Alkmaarschs Gourant
HET TRA6ISCH LOT
KwrtmS Me n Twtoflgste laargang.
Maandag 27 Maart.
Brieven nit Weenen.
x.
F e u i 11 e t o n.
TO.
Kunst en vermaak.
14 Maart 1922.
Weenen' heeft 17 theaters, waarin avond
aan avond gespedd wordt. Enkede ex vail
geven na de eerste nog eeni tweede, een nacht-
voorstelling, die om ongeveer 10 uur begint
en tegen middennachit ol later eindigt. In dd
6 concertzaleni wordt in 'het seizoeni aivomd
aan avond gemusiceerd. Boivendieni zijn ex1
twee gxoote en 20 Heine theaters, waar roo-
ken geoorloofd is, of varkte's e. d. g;, terwijl
ex dan nog de noodige danshuizen zijn. In de
Urania, in het Vplikshuis en in een aantal an-
dere zalen vinden 3040 voordrachten
plaats. Rekent men dan daartrij nog de 000
bioscopen, dan zal men' moeten toegeven, dat
Weenen' zijn inwoners voldoende gelegenheid
biedt om zich te vennaiken of om leering op te
Als er over theaters wordlt gesproken, ver-
dien-t de Opera het eerst genoemd te worden.
Sedert 2 jaren is Richard Strauss de dixeo-
teur en eerste diligent eh ondamks omwente
ling en ivailuta-dlende staat zij op een hoogte,
die aleen geevenaard wordt door bet direc-
teurschap van Gustav Mahler. Het wereldbe-
roemde Philhanmonische Orkest met pro!.
Rose als conoertmeester aan het hoofd, geeft
wonderen van klankschoonheid, in-tultieve
muzikaliitdt en vfkkkdooze uitvoering. Strijk-
instnunenten van zulik een weekheid en vol-
theid van toon, koper van Zoo uitstekenden
Jdank en hout van zoo fijn gestem.de virtuosi-
teit is bij een, -ander orkest temauweraood te
vindien.
Het niet juist uitgebreide repertoire van
de opera omvat vooral Wagner en Mozart.
Verai eni Puccini en een redes van andere
oudere opera's. Van de modern eni (komt
Korngold met uitvoeringen van zijn „Vio-
lan-ta en van de „doode stad" en natiuur-
lijk Strauss in aanmerking. Vooral de
,rRosencavalier", Salome" en „Die bran ohue
Schatteni" zijn eerste-r anigs^voorstellingen,
waarbij Strauss geregeld persoonilijk diri-
geert en zijn werken met onvcrstoorbare kalm-
te, ter overwinning voert.
'De grooiste kunstCnares, die aan de Ween1
sdhe opera meewerkfc, is zonder tegenspraak
mevrouw Jeritza, die imdertijd aan de Metro
politan-Opera te New-York weergalooze tri-
omfen benaalde. Niet alleen haar heerlijk
sChoone, warme en Ware stem en haar ver-
6chijming makem van deze kunstenares een
ster van den eeraten rang. Ook haar mee-
sleepend temperament en haar sensationeele
begaafdheid maken, dat elk van haar rollen
een onvergetdijiken indruk achtertaten. Zij
zingt twee zeer uiteenloopende vakken met
hetzelfde gevolg: hat hoog dramatische en
het lyrisdhe. En zoo komt het, dat mevrouw
Jeritza het tot nog toe onheneikte volbrenigt:
zij zingt nu eens Carmen, dan weer Micael'a
en het is moeilijk uit te maken in welke rol
ziji het best voldoet. Elsa in Lohengrin, Eli-
sahet in Tannhauser, Siegl'inde en 'Senta be-
hooren even zeer tot haar repertoire ails Tosea
en Salome. Korngolds Violanta en de dubbel-
rol, Maria—Marietta in de „Boode Stad". En
wanneer haar deze enge kring te beperkt
wordt, fceert zij by, gelegenheid in een ander
theater tot haar oude liefde, de Operette, te-
rug en zingt en danst de „Adele" in den
„Graf von Luxemburg" of ae „Hanna" in
de „Lustige Wfrtwe",. terwijl Ldhax persoon-
lijk dirigeert.
Van de andere aan de opera verbonden
kunstenaars hebben de beroemde colora-tuur-
zangeres mevr. Selma Kurz, de tenor Leo
Slezak, de has Mayr, de ook als filmacteux
bekende bariton Bohnen en vele anderen een
beroemdheid, die over de grenzen van ons
land neilct.
Naast de Opera heeft de Volksopera zich
in de laatste jaren tot groote hoogte opge-
werk-t, vooral sedert Felix Weingartner er
directeur van is. In geen enkek stad heeft
een tweede opera het getmakkelijk tegenkxver
de eerste en zoo heeft ook de Volksopera ja
ren moeten strijdem, eer het haar gdukte, een
plaats te veroveren naast de veel rijkere Ope
ra, die over allerld middelen besdhikte. Wein
gartner geeft naast de zwiaardere muzidc ook
de liohtere: Meyerbeer, Lortzing en andere.
Hlj is iemand van ongelootlijke werkkracht
den
too-
het
het
tsFWlJl WJ «>o Bndw da fc«ad da PWMrsr-
momsche concerten te Weenen en Berlijn
leidt en hiji ook jaarhjka eemge niaanden' als
gastdirigenit in het verre buitenland (o. a.
Zjuid-Ameroka) optreedt, is het hem gelukt,
in de door hem geleide opera, mei stalen ijver
em groote geestoxilt uiistakend werk te leve-
ren en zijn ensemble tot een hoogte op te
voexen, dat het uu en dan met dat van de
opera op een Lijn kan gestdd worden.
Wat het toon eel aangaat, daarru spant
let Buxgtheater, de kroon. Wd zijn de onver-
getelij'ke tijden van Kariiz, Sonnentlial, Le
winsky en Wolter voorbij, maar de tegen-
woorchge tijd schijnt niet gunstig voor de
ontwikkelinig, van groote acteurs. Toch be-
schikt het Buxgtheater over een groot aantal
uitstekende kunstenaars en er, worden voox-
ste'lUngen gegeven, die de oude traditie eer
aan doet. Vooral in de samenspraak en in het
blijspd wordt het beste geievrd, maar aan de
opvoering van de klassieiken is wdeens dit
en dat aan te merken.
Het is opmerkdijlk, dat de nieuwe still voor
■het klas6ieke drama nog met gevonden is.
Hiet plechhge pathos, het versdiijnen met
liooge kothumen wordt in kunstzinuige krin-
gen als verouderd, ja als ongenietbaar be-
sichouwd. Toen trad in Berlijn Max Rein-
hardt op en hood, van nieuwe xegielbeginselen
uitgaand, voorstdlingen aan, die door f,aar
gedurfde en toch kunstzinnige oorspronkelijk-
Ueid geestdrift wekten. Verscheidene minder
begaafde regisseurs vodgden die xichting,
maar kwamen met nieuwe kunststukjes op het
gebied der regie, die telkens meer het uitenlij-
ke streelden> en' ten slotfce .hoofdzaak. werden,
texwijll de acteuxs meer en meer tot poppen
afdaalden, die slechts aan de invallen van
den regisseur hadden te gehoorzam-en. Het
ergst openibaarde zich dit aan het vroegere
konmklijike „Schauspieihaus" te Berlijn, -waar
sedert de omwemeling dingen gebeuren, die
met het gezonde menschenverstand en
goeden smaak spotten. Wanneer in de
neelscfene in Hamlet de acteuxs zich bij<
sped naar het publiek wenden, terwijl
koningspaar, op walks mimenspel het in deze
scene .aankomt, met den rug naar het publiek
op het SOufileurskastje zit, dan is dat nog
iang hiet het ergste, wat men het publiek, dat
van geeni tooneelkritiek weet, durft aan te bie-
den. Telll's zoontje verdwijnt voor het beroem
de schot in een kelderachtiige donkere grot
en Tell schiet in die duisternis, waarop de
jongen met den, getroffen appei uit den kefldex
te voorsdhijn komt! Richard III, die meestal
een wteinig mismaakt wordt voorgesteld, heeft
te Berlijn geheel onnoodig een kolossalen
bochel. In net laatste bedrijl echter ge-
durende den slag treedt hij op het
waarom is niet te raden met geheel naakt
bovenliidhaam en dus natuuriijk ook zonder
den bochel, die in de garderbbe acbtergeble-
ven is, doordat de tooneelspder een mormaal
mensch is. Ik zou nog heel wat van die ge-
nia'le invallen van modeme regisseurs
kunneni aanVoeren, om te bewijjzen, dat zij be-
lachelijik zouden mogen heeten>, als zij niet
zoo zinloos waxen.
In het Burgtheater denkt men er niet aan
zulke dwaaslieden na te volgen. De traditie
van het huis verzet zich tegen dergelijke bui-
tenspoxigheden. Maar bet Weensche publiek,
dat op kunstgebied voldoende geschoold is en
over genoeg zajn igevoel beschikt, zou zulke
dingen ook niet ongestraft toelaten. Zelfs de
overigens overal bej-ubdde Max Reinhaxdt,
wiens opvattingen over 't gdheel soms wat
bizar zajn, maar nooit dwaas, wordt te Wee
nen door de kritieik en het publiek wd niet
met geestdrift, maar toch met waardeerende
ihoffdijkhtid behandeld. A1 heeft dus de mo
deme regie in het Weemer Burgtheater nog
niet haar intrede gedaan, toch is een' vaste
stdjl voor de klassieken ook hier nog niet ge
vonden en de opvoeringen geven ten hioogste
min of meer gelukte, maar nog steeds zoeken-
de ipogingen te zien om een overgang te vin
den naar het modeme inzicht.
De andere sdhouwburgen der stad zijn het
„Volkstheater" en de „Kammerspiele het
^Stadt-theater" en het „Raknundtheater",
waar de mtodernste werken- Worden opge-
voexd. De rest is niet zwijgen, maar operette.
In dat opzicht wordt van het goede te veel
aangdboden. Het is waar: Weenen is de stad
van den wals eni van de lichte miuziek, de
aan die <h«aterfflTrtotear«i, d!e a«wr
komen, in uitstekende opvoering willem loonen
en dat herhaling er, van 300 5 360 avonlden
avonden achtexeen, de waarde van het stuk
vertuoogt, omdat de trekkracht er van diaar-
door bewezan wordt. Dat allies toegegeven,
blijft het toch te betreiuren, dat in: met minder
dan -6 theaters avonld aan avond operetten
worden gegeven en dat er in den laatsten
(ijid gexuehten gaian, dat een> tot nog toe aan
emstige tooneelkunst gewijid huis in het voir
gemde seizoen ook de poorten voor deze lich-
tere mtuze wil openen.
A1 zijn de opvoeringen nog zoo goed. de
operette blijft toch, ondanks de voorhdde
van het groote publiek, naar mijn besc'neiden
meeningf een kunstuiting, die niet volkomen
emstig kan worden opgenomen. Bedenkelijke
tckstboekjes, modeme dansen, schitterende
toi'letten een beetje romantiek en rijkelijk veel
sentimentaliteit, diat zijn de ingredienten, die
met de melodieuse muziek een drank samen-
stellen, die de zinnen van het publiek op de
aangenaamste wijze benevelt, zonder veel
geestelijke 'medewerking te eischen.
Wat het repertoire van de kleinere theaters
aangaat, daar heeft men dezen winter bij-
zondere aandacht geschonken aan het zg.
„Dirnenstuck", wat niet van al te fijnen
*maak van het publiek getuigt. Lulle von
Wedekind, een werk van stuitende realiteit,
geeft voile huizen. Leopoldine Konstantin,
de bevalltge actrice, speelt sedert weken een
van haar duivelsche, zedelooze vrouwenrol-
len en heeft een nieuw stuk in studie: „L'eco-
le des Cocottes" van Armont en Gerbidon,
waarvan de titel al glashelder is. Het meest
aanhoudende succes heeft het weli^vaar
""esHge. maar zeer gepeperde bliispel: „L>er
WehrwolF' van den Spaniaard Canna. waar
in het spiritisme door erotische verwikkelin-
?en belacheliik wordt gemaakt. Schnitzlerts
Reigen", waar;an de opvoering den von
pen winter tot groote schandalen aanleiding
paf en tot een opstandigheid van het niet
m«er toepebten publiek, daar het hufs uit-
verkocht was wat weer een politieverbod
voor verdere voorstellingen tengevolge had,
is sedert een ice da pen weer orvpenomen. Het
natuuriijk weer uitverkochte huis wordt
avond aan avond door politie beschermd, wat
tot allerlei grappen en straatvertooningen
aanleiding geeft. De politie, striidende voor
.em erotisrh tooneelwerk. en bereid om tegen
dp nrentschheid met de hlanke sabel op te tre-
den. is iets. dat zich bit uitstek zou leenen
voor een bliisoel Misschien staat er een
dichter oo d;e het enderwerp aanpriipt en
ons den volgenden winter vergast op een wel
geslaagde premiere Ten slotte geldt toch
nersrens meer dan bij het tooneel het woord
van Voltaire uit de voorrede van ..L'enfant
rrrodicrue"„Tous les genres sont bons.
hors le genre ennuyeuz".
Dr. E.
ProYinciaal Nieuws
stad waar de opere t te-compon is ten bijzonder
goed schenen te 'gedijen. Het is ook waar: in
jweenen heeft men den stijl van de mod'erae
operette en man weet er voorstdlingen te ge
ven1, d'ie voor de gehede wereld ten voorbeeld
kunnen strekken. Het is ook verklaarbaar,
dat de groote uitgevers van operetten- te
Weenen, die met de geheele wereld betrekkin-
gen onderhouden, de nieuwe gewilde stukken
UIT LIMMEN.
Zaterdagmiddag 2 uur kwam de Raad in
openbare zitting bijeen. De heer Valkering
was met kenoisgeving afwezig. Voorzitter de
heer J. J. Niewenhuisen, burgemeester.
Van Ged. Staten waren verschillende raads-
besluiten goedgekeurd temg ontvangen, w. o.
van het G. E. B., waarbij dit college de op-
merking maakte, dat de onbetaalde kwitan-
ties voor stroomlevering spoedig betaald
dienden te worden.
Mededeeling werd gedaan, dat de rijksuit-
keering aan deze gemeente 1688,10 be-
draagt.
Van de heeren Valkering, Vis en C.
Nuijens Mzn., leden der schoolcommissie, dat
het L. O. hun goedkeuring kan wegdragen.
Van eenige.opmerkingen van de commissie
zal nota worden genomen.
Daarop kwam een voorstel van B. en W.
inzake wijziging begrooting der gemeente
over 1921.
In verband hiermede werden eenige af- en
overschrijvingen op genoemden dienst aange-
bracht en tot de voorgestelde wijziging zon
der hoofdelijke stemming beslotea.
Voorstel van B. en W. tot wijziging der
verordening plaatselijke inkomstenbelasting
B. en W. stelden voor, daar Ged. Staten be
zwaar maken tegen den aftrek van levenson
derhoud (aangenomen op 500 voor onge-
huwden) voor alien gelijk te stellen en te
brengen op 600.
De voorzitter lichtte toe, dat de heffings-
schaal hetzelfde blijft, met schrapping van
een artikel, hetwelk wetteLijk geregeld is,
brengt dit geen ingrijpende veranderingen
Conform besloten.
De heer Pepping sprak zijn teleurstelling er
mengaan van alien het eenige noodige was
gewieest om een naderende ramp te verhoe-
over uit, dat bi] de Rijksinko«3tmbelurting de
biljetten zoo laat uitgerelkt worden. De gele
genheid wordt zoo ontnomen o» in taxaiq-
nen te betalen.
De voorzitter zeide. dat dit wettelffk gere
geld wordt. Er is niets aan te doea.
Voorstel tot nadere salarisregeling van den
lijnwerker aan het 0. E. B., ingaande 1 Ja-
nuari 1922.
De voorzitter las het request hetwelk van
den lijnwerker ingekomen was, voor. Hij
vroeg een verhooging van salaria en vergoe-
ding voor een rijwiel van 50.
Dit sctotijven werd gesteld in handen der
lirhtromm;ssie, die adviseerde een verhooging
van 2,50 per week te geven en een vergoe-
ding van 25 voor het rijwiel, met welk ad-
vies B. en W. zich vereenigden.
Besloten werd het salaris te brengen op
935 per jaar en 25 te geven voor vergoe-
dinrr van het rijwiel.
Een voorstel xan B. en W. om de atroom-
prijs van het G. E. B. voor licht met 3 cent
per K W. U. te verlagen. ingaande 1 Maart.
De prijs voor kracht blijft gehandhaafd.
De voorzitter zette uiteen dat de opzet
voor stroomprijs niet te hoog is geweest,
doch deze verlaging mogelijk was door de be-
langrijke verlaging van den kolentoeslag.
Besloten werd den prijs voot licht op 37
cent voor kracht op 26 cent per K. W. U. te
brengen.
De heer Mooij zou de prijs voor kracht
verlaagd willcn zien, nergens is het zoo hoog
als hier.
De heer Dekker. voorzitter der lichtcom-
missie, ontkende ait niet. Voor kleinere mo-
toren is de afname soms gering. Als de uit-
komsten voldoende bekend zijn, zou hij ook
vot verlaging zijn.
De voorzitter zette uiteen, dat voor „Hol-
landa" een uitzendering kan worden gemaakt
door B. en W. Als zoodanig zal hij met een
voorstel komen.
Gretif:catie aan de verloslcundige, mej. W.
van Kessel.
B en W stelden voor, om als blijk van
waardering deze te verhoogen van 100 op
f 200 Conform besloten.
Bij de rondvraag vroeg de heer Mooij naar
den uitslag der subsidie voor Gezinsverple-
ginor Deze vraag dateerde al van 27 October
1920
De voorzitter zeide dat dit zeer lang lijkt.
doch door omstandigheden steeds is ver-
traagd. De kwestie van een wiikzuster is
steeds han-gende. Destijds was dit bijima zeker-
heid. mits zii hier wilde wonen. Het was nu
weer vertraagd doordat de voorzitter de in-
stuctie zoekende was. De post subsidie was
daarom maar weer voor 10 op de begroo-
tin? gebracht.
De heer Mooii nam met een toezegging tot
de vo1?ende vergadering genoegen.
Daama ging de Raad in coniito.
UIT HIE I LOO.
Gister geraakte het paard van den tuinder
M. S., terwijl het aangespannen was aan den
wagen., op hoi. Het dier sprong over den/ go-
sloten boom van den, sipoorweg die werd ver-
nield, terwijl de wagen staan bleef. Het paard
dat inmiddels op de spoorweg was komen- te
vallen stond op en sprong over den anderen
afsluitboom waarna net gegrepen werd. Met
eenige averij, liep het ongeval af toch was het
een schadepost van 43 voor de Spoorweg-
maatschappij.
Daar de heer H. Tax, lijnwerker bij het G.
E. B., zijn tegenwoordige woning (huis voor
het hoofd der school I) moet verlaten, is aan-
besteed een woning in het Slempad.
Uit een 6-tal inschrijvers is het werk ge-
gund aan den heer J. Kaandorp alhier, zijnde
de laagste inschrijver, voor 4365.
Door B. en W. is het vervoer van grint
naar den Hollenweg gegund aan den laagsten
inschrijver, den heer A. Bakker.
UIT AKERSLOOT.
In de plaate van den heer G. A. E. Wil-
ken, kantoorhouder der posterijen alhier, die
's Rijks dienst met pensioen gaat verlaten, is
benoemd de heer Lieuwes, besteller der poste
rijen te Haarlemmermeer (Hoofddorp).
UIT SINT PANCRAS.
Zondag kreeg Vrone I bezoek van B. S.
V. 2 voor een competitie-match. Deze laatste
ontmoeting bracht een uitslag met blanken
stand 0—0, een voordeeltje voor Bergen,
waar het bij een voorgaande match verloor
met 02.
De voorhoede van Vrone was dezen keer
slecht op dreef.
Scheiasrechter Van Lienen voldeed zeer
goed, al mocht er op ruw spel wat meer ge-
let zijn.
UTT WIN'R'HL
Gedurende het jaar 1921 werd door dt
Fruit- en GToentenvereeniging „Winkel" tii-
dens de markten omgezet voor 68414,12,
waarvan door een aer meest getrouwe afne-
mers, de firma Van Os te Helder, alleen voor
pl.m. 21000 werd afgenomen. Voor het be-
dienen van de marlct zijn in functie een keur-
meester, een boekhouder, een afslager en een
schrijver die alien weer worden bestendigd.
De aftredende bestuursleden werden herko-
zen.
Sus'dies zullen worden verleend aan de on-
dememers van verschillende routen om
m'rktwaar op te halen.
UIT SCHOORL.
Bij de*op 24 Maart 1.1. door den architect
K. P Zuurbier alhier gehouden aanbesteding
voor het bouwen van een woonhuis aan den
Laanweg alhier, werd als volgt ingeschre-
ven:
K Rol. Aikmaar, f 9559; C Koel, Schoorl,
f 9700: P Bot en I. Borst, Heerhugowaard,
9700: P. Wildeboer. Warmenhuizen,
9980; P. den Das Schoorl, 10000;
A. Buur Bureerbrug. 11300; G. Beek,
Bergen, 12300; I Booij. Aikmaar, 12700
UIT KOEDIJK.
Zatexdagavond werd door het Departement
Koedijik der Maatschappiji tot Nut van't Al-
gemeen, in het lokaal van den heer J. Groot,
de laatste vergadering gehouden van dezen
winter, welke bijeenkomst als een feestavond
werd bedoeld voor leden en genoodigden. Te
7 uur op end e de voorzitter, de heer W. Kooi-
man, met een kort inleidend woord van wel-
kom de vergadering.
Ds. S. de Groot hield een lezing over het
onderwerp „Korte indrukikeni uit het dagiboek
van Louis Couperus". Spreker voerde ons
naar het schoone Italie met zijn mooie luch-
ten en monumentale gebouwen, boomen, bloe-
men, pi an ten en mensch en. De lezing werd
met stille aandacht gevolgd «n verwierf e«u
danbaar applaus.
Mej. N. Stamde Zeeuw vergaatte de aan-
wezigen op een drietal zangnumers.
Hierop volgde een tooneelstukje getiteld
„Oorlogswee", het welk te zien gaf de ellende
van den oorlog. Door een viertal dames werd
een- voordracht gegeven )rHet gele gevaar"
hetwelk tgevclgd werd door een tooneelstukje
getiteld .,Koffiepraatje" in welk stukje ver-
eohillend.e plaatselijke persouen en toestan-
den aan hespreking werden onderworpen.
Dikwijls deed zich een luid gelach hooren.
De samenstel'ler van het stukje, de heer Was-
senaar, verkreeg een luid applaus. Tusschen
de stukjes door was vanaf de katheder enikele
bijidragen gegeven van ernst en luim, waarbij
zekCT genoemd mag worden het gedicht van
den heer Jn. Otto, door hem voorgedragen,
behandelende plaaiseldjike toestanden en per-
sonen.
N:a de pauze volgde een tooneelstukje
„Verboden Vruchtf'. Was de inhoud van het
stukje klein te noemen, het werd op uitmun-
teode wijze opgevoerd dank zij; de bekwame
krachten als mevr. den Hartog en den heer
P. Kok, terwijl de andere meaespelende het
geheel prachtig aan vulde. Hierop gaf mej.
J. OttoKeeman een paar mooie zangnum-
mers.
Daama kwamen er weer voordrachten:
„De Vroolijke Volendammertjes" door vier
dames en vier heeren in Volendammer cos-
tuum vlot en vlug gezongen, waarop volgde
„Strand-idylle", hetwelk door versdiillende
op allerlei wijze uitgedoschte person en werd
voorgedragen. Beide stuikjes oogsten ook zeer
veel bijval Tot slot gaven een paar gasten
de heer Bosnian en mej. Vaseur (hier ter
plaatse nog goede oude bekenden) een- vroo-
lijik zangnummer waarvan het refrein doox
de aanwezigen werd meegezongen.
Te drie uur ging de voorzitter tot sluiten
over en dankte alien die mede gewerkt hadden
aan het welslagen van dezen avond en het
■hem als leider gemakklijlk gemaakt hebben.
Ook kregen een woord van dank de cafehou-
der Groot en zijn vrouw voor de bediening.
De afdeelingen- hebben getoond een feest
avond te kunnen organiseeren die gehoord en
gezien mag worden^ en dat dit gewaardeerd
wordt blijkt telken jare uit de groote belang-
stdling en de uitbreiding van nef ledental.
Sport
BELGll^NEDERLAND fE
ANTWERP EN.
Het Belgisch Elftal wint zeer verdiend.
met 4—0.
Vier-nul! Een uitslag, die zeker algemeen
in den lande de grootste verbazing zal wek-
ken. Het verbazend gioot aantal Hollanders,
dat de Oranjemannen naar Antwerpen heeft
VAN NICOLAAS II EN ZIJN OEZIN.
(Dertien jaren aan het Russische hof) naar
hert Fransch van Pierre Gi'liliard door Mar
guerite de R/ouvMe. (Geautorisewde varia-
lin'g.) Nadruk vaxbedan.
28)
Toen Bonaparte in 1793 Toulon belegerde
dat in het bezit der Engelschen was en waar-
uit hij hen wilde verdrijven, bestudeerde hij
op zekeren dag den bouw eener nieuwe bat-
terij.
Nauwelijks hadden de Engelschen dat ge
zien, of zij opeoden een levendig vuur. Bona
parte, die een bericht wilde wegzenden,
vroeg om een sergeant, die schrijven kon.
Onmiddellijk kwam er een- naar voren, die't
dictaat opnam. Nauwelijks was hij daannee
klaar of een kanonskogel sloeg -tusschen Na
poleon en hem in den grond en bedekte hen
beiden met stof. De sergeant keek bedaard
op en zei zich tot de Engelsche linie wen-
dend: Dank u, heeren. Zeer verplicht. Ik
had juist wat zand noodig voor m'n brief.
Napoleon werd getroffen door de kalmte
van den onderofficier, hij vergat het voorval
nooit; de sergeant werd spoedig bevoTderd
en bracht het tot generaal. Het was de dap-
pere Junot, die door zijn moed en vastbera-
denheid Hertog van Abrantes werd.
HOOFDSTUK XV.
De omwentellng. Nicola as 11 doet af stand
van den troon. (Maart 1917).
-Rlaspoetim -leefde niet meer, het land was
igewroken. Eenige moedige mannen hadden op
zfdk geaomon den man ts dsodaa, die sen
v»«rw«r|» vaa atoAuw was jfcwwdaa vase
gaosch het volk. (1) Men zou tneenen dat na
deze uitbarstin'g van loom de gemoederen tot I om een .naoerenoe rami
kalmte zouden komen. Dit was echter niefl den- Daannede werd weliswaar van de la-
het geval en het conflict tusschen den tsaar
en de 'Doerna: werd' integendeel verscherpt.
De keizer was overtuigd, dat ieder toege
ven van zdjn ik-ant -in de tegenwoordige om
standigheden als een bekentenis van zwa-k-
heid' zou worden opgevat, die, zonder de
oorzaken tot ontevredenheid weg te nemen,
welke ontevredenheid1 voortvloeiae uit de ont-
beringen en het lijden van den oorlog
slechts afbreuk zou doen aan- zijn gezag en
aldus de omwenieldng verhaiasten. De op-
positie van- de Doema deed' de imbekwaam-
hieid en die onmacht der regeering slechts des
te meer uitkomen, maar verbeterde den toe-
stand niet. De botsingen werden, steeds hef-
ti'ger, de intriges verdubbelden, terwijl slechts
de eenheid van het denkende deel des voiles
den- nood-lottigen invloed van Protopopof had
kuinn'en' te niet doen en een eendr,achtig sa-
(1) Hiet betreft hier, wel te verstaan, het
denkend! deel van het Russische vollk. De ont-
wilkkelden stelden voor het meerendeel wei-
nig 'belang in Rlaspoetin an onder degenen,
die van zijn bestaan afwisten, waren velen
hem gunstig gezind. Zijn dood: werd d-oor
velen beschouwd als een- wraakneming der
hovelingen, die beefden voor het verlies van
humne voorrechten. ,,Den eersten keer, dat
een der onzen tot de®. tsaar was opgeklom-
meni, hebben de groote heeren hem gedood",
zoo spraken zij. Voor den moejik waren de
schuildi'gen zij die den vorst van zijn volk
afhielden en, hem beletten, zijn g-unsten tot
hen uit te strekken. Vaod-aar het spreek-
woord1: „De tsaar stcmti toe, maar ziin die-
naren bewi'Hi'gen- niet?', door hetwelk men
uiting gaf aan het vertrouwen in de goed-
hBld! van dsn tsaar m ua daa hsa* «sg*
htt, die
dende partijeni gevraagd, dak hij zich uit va-
derlandsliefde bereid' zouden verklaren van
hum rechten .afstand te doen, maar al- was
dit offer ook zwaar, men zou mogen mee-
nen, dat de diep-treuxige toestand van 't
land en het besef van een- nationaal gevaar
hun daartae de kracht hadden, moeten schen-
ken. Hloe was het mogelijk, dat men in Rus-
land niet begreep, wat men in Duitschiand
zoo goed inzag, oi. dat een revolutie het
land noodzakelijkerwijzje aan den vijand zou
overieveren.
„Ik had zoo menigmaal gedroomd", zegt
Ludendorff in zijin ,jHerinneringen aan den
Oorlog", v-ap een Russische omwenteling die
onze mi'litaire lasten zou verldchten. Steeds
bleef het een droomheeld! Totdat die om
wenteling op- een goeden dag onverwachts
uitbrak. Ik voelde een zWaar gewiicht van1 mij
afvallen."»(l) Duitschiand was het eenige
land, dat Rusland kende, beter en vollediger
dan de -Rtussen- zelf. Men gaf zich daar se
dert langen tijd rekenscha-p dat de tsarenre-
geering met ,al haar fouten in staat was, dien
strijd; vol- te houden. Men wist, dat de val
van den tsaar het land aan 'Duitschiand' zou
overieveren' en dus zocht men door alile mid
delen dien val te be werken. Daarom had
.men in, Rusland tot elken prijs het bestaanae
regeerimgsstelsel moeten schragen, totdat de
oorlog voorbij: zou zijn. Op dat oogenbLik
zou de revolutie onvermijdelijk uitgebroken
(1) Ludendorff: JHerinneringen aan den
oorlog" 'Deel II, hlz. 20, (2 deelen in 8°
Roy at Parijs). Wat Ludendorff niet vertelt
en met reden, dat zijn de onvermoeide pogin-
gen- van de Duiischers om die Russische re
volutie, walk# sao ,.rnverwachi» uithnUc*. uit
to 1
zijn; zij- kon alleen bezworen worden door
een onmiddellijk ingevoerde grondwet en
dan nog!... De mxxilottige verblindheid der
heerscheis zou echter het volk op een dwaal-
spoor brengen.
De keizer werd voor alles bezield' door
twee oppermachtige gevoelens dit wisten
zelfs zijn' pol'itieke vijanden waarop iedere
RUs muurvast Ikon bouwen. Het was eeoer-
zijds de liefde voor zijn land en' anderzijds
zijn vast besluit om den oorlog tot het uiter-
ste vol te houden. In de verblinding der
hartstochten begreep men niet, welk een ze-
dd-ijke kracht voor het Russische volk de
tsaar tenslotte vertegenwoorddgde in zijin
onomstootelijk vasthouden aan de eimdelijkfc
overwinning, men begreep niet, dat de ge-
dachte welke hij voor de volksmenigte beli-
chaamide, alleen het land tot die overwinning
kon voeren en Rusland redden- van Duitsche
slavemdj-.
De positie van- den tsaar was buitenge-
woon moeilijk. Voor de uiterste rechterzijde,
die heil verwachtte van een overeenk-omst met
Duitschiand, was hij de hinderpaal, die men
uit d-en weg moest ruim/eni om een ander
vorst in zijn plaats te stellen. Voor de linker-
zdjde, die de overwinning begeerde, maar de
overwinning zonder keizer, was hij de hinder
paal die moest vallen door een omwenteling.
En terwijl de laatste een krachtige propa
ganda voerde in het binnenland en aan het
front en aldus zander het te we ten in de
kaart van- Duitschliand speelde volgde de
partiji der gematigden de gevaarlijkste ge-
dragsl'ijn, <Se echter het meest met dien Rus-
sischen1 vol'ksaard1 strookte, te weten: met het
Slavische fatalisme er zich toe te bepalen,
den- loop der gebeurtenissen af te wachten,
in de hoop dat de Voorzienigheid ze wel ten
beste zou leiden; dus de -partij der gematig
den bleef werkelee* teeziem. Men bood enkel
lijdalijk vwrm m aito, dtt mm Wer-
door het land met tamiheid sloeg. Wat het
groote publiek betreft, dit was zonder het te
weten- het gehoorzame werictuig der Duit
sche intriges geworden-. De meest verontrus-
tende bericbten, die de ronde deden en gretig
geloofd1 werden, riepen in het binnenland een
afbrekemden geest op van antd-keizersgezind-
heid en schiepen argwaan en, wantrouwen,
die zich weldra ook deed' geldan aan het
front. Ieder beijverde zich zijn slag toe te
brengen aan den steunpilaar van het wankele
gebouw en niemand aachi er aan bijtijds
te stutten en het' ineenstorten te voor komen.
Men, deed al het mogeldjke om de revolutie
n-ader te brengen en niets om er de gevolgen
van te voorkomen.
Men vergat, dat Rusland niet alleen be-
staat uit vdjftien a twintdg millioen men-
schen, die rijip zijn voor het parkmentaire
stelsel, maar dat er tevens een nonderd twin-
tig of honderd' dertig millioen boercn wonen,
voor het meerendeel ombeschaafd en onwe-
tend, voor wie de tsaar nog steeds de Ge-
zalfide des Hieeren was (1) hij, dien God' uit-
verkoren had' om't lot van Groot-Rusland te
bestieren. De moujik, die van zijn vroegste
kindsheid al gewend is den priester den'
tsaar te hooren aanroepen tijclens het mis-
offer een van de plechtigste oogenblikken
van den dienst moestt in zijn mystieke gees-
tesvervoeriing hem wd een bijna goddelij-ke
macht -toekenoen.
'De tsaar was in werkdij-kheid niet het
hoofd' der Russische sitaaiskerk, hij was er
de bescherroer, de verd'ediger van, maar sinds
Peter die Giroote, 't Paitriachaat had opge-
(1) -Deze gedachte vird't men terug in het
volksgezegde, waarin zich het kinderlijk ge-
loof van den Russischen; boer en tevens het
besef van zijn onmacht uitspreekt: ,,God' is
wel keel hoog bourn uu at de waar vd had
var vn eas ad."
