden in de buurt van wateryoorzie-
ningen. Hierdoor ontstaat ammoniak in het
water en wordt het water verontreinigd, al
beboeft alle ammoniak niet direct te vtj.ont-
reiniging te leiden. Men moet het water uit
de streek kennen, om het te kunnen afkeuren.
Vaak heeft spr. geconstateerd, dat water op
20 k 30 M. diepte netriet bevate, zonder dat
het schadelijk was.
Soms ontvangt spr. ten onderzoek monsters
water van een kwaliteit, dat, als men' de kurk
van de flesch afneemt, het geheele Taborato-
rium er naar riekt. Dit water kunnen de die-
ren haast niet drink-en. Ammoniak, dat ont
staat door de ontbinding van eiwitstoffen,
komt vaak voort uit de rotting van oude hu-
muslagen en dan is het niet schadelijk. In
gipshoudende lagen vormt zich vaak zwavel-
stof, waardoor het water bijna niet te drin-
ken' is, hoewel het onschadelijk is.
E>e hardheid van het water wordt ook nog
al eens opgegeven, maar dieren kunnen als
drinkwater tamelijk hard water gebruiken.
Phosphaten komeni ook vaak in het water
voor. Vastgesteld is, dat het kan gebeurem,
dat dit uit oude grondlagen komt, die niet
direct schadelijk zijn. De scheikundige stof
fen komen nooit in zoo'n groote mate in het
water voor, dat het daardoor schadelijk zou
zijn.
Dn gwawriijlotB vwtmtreiniftfng g*wdhi«ft
door bacterieen uit bronnen, dicht bij denput
Aan het nucroscopisch en bacteriologisoh
onderzoek hecht spr. weinig in de praktijk.
Wanneer de verontreiniging z66 sterk is, dat
er protocellen in het water voorkomen, dan
ziet men het wel. Vroeger had men de aardig-
leid hitgevonden, de bacterieen in twee groote
jroepen te verdeelen' en wel, die de eiwitten
i an fasten en die dat niet kunnen. En zij, die
let wel kunnen-, zijn de gevaarlijke.
Achteraf is gebieken, dat dit niet waar is.
-daar toch vinat men vaak bij bacteriologisoh
wateronderzoek opgegeven. of er vervloeiin-
gen in zitten1 of met, terwijl die z.g. eiwitaan-
tasters doodonschuldig zijn.
'Spr. sprak nog al eens menschen, die dach-
ten, dat de in het water voorkomende bacte
rieen geteld worden.. Het vaststellen van het
aantal bacterieen gaat echter heel eenvoudlg.
Vroeger zei men, dat nooit meer dan 100 bac
terieen in een' c.M\ water mochten voorkomen,
maar dit gaat niet meer op. Men moet voor
elk gevai ae zaak apart beoordeelen. Er zijn
gevalleh, waar er geen gevaar bestaat om
water goed te keuren dat 300 bacterieen per
c.M*. bevat, terwijl leidingwater niet meer
wordt toegelaten, wanneer het 100 b&eterieten
per c.M*. bevat.
Het bacteriolbgisch onderzoek is mogelijk
geworden, nadat men de bacterieen heeft laten
groeien in vaste voedingsbodems. In den' tijd
van 1 dag kan men 16 millioen bacterieen1 krij
gen uit een bacterie. De vaste voedingsbodem
s de gelatine, die op 40° smelt, vermengd
met 1 druppel water, wedke druppel water in
let laagje gelatine werd vastgeiegd. De ko-
lonien bacterieen worden' door de gelatine
vastgeiegd. Men telt de kolonien en weet dan,
.loeveel bacterieen er in het water zijn. Men
ran ook het water verdunnea. Lang niet alle
jacterieen zijn schadelijk.
Dit geldt in het algemeen voor de water-
bacterieen. Over't algemeen is het water pas
^evaarlijk, wanneer rechtsreeks de mest, of
leerputbacillen in de waterputten kunnen
doordringen. De coli- of mestbacil is wel ge-
vaarlij'k en die laat zich gemakkelijk aantoo-
nen, als men achter het kunstje is. Men heeft
uitgevonden, dat de meeste bacterieCn't liefst
jroeien bij 20°. Alleen de bacterieen, die aan
let lichaam gewoon zijn, kunnen bij een' hoo-
ere temperatuur groeien en er zijn er zelfs,
ie in het ijs kunnen1 groeien; en andere, die
met 70° groeien. Zij storen zich niet het
minst aan de theorie van de eiwisseling. De
bacterien trekken zich van de temperatuur
niets aan. Zij hebben' ook een lang leven. Men
leeft van oude plantenwortels bacterieen weer
laten' groeien, die 100 jaar geslapen, hadden.
Wat tijd en temperatuur betreft, zijn er voor
de bacterieen zulke grenzen, dat wij daarvan
geen idee hebben. Er zijn bacterieCn, die bij
lichaamsteniperatuur groeien. Dit is het ge
vai met de coli-bacil; maar die groeit ook met
46° Celcius. Wanneer wij nu het water wil
lea onderzoeken ten opzichte van de eolibacil
len en wij willen geen1 last hebben van de
andere, clan onderzoeken' wij het water van
46° Gelcius. Wij hebben dan de andere bac
terieCn uitgeschakeld. Wij brengen die coli-
baciil dan in een- vloeistof, waarin suiker zit.
Zij zullen dan gassen vormen, waardoor het
zuur gevormd wordt, dat de melk doet stol-
len. Een1 andere eigenschap is, dat zij een-
inooie roode kleurstof vormen. Deze proef
laat zich binnen 24 uur uitvoeren en wijst er
op, dat het water met de mest-bacil besmet is.
Wanneer in het water colibacillen worden
aangetroffen, dan wordt het water ook afge-
keurd. Goed water mag geen coli-bacillen be-
vatten.
'Spr. toonde medegebracht buisjes met op
voedingsbodems tot ontwikkeling" gebrachte
bacillen' en decide mede dat de typhusbacil
die oppervlakkig op de coli-bacil gelijkt, in
een bepaalden voedingsbodem wit wordt en de
coli-bacil rood waardoor men' ze gemakkelijk
kan onderscheiden.
Dat bacterieCn in't zuivelbedrijf tot eigen-
aardiglieden aanleiding kunnen- geven, toon
de spreker mede aan.
Men heeft in het bacteriologisoh onderzoek
naast het chemische onderzoek een prachtig
middel de bacillen in het water aan te toonen.
Komende tot de waterverzorging wees spr.
er op, dat men ten plattenlande de individu-
eele verzorging heeft. Iedere boer zorgt voor
zijn eigen water, terwijl men in de steden de
gemeenschapsverzorging heeft en dit is verre-
weg het beste. IJzerhoudend water was als
drinkwater niet hinderlijk maar voor de kaas-
bereiding een leelijk bezwaar. Ontijzering nu
van het water kan door de gemeenschap vee
beter geschieden dan individueel.
In den laatsten tijd is het streven sterk
naar voren gekomen' om het platteland van
VAN NICOLAAS II EN ZIJN GEZIN.
(Dertien jar-en aan het Russische hof) naar
net Fransich van Pierre Gi-lli-ard door Mar
guerite de Rouvi-Me. (Geautoriseerde verta-
lim'g.) Nladruk vertwden.
16)
Om elf uur verschijinit de Keizer boven aan
de Hoodie Trap en de menigte op het plein
juicht hemi stormachtiig -toe. Hij gaat de trap
langzaam op met de Keizerin aan zdjin arm-,
schrijdt, gevolgd door zijn langen hofstoet
over de brug, die het paleis met de Kaithe-
draal van MiariaJHemdvaart verbind't, en
betreedt die kerk -te midden van de geestdrif-
tige huildebetu'igingen der menschemmassa.
De metroipolieten van Kief, Petersburg, en
Mtoskou, beneveins de h o-o gw aardigheiasbe-
kleeder van de -Grdeksche Kerk zijn alien' aan-
wezi.g. Tegeni het einde van den dSensit tre-
den dte leden der Keizerlijke familie een voor
een voor de heiidge reliquien, die zij eerbie-
dig Ikussen', en knielen diaarna neder v66r de
graftomben dler Paitriarchen'. Vervolgiens be-
geven zij. zich naar het fclooster der Wonder-
d-oeninig, om op het igraf van den 'heiligen
Alexis te bidden-.
Lang nadat hunne Majesteiten in het pa
leis waren teruggekeerd, is de menigte op net
plein blijven siaan, dn de hoop hen -nog eens
te zien terugkomen. En toen wij eendge uren
Later uitgingen, waren etr nog hondterden
Ixierai op de espl an ade.
iDonderdag 20 Augustus. De geestdrit
stijgt met den dag. Het is alsof het volk van
Moslkou, tnoisch, dat het den Tsaar her-
bergt, en' in de hoop hem zoo I-ang mogelijk
vast te houden; hem op alle mogdhjke wjjizsn
zijin gehechithsild1 tradhit te A
wwtsrtaidtagwt ta -rooretan. Waw op dn
duur al dat water vandaan moet komen, weet
spr. niet, maar wel ziet hij in dat men beter
gemeenschappelijk dan individueel voor de
watervoorziening kan zorgen.
'Het grondwater verkrijgt men door wellen
of putten. Hoe dieper hoe beter. In Limburg
leeft men wellen van 80 M. diep en- zeker is
het voor een boer geen werk om dit water
voor aide koeien naar boven te halen.
Tusschen een zakput en een welput is een
gxoot onderscheid. Vaak denlkt men' met een
welput te doen te hebben en heeft men niets
d-an een zaakput, waarvan het water niet
)es t is.
Is de put minstens 10 M. diep en zijn de
wandem goed waterdicht, dan heeft men- van
verontreiniging geen last, mits de put boven
den grond uitsteekt. Men moet de pomp niet
boven den put zetten.
Men kan ook nortonbuizen in den grond
doen'. Vroeger gebruikte men- ijzeren, nu hou-
ten buizen, die veel 1 anger duren.
Voor regenwater is het gewenscht dat men'
het filtreert voor bet in den bak komt, vooral
bij rieten daken.
Bij open kolken is het een groot nadeel, dat
deze door dieren verontreinigd kunnen' wor
den. Men moet dus door netwerken beletten
dat de dieren er in kunnen loopen.
Ook moet men voorkomen dat het water
uit een norton in den put verontreinigd kan
worden.
Spr. bezat verschillende gegevens over wa
ter uit de Wieringerwaard. Hij' vond daar
water, dat maar 80 m.gram cbloor per liter
bevatte, maar ook water met 5000 m.gram
per liter. Ditzelfde geldt van de putten.
In Z.-H. is het anders, daar heeft men- ver-
bazend veel gasbronnen, waarvan het water
als drinkwater gebruikt wordt. Wat de ont
ijzering van het water betreft dit gaat zeer
eenvoudig. Hoofdzaak is veel lucht en zuur-
stof er in toelaten en daarna filtreeren.
Winters loopt men hiermede echter vast.
De hoeveelheid water die men aan de die
ren moet geven, hangt van de dieren zelf
af. Vroeger dacht men dat het kwaad kon de
dieren vrij te laten. Men- meende, dat meer
water meer eiwitomzetting tengevolge had.
Dit is onjuist. Sinds op verschillende boerde-
rijen een centrale watervoorziening is inge-
voerd en de dieren' zooveel kunnen drinken
als zij willen, is geconstateerd, dat zij juist
meer melk gaan geven.
Men behoeft niet bang te zijn dat de die
ren, wanneer ze zooveel water drinken als ze
lusten, er schade van ondervinden. Dit is ook
niet het gevai met paarden, die warm zijn van
het werken.
-Bij den' aanleg van centrale waterieidingen
in de boerderijen moet men' er opletten, dat de
buizen niet in de cement worden gelegd, aan-
gezien men er dan later om ze na te zien' niet
meer bij kan.
In verband met de toestanden in N. H
wenschte spr. nog een en ander te zeggen
over den- strijd van de visschers tegen' het
nortonwater.
In Opperdoes waren de visschers tegen- het
nortonwater te hoop geloopen. De visschers
zeiden dat de visschen daardoor dood gin-
gen, terwijl de boeren zeideh, dat dit niet het
gevai was. Dit maakte den toestand verba-
zend moeielijk en de Heidemaatscbappij werd
te hulp geroepen. Spr. stelde in de „Vier
Noorcler Koggen" een onderzoek in. De rot
ting van het water moest ergens anders \in
liggen, maar men heeft hier net eigenaardige
systeem dat men van buiten' aan een gebouw
niets ziet, al blijkt het van binnen een stiekum
klein kaasfabriekje.
In Abbekerk was een groote sloot werkel'ijk
zoo vervuild dat er geen visch in kon ieven.
Goed vischwater moet bevatten, voldoende
zuurstof, geen schadelijke stoffen en' voldoend
voedsel. waar 6en of meer dezer factoren
nadeelig beinvloed worden lijdt de vischstand
schade.
Met de visschers ging spreker na hoever
de verontreiniging ging. De visschers zeiden
dat de gasbronnen de oorzaak van de veront
reiniging waren, doch spr. vertrouwde het
niet en spoedig bleek de verontreiniging een
gevolg van een verborgen- kaasfabriekje.
De visscher, geen- bedrieger, zeide, dat er
geen kaasfabriek in de buurt was, doch deze
stondvlak voor zijn neus aan den anderen
leapt van den dam. De visscher beweerde toen
dat de dam dicht was, doch 'n smid toonde de
pijp waardoor het water besmet werd.
Spr. noemde dit als een bewijs hoe moeie
lijk het is in sommige gevallen een uitspraak
te doen.
Het gasbronwater dat veel ijzer bevat is
zuurstof arm en zal in de slooten veel zuurstof
opnemen, hierdoor daalt het zuurstofgehalt^
vnn het BTowtwatw. D!t tmwaw 1» op
zelf niet van veel belang, daar zuurstofloosr
water betrekkelij'k snel zuurstof opneemt. Van
zeer groot belang is echter de chemische bin
ding der zuurstof door de ijzerzouten in het
gasbronwater. Het water in de buurten van
gasbronnen1 wordt er niet beter op en krljgt
men daarbij de rotting van eiwitproducten
dan worden de slooten voor de visschen te
stikstofarm.
Het brongas noch het brongaswater bevat
ten vergiffen voor de visschen, hoewel het
geen voedsel voor de visschen bevat, zoodat
door vermenging van het brongaswater met
slootwater de voedselrijkdom der slooten ver-
mindert.
De combinatie van het ijzerhouden-
de, zuurstofarme, gasbronwater met het
afvalwater van een zuivelfabriek was in het
gevai in de „Vier Noorder Koggeni" voor de
visch nood'lottig geworden-.
De sterke verontreiniging met organische
stoffen is voor de vischteelt al-tijd zeer ge-
vaarlijk. De omzetting der organische stoffen'
geschiedt door bacteriewerking, waarbij zeer
veel zuurstof wordt verbruikt.
Daar de bacterien zich bij warm weer snel
vermenigvuldigen en dan veel zuurstof ver-
>ruiken, kan het gebouren, dat in de vCront-
reinigde slooten het zurstofgehalte plotseling
daalt en de visschen- alle tegelijk sterven.
In Noord--Holand wordt de toestand be-
.angrijk verergerd, door het verontreinigen
der slooten met afvalwater der kaasfabrieken.
Ten slote is het echter de vraag wat bren
gen de visschers voor de polders aan pacht
op en wat geeft het gas voor voordeel aan de
>oereD. Dit voordeel is wel zoo groot dat de
»eren gemakkelijk de paar duizend gulden
meer kunnen opbrengen.
Wil men den achteruitgang van de visch
stand in de polders voorkomen, dan zal men'
let gasbronwater zooveel mogelijk van zuur
stof moeten voorzien en de ijzerverbindingen
er uit moeten halen. Voorts zal de verontreini
ging met afvalwater Yan zuivellabrieken moe
ten worden- tegen gegaan.
Het aanleggen bij gasbronnen van goed-
'coope oxydatiebedden en filtreerinrichtingen
s met het oog op de geringe stijghoogte van
.let bronwater ten opzichte van net peil in de
slooten niet gemakkelijk.
De verontreiniging door het afval yan de
kaasfabrieken kan, evenals te Midwoud,
angs biologischen weg worden. tegenigegaan.
Spr. vernam dat in N. H. het streven be
staat om de kleine fabrieken door groote te
vervangen en- dan zal het mogelijk zijn in
dergelijfce meer kapitaalkrachtige bedrijven,
de biologische reiniging beter toe te passen
Voor alle gasbronnen geldt dus, dat ze
zijn van nadeeligen invloed op de vischrijk-
dom der slooten door mechanische verontrei
niging met ijzeroxide, gering zuurstofge-
h'alte, afwezigheid van voedsel.
Aan den anderen kant staat echter het
groote voordeel, dat het brongas een totale
ommekeer heeft gegeven in de verlichting en.
verwarming van de boerderij en van groot
hygienisch belang is in de drinkwatervoorzie-
ning van het vee. Men- heeft daardoor ten
alle tijde overvloedig water van een- const ante
temperatuur, dat door het vee gaarae gedron-
ken wordt.
Ook is het water als koelwater voor de zui-
velboerderij' van groot belang.
Voor elke streek is het een afzonderlijk pro-
bleem wat voor water men op de boerderij
zal nemen-.
'In de Wieringerwaard heeft men kunnen
zien, dat het water van een norton op een
boerderij veel zout bevat en van een1 naastge-
legen bron niet. In die gevallen is spr. er
voor het water te laten onderzoeken aan de
Soefstations em aan de rijksseruminrichting.
lit kan dan voor 3 geschieden.
Spr. hoopte, dat het hem gelukt was zijn
f ehoor iets van de drinkwatervoorziening te
ebben geleerd. (Applaus.)
De heer Smeding vroeg hoe hoog het zout-
gehalte in m.gram per liter mag zijn.
Dr. te Hermepe had wel water onderzocht,
dat 1000 m.gram' per liter bevatte. De bees-
ten gewennen er aan.
In Waterland kregen de bees ten, die in de
weide kwamen. diarrhee, maar dit liep in een
paar dagen1 at. Men heeft dan niets dan el-
lendig zout water.
De heer Smding decide mede dat het in den
Anna-Paulownapolder was voorgekomen, da-;
de dieren' zich dood' dronken.
Dr. te Hermepe beaamde de mogelijkheic
daarvan. Het is moeilijk aan te geven. Er be-
staan -gevallen, dat 1000 m.gram reeds scha
delijk is.
De heer Kooij kende gevallen waar de die
ren water met 6000 m.g. zoutgehalte nog met
-De betoogingen worden voortdurend spon-
taner, luidru-chtiger, tnadrukkel'ijker.
Wiij, Alexis 'NScolaievitch en -ik, rijden iede-
ren morgen in een auito uit. Gewoonlijk gaan
wij! tot aan- den' Musschienberg, vanwaar men
een prachtig vergezicht heeft over het dal
van de Moskowa en op den Tsarenstad. Van-
af d'i-t punt zag Napoleon Moskou liggen, al
vorens er binnen' te gaan, dlen Hen Septem
ber 1812. Het «is een grootsch sdiouwspel
op den voorgronid, aan den voet van den neu-
vel, het klooster van iNovo-Dievitsky met zijin
verstrekte riingmuren en zijn zestfen, van
schietgaten, voorziene torens; dan iets meer
naar achteren de Heilige Staid met haar
vierhonderd- vijftig, ikerken-, haar paleizen en
pariken, haar kloosters door gekartelde mu-
ren omgeven, haar goudten koepel en de klei-
nere, vreemtdgevonnde, felgekleurde leoepel-
da-kea1.
Vanmorgen, toen wij huiswaar.ts keerden
na omz-on dagelijkschen rit, was de chauf
feur in een- van ae vrij smalle straten van de
Jakimanskaia-buurt genoodzaakt te stoppen,
zoo groot was de todoop. van menschen. Het
waren alien- menschen uit het vol'k en boeren
uit die omgeving, d'ie in de sitad waren geko
men om hun zaken te behartigen en in de
hoop de Tsaar te ziien. Eensklap® weenkJonk
de kreet: ,;De knoonprins!... De kroonprins
-De menigte dringt naar voren, onmngt de
auto, van zoo dicfit bij, dat wiji ingesloten en'
als t ware de gevangemen zijn dezer mou-
jiks, arbeidera, kooplieden, die elkandler ver-
driinigen, schreeuwen, gebaren maken, en als
bezeteneni te keer gaan- om den tsarevitch
beter ite kunnen zien. Vrouwen en kindleren
vaitten meer en meer moed, klimmen op de
treepd-aniken van' het rij'tuig, steken hun ar-
men naar binnen' door de ramen van het
portier en wanneer't hun geluikf het kind aan1
raJoen, roepen zij zegevierand„Ik heh hem
san0ar«jiU! Jk Hub dee, lawmpnm juogo-
raakt
Alexis 'NScolaievitch., verschrikt door de
heftigheid dezer betooging, heeft zich ach-
terover geworpeni diep in het rijiuig. Hij is
bleek en ontroerdi door het onverwachte dezer
voliksm-anifestatie, die zich zoo uitbundig nit:
op een wijize, die hem vreemd is. Hij is ech
ter igerustgesteld, als hij- den goedigen glim-
lach van- deze hrave lieden ziet, maar hi
blijlft verlegen etn1 als beschaamd onder de al
gemeene aandlacht, waarvan hij het voorwerp
is, en weet niet good, wat te doen of te zeg
gen. Ik voor mij' vraag mij, niet zonder zorg,
af, hoe d'it alles zal .afloopen, want ik weet,
dat er geen maaitregelen van orde zijn geno-
men voor het uitrijden van den grootvorst-
troonopvolger, omdat daaromitrent noch de
tijd noch de te vblgen route van te voren be-
paald kunnen1 worden. Be begin te vreezen,
d'at er een ongeluk zal gebemen te midden
van dSt geweldiig gedirang.
Ifltusschen komen- twee dikke gonodovy
(poliitieagenten) buiten adem aanrennen, a'
schreeuwend' en- tierend. De menigte met de
Hijdeldjke en gelaten volgzaamhedd van den
mo-ujik, wdjkt en gaat langzaam- achteruit
'Dan geef ik den.' opper-bootsman, die in een
tweede auto achter rijdt, het bevel ons voor
te gaan en zoo gelukt het om1 snel weg te ko
men,.
Vrijdag 21 Augustus. Hkimne Majesteiten
waren er op gesteld, alvorens naar Tsarkoie-
'Selb terug te keeren, een bezoek te brengen
aan- het klooster van- Troitsa. het rneest be-
roemde heil-igdom in Rusland na de oude
hermitage dte „laure", van Kief. De trein
brengt one tot aan het ldeine station van
Serghievo, vanwiaar wij per rijtuig naar het
klooster gaan. Zooals het da ax op een heu-
vel 1'igt, zou men het van verre voor een ge-
weldig versteiikte burcht houden, inriSen de
hel-kleurige klokketarens en de vergulde koe-
pals d'«r dartiea k«rkon nut dte wan
graagte dnmken.
Dr. te Hermepe vond in de Schagerwaard
gevallen met 3460 m.g., een te Harenkarspel
van 5000. Veel zal er van afhangen of er
magnesium sulvaten bij zitten.
De heer Smedin.fr vroeg of het bruine re-
renwater op sommige boerderijen met cokes-
)edden goed- te krijgen is.
Dr. te Hennepe zeide, dat over het alge
meen de humestof fen in het water niet sch'a-
elijk zijn. Het wordt vaak indirect schade-
ijjc omdat de bacterien er in kunnen groeien.
a de veenstreken is de bruine kleur van het
water onschadelijk. Het is echter noodig het
iruine water te filtrecren omdat als er te veel
organische stoffen inzitten de bacterien er in
kunnen groeien.
De heer Rant vroeg of door verplaatsing
de diarrhee bij de dieren nog kan'overgaan.
Dr. te Hennepe zeide. dat de chrouische
diarrhee een besmettelijlce ziekte is die niet te
genezen is.
Spr. werd onlang® nog door de Alkmaar-
sche Rechtbank gehoord over diarrhee als
een verkoop vernietigend gebrek. Het is een
darmontsteking en gelijkt wel op tuberculose
maar is dit niet. Het is absoluut ongeneeslijk
en de boeren doen dan ook het beste om de
beesten die het krijgen onmiddellijk weg te
doen. Er komen' wel eens een 3 wekeni dat de
dieren het niet meer hebben-, doch zij krijgen
i let steeds terug. Van de veearts uit Schagen
ontvangt spr. in verband hiermede zeer veel
mestmonsters. Door tuberouieering kan men
de ziekte onderhouden en men. doet goed ze
direct te slachten.
De voorziiter zegde hierna Dr. te Hennepe
dank voor zijn zeer onderhoudende rede. Spr.
hoopte dat ook anderen zullen- inzien, dat het
voor een centrale watervoorziening moeilijk
is om aan het water te komen. Met den
wensch de cursisten het volgend jaar terug
te zien sloot spr. de cursussen in dit seizoen.
(Applaus.)
UIT SCHOORL.
Maandagavond vergaderde de Vereeniging
voor Vreemdelingenvcrkeer ten huize van den
leer J. Beeldman. De opkomst was tamelijk
bevredigend.
De voorzitter, de heer Fl. Schermer, riep
alle aanwezigen een welkom toe en bracht
nog weer eens in herinnexing de mooie feest-
avond ter gelegenheid van het 1254-jarig be-
staan der Vereeniging. Spreker dankte nog-
maals, ook namens zijne vrouw, voor de stof-
felijke blijken van waardeering, hun op den
feestvand geschonken.
Eenige ingekomen stukken werden voorge-
lezen en mededeeling werd gedaan van het
werk der commissie voor het uitbreidings-
plan, alsook van het initiatief hetwelk het be-,
stuur nam inzake de plannen tot verbetering
van den verkeersweg CastricumSchoorl
den Helder. E>e melewerking van alle betrok-
ken gemeentebesturen was verleend, in wel-
ker dagelijksch bestuur de burgemeester van
Schoorl ook zitting heeft, en welke commis
sie zal zorgen vor uitgewerkte plannen en
zal oderhandelen met provincie, rijk enz.
voor de gewenschte subsidies. Van het werk
dezer commissie wordt voor deze dringende
wegenkwestie veel verwacht
De penningmeester, de heer Zuurbier, deed
verslag van den stand van zaken en de heer
P. A. Langeveld adviseerde namens de com
missie tot goedkeuring der rekening, daar
alles in orde was.
De vergadering besloot hiertoe, terwijl de
penningmeester een woord van dank ontving
voor zijn gehouden beheer.
De secrctaris ontving even eens dank voor
een door hem voorgelezen uitvoerig jaarver-
slag, waaruit we aanstippen dat de vereeni
ging 112 leden telt, dat 2 algemeene en 11 be-
stuursvergaderingen zijn gehouden; dat nog
800 gidsen in voorraad zijn, genoeg nog voor
dit iaar; dat aan het informatiebureau 320
schriftelijke en 410 mondelinge aanvragen
binnenkwamendat 270 brieven en 750 gid
sen en drukWerken zijn verzonden. Dit ver
slag werd onder applaus ontvangen.
Bij de bespreking der te maken reclame
voor den komenden zomer werd besloten om,
evenals in 1921, in de hotelrubrieken van en-
kele dagbladen te annonceeren, lid te worden,
weder voor een jaar, van het Internationaal
Verkeersbureau, en werd nog een bedrag in
handen gesteld van het bestuur otn- bovendien
nog naar beste bevinding, zoo noodig, aan re
clame te besteden.
Van het bestuur van de Schoorlsche Cou
rant was de mededeeling ingekomen dat zij
voorstelt om in samenwerking met Berger
vereenigingen een naamlooze vennootschap
op te richten en het blad nadien te doen ver-
schijnen voor het* Schoorlsche en Bergensche
miing verrieden. As bolwerk der Grieksche
kerk hadi het in den loop der eeuwen hevdge
aainvaLlen te ddorstaan, waarvan. wel het
meesit bekendi is het doorgestane beleg van
zestien miaanden in het begin van de 17e
eeuw dloor een legennacht van d-ertig dlui-
zend1 Pol en Met Moskou en dte steden der
Boven-Wolga is het zeker wel dte pl-aats, waar
■het veriedten het stericst herleeft: het Rus
land der boyarden, der grootvorsten, der
eerste Tsaren, en waar men het best de his-
torische vonmimg van het Russische volk be-
igrijpt.
•De kefzerilijlke familie woont er een- Te
Dteum bij en, knielt ceer voor die reliquien
van den heiligen Sergius, den stichter van
het klooster. De aartsbissdhop overhandigt
den- keizer daarop een' heiiigenbeeldi, geschil
dend op een brolkstuk van de iijkldst van den
heilige, d'e een der meest vereerde in gefaee
Rusland is. Vroeger vergezelde dit beeldi die
tsaren steeds op hum vetdtochten. Op bevei
van den keizer zal het naar het hoofdlkwar-
tier word'em gehracht en in dte veldlkapel van
den opperbevel'hiebber wordten geplaatst.
iDe keizer, de keizerin en hun kinderen be-
geven- zich daarna naar de Meine kerk van
Simt.Mcom, en vertoeven vervolgens eenige
oogemblikken iin de voonmalige vertrekken
der Patriardhen. Maar de tijd dringt en wi
m-oeten' het bezoek aan dte hermitage van
Gethstemiante opgeven-, die op eenigen afstamc
van het klooster .gelegen is, en waar volgens
een1 nog in Rusland bestaand gebruik, som-
md-ge hennieten' zich in ondleraardsche cdlen-
laten opsluiten-. Daar leven zij', in vasten en
bidden, soins tat het einde hunner dagen,
volkomem van de wereld' afgescheiden en'
krijgen' hun voedsel door een' schuifraampje,
hetwtelk het eenige middtel van gemeenschap
is, dat zij noig met hun medtemenschen heb
ben. tDfl ksizerlijlke familie neamt afscheid
vu dm «iirtihi««flhl*r m vanlaat het Umm-
ter, tot aan den' ringmuur uitgelcide gedaan
door een menigte van monniken, die zich om
dte rijtuigen verdringem.
HIOOFDSTU'K X.
De eerste zesm aanden van den oorlog.
'Wij keendtem den 22 en Augustus te Tsars-
fcaie-Selo terug, waar de keizer eenigen tijd
moest bl'ijiven alvorens zich naar het alge
meen hoofdkwartier te kumnen begeven. Eeni
ge hoogst belangriikc beslissingen vereisch-
bem za'jh tegenwoordigheid in de onmiddellij-
ike nabijheid' der hoofdstad.
Nliettegenstaandte de ontzettenlde verant-
woordtelijkheid die op hem ruste, had de kei
zer nog nooit zooveel vastheid van wil, zoo
veel vastbenadlenlheid1 en zooveek goestkracht
getoond ails gedurende dit tijdperk van "den-
oorlog. Nliimmer te voren- was hij aldus als
gezaghebbende opgetredten. Men- fcreeg den
indruk, dat hij' zich met hart en ziel had <toe-
gelegd' op dte geweld-ige taak om Rusland tot
de overwinning te voeren. Mien voelde als't
ware in hem de uitstraling eener innerlijke
kracht en tevens dlen vasten wil te zegevie-
ren, die zich mededecldte ,aan alien, die met
hem ita- aanrakilng kwamen,. De keizer was
van aard-besdheiaen en schroomvallig; hij
behoordte tot de soort menschen die steeds
aarzelen uit overmaat van plichtbesef, en-
die door overgroote gevoelighcid en kieseh-
heid' mioeiffijk er toe kunnen overgaan hum
wil door te dlrijlven. 'Hij- miste alle zelfver-
trouwen en was overtuigd' dat de dingem hern
steeds mislukten. Zijin leven sdheen' hel-aas
wel het bewijs te Teveren, dat hij niet geheel
on-gelijk had. Vandaar zijn onzekerheid en
zijn twijfel. Maar ddtinaal leek het alsof iets
in hem verandierd was.
CWmdd
