VERGADERTNQ GEMMNTERAAD
OR DONDERDAG 27 APRIL 1922,
des namiddags te 1 uur.
Te behandelen punten:
1. Onueizoek geiootsorid met bijlagen en
beeedigmg van het nieuw boiuemde
raaosud, Mevrouw Jorrnsma-Sjoers.
2. V asisteiung notultn der vorige veigade-
ring. Aieued^ehugea. Inge a omen siuk-
ken.
3. beuoeming van een leeraar en een leera-
res in de nchamelijke oeteningen aan bet
Uymnasium. (Bijlage No. 50.)
4. Benoeming van eeu Archivaris. (Bijlage
No. 55.)
5. Benoeming van tijdelijke leeraren aan de
Hand-isscuoien. (Bijiage No. 56.)
6. Benoeming van een lid van het Bcatuux
van het Stadsziekenhuis. (Bijlage No
61
7. Benoeming gedelegeerden bouwvereeni-
gingen. (Bijlage No. 76.)
8 Voorstel inzake het instellen van een
Commissie van Advics voor de Werkloos-
heidsverzekering en Arbeidsbemidde-
ling. (Bijlage No. 74.)
9. Idem tot herzkning der verordening o
het heffen van markt-, staan- en waagj
den (Bijlage No. 34.)
10. Idem tot vaststelling van het verslag van
„Kinderkleeding en Kindervoeding" over
1921. (Bijlage No. 51.)
11. Idem tot wijziging der verordening op
het heffen van opcenten op de hoofdsom
der personeele belasting. (Bijlage No
52.)
12 Idem tot wijziging der verordening, re-
elende de bezoldiging van Ambtenaren.
ijlage No. 53.)
13. Idem tot vaststelling van eene verorde
ning betreffende het Gcmeentelijk Sportl
park. (Bijlage No. 57.)
14 Idem tot het geven van eene bestemming
aan de uitkeering van de Oorlogswinst-
belasting. (Bijlage Ms. 58 en 75.)
15. Idem tot regeling van de loonen van de
losse werkliedcn. (Bijlage No 59.)
16. Idem tot vaststelling verordening plaat-
selijke Inkomstenbelasting. (Bijlage No
17. Idem idem schoolgelden Gymnasium
(Bijlage No. 69.)
18. Idem inzake Suppl. Crediet voor den
bouw van 98 semi-permanente wonin-
19.
20.
21.
22.
23.
gen. (Bijlage No. 62.)
Idem idem van 17 semi-permanente wo-
ningen. (Bijlage No. 63.)
Idem inzake bevordering gasverbruik,
(Bijlage No. 70.)
Idem inzake loonen kaasdragers. (Bijla
ge No. 71.)
Idem inzake reorganisatie Gewoon La-
pr- cn Uitgebreid Lager Onderwijs. (Bij-
25
26
27
28.
Idem tot vaststelling der begrooting
van den Armenraad, dienst 1922. (Bijla
gen Ns. 35 en 72
24. 'Idem tot vaststelling der begrooting van
de Vereeniging voor Gezinsverpleging,
dienst 1922. (Bijlage No. 54.)
Behandeling Suppl. Begrooting en reke-
ning 1920 van de Gasfabriek en het Elec-
triciteitsbedrijf. (Bijlagen Ns 64 en 65
Behandeling van de begrooting 1922 der
Gasfabriek en het Electricteitsbedrijf.
(Bijlagen Ns 66 en 67).
Behandeling van reclames tegen aansla-
gen in den Hoofdelijken Omslag, dienst
1921. (Bijlage II)
Behandeling van het twecde Suppl. Ko-
hier van den Hoofdeliiken Omslag, dienst
192.1 '1922. (Bijlage No. 60).
De stukken liggen ter lezing.
Het voorstel van den heer Smeeding, om
een commissie te benoemen, om te onderzoe-
ken hoe samenwerking verkregen kan wor-
den, werd met op een na algemeene stemmen
aangenomen.
Het bestuur zal de commissieleden aanwij-
zen.
De heer K. de Vink, districtsveearts te Alk
maar rapporteerde namens de commissie over
het instellen van een gezondheidsdienst voor
het vee.
De commissie meent te moeten voorstellen
de werkwijze van de te Stompetoren opge-
richte commissie ter bestrijding van de tu-
bercullose onder het rundvee te moeten aanbe-
velen. Spr lichtte de werkwijze van de com-
binatie van veehouders te Stompetoren nader
toe, bestaande uit isolatie van het besmette
vee en een tubercu'eusvrije opfok van het jon-
ge vee De combinatie heeft zich tot de regee-
ring gewend met het verzoek, goed te vin-
den. dat begonnen wordt met directe tubercu-
leering van het vee en de open-lijders direct
voor gezamenlijke rekening te slachten en de
gereageerd hebbende dieren niet anders te
verkoopen dan voor de vetweiderii en die die
ren zocveel mogelijk afgezonderd te houden
van de andere en het jonge vee tuberculose-
vrij op te fokken. Dit wijkt af van het kon. be-
sluit van 1910 en de regeering heeft hiermede
genoegen gen omen. Spr. gaf een overzicht
van den uitslag van de gedane tubercunatie-
dieren van
ren 11
niet medegevallen, maar twijfelachtige
had jiij ook als positieve dieren aangemerkt.
Bij 113 van de veehouders was de tubercu-
lose in geringe mate aanwezig. Deze zijn ge-
makkelijk vrij te krijgen maar er waren ook
veestapels waar 86 pet. van de dieren rea-
geerde en deze zullen met moeite vrij te kxij>-
gen zijn. De commissie stelt de instelling van
een permanente commissie van advies over
de geheele provincie voor, om adviezen aan
vereeniging en veehouders te geven. Met ge-
ringe geldirniddelen zal de commissie kunnen
werken. Als voorloopige begrooting wordt
250 geraamd.
Op een vraag deelde spr. mede, dat de re-
peeing heeft poedgevomden, dat gereageerde
dieren verkocht mogen worden, mits voor-
zien van een merkteeken.
Den heer Jm Blauwboer speet het, dat de
regeering van den eisch dat de dieren alleen
voor de slachfbank mogen verkocht worden,
was afgeweken.
De heer Tukker betoogde, dat de Frieache
methode, zoolang de handel niet gereorgani-
secrd is, niet mogelijk is.
De heer Brecbaart was door de cijfers van
den heer de Vink geschrokken. Hieruit blijkt
wel. dat het niet verstandig is zoo door te
fokken. De vraag is: hoe kan men ingrijpeu
zonder de prootste schade voor den bezitter
en spr. meent, dat in ied» gtval em dies niet
van de plaats mag.
■u uusidg van ac geaane moercunatie-
van 40 pet. verkregen en bij de jonge-
pct. of gemiddeld 33 pet.. Spr is dit
edegevalfen, maar twijfelachtige dieren
De heer Blauwboer meende, dat rekening
gehouden moest worden met de praktijk en
het Friesche systeem oordeelt spr. praktisch
het systeem waarmede men het meest bereikt
en beter dan het voorstel van de commissie.
Men moet gecrganiseerd werken en niet indi-
vidueel. Met het Friesche systeem kan men tu-
berculeus-vrij vee koopen als men daarvoor
meer betaalt. Het is goed, dat niet steeds de
ongeorganiseerdeni met de voordeelen1 van 't
werk van de organ isa ties gaan strijken.
De heer de Vink zou het gewenscht vinden
dat het Burgerlijk Wetboek werd herzien
Het verkoopen van vee met verborgen gebre-
ken is geen zuivcr standpunt
De heer E. Oovers verduidelijikte de door
den heer de Vink genoemde cijfers De vrije
koppels werden alleen gevonden onder de ei-
gen grfokte
Bij acclamatie werd' hierop tot het instellen
van de commissie-besloten.
De voorzitter bracht den heer de Vink
dank voor de door hem verrichte werkzaam-
heden.
De heer P. Stapel deed mededcelingen over
de maatregelen tot verbetering van den var
kenshandel Gebleken is, dat het thans gehc-
ven fondsgeld wel wat hoog is. Wanneer vol-
doende belangstelling blijkt is een fonds van
varkensfokkers zeer goed uitvoerbaar. Bin-
nenkort zal men daarvoor biieen worden ge-
roepen. Op vier plaatsen in de provincie zul
len vergaderingen worden uitgeschreven. De
commissie stelt zich voor, met een klein aantal
men9chen het fonds op te richten en wel door
rnenschen aan te wijzen door de vergaderin
gen Spr deelde mede. dat het fonds van
varkenhouders te Overechie een winst van
f 3000 had gemaakt bij een premie van
1 25 voor het lste kwartaal en 1 voor de
andere drie kwartalen Op het oogenblik is
de premie daar f 0 80.
De heer D. de Boer bepleitte plaatselijke
verzekeringen als bij de rundveefondsen.
De heer Stapel zeide, dat de commissie 66n
fonds voor Noord-Holland wil maken. Op
grond van de te houden vergaderingen kan
men zien hoe men zal handelen Is het beter 4
verzekeringen op te richten, dan kan het op
dezelfde basis.
Conform werd besloten.
De heer Ingenieur C. Nobel rapporteerde
namens de commissie tot bestudeering van het
belang van zoetwatervoorziening uit het
IJselmeer, waarvoor Noorderkwartier op ver
zoek van den minister een commissie had in-
gesteld om het voordeel te schatten van de
zoetwatervoorziening in Noord-Holland bij
de droogmaking van de Zuiderzee.
De commissie rapporteerde. dat ze zich tot
de besturem van de polders had gericht met
een vragenlijst, die uitging van de veronder-
stelling, dat brak water schadelijk is voor de
melkvoorziening en den groei van het vee;
dat zoet water den grasgroei bevordert en dat
daardoor ook de land- en tuinbouwproducten
gediend zullen worden. De commissie schat
de voordeelen van de mogelijkheid om zoet
water binn'en te Laten op 25 per jaar en
per H.A. Een drietal polders stelden het
voordeel op 35 per jaar. Het voordeel
wordt in die polders van 11740 H.A. geschat
op 410900 en van andere polders, groot
9360 H A., die nortonpompen hebben, wordt
geen voordeel geacht, tenzij de nortonputten
minder gaan geven, wat reeds geconstateerd
is geworden. 68600 H.A. blijven over, waar-
van het voordeel per jaar 1.715.000 zal be-
dragen.
De commissie is voorts van oordeel, dat de
indirecte voordeelen, verbonden aan de mo
gelijkheid om in drogen tijd zoet water in te
laten, niet gering zijn voor de bevordering
van den grasgroei. Het is dan niet meer noo-
dig in Maart en April het peil hoog te hou
den, waardoor dan meer lucht in den grond
kan doordringen, waardoor een hoogere tem-
peratuur wordt verkregen en verzuring wordt
voorkomen. Ook zal het gras dkper wortel
schieten, beter van hoedanigheid zijin.
De commissie heeft geen kans gezien, de
daaraan verbonden voordeelen tc schatten,
maar schat ook op deze gronden voor grass
land het voordeel op 25 per H.A. Het voor-
deel voor het bouwland wordt ook op 25
er H.A. geschat en wel totaal op 73500.
ronde cijfers schat de commissie de voor
deelen op J 2.200.000 per jaar. Er zijn bo-
vendien nog andere groote voordeelen, die
echtcr buiten de werkkring van de vereeni
ging liggen.
Na eenige bespreking werd bij acclamatie
besloten het rapport als de meening van Hol
lands Noorderkwartier bij de regeering in te
dienen.
De heer P. Stapel rapporteerde over de
vee-arbitrage. Op verechillende plaatsen zul
len correspondenten worden aangesteld,
waar men zich als lid kan opgeven voor 1
per jaar.
Nederland zal in kantons worden verdeeld
en boven de arbitrage-commissieHn zal een
centrale commissie voor hooger beroep wor
den ingesteld. Reeds 600 peraonen hebben
zich als lid opgegeven.
De voorzitter wekte de veehouders op als
lid toe te treden.
Het woord was hierop aan den heer Inge
nieur S. Smeeding over het instellen van een
onderzoek naar invoering van betere arbeids-
methoden, werktuigen en loonstelsels in den
iandbouw naar aanleiding van een schrijven
van het Kon. Ned. Landbouwcomit6, dat stel-
ling neemt tegen de verlaging van de uurloo-
nen, omdat het meent, dat door rationeele
teelt een belangrijke besparing is te verkrij-
gen. Door betere werktuigen kan de arbeids-
productie verhoogd worden.
Spr. betoogde, diat de loonen in den Iand
bouw niet zoo zijn, dat op verlaging mag
worden aangedrongen. Spr. besprak de ver-
schillende werktuigen die bij den Iandbouw
gebruikt worden en de verechillende toege-
paste werkmethoden, die nog te zeer door
den sleur bepaald worden.
Invoering van stuldoonen en premieloon-
stelsels beval het landbouwcomiitd ook aan.
Ook werd ter onderkenning van de beste
werktuigen uitwisseling van boerenzoons
aanbevolen.
Een enqufite naar de loonstelsels werd door
spr ook aanbevolen.
Met betere machines en werktuigen en an
dere loonstelsels zal besparing verkregen
kunnen worden. Voorts zal een rationeele
teelt _noodig_zijn. De jaren waarin iedere
Zooveei mogelijk machines zullen moeten
worden gebruikt. Door zelf bij de pinken te
zijn, zal men hebben te zorgen dat het perso-
neel aan het werk kan blijven. Het niet in con-
ditie zijn van werktuigen en gereedsdiappen
kost handen vol geld, alsmede het niet op
zijn plaats zijn diaarvau. Eenvoudig timmer-
en sinidsweiK zai men zelf moeten kunnen
verrichten. De werkzaamheden zullen regel-
matig verdeeld moeten worden. Uitgerekcnd
moet worden hoeveel krachten cn tijd noodig
zijn voor een bepaalden arbeid. De Noord-
Hollandsche landbouwere moeten inzien dat
kennis dfe factor is om in moeilijke tijdlen
staande te blijven, waarcm op het volgen der
jongtren van het landbouwonderwija werd
aangedrongen,
-Jmeding
dank voor zijn inleiding.
.De heer Brecbaart stelde voor om die in
leiding in druk te doen verschijnen.
Prof. Visser had niet hooren aangeven, dat
een sped ale werlcmethode werd aangegeven.
Men bliijft zdoh te veel bepalen tot algemeen-
heden.
iDe heer Smeeding erkende, dat dit zeer
moeilij'k was. Spr. veronderetelde, dat in de
nationaliseermg van de bedrijven en het des-
kundig leiden van de bedrijven bezuiniiging
verkregen kon worden.
Prof Visser was van meening, dat in de
verbetering van de loonstelsels veel veriorej
kon worden: Wanneer er voor de arbck™„
een betere bevredigemde arbaid kan verkregen
worden, dan zal veel bereikt worden.
Spr. waarschuwde tegen het zelf tiftunenen
en smeden. Men gaat daarmede achtcniit in
plaats van rooruit, omdat het gevaarlijk
wordt, wanneer ondeskundigen aan de nieu-
were machines werken. Na eenige verdere
bespreking werd1 besloten een werktuigencom-
missiie in het levem te roepen, om op de ten
toqnstelling te Alkmaar verechillende werk
tuigen te oeoordeelen. De commissie werd
voorts permanent verklaard.
De samenstelling van de commissie werd
aan het bestuur overgelaten. De begrooting
werd vastgesteld in ontvangst en uitgaaf op
J 2278.—. t
Bij de rondvraag gaf de heer Jm. B'auw-
boer zijn teleurstelling te kennen over het
feit, dat men geen economische commissie
heeft willen instellen, om een algemeen rap
port uit te brengen over de bezuinigingen, die
m de bedrijven kunnen worden aan
iDe voorzitter zeide, dat deze z,
bestuur in studde blijft.
De heer Rezelman oordeelde de voordeelen
van de zoetwatervoorziening voor N. H. van
zooveel belang, dat (hij die gaarne bespoedigd
zag.
Op voorstel van prof. Visser werd besloten,
naast het rapport zijn teleurstelling uit te
spreken over de vertraging gebradit in die
Zuiderzeewerken, en de hoop uit de spreken,
dat de minister van Landhouw alsnog pogin-
gen zal aanwenden om de werkzaamheden te
bespoedigen.
De hieer Ir. C. Nobel betoogde, dat die af-
slnitdam door de voordeelen aan Frieslamd
en N.H. gebracht reeds meer dan bekoctigd
kon den worden.
De heer D. de Boer bracht den voorzitter
dank voor diens leidlng.
De voorzitter dankte en sloot de vergadb-
ring met den wensch, dat H. N.K. ook in de
toekomst nuttdg werkzaam zal zijn.
UIT BE'ROEN.
de voor deze gemeente vastgestelde lijst,
houdemde aanwijziing van vorderingsplichti-
Afd. mds
Louise Poll
Nellie Akkcrman
»j» beneoen 13 Jaar: It prtjs
2e pr. Corafilia Bakkw; 3e pr.
v«„crman eerv. vermelding Corrie
Koch: Wijnanda Roderwijn.
Afd. meisjes van 13—16 jaar: le prijs
lie Schermer: 2e pr. Hetty Eikrts de H,
eerv. vermelding Geertje Bos; Annie
kens.
Schablonwerk: le prijs Johanna Hoekstra.
Teekenwerk. Kinderen beneden 12 jaar: le
prijs Swaam
rijs Nel-
aan
Dee-
tie Hartog.
briek 12—16 jaar: le prijs Hetty Eilerts
de Haan; 2e pr Jan Dekker; 3e pr. Jan
Snel; eerv. verm. Gerbrand Bakker.
Rubriek boven 16 paar: le prijs D. Hoen;
2e pr H Ureem; 3e pr 0. Rozing.
Photo's: 2e prijs Jan Bruul.
Snijwerkle prijs Willem de Rooij; 2e pr.
Seevangh; 3e pr. T. Sonnema; eerv. verm
C. Klopper, A. T. Muileboom en N. N.
Rubriek tot 15 jaar: le prijs Hendrik Bak
ker
Huisvliit: le prijs C Hoegen; 2e pr. J
Grootewillink
Rubriek onder 13 jaar: le priis Jan Spruit
Touwwerk: 2e prijs mej Tijmes.
Afloop veiling bij afslag door Notanis W,
M. Witte, Alkmaar van
J. B.
a. d
5 mooie mo-
Rijlcsstraatweg bi;
derne woonhuizen
den Stationsweg.
1. woonhuis 6525 opgehouden.
2. Woonhuis 65 00 opgehouden,
3. Woonhuis 6525 opgehouden.
4. Woonhuis 6695 J. Blokker Heiloo
5. Woonhuis f 6620 opgehouden.
UFT UIMMEN.
Tot hoofd-ingeland voor de Oroot-Limmer
polder is gelcozm de heer A. W. Dijtanan
Oe heer M. Kuilman, heeft te Hdom
met gunttig gevolg examen afgelegd als
melk-oontreleur.
UIT 9GHERIM1E RlHD RN.
Aan den heer P. Htonig, uit deze gemeen
te, is dk>or den minister van Oorlog vrijstel
ling van den dienstplicht verleenn, wegens
kostwinnerechap,
racht.
'bij het
UIT HOORN.
De sergeant-majoor-inatructeur G. Schui-
temaker, van het 21e reg. inf. te Helder, is
aangewezen voor werkzaamstelling bij den
laffldstorm te Hoora.
UIT OUDE-NIEDORP.
Het bouwen van 4 woningen te Verlaat,
voor rekening dezer gemeente, is opgedragen
aan de laagste inschrijvereTimmer- en met-
selwerk aan den heer P. Burgmeijer voor
8200; schilderwerk aan den heer P. van
Trienen voor 735,50, beiden alhier wo-
nende.
Stfidsnieiiws
de
Vlies
ge paarden, komen
paarden voor.
95 eigenaren met 139
kruidenier of bakker boer kon zijn, zijn
bij. De veranderde tijden stellen an der,
schen en arbeid&besparing zal de kunde van
den leider naar voren hebbaa ts brsagw.
voor-
lere ei-
'De Bijzondere R.-K.-School „St. An-
tonius" voor gewoon lager onderwijs zal met
ingang van 1 Mei a s. worden opgeheven, op
weKken datum zal worden geopend de U.L.O.
School- „St. Antonius."
Door Burgemeester en Wethouders is
>ij( beschikikiing van 20 April 1.1. aan den
leer 'H. Bierenbroodspot verlof venlecnd1 voor
den vericoop van alcoholhoudende dranken
anderen dan sterken drank in een lofcaliteit
van het perceel „Dorpzicht", hoek Hbflaan
Oude Primsweg, alhier.
Naar wij! vememen heeft de heer C.
Modder Am zijn kruidenienszaak aan de
Dorpsstraat verkocht aan den heer van den
Brink te Broek op Langendijk en zal d'aarin
a.s. zomer een muziokhandel worden geves-
tigd.
UIT HEILOO.
De 6de huisvlijttentoonstelling is gereed.
Nadat de ingezonden goederen in onNangst
waren genomen en gerangschikt door mevr
Eilerts de Hlaan en mcj. C. Ruifer, heeft de ju
ry, bestaande uit mej. iNierop, Alkmaar,
mej. Wijdenes Spaans, Oudorp, en die heeren
Wassink, Pieterse en Harder, uit Alkmaar, de
voile aandacht moeten wijden aan de mool-
ste, doclmatigste en best afgewerkte inzendin-
gen, die voor bekroning in aanmerking kon-
aen komen.
Er is heel wat moois bij wat getuigt van
taai geduld en zuinigheid, omdat niets is
weggeworpen. De inzending is groot. Opraer-
kelijik is een1 reuzenpoppenikamer. Niets ont-
breekt er aan, de zalen prijiken met piano,
ameublement, keuken en slaapkamer bieden
alles wat er in behoort, alles is electrisch
verlicht. Weinigen zullen op het idee komen
om van waardelooze grondstoffen zulk een
kamer te maken.
Wat het rondreizend museum betreft, dit
biedt veel leerzaams, waaruit lessen zijn te
trekken.
Meer willen we er niet van zeggen. Een
ieder bezoekc Vrijdag, Zaterdiag of Zondag
het lokaal van den heer de Rooij,
Voor nadere bijzondcrheden verwijzen we
naar de geplaatste advertenties.
De bekroningeni zijn alb vol)
'Haakwerkle prijs mej. N.
mej. Meijer-Doets; 3e pr. mej.
burg.
Aid. Borduren: le prijs mej. Wagenaar;
2e pr. mej. Wagenaar; 3e pr. mej. N. Jonker-
G overs.
Schablonwerk: le prijs mej. M. C. Scher
mer.
Spreien: le prijs mej. C. Zeeman; 2e pr.
mej. Bruin; eerv. vermelding mej. Hoegen.
Poppen: le prijs mej. Nellie Schemer; Se
pr. mej. Dsets.
A.
I 2e pr-
Swartsen-
WAPENiSOHOUiW.
Dit was het onderwerp waarover in
goedgevulde zaal van het Gulden
Woensdagavond voor de a. r. kiesvereeniging
„Nederland em Oramie" gesproken werd door
dem heer mr. H. Bijlevdd, oud-minister, te
VGravenhage.
Te predes 8 uur eem miet dikwijls voor-
komenide handhaving van dem aamgekondi'g-
den tijd, em daarom des te meer toe te
iuichem werd de bijeerrkomst geopend met
het zingen van Ps. 68 1. Daarna gmg de
heer F. Elders voor in gebeds, waarop hij
van het 2e Boek der Kronieken voorlas uit
hoofdstuk 32 het eerste tot em met het 8e
vers. Na een- kort opemingswoord, waarin hij
de aanwezigem welkom heette em er op wees,
dat er heel wat Sanherib's zijn em dat er in
omze stad nog wel heel wat te doen zal zijn,
gaf spr. het woord aan dem heer Bijleveld.
Deze begon met te constateeren, dat we
middem1 in de voorbereidingem van den ver-
kiezingsstrijld staan em als wij niet oppassen,
zal de befaamde Juni-gebeurtends cms over-
vallen, zonder dat wijldaar zijn. Eem goed
aamvoerder zal op allies lettem: tuighuis, ma-
terialen, reserve, toestand in' eigeni kamp,
maar odk op diem im het kamp van dem tejzen-
stander.
Zoo is ook op politick terrein het verkennen
naar tweeerlei kant noodig, als wij1 den
striid Igoeld willen voerem.
De wapemschouw wordt ona de laatste da-
gen gemakkelijk gemaakt, nu allerlei partijen1
nun programs bekemd' hebben gemaakt. Het
treft ons daarbij, dat zij in 66n ding vrijwel
overeemstemmen u
len met aan
twee meemen zeker dat dit punt
meer noodig is.
M'aar is er nu geem versdiil tusschen al
de partijem, die zuinigheid willen? Spr. wilde
magaan of de materieele eisch van bezuini
iging bij de christelijke partijem hetzelfde amt'
woord uitlokt als bij 'de andere partijem.
De staatsbegrooting sluit met een tekort
van vele ongedekte miTioenlenl, em het vollgende
jaar zal het nog veel erger zijn. zoodat wij,
als wij niet anders gaan leven, m drie jaar
260 millioem meer uitgeven dan we ontVam-
gen. Als eem particuher zoo zou doem, zou
faillissememt komen1 em zoudem velem gedlu-
peerd worden, die vertrouwen in hem stelden.
Maar met eem staat is het anders. Gdng het
daarmee ook m'aar eena zoo, dan zou den veleni
misschien de oogen opengaan en zou verbete
ring kunnen komen. Tot dusver heeft Neder
land altijd zijn schuld^n betaal'd en daarom
nooit moeite jgehad om voor korten tijd eenige
millioenen bij die bankem te 'krijgen, maar als
wij doorgaam met te leven zooals tot heden,
zou het makkelijk kunnen zijn, dat de banken
niet wilden voorschieten. De staat dan fail-
lietWas het maar zoo, dat zou misschien
heilzaam zijn. De staat heeft eem ander mid-
del: de bankbiljettenpere. Gebruikt hij dat
middel wat veel, dan verliezen de biljettem
hunne waarde en gaat het gelijk in vele lam-
den rondom ons. Daar komt bij het feit, dat
Nederland is aamgewezem op aanvoer uit het
buitenland, van graan b.v. uit Amerika. De
Amerikanem zullen dat wel willem blijven ver
koopen, maar tegen lagerem koers van onzen
gulden. Dat zal dan oorzaak zijn van stijgen-
ae duurte. allereerst voelbaar voor den' niet-
bezitter. Dat is dus het gevolg van het steeds
ma_ar uitgeven van bankpapier.
imstituut i
De overheid, als i
en dien aresse van
God's gerechtiigheid, mag dus niet diem weg
inslaan. Een anti-revolutionnair zal daarom
verplicht rijln om Gods wil en niet uit eigeni
belang te komen met den eisch tot bezuini-
ging. Zal mm tst At everhedd willm knmrn
m«t dim adash, dan meat mm daarvan stive
mderdaad orerfutpd zijn cn moetan oofe
andere punten van het program daarmee in
overeenstemming zijn. De anti-rev. partij
'heeft daarom op haar program geen enkel
punt, dat zwaardier eisch en aan de schatkist
stelt, integendeel is zij bereid iets te laten
vallen. Bij voor beeld bij de schoolparagraaf
veiklaart zij zich met minder tevreden dan
met wat de wet haar toestaat. 21ij kwam daar-
toe uit overweging, dat inkrimping van uit-
gaven noodzakelijk is.
Zou het wonder zijn, als ook im anti-rev.
kringem het niet zoo ernstig werd genomen
met den eisch van bezuimiging, gezien het
ambtenarenheir en de terreinen waarover
reeds de staat zijn armem uitstrekt?
Wij1 moeten in on® eigeni levem beginnen en
toonen door de practijk van ons leven, dat
het ons, bovem net materieele, te doen is om
Gods eer, waarvoor wij alles zullem veil heb
ben. Als ons leven daarvan dem stempel
draagt, zal een eisch om bezuiniging, door
on® igesteld, zeker invloed hebben.
Zouden er onder de liberalen niet zijn, die
het werkelijk goed meemem met den eisch tot
bezuiniging? Alvorens verder te gaan, stel
de spr. op den1 voorgrond, dat de politieke
strija nooit om persomen mag gaan, maar
moet zijn het stellem van beginsel tegenover
beginsel.
Er zullen zeker onder de liberalen zijn wien
het werkelijk ernst is met den bezuimgings-
eisch, maar hehbem zij het recht om dien eisch
te stellen? vroeg spr. Op hun program staat
behalve de meergenoemae eisch ook die van
het verleenem van staatspensioen, im 1908
door Treub, eem- onverdacht vrijzinnige, een
volslagen ommagelijkheid genoemd.
'Spr. wees er op, dat dit eem eisch it, om
buitentt a andere t« lokken. Het liberalieme
moet wel mot allerlei idealem komen, omdat
het niet leeft uit een beginsel, en het stelt in
die idealem zijn poverheid tern toon. Dit blijkt
uit het verledem van de liberaLe partij.. In dem
tijd dat de liberalen dem boventoon voerden,
heettem het stoffelijlk bezit en vrijheid zonder
ingrijpen van dem staat het voornaamsite. De
niet-bezittiemdem ondervonden dat dit voor hem
was de vrijheid om in den modder te blijven.
Toem kwam het socialisme met zijn eischen
en zijn prediking van haat tegen- het kapita-
ldsme.
Thans komt het liberalisme weer met zijn
eisch van staatsonthouding en inkrimping
van de staatsuitgavem, maar nu moet het volk
niets meer van die eisohen hebbem. Van het
arbeidende volk is niemand meer Liberaal, al
ien zijn afgezakt naar het socialisme of wel
zij zijn bij hen, die met God's wil1 rekening
willen houden. Eisch en, als de genoemde, ge-
steld van liberate zijde, hebben absoluut geen
invloed, omdat zij kennelljk zijn gestdd om
van alle zijdem kiezers te fokken.
Ook de eisch der liberalen om overmatigen
schoolbouw tegem te gaan werd door mr. Bij
leveld besprokem. Hiji ging ook in dezem in
op de historie, om- te concludeerem, dat de
vrijheid van onderwijs bij de liberalen' altijd
zoek is geweest, in tegenstelling met hun
eigen stelling, dat vrijiheid moest heerschten.
De passificatie van het onderwijs kost veel
■eld, ia, maar daardoor juist dienden de
i'beralem im te zien', hoe veel zij ons in dem
oop der jaren hebben te kort gedaan. Er is
wel eens eem vereeniging, die niet bestand is
tegen de vrijheid die de wet geeft en daarom
eem school vraagt, maar nu moeten die libera-
tem niet direct schreeuwen van het verliezen1
der opembare school. Mem voelt nu, dat dit
slechts geschiedt met het oog op de verkiezin-
gem. Wij zullen1 blijven doongaan met bou
wen, omdat ons volk moet doortrokkem wor
den van het dir. onderwijs.
Spr. zou nog veel meer van het liberate
program kunnen zeggen, waarvan vooraan-
staande bladen zeggen, dat men den draad
zoek raakt.
Spr. kwam nu aan het program der socia-
isten.
Als wij zi'em onder welke leuzem groote
drommem van ons volk worden opgeroepem en
a'angeyuurd, komt weedom onze ziel binnen.
Socialisatie em algemeene ontwapening zijm
de eischen.
Socialisatie, alles tot gemeemgoed maken,
let mag dan voor velen aanlokkelijk zijn,
aehtte spr. onmogelijk. Er zal miets door ver-
anderem, in den Haag zal evemgoed een be-
paalde groep blijven regeeren.
Spr. zette uiteen, dat het verkeerd zou zijn,
als 66n partij naast de politieke ook de econo
mische macht kreeg. Was dit zoo .geweest bij
de overheersching der liberalen, dan hadden
wij nooit onze keriken en scholem kunnen bou-
wem.
Bovendien zal socialisatie niets gevem, als
het miet intemationaal gaat.
Nu komt de soc.-dem. hier te lande met
dien eisch. Spr. wilde niet imgaan op de door-
voering van dit idee in Rusland, waar lang-
zamernand de orde des doods intreedt, maar
wees op Zweden. waar Branting een socialis-
tisch ministerie gevormd heeft, zoodat men
zou denken dat het daar wel goed in orde zou
zijn. Maar sipr. zette uiteen, dat men er daar
juist verre af is. Zoo gaat het, als de soc.-
dem. achter de groeme tafel zitten, zei spr.
Dam wees mr. Bijleveld op Amerika, waar
Gompertz, de leider van vier millioem arbei-
ders. niet van de socialisatie wilde weten en
het lidmaatschap van 'het 1. V. V. opzegde,
toem dit met genoemd'eni eisch kwam. En toch
zullen die Amierikaansche arbeiders wel moe
ten meedoen, als het tot socialisatie zal
komen.
Spr. concludeerde, dat van socialisatie niets
zal komem en dat wisten de soc.-dem. zelve
ook wel. Maar zij hebben nog eem tweede leus
igevonden om die rnenschen' te lokken: ontwa
pening. Spr. erkende, dat het verkeerd is
steeds maar door te gaan met bewapaming,
maar meende toch, dat wij moetem bedenken
dat God ons niet voor niets onze historie
heeft gegeven en ons op onze plaats heeft ge-
zet. Wij moetem daarom klaar blijvem, want
al is het nu vrede, zal die blijven, en weet
men zeker, dat er geen emkele staat aan re
vanche denkt?
Spr. wees op Rusland's sterven1 onder com-
munistischen druk zonder God, op Duitseh-
lands haastig naderendem onderganig, op
Frankrijks zedelijk verval em op Bel gig's
wankelen na den1 overwinningsroes em vroeg
dan of een van deze staten ons voldoende zou
aanlokkem om zich achter zijn vlag te willen
scharen. Daarom moetem wij onze onafhanke-
lijkheid kunnen bewaren. Zelfs Zwedem met
zijn sodalistisch ministerie wil eem onderzoek
naar's lands ^veermiddelen, en dit bdeekenlt
aatuurlijk sen uitbreidinff daarvan. Vervol-
wets spr. op do mono der soedalisten in
rijs
Ru
