DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. No. 78 Honderd Tier en twintigste Jaargang 1922 ZATERDAG De wijziging der Arbeidswet als middel tot vcringing yan productioprijzen. 1 APRIL Bit tramser beitaat sit 3 MaSea Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalvc Zoa- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnemcntsprijs bij vooruitbetaling per 3 maanden Toor Alkmaar 2.trance door het geheele Rijk 2.50. Afzonderlijke en bewijsnummer* 5 cents. Prijs der gewone Advertentien. Per regel 0.25, bij groote contracten rabab Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N.V. Bode- en Handelsdrukkerij v/h, HERMs. COSTER ZOON. Voordam C 9. hi. Directeur: G. H. KRAK. Telefoonnummer 3. Telefoocnr. Bedactlo 33. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. BnitenUiwl. DIE IIERISCHE KWESTIE. Ails een der belangrijkste pun ten van de overeenkomst tusschen. Iersche en Emgelsche gedelegeerdem (zie ons no. van gisteren) word genoemd, dat in den loop van de maand, volgen.de op de afkendiging van. de wet tot vestiging van de grondwet in den lerschen Vrijstaat in welke maand het Noordelijk parlement voligens de Londen- sche overeenkomsit zal beslissen over dte al of tmiet toetreding van Ulster tot den Vrij staat de onderhandelaars van de onder- haivige overeenkomst opnieuw een conferentie zullen, houden. Op deze conferentie zal dan warden beraadslaagdl over de middelen ter verzekering van die toetreding van Ulster, of wanneer Ulster bestfuit niet toe te treden, over een andere regeling van de grenskwes- ties tusschen beide gedeelten dan door de grenscommissie, welike in de Londensche overeenkomst is benoemd. Een ander belangrijk resultaat van de be sprekingen is, dat de twee regeeringen van Ierlamdl een regeling zullen treffen. voor het in vrijheid stellen der politieke gevangeneni, terwijl zij. tevens overcen komen tot de be- irokken personem het verzoek te richten, om af te zien. van het houden van opwlndmde redevoeringen en in het belang van den vrede in Ierland matigheid te betraditen. Blijtkens het officieele verslag van de Zon- dag gehouden concentie van het Iersche repu- blikeinsche leger werd daar eeni resolutie in- gediend, behelzende een1 „verklaring van dic- tatuurM met het doel de ontbinding te gelas- teni van alle zoogenaamde regeeringen in Isrlaad door mr vtrisod van parlesnanteire verkiezingen totdat zulk een verkiezing, door alle volwassenen., kan worden gehouden zon der oorlogsbedreiging van de zijde van Enge- land. Deze dictatuur zou de vier regeeringen in Ierland, die tegen de republiek zijn, omver- werpen nl. Dail Eireann, de voorloopige re geering, de Britsche regeering en de noorde- lijke, regeering. Onverdeelde instemming vond het denlk- beeld dezer dictatuur niet; zoo vreesde men er burgeroorlog van. Er werd ten laatste be- sloten, de motie bij wijze van advies aan het bestuur der conventie over te, brengen, dat daarover dan op 9 April zou beslissen er. in- tusschen bevoegd zou zijn zoo noodig de ver kiezingen tegen te houden. De boycot van Belfast is op verzoek der katholieken te dier stede opgeheven. Draadloos wordt aan net N. T. A. ge- meld, dat de „vrede" tuschen Noord- en' Zuid- Ierland is geteekend door Winston Churchill en de andere Britsche ministers, Sir James Craig, den premier vaun Noord-Ierland, en drie zijner collega's, en door Michael Collins, Arthur Griffith en de andere vertegenwoor- digers van de voorloopige regeering van den lerschen Vrijstaat. A'MIERIIlKAAiNISCH CHEDIET AAN OOSTEINHIJK. Aan het slot van. de ziting van d'en 'Nlafi- onalen Rlaadi deelde de bondskanselier mede, diat, volgens een telegram uit Washington, de motie-Dod'ge, die toelaat, dat Oostenrijk van den Volkenbondi een krediet krijgt, nu door beide ifuizen van het parlement is aan- genomen. De mededeeling van dien bonc's- kanselfier werdi door bet Hluis met levend'ig bandgeklap begroet. AMERIKA EN DE BEZETTINGS KOS TEN. IDe „Chicaigo Tribune" meldt, dat de re- geeringfeni van Franlcrijk en van' Belgie in noofdzaak de Amerikaansche nota over de kosten van het bezettingsleger aan den RSjln hebben aanvaaid. Gemeld wordt, dat En'ge- landl hetzelfde standpunt zal innemen, doch dat die drie landen nog besprekingen' zullen voeren over de door de Ver. Staten voorge- stelde wijze van betaling. Gemengd Nieuws DE BRIELSCHE FEESTEN. Brielle eischt voor zich dte eer op dm eer- sten steen gelegdi te hebbea van Neerland's onafhankelij'kheid en daarom viert zij hedlen. nu het 350 jaar geleden is dat de stad were ingenomen, feest, op eene wijze, zooals dit nationaal feit nergens in Nederland ber- dacht wordt, al heeft men dan ook ter ge- dachtenis van het heugelijk feit in tal van He dei landsche steden en dorpen heden de vlag- gen uitgestoken. DC burgeriji van Brielle kent natuurlijk heel goed' de geechiedeais «a zij weet wel, dat JOPIE SLIM met DIKKIE BIGMANS hebben een reusachtig succes op hun tocht. PrJJs per deeltje 80 ct., fr. p. post na ontvangst van postwissel groot 70 ct. N.V. Hbrms. Costxr Zoom, Voordam C 9. Tel. 8. let aan eene foevallighedd te danken was, dat de Watargeuzen op den gedenkwaardi- gen len1 April van het jaar 1572 de poort van Brielle bestormden. De ingezetenen hebben1 zich onder leading van een groote conimissie uitgesloofd1 om de stadi een feestelijk aanzien te geven en zij zijn daarin bijzonder goed geslaagdi. iDuizendan trokken din den vrcegen morgen maar de haven, waar op dte re£ buiten. het ha- vanhoofldi, tuschen twee torpedo-boot en in ,ydte iHytirograaf' ligt, in welk jacht de Ko- ningin en Prinses Juliana, die daarmede gis- terenavond hier zijn aangekomen, den nacht hebben doorgebracht. De Prins en Koningin- Moedter zijn hedenmorgen vroeg hier aange komen. Om half tim vanmorgen heeft de Koninfc- lij'ke familie de „HydrograaP' verlaten. Zij werd door een stoomsloep naar Brielle ge- hracht, waar zij na aankomst onmiddellijk de vermaarde Noordpoort, waarop een mo nument is geplaatst, ging bezichtigm. Vandiaar begaven de vorsteliike personen zich1 naar de St. Cathriinekcrk. Nadat de le- den van het Vorstelijlk nuis bij dien ingamg der terlk door .Kerkvoogden zijn ontvangen en zich onder zachit oQelspel naai" hun plaatsen hebbm begemi, sprak Dr. de Visr ser een kort gebedi uit. Daarna zong de vergadering Psalm 66:6. Hiema hield minister Dr. de Visser een red'e. Im die taal alldus de minister van dit klas- sieke verlosingsgebied1 liggen de gevoelens zoo juist uitgedrukt, diie ons thans bezielen. Ook Nederland weet, als het zich de Spaan- sche dwingeland'ij herinnert, te spreken van ..geweld" van buitenl. „Bangen teg;enspoed" hebben. onze valderen in die tachtigjarigen mameloos veel1 ondervonden'. Zij1 ziin benauwd igweest tot stikkens toe. 'Maar zij hebben ook, gelijlk veelal oudrlisrael, ruim kunnen ,,adem- halen" en hunne bevrijdingszangen kunnen aanheffen. Want bij, alle hulde aan men- schen was het hunne rotsvaste overtuiging waarvoor zij. "goed en bloed veil hadlden, dat het God was, „die hen in nood had behoed." .Nooit echter hebben zij dit zoo diep be- seft als bij de inneming van den Briel. Het- geeni reikhalzend yerwacht werd, bleef uit, wat niemiand voorzien had gebeurde. Plotse- ling daagt er hulp van eene zijde, waarop niemand gerekend had1. Een ongekende en verbijsterende samenloop van omstandighe den maakt em op zichzelf onbeteeekend wa- pmfeit tot grondslag van het gebouw onzer vollksvrijheid. Wie in den Bnel Icon op 1 April 1572 vermoeden diat de loot aldaar in het kruit was gestoken, waarvan de uitbars- ting Alva vernederen en Holland reddm zou? INiemamdl „Nem, dat heeft God gedaan P Z66 beledm onze vaderen en z66 belijden wij met hen. Em daarom kom en mocht het niet andere, of de Briellsche feesten moesten begimnen met em gang maar God's huis. Pirn naar welik Godshuis gaan wij, hedm liever dan naar deze St. Catharijnekerk? Van hiaar form toch wapperde het eerst in Holland1 die prinsenvlag, die dm dageraad onzer vrijheid1 voorepelde. Spreker gang vervolgens na hoe het met dem toestand van Nederland geschapen was, hoe de verbittering tegen Alva ten toppunt gestegen was. 'De tiende penning was de droppel, die den ten' boondle gevulden liijdens- kelk dreigdfe te doen overloopen. Scharm van brooddoos gewoTdm. burgers balden van woe- de dfe vuisten tegm den dwingeland. Het rommelde hevig in Holland's ingewand. Wa' z<xu' het worden? Wie is er, die dm moed. de lcracht bezit om de slavenketenem te ver- breken, waarin het Nederlandsche volk nu afgemat gekluisterd li.gt? Niemand' die hem ziet. Mlaar God ziet hem' wel m zendt hem reeds naar Holland! hem. Spr. gaat dan na hoe het fkomit, dat de Geuzenvloot de Maas biammvalt. 'En nu moet juist, O, wonderes dir histerie op dat oogenblik, to« zij (Slot). Voor de regeering is het vraagstuk uiterst moeilijk. Zij heeft met de belangen van alle voiles, groepen rekening te houden, zij dient er voor te waken, dat eenerzijds de groote groep con. sumenten in deze dure tijden tegen de laagste prijzen kan koopen en anderzijds heeft zij de belangen van de Nederlandsche industrieelen en handelaren te beschermen. Deze groepen hebben tegenstrijdige belan. gen en dit juist maakt het de regeering zoo uiterst moeilijk het scheepje van onze nationa. le welvaart tusschen alle klippen door naar rustiger vaarwater te doen zeilen. Verstoor het ingetreden genezingsproces niet, en laat U niet in met de zaken van han» del en nijverheid, zegt een lichaam als de Ne« derlandsche Maatsehappij van Nijverheid. Neem van overheidszijde onverwijld maat» regelen ter afweer van de abnormale valuta, concurrence en vaardig invoer.verboden uit, vragen de hun ondernemingen bedreigd zien« de industrieelen. Steun ons, zeggen de arbeiders, in ons po« gen tot behoud van thans verkregen loonen, maak onze organisaties krachtig door finan. cieele hulp aan onze werkloozen»kassen, door steunverleening en werkverschaffing, waarborg ons het behoud. van alle te onzen behoeve in het leven geroepen wettelijke maatregelen, handhaaf de voorschriften welke ons den acht> urigen arbeidsdag verzekeren. En anderzijds dringen de ambtenaren op be. houd van verkregen rechten aan en voeren li« chamen als de Nederlandsche Federatieve Bond van Personeel in Openbaren dienst en het Alg. Comitd van Overheids.personcel een krachtige actie tegen de zoogenaamde reactie, waarvan men allereerst het gevaar van loons, verlaging en verslechtering van arbeidsvoor. waarden vreest Welke houding moet de van alle kanten tot het nemen van maatregelen aangemaande re« geering thans innemen? Wat moet zij doen tegenover de groote groep der consumenten, der niet direct finan. cieel bij het kunstmatig in het leven houden van onze dure industrieen en vaderlandscho ondernemingen betrokkenen, die van meening zijn, dat wij door een moeilijk maar onafwend. baar malaise.tijdperk weer naar gezonder eco» nomische toestanden terug moeten? Zij zal zich in het algemeen afzijdig moeten houden, zij zal den tegenwoordigen toestand moeten laten uitzieken, zij zal als een verstan. dig dokter de natuur zelf als de beste heel, meesteres moeten beschouwen en slechts dan moeten ingrijpen als haar hulp het natuurlijk genezings.proces kan bespoedigen of zondcr haar hulp het te niet gaan van waardevol be. drijfsleven zou te vreezen zijn. Dat zij dit standpunt inneemt, kan over het algemeen geconstateerd worden. Van al de protectionnistische maatregelen die zij zou kunnen nemen, kiest zij er slechts en» kele welker toepassing waarschijnlijk onaf wendbaar zal blijken. Op de vragen van het kamerlid Bomans heeft, zooals we reeds deden uitkomen, de re« geering geantwoord, dat tot de maatregelen die binnen afzienbaren tijd getroffen zullen worden, exportcredieten en voorkeur voor de Nederlandsche industrie zullen behooren. Export.credieten kunnen er toe meewerken het afzetgebied te vergrooten, en wat voor. keur voor de Nederlandsche industrie be. treft, het is zeker al het minste waartoe de Nederlandsche regeering zich ten bate der door haar zelf op hooge kosten voor sociale maatregelen gejaagde vaderlandsche onderne. mingen verplichten kan. Hoe zal haar houding tegen de afwering van het concurrentie»gevaar door buitenland. sche mededinging zijn? Welke maatregelen zal zij b.v. treffen in antwoord op het Dinsdag in onze courant ge« publiceerde telegram van het bestuur der Ver» eeniging van reeders van visschersvaartuigen te IJmuiden, die onverwijld ingrijpen gevraagd hebben nu de markt van IJmuiden over, stroomd wordt met vischaanvoer van Duit» sche trawlers, die door de valuta.kwestie met lage prijzen tevreden zijn en daardoor de Hol» landsche reederijen noodzaken haar schepen buiten dienst te stellen en haar personeel te ontslaan? De consument is door groote aanvoeren en lage prijzen gebaat, hij kijkt allereerst naar eigen voordeel en concludeert dat er maar wat Hollandsche reederijen verdwijnen moeten als haar bestaan niet noodzakelijk blijkt en hare kunstmatige instandhouding belemmeren. de maatregelen- of zware financieele offers van de schatkist eischt. Maar de regeering heeft ook over de reede. rg«a W wake*, ei) luaft ten, dat deze bedrijfstak in een moeilijken overgangstijd geen levensgevaarlijke klappen krijgt, zij heeft tevens over de belangen voor een groote groep trawler.personeel te waken. En zooals het hier gaat, zoo gaat het in tal van door de buitenlandsche concurrentie in het nauw gedreven bedrijven. In haar verlangen tot terugkeer naar goed. kooper leven mede te werken, zal de regee. ring niet het minst op bezuiniging moeten aansturen. De ambtenaren.organisatiea zyn niet voor niets bevreesd een deel van hare verkregen rechten te zullen verliezen. Dat hunne vrees niet geheel ongegrond is, blijkt wel uit het ontslag van veel tijdelijk per. soneet, uit de allerwege ingevoerde bezuini. ging en uit de steeds grooter mogelijkheid dat ook voor personeel in overheidsdienst la. ger loon en langeren werktijd aan de orde gc- steld zullen worden. Wij zagen hoe de regeering tot dutverre ge« weigerd heeft de op te kostbare fundamenten opgetrokken industrieen kunstmatig in het leven te houden door wettelijke wering van de buitenlandsche concurrentie. Het vraagstuk van in. en uitvoer, zegt de regeering daarmede een tijdwinnend stand, punt innemend moet afhankeljjk gesteld worden van de besprekingen op de a.s. confe. rentie te Genua. Door deze uitspraak geeft de regeering te kennen niet voornemens te zijn het kostbare vaderlandsche voortbrengingsproces door wet. telijke bescherming kunstmatig in het leven te houden. Over het algemeen staat de regeering dus tot dusverre aan de zijde van de consumenten, aan den kant van de groote groep, die aloni op bezuiniging aandringt en uit het ziektepro. ces onzer industrie een gezondere productie te voorschijn wil zien komen. De slinger van het economisch leven maakt thans zijn tegenschommeling. Wij moeten terug op den weg der groote winsten, der hooge loonen en korte werktij. den. Regeeringsbescherming mag niet het kunst« matig in het leven houden zijn van onderne. mingen die geen bestaansrecht meer hebben maar slechts daar gegeven worden waar gevaar bestaat dat onze vaderlandsche industrie als later normalere toestanden teruggekeerd zijn een te duchtigen knauw zou hebben gekregen. Er moet voor minder winst en minder loon harder gewerkt worden. De aliereerste maatregel dien men dan van regeeringszijde ten bate van de consumenten dat is in de toekomst ten bate van het alge. meen nemen kan, is verlichting van den op onze bedrijven rustenden zwaren druk der wettelijke voorschriften. Er moet intensiever en langer dan vroeger gewerkt worden. Blijkt dit geen voldoende verlichting te brengen, dan moeten de loonen naar beneden. Eerst daarna is in het ziekteproces onzer industrie het tijdstip voor de regeering als heelmeesteres aangebroken om door het ne» men van tijdelijke beschermende noodmaat. regelen het gevaar van het tenietgaan van waardevol leven af te weren. Wanneer men van werknemers. en ambte. naarszijde noodgedwongen thans iets van de verkregen rechten moet prijs geven, zal men ongetijfeld ook aan werktijdverlenging boven loonsverlaging de voorkeur geven. Werktijdverlenging is de gemakkelykst in. voerbare en in alien gevalle minst kostbare maatregel, die thans getroffen kan worden on het valt niet te verwonderen dat de regeering het voornemen heeft te kennen gegeven het natuurlijk genezingsproces door wijziging van de arbeidswet te willen bespoedigen. Minister Aalberse, de vader van de Arbeids. wet, die tot voor weinige weken niet te bewe« gen was de bepalingen daarvan zelfs maar iets soepeler te maken, is thans, onder den druk der noodzakelijkheid, tot belangrijke wetswij. ziging bereid. Wij willen aannemen, dat de actie.Van Cra« nenburgh hierop geen invloed heeft uitgeoe. fend, dat de minister zelf heeft ingezien dat het meer dan tijd was dat hier van regeerings. zijde moet worden ingegrepen. Zoo duidelijk moet dit den minister geblc« ken zijn, dat hij de vader van den acht.uri. gen werkdag zich vrijwillig aan de niet uit te blijven beschuldigingen en woede»uit» barstingen bloot stelt van hen, die hem tot dusverre als de groote beschermer der arbei. dersbelangen beschouwd hebben. Want natuurlijk zullen de arbeiders zich ten krachtigste tegen de hen direct treffende verlenging van arbeidstijd verzetten. Op het demonstratief congres van het Ne derlandsch Verbond van Vakvereenigingen is reeds krachtig tegen het wetsontwerp tot wij. rifling der arWeiArwe* flapretaetoecd tm *ek het personeel in overheidsdienst laat zich niet onbetuigd. Slechts het Chr. Nat. Verbond schijnt ten deele met de voorgeatelde wijzi. gingen te kunnen medegaan. Maar de verbittering waarmede over het algemeen de strijd gevoerd wordt, blijkt reeds wanneer men zooals in onze gemeente ten opzichte van de plantsoenarbeiders zelfs zonder aantasting van het jaarlijksche aantal arbeidsuren, een noodzakelijke betere werk« verdeeling voorstelt waarbij op sommige da. gen iets langer dan acht uren gearbeid zal moeten worden. In de Kamer, bij de verdediging van zijn wetsvoorstel, zal de minister ongetwijfeld een storm van verontwaardiging te doorstaan heb. ben. Maar hij zal dien doorstaan, en er ongedeerd uit te voorschijn komen, omdat men zal in. zien, dat ten slotte het belang van het alge. meen boven dat van bepaalde volksgroepen moet gaan. Over de voorgenomen wijziging der ar. beidswet kunnen wij, na wat daarover reeds gepubliceerd is wij verwijzen voor nadere bijzonderheden naar de in dit blad opgeno. men mededeelingen onder de rubriek „Uit on. ze staatsmachine" kort Zijn. De Washingtonsche conferentie beval den achturendag en de 48«urige werkweek aan, maar Nederland ging verder door op Zater. dag slechts vijf uren te werken. Nu wordt op vijf dagen de 8K«urige ar. beidsdag voorgesteld en op Zaterdag de 5Vj. urige, zoodat dus in het geheel drie uren per week langer gewerkt moet worden. Tot dusverre kon slechts op bepaalde tijden van het jaar en onder bijzonder dringende omstandigheden overwerkvergunning worden verkregen. Voortaan zal de werkgever zelf met zijn ar« beiders mogen beslissen of arbeidstijdverlen. ging noodzakelijk is, mits per jaar niet meer dan 2500 uren gewerkt wordt en het beginsel van den 8>urendag wordt gehandhaafd. Wij kunnen niet inzien waarom de werkver. ruiming nog niet wat grooter mag zijn als werkgevers en arbeiders gezamenlijk tot het inzicht der nuttigheid en wenschelijkheid mochten komen. Bij collectieve arbeidsovereenkomsten moet voldoende ruimte zijn am van de wettelijke be. palingen af te wijken. Het blijft een onbevredigende toestand dat voor het langer werken dan 48 uren een bijzondere vergunning noodig is. Wij moeten ten slotte hebben een zoo rek» baar mogelijke arbeidswet, een wet waarbij, naar het Duitsche voorbeeld, werkgevers en werknemers in hoofdzaak zelf gezamenlijk tot afwijken kunnen besluiten. Zoo komen wij tot intensiever arbeid, tot verlaging der productie.prijzen, tot grooter afzetgebied en sterkere natuurlijke afwering der buitenlandsche concurrentie. De wijziging van de arbeidswet, door de ver» lenging van den arbeidstijd is de eerste stap op den weg naar gezondere economische toe. standen. Laten wij hopen, dat zij reeds zoo krachtig tot algemeene prijsdaling kan leiden dat na hare tot standkoming van den maatregel tot vermindering der arbeidsloonen over het al. gemeen een zoo gering mogelijk gebruik be. hoeft te worden gemaakt. DRAADLOOZE TELEFOON VOOR COWBOY1#. Het leven van een cowboy behoeft niet lan» ger eenzaam te zijn, aldus de „Daily Chroni. cle", nu er in Amerika een toestel voor draadlooze telefonie uitgevonden werd, dat speciaal is ingericht voor den cowboy in de prairien van het verre Westen. Een dergelijke radiophoon behoort thans bij zijn uitrusting. Het toestel wordt aan de schouders van den ruiter bevestigd. Voor zijn borst hangt een kleine kroes, een soort telefoonmondstuk, waarin hij spreekt. Als hij het toestel niet ge« bruikt, ksn hij het nasst het zadel hangen. Voor velen, schrijft het blad, zal het appa» raat een ware uitkomst zijn, o.a. voor de scha» penfokkers van Australie, de bereden politie van Noord.West Rhodesia, de Canadeesche grenswachters ij de houthakkers van Nieuw. Zeeland. KORTE BERICHTEN. Uit Belgrdo wordt gemeld, dat de seis« mograaf gisternacht meer dan 50 lichte aard. schokken registreerde. Tet conflict in de Oostenrijksche tex« tieUindustrie is geeindigd en de uitsluiting op. geheven. Naar verluidt zou voor de opening van de conferentie te Genua een prelimaire bijeen. komst der geallieerden plaats hebben, om o.a. de kwestie der procedure van de conferentie nader vast te stellen. Deze bijeenkomst zou dsn 9 April te Genua gehouden worden. De Belgische staatsminister Segers heeft de hem toegeschreven anti.Nederlandsche uit« latingen in de afdeeling der Belgische kamer gedesavoueerd en de hoop op een Neder. lansch.Belgische overeennkomst uitgesproken Op het dezer dagen te Moskou gehouden partij.congres heeft Trotzki de richtsnoeren der nieuwe economische politiek uiteengezet. Hij dreigde met een hemieuwd schrikbewind, indien buitenlanders van de aan het kapitalis. me gedane concessies gebruik zouden maken om tegen de sovjet.regeering te ageeren. De luchtschepen, die door de Engelsche regeering zouden worden afgebroken, zullen waarschijnlijk dooreen particuliere maat. schappij voor een luchtdienst op Indie en Australie gebruikt worden. De Iersche overeenkomst is gisteren door den Engelschen koning bekrachtigd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1922 | | pagina 1