Alkmaarsche Courant
De Cbnrstons.
Brieven nit Berlijn.
imlBDiaatiBS van bud Paiisianna.
Honderd Oris en Twintigste Jaargang,
Woensdag 1 Jnni.
Eeuilleton.
Geneeskundige brieven.
No. 133.
1922.
DE PASSIESPELEN VAN OBER
AMMERGAU.
No. 50.
In het stille dail der Amimer, niet ver van
Garmisch. en Partenkirdhen, is het levendig
geworden. Van het midden der maand af
vloeit een onmetelijke strooin van vreemde-
lingen naar dezen afgelegen hoek van het
Beiereche bergland. Men hoort er alle talen,
van elk land komen in een onafgebroken
strdom de vertegenwoordigers naar hier. Het
is. also! de geheele wereld hier, op deze
plaats bijeenkomt. iHet kruis van Christus
toont na jaren van verdeeldheid weer zijn
grootsche volkeren-verzoenende kracht. Voor
de eerste maal vindt het eeuwenoude gods-
dienstige spel der Oberammergauer boeren en
handwerkslieden van de 1 ijdensgeschiedenis
van den Heiland plaats in een jaar, waarvan
het getal niet door tien deelbaar is.
Zeker, de oorlog was oak in 1920 voorbij,
toen de vooretelling eigenlijk had moeten
plaats vinden. Maar het doip leed nog omder
de naweeen van de verschriikkelijke jaren1,
waarin het 67 zonen oatnomen en andere ge-
wond en ziek teruggebradht werden. !En de
voedsdaanvoer in Duitschlamd was nog zoo
moeilijk, dat voorziening in de behoeften van
een slechts matig aantal bezoekers oamoge-
lij-k scheen. Eerst dezen zooner zal deze schijn-
(baar onbelangirijke zaak, die echter in de za-
kelijke organisatie der Passiespelen zoo'n be-
iangrijike plaats in neemt, naar wensch wor
den opgelost. Heel eenvoudig en vanzelf gaait
het echter ook nog niet. Doordat de Oberamr
mergauers de 'levensmiddelen, noodig voor de
voeding der gasten, opkoopen en door het
feit, dat men een bezoek van tienduizenden
buitenlandsche gasten verwadht, zijn de prij-
zen rondom in het bergland, ja tot zelfs in
Miinchen, onrustbarend om'hoog gegaan. Dat'
staat in verband met de treinen, die men in
Oberammergau niet gaarne ziet. Er is geen
behoefte aan. De beroemde passiespelen,
eens een geweldig, godewelgevallig Werk van
eenvoudige menschen nit't volk, zijn meer en
meer tot de Enropeesche reuzenondernemin-
gen gaan behooren, wat helaas veel van de
oude bckoring der opvoering heeft weggeno-
men. Vooral de Amerikanen, in het bijzonder
de vrouwdijke, werden. zoo verzot op de gods-
dienstige opvoeringen, dat Oberammergau
„in de mode" kwam, en dat was in zekaren
zin achteruitgang. Ook nu hebben reeds mas-
sa's in het Anmerdal hun intrek genomen.
Men vindt in het dorp enorm groote aanplak-
biljetten van Amerikaansche couranten. Mid
den tussdhen de gezellige, bont geschilderde
boerenhuizen vindt men een kantootr van
Cook's reisbureau! Men ontmoet heele troe-
pen Engelscfa sprekende menschen. Ook ver-
der zijn de boditige nauwe straten vol met
elegant gekleede reizigers. Automobielen en
extra-treinen voeren er maar aan. Kortom,
er zijn alle voorteekenen van een groote „sen-
satie' en diaarbij de onsympathieke nevenver-
schijnsden, die dit cultuurproduct vergezel-
len.
En tochHoeveel er ook is, dat den be-
minner van volfcskunst in het uiterfijke, dat
die Oberammergauer spelen omgeeft, ontstemt
onuitwischbaar blijrt in hem de indruk van
het spel van het lijden van den Verlosser.
De aangeboren kunstenaarsbegaafdheid
van de bowoners van bet Opper-Beiersche
bergland komt hier ten zeerste naar voren.
Zooals deze menschen spreken en zich bewe-
gen, zich geven, zich bewust toonen van hun
Christelijke zending, hoe zij uit aangeboren
kunsten aaregevoel schoone groepen vormen,
hoe uit hun midden wondermooie Bijbelsche
figuren opduiken, baart steeds opuieuw ver-
wondering. En hoe ook het nakomen van de
vrome getofte uit de 17e eeuw, die het begin
is geweest van de groote onderneming, die
zich daarbuiten met speculatieve en andere
profane dingen vermengt, in het theater zelf
heerscht nog plechtig de oude wijding van1
het spel, die elken toeschouwer aangrijpt en
beheersdit. 4800 bezoekers kan het kolossale
gebouw, waarvan het dak bijna even hoog is
als de dorpskerk, bevatten maar deze rne-
Roman van Paul Trent.
Uit het Engelsch door A. G. - Nadruk
verboden.
87)
Betty scheidide woeg met werken uit en
reed toen naar mrs. Lendridge om1 hiaar een
bezoek te brengen. Mark ontvinig haar en
beiden waren zenuwachtig.
„Het bedroeft me zoo wat ik omtrent uw
moeder heb gehoord. Mag ik bij hiaar gaan?"
begon Betty.
„Ik zal het haar vragen."
Mirs. Lenidridge stond er op, diat db be-
zoekstter biji haar in haar kamer zou komen.
Betty boog zich over het bed been en kuste
haar bantelijk.
„Ik ben zoo blij, dat je bent gekomen.
Mark zal ons thee geven. Niemand schenkt
zulke lekkere thee als MarkHeeft Janet
het je verteld, lieve?"
„Ja."
„Miaink zal er zoo vreeselijk ondter te doen
hebben. Zul je vriendelijk tegen hem zijn?"
„Ik geloof niet, dat ik hem kan faelpen."
„Dat kun je wel. Beter dan iemanid1 an-
ders. Will je mij beloven bij hem. te zijn als
ik geopereerd word." En later
„Hij zal rnijn gezelschap niet begeereni."
„AJs het ergste mocht gebeuren, kun jij'
hem troostem zooals niemand anders."
„Maar hij mag mij niet. Wij zijn vijan-
den", protestberde Betty.
„Toe, beloof het me'', smeekte mrs. Len
dridge.
„Ik kan mij niet aan hem1 opdnogen.
„Je kunt het een of ander excuus beden-
ken."
„Ik kan1 slechts zeggen... dat ik mijn best
zal dioen," lantwoordde Betty eindelijk.
„Dat is mij voldoende... Dat beteeikent
nigtfl Iuisftert met ingehouden adem, wordt
door een gemeenschappelijk godsdienstig ge- j
voel bezield, als op net tooneel de onsterfe-
lijke tragedie van Golgotha voltrokken wordt.
De vooretblling, die van den vroegen mor-
gen, met een korte middagpauze, tot in den
dalenden avond duurt, staat en valt met den
vertolker van Christus'den poHenbakker An
ton Lang, die nu reeds voor den derden keer
die heilige rol speelt. Eigenlijk is hij op het
oogenblik niet ]'ong genoeg meer. Maar de
uitbeeldingskracht van Lang en zijn bewon-
derenswaardig spreektalent is steric genoeg,
om dit gemis bijna op te heffen. Wanneer men
hem op zijn weg van de Intocht in Jeruzalem
tot de martelaarsdood aan het kruis volgt.
speelt zich voor onze oogen een aangrijpend
tooneel af.
Die intodht in Jeruzalem, waaxmee db spe-
lers begin nen, is van oudtsfaer bijzonder mood
door de Oberammergauera weergegeven.
Een ander met dm naam Lang, welken
velen in dit dorp dlragen, de hoiitsnijder Jo-
hann Lang, is de regisseur der spelen, een
theaterman van buitengewone begaaidheid
en met aangeboren tooneelbloed, iemand, die
als een ileerling van Max Reinhardt werkt.
Het is geweldig, hoe hij het geheele tooneel
met een1 volksoploop overstroomt. Zonder op-
houden komen steeds nieuwe scharen uit dm
achtergrond, vullm het breede podium, man-
nen, vrouiwen en kindbren gesticuleeren en
loopen door elkaar als een Oostersche menig-
te, meegesleept in geestesvervoering, zif wui-
ven met handm, met doeken, met palmtak-
een den prefect der naastenliefde toe, die op
een ezel over het tooneel rijdt.
De trots der Oberammergauer regiekunst
jrijn vender de levende beelden, die de voor-
stelling afwisselm, tooneel en uit het oudb
testament als tegenh angers van de voorstel-
ling uit de geschiedmis van het nieuwe testa
ment.
Bewondering wekkm de uit talrijke beelden
samengestelde groepm en het onbeweeglijk
stilstaan der spelers, verscheidme minuten
lang, zoodat mm denkt, levensgroote uit 'hout
gesoeden altaargroepm voor zich te zien.
Nlaast Qhristus is de best vertolkte rol die
van Judas, door dm braven handwerksman
Guido Mayr, die den zie1estrijd van den be-
rouwvollen verrader natuurgetrouw weer-
geeft. Dan1 volgt em edele Pilatus met trot-
sche houding, werkelijk een Romein onder de
Joden. Daarna de schitterende typen van de
priestera en pharizeeers, de karakteristieke
\ersChijningen der Apostelen, waaronder
vooral-de roerend jeugdige gestalte van dm
jongen Johannes de aaedaciht trekt. Tens'otte
staat van de vnouwen voor aan de etherisch
tengere, slanke m bleeke Maria, Martha
Veith, in haar aangrijpende vertolilang van de
moederamart.
En onvergetelijlk is de indruk der gebeur-
tenissm op net open tooneel. De ruimte voor
de toeschouwers, die oorspronkeVijk ook zon
der dak was, diaarna half gedbkt werd, heeft
sedert 1900 een dak, dat op em hooge ijzer-
constructie rust. Maar het tooneel zelf is on-
bedefct gebleven.
Ongelemperd schijnt in dm laten namid1-
dag het licht der zinkmde zon zijliogs over
de bonte groepm, speelt de wind met de fclee-
deren en de lange harm der spelers want
de Oberammergauers laten hun haar naar
Oostersche wijze groeien, met gem sdiaar
wordt het aangeraakt; ze vonnm het eenige
theater-msemble ter wereld, dat gem pruiken
en gem scbminken kent. En door de onbe-
dbkte stra t an Jeruza^, die het door een
dobk afge^ a middelste gedeelte van het
■tooneel fia -■nen, ziet mm als prachtigen
achtergrond de bergen van het Ammerdal
zich afteekmen tegen dm blauwen hemel.
Door de innige samenkoppeling van kunst
en religieuse cultus nadert men hier dm oer-
tijd van de ckamatische kunst. Kunstbeoefe-
ning groeit uit em diepe overtuiging en le-
vensopvatting van em geest, waarmee het ge
heele volk doordrongm is. Vkaar vindt men
dat elders nog heden ten dage?
Hoe verder de gebeurtenissen van het dra
ma zich afwikkelen, des to machiiger wordt
hun indruk. Als in adiemlooze stilte, zonder
dat op het tooneel em woord wordt gespro-
ken, ChristusnLang de discipelm de voeten
wascht, m hun het avondniaal reifkt, verbreidt
zich een niet te ncemen godsdienstig gevoel
door de ruimte. Als Jezus gegeeseld wordt
overtreft deze indruk alle huivering, die ooit
van em' geschilderd of gehouwen beeld uit-
ging. Technisch wordt alles zeer handig uit-
gevoerd. Achttien minuten hangt Christus-
T *<Tg aan hef kruis, door mldcM van een coir-
set, waardoor hiji aan het hout bevestigd
wordt. Als de discipelm en volgelingm den
doode van het kruis aemen, moeten ze daar-
bij uiterst voorzidhtig en behoedzaain te werk
gaan. Ze moeten de anmen heel langzaam
laten zakken, omdat anders door de bloedop-
stuwing bij em te plotselinge of te snelte be-
weging levensgevaar voor dm spe1er ont-
staat. Maar juist door deze teedere zorg
wordt de voorstelxiug dubbel roerend. Mm
voelt de smart der mannm, die den gestor-
vene dezm liefdedienst bewijzm. Be heb bij
deze voorstelilng volwassm mannm, en daar-
ondier warm er zeker velen, die met em heele
koffer scepticisme naar Oberammergau ge-
komen warn, zien weenen. Het tooneel wordt
tot kerk. Het innigste gevoel heeft in den naam
van gewijde kunst uiidrukking gevonden.
XXIX.
Parijs, eind Mei.
Heb ik het zoo erg mis, als ik geloof, mijn
nichtje in de verte het meest plezier te dom
met een opsomming van veel toiletjes, die me
par-ci par-la opvielen m bekoordm?
Ze waren van serge, popeline, reps, crepe,
foulard, twill, taffetas, organdi en ze wer-
ne jonge vrouwtje, dat je zelf bent, wat je
sporktieve zusje zal uitzoeken en of je mama
nu eindelijk eens wat er bij; vindt, dat met
haar grootmoederlijke waardigheid overeen-
stemt!
Een z o m e r-d i n e r-j a p 0 n was van wit-
te tafietas met dwars decollete en smalle
schoudertjes (laten we afsprekm, dat ik in't
vervolg allem maar vertel als het decollete
niet dwars is!), de rok was niet al te ruim,
had em ceinture van lange om de taille geleg-
de zwarte franje, aan weerszijden vastgehou-
den door ronde motieven van gitjes, waaruit
lange kwasten hingen tot beneden den zoom
van den rok. Dit toiletje kan ook in zwart of
em ander kleur worden gemaakt, maar wit
met zwart is wel heel pittig enheel mo-
dieus.
Em robe van beigecrSpemarocam
zag ik op Auteui, het lijfje was gedrapeerd ter
hoogte van de taille, uit het afhangende arms-
gat mouwen van crepe georgette, aan weers
zijden van den rok een soepele baan „en
mouchoir" (met een punt naar beneden) val-
lmd.
Op de courses worden veel robes met
kleinecapes gedragen; ze zijn soms van
bedrukte foulard met effen foulard gegar-
neerd en met een effen cape'je. Die foulards
zijn lang niet altijd in het stereotype zwart-
met-wit of blauw-met-wit, dikwijls vormt b.v.
grijs of beige het fond en meestal is 't pa-
troon in meer dan een kleur gedrukt. Die car
pes zijn soms niet anders dan em rechthoek
van effen zijde met bedrukte zijde gevoerd en
kunnen ook diwijls omgekeerd gedragen wor
den; ik zag zoo'n cape-vormige 6charpe of
ech arpe-vormige cape van ongeveer
80 X 120 c.M. (ik had geen centimeter biji
me op Auteuil!) van donkerblauwe toile de
soie gevoerd' met de blauw en witgestreepte
foulard van de japontwee linten steikken de
cape-echarpe van vorm vast.
Op een zwarte foulard japon met violette en
witte ruiten werd een cape gedragen van'
crepe de Chine. Een rechthoek sctoeen gerim-
peld in een dubbele breed band van crepe
en foulard, die aan de uiteindm smaller
.verd. Die einden werden geknoopt, z66 dat
de cape zelf van voren niet doorliep; de ge-
hiiopte band (op het breedste deel 20 c.M.)
omvatte de schouders, maar kan ook hooger
gesloten worden, waardoor dan ook de cape
wat meer zou sluiten.
Een gedrapeerde rok van prune cr6pe
d e Chine met hooge boord1, links gesloten,
nauwe lange mouweni had eeni jabot van em
lichter tint crepe georgette en een strook van
af pols tot elleboog uit den mouwnaad val-
iendsmal bij de pols, geleidelijk breed' wor-
dend; die strooken waren opengezoomd met
prune zijde.
Een costume van m u i s-g r ij z e crepe
m a r o c a i n had aan het manteltpe, dat ta-
meLijk lang was (even boven de knieen), met
ruimte neervallende soepele revere, waarvan
de rechter doorliep tot ae sluiting opzij1 in de
taille, bestaande uit twee stalen knoopen door
koordjes verbonden. De mouwen viden iets
ruim van onderen.
In deze beide laatste toiletten kan ik me je
van jou meer dan van dfe meeste vrouwm. 'k
Zou, o, zoo graag hlijven leVen, lieve. Ik hun
ker er naar Mark's zoou ini mijn airnen te
houidien en dam zal ik tevreden kumnen
sterven."
„U mag dlaai nog wel lang leven en heel
oud worden om dat te zien."
„Dat geloof ik niet," zei mrs. Lendridge
vertrouwelijk.
„Denkt mji er over te trouwen? Dat wist
ik niet."
„Mark zal trouwen met de vrouw, die hij
liefheeft, zoo spoedig dat maar m zijn
inacht staat."
„De vrouw, die hij! liefheeft," herhaalde
Betty m vertrok daarop spoedig. Zij was
onder't maar huis rijden zeer nadenfcend.
De vrouw die Mairk liefheeft... dat moest
natuurlijk Janet zijn. Er was niemand an
ders. Hoe blind was zij geweest om dat niet
eerder te zien. Janet deed' alles voor mrs.
Lendridge. Zij had opcnlijk haar bewonde
ring voor Mark bekend. Em Mark mocht Ja
net gaarne lijden. Zij zouden heel goed bij;
elkaar passen, en toch
Voor het eerst in haar leven was Betty rich
bewust, dlat ziji hevig jaloersch was op een
andere vrouw en dlat gevoel was heel onaan-
genaam.
IHDOFDSTUK XXX.
'Betty had de werkplaatsen doorgeloopen
en met voldoening opgemerkt, dat er met
spoed werd gewerkif aan; het ten uitvoer hren-
geni van de groote besiteliing der Luchtvaart-
vereen'iging. Eens heonnerde zij zich Mark's
waarschuwing m d'acht zij een volgend oogen
blik aan de mogelijkheidi dat de nieuwe mo-
toren de strenge proefnemlng, die was be-
dongen, niet zouden dooretaan. Ail's dijt
momt gebeuren, dan zou haar positie wer
kelijk heel ernstig zijn. Zij einidiigd'e haar
romdigang in' de werfkplaaits voor proefnemin-
gm, waar Tom' Sylvester haar met em
glimlach ontving.
Aan een plotselinge opweUing toegevend,
deedde ziji hem de waarechuwing mee, die
Mark haar had gegeven.
„Is er iets van aan?" vroeg zij eindelijk.
„Eerlijk gezegd, miss, voel ik mij niet ge-
heel gerust" antwoordide hij met weerzin.
„En toch liet je miji de bestelling aanne-
men."
,,'Nleen, miss, ik heb wel opgepast u in
eenig opzlcbt te radm. Maar ik zou mij niet
bezorgdl makm. Ik verwacht, dat zij het best
zuiilen doen ofschooin1 het mij niet aanstaat
wat nr. Lendridge heeft gezegd. Hij weet
wat hij zegt. Ik wou, dat wij hem hier hid
den."
„Ik ook," zei ze met een zucbt.
„Ik stel geen vartnouwen in mr. Travers."
„Ik ook niet" zif vermande zich met
moedte. ,yDat bedioel ilk zoo niet. Ik mag niet
vergeten, dat hij mijn bedrijfsleider is."
„HSj praat te veel. Ik diurf om alles wed-
dm, diat mr. Lmdridge al zijn inlichtingen
van hem krijgt. Ik weet, dat ziji elkaar af en
toe ontmoeten."
iHet bloed steeg Betty naar't gelaat, maar
zij zei niets op deze bewering.
Toen zij' echter in haar kamtooa; was te-
ruggekomen, vroeg zij Travere op den man
af
„Hieeft u mr. Lendridge onlangs gczien?"
„Ja, ik onittnioet hem vriji dikwijls."
„Hleeft hij1 u nooit naar den nieuwen mo
tor gevraagd?"
„Wij' hebben er over gesproken zooals
we het ook over zijn motor hebbmi gehad".
„Vindt u dat veretandig gehandeld?"
„Waarom niet? Er is aan gem dler beide
machines iets geheims. De ontwerpen worden
door die wet beschermd. Ik heb, eerlijk ge-
zegdi, zijn raad ingewonnen en
„Heeft u nr. Lendridge om raad durven
vragm?" riep ziji verontwaardigd.
„Ik zie niet in, waarom ik. dat niet zou
doen. Ik hecht veel wiaarde aan zijn opinie."
mama met haar jeugdig-alanke flguur h.661
goed voorstellen.
De „petite robe" is van serge, reps,
popeline: coupe en garneering zijn heel een
voudig. Het model is meesetl afgeleid van de
robe-chemise, het wordt verwijd door rechte
groepm plooien of de japon is gespietm over
een onder-rok van dezelfde stof of ze aluit
kruiselings op zij met een groote knoop of
gesp. Groepjes gecireerde galons of biais
van gckleurd laken marqueeren de omtrekkea
en dikwijls ook het armsgiat. Deze petites ro
bes hebben meestal gem wijde mouwen, die
wel gracieus, maar onpractisch zijn voor hui-
selijke kleeding.
Ik heb een eenvoudig jurkjevanbeige
reps, het heeft een lange taille, is kruise
lings gesloten met wat ruimte in den rok op
de plaats van sluiting, maar de rok is niet
opgenomen; rondom loopt een boordsel van
marineblauw laken. Langs de V-vormige
halsuitsnijding een dubbele gepijpte strook
van witte organdi, die plat doorloopt langs
de scheeve sluiting tot d.e knoop op zij in ae
taille. Onderlangs de nauwe lange mouwm
ook een dubbel gepijpt strookje, dat in den
achternaad nog even naar boven dOorgaat.
En dan nog een donkerblauwserge
japonnetje met drie breede band-en van smal
le zwarte tresjes, den onder aan den rok, edn
z66 aangetbracht, dat het zwarte laken cein-
tuurtje hem juist in tweeen deelt mi den daar-
tuisiscnen. Om de nauwe mouw van pols tot
onder elleboog ook een breede band tresijes.
De japon sluit links „b la russe" onder een
zrwartlaken band. Em breede berthe van
witte organdi met em biais van zwarte or
gandi geboord, draag ik er soms op; die
berthe is gespietm op de plaats waar de ja
pon ook sluit.
iPiqud, crepe georgette, organdi (glasba-
tist) geven de charme aan zoo'n eenvoudig
jurkje, dat rustig van kleur is: beige, marine
of het gebrand-bruine tintje „pain brule".
diat zoo in de mode is. Deze kleur is nogal
rustig, maar over bet algemeem is het beter
de geprononceerde mode-kleuren in kleine
hoeveelhedm toe te passen, omdat het ge-
distingueerder, is enomdat em- garni-
tuur gemakkelijker is af te tornm dan em
heele japon van kleur te laten veranderen.
Omdat em zomerhoed van em vorig
seizoen niets meer is dan een' desiillusie, kun-
nen we heel veilig een modekleur op onze
hoeden toepassen en zelfs een rood hoedje
.wagen, het is gauw genoeg verkleurd! Trou-
wens' rood is allem maar modekleur voor de
tails: hroderies, boordsels, bloemm etc.
De keluren voor heele robes zijn zwart, wit,
zwaiteenhwit, mauve, geel, „pain brule" at
amandelgroen, d. w. z. de zacht-grijsgroene
kleur van de amandel-v r u c b t. De ge
kleede hoedm zijn alle groot m in dezelfde
tinten als de robes. Ze zijn van tafietas of
crepe de Chine of van gekleurdtrans-
parant paardenaar, waar doorheen
zoo flatteus de zon Op het gezicht speelt. Ze
zijn gegarneerd met bloemen of gedrapeerd
lint, soms met touffes van lusseu neel smal
lint (1 c.M.). Het model, vooral voor paar-
dehaar is die capeline, de breeidgerande hoed,
die aan weerszijden iets neerhangt.
Em sportjurk van witte cnepon, lang
recht lijfje, heel korte kimono-mouwtjes; de
rok is aan het bovenstuk gerimpeW onder
een wit met groen gestreept lint, di'tzelfde
lint onderlangs de mouwtjes m rechtcpstaand
langs het dwarse decollete van voren ge-
Strikt. Voor watersport em1 eepliseerde
witlinnm rok, waar overheeni em loshangei>
de matrozekiel van wit linnen met marine-
blauwe kraag, marine boordsels ondaraan,
lange ruime mouwen, bovenlangs de fwee
zakjes en twee lange smalle reeprn 2 Is dasje
gestrikt.
En de meest zomersche van alle zomerstof
fm, de 0 r g a n d i, zullm we weer dxagen in
alle modetinten, effen en gefborduurd, met a-
jours en plisses en bouillonnes, maar altijd
met ruime rokjes en veel met een hoed van
organdi, die eigenlijk bij niets anders past
dan bij een japounetje van hetzelfde weefsel
en bij elke andere kleeding armelijk staat.
Draag vooral nooit op straat lichte zijden
toiletjes, niets is z66 de mauvais gout en doet
z6o denken aan't afdragen van een- avond-
japon. Voor de stad zijn er linnen pakjes en
tussor mantels en donkere crepes, van zijde,
wolkatoen, genoeg keuze voor elk klimaat.
Een mantel met pel e r i n e (douil-
lette) van wit piqu£, de cape gefestonneerd
met groote schulpm (6 k 8 c.M.), hoedje
met opgeslagen rand, die ook geschiulpt is.
Een schort-jurkje, om te dragen bij
„Denkt u, dat hij u eerlijk zal radm?"
,jZeker. HB is zoo eerlijk als goud."
„Miaar hij bestrijdt mij. Wij zijn vijan-
d'en
„Dat inaakt niet het minste verechil Al
hiaatte hij u
„Hij; hiaat mij?', zei zij snel
„Dan zou hij toch nog aMjd eerlijk zijn
meaning zeggen."
„Vroeg hij u ook het een en ander omtrent
onze nieuwe machine?"
„Ja, maar ik vertelde hem allies vrijwillig.
'k Ben niet 'geheel voldaan
„M)aar u ried mij toch aan de bestelling
aan te nemen", hield zij vol. „Wij waren erg
veriegen om wenk. Wat hij heeft gezegd, heeft
mijn opinie gewijzigd1. Ik ben nu niet meer
zoo zeker als ik was."
Betty keek haar administtiateur met open-
lijke verach'tkig aan.
„Hlet kiomt mij voor, dat u niet geschikt is
voor uw betrekking."
,,'k Vindi die in elk geval niet aangenaam."
„U is vrij om te gaan."
„Ik wensch u niet in ongelegenheid te brm-
gen."
„Dat zal u ndeit doen", bracht zij- haastig
in het midden. „Het zou wellicht nog ver-
kieselijker zijn ials u dadelijk heenging. Ik
zai' u nu een cheque geven."
„Dank u. Tc Zal mij dan meer op mijn
gemak voelen. Luister eens, miss Churston:
u heeft een werk op u genomen, dat te zwaar
is voor een vrouw. Volg mijn raad op en
biedt Lendridge aan hem te geven war zijn
enndities zijn om bij u terug te komm," zei
hij ernstig en was verbaasd over de boos-
heidi, die haar gezicht uitdrukte.
Ze zei echter niets, maar gang voort met
het schrijiven1 van die cheque, die zij hem daar
na ter hand1 stelde.
„Ifc hoop, dat er geen wrok tusschm ons
bestaat," begon hij ernstig.
,,'Niet van mijn fcant, diat verzeker ik u",
antwoordde zij; koel.
een effen batisten (brassitere) blousije: een
breede band om het lijfje, gefestonneerd met
fijne schulpjes, puntig uitloopend, hieraan
geriinpeld een rechte lap, van onderen gefes
tonneerd; dit schorfcje heeft twee lintjes,
schouderlintjes en. twee lange linten aan de
dlwaree band om het lijfje, die het van voren
dichtstrikken.voor wie kies je deze laatste
twee kleedingstukjes? COLINE.
1.
Alle begin Is moeilijk,
De waarheid van dat woord Is mij zelden
zoo duidelijk geweest als op dit oogenblik, nu
ik voor de eerste maal aan uw verzoek ga
voldoen, om af en toe voor uw blad een ge-
neeskund'igen brid te schrijVen. Dat verzoek
klinkt zoo eenvoudig. Maar toch acht ik het
zeer waarschijnlijk, dat de beteekenis van die
vraag voor ons beiden niet dezelfde is. En
aangezien het er toch om te doen is, dat wij
elkaar goed begrijpen, is het misschien het
beste om dezen eersten brid te schrijven over
„den geneeskundigen brief'.
Daaraan is nog een voordeel verbonden en
wel dit, dat uw lezere dan ook meteen zoo
ongeveer weten, wat hen te wachten staat*
Homme averti en vaut deux! Staat het hun
niet aan, dan kunnen zij in het vervolg deze
brieven overslaan, tenzi] de meerderheid der
lezere van die meening mocht zijh, in welk
geval ik u waarschijnlijk niet zou aanstaan en
u mij zou verzoeken, de volgende brieven
maar liever ongeschreven te laten.
Om over een geneeskundigen brid te spre
ken, dienen wij te beginnen met het eens te
worden over de begrippen geneeskunde en
brief en daarna moeten die &ide begrippen
in verband met elkaar beschouwd worden.
De grond-wetenschappen der geneeskunde
uit den aard der zaak bedoden wij alleen
de geneeskunde van den mensch zijn de
anatomie en de physiologie. Het mensdielijk
lichaam leeren wij kennen in zijn bouw, zijn
bestanddeelen, zijn vorm, niet alleen door het
van buiten te bekijken maar door elk deel af-
zonderlijk te onderzoekendit is slechts moge-
lijk door die deelen uit elkaar te halen, te ont-
leden. Nlaast de door deze ontleedkunde ver-
kregen kennis komt dan de leer der verrich-
tingen', waardoor bekend wordt hoe elk deel
voor zich of in samenhang met andere deelen
werkt, beweegt, iets in zich opneemt of af-
geeft, in stand gehouden wordt en zich verme-
nigvuldigt. Dit alles is het domein der physi
ologie of verrichtkunde. De basis der ge
neeskunde berust dus in twee woorden: op
vorm en functie.
De beteekenis van een brief kan ook in twee
woorden worden uitgedrukt: vorm en inhtoud
Over den vorm kan ik kort zijn, omdat deze
voor elken schrijver als een onveranderlijke
grootheid kan worden beschouwd en eerst
na langen tijd1 een schrijver zijn stijl en' woor-
denkeus zou kunnen veranderen. Maar de
inhoud is onbegrensd te kiezen, d.w.z. voor
een willekeurigen brief. Niet alzoo voor een
geneeskundigen brief. En zoo komen. wij on-
gezocht tot het verband tusschien dieze brie
ven en de geneeskunde, en tevens tot de moei-
lij'kheid om het arbeidsveld te omgrenzen.
Een ding staat vast: dat u geen lessen in
geneeskunst wenscht, al probeert ieder op
zijn tijd om als geneeskundige op te treden.
Bekend is het verhaal van den hofnar, die op
de vraag van zijn vorst, weik beroep in zijn
land wel de meeste beoefenaren had, zonder
aarzelen antwoordde: geneesheer, Sire! En
hij bewees wat hij zei, door den volgewden
dag met een kiespijndoek om het gezicht aan
de poort van het paleis te gaan staan. Ieder,
die voorbij kwam, gaf hem goeden raadi tot
den vorst incluis.
Neen, het kan niet uw bedoeling zijn, dat
ik beproeven zou, den dokter overbodig te
maken. En daartoe zou ik als rechtgeaard
medicus ook niet gaarne medewerken. In de
oudheid werd de geneeskunst door de pries-
ters uitgeoefend. Daar is het zeker aan toe te
1 schrijven, dat de geneesheeren zich steeds
hebben aaneen gesloten tot een soort fcaste,
waar een ander niet mocht binnendringen. En
aan dezen geest is het voor een deel toe te
schrijven, dat de geneeskundige wereld een
zekere angst heeft voor het populariseeren
van haar wetenschap. Maar toch is het niet
alleen deze angst, die de populaire genees
kunst als een gevaar doet beschouwen Zoo-
wel de geschiedenis der geneeskunde als de
dagelijksche ervaring der practtseerende art-
sen doet de overtuiging ontstaan dat mis
schien op geen ander gebied als dat der ge-
iBetty voelde zich opgelucht, toen Travere
was vertrokken' en began dadelijk brieven te
dicteeren, waarin zij iemand vroeg om zijn
Elaats in te nemen. Toen keek zij op haar
orloge en slaakte een kreet van schrik. De
assistent-bedrijfeleider een jonge man,
Heathcote genaamd, werd op het kantoor
ontboden en met het opzicht over het werk
belast.
„U moet de zaken leiden- totdat ilk een
nieuwen administtiateur heb aangesteld",
verklaarde ziji.
Toen haastte zij zich naar haar auto en
reed' in alteriji naar de woming der Lerudrid-
ge's. Haar instinct dreef naar de werkplaals
en zij klopte zacht tegen de deur. Tot ant-
woord verscheen Mark met een strak en bleek
keek haar somber aan.
„Mag ik binnenikomen'?" vroeg zij.
„Wat kan ilk voor u doen antwoordde hij
stroef.
„Ifo maak mij, bezorgd over uw uw
moeder. Is het gebeura?
Mag ik binnenkomen?" vroeg zij1 weer en
zonder zijn1 lantwoord af te wachten, ging zij
hem voorbij1.
■Mark volgde haar in de werkpflaata en
keek haar somber aan."
,,'k Weet zeker, d'ait het niet is wat gij
vreesit", zei ziji vriendelijk.
,,Hoe kan u dat weten?"
'Hij leed ontzettend en de onzekerheid was
bijna ondragelijk. De minuten waarin hij, bad
zitten wachten, hadden hem als zoovele uren
toegeschenen en nu was Betty bij hem ge
komen? Waarom. was zij gekomen? vroeg hij
zich wrevelig af.
„Ifc zie, dlait u een. theepoit heeft en alles wat
diaarbij' behoort. He heb aan niets zoo'in zin
als aan een kopje thee... Zoo, dus hier doet
u al uw schitterende proeven. Ik hoop, dat
ik niet te vrijpostig ben. Misschien is hier
iets dat u liever heeft, dat ik niet zie", zei zij
zenuwachtig.
(Wordt vervolgd).
