Brieven ait Berlijn.
zijn van cfe onzedeTfjkheid van fist pdvaat-
eigendcm, dan zullen ze streven naar ge-
meensehappelijk bezit.
Spr. behandelde vervolgens de tweede
.macht, die deze maatschappij in stand houdt,
het geweld. Eigenaardig is het feit, zeide
spr., dat de bourgeoisie, geen geesrtelijke wa-
penen genoeg meer bezittende, andere mach-
teru, gewapend met sabel en geweer, te hulp
roept, am deze te gebruiken tegen de arbei-
ders die tot revolutionnaire da den meenen te
moeten overgaan Wie een beetje uitkijkt, ziet,
dat de legers ook gebrui'kt worden tegen het
proletariaat. Het is daarom geluk'kiig, dat
vele arbeiders inzien. dat zij ae anti-militai-
ristischen strijd tot ue hunne moeten maken.
Spr. oonstateerde, dat het arme proletaries
zijn, die werkeldjk gelooven, dat het van zoo
groot belang is, dat zij het geweer op den nek
moeten nemen. Spr. herinnerde aan een uit-
spraak van Wilson, den vroegeren president
van Amerika, die op een openbare vergade-
ring had gezegd, dat men toch niet mbest ge
looven, dat de oorlog er was voor hoogere be-
langen.
La ten wij er naar streven, dat we ernstige
menschen zijn, vervolgde spr., niet maar
praaties maken, maar menscnen voor wie het
ideaal inderdaad levend wordt gehouden.
Men moet staan voor zijn beginsel en probee-
ren, dat beginsel zoo hoog mogelijik te hou-
den.
Dat zullen: zijn, de jonge mannen, die wei-
geren in dienst te gaan, die nu reeds offeren
voor hun beginsel.
Vervolgens zullen we hebben te erkennen,
dat arbeid is de eeni'ge levensvoorwaarde.
Atbeid is de eendge reeele grondslag van het
leven. We moeten komen tot de absolute er-
kenning van den arbeid. Elke nuttigw arbeid
riioet mderdaad niet als iets vernederends wor
dien beschouwd. Niemand mag zich voor eeni-
gen arbeid schamen. Wie dat nog doet, is nog
niet thuis in de socialistische opvattingen.
Er zal verder moeten zijn individueele vrij-
heid. Het gaat niet om brood alleen, maar
ook om vrijheid, zeide spr., herinnerende aan
de uitspraak in dier voege van Domela Nieu-
wentouijs. De mensch moet als persoon zich
zelf zijn. Hij moet zich ten voile kunnen ult-
leven.
Wanneer de menschen geen politie-agent
mcer willen zijin, wanneer ze gevoelen, dat
het een vernedering is soldaat te zijn, zullen
la nigs dien> weg gevormd worden de organisa-
ties die in de toekomst zullen worden de le-
vende cellen van de nieuwe maatschappij.
Spr. wilde ook een enkel woord wijden aan
den strijd tegen den alcohol. Hij' wiekte op tot
geheelonthiouding, want men kan geen goed
revolutionnair strijder zijn, als men zijn ner-
senen heeft vergiftigd met sterken drank.
Ook over het Meneest wilde spr. nog eeni-
ge woord en zeggen. Men neemt in dezen tijd,
een tijdi van verwarring en chaos, ook een
geestelijke inzinking waar, die zich overal
openbaart. Laten we echter voor alles vast-
houden aan de waarheid dat wiji in de eerste
plaats op ons zelf moeten vertrouwen en srteu-
nen moeten op eilgien kracht.
Laten we elkander in de oogen zien en
zeggen: Kameraad, je hebt toch je ideaal
nog Welnu ga met je ideaal de wereld dooi
en spreek ervan. Andere menschen zullen dan
begeesterd worden en zullen dan willen strijr
den voor een wereld van broederschap, die de
toekomst zal komen, en die thans geboren is,
maar die wij1 nu reeds kennen als een wer-
kelij'kheid (Applaus).
Hn de pauze werd een collecte gehouden
voor Hongerend Rusland, die 30.7834 op-
bracht.
Het mannenkoor deed zich na de pauze
nogmaals hooren met het Vrijheidslied. De
drie musici braohten daarna ten gehoore „Si
vous T aviez compris" van L. Denza en „Ex-
tase" van Louise Canne. Steeds was een le-
vendig applaus hun belooning.
Ds. Schermerhorn declameerde hierna het
tweede bedrijf uit zijn nieuw tooneelstuk
„Geroepen".
HeHt aandachtig luisterend publiek heeft
genoten van het geesteskind van ds. Scher
merhorn
Met stille aandadrt werden de dialogen
tusschen de verschillende personen gevolgd.
A1 deze personen werden door den declama-
tor goed uitgebeeld. Aan het applaus scheen
geen einde te komen.
Nadat het manneOkoor den socialisten-
marsch had gezongen werd de geanimeerde
avond gesloten door den voorzitter, die ie-
dereen, die tot bet welslagen van den avond
had medegeweilkt, hartelijk dank zegde. Spr.
wekte de vrouwen op zich te organiseeren in
de Vrouwenclub, om naast de mannen te
strijcfen en krachtig actie te voeren tegen de
reactie.
ProTinciaal Nieiiws
UIT WIERINGERWAARD.
Zaterdag had alhier eene verkiezing plaats
van 3 Hoofdingelanden van deni polder Wie-
ringerwaard nd. 2 wegens periodieke aftre-
ding va^i de heeren J. A. Bakker en F. A. F.
Groneman, die beiden met 42 van de 47
stammeni werden. herkozen en in de plaats
van deni heer C. A. Wai'bor die als Heemraad
werd benoemd.
Voor deze verkiezing werdeni ook 47 stem-
men uitgebracht en wel op Jb. Bakker Jz. 25,
H. K. 'Koster 14, J. A. Bakker 3, D. Kaan
Kz. 2, K. Sdhenk Kz. 1J. Schenk Kz. 1on-
waarde 1, zoodat eerstgenoemde werd geko-
zen.
UIT BROEK OP LANGENDIJK.
Op Zondag 30 April werd' door de Lange-
dijker Motorclub (L.M.C.) eetn wedstrijd ge-
houden, welke bestond in tijdrijden met ge-
heirne opdrachten. Er waren 8 deelnemers.
De route bestond langs verschillende wegen.
vanaf Zuid-Scharwoude naar Rustenburg
en terug, terwijil op verschiilllende plaatsen ge-
heime controles waren. De le pnis werd ge-
wonnen door den heer S. Balder te Broek, op
rLangendijk met geen enkel strafpunt, de 2e
r. aoor aen heer H. Tober te Ouakarspel met
y, strafpunt en de 3de pr. door den heer
C. Zwager te Noord-SCharwoude met
strafpunt. Het totaal aantajl strafpunten be-
droeg 5434. De prijzen bestonden uit contan-
tm.
Men is hier met man en macht in de
'weer om de waterleiding te leggen. Het werk
schiet best op, en van oppositie, zooals in de
andere Langedijker dorpen hoort men hier
niets. *t Zal dan ook eengroot gemak zijn,
want zeer droge jaren niet medegerekend,
komii or elk jaar wel een tijd van waterge-
hrek. Vortge ww® werd filer a) water van
elder* gehaald.
(April.)
Geboren: Dirk, z. van J. van Heerde
en Tr. Dekker. Jan, z. van P.,Kloosterboer
en A, Maakal. Willem Jan, z. van G Leeg-
water en G. Schoopman.
Ondertrouwd Jan Blom en Wil-
helmina Stins. Cornelis Visser en Aaltje
Glas.
Overleden Marregtje de Ruijg, 53 j.,
wed. van Gerrit Schipper, overleden te
Amersfoort. Johannes Kouwen, 43 j.,
echtgen. van Ouurtje Biersteker. Antje
Bloldcer, 68 j., weduwe van Arie Borsten.
UIT KOEDIJK.
Maandag 1 Mei was in onze gemeente van
bijzondere beteekenis, daar de afd. S D.A.P.,
jen de afd. arbeiders in het landbouw-, tuin-
bouw- en zuivelbedrijf een openluchtmeeting
hidden met optocht ter 1 Meiviering. Het ge-
heel stond onder leiding van den heer T.
Hart, die op het terrein bij den transformator
aan de aanwezigen het welkom toeriep op
dezen feestdag. Als feestredenaiar tradl op dp
heer A. de Vries uit Zaandam. Het terrain
was beplant het doken met de leuze: ,,OQtwa-
pening, Socialisatie en tegen de reactie" en't
vaandel der landaiteiders. De spreker wees
op het nut van den I Meidlag, omdat hij, ge-
vierd wordt over de geheeie wereld. Biji de ont-
wapening behandelde spreker het leger- en
vlootvraagstuk. Hij meende, dat Nederland
de eerste maar eens inoet zijn met ontwape-
uing. Bij de socialisatie wees spr. op het ver-
schenen Socialisiatie-rapport, dat door man
nen als prof. Diepenhorst en Van Eandlen is
bestudeerd en nog zoo kwaad niet is bevotn-
den. Verder kwiam spr. op tegen de reactie,
daar pogimgen gedaan worden voor loonver-
laging en langer arbeidsduur. Sprker eindig-
dfe met een opwekking 'tot opbouwing van een
betere samenleving, waarop applaus volgde.
Na een paar nummers muziek, dankte de
voorzitter den spreker en stelde de regeling
van den optocht samen met op't terrein aan-
wezige doeken en vaandels. De muziek ging
voor op tot het Zuideinde om den spreker uit-
geleide te dOen. Daarna zou de terugtocht
aanvaard worden naar het Nbordeinde. Bij
de ontbinding van den optocht dankte de voor
zitter alien, die mede gerwerfct hebben aan't
welslagen van dezen dag. De afd. S.D.A.P.
telt 37 leden, de vereeniging der liandarbed-
ders 60 leden.
Ondertrouwdi: Jan Delver en Jansje
Tuikstra.
Getrouwd: Jan. Bakker en Oatharina
Maria Volkers.
Geboren: Johanna Maria, d.v. Pieter
Zut en Maria Caitharina Lek. -— Wouter, z.
v. Teunis Ruijs en Hermina Spruit. Am-
thonia Margaretha, d'. v. Jacob van Etten en
Cornelia Elisabeth Buter. Simon, z. v. D.
Klomp en Trijntje Nieuwenburg. Elisabeth
Cornelia, d. v. Jan Bijpost en Cornelia Gbuds-
blom.
O v er 1 e d e nVrouwtje Blom, echtgen.
v. Klaas Dekker, oud 47 j. Diik Klomp,
wedr. van Jantje Nol, eerder van Maartje
Mulder, oud 86 j.
IngezoRdex Stakke*.
(Buiten verantwoordtlijkheid van de Rtdac-
He. De opname in deze rubriek bewijst geerw-
zins; dat de RedacHe er mede. inetemt).
Geaehte Rlodactie!
Mag ilk U beleefd verzoeken het volgcnde
in het algemeen belang te willem plaatsen.
•In de j.l. Donderdag gehouden raadsverga-
dering is de verhooging van het marktgeld
aangenomen. Dit beteekent dat de Alkmaar-
sche Zaterdag-ochtend- en avondmarkt ten
doode zijn gedoemd.
Nki hebb«i de boeren het gewonnen,. De
.politieke markt-moord is gepleogd, want dit
is toch zeker wel de bedoeling, ten minste ik
er niet anders over denken, want met de te-
geinwoordige marktgelden kunnen de heeren
besllist wel toe volgens de rekening, die ik
•Leb gemaakt (zonder omslagen).
Hierbij- een stukje rekening. Op de ochtend-
markt waren 87 ikooplieden1 mei1 fcraampjes
enz. waarvan 33 gulden is geind aan markt
geld. Op de avond-markt waren 105 kooplie-
den waarvan 27 gulden is geind.-
(Nlu kunnlen. wij1 ruim de onko?ten schatten.
Ochtendmarkt: 2 marktmeesters van 8 tot 11
uur 5 gulden, 1 controleur van 8 tot 11 uur
3 gulden, 1 politie-agent van 7 tot 2 uur 6
gulden, 2 stadireinigings-aa'beiders die de
marfct moeten aanvegem van 1 tot 4 uur ook
ruim genomen 5 gulden. iDit is te zamen 19
gulden, wat dus heel ruim genomen is. Ehis
blijft1 er voor de gemeente nog een winst van
14 gulden over.
Nh de avond-markt: een marktmeester maar
weer ruim genomen 2 uur arbeid 2 gulden
maar tot nog toe heeft die er niets voor ge-
had. 2 politie-agenten van 4 tot 10 uur 8
gulden), 1 controleur 2 gulden,, 2 stads-reini-
igingSHarbeidera 6 gulden, 5 booglampen elk
van 600 kaars lichtsterlcte die niet alleen voor
de miarkt worden gebruikt 15 cent per uur
voor elk is door elkaar per jaar 3 uur per
avond, is 2.25 per avond, is te zamen' een
ongehoorde'hooge uitgave van 20.25 dus
wer een batig saldo van 6.75. Dus te za
men ochtend- en avond-markt een batig saldo
van 20,75. Dirt is per jiaar 1078 gulden.
Hiervam kunnen wiij nog aftrekkem voor
marktbriefjes, boeken1 maar weer ruim ne
men 78 guldlen dus blijft er voor de gemeente
nog rend een duizend gulden over. O ja, laat
ik miji niet vergissen, ik heb nog wat verge-
ten;, een luxe artikeltje voor Alfcmaar. Onze
d'irecteur van het Marktwezen en Sportpark
met naar ik meen 5000 tnaktement. O, nu
begin ik 'het te begrijipen. Voor dezen wordt
de nu aangenomen marktgeld-verhooging ge-
heel op onze schouders gelegd, dus al wat die
doet moeten' de marktkramers en kooplieden
betalen.. Maar nu zal ik u ook uitleggen waar-
om of op den duur de markt ten doode is ge
doemd.
Het marktgeld is verhoogd als volgt van
minimum 5 meter 25 cent, elke meter meer 5
cent tot minimum 2K meter 50 cent, elke
meter irneer 20 cent per M". Dit beteekenit dat
de volgende kooplieden direct de miarkt al
moeten' vaarwel zeggen, want Nierop zal in't
verwlg moeten betalen 15 h 16 gulden voor
3 verkioopsuren, van' Tiel 8 k 10 gulden', de
Moel 5 a 6 gulden, Mulder 4 k 5 gulden!,
Prins en Wiers 0 k 10 gulden, Peereboom
10 k 12 gulden, enz. enz. Doch hou mij ten
goede, dit zijn alien Alkmaarsche burgers,
die ook even goed hun dure beiastingen tnoe-
ten epbreotfEev dus gmn wr-sMlds ksoplui.
Die zuffen er Julst het mtnste Tast van fieWten,
wianit de meesitie stalletjes zijn 2H meter, zoo
dat die niet meer behoeven te 'betalen dan 50
cent per miarkt. U begriipt dus zeker wel met
mij, dat als aanstonds de verhooging in wer-
king zal zijn gegaan en het is hooitijd, of de
winter is er weer, dat er dan geen' of zeer
weihdg kooplui meer op de markt zullen ko
men1 en waar geen kooplui meer te zien zijn,
daar zal ook geen publiek meer komen, aus
ook een strep voor net algemeen belang. Nu
zal men mdji wel wijzen op het voorstel van
het bestuur van de marktkoopliedcn. Ook dit
is uiit den booze. Elke verhooging is immers
onnoodig en buitendien, het is op het oogen-
blik zoo tegenstrijdig inogel'ijk, a He ioonen
gaan omlaag, allc inkomsttn worden minder.
De handel is heel slecht en zal nog wel
slechter worden en onze uitgaven worden
greoter. Hloe mioeteni wiji dian bestaan blijven?
NU zal men natuurlijk tegen ons aanvo'eren:
Miaar het bestuur van de mankt-vereenlging
heeft indentijd' aan B. en W. een marktgeld-
verhooging aamgeboden. Ja zeker, dit is oolk
zoo, maar dirt was alleen voor de Zaterdag-
avondmiarkt en wel voor den aan leg voor de
markt-verlichting doch dit was voor ons ook
geen bezwaar. Tenminste als er voldoende
verlichting kwarn, want het is nog lang niet
voldoende. Viif liampen en wat kon dart heele
maal bedragen. Als wij' allemaal 10 cents
extra betalen voor de verlichtings-kosten is
dirt een1 rente van zoowat 7 k 8000 gulden en
daar zal ook niemand op tegen' zijn.
Nu M. de Redacteur, ik hoop, dat ik met
mijn uigegging van het miarktwezen van het
algemeen ook steum zal krijgen en dat de
heeren' tegenstanders van1 de ochtend- en
avondmarkt, want beide zijn in't gevaar,
niet zullen' zegenivieren, want het zou voor
de heele stad' een strop zijn.
Mfijin welgemeenden dank voor de plaats-
ruimte.
Hoogachrtend.
FL W. OUDHOFF,
Hekelstraat 18.
RESTAURATIE VAN HET KOOR DER
NIEUWE KERK TE DELFT.
Wij vragen Uwe aandacht voor een zaak
van nationale beteekenis.
Voor het herstel van oude monumenten ■'n
ons Vaderland werd gedurende de laatste
jaren door de acbtereenvolgende Regeeringen
veel gedaanhelaas maken die tijdsomstandig-
heden ook in dit opzioh't bezudniging noodiig.
Tot de monumenten, die ernstig voor repa-
ratie in aanmerking komen, behoort de Niieu-
we Kerk te Delft.
Met die van den toren wordt een aanvang
gemaakthet is uitgesloten, dat in de naaste
toekomst voor :het kebkgebouw zelve gulden
besdhikbaar komen1, hoezeer blijkens een im-
gesteld onderzoek ramen en muren in een
staat verkeeren, die het dringend noodzake'ijk
maakt, dat met 'herstel worde begonnen.
Daarom doen wij; een beroep op belt Neder-
landsche Volk.
Al'thans de restaurartie van het Koor moot
worden ter hand genomen.
Deze nationale plek waar onze Stadhouders
en Vorsten rusten, en naast het schitterend
monument van Willem de Zwijger het graf
ligt van Hugo de Groot, heeft redit op voor-
ziening.
Jaarlijks bezoeken duizenden dit kerkge-
bouw, en niiet het minst de buitenianders
vragen zich af, of dit Koor en de cmgeving
van het monument niet beter dienden te wor
den onderhouden, en waardiger verzorgd.
Het Nederlandsclie Volk heeft hier een
eeresChuld te voldoen, en zich te kwijten van
een plich't door de historic opgdegd.
De samenstelling ons Nationaal Comite be
wijst, hoe in aile kringen het denbbeel om
door vrijwililige bijdragen deze zaak tot 6rtand
te brengen, sympahtie vond.
Ook waar de tij dsomstand igheden moeilijk
zijn, achten wij het mogelijk indien de
handen ineengeslagen worden door kleine
en groote giften het benoodigd bedrag van 3
ton bijeen te krijgen voor een zaak, die de eer
van ons volk raakt.
Nederland toonde niet het minst in den
laatsten tijd dat het geven kan, 'ind'ien er
nooden in binnen- en buitenland moeten wor
den gelenigdmoge er thans bereidwilligheid
zijn om zijn plioht te doen ten opzichte van dit
m'onument van nationale en nistorische be
teekenis, opdat zoo mo'gelijk in het jaar
van het zilveren regeeringsjubileum onzer ge-
eenbied'igde Vorstin dit restauratiewerk tot
stand moge komen.
Het Uitvoerend Comiti:
C. v. d. VOO'RT v. ZIJP, Den Haag, voorz.
Mr. W. L. Baron DE VOS VAN STEEN-
WIJK, Den H'aag, Onder-voorz.
Mevr. M. M. HAVELAAR-v. BEECK CAL-
CDEN, Ede, Secretaresse.
Jonkvr. E. H. A. M. Barones van WIJN-
BEROEN, Utrecht, 2e seer.esse.
Jhr. W. H. v. Loon, Amsterdam, Perurlngm.
xlviii.
De fiieuwe doling der geldswaarde. Met
razende tempo der prijsstijging.
Berlijo, midden' April.
In db grootste spanning, zonder overdre-
von optimisme, veeleer met gezond' scepticis-
me; en toch, alls men goed oplet, met een
klein beetje hoop, ziet heel Duitschlamd naar
het doctorenconcilium te Genua, dat beraad-
sliaagt over de vraag, hoe de zwaar-ziekte pa
tient Europa te gen'ezen zou kunnen zijn. Met
verbazimg en schrik heeft men in de week na
Paschen de geweld'ige opwinding waargeno-
men, wellke de practische vredesarbeid van
de 'Dulitscbe gedeltegeerden en hun overeen-
komst met Ruslland'm Genua en in de buiten-
wereldl verwelkt heeft. De vrees is toegenomen,
dat de medische deskund'igen van Genua
toch weer geen middel zullen vinden, dat
het liiilden van dit werelddeel kan genezen,
en' dat de eeonomiische beraadslagingen weer
dioor politieke herseriji in verwiarnng crijn
gebracnt. Maar toch': men kan en wll niet
gelooven, dat de arisen, die toch alleen een
gemeenschappeliik doel voor oogen hebben,
zoolang in strijd en woede elkaar in de ha-
ren zullen zitten, tot de patient op een
dag sterft.
Want juist gedlurende de laatste maandien
en weken is de financieele ellende van
Duitschand zoo verschrilklkelijk toegenomen,
dart niemand' meer weet, hoe dat aflbopen
moet. Als steeds geven de Berlijnsche toe-
stanlden den duidelijksten indruk van de ver-
houdingen. De katastrophate waarriodaling
van bat Duiteehe gsld' werdt in d* muub-
statl, waar alto HeveinmBaw dts ISnCb 8«-
menkomen, steeds het spoedigste merkbaar.
'Het is nu niet meer ide gewcldige prijsatlj-
ging tegeoover de prijzen in vredestljd, welke
de Berliiners in onrust en zorg brengt, het is
veeleer het razende tempo dler prijsstijging,
dat de toenemende ellende aandiuidt. Wij heb
ben het al afgewend om de prijzen van ge-
bmiksartikeleii' met die van Augustus 1914
te vergelijken. Dat veel' dingen nu 60 of 70
maal zooveel kosten als desti^ds, dat zelfs
het brood, bij welks prij&bepaling nog de
distribuitietijld van den oorlog nawerkt, Bijna
30 maal zoo duur la als vrocger, daar aan
zijn we al gewend. Mlaar dat van- week tot
week, ja van dag tot dag de prijzen naar
boven gaain, onberekenbaar, dat is een nieuw
ongeluk, waar mem in wianhooo tegenover
staat.
De vernidigendie en gevaarlijlke uitwer-
fcing van de tegen woordige duurte treed t
eerst dan' duid'elijk aam het llcbt, als men de
tegenwoord'ige prijzen met die van' het voor-
iaar of zelfs van aen herfst van 1921 verge-
iijljct. In den loop van den winter had juist
een opzettende stij'ging plaats. In den vori-
gen> zomer kon rijkskanse! ier Wirth nog van
een „Groschenmark" sprekeni, dus van een
mark, welks koopkracht in't binnenland toch
nog met 10 pfennig van den oudem gouid-
standaard overeen' kwam. Inderdaad' warej
destijds de kosten van het levensonderhoud in
doorsnee zoowat het 10-voudige van die uit
den vredestij'd. Zou men nu, in April 1922,
op overeenkomstige wijze de mark willen
qualificeeren. dan zou men1 van een' „drie-
pfennig-miark" moeten spreken waarbij het
nog niet zeker is of deze qualificatie niet te
guinstig is. Of de mark op de internationale
deviezenmarkt een beetie stijgt of daalt, is
daarhij onverschillig. De innerlijke koop-
kradit van den mark zinkt voortdurend en
snel!
Op hertt oogenblik kosten in Berlijn die aaid-
appelen bijna 130 maal zooveel als in vre-
desrtijd. Wat dat voor de vollksvoediing betee
kent, behoeft niet nader uiteengezet te wor
den. 'Een tocht met de Berlijnsche tram
kosite aan den aanvang van dit jaar een
Mark. Den 15en Januari werd' hij tot 2
Mark verhoogd, dus het dubbele. Sederrt 13
April is het tarief 3 Mark. En zooeven ver-
nam ik, dat het waarschijnlijk vanaf 1 Mei
I op 4 Mark wordt gebracht. Dit is een goede
tnerniometer om <fe algemcene prijsstijging
aan af /te lezen.
'Nb en dan is er een kleine oplevihg, die
den schijn heeft alsof een verbetering in den
toestaind nad'ert. Zoo beleefde de boterprija
onlangs gedurende enkcle dagen een terug-
gang d.w.z. dat hecrlijke artiikd waarmee
men het genot van den: boterham vfcrhoogt,
kosbte ,^fechts" 43 maal zooveel als in den
zomer van 1914. Maar telkens blijft dan
weer dat de verwachting spoedig bedrogen
wordt. 'Deze verschijinsJfen zijn daaruit te
veriklaren:, dat bij plotselinge nieuwe prijs-
stijigingen talrijjke lieden, die hiierdoor ver-
schrikt zijto, gedurende korten .tijd afzien van
den aankoop van niet direct noodzakelijke
dingen, zoodat de vraag minder wordt en
door het nonmaie verloop van de markt, de
prijs dus een weinig daalt.
IWeinig dagen later echter keert het publiek
zuchtend weer tot zijn oude gewoonten terug
en opmicuiw stij;gt de nrijs. Zoo kwam het
dat de doorenee-levensomstandigheden', die
zich) den vorigen zomer tot die van voor den
oorlog verhielden als 10 tot 1op't oogen-
blik zich' als 35 tot 1 verhouden! Zoover is
het hier gekomen.
■De 'gevolgen van dezen toestand grijpen
in a lie deelen van't Berlijnsche maatechap-
pelijke leven in. In alle groote en kleine za-
ken' moeten de employe's bijna week na week
om salarisverhooging verzoeken1. De werkge-
vers weigeren eerst, dan onderhandelen zij,
en ten slotte moeten zij toestemjmen. Intus-
schen echter ziin de prijzen' alweer gestegen
en alle berekeningem zijn opnieuw onderst
'boven geworpenOver't algemeen ka,n nie
mand voor een artikeli, dat later geleverd
moet worden, of voor de vervullimg van een'
overeenkomst, die eerst na eenige maandeu
van kracht wordt. een bepaalden prijs vast
stellen. leder haait zijn schouders op en
zegt: Ja, ails ik op't oogenblik moest leveren,
zou het zoo-en-zooveel kosten; doch hoe dit
zich1 in Junli' of Juli zich aanzien, is nu nog
niet te zeggen. Wie zijin levcnsomstaindighe-
deni van den vorigen zomer thans wil hand-
haven, moet in papiermark het 3 Y, voudige
betalen van destijds. Het is duidelijk, dat er
Slechts zeer weinig bevoorrechte bevolkings-
roepen en. kringen' zijn, die dat kunnen vol-
houd'en, die zich dus niet in een diuizeling-
wekkenden tocht aar beneden bevinden. Ook
in arbeiderslkringeni, die zich vroeger organi-
satorisch het sterkst wisteni.te handhaven,
kan men' bij' zulk een tempo niet meer over-
komen.
Alle begrippen zijn verschoven. Van spa-
rea is geen sprake meer. Niet slechts omdat
de meeste menschen in Berl'ijin alles wiat zij
verdienen en' ontv'angen tot de laatste pfennig
moeten verbruiken maar ook omdat dege-
nen, die iets overhouden, bang zijn, geld te
bewaren, dat over enikele maanden well'icht
de hel'ft waard is. Daardoor heeft zidfi een
lust tot uitgeven, ja, in zekeren zin ook een
lot veikwisien1, van de maatschappij meester
gemaakt, die niet slechts mateneel, maar
ook moreel voor ons volk noodlottig is. E>e
soliditeit van personen en familien is totaal
geschokt. Alls vroeger iemand voor zijn
vrouw eens eeni kpstbaar sieraad kocht, dan
coemde men' hem. een verkwister. Th:ans
is dliit een vorm van' „sparen", die ved wordt
toegepast. (Men koopt en ikoopt, tracht zijn
geld' om te zetten in ..zakel'ijkc waarden" en
moet diat dan' nog beschouwen als een ver-
standige zet, in een land als Holland, waar
nog de oude begrippen heerschen, waar ieder
de verplichtitug voelt voor den eigen ouden
dag, of voor zijn Ikinderen van zijn salaris
een klein percentage weg te leggen, zal men
begrijpen, hoe dbor den: bestaandan toestand
in Berlijn en in Duifschland alle ethische
begrippen vernietfgd worden.
De tegenstanders van Dultadiland' ver-
kondigen' steedls nog graag de stelling, dart
Du'itschland met opzet zijn finaociin en zijn
geldiwezen rulneert om zijn schuldeischers te
bedriegen en zelf in cngeoodoofden over-
vl'oed te leven. Wie naar Berlijn komt en ziet,
hoe bepaalde kringen die in een1 vloed van
papiergeldi zwemmen, hun, geld' uitgeven, zal
misschien inderdaad- gelooven, dart bij cms al
ien leven in wufte vroolijfcheid', maar hit be-
saft dan niert, dat het hiarbij' maar gaat om
sen kHsian sehare wan mensehan, die veer
de frwetOwflUg run <k massa ntst res be
teekenis zijn, en dat die buitenianders, «o nisi
hiet minst die officieren' en soldaten der vij-
and'elijke commissies en bezettingstroepen
diaarbiji een belangrijke rol spelen. Neesn, ds
waardedaling van het geld die nu is begoa-
nen en die hand over hand toeneemt kan,
wanneer er niet met kracht paal en perk aan
wordt gesteld, eltechta eindigen met gruwe-
lijike ellende en nieuwe opheilzame scnokken
van den zich met moeite staande houdiende
staat. Het Paaschfeest van dit jaar was het
droefste, dat Berlijn sedert den zoogenaam-
den vrede beleefd heeft. Opstandings-stem-
ming cni geloof in de toekomst outbroken
meer da,n ooit. Men arbeidt, en men ziet alle
vruchten van den arbeid, en men ziet alle
vruchten van den arbeid als zand wegvloeien,
Zal de oonferentie van Genua, die juist oin-
trent Paschen' zulk een bewolkten hemel toon
de, tenslotte toch nog eon middel vinden om
het ergste onheil van de oude wereld af te
wenden?
Wie den weg wijst waarlangs Duitschland
weer tot gezorade verhoudingen kan geraken, 7
zal ook aner andere volkeren van dienst zijn
en in waarheid den naam verdienen van een
•aieuwen Verloaser.
Dr. MAX. OSBORN.
Runst en Wetenschappen
JAN ZWART.
As. Donderdag, 4 Mei, 's avonds van half
8 tot half 9, zal de heer Jan Zwart zijn orgel-
bespelingen in onze Groote Kerk weder aan-
vangen.
Was twee jaren geledcn, foen de heer Z.
deze orgel-avondsn begon, de bslangstelling,
kennis te maken met de meesterwerliea d«f
orgellitteratuur, en ze te hooren uitvoeren
door een kunstenaar, gaandeweg stijgende.
verleden jaar is er steeds een talrijk publiek
geweest, dat we ook yoor de a.s. Donderdag
fe beginnen reeks niet minder verwachten.
Deze orgelbespelingen worden hoe langer
zoo meer bekend, vandaar dat de heer Z.
ook in andere plaatsen uitgenoodigd wordit
orgelconcerten te geven.
Reeds jaren speelt de heer Z. te Amster
dam in de Hersteld Evang. Luthersche Kerk;
Alkmaar volgde, verleden jaar stelde men, ze
te Purmerend in, en dit seizoet zal ook Sch*.
gen van de partij zijn.
Het idee is van den beer Z. uitgegia* e*
hij heeft er dus een prachtig succes mede.
De toegang tot de kerk Is vrij, maar, too
bericht men mij, de idefele dingen kunneo
toch nooit geheel verwezenlij'kt worden zon
der de meer reiele, in dit geval de finandeta,
en daarom zal men gaame zien dat ieder be-
zoeker tegen een kleine vergoeding rich eea
programma aanschaft en bij: net heengaan ieta
afzondert voor het restauratiefonds.
A.K.
429stse STAATSLOTERIJ.
Trekking van Maandag 1 Mel
4e klasse.
le lijst
Prijzen van 65,
70
108
146
170
317
362
518
565
758
820
880
885
893
1035
1041
1098
1110
1121
1125
1149
1162
1177
1181
1241
1248
1251
1339
1381
1413
1414
1460
1508
1518
1571
1673
1726
1733
1936
1953
2013
2082
2178
2256
2260
2390
2453
2472
2545
2548
2569
2648
2751
2762
2838
2864
2869
2882
2941
2944
3033
3235
3331
3349
3451
3465
3484
3637
3640
3678
3793
3830
3856
3907
3910
3944
4032
4237
4248
4256
4323
4370
4387
4439
4446
4468
4534
4655
4699
4736
4764
4777
4818
4835
4850
4914
5041
5075
5079
5110
5216
5265
5325
5328
5364
5406
5537
5543
5567
5860
5865
5902
5973
5986
6012
6019"
6302
6405
6443
6452
6463
6487
6506
66?2
6674
6702
6753
6766
6803
6805
7013
7045
7144
7185
7216
7234
7275
7283
7285
7356
7378
7436
7446
7447
7451
7509
7552
7553
7563
7675
7677
7766
7786
7815
7868
7941
7984
7990
8199-
8222
8251
8338
8375
8388
8471
8480
8485
8496
8508
8580
8595
8710
8758
8777
8890
8896
8925
8989
9232
9240
9242
i 9326
9343
9349
9466
9534
9644
9694
9790
9953
10050
10058
10105
10120
10173
10241
10255
10484
10506
10561
10571
10639
10657
10675
10707
10734
10773
10930
10947
10965
11027
11045
11081
11102
11171
11227
11250
11265
11268
11310
11326
11343
11361
11426
11503
11550
11577
11586
11706
11795
11886
11953
12060
12098
12106
12182
12187
12224
12313
12157
12501
12610
1252!l
12577
12605
12649
12657
12707
12754
12778
12873
12835
12951
12959
13014
13016
13019
13323
13337
13340
13432
13518
13522
13591
13603
13606
13622
13673
13676
13735
13762
13830
13838
13882
13911
13940
13977
13987
14003
14065
14081
14082
14096
14155
14266
14322
14375
14379
14474
14495
14511
14549
14580
14631
14802
14909
14954
15047
15057
15061
15080
15124
15165
15172
15201
15242
15249
15277
15288
15301
15394
15429
15599
15607
15672
15686
15760
15782
15902
15938
15954
15990
15995
15996
16017
16147
16216
16238
16241
16252
16263
16289
16333
16419
16462
16479
16562
16612
16670
16687
16814
16935
17015
17043
17092
17217
17225
17270
17384
17391
17416
17424
17486
17594
17610
17612
17692
17759
17845
17846
17891
18003
18042
18116
18213
18289
18338
18402
18417
18421
18450
18458
18463
18489
18403
18531
18542
18628
18661
18674
18790
18819
18831
18856
18905
18923
19009
10038
19169
19199
19212
19236
19271
19280
19329
19367
19371
10404
19426
19448
19511
19581
19654
19687
19715
19716
19766
19769
19794
10939
19992
20063
20124
20148
20150
20163
20187
20193
20201
20264
20303
20388
20404
20465
20574
20579
20660
20699
20768
20775
20792
20850
20887
20964
21008
21051
21062
21075
21164
21173
21202
21256
21367
21408
21422
21425
21452
21401
21505
21560
21669
21681
21708
21786
21827
21941
21993
22010
22036
22077
22070
22087
22105
22145
22184
22211
22226
22241
22244
22323
22373
22163
22420
22440
22461
224«0
22565
22.529
22565
22660
22656
226T7
22686
22T10
3#rsi
22T54
22948
