Alkmaarsche Gouranf
Groote Paardenmarkt
Vraag en Aanbod.
Honderd Drie en Twintigste Jaargang,
Zaterdag- 14 October.
Brieyen uit Weenen.
248. 1922.
te Alkmaar
op Woensdag; 25 October 1922
Twlntlg jaar
(Naldru'k verbdden).
Het meisje stand heelemaal aan 't ei-nde
Tan de kleine haven, haar haren, de einden
van een goed'koop baatje, en haiar rokken
fladderden om haar been in' den scherpen
wind.
Wat iemand er voo-r plezier in had, da&r
juist te -gaan staan op een killeni D-ecember-
rnorgen, was voor een op zijn gemak gestel-
len ouderen man als ik een. .raaidsell, cfa,t i!k
trachtte op te lessen, gaande de schuine hel
ling af, de zee -tegemoet.
,;Het zal niet anders zijn," overlelgde ik,
„dan jeugd's oer-kradhtig belhagen in' licha-
tnelijke sport."
Een paar stappen nog, daar zag ilk haar
gezfchtje, half en pofil, en ik inerkte op, dat
zij geen notitie nam van wind en schuim,
miaar ernstig-peinzend de zee tatuurde. Een
kromming van het pad nam haarprofiel weg.
Ik liep haastig door, tot ik het haventje had
bereikt en riep toen., nog op verren afstand
luidkeels
„Paultoe!"
Zij keerde zich bliksemsnel om en met een
luiden kreet. renlde zij naar me toe. Haar ge
zicht straalde van (hsoop en vreugde. Zoodra
zij mii echter herkende, verdwee® de vreugde
ontsfellend duidelijk.
„0, bent u zei ze met bevende lip.
„Het spijt me, kind zei' ik haar hand vat-
tend', „maar ilk kan er niets aan do-en. Ik gaf
er wat voor, als ik iemand anders was.
Zij barstte in 'tranen uit. Ik sl'oeg mijh arm
om haar been en drulkte har zadht tegen me
aan, haar sussend en klap-jes gevend op on-
handige, man-achtige wijze. Daar ik haar
twintig jaar geleden meer in de wereld had
geholpen, mocht ik mijl die vaderlij.ke privi-
legien -toestaan,
„0, d-okter," snikte (zij, ,,vergeef 't mij
maarNatuurlijk ben ik blij u te zien. Maar
't was de schok. Ik dacht dat u een geest was.
Mem and komt er ooit naar Ravetot."
,,'Nlooiti?" vroeg ik kalrn.
Op-ni-euW vloeiden de tranen rijkelijk. Ik
stand tegen den havenimuur aangeleund om
me een houding te tgeven en keek rond. Rave-
to t-sur-Mer was zeer zeker niet de plaats om
vreemdeiingen aan te trekken in December.
ATles lag er verlaten; het Casino was geslo-
tem evenals het hotel en enkele villa's en al-
leen uit een oogpunt van! noodzakelijkheid-
was ik zelf hierheen- gekomen. Pauline en
haar afgeleefden minderwaardigen vader wa
ren door -artnoede op Ravetot aangewezen,
waar ziji "s winters leefden van de rente, die
het verhuren van hum villa in de zomermaan-
den- opbracht. Met den pastoor en het vis-
schersvolk warem zij de eenige bewoners van
het plaafislje. Een dioikter woonde op 20' K. M.
afstand te Merville. Toch, ik kon't niet hel-
pen-, maar de laatste zin van mijin vriendin-
netje leek me niet heelemaal zuiver.
„Ben je zoo zeker, kind, dat 'er niemamd
ooit naar Ravetot komt?"
,yHeeft vader iu iets verteld1?" vroeg zij toon-
loos.
„Neen, ik raad1 't maar; ik bezit een won-
derbare macht raadselen op te los-sen. En
heeft die Iemand: mijn lief meisje ongeMkig
gemaakt?"
jHEj1 heeft mijn hart gebroken," zei Pau
line.
Ik took de kraag van mijn jasj-e wat om-
hoog; de scherpe wind bli-es me raak genoeg
en ik' stelde voor om de haven op en neer te
loopem, terwijl zij1 zich moest uitepreken aan
haar ouderen' vriend.
„Wie was hij," vroeg ik „en wat deed1 hij
hier?"
„0, dokter, wat geeftantwoordde ze
huilend; ik will hemi todr nooit meer terug-
zien."
,,Niou met jokken:," suste ik; „als de ellen-
delimg hier opeens voor je stond1
„Maar hij is geen ellendeling!" barstte
zij1 uit. „Als hljl hier was, zou ik niet zoo be-
droefd zijn. Ik wil hem; vergeten, maar hij
is goed en lief en alles wat nob-el is. Ik kon
niet anders van hem' verwachten dan dat hij
aldus handelde't was afschuwelijk
en toen u; mij' bij- den naam riep, dacht ik
niet anders dan dat 'hij het was
„En, o tegenstrijidig vrouwelijkheidje dat
je bent, voelde je nu erge behoefite hem te
ontmoeten?"
„Ik 'geloof van wel," gaf ze eerlijk toe.
Ik zag haar in 't lieve gezichtj-e, dat er
ma-ger en afgetobd uitzag.
„Je hebt heel weinig geslapen en- gegeten
den laatslten tijd)," zei ik quasi streng.
Het lieve ding drukte haar arm vast in den1
mijtie, snakkend naar wat sympathie.
We moeteni hierin verandering brengen,"
zei ik brommend. „DSt ellendige gat is wel
het oortl om naargeesti'g te worden."
,,0'ch, 't hindert me nu niet zoo erg meer;
't laat me onverschillig. Voordat hij1 kwam,
kon ik Ravetot niet uitstaan; ik verlangde
zoo sterk naar wat vroolijkneid, naar wat
wereldsche pracbt en dikwijls tuurde ik den
horizon af in de verbeelding, dat er iets zou
komen dat verandering zou beteekenen. Maar
elken diag opnieuw bradht zijn eigen portie
vasten arbeid, huishoudelijke rplichten en met
vader bij; den1 haard aan zijn roulette-machi
ne, met zijn eeuwiige Monte-Carlo-berekenin-
geni een nieuw systeem van winst opbouwend,
waarmee wij ons een fortuin zullen maken.
Wij ziilien echter nooit voldoende geld heb-
ben om naar Monte-Caiila te gaan, wat riist
feeft. Mem zou amders gedacht hebben, dat
ij1 nu wel zijn bekomst zou hebben van 't
spel
Mij, oiuden' vriend, verwonderdte die toespe-
ling niet. Haar vader had een fortuin met
spelen verioren; in zijn wanhoop had hij val-
sche hiandteekeniugeri gezet, wat hem in de
gevangenis had gebracht. De familie had
later aide relatien met hem afgebroken, daar-
om' leefde hij; nu verlaten te Ravetot. Zijn
vrouw was reeds lang gesforven.
Om de vrange wending van 't gesprek
te wijizigen, zei ik:
„Zoo, zoo, en op zekeren dag, toen het
eenzame prinsesje tutirde over de verre zee,
kV-am er een prins uit het sprookjesverhaal,
haar achterop gereden bleef juist lang
genoeg dat zij haar hart kon verliezen en
reed toen weer weg."
„Jas zoo iets is'tmaar veel erger,"
fluisterde ze.
Toen opeens brak ze uit:
„Ik wil u alles vertellen; ik wordt gek als
ik't niet doe. Ik heb niemand voor wien ik me
uit kan spnekeniJa, hij. kwamhij
vond miji hier, leunende aan den havenmuur.
Hij woeg in 'it Flransch, naar den weg naar
f kerkhof, en ik begreep dadelijk aan zijn
accent, dat hij1 een Ettgelschtnan was. Ik
vroeg hem waarom hiji naar 't kerkhof
wenschte te gaan en hiji antwoordde, dat daar
zijn vrouw begraven was, die bet vorig jaar
hier verdronkem is. Hij; vertelde verder, dat
hij1 met verlof was en in Indischen dienst. Hij
had verlangen naar ruslt, naar stilte, ook om-
dat hij van plan was een boek te schrijven.
Ik wandelde met hem mee naar de begraaf-
plaats. O, ik weet wel, een welopgevoed jong-
meisje behoorde niet maar zoo mee te gaan
met een wildvreeimden man."
..Kind-", viel ik in, ,,in Raveot-sur-Mer zou
zij met elk wonderlijk wezen meegekuierd
zijn 1"
Zij drukte mijin arm.
„Heeriijk, dat u begrijpt, doktertje."
„Wel, en toen;, wat gebeurde er na het aan-
gename kerkhofwandelingetje
„;Hijl vroeg mij1 naar een1 of ander onderdak,
ik moest antwoorden, dat 't hotel gesloten
was. Toen: vroeg hij naar 'n miogelijk pen-
sioen en doktertje, enomdat hij zoo'n lief
gezidht had en wij vanaf't eerste oogenblik
vriendschap voor elkaar voelden en ik erg
bevreesd was hem weer te zullen verliezen,
s'telde ik hem ons huis voorw
..Ik begriip alles vdlkomen", zei ik.
Zij1 glimlachte en ging verder met haar
onopgesmukt verhaal. Of een ander net meis
je ook zoo gehandeld zou hebben? Ik ant
woordde, dat, als ziji eVenveel als ik wist van
andere nette meisjes, zij veibaasd zou opkij-
ken.
Mleneer Everest bleek erg blij met het voor-
stel. Hiet is ook geen; geringe bof voor een
jong en levenskrachtie weduwnaar om een
oncterdak te vindtn bij' een snoezig jong meis
je als Pauline. Hij arriveerde spoedig in de
Villa, waar door Pauline en de oude meid al
les voor zijn gerngk in orde werd gebracht.
De oude Widorington, gezeten in zijn hoekje
bij den haard, vewelkomde den bezoeker cen
ter niet1. iHiij gromde wat en maakte Pauline
het verwijt, dat ze niet het dubbele van den
pensionprijs had' gevraagdl Zij moest toch
wetem, hoezeer zij elken stuiver behoefdten.
Ms haperde aan de roulette-machine, die voor
reperatie naar Parijs opgezonden moest.
Miaar hoe aan het noodige geld te komen?
Pauline's vader is wel de jmeest ego'isitisehe,
de meest gewetenlooze gierigaard uit mijn
kennissenkring.
Natuurlijk volgden er, naar het soms wat
onsamenhangendi en onderbroken; verhaal
van mijn jong vriendinnetje, verrukkelijke da-
gen-. Zij' babbelde m'et hem in den morgen,
wandelde met hem's middags. deelde met
hem de maaltijden en speelde's avonds voor
hem piano, 't Onvermijdelijke gebeurde. Nog
nooit te voren hadl zij een dergelijk iemand
ontmoet; hij kwam haar voor afs*"de prins uit
haar dro-omen, en- dat die man ook wel een
beetje verliefd op hem werd, lijdt geen twij-
felIk ben vast overtuigd, dat bij' een over-
val van regen eni wind hij haar op een schuil-
plaats gclcust zal hebben. Met vertro'uwen,
aat een jong meisje je sdhenkt is vol details,
maar, waar het op aan komt, blij ft dikwijls
achtenwege. Het laat zich echter wel raden
do'or de ouderen en meer ervarenen. In eder
geval was Pauline uitbundig gelukkig en me-
neer Everest sclheen' haast te maken met zijn
vertrek.
Tot zoover was haar verhaal dus doodge-
woon. Gegeven die omstandigheden, was het
zeer natuurlijk, dat Pauline zich op hem
verliefde en- dat het hart van den man er door
geroerd werd Bie'ken de gevoelens van het
meisje hem echter te m'achtig en was hij plot-
seting met de no-orderzon vertrdkken, met de
vage gediachte, dat, hiji hiermee een- eerbare
daad tegenovgr haar pleegde, men zou het
verhaal banaal kunnen noemen. Maar de oor-
zaak van zijn onverwacht vertrek was van
bijzonder pijhlijkeni aard.
iHoe ook, (hem veroordeelen zou ik niet kun
nen, en toch ik ben ijdel gen oeg om' me te kun
nen voorstellen, dat ik anders gehandeld zou
hebben.
Op zekeren morgen deed' Everest haar het
verzoek de meid! te vragen extra te zoeken
naar een twintig francstuk, dat hij had laten
vallen op den groed. In den namiddag gaf
haar vader haar een twintig francstuk voor
een postwissel; 't was geld1 voor een nieuw
mechanisme voor zijn roulette. Everest ging
met haar mede naar't ipostkantoortje. Samen
liepen ze gearmd als een verloofd paartje
door het kleine dorp -en ik denk, dat hij1 haar
dien middag extra lieve dingen moet gezegd
hebben, want bij1 dat deel van haar verhaal
schreide zij1. Toein zij1 den Louis voor het lo-
ketje neerlei, merkte zij1 op, dat het een Spaan-
sdhe m'unt was. Spaansch gou'd! is fceldzanm,
Ziji 'toonde it geld aan Everest en- las in zijn
oolgen eenige verbazing. Ze vergat spoedig
dit klein-e voorval en blijmoedig wandelde ze
met hem- hudswaarts. E'enige dagen gin-gen er
voorbij. Everest werd gedrukt en in zichzelf
gekeera. Een heel-en langen d'ag keek hij niet
naar haar om en zij! verdroeg deze stemming
in pijnigende verwondering en schreide zich
's nachts in slaa-p. Had Zij hem dan belee-
digd? 'Den volgenden dag kondigde hij met
grooten ernst zijn vertrek aan-, voorgevende,
dat belan;grijke zafken hem te Parijs wacht-
ten. Verbijsterd van verdri-et nam ze van hem
het pen-siong-eM aan, waarvoor ze hem een
kwitantie teekende. Zijn .gezicht was als een
masker en de koude, barsdhe uitdruikking zij-
ner oogen verschrikten haar hevig. Op be-
deeSde wijze vroeg ze hem of hij: been zou
gaan zondier een vriendelijk woord ten af-
sdheid.
„Er zijn oogenblikken, juffrouw Widdring-
ton," zei hiji, „waarin geen enkel woord het
vriendelijkste is."
„Maar wat heb ik gedaan?" schreide ze.
,,'Niets dan: wat goedi is en recht. U moogt
over me denken, zooals u wilt, adieu!"
Hij greep zijn valies en door het venster
tuurde ze hem na. Hij verdween- nil het dorp,
uit haar leven. De dikke oude meid kwam
kort daarna binnem en trachtte eenigen troost
te geven door het volgende te zeggen
„Het was wel heel hard voor mademoiselle,
maar wat kon mademoiselle ook verwachten?
Meneer Everest kon onmogelijk larger in
huis blijven. Heel begrijpehjk natuurlijk, me
neer was niet heelemaal toerekenbaar door
dat eeuwig gereken op die roulette, hij was
dus niet verantwoordelijfc voor zijn oaden.
Maar toch, meneer Everest vond't niet pret-
tig, dat meneer geld uit zijn kamer wegnam
Maar goeie hemel! Wist mademoiselle
dan heelemaal niet, dat dit de reden was Yan
meneer Everest's vertrek?"
„Vader was't, die den Spaanschen Louis
had gestolen," snikte Pauline uit, toen we nog
eens weer geleund stondeni tegen den kade-
muur.
„!Hliji stal ook ee vijffig francs biljet. Ook
werd hiji op heeterdaad betrapt door meneer
Everest, toen hiji zijn tabakskistje plunderde.
Jeanne hoorde door de deur hum twistge-
sprek. O, 't is gruwelijkHoe moet hij mij
verachiten. Ik weet me geen raaden toch
ik ben zoo dol op hem en ik heb de
heele week niet geslapenen miijn hart is
gebroken."
Ik'VermochJt weinig te doen om deze uit-
barsting te sussen, ultgezonderd dan dat ik
haar tegen mijn jas aandrukte -en mijn aim
om -haar scbonder Sloeg. De vloed! stak op en
ik voelde 'het fijne schuim tegen ons opstui-
ven. In de vallende schemer scheen Ravetot
verlatener dlan ooit.
„Moed houden, lief kind", zei ik, „je bent
nog jong, je ziell is blank en je zult hier wel
overheen komen."
Nooit!" steunde ze.
„Jet zult Ravetot verllaten met al zijn drukte
en de blijheid' van het voile leven zal alle
schad'uwen verjagen."
,.Neen, dat is onmogeldjk. Mijn hart is ge
broken en ik begeer niet and'ers dan maar
hier te blijven, hier aan de zee, totdat ik
sterf."
„Ik sterf hier zonder twijfeli, als ik hier
nog lan-ger Nijf in die opkomende mist, lief
kind", merkte i'k huiverendi op; „kom, laat
ons naar huife gaan
Zij stemde toe en samen liepen wij den
weg van't dorpje tegemoet. Toen zei ik, als
terloops
„En ben jij nu heelemaal niet nieuwsgierig
om eens te weten wat mij cr toe bracht, mij-n
welverzorgd huis in ,Lotiden te verlaten om
naar dit armzalig nest te kdmen?"
Waarom dan deed! ,u idat, dokter?" vroeg
zij mat.
„Om je mededeeling ,te doen; dlat je booze
oude tante Garoline gestorven is; dat zij jou
drie duizend pond's jaars heeft vermaakt
on'der mijn voogdij'schap, totda't je vijf-en-
twintilg bent cn dat ik va,n plan ben de rijke
en schoone mejuffrouw Pauline Widdring-
ton morgen naar Engeland mee te voeren."
Zij stond plotseling .ais door den bliksem
gefroffen.
„Is dat waar?" bijgde ze?
„Zeker, natuurlijk," antwoordde ik.
Haar gezicht was plotscling van een vurige
bezieling. Verbijstering, verrukking, jeugd..
de harteklop van twintig jaren l'ichtte in
haar oogen. In haar opgewondenheid tro'k ze
mij bij: mijn revers van de jas en hijgde
Dokter... doktertje! Heusch? heusch drie
duizend -pond per jaar? Engeland! Londen!
Theater! Muziek! Allies, alles waamaar 'ik
zoo vurig heb veri-angd? Af de mooie en
heerlijke dingen van 'it leven
„Ja, ja, mijn kind."
Ziji nam mij bij de handen en zwaaide er
meer voaruit en achteruit, uitgillende
„Maar d'at is de hemeldat is zalighoid
„En hoe nu, -met je gebroken hart?5' vroeg
ik ondeugend.
Zij liet mijn handen valen, zuchtte en haar
gezicht nam p'lotsefliing een uitdruikking van
onheil'spdende misfere aan.
„Ik was't vergeten. Wat heb ik nu aan dit
alles? Ik zal er nooit over heen komen. Mijn
hart is gebroken."
„Houd er den1 moed maar in, meisje," zei
ik en troonde haar ladiend mee.
('Nadruk verboden.)
'De Eicon'omisdhe toestand.
5. October 1922.
Ik heb in mijn vorigen brief aangetoond,
dat de Oostenrijksche republiek onder de te-
genwoord'ige omstandigheden nodi als indus-
strie-, noch als handels-, nodh als landbouw-
staat kon word-en 'aangemerkt en wil nu In
groote trekken aangeven-' wat het gevolg is
van' dezen toestand in de 4 jareni na de om-
wenteling.
Het duidelijkste beeldl van het verval van1
den staat in dat tijdperk waren de voortdu-
rende 'prijsstijgingen, welke ook in: het buiten-
land voldoende bekenld zijn; de curve der prij-
zen ging sfeeds steiler omhoog en in 1920
was die stijiging nog te dulden, maar in 1921.
vooral- in den zomer en den herfst van het
loopende jaar vertoonde de curve loodrechte
onderdeelen. Terwijl in den oorlogstijd en in
de beide eerste jaren na het sluiten van den
vrede de aansdhaffing van levensbehoeften
bemoeilijkt weridi door net ontbneken der arti-
kelen, werd later mplaats van een waren-
vraagstuk een geldkwestie. De waren1 ontbra-
ken niet en zijn in voldoende voorraad voor-
handen-, maar het ontbreefct de bevolking aan
het geld om ze te koopen.
De aanhoudende waa rdevermindering van
de kroon in het buitenland in verband met de
daarldoor veroorzaakte prij'sstijging in' het ei
gen landi had natuurlijk den steeds dringen-
der wordenden eisch om trakt-ements- en
loonsverhOoging van alle werknemers, ambte-
naren en arbeiders tengevolge, waarbij de
streng georganiseerde aibeiders meer succes
hadden dan de ambtenaren-. Aan de grooter
geworden- behoeften aan betaalmiddelen kon
de Staat slechts tegemoetkomen door in steeds
gro-otere massa banknote® te doen dwiikken,
welker overstelpende massa de waarde er van
weer verminderde, omdat dk artikel ook
het geld goedkooper wordt, naarmate er
meer vooihanden ;s. iDe verminderde waarde
van het geld had echter automatisch het ver-
dere stijgen der prijzen en- dus ook den drin-
gerder eisch tot verhoogiag van tralktemen-
ten en looinen tengevolge, waardoor de rirkel-
gang gesloten werd. waarin wij ons sedert
verscheidene jareni bewegen, zonder dat het
ons mo-gelijk -geworden is om uit dien cirkel
tc on-tkonxen, waarin een booze toovanaar ons
opgwloteo houdl.
!De Staat tracht door wetgeving tegen de
prijsverhoogingen- een dam op te werpen. Hij
beidreigde gevangen-isstraf en boeten tegen-
over het euvel der overmati-ge eischen van le
verancierS; hij stichtte een- woekerbureau,, da
tot taak heeft, geval 1-en van woekerwinst te
onderzoeken; hij; vaard'igde nauwgezet bere-
k-ende sfandaard- en maximumprijzen uit. hij
stelde commissies van onderzoek in, kortom,
hij deed a-lles, wa-t zijnerzijds in de aangege-
ven richting mo-gelijk was. Maar al die maat-
regelen waren ieder die wat van economic
weet was het dluidelijk van den beginne af
aan gedoemd tot mislulkking, want het
even onmogelijk oral stiaathuishoudkunt
verschijnselen met w-etten te bestrijden als een
onweer of een storm wettelijk te regelen of te
reglementeenen. Deze gang van zaken heeft
bij ons tot prijzen geleid, die aan Russische
toestanden doen denken. Voorbeelden ervan
heb ik in vroegere brieven aangevoerd.
De waardevermindering van de kroon in
het buitenland ging sneller in de beide laatste
jaren- dan het stijgen der prijzen in ons land,
die in -gouden munt omgerekend bijna altija
aanmerkelijik lager waren dan de prijzen van
overeenkomstige waren in het buiteland. Dit
en de in gouden: munt uitgedrukt, nog steeds
zeer lage loone® der Oostenrijksche arbeiders
maakten voor de Oostenrijksche nijverheid de
concurrentie op de wereldmarkt mogelijk, en
riepen den: schijn van1 een hoog-con-j-unctuur
te voorschijlni, waarvan wij echter in werke-
lijkheid ver verwijderd waren. W'ant in de
verkoopprijs in kronen scheen- wel hoog door
het groote -getal, maar wees, in -goud1 omge-
zet, in die mees-te gevallen op verlies, waar
door de aanvulling van- voorraden, het aan-
schaffen van1 machines, de noodi'ge afschrijr
vingen op den- inventaris onmogelijk werd. De
sch-ijinbare welstand der nijverhei'di leildde in
waarheid tot een steeds toenemend1 en in zijn
gevolgen i'mmer bedenkclijker wordend ge-
brek aan goederen voor het leven- in- Oosten-
rijk. En dat tekort werdi nog sterker door den
stroorn van vreemdeiingen, dlie naar Weenen,
Oraz, Salzburg en- Innsbrhdk reisden en hi-er
verbazende massa's van allerl-ei artikelen op-
kochten, d-eels om ze weer te verkoopen, deels
voor eigen gebrufk, voor prijzen, die in- gouds-
waarde berekend: Idle helft of nog meer lagere
waren dan in- huni land. Tengevolge van de
enortne prijsstijgingen' van de -beide laatste
maand-en is dat echter otngekeerd. De meeste
waren, die in- Oostenrijk ten verkoop worden
aanigebold-en hebben thans -in hun prijzen de
wereldp-ariteiti bereikt of zelfs belangrijk over-
sch,reden-. De stroo-m der buitenl anders is
daardoor ook dadelijk kalmer geworden en
-tegenwoordig kan men1 weer in de hotels te
Weenen kamers krijgem, zonder dat men ze
weken lang te voren bestelt, wat sedert j-aren
lang niet meer het geval was. Ook hebben de
prijlzen in de hotels die in andere landen ach-
t-er zidh gelaten-.
'De nijverheid -en- de handel hebben- dienten-
gevol-ge de gevaarlijke peri-ode van de boven
bespro-ken schijn-oonjunotuur grootend-eels
aohiter zich1 en zijn nauwelijiks in1 staat de
emorme sommen op te brengen, die zij1 weke-
lijks noodig hebben om de loonen en tracte-
menfen te betal-en. -Sedert versch-eidene maan-
den hadden n.l. de vakvereenigingen- van be-
dienden en- arbeiders het beginsel van index-
cij-fers bij: de berekening der loonen ingevoerd.
Dat index-cijfer is een nauwkeuri-g berekend
en gecontroleerd cij-fer, dat telken-s dten 15-en
van- de maand1 wordt vpstgesteld- en dat een
vergelijking mogelijk m'aakt van de dan gel-
dende prijzen. met die van den 15en- der vori-
ge maand. De ind'excijfers, welke in verband
met de contracten bij- de loonen in aanmerking
moes-ten- kom-em, waren in- Juli 74, in Augus
tus 124 en in September 91Dat wil zeggen-
een -arbeid-er, die iri Juni per maandl 100.000
kron-en ontving, kreeg to Juli 74 pet. meer,
dus 174.000 kronen, in Augustus 124 pet.
meer, dus 409.760' kronen, in September weer
91 pet. meer, en1 dWs 7&2 642 kronen-. Deze
1 oonsverhoogingen beteekenen echter geens-
zins verbetering van de levensomstandighe-
den-; de levensstandaard wordt er niet fceter
om, want zij1 stemmen overeen met de toege-
nomen duurte. Die wijze van loonsverhooging
heeft1 evenwel dit verderfelijke vervolg, dat zij
een deel van- het volk -onverschillig maakt voor
de duurte en- zoo elke aandrift tot zuiniger
-levenswijze verfamt. De arbeidter zcgt bij
zich zelf: Het kan mij niet sch-elen wat de
levensmi-ddelen kosten, w'ant op grond van
den Index krij'g ik toch een som, waarvoor ik
het noodige kan koopen." Geheele lagen der
bevolking komen- daardoor to een stemming,
die, onder den indruk van de hooge cijfeis,
voor de heele maatschappij hoogst gevaarlijk
is. De werfegevers hebben dan ook al ver-
klaardl, diat zij: to October geen: rekening meer
zullen- hou-den met den Index.
Er bes-taat eckter eenige ho^o, daf het vol
gende todex'-ijl-r negaficf zoj zijn, d. w 7
dat een kleine prijsd'aling zou zijn ingetreden,
waardoor het week- of maandigeld ook zou
verminderen.
:De toestand is echter gedurande de laatste
m-aa-n-den niet enkel voor d-en handel en de
nijverheid, maar ook voor den Staat nog weer
onhoudbaarder geworden. want deze heeft a/'s
werkg-ever bijl spoorwegen, post, tel-efoon,
waarmach-t en mono'P'clieibedrijven onder d-en
-d'ruk van stakingsbed'reiging ook de indexcij-
fers moeten in acht nem-en, wat ten gevolge
had, -dat de banfcno tenners krachtiger dan
ooi-t te werk werd- ges'teld en aille staaisitracto-
menten en verkoopprijzen voortdurend to de
hoogte gingen.
Wan-neer een uit het staatsbedrijf
stammende hoogst middellmatige sigaar, die
in vredestijd -5 IHeller kostte, nu Voor 800 kro
nen- verioocht wordt, dlan- is dat een- gevolg van
de erkenntog van1 het Ind'ex-beginsel door den
Staat. -En wanneer een- groote -bank de bank
note®, die ziji tot betaling van haar ambtena
ren op den- eersteni der maand noodig heeft,
van- de -Staatsdirukkeriji to' een vrachtauto moet
laten afhalen1, die voor deze enkele uitbetaling
hoog opgeladen is en- wanneer dan de -af-
zonderlijke ambtenaar zijn1 maandelijks trak-
i-emen-t -niet meer to een enveloppe, maar als
20 a 30 c.M. d'ik pakket, met een touwtje er
om, uitbetaald: krijigt, maar zich toch voor dat
pak papier niet meer dan- het -allernoodzake-
lijkste kan koopen', dan zijn daf toestanden.
die niet blijvenld1 mogen zijn, wanneer niet
binnenkort een chaos zal ontstaan, die net
voortbestaan van den Staat twijfelacMg
m-aakt.
Ook de landelijke bevolking Wordt d'oor die
schaarschte van geld- het klinkt wat para
doxal! getroffen. De boeran waren natuur-
l!jk is da <fa®w van- de leveHsmfrMelw-
schaarschte er nog heel goed! aan toe en hoe-
w-el ziji op- den- verkoop van l and-bouwproduo-
ten1 in grootere hoeveelheden over -het alge-
meen niet ingericht zijn, werden deze hun
toch, vaak tegen- hun zin, haast uit de handen
gewrongen-, al werden er soms overmatige be-
aragen voor betaald. De boer verkeerde in
een voor hem ongewone positie: hij- kon prij
zen- eischen, hij was de door k-oopers beleger-
de bezi'lter van- dingen, waarv-oor hem als het
ware, groote sommen- werden opgedrongen.
HSj- werd daardoor in staat gesteld om hel
hypo-theek, dat op zijn goed11-a-g, af te lossen.
zijti stal leu en schuren op te knappen, of
nieuwe te bouiwen, zijn wOntog gem-akkelijker
in te richten, door ook aanleg van water en
electrische leid-ing en meer derge'ijke. Ja, de
sommen, die hij uit den verkoop van de voor
hem zelf ounoodige landbouw-productea t-rok,
stelden hem in staat om allerlei dingen te
koopen, door welker bezit hij, de stedelingen
zocht na te apeni, maar waarvoor hij heel wat
spot te verduren had. In menig boerenhuis
staimmen uit dien- tijd- een piano, zekere meu-
belen, kristall-eni ludhters, tap-ijten, terwijl de
boerin haar mooie ouderwetsche kleederdracht
verach-telijk to de kast han-gt en Zondags met
een onmoderne zijden- japon, met een hoed
met veeren en- met handschoenen deftig naar
de kerk stapt.
IMaar de dagen van de levensmiddelen-
schaarsdi'te zijn voorbiji en- de boer moest weer
tot zijto oude leven- terugkeeren. Reeds is in
Oos-tenrijk het Almerikaansche meel goedkoo-
Esr te krijgen dan d-at uit den molen van den
oer; reeds wordirn (Hollandsdhe igfoemten
op de Weensdhe markt aangeboden voo-r de
helft van den prijs der inlandsche. -De knecht
vraagt hooger loon en- de boer weet niet aan
geldi te komen. Ook hem drulkt de geld-
schaarste. En reeds worden- de spaarpennin-
gen voor den dag geh-aaldl. Reeds gaan de
mooie nieuiwmodische dingen-, die het boeren
huis beladhelijk maakten naar dien uitdrager;
op menige boerderij- ligt weer een zwane hypo-
theek.
Z-oo stond-en de zaken oogeveer voor 4 a 6
weken men- zou er een boek over kunnen
vol schrijven toen1 de nieuwe regeering een
plan ontwierp om den toestand gezonoer te
maken; de bondSkanselier 'Dr. Seipel reisde
naar Praag, naar B-erliji®, naar Verona en de
Volken-bondi in Geneve werd) tot redding van
Oostenrijk bijeengeroepen.
Dr. E.
(••en dl»ntte»nbl#dtnj*B.)
Jb. HiAR'TLAND. Koningsweg B 69,
Handel in 2e -handscn Kinderwagens, Spo-rt-
karrem, Ledikanten, Bedden en!z. KONIN-QS-
WEO B 69 naast Klaas Verwer.
TE, KOOP RONEO OOPIEERMACHI-
NE, HAMMOND 'SfOHRIJPMACHUNE.
Te bevragen, ZAAIDM AR K'T 37.
TE KOOP: GASIKAOHE'L -met afvoer-
pijp. Te zien bijj TJSPEERT, Ritsevoort.
TE'R- -OVER'NAMEeen pracht. Elec.
Kroon en een groote zijdert kap, Elect. iSche-
m-erlamp em eenl Elec. Pianolampje, spot-
koopje, nieuw.
A'dires 2e Landdwarsstraat F. 20.
TE KOOP een mooie VOLHAARD.
A-dres bureau van dit blad.
TE KOOP een mooie VULKACHEL.
WEIRDIE-PAD 46.
TE KOOP: een- to goeden staat zijnd
KAQHE'LSOHERiM gaschikt om to- een hoek
te plaats-en. Teven-s een beste cylindenmangel.
OU'DEORAOHT 156.
TE KOOP eenl zoo goed als nieuw ge-
emailleerd FORlNIUI'S. Te bezichtigen tus-
sch-en 4 en -6 uur.
Ad-res -SGH-OO'LSTRAAT 6.
TE1 KOO-P een gegoten FORNiU-IS (to
prima staat).
Te bevragen ST. ANIN'A'STRAAT 17.
Een beste geemail-leerde KAOHEL TE
KOOP bij- A. STAMMES te St. Pancras.
TE- KOOP een nette grij-ze OfVER-JAS
7.50. Ad-res PAARDENMARKT 3.
TE KOOP: POLYPHON met 100 onver-
slijtbare platen. Een fiju sfukje kamer-
muziek. Zeer billijk-e prijs.
A-dre®: LA-N'DSTR:AAT no. 24, Alkmaar.
•Tk KOOP een to goeden staat zijnde
VUlDKAOHEiL bij- -MOSK, Russenplein,
jBergen (N.-IH.)
DAMES'RIJWI E L weg ens plaatsgebrek
izeer billijik te -koop.
Te bevragen Koningsweg -B 40.
TE KOOP EEN KINDEIRSTOEL. Te
(bevragen; Gashoud-ersfraat 7, 2- X beldien.
TE KOOP voo-r lagen prijs: 2- prima
HEEIRIENRIJWI E'LEN, 1 FOTOTOESTEL
voor beroepsfotograaf, geheel complect met
lenizen, statief em tasch.
GRENS'STRAAT 3, Alkmaar.
TE KOOP 2 NAOHTHOKKENi met
afneeimbare kappen en- een partij hout voor
spotprijs. LIMiMERHOEK 18.
T-E- KOOP een zoo goed als- nieuwe groe-
ne VOLKAOHEIL. Te bevragen lste LAND-
DWARISSTRAAT 1-3.
Ter overname gevraagd: Serie -Hagers
Koopmiansboekhouden en serie HandClsoreke-
uen van Klerk, Bouman v. d. Vl-iet. Aan-
biedingen -SIPOORISTRiAAT IB.
Verkoophuis- Molenbuurt 24 heeft te koop
pracht liimenkast voor d-en spotprijs van
32.50, 6 gladde stoelen- 20, extra zware
2 persoons leddka-nten 13, eenige gebruikte
Emmerkachels vanaf 6.50. (Gesloten zijn
de) Snaarmanslaan 87.
TE KOOP voor elk a-annemelijk bod
VOETB'A'L en VOET1B ALSCHOE-NEN, zoo
toed als niieuw, maat 5. Adres bureau van
it blad.
TE KOOP GEMRAA-GD COMPLECT
SINT-NlIQOLAASOOSTUUM
-Brieven onder P 3169 bur. van dit blad
