Alkmaarsche Gourant
Konderd DtIb m TwtaftgstB Jaargang.
Woensdag 28 Jnni.
StaaBlienm.
E a i 11 e t o h.
Stormachtige hoogten.
150. 198B.
OTEMIMINIO TWEEDE KAMER.
De Burgemeester der gemeente ALK-
MIAARI breagt hiermede ter algemeene ken
nis, dat op WOENSDAG 5 JULI a.«. van
des voonmddags AGHIT tot des namidd'ags
VII JiF uur de stemming zal plaats ter verkie-
atog, der ledea van de TWEEDE KAM)ER
der iStatem-Oenenaal.
lArtifcel 120 vain bet Wetboek van Stoaf-
rechi lu5dlt:
,yH5jl die opzetelijk rich voor een ander uit-
gevende, aan eene krachtens wettelijk voor-
schriftl uitgeeohreven verkieztag deelneemt,
!wioirdt gestraft met gevangenisstral van ten
hoogste een jaar."
HERINNIERINIG: Rrachtens lartikel 72,
tweede lid, der Kieswet, is ieder, die vol gens
de Mezeralfijst bevoegd1 is tot de keuze mode
Da werken, VIERP LIGHT zich binnen den
voor die etemmmg bepaalden tijd ter uitoefe-
iping van rij® kiesrccht bij hot stembureau
aan te melden, tenziji voor hem eene geldige
rede® van vcrhindering bestaat
IDe tot deelmeming aan de stemming be-
Voegde Jdezer, die zijne oproeptogskaart beert
venoren, of wie® gee® Ikaart is toegezoncen,
kani ter gemeente-secretarie een kaart outran
ge®, mifes hiji voldoende van zijne identiteit
dloe blijfcen. Ook het stembureau kan alsnog
op die® dag der stemming en kaart mtreiken.
Alkmaar, de® 2® Jnni 1922.
De Burgemeester voornoemd,
W. C. WENiDELAAR.
TOBLATrNIG VAN LEERLINGEN TOT
DE 7E EN 8E GE MEENTESCHOOL, DE
OPENS ARE U.L.O. SCHOOL VOOR
JQNGENS EiN METSJES EN
DIE VOOR MEISJES
BUROBMlEESTTER en WETHDUDERS
van ALKMiAAR brengeni iter kennis van be-
langhebbenden, dat rij, die ma affloop der
zomierviacantie kunna ktoderqn de 7$ en be
gemeentescihool, de openbarfl UX.O. school
voor jongen* en meisjes en die wor tpeuqep
weoschen. te doe® bezoekon, daarvaa aangif-
te modem doe® vddr of op 6 Juli a*, bij die
hooMen der voonnalige Burger- eg A3
jesschool, onder overiegging yaa tot go-
{xjoorte- em taficMflgsbflffiiis "la® tot tonrfifiende
kJckl
DB Wndare® onoetan voor toelafioa op de
7e
van
Be
.act
jtescltodl
leuwen cursus
zea j&rao, voar toclating op de U-L
voor jangena en tmeisjo* «af dae voor mersjes
Van aanvang vani ctett jfieuwax eursua, den
tesftijd van respectievlejj'b zes an fawujil* jarea
»m1w Jjebbefi bercikt, IkHimnen, ftfitf jspaodc
teoardadl'ing van Burgemeester w
der*. dp de schok® wordatt toogeUim
Ve relogenhwd tot aangifte voof fla 8e
gmemWhooJ (asklassige lagere wM
voor joinigen* m maisjes an voor do U.L.U.
school vootf joflgen* erf measjea a openge-
steld is fast gebouw der voormalige Burgar-
echooi te ae Biilleateeg ow Maandag. ai
Oooderdagtnidldag van 12A3 iwt 1A uur,
toot de 7fl g<T'.c:r.tesdhool (ze»-ldiasaige lage-
«b school' vot> mdajca) eo voor da UX.O.
ashool toot mei*ies to tot gebouw der voor-
maMga roeisjottchool op die Oudegracht op
Miaandag des middag* van 84 itur en
JjOnderdag dea middag* van 2~S.uur{ to-
lamghfibbohdoa worden uitgenoodigd, 'a
tpsoigittf! zooYoel tnogelijjb te doe® v6or 1
die
juli
Do widene at varwrgers van zoogenaatode
JnURnleerltogenf' woxden uitgenoodigd, de
aanvragen tot toelating to richten tot de go-
meentebesturcu van faun wcmplaa'ts, te-
vens tot de hoofden der voorma1! go Burger-
en iMedsjcssdioal, nanr de ondenactoading tor
ven/vermeld, v66r 1 Juli a a.
Afllanaar, 10 Jtini 1922.
Burgemeester en Wethouders voornoemd1,
W C. WENDELAAR, Vonrzitter,
DON ATH, Secret ards.
VRIJHElIDSBOND.
De bovenizaal van de JJnie" was gister-
avond goed bczet met belangsteilenden, op-
gekomen om mevr. A. E- van Braam
Houckgeeat nit den Haag em de® heer D. de
Boer Dz. uit Stompetoren, candidaten van
en Vrijhddsbond voor de Tweede Karnesr, te
loorea spreken over doel en' streveni van dien
tonid.
Te ruim uur heette de heer D. E. Govers
de aanweziigen welkom, bij1 uitstedigheid van
den voorzittex der afd. Alkmaar van den
Vrijheidsbond, mr. W. C. Bosnian. De groo-
te chaos op politieDc gebied had het bestuux
genoopt de beide bovengenoemde candidaten
uit te noodigen de beginselen van den Vrij
heidsbond nog eems uiteen te zettea. Spr.
hoopte, dat deze uiteenzettingm duidelijk
zouden maken, dat de Vrijheidsbond de
ruimste opvattingen buldigt.
iMevr. v. Braam—Houckgeest kreeg het
eerst bet woord. Zijl begon met haar genoe-
gen uit te spreken over bet feit, dat zij bier
voor de vrijzinnigen kon optreaen. De be
ginselen' van den Vrijheidcbond uiteen te zet-
ten, daarvoor zou de tijd te kort zijn, epreek-
ster meende ook wel te mogen veronderstti-
len dat die voldoende bekend zijn. Zij wilde
daarom slechts page® de geestarift, die op
5 Juli noodig zal zijn, biil te brengen en aan
te kweeken, speciaal bij1 ae vrouwen, die dan
voor bet eerst znllen stemmen en. terdege een
duit in bet zakje zullen kunnen d'oen. De
vrouwen' weten over het algemeen zoo weinig
van de politiek, storen zioh er ook zoo weinig
aan. Dit bleek spr. nog Maandaigavond te
Ammerstol, waar zij toen optrad en waar
voor a f huisbezoek noodig was geweest om 16
vrouwen ter veTgadering te krijgen.
'Spr. noemde hat een, plicht van de vrouw,
aandacht te schenken aan wat er in de maat-
schappij omgaat, omdat dit alies het leven
haar en haar gezin raakt. Tot dusver
werd steeds over de vrouwen geregeerd zon-
der hen. Dit houdt nu op en daarom moeten
de vrouwen' zich wel dagelijk rekenschap ge-
ven wien of wie zij, op 5 Juli stemmen zul
len. Spr. wees er op. dat de roomsche vrou
wen alien beslist zu'llen opkomen, geen non
zal thuis blijven, alien zijn goed onderricbt
op wien zij! hrhben te stemmen. 'Bij de vrou
wen der soc.-dem. is het evenzoo. Alleen biji
de vrouwen der Vrijzinnigen ontbreken die
Soote voorbereidiing en die eensgezindheid.
it komt door de gTOote splitsing in deYij-
en der vrijzinnigen. Thans is de ideC bezig
zich baan te breken, dat de vrijzinnigen moe
ten samengaan, maar nog altijd is er te veel
splitsing onder hen. De Vrijheidsbond
streefit naar die eenheid, getuige art. 6 van
zijn proigTam; Gelijkstdling van man en
vrouw. Enkel aa®! de vrouwen zal bet lig-
gen of dit programpunt kan worden doorge-
voerd.
Als er geen groote 'geesidrilt komt en met
zeer veel stemmen op den Vrijhddsbond
worden uitgebracht, zal het ideaal van dien
bond ziekcr plat gedruikt worden.
Eigenlijk zouden al'le vrouwen vrijzinmg
moeten zijn, meende spreeks+er, omidat het
beginsel van Vrijhdd voor de vrouw alleen
bij den Vrijhddsbond is gewaarborgd. De
inziichten van r.k. en S. D. A. P. verschillen
hemelsbreed van die van den Vrijheidsbond.
Houdt men zich buiten alle politiek, dan
houdt men zach daarmee ook buiten' de oplos-
sdnig van alle kwestiea, die ook en speciaal
de vrouwen rake®.
iDe r.-k. vrouwen hebbert dit begrepe® en
vandaar bunne actie om aan eene vrouw een
befcere plaats op de r.-k. lijsten te .verzekere®.
Zij hebben hun wensch vervuld gekroge® en
de stem der roomsche vrouwen zal in1 de
Kiamer gehoord worden.
Zoo mo: het ook vanwege de vrijzimige
vrouwen.
Spr. wee /p het Rijkskinderfonda, dat de
kosten van opvoeddng van alle kindieren> zal
betalen, gclijk zij voorstaan, die niei de ver-
antwooraelijkheid voor hun groot gezin wil-
len dragen. De Vrijheidsbond wil, dat ieder
de verantwoordelijkneid zijner daae® op zich
zal nemea.
Thans word! allerwege gewerkt om de be-
langstellinig der vrouwen op te wekken voor
de politiek. De a.r., jaren lang gewoon de
vrouwen buiten de politiek te houden, doe®
evenzeer die moeite. Spr. ver+elde van
Zeeuwach-Vlaanderen, waar honderden vrou
wen zich beslist tegen het vrouWenkiesrecht
uitspraken, maar waar Oolijn nu een groot
aantal hunner heeft bekeerd door te zeg-
gen, dat het stemredht door die a.-r. vrou
wen moet worden uitgeoefend, omdat anders
de r.-k. te veel macht krijgen. Hij vergat
daarbij1 te vertellen dat Rome haar groote
macht slechts ikreeg door den steun der a.-r.
Spr. wekte vooral die vrouWe® op, om 5
Juli te stemmen, opdat de vrouwenbelangen
verdedigers krijigc®. Van de a J. zijde wil
bepalen (o.a. de heer Beumer is er steric
r) cat de vrouw haar taafc to huis heeft
De Vrijheidsbomd wil de vrouw de vrije be-
rnen
voor
schikktog late® over zich zelve.
De c.-h. ijveren ook voor de vrouwenstem-
men, die volgens hen niet links mogen val-
len. Het is immers gezegd, 4at men niet
links mag stemmen, wijl den kinder en reeds
wordt geleerd: de recnterhand gaat boven
de linker. Een waardig pendant van de inf
lating van baron van wijnbergen: Alleen
het canaille stemt links.
Spreekster kwam vervolgens aan de leuze
der S. D. A. P., dat de vrouwen socialistisch
moeten stemmen omdat ziji v66r ontwapentog
hun stem moeten uitbrengen. Ieder zal tegen
oorlog zijn, zei spreekster, maar de ontwape
ntog zal moeten begtonen, dhdr waar men
gewapend is, b.v. BelgiS. De Vrijheidsbond
:s voor ontwapentog, nu nog niet, maar in
de toekomst, en dan geleidelijk en intemati-
onaal, te begtoaem met de gewapenden. Dat
deze bond ontwapeninw wil, bewezen zijne
ledea dioor tegen de oorlogsbegroottog te
stemmen. De leuze der S. D. A. P. voor ont
wapentog op dit oogenblik noemde spr. mis-
leidend.
Mevr. v. Braam hertoneme aan de woor-
den, door Treub ecus gesproken: „Vrijzinni-
gen, si uit de gelederen." Het huidige minis-
terie heeft gehoond niet te kunnen regeeren.
Wiat zjulle® we weer krijgen? Nolens denkt
aan een rechts kabinet. Troelstra is als een
verliefd jongeltog uit vrijen gegaan naar de
roomsche juffer en het huwelijk is nog niet
afgewezen en het kan best zijn dat de vrijz.
dem. als bruidsijonkers fungeeren.
Geen van alien heeft tot dusver gezegd,
op welk program een door hen te vonnen ka
binet zal regeeren. De Vrijheidsbond heeft
wel gezegd, wait hij wil. Hij zal geen regee-
ringspartij zijn of worden, maar moet zoo
krachtig worden gemaakt, dat hij; de weeg-
schaal in evenwicht kan houden tusschm
rood en; zwart.
Krachtig wekte spr. ten slotte op, om op
5 Juli te stemmen op de lijst van den Vrij
heidsbond, no. 21, waarop als no. een staat
mr. Dresselhuys, wiens naam die® dag moet
trillen door Alkmaar. (Applaus).
Haema was het woord aan den heer de
Boer, die zeide aauvankelijk alleen te hebben
willen optreden voor het plattelandi, omdat
hij Yoor de belangen daarvan het meest ge-
voel't, maar deze belangen1 rake® toch ook de
ettedeltoge® en het speet hem daarom, dat
zoo weinig stcdelingen wareni opgekomen,
om te gotuige® van hunne belangstelitog in
het eoonomische leven van het platteland. De
meeste aanwezige® toch kendo spr. als plat-
telanders.
Komende tot de rede®, die hem bad go-
in de politiek op te treden, decide spr.
:e dat het vorig jaar de Vereeniging tot
bevordertog van den landbouw to Hollands
Noorderkwartier van het Drentsch Land-
bouwgenootsch ap een uitnoodiging, ontvtog
om te willen overwegen of de landbouw als
zoodanig rich niet meer dan tet dusver had
to te laten mat de staafcshuis-
houding. Een bespreking daarover werd ge-
houden, waarbij door het neutraal karakter
van laatstgenoemde vereeniging een bespre-
v.ing over de verschillende politieke partijten
achterwege moest blijvea.
De aandacht werd gevesdgd op de groote
beteekenis van den landbouw bij de algemee-
nen welvaart en op het meer stabiele aandeel
daarto tegenover den wissdenden tovloed
van handel en Industrie. Vooral werd gewe-
ze® op het belang van kunstmatig opgevoer-
noo]
tie productie. Vernooging van productie toch
beteekent uitvoer en dit igeeft weer arbeidsgo
ic mheid, voor gedeeltelij'ke® export vrij ge
komen en riji vormt een bron van inkomen
van over de grenzen. IHet daardoor gevorm-
de nationaal inkomen is ommisbaar, het dient
deels om terug te fcoopen wat ons land zelf
niet vooribreugt maar wat wij, toch noodig
hebben en anderdeels is't noodzakelijk voor
de algemeene welvaart en het instandhouden
van ae staatsVnshouding to al haar onder-
deelen. Wordt meer uit- dan togevoerd, dan
kan van het nationaal inkomen worden be-
spaard, m.a.w. er wordt dan kapitaal ge-
tot EngeJseh van Emily Bronte.
fCwwi A. van Staen.
Q
Tot mijn oniteteltenis ontdekta ik dat de gil
niet dlenkbeeldig was. Haastige voetstappen
naderden mijn ikamerdeur; iemandl stootte
ze met krachtige hand ope®, e® een licht
gltosterde door de ruiten aan heifc boveneind
van het bed. Ik zait nog te sidderen en het
zweet van mijn voorhxx>fd te vegen de in-
dlringer schee® te aarzele® en mompddie iets
in rich zelf.
Ten laaitste zei hij half fluisterend, zonder
blijkbaar een antwoord te verwachlten:
,,Is er iemand faier?"
Ik oordeelde het dm besteni weg mijtt aan-
wezigheid bekend te make®, want ik her-
kende Healthclaff's stem en vreesde dat hij
verder zou zoeken als ik mij stil hidd.
;Met deze bedioeltog keerde ik miji om en'
opende de deurm. Ik zal niet spoedig ver-
geten wat voor uitwerkitog mijn daad had.
Heateliff stand bij den ingang, to1 zijn
hemd en brock, teirwijl een kaars over zijn
vtogers droop en zijn gericht zoo wit als de
muur achter hem. Het cerate gekraak van de
deur gaif hem een dedrischen schok; hij liflt
het licht eenige voeten ver vaMen, en zoo
groot was zijn onfatelimia, dat IriJ tot ter-
nauwemood icon oprapen.
,Het is uw gast maar, mijlnheer,, riep ik
uit, vertangend hem de vernedering te be-
sparen langer zij® lafheid te toonm. „Ik had
het angel uk to' mijn slaap te gillen tengevolge
van een vreeselijke nachfcmene. Het spijt mij
dat ik u gestoord hebr
,Bent u dat, mr. Lockwood! He won dat
u begon mijn gasibeer, terwijl hi} de
kaars op een stoel zette omdia't hij niet in
staat was hem xast te houden.
„En wie bracht u naar deze kamer?" ver-
volgde hij1, terwijl hij zijn nagels in riiQ hand
palrncn bedroe! ea op rijn tanden knarate,
om de vertrekkingen van rijn gezicbt te be-
dSvingen. „Wie deed diat? Ik heb alle neigtog
hem oogenblikkelijk het huis uit te zefcten
„Uw" diensrtbode ZiliahT' antwoorddle ik,
terwijl ik op den grand sprang en haasitiig
mij® kloeren aanschoot. „Het kan mij; niets
schden, als u het dleedt, Mr. Heathdiff; zij
verdient het ten voile. Ilk denk diat zij op mijn
kosten nog een bewijs won hebben dat het
hier niet pitas is. Wet het wemelt hier van
geesben en spoken! U hebt goede redeni om
den boel hier ai te sluiten, dat verzeker ik u.
Niemand zal u diahk weten voor een slaap
in zulk em holF
„Dat bedoelt u?' vraeg Haethdiff, „en wat
gaat u doe®? Ga liggen en slaap den nacht
tat, nu u eenmaal faner bent I maar maak om
hemdswil niet meer dat afschuwelij'ke lawaak
Dat is niet te verontschuldige® behalve als
ze n uw keel afsnijden!'
„Als die Ueime feeks het vensber was in-
gekomen zou ze mij waarechijnlijk hebben
geworgdantwoordae ik. „Ik ben niet van
plan de vcrwlgtogen van uw gastvrije voor-
oudera opnieuw tie verdragen. Was de Eer-
waarde Jabes Brandorham u niet verwant
van moeders kant? En d!ie feeks, Catharina
Ltoton of Eams'haw, of hoe zij' heet dat
moet een wisselktadi rijn em1 edit ondeu-
gend kind Ze verteldfe mij, dat ze al twin-
tig jaar lang over de aarde zwierf, onge-
twij'feldi em rechtvaardige straf voor haar
zware overtredingen
Nauwelij'ks bad! ik dit gezegd, of ik her-
inerde mij de samenkoppellng van den; naam
van Catharina met dim van Haethcliff in het
boek, hetgeen mij geheel tat mijn gdieugen
was gegaan tot op het oogenMilb dat ik wak-
vormd, het eenige middd om to tijdm van
malaise weerstandsvermogen aan de staats-
htashouding te geven.
In Hollands Noorderkwartier werd de
vraag gesteld hoe ver de staatebemoeiing
kan m mag gaan wanneer dit gaat ten kos-
te van den maaischappelijken wdstand, m
deze vraag mag dm landbouwers niet onver-
8chillig rijn, omdat juist bijl hm de vanouds
aanhoudmde zorg voor het bedrijf m em
emvoudige leefwijze tot besparing en een be-
scheiden wdstand haddieu gddd. In H. N.
Kw. was mm het er over eens geweest, dat
die landbouw niet als afzooderlijke partij
mocht optreden. De agrarische parti] to
Duitschland had op zoo grove wijze groeps-
belang naar vorm gdxracnt, dat spr. net em
geluik noemde. dat de groote meerderheid
van de Ned. landbouworganisaties daarvoor
gem sympathie heeft. Het landsbelang m
niet het groepsbelang moet grondslag rijn
voor em te voeron actie. Bovmdim, em af-
zonderlijke landbouwgroep zou missra de
mannm, die het noodiige wetenschappelijk
peil bereikten om te bestrijdm de dikwijls
zeer gewaagde theorieen, cue worden gehoord
m die nauw de® landbouw raken. Een ande-
re reden om af te rim van de yorming van
em afzonderlijke landbouwgroep was die ver
schillende godsdienstige richttog onder de
landbouwers, die elke poging tot afzonder-
lijk optreden zou doen mislukken.
Men besloot dan ook volgens spr. ge-
lukkig rich tot die verachillmde politieke
partiim te richten met bet verzoek om op de
candidatmlijstm em aantal landbouwers te
plaatsm, in overemstfimming met de sterkte
van hun partij. 'Deze zoudm dan met de eoo
nomische beteekenis van den landbouw en
met de 1 andbouw toes tanden vertrouwd moe
ten zijn, terwijl men boven al wenschte candi-
daten, die bcschaafd gmoeg rijn om aehting
te genietm van hunne meaeleaen die op be-
schaving prijs stellen en die tevens acnting
afdWingen van dat ded onzer volksverte-
gmwoordigtog, dat het begrip van bescha-
ving schijnt te verliezen. Bij vertegmwoordi-
gtag binnm de bestaande politieke partijen
zouden de landbouwers-afgevsardigdm door
overleg inzake landbouwbelangm met par-
tijgmooten uit andere groepm veel kunnen
bij dragen tot versterking van- den invloed
van dm landbouw. iDit zou nooit zoo
mogelijk rijn aan em partij, die de
Braat zich vdorstelt te vormen. Deze partij
zou met hare hoogstens of 10 afgevaar-
digden nooit zooveel tovloed kunnm heb
ben.
De Vrijheidsbond rtamde op zijn lijst voor
dm Jrieskrtojg Helder em veilige plaats to
voor den hr.X. Gz. de Boer, oud-burgetoees-
ter en -landbouwer te Assmdelft, welke
)la;ats bij samengaan met de kringen Haar-
em, Amsterdam en Leiden behoudm bleef
i Bp de noordelijke lijst werd een practisch
andbouwer, dr. Bierema, no. een gezet.
iieruit blijkt, dat de Vrijheidsbond rekening
iioudt met het verlangen van de Vrijzinnige
andbouwers m de beteekenis van dm land-
;>ouw erkent. Spreker zelf kreeg em plaats,
die niet de minste kans geeft gekozm te wor
den en het was hem aangmaam te kunnm
verzekere®, dat hij sprak voor de bTange®
van de partij' en niet voor rich zelf.
;Spr. betreurde de veelal gertoge belanig-
stelltog voor de komende verlaezingm, vooral
thans zoo jammer, nu ook de vrouwen mee
optrekken. Door niet te gaan stemmen ver-
hoogt mm de kansm van de politieke tegen-
standers, men bedenke dit wel. Deze zullen
alien het stembiljet gebrtaken.
'Ala vreemdeltog to het politieke gedoe
wilde spr. zach' bepalen tot de positie van dm.
landbouw ten oprichte van de eoonomische
vrage® van den tegmwoordigeffi tijd.
ot heden warm de landbouwers aange-
slotm bij die politieke partijen die het meest
aan hunne geestetijke belangm heettm te vol-
doen m letten zij weinig op de veranderin-
gm die de laatste jarm to de sociaal-econo-
mische verboudingm ontstondm. En toch
staan rij! daar niet buiten. De laatste jarm
moeten ieder wel diuidelijk hebben gemaakt
de groote beteekenis van dim landbouw to
een eoonomisch geheel.
Me® weet, dat in de crisisjare® de
overtuiging rich vestigde, dat de taak van
den landbouw was, de steiden van voedsel te
voorzim, vooral to de steden meende mm dat
en zelfs em dokter te Rotterdam, dr. van1 der
Ltodm, verdedigde deze stelling. Hij maakte
echter niet duidelijk hoe hiji daartoe kwam.
De vele misvatttogen tusschm stad m platte
land toonen duidelijk, dat van landbouwers-
rijde de beteekenis van dm landbouw als
onderdeel van het eoonomisch leven niet ge-
noegi to het Itoht kan worden gesteld.
Spr. wees op em pas verschenen geschrift
van den beer J. Smid, refermdaris aan de
Directie van dea Landbouw, getiteld „Het
streven1 der democratic, getoetst aan den
landbouw''. Daarto wordt nagegaan hoe
vroeger de boeren hun eigm productm teel-
den en verwerktm en later die hamdwerks-
liedm en handelaren rich afscheiddm m hoe
woon-
tatmaak-
ker werd. Ik bloosde over mijn opbescheiden-
heid, maar deed verder of i k de beieed igmg
niet merkta en haastte mij er aan tee te voe-
gm:
„De is, mijiiheer, diait ik het eerate
dcel van dm nacht daarhracM met Hifir
zweeg ik opnieuw ik was op het punt te
zeggen, „met heft doorlezen van die oude
boekm," dan zou ik mijn kennis zoowe
van hun geschrevm als van hun gedruiktim
inhoud1 hebben verraden; daarom <»rrigeer-
de ik miji zelf en gtog voort:
„Met bet spellen van den naam, die op t
vensterkozijn gekrast is. Ee® eentooige btaig-
heidi, er op berekend mij in slaap te bren
gen, zooails met telle®, of
„Wat is uw bedoeling melt zoo tot mij te
spreken?" doinderde Heiathcliff met woeste
heftigheid. „Hoe durft u, onder mij® dak?
Bij God! hiji is gelt, dat hij zoo durft
spreken. En hij eloeg zach als em razende
op het voorhoofd.
Ik wist niet of ik rij® taail 'kwalijk nemm
of mijn taitleg vervolgm;; maar hij scheen
hevig geschokt, dat ik medelijden kreeg
deze, doordat zij' in stedm m d<
den, met het platteland ten
tan. De dichtheid van de West-Em
bevolktog, gewoon aan betrekkelijk hoogen
levensstandaard, maakte haar van tovoer tat
andere werelddeelm afhankelijk, m speciaal
was dit het geval met Nederland. Ons land
voert plantaardige m dierlijke productm en
papier tat voor 263 milliom gulden meer dan
er wordt togevoerd, terwijl aan .andere arti-
kelen de tovoer dien uitvoer met 832 milli
om overtreft. Nederland moet dus em te-
kort van 568 milliom betalm. Dit'geschiedt
met geld natuuriijk, maar wetend aat geld
niet anders is dan een vorm van verricntm
en bespaarden arbeid, blijkt Meruit de betee
kenis van de bedrijvm, die toot uitvoer pro-
duoeerm. Als yoorbeelden haaide spreker
aan de textielinduatrie to Twente en de land
bouw. De eerste fabriceert goederen, waar-
in aibeld zit. Met deze te exporteerm be-
taalt mm met dien arbeid de to te voere®
undstoffeo en levensmiddelen. De larta-
uw produceert uit buitenlandsch veevoe-
dier zmvel en vleesch, voert deze uit en ex-
porteert daardoor tevens de waarde van de®
arbeid die er to zit em koopt er graan m an
dere zaken voor terug. De benoodigde grond-
stoffen, die Nederland .te weinig heeft,^kun
nm slechts gekocht warden met wat wij zelf
voortbrengen. Dit nioet dm snuggerm dr. v.
d. L. rijn outgaan.
Zoo handel en Industrie kWijnen, zal de be-
staansmogelijkheid to Nederland aan een be-
perkt aantal menschen gebonden zijn, waar-
schijnlijk veel minder dan zeven millioen. Dan
zou alleen de landbouw overblijven.
De stedelijke maatscbappij-beschouwtog is
ontstaan, doordat mm vergat, dat de land
bouw het voor het volksbestaan voomaamste
bedrijf was ter bepaling van de nationale
welvaart.
De waan van dr. v. d. L werd to stand ge-
houdm zoolang industrie en handel door
hooge salarissen m winsten hooge bestaans-
mogelijkheid gaven Mm zag hierbij over het
hoofd, dat daling van tadustrieelm uitvoer of
kwijnen van handel deze beide takken van
volksbestaan als geldende factoren voor het
algemeen welvaartspeil dedm vervallm.
De vroegere verhoudtog, waarbij bloei van
dm handel gunstig dm landbouw heeft befn-
vloed, is vervallm, de evmwichtstoestand
heeft na den oorlog opgehouden te bestaan.
Loon- en winstverhoudingen zullm zich heb
ben aan te passm aan de bestaansmogelijk-
heid van het hoofdbedrijf e® het staat te voor-
rien dat de stedelijke maatschappijbeschou-
wing pas na geweldige beroeringm tot dit to-
richt zal komen.
Spr. kwam tot de conclusie, dat, zonder
overwegmd gunstige handels- of mdustrie-
verhoudingm voor een land, de loon- en
winstkansm in dm landbouw de beslissende
rontislagen behoorm te vormen van alle an-
ere maatschappelijke inkomms uit arbeid.
De gertoge lust om deze stelling te aanvaar-
den, heeft onderscheidme groepm aanleiding
gegeven hun positie tegmover anderm te
willm verbeteren m daarbij hebben de trusts
de groepsbdangen wel, maar het algemeen be-
ang slechts zeer weinig gediend.
De werknemers to handel en Industrie
trachten hunne positie to verband te houdm
met de stijgmde behoeftea, iets wat toe te
juichen kan rijn, maar wat gevaarlijk wordt
als de loonm op em peil komen dat niet
steunt op de bestaansmogelijkheid to het
hoofdbedrijf van't land, de® landbouw. Niet
de loonm maken de prijzen, maar deze be-
heerschen de loonm. Men meent dat het op
peil houdm van de loonm zou kunnen door-
gaan door eenvoudig het kapitaal aan te spre
ken, maar, afgezien van de onbillijkheid om
besparing van dm een te berigm tot profijf
van dm ander, zal het middel slechts kort
kunnen worden toegepast door het vluchtige
karakter van het kapitaal.
Waar de landbouw in nonnale tijdm door
harden arbeid, matige leefwijze en energie
kwam tot een zeker bezit, mag dit gem dief-
stal ten nadeele van de gemeenschap heeten.
Of vernietiging van dat bezit ook de instenj-
ming van de landbouwers behoort te hebben,
wenschte spr. nader te bezien. Zelfa al zou
men instemmen met em uitlating van een
Noord-Hollandsch StatenJid, dat een belas-
tingbetaler als zoodanig nergens anders voor
deugt, voelt toch de landbouwer, wiens loon
of winst afhangt van exportmogelijkheid, dat
hier em plaats toekomt aan de leuze: „recht
voor alien". Eenzelfde gevoel bekruipt den
groentenbouwer m zijn arbeiders, als hun
teelt voor export te lijden heeft van te hooge
spoorvrachtm. Denkend aan dm 8-urendag
van het spoorwegpersoneel (waarvan een
ocmducteur b.v. slechts ten reis maakt been
en terug van Helder naar Alkmaar, om dien
zoo
en met xnijn droomen voortgsng, verzekeren-
de dat ik den naam Catharina Linton nooit
gehoord had, maar dat die door hefc gedurtg
overlezen em indruk gemaakt had, die rich
to em pereoon had veranderd teen ik mijn
verlx\"lding niet langer onder controle had
Heathdiff took zich gaamdeweg to de be-
schutting van het bed ferug, terwijl ik sprak,
m gtog temslotte zitten, terwijl Hij er bijna
nohter schtal gtog. Maar ik maakte tat zijn
onregelmati'ge en onafgebroken ademhaling
op, dat hij worsteld'e om em allerhevigste
gemoectebeweging meester te worden;.
Ik verlangae hem gem blijk te geven dat
ik kmnis droeg van zij® stoijd en 'gtog daar
om. nogal Itadruchtig met mijn toilet voort,
keek op mijn horloge e® hdeld em alleen-
spraak over dm duur van den nacht.
„Nog geen dlrie uur! Ik zou er op gezwo-
ien hebbm dat het over zessien was. Da tijd
staat 'hier stil; we rijn stellig om acht uur
naar bed gegaan!"
„'s Winters altijd om negen uur en; altijd
op om vier uur," zei mijn gastheer, terwijl
hij een zucht onderdrukte; terwijl hij; naar
de beweging te oordee'en die de schaduw
van zijn arm maakte, een toaian uit rijn
oogen wischte.
„Mr. Lockwood," voegde hij er aan toe,
„u kxmt to mijn kamer gaan; u bent maar to
dim weg als u zoo vraeg benedan komt en uw
ktoderachtig gesdireeuw heeft mijn slaap op
de vlucht gejaiagd."
„En de mijne oofc" antwoordde ik. „Ik zal
tot het dag wordt to dm hof wamdden, en
dan zal ik weggaan; en u behoeft met bang
te zijn dat ik u opnieuw zal lastig vallen. Ik
ben nu geheel genezen van mijn zucht om
gezellighedd te zoeken, hetrijt buiten of. to de
stad. Em veratandig man moet genoeg ge-
zelschap hebbm aan ziohzelf.
„Heerlijk gezelschap," mompelde Health-
cliff. ,,Neem de kaars en ga waar u wilt. Ik
kom dadelijk bij u. Maar blijf uit den hot,
want de faonden loopen lo&; en wat het huis
betoeft Juno houdt daar de wacht, en
nem, u kimt alleen op de toappen en in den
gang loopen. Maar ga nu weg! Ik kom
binnen twee mtouten."
Ik gehoorzaamde to zooverre, dat ik die
kamer veriiet; maar teen stood ik stil, om
dat ik niet wist waarhpen het nauwe portaai
ieidde, m was zoo onwillekeurig getuige van
em staaltje van bijgdoof van; den 'fcant van
mij® gastheer dat vreemd contoasteerde met
zijn kannelijk gezond veratan^.
Hi} ging naar het bed en rukte het raam
open, terwijl hi}, itoen hij er aan took, to em
onbedwtagbanen toanmstooom nitbaratte.
„Kom btonien! Kom btonen!" snikte hij
„Cathy, kom! O, loom nog een*! O, mijn
lieveling, verhoor mij eindelijk dit keer,
Catherina!"
Het spook toonde de gewone grilligheid
van een spookhet gal geen teeken van leven,
maar de sneeuw en de wind dWarelden wild
door elkaar, zoodat ze zelfs dfi plaats waar
ik stood bereikten en het licht uitfliezen
Er lag zulk em diepe smart to de uitbar-
sting van droefheid, die deze dWaze taal be-
geleidde, dat mijn medelijden er de dwaas-
neid van over t hoofd deed' rien, en ik gtog
weg, half boos dat ik geluistend had en ver-
drietig, dat ik mijn belacheiijke nachtmerrie
verteld' had, nu het zulke zielsangst te weeg
bracht. Maar bet waaram begreep ik niet.
Ik daalde behoedzaam naar lager oordm
af, en bdanddte to de achterkeukm, waar een
sprankje opgerakeld vuur mi} to staat stdde
mijn kaars weer aan te sicken.
Niets bewoog rich dan1 een gesitoeepte
grijze kat, die uit de asch kroop e® mij mot
em klagend gemauw begraette.
Twee cirkelvormige bankm omsloten nage-
noeg den haard. Ik strddte mij op de een er
van tat en Grimalkin klom op de andere. Wi}
warm beiden aan het knikkebollen v66r
iemand onze schtalplaats ibdnnen drang; het
was Joph, die naar beneden schuifelde
langs em houten ladder die dioor em luik to
het dak verdween, en, naar ik denk, tcegang
gaf tot rijn zoldeikamertje. Hij wierp een
somberen blik op het vlammetie, dat ik to den
haard tot leven gewekt had, joeg de kat van
rijn verheven ritplaaits, gtog zelf op de open
plaats riitten en begon mij® korie pijp met
tabak te stoppen. Mijn tegeowoordigheid to
zijn heiligdom hidd hij blijkbaar voor te on-
besichaanid om er notitie van te nemm; hi}
bracht den sted zwijgrad naar zijn lippen,
vouwde de armen en Mies den rook tat.
(Wordt vervolgd).
l.il HmiiHnl inn rfoni ritf.lV.V3t CUItSUS (let!
