DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Brieves alt Berlljs.
Mo. 147
Honctard vicr en twmtigste Jaar^rang
1922.
ibonnementsprljo bit roomitbetaUng per S maanden f 2.-, fr. per poet f 2.50. Bewijen. 6 ct. Advertentiepr. 26 ct. p. regel, grootere iettere naar pluu.nit.nt.
Brievon franco N.V. Bock- en Bandelsdr. v.h. Herms. Coster Zoon, Voordam C9, Tel. Adminietr. No. 3. Bedaciie No. 33.
ZA.TERDAG Direeteur: G. II. KRAK Uoofdn-etlHciourT|. N. A1>I£MA. 24JTJNI
Berlijm, midden Juni.
De nieuwe straatdeun. De mis-
lukte leening. Industrie ea valu
ta. Duitsch-Fransche toeaade-
lingspogingeai. Wat de Rijnland-
bezettiug kost. Weer een dichter
in de gevangenis.
Berlijn heeft een nieuwen straatdeun. Welk
een heerlijk geschemk van bet noodlot! Hij is
ontstaan terzelfder plaatse als zijn voorgan-
ger, die meer dan een jaar onbeperkt gere-
geerd heeft en nu in eens werd afgezern.l.
in het Duitsche „Kunstlertheater". En hij1
draagt hetzelfde stempel van „levenswijs-
heid" als zijn voorganger. Laatstgenoemd
spotlied-je, dat fonmeel een „sdi lager" werd1,
droeg destijds den schoonen titel van „Die
Scheidungsreise" dus een passende tegen-
hanger van de bekende „Hodizeitsreise"
en de tekst begon met de woorden:
„Wer wird denn weincn, wean man aus
einander geht,
„Wenn an der nachsten Ecke schon ein
andrer stoht!"
Meer dan een jaar lang heeft ens dit lied in
de ooren geklonken. AJle menschen zongeu,
zoemden, floten of neurieden deze melodic.
Mannen en vrouwen, grijsaards en kinderen
op straat. Zij, klonk uit muziekkapel-len en
phonografen. Er werd op gedanst en gemar-
cheerd. In een woord: het was een Berlijnsch
„volkslied" geworden. Niet om uit ite hou-
den!
Dat is nu vooririj. Want zie, ook de „Schei-
dungsreise" was onderwortpen aan de levens-
dat zij sterven moest. En een nieuw spot-
w<
lied kwam dezen zomer voor haar in de plants
met den veelbeteekenenden titel „De eersfce
nacht". En nu gebeurde het. De tooneelspeler
Max Adalbert, een der meest gevierde komie-
ken van Berlijn, onnavolgbaar in de droge
manier, waarop nij: de grootste dwaasheid aan
het publiek verkondigt, zong een couplet met
dit diepzinnige refrein:
„Wenn du einmal eine Braut hast,
„Der du immersehr vertraut hast,
„'Und du triffst sie mit 'nem anders,
„Lass sie wandera, lass sie wandem!'
Adalbert zong dit gevoelvolle vers een-
maal, zong het tweemaa!, en toen hij het voor
de derde maal zong, haclden zijn toehoorders
het zich reeds eigen gemaakt. De heele zaal
zong luide mee, ladhte zich krom en een da-
verend applaus weerklonk. Toen de muziek
tussdien de acten voor het volgende tooneel
de melodie nog even aanroerde, herhaalde
zich dit schouwspel. Weer een donderend ap
plaus. En vanaf dit oogenblik was de zege-
tocht van> tekst en muriek verzekerd.
Toen de menschen het theater verlieten, ke-
ken zij elkaar lachend aan en trachtteo t
nieuwe liedje te herhalen.
Hugo Hirsch, de componist, had zich niet
misrekend. De zeer eenvoudige kunst van zijn
muzikale vinding werd; door zijn lieve Berlij-
ners met razende snelheid aangegrepen. Den
volgenden dag las men het vers reeds op de
aanplakzuilen. Elken aivond sedert de pre
miere is het theater tot op dc laatste plaats
gevuld. Steeds nieuwe duizenden leeren met
bwonderenswaardig aanpassingsvermogen in
enkele minuten dezen goeden raad, die zoo
zacht en pijnloos leert heen te komen over
el'ke liefdessmart. En spoedig zullen de kin
deren, die nog op straat spelen, wier levenser-
varing in het geheel nog niet tot tragische
teleurstellingen geleid heeft den nieuwen
str aatdeun uit het hoofd kennen. t Zal weer
rerschrikelijk wordem!
„Lass sie wandem, lass sie wandem
zoo kunnen we ook zingen met betrekkimg
tot de verwachtingen, welke uo bijeenkomst
van banMers, onder leading van den neer Mor
gan, gedurende eenige weken in ons gemoed
gewekt heeft. Er komt niets van een leening
Er komt geen „kleine" en geen „groote" tot
stand, men leent ons voorloopdg nog niets, om
onze milliardenschulden te betalen. Opnxeuw
daalt de Duitsche mark, op haar weg naar
de diepte op lieftallige wij!ze vergezeld door
de Oostenrijksche kroon, die in schoonen' wed-
ijver nu dadelijk maar in de bodemlo'oze diep
te gestort is. Opnieuw stijgen de prijzen, zuch
ten de huismoeders, rekenen de familievaders,
moeten de ondememers, moeten staat en ge-
meente hun loonen verhoogen. De oude, nu
reeds genoeg bekende kringloop begint op
nieuw.
Slechts enkele kortzichtige personen glim-
lachen tevredlen. In1 versdhillende industrieele
kringen had men bijna met angst een gun-
stig resultant der Parijzer onderhanddingen
tegemoet gezien.
De heer Hugo Stinnes, de machtige Rijn-
landsdie grootmdustrieelheeft openlijk ver-
klaard, dat hij en zijn rijke vrienden weinig
bdang hadden bij een plotselinge stijging
van de markwaarde, diaar de fabrikaten der
Duitsche fabrieken daardoor niet meer zoo
billijk op de wereldmarkt gebracht zouden
kunnen worden en zij Jt buitenland niet meer
zoo succesvol concurrentie zouden kunnen
aandoen. Wat Hugo Stinnes zeide, kan wel
waar zijn, doch het is een ootstellend feit:
het gaat Duitschland1 op het oogenblik „goecF,
omdat het ons slecht gaat, en het zal ons
land pas h£d erg sledit gaan, als het ,^beter"
gaat. Uit dit dilemma is geen uiflcomen. Maar
desniettemin heeft de overweldigende meer-
derheid van ons volk gehoopt en hoopt het
nog, dat het ons todi werkelijk eens beter zal
gaan, op gevaar af, dat daardoor het be-
drijfsleven opnieuw geschokt zal worden1, wel
ke schokken eerst weer met groote moeite over-
wonnen zullen kunen worden. De heeren van
de Duitsche industrie moeten dan eerst maar
ee tijd'lang mider verdicnen. Ik geloof, dat
wij ons dan steeds nog niet bezorgd over hen
behoeven te maken. Dit staat wel vast: de
hoofdzaak is, dat de Duitsche valuta beter
wordt. A1 het andere moet en zal dan wel te-
recht komen. De industrie ecbter moet zich
naar de valuta jridhten en niet de valuta naar
de industrie 1 En bovendienwij zouden awaas
en blind zijn, wanncer wij niet zouden erken-
nen, wat wij aan't geheele Europeesche be-
drijfsleven schuldig zijn, en als wij steeds
maar er aan zouden denkea wat morgen en
overmorgen ons voor schijnbare voordeelen
zouden te beurt vallen. Want een werkelijk
reeel voordeel is het immers toch niet. Slechts
zelfbedrog.
De bankiers te Parijs hebbrn in elk geval,
zooals het historische document van hun slot-
zitting bewijst, getoond wijze en verstandige
mannen. te zijn. Maai de politie verspert hun
verstand voorloopig nog den weg. Daarom
moeten wij te meer met vreugde opmerken, dat
tenminste een kleine groep menschen emstig
en eerlijk er naar stieeft het uiteengevallen
Europa weer saam te lijmen. In Berlijn 'heeft
dzer dagen een indrukwekeknde betooging
voor de zoo zeer gewenschte Duitsch-Eran-
sche toenadering plaats gevondea. De „Liga
fiir Meoschenrechte", aan beide zijden van
den Rijn, die zoowei hier als ginds het doel
nastreeft de giftige kiemen uit de politieke
atmosfeer te weren, vereenigde in't gebouw
van den Duitschen Rijksdag vooraanstaande
aanhangers van de vxedesgedachte uit beide
landen. De vroegere Fxansche minister van
onderwijs, het tegenwoordige kamerlid Buis-
son, een man van 81 jaar, die ondanks zijn
hoogen leeftijd de reis naar Berlijn ondemo-
men heeft, prof. Victor Basch, van de Sorbon-
ne, reeds door een kunstwetenschappelijk con-
gres van voor den oorlog ons, Berlijners, wel-
bekend, en professor Bougie, jurist van de
Parijzer Universiteit, traden op en spraken
onder stormachtigen bijval van de Duitsche
toehoorders, voor de toenadering der vroegere
vijanden, v<5or een in den geest en't hart ge-
grondveste volkerenverzocning. Van Duitsche
zijde waren o.a. de president van den Rijks
dag en prof. Albert Einstein ter plaatse, de
trots van onze wetensdhap. Zeer zeker waren
de woorden, die hier gesproken werden, voor
loopig nog toekomstmuziek. Nog heerschen er
in beide lac *n stemmingen, die de verwezen-
lijking vz <o hooge
dachten .ouden. Maar toch zal het ge-
sprokene met tevergeefsch geuit zijn. Het is
als de eerste duii die na den zonavloed met
den olijftak in den snavel de arke Noachs
naderde. Juist als het goede en verstandige
nog niet in de wereld regeeren, moet men
Steeds weer met steeds nieuwe energie er op
wijzen, opdat de menschien het niet gaan ver-
geten.
Van het doel echter zijn wij nog zeer ver
verwijderd. Zooeven juist raakte de openbare
meening in Duitschland in opgewondenheid
door het document, waarin het ministerie van
de Rijksschatkist opgave heeft gedaan van
de bezettingskosten der geallieerde troepen en
bestuursambtenaren in het Rijnland. Men
mag beweren, dat men in Duitschland volko-
men overtuigd is, dat de verschrikkelijke ver-
woestingen, die tijdens den oorlog in NordL
Frankrijk zijn aangericht, de ergste hinder-
paal voor der verzoening vormen, en dat wij
den plidht tot wederopbouw, die we op ons
namen, met de uiterste inspanning van ooze
krachten moeten vervullen. Men ziet daarin
tegenwoordig in Duitschland niet slechts een
financieelen, maar ook een moreelen plidht.
Maar nu hooren wij, dat waanzinnige som-
men gelds in den grooten pot der Rijnland-
ze in een overeenkomstig geval aan een an-
der herhaald. Zoo 'uist wordt in Berlijn be-
kend, dat de jonge dichter Reinhard Goering,
een der beste koppen van onze moderae litte-
ratuur, die als dramaturg ongewone presta-
ties heeft verridht, geheel en al als Georg
Kaiser, wegens schilderijendiefstal, gearres-
teerd is. Een welgesteld persoon, die zich in-
teresseerde voor Goerings genie, had hem on-
derdak en financieelen steun verieend. En
juist uit de bezittingen van dezen vriend heeft
de dichter het klinkt ongelooflijk waar-
devolle schilderijen eerst weggenomen, later
wederrechtelijk verkocht! Radeloos staat men
tegenover zulk een daad. Goerings vrienden
hadden wel is waar reeds eenigen tijd ervan
men groote
oor een ner-
veuse opwmding geheel overstuur gebracht
was. Maar dat deze ziekelijke toestand tot
diefstal of verduistering zou leiden, is wel
zeer sterk. Eenige jaren geleden werd Goe
ring den Schillersprijs toegewezen nu zit
hij achter slot en grendei. Een verschrilkelij-
ike verandering.
Wanneer zullen we ons dndelijk lievn-ijden
uit deze tijden van veTwarring en het lidht
van een nieuwe, helderen dag, toegroete? Ik
wou, dat het al zoo ver was, dat wij. ook van
de herinneringen van deze periode met het
refrein van het liedje zouden kunen zeggen:
„Lass sie wandem, lass sie wandem!"
Dr. MAX OSBORN.
bezetting worden geworpenBijna 6 milliard
goudmark zijn tot nu toe daarvoor reeds uit-
gegeven. Met verbazing leest men de bijzon-
derheden. Een gedelegeerde uit Frankrijk ont-
vangt voor 236.000 Mark nieuwe meubels,
waarop hij aanspraak heeft gemaakt. Een
ander, uit Engeland, moest voor 464.000
Mark ingericht worden. Een generaal in.
Wiesbaden heef t in een hotel aldaar tot dus-
ver 821.000 Mark verteerd. In een huis moest
voor 441.000 Mark een centrale verwarming
aangelegd worden. Een commandeur werd in
een slot voor 841.000 Mark ingekwartierd.
en zijn verblijf kost voor hem1, zijn familie
en zijn beambten jaarlijks over het milUoen.
In dezen tijd der ergste woningnood moesten
9700 woningen, met tezamen 38.000 kamers,
voor de bezettig vrijgemaakt worden. En zon-
der kosten is een dergelijke militaire maatre-
gel niet door te voeren. Wel weten wij welk
een eisdhen gedurende den oorlog van Duit
sche zijde door militairen en beambten in be-
zet gebied gesteld werden, maar destijds was
het oorlog, en nu hebiben we „vrede naar
het beet. En vooralhet Duitsche publiek kan
het denkbeeld maar niet uit het hoofd zetten,
dat deze buitensporige sommen tenslotte toch
voor iets uitgegeven worden, waarvani het
Fransche volk in t geheel geen voordeel
heeft. Hoeveel zou er voor deze mililarden
reeds zijn op te bouwen geweest in het vroege
re oorlogsgebied
De wereld is nog altijd uit zijn verband
gerukt. Helaas dragon hientoe ook 'bij. de lei
dende geesten, die de begripsverwarring te
genwoordig nog vergrootm. Een jaar geleden.
vertelde ik hier ter plaats, dat de Duitsche
dichter Georg Kaiser wegens zonderlinge
verduisteringen in de gevangenis kwam. Nu
heeft het lot van Kaiser zich op tragische wij
Algemeene Jaarvergadering van
de Nederlandsche Vereenlglng
voor Vreemdelingenverkeer.
De zoo weldadige regen' dxeigde ditmaal
den tocht naar Bergen te doen mislukken,
Spoedig klaarde het echter op, zoodat de
deelnemers te 3.30 uur te Bergen welgemoed
aankwamen.
Het Harmonieoorps, onder leading van den
heer Beekman, zette ter verwelkoming het
liedje van den Bergenaar in, dat door een
groot deel van het talrijk aanwezige publiek
werd medegezongen, waardoor men, vooral-
gegaan door het corps, in vroolijke stemming
naar het raadhuis trok.
De burgemeester, de heer J. van Reenen,
hield staande in den ingang van het gemeen
tehuis een toespraak, waarbij hij verklaarde,
dat het hem een groot voorrecht was, de gas-
ten in de gemeente het welkom toe te roepen.
Met vreugde kon hij, evenals ziin collega van
menschelijkheidsge- Alkmaar, vericlaren, dat ook de Raad van Ber-
gen met algemeene stemmen het gevraagde
cr diet om de afgevaardigden feestelijk te ont-
vangen toestond. Ook de Bergenaren zijn rich
bewust dat het voor Bergen van veel belang
is-u in hun midden te zien. Toen spr. tijdelijk
in Alkmaar woonde. was hij jarenlang pern
ningmeester van „Alcmaria", waardoor hi]
destijds de vergaderingen van den Bond bij
woonde en daaraan de aangenaamste herin
neringen bewaarde. Het was hem dan ook een
groot genoegen, waar overal de jaarvergade-
ringen op joviale wijze werden ontvangen,
dit ook zij het dan op bescheiden schaal in
Bergen te kunnen doen. Na den Bond is geko-
men de krachtige A. N. V. V., wier waarde-
vol werk zelfs door de regeering in het ver-
leenen van een subsidie van1 25000 wordt
erkend. Het was spreker een genoegen de
A. N. V. V., het bestuur en den wakkeren
voorzitter hier aanwezig te zien. Spr. be
waarde aan den voorzitter aangename jeugd-.
herinneringen en had niet kunnen denken,
hem, als burgemeester van Bergen, in rijn
kwaliteit van voorzitter der A. N. V. V. te
Bergen te kunnen verwelkomen. Spr. was
overtuigd, dat de voorzitter, baron van Tuyll
van Serooskerken, de juiste man was en uitie
den wensch, dat het hem gegeven mocht zijn
nog veel jaren rijn krachten aan de A. N.
V. V. te mogen wijden. Spr. eindigde met
den wensch, dat de vereeniging onder de lei-
ding van haren wakkeren voorzitter moge
groeien en bloeien. (Hoera's).
Baron van Tuyll van Serooskerken was
overtuigd, dat alle leden met het grootste ge
noegen naar Bergen waren gekomen. Bergen
heeft een roemrijk verleden. De tijden van 900
spreken reeds van de graven van Bergen,
welk geslacht verstierf en waarvoor het ge-
slacht van de Brederodes en de van Borse-
lens in de plaats kvteim, welke geslachten in
de geschiedenis een zeer goeden naam hebben.
Deze geslachten werden in later tijden opge-
volgd door het geslacht Studler van Surck en
ten slotte kwam de heerlijkheid in. het berit
van het geslacht van de Van Reenen's, dat
Bergen niet alleen heeft weten .te behouden,
maar gemaakt heeft tot een plaats als zomer-
oord, in geheel Europa bekend. De Van Ree
nen's hebben Bergen tot een geliefde plek ge
maakt, waar het volk in het algemeen des zo-
mers kan uitrusten. Het is zeker te danken
aan den arbeid van den heer en mevrouw
Van Reenen, dat Bergen gewordem is wat het
is en daarvoor kan het volk van Nederland
en *de inwoners van Bergen in het bijzonder
hen nooit dankbaar genoeg rijn. Bergen en
Bergen aan Zee is nu een badplaats gewor-
den, die rich steeds ontwikkelt. Het vorig
iaar werden hier nog 70 villa's bijgebouwd.
Dit heeft Bergen te danken aan zijn burge
meester, die begrepen heeft, dat hi} den gronc
niet mocht behouden om er alleen konijnfjes
te schieten. Spr. stelde daarom een hiep hiep
hoera op den burgemeester in, waaraan door
alien enthousiast gevolg werd gegeven.
Hiema werd het gemeentehuis berichtigd
en de eerewijn gebruikt. De bezoebers ont-
vingen nog alien een fraaie gids van Bergen,
waama onder leiding van B. en W., de raads-
leden en het bestuur van' de V. V. V., vooral-
gegaan door het Harmoniecorps, een wande
ring door een deel van het dorp werd ge
maakt. De gevolgde weg was: Schoollaao,
Studler van Surcklaan, langs het Hof, een
deel van de Eeuwige Laan, Komlaan, Van
Reenenpark en Stationsstraat, waama het In-
fonnatie-Bureau van de V. V. V. en het Mu
seum werden berichtigd
Het bestuur had over de inrichting van het
bureau, van verschillende hoofdbestuursleden
en afgevaardigden uit andere seizoenplaatsen
tal van compumenten in ontvangst te nemen
en ontving van den directeur van de A. N. V.
V., den heer van Deventer, die het bureau
voor het orgaan van de A. N. V. V. kiekte,
zelfs het verzoek om de te Bergen gevolgde
werkwijze in het orgaan te beschrijven, om
dat hij overtuigd was, dat deze aan tal van
zustervereenigingen tot leering kon strekken.
Ook het gebouw werd algemeen' als geslaagd
geroemd.
Hierna vereenigde men zich in „de Rusten-
de Jager", waar de gasten namens de gemeen
te een tea werdi aangeboden.
Om 5.20 ging het per extra tram naar Ber
gen aan Zee, dat in groepjes werd berich-
tigd.
Het kerkje werd, vooral om rijn preekstoel,
waaraan geintemeerden van vier verschillen
de nationaliteiten hadden gearbeid, ten zeer-
ste als symbool van verbroedering bewon-,
dierd. Ook het Pamassiapark trok de bijzon-
dere aandacht, terwijl mede de verschillende
villa's en andere bouwwerken nauwkeurig be-
oordeeld werden.
Om half acht vereenigde men zich in het
hotel „Nassau-Bergen" aan een diner, waar
aan een 160 personen aanzaten. De burge
meester presideerde. Spr. heette de aanweri-
gen welkom, in het bijzonder bet Hoofdbe-
stuur en het bestuur van ,,Alcmaria", zoo
nauw aan Bergen verwant. Wanneer „Alcma-
ria", aldus spr., er niet geweest was, dan zou
Bergen de eer niet hebben gehad hier zoo
velen tegenwoordig te zien. Bijzonder wel
kom heette spr. ook den burgemeester en de
wethouders van Alkmaar met hunne echtge-
nooten, den burgemeester van Heiloo en het
bestuur van de V. V. V. te Bergen. Het deed
spr. leed dat zijn echtgenoote, met wien hij
al die jaren zooveel werk had verricht, om
gezondheidsredenen niet tegenwoordig kon
rijn, doch hij boopte haar vanavond nog
even tegenwoordig te zien. (Algemeene in-
stemming). Spr. had gister verzuimd Alk
maar voor den genoegelijken dag en den
prachtigen tocht dank te zeggen en deed het
daarom nog bij deze. Spr. had den tocht me-
degemaakt in de mooie auto van den heer E>e
Wild, uit Alkmaar, en hij wenscbte ook hem
dank te brengen voor het beschikbaar stellen
van deze auto. Spr. eindigde met alien een
genoegelijk samenrijm toe te wenschen. (Ap
plaus).
De heer J. C. Leijen dedde mede, dat op
zijin verzoek da aanweriige Roomsch-Katho-
lieken van den pastoor, hoewel het Vrijdag
was, dispensatie hadden verkregen, zoodat
alle Roomsch-Katholieken, zonder rich te be-
zwaren, van alles gebruik mochten maken.
Mr. J. P. Bosman had van het vertrek der
„Alkmaar" te Amsterdam en de aankomst te
Alkmaar foto's laten maken en liet de aanwe-
zigen als herinnering ieder een 3-tal foto's
aanbieden. (Hoera's en applaus).
De heer C. F. Zeiler, voorzitter van de V.
V. V. te Bergen, wenschte evenals de heer
Van Reenen de aanwezigen een hartelijk wel
kom toe te roepen. In de eerste plaats riep
spr. den heer en mevrouw Wendelaar, den
wethouders van Alkmaar met hunne dames,
wethouder Bamaart en het bestuur van de
zustervereeniging „Alcmaria" het welkom
toe. Spr. deed dit in een dubbele kwaliteit
en daardoor in een bevoorrechte positie. In
zijn vrijen tijd was hij n.l. hotelhouder. (Ge-
lach). In die kwaliteit werd hij van twee
kanten aan de ooren getrokken. In de eerste
plaats door de klanten, die de rekeningen als
altijd veel te hoog vinden en in de tweede
plaats door de aandeelhouders, omdat ze al-
weer geeni dividend krijgem. (Gelach). Spr.
verkeerde nu in een bevoorrechte positie, om
dat hij thans zelf aan tafel zat. Hij gevoelde
zich nu als 6en van de gasten, wien de zaak
absoluut niets aanging. Van ldachten zou hij
rich nu absoluut niets aantrekkem, maar inte-
gendeel medemopperen. (Gelach). Sprekende
over zijn hoofdfunctie, zijn vootritterschap
van de V. V. V., wenschte hij allereerst )yAlc-
maria" welkom te heeten, dat een deel van
haar zware taak had overgegeven aan de om
liggende gemeenten. Toen wij hoorden dat
„Alcmaria" den moed had gehad de A. N.
V. V. uit te noodigen, was het voor ons, aldus
spr., vaststaand, dat ook Bergen bezocht
werd, want de voomaamste attractie van Alk
maar is Bergen. (Bravo's). Bergen had met
groot genoegen een deel van de taak overge-
nomen, maar zag als kleine gemeente, hoe
wel de vereeniging een krachtige is met bijna
400 leden, er toch wel een beetje tegenop. De
vereeniging telt echter veel kleine menschen
en van kleinere menschen kan men' niet te veel
vergen. Het bestuur bracht daarom en met
succes een bezoek aan den heer en mevr.
Van Reenen, die zich datlelijk bereid ver-
klaarden de gasten mede te ontvangen. (Ap
plaus). Spr. bracht den heer en mevrouw
Van Reenen daarvoor namens alle gasten har-
teliik dank. (Applaus). Verder bracht si
dank aan alien, die tot het welslagen haddea
medegewerkt, om dezen grooten dag voor
Bergen te doen slagen. Een. bijzonder woord
van dank bracht spr. aan het Harmoniecorps
van Bergen voor de aan het station bereidde
ontvangst. Spr. eindigde met den wensch,
dat het gemopper over het diner niet al to
groot zou zijn. (Gelach en applaus).
De heer W. G. Visser verklaarde. dat „Alc-
maria", toen, het den moed bad de A .N. V. V.
uit te noodigen, reeds bij voorbaat verzekerd
was van de medewerking van de V. V. V. van
Bergen en de verschillende gemeentebesturen.
V66r „Alcmaria" zich tot de V. V. V. van Ber-
en wendde, las het reds in de „Alkmaarsche
Jourant", dat de V. V. V. van Bergen op de
begrooting onder „onvoorziene uitgaven" een
post had uitgetrokken om „Alcmaria" tege
moet te komen. Toen het bestuur dit las,
wist het, dat de zaak gezond was. (Gelach en
applaus). Namens „Alcmaria" bracht spr. de
V. V. V. van Bergen daarvoor hartelijk dank.
Het spreekwoord „een goede buur is beter
dan een verre vriend", werd hierdoor schitte-
rend bewaarheid. Spr. hoopte, dat de gelegde
\Tiendschapsband nog in lengte van jaren een
stevige zou blijven. (Applaus). Spr. betoog-
de voorts, dat men zich op een zeer bijzon
der plek bevond. V66r 20 jaar was hier niets
dan woeste, onbereikbare duingrond. Spr.
had zich op de hoogte gesteld hoe het moge-
liik was, dat in een zoo kort tijdsbestek zoo'n
groote ommekeer tot stand kwam. Wat hier
geschiedde, is nergens in Nederland, en mis-
schien wel nergens ter wereld, geschied. De
heer en mevrouw Van Reenen hebben hier
groote daden verricht. Zij beschouwden het
als hun levenstaak Bergen, waarvan de heer
Van Reenen burgemeester was, tot bloei te
brengen. V66r 17 iaar poogde de heer Van
Reenen in de lage clalen in de duincm boerde-
rijtjes te stichten, omdat de dalen vruchtbare
humusstoffen bevatten. Hij begreep, dat het
daarvoor noodig was het zand vast te leggen
en van 1885 tot 1895 werden 200 H.A. witte
duingronden op praktische wijze met helm en
dennen beplant De heer en mevrouw Van
Reenen Ieidden gedurende de wiutermaanden
persoonlijk deze beplantingen en werkten
claarom ijverig mede. Wanneer alles door em
ploye's had moeten schieden, dan zou geen
beurs toereikend rijn geweest. Persoonlijk
zetten zij het eerste jaar 150.00 dennetjes en
deze lewamen, doordat de heer Van Reenen
een groot duinkenner is, tot groei. Jarenlang
liet hij het zand in de baan verstuiven. waar
in later de trambaan moest worden gelegd.
Onder leiding van den heer Van Reenen werd
in 1905 volgens plannen van den heer Leo
nard Springer uit Haarlem de 3 K.M. lange,
10 M. oreede zeeweg met een 4.25 M. breede
bestrating aangelegd. Deze straatweg kostte
groote offers en eischte veel risico.
In 1906 verscheen er in de Alkmaarsche
Courant een lartikel getiteld „zand is goud".
De heer en mevrouw van Reeneni lazen dit,
de wag was gemaakt en zij veroverden zich
persoonlijlk de vaardigheid om van portland
en zand steenen te vervaardigen en -leerden
het hun arbeiders. Zoo verkregen zij de eer
ste steenen em van deze steenen werd te Ber
gen' aan Zee een gebouwtje gesticht voor de
eene 'helft oafA voor de andere hdft boerderij,
thans het cafe „Prins Maurits".
Toen het gebouwtje gereed was werd langs
eigen lorrierails een' paardentramdienst
in gesteld. Nu kunnen wij Bergen aan Zee
per locaalspoor bereiiken, maar in de eerste
jaren moest dit met een omnibusdienst ge-
schieden.
In 1907 werd het restaurant voor het hotel
Nassau Bergen aanbesteed. Het thans zoo
igrootsche hotel bevatte toen eai kamer en de
meerdere gasten wedden naar „Prins Mau
rits" verwezen. De badplaats werd toen ge-
opend met 7 badkoetsjes en 16 strandstoelen.
et lste bad werd 4 Augustus 1907 geno-
men door den broeder van onzeni secretaris
Jhr. Quarles van Ufford. (Instemming).
Een jaar later kon den heer v. Reenen den
Raad mededeelan dat de tramverbinding tus-
schen Bergen en Bergen aan Zee verzekerd
was.
De H. XJ. S. M. htad aanvankdijk gezegd
„hoe kunt u ons een tramverbinding vragen
naar een plesk waar twee huizen zijn? en
spr. kon deze vraag van de H. IJ. S. M. be-
D^heer en' mevrouw van Reenen zeiden
echter „wanneer u de ti'am zoo aamlegt, dan
zorgen wij voor de remdabiliteit van het 'aan-
legkapitaal. Hiervoor was het noodig, dat
aanzienlijke gronden in Bergen' verikocht
moesten worden om de gelden voor het stich-
tingskapitaal te kunnen voteeren.
In 1908 werd de eerste vergrootimg van
Nassau Bergen aanbesteed. De bouw daar-
van vorderde 4 maanden.
In dat jaar werd ook de trambaan aanbe
steed' en' een millioem M3 zand moest worden
verwerkt.
Door de uitbreiding van Bergen aan Zee
tengevolge van den eigen villabouw van ver-
schllende personen, werd de waterieidimg in
Bergen1 aan Zee noodzakelijk. De beer en
mevrouw van Reenen) lietem die voor eigen
rekening aanleggen.
In datzelfde jaar werd het Pamassiapark
gesticht, dat we 6traks kunnen bewonde-
rem.
In 1909 werd het Engelsche park aange
legd en 9 H.A. met dennen beplant. Ook de
temnisbanem werden aangelegd.
In 1912 werd het postkantoor op ei'gen
kosten gebouwd.
In 1913 werd het 2e deel van het hAtel
Kz>>Tcvf4irn ct \irArr/^pn rriPWATTVPTl f) TTlil'lizlT'iC