DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Brieves alt Berlljs. Mo. 147 Honctard vicr en twmtigste Jaar^rang 1922. ibonnementsprljo bit roomitbetaUng per S maanden f 2.-, fr. per poet f 2.50. Bewijen. 6 ct. Advertentiepr. 26 ct. p. regel, grootere iettere naar pluu.nit.nt. Brievon franco N.V. Bock- en Bandelsdr. v.h. Herms. Coster Zoon, Voordam C9, Tel. Adminietr. No. 3. Bedaciie No. 33. ZA.TERDAG Direeteur: G. II. KRAK Uoofdn-etlHciourT|. N. A1>I£MA. 24JTJNI Berlijm, midden Juni. De nieuwe straatdeun. De mis- lukte leening. Industrie ea valu ta. Duitsch-Fransche toeaade- lingspogingeai. Wat de Rijnland- bezettiug kost. Weer een dichter in de gevangenis. Berlijn heeft een nieuwen straatdeun. Welk een heerlijk geschemk van bet noodlot! Hij is ontstaan terzelfder plaatse als zijn voorgan- ger, die meer dan een jaar onbeperkt gere- geerd heeft en nu in eens werd afgezern.l. in het Duitsche „Kunstlertheater". En hij1 draagt hetzelfde stempel van „levenswijs- heid" als zijn voorganger. Laatstgenoemd spotlied-je, dat fonmeel een „sdi lager" werd1, droeg destijds den schoonen titel van „Die Scheidungsreise" dus een passende tegen- hanger van de bekende „Hodizeitsreise" en de tekst begon met de woorden: „Wer wird denn weincn, wean man aus einander geht, „Wenn an der nachsten Ecke schon ein andrer stoht!" Meer dan een jaar lang heeft ens dit lied in de ooren geklonken. AJle menschen zongeu, zoemden, floten of neurieden deze melodic. Mannen en vrouwen, grijsaards en kinderen op straat. Zij, klonk uit muziekkapel-len en phonografen. Er werd op gedanst en gemar- cheerd. In een woord: het was een Berlijnsch „volkslied" geworden. Niet om uit ite hou- den! Dat is nu vooririj. Want zie, ook de „Schei- dungsreise" was onderwortpen aan de levens- dat zij sterven moest. En een nieuw spot- w< lied kwam dezen zomer voor haar in de plants met den veelbeteekenenden titel „De eersfce nacht". En nu gebeurde het. De tooneelspeler Max Adalbert, een der meest gevierde komie- ken van Berlijn, onnavolgbaar in de droge manier, waarop nij: de grootste dwaasheid aan het publiek verkondigt, zong een couplet met dit diepzinnige refrein: „Wenn du einmal eine Braut hast, „Der du immersehr vertraut hast, „'Und du triffst sie mit 'nem anders, „Lass sie wandera, lass sie wandem!' Adalbert zong dit gevoelvolle vers een- maal, zong het tweemaa!, en toen hij het voor de derde maal zong, haclden zijn toehoorders het zich reeds eigen gemaakt. De heele zaal zong luide mee, ladhte zich krom en een da- verend applaus weerklonk. Toen de muziek tussdien de acten voor het volgende tooneel de melodie nog even aanroerde, herhaalde zich dit schouwspel. Weer een donderend ap plaus. En vanaf dit oogenblik was de zege- tocht van> tekst en muriek verzekerd. Toen de menschen het theater verlieten, ke- ken zij elkaar lachend aan en trachtteo t nieuwe liedje te herhalen. Hugo Hirsch, de componist, had zich niet misrekend. De zeer eenvoudige kunst van zijn muzikale vinding werd; door zijn lieve Berlij- ners met razende snelheid aangegrepen. Den volgenden dag las men het vers reeds op de aanplakzuilen. Elken aivond sedert de pre miere is het theater tot op dc laatste plaats gevuld. Steeds nieuwe duizenden leeren met bwonderenswaardig aanpassingsvermogen in enkele minuten dezen goeden raad, die zoo zacht en pijnloos leert heen te komen over el'ke liefdessmart. En spoedig zullen de kin deren, die nog op straat spelen, wier levenser- varing in het geheel nog niet tot tragische teleurstellingen geleid heeft den nieuwen str aatdeun uit het hoofd kennen. t Zal weer rerschrikelijk wordem! „Lass sie wandem, lass sie wandem zoo kunnen we ook zingen met betrekkimg tot de verwachtingen, welke uo bijeenkomst van banMers, onder leading van den neer Mor gan, gedurende eenige weken in ons gemoed gewekt heeft. Er komt niets van een leening Er komt geen „kleine" en geen „groote" tot stand, men leent ons voorloopdg nog niets, om onze milliardenschulden te betalen. Opnxeuw daalt de Duitsche mark, op haar weg naar de diepte op lieftallige wij!ze vergezeld door de Oostenrijksche kroon, die in schoonen' wed- ijver nu dadelijk maar in de bodemlo'oze diep te gestort is. Opnieuw stijgen de prijzen, zuch ten de huismoeders, rekenen de familievaders, moeten de ondememers, moeten staat en ge- meente hun loonen verhoogen. De oude, nu reeds genoeg bekende kringloop begint op nieuw. Slechts enkele kortzichtige personen glim- lachen tevredlen. In1 versdhillende industrieele kringen had men bijna met angst een gun- stig resultant der Parijzer onderhanddingen tegemoet gezien. De heer Hugo Stinnes, de machtige Rijn- landsdie grootmdustrieelheeft openlijk ver- klaard, dat hij en zijn rijke vrienden weinig bdang hadden bij een plotselinge stijging van de markwaarde, diaar de fabrikaten der Duitsche fabrieken daardoor niet meer zoo billijk op de wereldmarkt gebracht zouden kunnen worden en zij Jt buitenland niet meer zoo succesvol concurrentie zouden kunnen aandoen. Wat Hugo Stinnes zeide, kan wel waar zijn, doch het is een ootstellend feit: het gaat Duitschland1 op het oogenblik „goecF, omdat het ons slecht gaat, en het zal ons land pas h£d erg sledit gaan, als het ,^beter" gaat. Uit dit dilemma is geen uiflcomen. Maar desniettemin heeft de overweldigende meer- derheid van ons volk gehoopt en hoopt het nog, dat het ons todi werkelijk eens beter zal gaan, op gevaar af, dat daardoor het be- drijfsleven opnieuw geschokt zal worden1, wel ke schokken eerst weer met groote moeite over- wonnen zullen kunen worden. De heeren van de Duitsche industrie moeten dan eerst maar ee tijd'lang mider verdicnen. Ik geloof, dat wij ons dan steeds nog niet bezorgd over hen behoeven te maken. Dit staat wel vast: de hoofdzaak is, dat de Duitsche valuta beter wordt. A1 het andere moet en zal dan wel te- recht komen. De industrie ecbter moet zich naar de valuta jridhten en niet de valuta naar de industrie 1 En bovendienwij zouden awaas en blind zijn, wanncer wij niet zouden erken- nen, wat wij aan't geheele Europeesche be- drijfsleven schuldig zijn, en als wij steeds maar er aan zouden denkea wat morgen en overmorgen ons voor schijnbare voordeelen zouden te beurt vallen. Want een werkelijk reeel voordeel is het immers toch niet. Slechts zelfbedrog. De bankiers te Parijs hebbrn in elk geval, zooals het historische document van hun slot- zitting bewijst, getoond wijze en verstandige mannen. te zijn. Maai de politie verspert hun verstand voorloopig nog den weg. Daarom moeten wij te meer met vreugde opmerken, dat tenminste een kleine groep menschen emstig en eerlijk er naar stieeft het uiteengevallen Europa weer saam te lijmen. In Berlijn 'heeft dzer dagen een indrukwekeknde betooging voor de zoo zeer gewenschte Duitsch-Eran- sche toenadering plaats gevondea. De „Liga fiir Meoschenrechte", aan beide zijden van den Rijn, die zoowei hier als ginds het doel nastreeft de giftige kiemen uit de politieke atmosfeer te weren, vereenigde in't gebouw van den Duitschen Rijksdag vooraanstaande aanhangers van de vxedesgedachte uit beide landen. De vroegere Fxansche minister van onderwijs, het tegenwoordige kamerlid Buis- son, een man van 81 jaar, die ondanks zijn hoogen leeftijd de reis naar Berlijn ondemo- men heeft, prof. Victor Basch, van de Sorbon- ne, reeds door een kunstwetenschappelijk con- gres van voor den oorlog ons, Berlijners, wel- bekend, en professor Bougie, jurist van de Parijzer Universiteit, traden op en spraken onder stormachtigen bijval van de Duitsche toehoorders, voor de toenadering der vroegere vijanden, v<5or een in den geest en't hart ge- grondveste volkerenverzocning. Van Duitsche zijde waren o.a. de president van den Rijks dag en prof. Albert Einstein ter plaatse, de trots van onze wetensdhap. Zeer zeker waren de woorden, die hier gesproken werden, voor loopig nog toekomstmuziek. Nog heerschen er in beide lac *n stemmingen, die de verwezen- lijking vz <o hooge dachten .ouden. Maar toch zal het ge- sprokene met tevergeefsch geuit zijn. Het is als de eerste duii die na den zonavloed met den olijftak in den snavel de arke Noachs naderde. Juist als het goede en verstandige nog niet in de wereld regeeren, moet men Steeds weer met steeds nieuwe energie er op wijzen, opdat de menschien het niet gaan ver- geten. Van het doel echter zijn wij nog zeer ver verwijderd. Zooeven juist raakte de openbare meening in Duitschland in opgewondenheid door het document, waarin het ministerie van de Rijksschatkist opgave heeft gedaan van de bezettingskosten der geallieerde troepen en bestuursambtenaren in het Rijnland. Men mag beweren, dat men in Duitschland volko- men overtuigd is, dat de verschrikkelijke ver- woestingen, die tijdens den oorlog in NordL Frankrijk zijn aangericht, de ergste hinder- paal voor der verzoening vormen, en dat wij den plidht tot wederopbouw, die we op ons namen, met de uiterste inspanning van ooze krachten moeten vervullen. Men ziet daarin tegenwoordig in Duitschland niet slechts een financieelen, maar ook een moreelen plidht. Maar nu hooren wij, dat waanzinnige som- men gelds in den grooten pot der Rijnland- ze in een overeenkomstig geval aan een an- der herhaald. Zoo 'uist wordt in Berlijn be- kend, dat de jonge dichter Reinhard Goering, een der beste koppen van onze moderae litte- ratuur, die als dramaturg ongewone presta- ties heeft verridht, geheel en al als Georg Kaiser, wegens schilderijendiefstal, gearres- teerd is. Een welgesteld persoon, die zich in- teresseerde voor Goerings genie, had hem on- derdak en financieelen steun verieend. En juist uit de bezittingen van dezen vriend heeft de dichter het klinkt ongelooflijk waar- devolle schilderijen eerst weggenomen, later wederrechtelijk verkocht! Radeloos staat men tegenover zulk een daad. Goerings vrienden hadden wel is waar reeds eenigen tijd ervan men groote oor een ner- veuse opwmding geheel overstuur gebracht was. Maar dat deze ziekelijke toestand tot diefstal of verduistering zou leiden, is wel zeer sterk. Eenige jaren geleden werd Goe ring den Schillersprijs toegewezen nu zit hij achter slot en grendei. Een verschrilkelij- ike verandering. Wanneer zullen we ons dndelijk lievn-ijden uit deze tijden van veTwarring en het lidht van een nieuwe, helderen dag, toegroete? Ik wou, dat het al zoo ver was, dat wij. ook van de herinneringen van deze periode met het refrein van het liedje zouden kunen zeggen: „Lass sie wandem, lass sie wandem!" Dr. MAX OSBORN. bezetting worden geworpenBijna 6 milliard goudmark zijn tot nu toe daarvoor reeds uit- gegeven. Met verbazing leest men de bijzon- derheden. Een gedelegeerde uit Frankrijk ont- vangt voor 236.000 Mark nieuwe meubels, waarop hij aanspraak heeft gemaakt. Een ander, uit Engeland, moest voor 464.000 Mark ingericht worden. Een generaal in. Wiesbaden heef t in een hotel aldaar tot dus- ver 821.000 Mark verteerd. In een huis moest voor 441.000 Mark een centrale verwarming aangelegd worden. Een commandeur werd in een slot voor 841.000 Mark ingekwartierd. en zijn verblijf kost voor hem1, zijn familie en zijn beambten jaarlijks over het milUoen. In dezen tijd der ergste woningnood moesten 9700 woningen, met tezamen 38.000 kamers, voor de bezettig vrijgemaakt worden. En zon- der kosten is een dergelijke militaire maatre- gel niet door te voeren. Wel weten wij welk een eisdhen gedurende den oorlog van Duit sche zijde door militairen en beambten in be- zet gebied gesteld werden, maar destijds was het oorlog, en nu hebiben we „vrede naar het beet. En vooralhet Duitsche publiek kan het denkbeeld maar niet uit het hoofd zetten, dat deze buitensporige sommen tenslotte toch voor iets uitgegeven worden, waarvani het Fransche volk in t geheel geen voordeel heeft. Hoeveel zou er voor deze mililarden reeds zijn op te bouwen geweest in het vroege re oorlogsgebied De wereld is nog altijd uit zijn verband gerukt. Helaas dragon hientoe ook 'bij. de lei dende geesten, die de begripsverwarring te genwoordig nog vergrootm. Een jaar geleden. vertelde ik hier ter plaats, dat de Duitsche dichter Georg Kaiser wegens zonderlinge verduisteringen in de gevangenis kwam. Nu heeft het lot van Kaiser zich op tragische wij Algemeene Jaarvergadering van de Nederlandsche Vereenlglng voor Vreemdelingenverkeer. De zoo weldadige regen' dxeigde ditmaal den tocht naar Bergen te doen mislukken, Spoedig klaarde het echter op, zoodat de deelnemers te 3.30 uur te Bergen welgemoed aankwamen. Het Harmonieoorps, onder leading van den heer Beekman, zette ter verwelkoming het liedje van den Bergenaar in, dat door een groot deel van het talrijk aanwezige publiek werd medegezongen, waardoor men, vooral- gegaan door het corps, in vroolijke stemming naar het raadhuis trok. De burgemeester, de heer J. van Reenen, hield staande in den ingang van het gemeen tehuis een toespraak, waarbij hij verklaarde, dat het hem een groot voorrecht was, de gas- ten in de gemeente het welkom toe te roepen. Met vreugde kon hij, evenals ziin collega van menschelijkheidsge- Alkmaar, vericlaren, dat ook de Raad van Ber- gen met algemeene stemmen het gevraagde cr diet om de afgevaardigden feestelijk te ont- vangen toestond. Ook de Bergenaren zijn rich bewust dat het voor Bergen van veel belang is-u in hun midden te zien. Toen spr. tijdelijk in Alkmaar woonde. was hij jarenlang pern ningmeester van „Alcmaria", waardoor hi] destijds de vergaderingen van den Bond bij woonde en daaraan de aangenaamste herin neringen bewaarde. Het was hem dan ook een groot genoegen, waar overal de jaarvergade- ringen op joviale wijze werden ontvangen, dit ook zij het dan op bescheiden schaal in Bergen te kunnen doen. Na den Bond is geko- men de krachtige A. N. V. V., wier waarde- vol werk zelfs door de regeering in het ver- leenen van een subsidie van1 25000 wordt erkend. Het was spreker een genoegen de A. N. V. V., het bestuur en den wakkeren voorzitter hier aanwezig te zien. Spr. be waarde aan den voorzitter aangename jeugd-. herinneringen en had niet kunnen denken, hem, als burgemeester van Bergen, in rijn kwaliteit van voorzitter der A. N. V. V. te Bergen te kunnen verwelkomen. Spr. was overtuigd, dat de voorzitter, baron van Tuyll van Serooskerken, de juiste man was en uitie den wensch, dat het hem gegeven mocht zijn nog veel jaren rijn krachten aan de A. N. V. V. te mogen wijden. Spr. eindigde met den wensch, dat de vereeniging onder de lei- ding van haren wakkeren voorzitter moge groeien en bloeien. (Hoera's). Baron van Tuyll van Serooskerken was overtuigd, dat alle leden met het grootste ge noegen naar Bergen waren gekomen. Bergen heeft een roemrijk verleden. De tijden van 900 spreken reeds van de graven van Bergen, welk geslacht verstierf en waarvoor het ge- slacht van de Brederodes en de van Borse- lens in de plaats kvteim, welke geslachten in de geschiedenis een zeer goeden naam hebben. Deze geslachten werden in later tijden opge- volgd door het geslacht Studler van Surck en ten slotte kwam de heerlijkheid in. het berit van het geslacht van de Van Reenen's, dat Bergen niet alleen heeft weten .te behouden, maar gemaakt heeft tot een plaats als zomer- oord, in geheel Europa bekend. De Van Ree nen's hebben Bergen tot een geliefde plek ge maakt, waar het volk in het algemeen des zo- mers kan uitrusten. Het is zeker te danken aan den arbeid van den heer en mevrouw Van Reenen, dat Bergen gewordem is wat het is en daarvoor kan het volk van Nederland en *de inwoners van Bergen in het bijzonder hen nooit dankbaar genoeg rijn. Bergen en Bergen aan Zee is nu een badplaats gewor- den, die rich steeds ontwikkelt. Het vorig iaar werden hier nog 70 villa's bijgebouwd. Dit heeft Bergen te danken aan zijn burge meester, die begrepen heeft, dat hi} den gronc niet mocht behouden om er alleen konijnfjes te schieten. Spr. stelde daarom een hiep hiep hoera op den burgemeester in, waaraan door alien enthousiast gevolg werd gegeven. Hiema werd het gemeentehuis berichtigd en de eerewijn gebruikt. De bezoebers ont- vingen nog alien een fraaie gids van Bergen, waama onder leiding van B. en W., de raads- leden en het bestuur van' de V. V. V., vooral- gegaan door het Harmoniecorps, een wande ring door een deel van het dorp werd ge maakt. De gevolgde weg was: Schoollaao, Studler van Surcklaan, langs het Hof, een deel van de Eeuwige Laan, Komlaan, Van Reenenpark en Stationsstraat, waama het In- fonnatie-Bureau van de V. V. V. en het Mu seum werden berichtigd Het bestuur had over de inrichting van het bureau, van verschillende hoofdbestuursleden en afgevaardigden uit andere seizoenplaatsen tal van compumenten in ontvangst te nemen en ontving van den directeur van de A. N. V. V., den heer van Deventer, die het bureau voor het orgaan van de A. N. V. V. kiekte, zelfs het verzoek om de te Bergen gevolgde werkwijze in het orgaan te beschrijven, om dat hij overtuigd was, dat deze aan tal van zustervereenigingen tot leering kon strekken. Ook het gebouw werd algemeen' als geslaagd geroemd. Hierna vereenigde men zich in „de Rusten- de Jager", waar de gasten namens de gemeen te een tea werdi aangeboden. Om 5.20 ging het per extra tram naar Ber gen aan Zee, dat in groepjes werd berich- tigd. Het kerkje werd, vooral om rijn preekstoel, waaraan geintemeerden van vier verschillen de nationaliteiten hadden gearbeid, ten zeer- ste als symbool van verbroedering bewon-, dierd. Ook het Pamassiapark trok de bijzon- dere aandacht, terwijl mede de verschillende villa's en andere bouwwerken nauwkeurig be- oordeeld werden. Om half acht vereenigde men zich in het hotel „Nassau-Bergen" aan een diner, waar aan een 160 personen aanzaten. De burge meester presideerde. Spr. heette de aanweri- gen welkom, in het bijzonder bet Hoofdbe- stuur en het bestuur van ,,Alcmaria", zoo nauw aan Bergen verwant. Wanneer „Alcma- ria", aldus spr., er niet geweest was, dan zou Bergen de eer niet hebben gehad hier zoo velen tegenwoordig te zien. Bijzonder wel kom heette spr. ook den burgemeester en de wethouders van Alkmaar met hunne echtge- nooten, den burgemeester van Heiloo en het bestuur van de V. V. V. te Bergen. Het deed spr. leed dat zijn echtgenoote, met wien hij al die jaren zooveel werk had verricht, om gezondheidsredenen niet tegenwoordig kon rijn, doch hij boopte haar vanavond nog even tegenwoordig te zien. (Algemeene in- stemming). Spr. had gister verzuimd Alk maar voor den genoegelijken dag en den prachtigen tocht dank te zeggen en deed het daarom nog bij deze. Spr. had den tocht me- degemaakt in de mooie auto van den heer E>e Wild, uit Alkmaar, en hij wenscbte ook hem dank te brengen voor het beschikbaar stellen van deze auto. Spr. eindigde met alien een genoegelijk samenrijm toe te wenschen. (Ap plaus). De heer J. C. Leijen dedde mede, dat op zijin verzoek da aanweriige Roomsch-Katho- lieken van den pastoor, hoewel het Vrijdag was, dispensatie hadden verkregen, zoodat alle Roomsch-Katholieken, zonder rich te be- zwaren, van alles gebruik mochten maken. Mr. J. P. Bosman had van het vertrek der „Alkmaar" te Amsterdam en de aankomst te Alkmaar foto's laten maken en liet de aanwe- zigen als herinnering ieder een 3-tal foto's aanbieden. (Hoera's en applaus). De heer C. F. Zeiler, voorzitter van de V. V. V. te Bergen, wenschte evenals de heer Van Reenen de aanwezigen een hartelijk wel kom toe te roepen. In de eerste plaats riep spr. den heer en mevrouw Wendelaar, den wethouders van Alkmaar met hunne dames, wethouder Bamaart en het bestuur van de zustervereeniging „Alcmaria" het welkom toe. Spr. deed dit in een dubbele kwaliteit en daardoor in een bevoorrechte positie. In zijn vrijen tijd was hij n.l. hotelhouder. (Ge- lach). In die kwaliteit werd hij van twee kanten aan de ooren getrokken. In de eerste plaats door de klanten, die de rekeningen als altijd veel te hoog vinden en in de tweede plaats door de aandeelhouders, omdat ze al- weer geeni dividend krijgem. (Gelach). Spr. verkeerde nu in een bevoorrechte positie, om dat hij thans zelf aan tafel zat. Hij gevoelde zich nu als 6en van de gasten, wien de zaak absoluut niets aanging. Van ldachten zou hij rich nu absoluut niets aantrekkem, maar inte- gendeel medemopperen. (Gelach). Sprekende over zijn hoofdfunctie, zijn vootritterschap van de V. V. V., wenschte hij allereerst )yAlc- maria" welkom te heeten, dat een deel van haar zware taak had overgegeven aan de om liggende gemeenten. Toen wij hoorden dat „Alcmaria" den moed had gehad de A. N. V. V. uit te noodigen, was het voor ons, aldus spr., vaststaand, dat ook Bergen bezocht werd, want de voomaamste attractie van Alk maar is Bergen. (Bravo's). Bergen had met groot genoegen een deel van de taak overge- nomen, maar zag als kleine gemeente, hoe wel de vereeniging een krachtige is met bijna 400 leden, er toch wel een beetje tegenop. De vereeniging telt echter veel kleine menschen en van kleinere menschen kan men' niet te veel vergen. Het bestuur bracht daarom en met succes een bezoek aan den heer en mevr. Van Reenen, die zich datlelijk bereid ver- klaarden de gasten mede te ontvangen. (Ap plaus). Spr. bracht den heer en mevrouw Van Reenen daarvoor namens alle gasten har- teliik dank. (Applaus). Verder bracht si dank aan alien, die tot het welslagen haddea medegewerkt, om dezen grooten dag voor Bergen te doen slagen. Een. bijzonder woord van dank bracht spr. aan het Harmoniecorps van Bergen voor de aan het station bereidde ontvangst. Spr. eindigde met den wensch, dat het gemopper over het diner niet al to groot zou zijn. (Gelach en applaus). De heer W. G. Visser verklaarde. dat „Alc- maria", toen, het den moed bad de A .N. V. V. uit te noodigen, reeds bij voorbaat verzekerd was van de medewerking van de V. V. V. van Bergen en de verschillende gemeentebesturen. V66r „Alcmaria" zich tot de V. V. V. van Ber- en wendde, las het reds in de „Alkmaarsche Jourant", dat de V. V. V. van Bergen op de begrooting onder „onvoorziene uitgaven" een post had uitgetrokken om „Alcmaria" tege moet te komen. Toen het bestuur dit las, wist het, dat de zaak gezond was. (Gelach en applaus). Namens „Alcmaria" bracht spr. de V. V. V. van Bergen daarvoor hartelijk dank. Het spreekwoord „een goede buur is beter dan een verre vriend", werd hierdoor schitte- rend bewaarheid. Spr. hoopte, dat de gelegde \Tiendschapsband nog in lengte van jaren een stevige zou blijven. (Applaus). Spr. betoog- de voorts, dat men zich op een zeer bijzon der plek bevond. V66r 20 jaar was hier niets dan woeste, onbereikbare duingrond. Spr. had zich op de hoogte gesteld hoe het moge- liik was, dat in een zoo kort tijdsbestek zoo'n groote ommekeer tot stand kwam. Wat hier geschiedde, is nergens in Nederland, en mis- schien wel nergens ter wereld, geschied. De heer en mevrouw Van Reenen hebben hier groote daden verricht. Zij beschouwden het als hun levenstaak Bergen, waarvan de heer Van Reenen burgemeester was, tot bloei te brengen. V66r 17 iaar poogde de heer Van Reenen in de lage clalen in de duincm boerde- rijtjes te stichten, omdat de dalen vruchtbare humusstoffen bevatten. Hij begreep, dat het daarvoor noodig was het zand vast te leggen en van 1885 tot 1895 werden 200 H.A. witte duingronden op praktische wijze met helm en dennen beplant De heer en mevrouw Van Reenen Ieidden gedurende de wiutermaanden persoonlijk deze beplantingen en werkten claarom ijverig mede. Wanneer alles door em ploye's had moeten schieden, dan zou geen beurs toereikend rijn geweest. Persoonlijk zetten zij het eerste jaar 150.00 dennetjes en deze lewamen, doordat de heer Van Reenen een groot duinkenner is, tot groei. Jarenlang liet hij het zand in de baan verstuiven. waar in later de trambaan moest worden gelegd. Onder leiding van den heer Van Reenen werd in 1905 volgens plannen van den heer Leo nard Springer uit Haarlem de 3 K.M. lange, 10 M. oreede zeeweg met een 4.25 M. breede bestrating aangelegd. Deze straatweg kostte groote offers en eischte veel risico. In 1906 verscheen er in de Alkmaarsche Courant een lartikel getiteld „zand is goud". De heer en mevrouw van Reeneni lazen dit, de wag was gemaakt en zij veroverden zich persoonlijlk de vaardigheid om van portland en zand steenen te vervaardigen en -leerden het hun arbeiders. Zoo verkregen zij de eer ste steenen em van deze steenen werd te Ber gen' aan Zee een gebouwtje gesticht voor de eene 'helft oafA voor de andere hdft boerderij, thans het cafe „Prins Maurits". Toen het gebouwtje gereed was werd langs eigen lorrierails een' paardentramdienst in gesteld. Nu kunnen wij Bergen aan Zee per locaalspoor bereiiken, maar in de eerste jaren moest dit met een omnibusdienst ge- schieden. In 1907 werd het restaurant voor het hotel Nassau Bergen aanbesteed. Het thans zoo igrootsche hotel bevatte toen eai kamer en de meerdere gasten wedden naar „Prins Mau rits" verwezen. De badplaats werd toen ge- opend met 7 badkoetsjes en 16 strandstoelen. et lste bad werd 4 Augustus 1907 geno- men door den broeder van onzeni secretaris Jhr. Quarles van Ufford. (Instemming). Een jaar later kon den heer v. Reenen den Raad mededeelan dat de tramverbinding tus- schen Bergen en Bergen aan Zee verzekerd was. De H. XJ. S. M. htad aanvankdijk gezegd „hoe kunt u ons een tramverbinding vragen naar een plesk waar twee huizen zijn? en spr. kon deze vraag van de H. IJ. S. M. be- D^heer en' mevrouw van Reenen zeiden echter „wanneer u de ti'am zoo aamlegt, dan zorgen wij voor de remdabiliteit van het 'aan- legkapitaal. Hiervoor was het noodig, dat aanzienlijke gronden in Bergen' verikocht moesten worden om de gelden voor het stich- tingskapitaal te kunnen voteeren. In 1908 werd de eerste vergrootimg van Nassau Bergen aanbesteed. De bouw daar- van vorderde 4 maanden. In dat jaar werd ook de trambaan aanbe steed' en' een millioem M3 zand moest worden verwerkt. Door de uitbreiding van Bergen aan Zee tengevolge van den eigen villabouw van ver- schllende personen, werd de waterieidimg in Bergen1 aan Zee noodzakelijk. De beer en mevrouw van Reenen) lietem die voor eigen rekening aanleggen. In datzelfde jaar werd het Pamassiapark gesticht, dat we 6traks kunnen bewonde- rem. In 1909 werd het Engelsche park aange legd en 9 H.A. met dennen beplant. Ook de temnisbanem werden aangelegd. In 1912 werd het postkantoor op ei'gen kosten gebouwd. In 1913 werd het 2e deel van het hAtel Kz>>Tcvf4irn ct \irArr/^pn rriPWATTVPTl f) TTlil'lizlT'iC

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1922 | | pagina 5