DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 262.
Bonderd Tier en twintigste Jaargang
1922
Dlt nmmner bestaat alt 2 blades
4 bonnementsprijs bij vooruitbetaling per 3 maanden f 2.—, fr. per poot f 2.50. Bewijsn. 5 ct. Advertentiepr. 25 ct. p. regel, grootere letters naar plaatsruimte.
Brieven franco N.T. Boek- en Handelsdr. v.h. Herms. Coster Zoon, Toordam C9, Tel. Admlnlstr. No. 3. Redactle No. 33.
MAANDAG OirectenrQ. H. KILLR. aoftfdeedaotouiH. ABEMA. Q NOVEMBER
Buitenland.
DE FAiSCISTISCHE BEWEGING.
De „Messagero" deelt mee, dlat naar aan-
Itiding van revolvePschoteo op fascisten te
Aindria, deze laatsten de socialistische club
hebben geplunderd. Later werd opnieuw op
de fascisten gescboten en dezen hebben daar-
op a Is vergeldingsmaatregel bet post- en te-
legraaffcamoor, bet station, bet betastingkan-
toor, die politic-bureaux en de Kamer van Ar-
beid bezet. Later hebben de f ascisten de open-
bare gebouwen aan de autoriteiten terugge-
geven.
iDe ,;Mlessagero" maakt ook melding van
intidantem te Vico di Pantano en Catania (op
Sicilie) en elders. Te Vico zijn twee dooden
gevallen.
TRE'I NDNGIELUKKE'N IN BELOIS.
Vrijdagavoind had te Lessines een botsing
plaats tusschen een personentrein en een goe-
derentrein. Een reizigerswagon, twintig goe-
derenwagens en een locomotief werden om-
vergeworpen. Daar zich slechts weinig pas
sage ers in den trein bevonden, werd slecbts
een reiziger ernstig gewond.
Nabiji Ottignies had een botsing plaats
tusschen twee goederentreinen, waarbij een
rammer werdi gewondl.
Op bet station Ilbremont werd' een per
sonentrein door een anderen trein aangere-
dem, waarbiji een reiziger licht werd gewond
en hedenmorgen reed een locomotief op een
personentrein in bet station Pepinster, waar-
door vCrscheidene personen bchte verwondin-
gen opliepen.
D7 WIJlNLEIVBRANTrElS AAN MINIS
TER HERMES,
In1 bet proces tegen IHensel, dlen voormali-
gen redacteur van de „Freiheit" betreffende
de goedkoope wijtnlevleringien nan minister
Hermes, werd befclaagde Hensel j.l. Zaferdag
veroordeeld tot 10.000 mark boete en de pro-
eeskosten. Minister Hermes (kreeg de vengun-
uing bet vonnis te publiceeren.
IDE VERJAIARDAG DER OVERWIN-
iNHNG.
IDe plechtige viering van1 dlen verjaardag
der overwinning heeft Zaterdag te Rome
plaats gevonden1 volgens bet ceremonieel
vastgesteldi door Mussolini. De fan tog, bet
bof, de regeering, 'het corps diplomatique en
falrijlke vooraanstaande personen hebben aan
den1 dienst deelgenomen.
EEIN VORSTBNZOON ALS KOK.
iDezer dagen kwam te Lyon aan bet licht
dat de zoon van vorst Conra, die regeerde
over dat deel van den1 Congo, dat later onder
Fransche heerschappij is gekomen, in ge-
noemde stad werkzaam is als chef-kok Deze
ontdekking werd gedaan, doordat dte voor-
malige prins rich wegens* een hem overko-
rnen arbeidsongeval voor uitkeering naar
bet bureau voor arbeidsongevallen had bege-
ven, waar zijn naam op die lijst vermeld
stand.
DE ANTI-9EMITISCHE AGITATIE
IN RUSLAND.
Eenige dagen geleden bracht een delegatie
van Joodsche rabbijnen een bezoelc aan' den
commissaris van binnentandscbe zaken
Dzjersj insfei, ten einde te klagen over de an-
tisemistische agitatie in Wit Rusland en over
de gewelddadten' van de commiunisten, voorna-
melenlk tegen de Joden gericht, welke tot ern-
stige progroms dreigden te zullen leiden.
ILfejersjinlki1 ontving de delegatie zeer koel
en weigerde, haar klacbten aan te booren De
antisemistische agitatie duurd onafgebraken
voort, vooral te Minsk.
OFFiICIEELE AFGlEVAARDIGDEN
OVERVALLElN.
De Poolsche afgcvaardigde van1 de com-
missie tot ontruiming die uit Oelkralne terug-
keerden, waar zij: uit naam' van de regeering
bet gerestitueerde rollende materieel hadden
overgenomen, zijn tusschen1 (Darnica en 3ro-
wary, door een gewapende bende overvallen.
die hen misbandeldie en hen van geld en1 goea
beroofde.
EEN MANIFEST VAN DE VALERA.
IDe Vatera beeft heden een manifest uitge-
geven, waarin biji verklaart, dlat de verkiezm-
gen1, uitgeschreven1 door de Epgelsahe auto-
riteit voor de zes Ulstergraafsdiappen, niet
zijn gedecreteerd noch goedgekeurd: door de
Dail lEireann, welke de eenige bevoegde au-
toriteit is. IDe Valera zegt verder: ,„Deel te
nemen aan' dteze verkiezingen tot lid van een
buitenlandsch parlement, beteekent- zich er bij
neerleggen, dat ons land' deelneemt aan een
vreemde wetgeving, en het recht dezer wet-
geving erkennen om wetten te maken:, die bin-
demd zijn voor Ierland, zullen niets te doen
willen bebben met deze verkiezingen.
EEN MEISJE ZONDER ROKKEN
DE WERELD DOOR.
Een Londensch meisje, Miss Jane Burr, zal
dezer dagen naar Parijs komen om de wereld
te gaan rondtrekken met kapitein Walter
Wanderwell, met wien ziji al een heel zonder-
ling contract heeft gesloten. Zij, moet name-
lijk gedurende minstens twee jaar afzien van
het dragen van rokken, doch die ruilen voor
een rijbroek. En zij mag dien tijd niet trou-
wen. Verder verlangt de kapitein, dat de
meisjes die willen meegaan, goed1 tegen rei-
zen moeten kunnen en aardige verhalen
schrijven.
Miss Helen Reaburn eni Miss Molly Byian
van Pittsburg hebben destijids het bewuste
contract geteekend en trekken al drie jaar
met den heer Wanderwell rond, als secretares-
se en nfecanicienne. ,.Onze toer wordt ver-
ondersteld op de wereldtentoonstelling in
Fnnadeiphia in 1926 te eindigen", zei Miss
Biyan. „Als er eens iets tusschen mocht ko
men1 en aie tentoonsteliing nooit wordt ge-
houden, zullen we waarscbijniijk ons leven
lang in rijbroeken moeten ioopen. Maar dat
is ook al zoo erg niet, want eigeolijk moesten
meisjes geen rokken meer dragen. Je bindt
tocb ook geen touw om je arinea, waarom
zou je dan met zoo'n zak om je beenen loor
pen?" k
Miss Reaburn, bet secretaresje, vertelde ver
der nog, hoe den vorigen winter in Florida
een ander meisje, Miss Anna Noacb, uit De
troit, haar gelofte gescbonden had. Ziji bad
het met de rijbroeken wel vol kunnen houden,
maar bet huwelijk trok haar te veel aan. En
zoo was zij dan getrouwd met een rijken jon-
gen man, dien zij gevolgd was op zijn zeil-
jacht, kapitein Wanderwell en zijn Ford in
den steek Latend.
KORTE BERICHTEN.
Em Engelscb slagscbip, een licbte krui-
ser en bet tweede eskader van torpedojagers
is teruggeroepen van iKonstantinopel.
-Biji een manifesiatie van de Bellgisobe
frantpartij .ten gunste van de vervlaamsching
dter Uenitscbe hoogescbool bebben gister al-
daar botsingeni plaats gehad miet die po'litie,
waarbiji tal vap personen zijn gewond em ve-
len gearresteerd.
!Het s.s. ..Mauretania" heeft een nieuw
snelheddsrecord gemaakt. iHbt scbip maakte
de reis Cherbourg—Niew-York in vijf dagen
zeven uur en 33' minuten, dait is 1 uur en 47
minuten korter dan bet laatste record, dat
door betzelfdie schip werd bebaald.
1 IBiji een ontploffmg in de mijnen1 van
Lupeny (Roemeoie) zijn zeven larbeidiers ge-
dood.
-h Jack iKennedy, een bekentle mover in
Missouri, en een zijner metgezellen werden1
door inspecteurs der posterijen doodgescho-
ten, nadlat zij de mail uit een voor San Fran
cisco bestemden trein hadden geroofd. De ge-
stolen pest is teruggevonden.
lEir heerscbt weer eens een Ikabinet-cri-
sis in Portugal. iDe minister-president, die bet
ontslag van bet heele ministerie indiende, is
belast met de vorming van een nieuw kabi-
net.
-—I Volgens uit ;Rome omJtvangen berich-
ten zouden de troepen van df'Annunzio, ge-
steund door fascisten' en natioaalisten, een
nieuwen staatsgreep te Fiume voorbereiden
met de bedoeling de annexatie van dit ge-
bied' biji Italic te proclameeren.
President Harding beeft een proclama-
tie uitgevaardigdl, waarbiji Donderdag 30
iNlov. tot Tbarilksgiving Day wordt verklaard,
als dank voor den zegen van hoogerhand,
welke het land is ten deel gevallen.
IMevrouw Mabel Champion te Cleve
land (Ver. iStaten1) is tot twintig jaar tucht-
buisstraf veroordeeld wegens doodslag. Zij
doodde in een restaurant den organisator van
een caxnaval. iFilet proces beeft igeruimen tijd
geduurd. Mevrouw Champion1 is 22' jaar.
1 Te Antwerpen is een buds, dat vergroot
werd, ingestort; er is een doodle en twee ge-
wonden.
Een oproerige beweging is uitge-
barsten op bet eiland iSamos. De bevol-
king daar verlangt bet oude regeerkgsstel-
sel terug autonomie ondler waahborg van den
Volkenbond. I
De Brifsche regeering heeft veldmaar-
scbal'k graaf van Ypei'en aangewezen haar
te vertegenwoordigen biji de plecbtigheid op
11 'Nov. (wapenstilstamdsdag) te Brussel,
bij bet graf van den onbekenden iBelgiscben
soldaat, waar bij. een krans zal neerleggen
met het opschrift: „van de Britsche natie."
N aar de bladeni melden, bebben zich
9000 'Russische vlncbtelingenj te Varna (Bul-
garije) ingescb'eept om naar Rusland tertug
te keeren.
De eenigen tijld) geleden) te Weenienl ge-
voerde onderband'elingen tussfcben Oi
en IHomgarijie in zake bet B'urgenlandj zijn
Zaterdagmorgen te Frankfort opnieuw onder
leidingi van dieni Rotterdamscben burgemees-
ter Zilmmerman 'herivat.
Er is Zaterdag te Berlijn zeer veel
seeeuiw gevallen..
De Litauscbe delegatie voor de Duitsch-
Litausche verrekenings- en economiscbe on-
derbandelikigen is, onder lading van d.en ge-
zant te Rome, iSchauilitz, te Berlijn aangeko-
men. IDe onderbandteliingen Zullen bed'enj be-
In eeni hotel te Viareggio (Italig) is een
dlame bestoleni van. al bare juweelen, ter
waarde van. 4. millioen 'lire.
iDe Lord-Mayor van Landen onthulde
offiicieel een gedenkteeken, hetwelk bij! uit
naam der Qty ontving, n.l. eeni broezen
standbeeld ter nagedacbtenis aan de 28.000
KoninHij'ke Fuseliers, die in den grooten oor-
log zijn gevallen.
Binnenland.
WONINGBOLFW.
De minister van aibeid beeft den lsten de
zer aan de gemeentebesturen den volgendleni
brief gezonden betreffende den woningbouw:
„Voorshands zullen voor het verleenlen van
s'teun voor woningbouw die volgende regelen
gelden:
1. De buur van woningen te bouwen met
kracbfens de Woningwet taegezegd voor-
schot, moet ten minste 90 pCt. van de ex-
ploitatieHkosten bedragen. Dit geldt voor alle
woningen, waarvan de bouw op den dag der
teekening van' deze circulaire nog niet is aan-
besteed. Hierbiji valt te bedenken, dat die
buur zelve niet hooger mag zijn dian thans
met 80 pCt. van de exploitatie-kosten wordt
bereikter moet zalfs naar lagere buur ge-
streefd worden, nu dfe loonen dalen. De op-
tossing moet gevonden worden door daling
van de bouwkosten, welke evenwel niet mag
worden verkregen ton koste van redelijke
soliditeit van de woningen.
De gemeentebesturen zijn aansprakelijk
voor de minimum-huur en bebben er dus
groot belang bij', scberp toe te zien op het
buurbedrag, dat gevorderd moet worden.
Indien dit een.igszins mogelijk is, zal m
den loop' van 1923 dC buur als xegel op 100
pCt. van de exploitatiekositen belaid war
den.
2. In verband hiermee wijs ilk op het vdl-
gende:
In verscbillende plaatsen scbijint die op-
vatting te bestaan, dat de regeering vordert
of de voorkeur geeft aan woningen met 5 ka-
rneiis; de 5de kamer is dan de z.g. mooie ka
mer, Ik acht bet gewensdht, dit misverstand,
dat, waar er van Week, reeds werd weggeno-
men, thans voorgoed op te beffen. De 5de ka
mer is reeds gedurende jarem door de regee
ring toegelaten, aanvankelijk bij! wijze van
uitzondering. Toen onder den invloed van dCn
ergsten woningnood en het terugtrekken van
het particulier bedrijf ook moest worden voor-
zien in de woningproductie voor de beter ge-
situeerde arbeiders en de kleine iniddenstan-
ders, die met gelijke woningen genoegen ne
men, werd de 5de kamer meer regel. Nu het
worden
itandpuni
kamer slecbts bij uitzondering
toegelaten.
Ik mean, dat de bouw van dit soort wonin
gen moet worden overgdlaten aan bet parti
culier bedrijf, dat voor de woningvoorziening
onmisbaar is eni de eerste plaats moet inne-
men. Woningen met een z.g. mooie kamer
zullen dus in1 bet vervolg in een bouwplan
sledits biji uitzondering worden toegelaten.
Voor die womimgen zullten bijdragen niet
meer verieend worden. Het aantal van deze
woningen mag in geen geval meer dan een
klein onderdeel van een plan vortmen.
Gehandhaafd blijft de stelllge eisch, dalt
ouders, jongens en meisjes gescbeiden slaap-
gelegenheid met rechtstreeiksche gemeen-
schap met de buitenlucht moeten hebben. In
den regel1 zullen daarvoor afzonderlijke ka-
mertjes moodig en zonder veel fasten moge
lijk zijnis een andere oplossing mogelijk en
aannemelijk, dan zal ik daar geen bezwaar
tegen maken, Voor zoover voor kleine gezin-
nen mod: wordeni gebouwd, kan tot ten noog-
ste de belft van de in een plan opgenomen
woningen, md minder slaapgelegenheid vol-
staan worden, rnits w^rae toegezien, dat de
bewoning nid gescbiedt in strijd met den bo-
vengesteldeni regel'.
3o. Te beginnen md 1 Januari 1923 zal
een bedrag worden bestemd voor hd verleenen
van premies voor hd bouwen van woningen
van ten hoogste 225 M3. inhoud, buitenweiks
gemeten boven den beganen grondivloer.
Voor een-geziti swoningen zal een aange-
bouwde bijkeuken of bergplaats mid worden
medegerekend. Voorschot voor faypotbelken
wordt nid meer verieend.
3b. De premie zal bedragen f 300 per
woning, onafhankelijk van het oppervlak. 'De
ze premie zal ook worden verieend voor be-
scheiden winkel woningen.
3 c. Ik beboud miji voor, premie te weige-
ren, ook voor woein'gen, die aan den booger
gestelden eisch betreffende den iinhoud vol-
doen, indien de bouwkosten zoo hoog zijn,
dat voor hd verkrijgen van een sluitende ex-
ploitatierekening de te bedingen huren zoo
hoog zouden worden, dat zij de draagkracht
der arbeidersklasse te boven zouden gaan.
3d, Hd overschrijven van een toegezegde
premie op een anderen mam wordt ml geen
geval toegestaan.
3e. Aanvragen, wdke op den dag van tee-
kening van deze circulaire reeds zijn inge-
diend, doch waarop v66r 1 Januari 1923
nid meer wordt beochikt, zullen in gunstige
overweging kunnen worden genomien, ook al
zouden de woningen niet voldoen aan de ge-
stelde inboudsgrens. De premie zal nid meer
bedragen dan 300. Mijn circulaire van. 28
December 1921 blijft van kracht voor zoover
daaraan in deze tirculaine md wordt afgewe-
ken.
In den laatsten tijd is eenige malien geble-
ken, dat gemeentebesturen besluiten' bebben
genomen of in bestekken bepalingen doen op-
aemeni, waardoor invloed wordt geoefend op
den arbeidsduur of bd arbeddsloon. Nu in
de bedrijven geleidelijk bd economiisCh even-
wicbt bersteld wordt en er nog steeds naar
gestreefd mod worden de bouwkosten terug
te brengen op een peii, waarop verbunen zon
der bijislag uit de openbaie kassen mogelijk
is, bestaat tegen dergelijke inmenging van de
zijde der gemeenfen bezwaar. Steun voor wo
ningbouw kan derhalve in' de toefamst slecbts
overwogm worden, irdion. de gemeenite zich
van deze inmenging onthoudt.
Vergelijken we bovenstaande circulaire
md de bestaande regeling, dan moeten wlj
constateeren dat zij geheel is ontstaan door
de badl: „bezuiniging.w
Ten aanzien van punt 1 is op te merken
dat bij) Stalatscourant van 1'5 Juni van dit
jaar de huuropbrengst werd bepaald op
percent van de exploitatietosten, thans mod
ziji voor woningen,1 die nog nid zijn aambe-
steed 90 percent bedragen. Hierdoor zullen
de bijdragen per woning, per jaar terugge-
bracbt worden van gemiddeld 70.tot
gem. 35.voor vergelijking diene dat
deze bijdragen van de in 1920: gebouwde wo-,
ningen ongeveer 200.zijn. De bestaande
regeling, die aangeeft dat 75 pCt. van deze
bijdragen door bd Rijk en 25 pCt. door de
Igemeente wordieni gedekt, blijft van kracht.
De meerdere opbrengst mag ecbter niet ver-,
ikregen worden door buurverbooging, maar,
moet automatisoh verkregen worden door
mind'ere bouwkosten, „welfa elveniwell niet
mag worden verkregen ten koste van redelij
ke soliditeit van de woningen", dius door dar
ling der. prijzen van bouwimaterialien en ar-
beidsloonen. Het eerste zal niet gemakkelijk
verkregen kunnen worden, herziening van de
loonen van de bouwvakaibeiders zal wel in
boofdzaak beoogd zijn- Jammer dat de mi
nister geen ander miiddel geen ander middel,
te baat heeft genomen, om bd geweoscbte
resultaat te bereiken n.l. verlaging van die
rente van voorscbotten, deze is gebleven op,
6 pCt., waardoor de post rente en aflossing
ongeveer andlerbalf maal: grooten is op' een
exploit'atierekening van thans dan op eene
van v66r den oorlog en van hoe groot be
lang een verlaging der rente zou zijte, koant
nog (meer op den voorgrond wamneer men
wed dat de post rente em aflossing ongeveer
vier vijlfde vain de gebeele exploitatierekening
vonnt.
IDe 23 alinea van punt 2! is onvolledig,
want 'bieruit zou de conclusie getrokfcen kun
nen worden dat indien, de 'huuropbrengst
beneden bet geeischte blijft, de gemeente het
onibrekende biji moet passen, doicb dit is in
strijd met het beginsel dat thans reeds aan
bet Ministerie van Arbeid gahuldigd wordt
en tot uitdrukking komt in den laatsten zin
van de circulaire.
Bij voobbaat wordt in vooruitzicht gesteld
dat in 1!9:23 de schroef vermoiedelijk nog
iets vaster zal worden aangedraaid. Wonin
gen met een zoogenaamde mooie kamer, dat
wil zeggen, woningen met keuken en 5 ka-
mers, wordt in punt 2 zoo goed als verboden;
als regel zullem de woningen moeten bevat-
ten bebalve keu'ken en woonkaimer, drie elaap-
kamers n.l. 36e voor de ouders, 6em voor de
meisjes en ten voor de jongens; de mogelijk-
beid is geoperidi am) met 2 slaapkamers te
volstaan. Dit laatste is zeer billijk aangezien
bij) de woningtelling! in 1016 bier ter stede
gehouden de gemiddelde gezinssterkte slecbts
|4 bedroeg en waaiuit volgt dat in vele geval
len, geenl derde slaapkamer noodzakelijfc is.
IDe particuliere woningbouw, de zooge-
naamiae premiebouw, is in punt 3 behandeld.
Thans staat bet verleenen van premie's zoo
good als stop, doch met ingang van l! Ja
nuari 10213, treedt deze weer in working; de
dnhou'd der woningerii zal ecbter niet grooter
mogen zijn dan 225 M3; voorheen) was deze
inhoud gesteld op bet dubbele. Voor vergelij
king dienie dat de in aanbouwi zijnde wonin
gen van de bouWvereeniging ^Rochdale"
bier ter plaatse een inhoud bebben van ge-
middeM 223 M3, de gemeentewoningenl bij1
dien Tienenlwal voor bet kleine type 210 M3
,en bet groote type 255 M3. De vroegere ba
sis voor bepaling der bouwpremie n.l. de
oppervlakte van de woning, geldt niet meer;
biji de laatste regeling was de premie gesteld
op f 9 pier M2 oppervlakte van den beganen
grand eni 4.per M3 oppervlakte van de
verdieping met een maximum van 000. De
bouwpremie bediraagt met '1 Jan. 1923 voor
de daarvoor in aanmerking komende wonin
gen 300 per woning. Overschrijving van
een bouwpremie op een andereni naam wordt
in geen geval toegestaan. Meeitaalen is 'het
voorgekomen dat van een toegezegde bouw
premie geenl gebruik gemaakt weridi en dan
werd in overleg met bet Ministerie van Ar
beid vaak toestemming verkregen om den
voorgenomen bouw door andereni uit te doen
voeren en aan ben de bouwpremie uit te kee
ren, meestal met wijfciging van de bedragen;
dit zal voortaani niet meer, mogelijk zijn. De
aanvragen' oto premie, welke thans zijn inge-
diienld famen voor premie in aanmerking ook
al is de inhoud grooter dan 225 M'3, de pre-
imie zal echter niet meer bedragen dan 300
per woning. Door deze pretmieregeling famen
de particuliere bouwers in een zeer, gunstige
conditie tegenover de bouwvereenigingeE, zij
loch bouwen altijd goedkooper dan een Ver-
eeniging en bdbben geen fastenl voor archi
tect, opziCbters, minder fasten Voor adlmi-
nistratie enz. enz., en ontvangen bovendien
300 voor elke woning, waartegen staat dat
die vereenigingen voorloopig 10 percent op de
exploitatiekosten ontvangen:. 'In boCverre de
bouwvereenigingen werkzaam' zwllenl 'kunnen
blijlven zal wel in boofdzaak van de activiteit
van de eigenbouwers afbangen.
Gemengd Ni«nirs.
DE EX-KEIZER VAN DUITSGHLAND
HERTROUWD.
De burgerij van Doom vond het historisch
fedt, dat binnen haar gebied Zondag voltrok-
ken werd, klaarblijkelijk van minder gewicht,
dan de internationale pers, die sinds de laat
ste dagen een buitengewoon groote belang-
stel'ling aan den dag heeft gelegd.
Toch was het voor Doom weer een van die
historische dagen, waaraan deze gemeente
zoo langzamerhand is beginnen te wenneni
De lclokken hebben niet geluid en geen en-
kele vlag was uitgestoken,. Met uitzondering
althans van de „Keizerlijke" Standaard, een
doek met twee witte en twee zwarte vierkan-
ten, dat ter gelegenbeid van de plechtige ge-
beurtenis aan de vlaggestok boven bet poort-
gebouw van bet ex-keizerbjk verbbjf was be-
vestigd.
Ook waren er op ^Huiza Doorni" twee
vlaggen uitgestoken, de een met de standaard
van bet Huis Hohenzotlem en de andere met
dien van bet Huis Reuss.
Om tien uur in dlen ocbtend werd bet v66r
het poortgebouw van de verbbjfplaats des
ex-keizers zeer levendig.
Een groot aantal joumalisten, persfotogra-
fen en filmoperateurs, alsmede vele bewoners
van Doom en uit de omgeving, hadden zich
voor den ingang opgesteld, om te trachten
nog iets van de voor de buitenwereld ge-
heimzinnige bruiloft te kunnen zien.
Om kwart over tien kwam de eerste gast
binnenrijden. 't Was de. oud-generaal C. L.
Graaf von deuiGoltz, uit Arnbem, die als ge-
tuige was ingeschreven.
De rijksveldwachters. die in Doom bun
taak vervullen op een wijze, zooals de ex-kei-
zer van zijn personeel niet beter kan verlan-
gen, openden de poortdeuren om den heer
von der Goltz tot het kasteel toe te laten.
Vele gasten werden er overigens niet meer
verwacht, omdat de meesten zich reeds op
Jiuize Doom" bevonden.
Inmiddels waren de getuigen1 op het stad-
huis bijeengekomen, vanwaar zij, in auto's
naar het kasteel van den ex-keizer vertrokken.
't Was nu in het park, dat om „Huize
Doom" ligt, een aan- en afrijden van auto's
die de gasten van het poortgebouw naar
„Huize Doom" of in omgekeerde richiing
brachten.
De meeste joumalisten badden zich een
plaatsje gekozen, een twinfigtai meters van
het poortgebouw af, acbter het stevige trabe-
werk, dat het geheele park omsluit.
Van daar konden wij een tipje van den
sluier der geheimzinnigheid, die door de ex-
keizerlijke familie bij dit huwelijks-festijn be-
tracht werd', opbebten.
Heel dmk in de weer waren daar in de na-
bijiheid van bet poortgebouw de tegenwoor-
dige hofmaarschalk van den ex-keizer, Graaf
van Moltke, en de vroegere adjudant-gene-
raal van den verbannen monarch, admiraal
von Robeur Paschwitz.
Om 11 uur 25 min. kwam vanaf „Huize
Doom" de keizerlijke auto in snelle vaart
aanrijden.
„Hawerd er geroepen' ,^xu zullen we't
bruidspaar zien!',
Wat een misrekening echter. Immers had
men de gordijntjes in de auto neergelaten en
daarachter badden de vroiegere Duitsche mo
narch met zijn tweede echtgenoote schuW als
zij zijn voor de pers, zich verscholen. De auto
reed tot binnen het poortgebouw en daar
stapte het aaelijke bruidspaar uit.
Zij begaven zich naar de kamer, waar de
beide ambtenaren van den burgerlijken stand1,
de burgemeester en secretaris der gemeente
Doom, de heeren mr. A. baron Schimmel-
penninck van der Oye van Hoevel'aken en P.
H. van Setten hun wachtten.
Toen de ex-keizer en prinses Hermine bin-
nenrraden, veriiieven de beide ambtenaren
zich van hune zetels, evenals de zes getuigen.
Verder was er niemand aanwezig in de
trauwkamer, waarin wat groen was aange-
bracht en slechts eenige bloemstukken neer-
gezet waren.
Toen de aanwezigen hadden plaatsgeno-
men deelde de burgemeester het doel van deze
bijeenkomst mede. Hij stelde het bruidspaar
op de hoogte van het trouwfonnulier, eerst
f ormeel in bet Nederlanidisch, waama elke zin
in het Duitsch door hem vertaaldl werd. Na
aan bmid en bmidegom de vragen in artike-
len 158162 van het Burgerlijk Wetboek
vermeld, te hebben gesteld, die met het tradi-
tioneele „ja-" werden beantwoord, las de ge-
meente-secretaris de huweliiksacte voor, die
door ex-keizer Wilhelm en prinses Hennina
onderteekend werden. Vervolgens zetten ook
de getuigen hunne handteekening.
De burgemeester sprak daarna de echtelie-
den toe en wenschta bom geluk. iDe briiide-
gom bedankte mede namens zijne echtgenoote,
den burgemeester voor diens bemoeiingen en
onderhield zich daarop met ieder der getui
gen afzonderlijk.
Admiraal von Robeur Paschwitz kwam in-
tusschen binnen om het echtpaar te felicitee-
ren.
De ex-keizer, gekleedl in de feldgrauwe ge-
neraals-uniform, was in1 het geheel niet opge-
wonden, doch de bruid deed een weinig ner-
veus. Zij zag er overigens knap uit, droeg een
robe van mauve velours chiffon, gegaraeerd
met half edelsteenen en stalen kralen en had
een halssnoer met gekleurde koralen aan. Zij
had 'n zwarten hoed op met breeden rand, ver
sierd met reigerspluimen. In overeenstem-
ming met haar toilet was haar bruid-bouquet
van lila orchideeen, viooltjes en witte anjers
Nadat alle gasten, onder wie zich behalve
de familie en kennissen uit de onmiddellijke
omgeving, die ook voor het dejeuner waren
genoodigd, bevonden: Dr. Haehne ('skeizeris
lijfarts) met vrouw en dochter; mevrouw
Schimmelpenninck (de echtgenoote van den
burgemeester), kapitein van de marechaussee
van Houten met vrouw en het geheele perso
neel, in den hplle van „Huize Doom" bijeen
waren, verliet het echtpaar het poortgebouw.
't Was toen twaalf minuten over twaalf. In
de keizerlijke auto werden weer de gordijn
tjes gesloten. De auto reed weer het poort
gebouw binnen en de bruid en de bmidegom
stapten in.
Met razende snelheid veidween de auto
ii
