Alkmaarsche Gouranl Brieven nit Berlijn. Zevengesternt®. Maandag 27 Noyember. F e u i 11 e t o n. EoonoiDische zwerftocMen. Honderd Vler en Twlntlgste Jaargang. Ha. 280. 1922. QEIRIHA'RT HlAUPTMiANIN. (Van onzen IBerlijinsdhen' correspondent). Berlijn, midden Nov. De Duitsche hoofdstad en- met haar bet ge- Iheelfe land maakte zich gereed den 15en No vember d'en, zesltigsten verjaardag van Ger hart Haupttmlanin feestelijlc te heraenken. Dat is niet alleen een' zaia,fe van beteekenis in lit- tteraire- em kunstenaarskiingen, maar wer1- kelijk een gebeurtenis voor het geheele Dnit sche volk, Want we vieren in dlezen man nicer dan den' grootsten, levenden Duitschen dich- iter we vieren in hem die leidende per- eoonlijkbeidi van ons geestesleyen, den ze- gelbewaarder van onze beste bezitttogen, dien woordvoerder van ons volk. Langzaam, to! voortdurend voorwaarts gaan bijna onmerkbaar, is Gerbart Haupt mann gestegen tot een onvergeliijlfelijke hoog te. Toen tiiji voor meer dan djertig jaren voor 'it eerst op den voorgrond tradl, ging hij door voor een1 Stiirmer und IDranger", die de toen- tertijd naturalistische revolutie van de Duit- eche lititeratuur ten top voerd'e. Zijn eerste drama: „Voor Zorasopgang", een' veroordee- lltoig van> de morede verdorvenheid in bur ger!ijlke en boerenkringen, ontketende een neftigen strijdi. Het vond d'adteliijk gcestdrif- tige aarihangers, die het genie van den jon- gen dichter uit de hartstochtelijke ons'tui- miglheidl van dezen' stinct aanvoelden. met ij® in- evengoed veront- wia&ndlilgdle tegenstanders, die geioofden, dat met (hieiti realisme, dat met alle tot nu toe be- staande gewoonten spotte, het etode van alle poeziie gelkomen was. !Langzamerhand wer den de opvattingen beter. Het bleek, dat de genen, die voor den jongen dramaticus partij gekozen haddien, geltjk hadden. De vij'andir ge s!temmen verstomden meer en meer en reedls de SOste verjaardag van (Hauptmann bradht hem een- luide en algemeene hulde hem werd de eerste plaats op den Parnassus der levenden aaagewezen. Toen echter ooriog en nederlaag, revolutie en' imeenstortimg over onze hoofden gegaan1 waren, verscheen de zending van den dichter to een geheel ander lichlt. iHet igeknafcte en verarmde yolk, dat zijn bloei, zijtai rijlkdom, zijn plaats to de we- reld zag wegzinken, erkende, dat hem1 toch teen onvervreemdbaar bezit gebleven was: d'e scheppingen van den geest, de weaken van zijn denfcers en dtchters. Dit gaf hen troost biij dbn dtefgende® stoet Marc opstandSgten aanslkit. Doch altijd weer worden deze op- vlammende, verlangende wenschen vernietigd' door de tegenstana1 van de wereld, door den tegenstand die van buiten kcmt en die ont- springt in het innerlijlk' van de mensdien. De opsfandi van de hongerendte weversi wterdt meedoogenloos gesmoordl. De boerenopstand in den iijd der hervorming, waaruit de figuur van „Florian: Gever" als een- baanbreker voor vrijiheid, redeTijkheid en broedlerlijkheid -op- groeit, eindigt ammerl ijk door de oneemig- neid van de massa's, die de zwarte ridder tot een eendlrachtig samenwerken dlacht te kun- nen brengen. IHlet is een itragedie van alle menschelijke Streven die ons hoer wordt weer- gegeveni. iMlaar de uitwerlking van' deze tooneelstulk- kenl zoui niet zoo over'tuigeind zijn, als'Haupt mann zijtoi gestalten niet met de wonderbaar- lijlke natuurgetrouwheid wisit voor te stellen, waarin zijn meesterschap berust. Niemand is alls hliji in staat geweesit, mensbhen in fawn geheime, dnnerlijke leven als voortbrengselen van dlen aardbodlem te scbilderen, ze plas- tiseh' te vormen, bun handlelingen' en gesprek- keni, hun uiterlijlke en geestelijlke samenhang uit de raadselachtige wetten van het blot'd en het gevoel te ontklaren. Liefst nam hi} daarvoor eenvoudige menschen uit bet volk. „Fuhrmanin Henschel", die door de dofheio en; d'e traagheid van zifn gecompliceerdl wezen to het ongelwk stort, of 'Rose Bernd," die door de onweerstaanbai'e drift van haar zinnen, dloor de mannen verleid en vervolgd, on- schu'ldig-schuldiig tot kindenmoordbnares af- daailt. In ihet lor van zulke personen open- fa a art zich het meest: de onverkl'aarbare tra- gieic van' het leven. to het begin moest Hauptmann di'kwijls het verwijt hooren, dat zijn dramatische werken „Abschirift der KbAlichkeit" waren. W'e wet'en nu, dat zijn onvergelijikeliijlke kunst jiuist daarin bestondl, ten Schouwfhirg ftebben (fe duizenden, (He ffif reuzengebouw kan. bevatten, na een opvoering van „Florian Geyer", den dichter zelf ge- huldigd!. :De opbrengst van deze voorstdltog zooals die van de feestvoorstellingen, die to Augustus to 'Breslau hebben plaats gefaad, zal de grond'legging vormen van een Ger bart Hauptmann-stichting, waarin de be- boeftige Dnitsche intelilectueeie arbeiders een plaats zulllen vinden. In de aula van de umiVersiteit had een huldiging plaats waarbij' vertegenoordi- gers van de wetenschap en als vertegen- woordiger van bet geheele volk: de president van den: Duitschen Rijiksdlaig Loebe, den dichter begroetten. Maar terwijl we hem toejuhelen en hem voor zijh, 'tot nu toe ontvangen' werk dlanken, gaat de gehuldigde zelif zijn hoogen weg rus- tig verder. Wat hijl ons nog, zal schemken, is zijn geheim. IHet is niet het slbt, waarvoor we staan, maar het begin tot nieuwe geestear- beid. Ondier de bovenvermelde spreuitoen van den nieuwen. band voor zijn wreken bevindt zich ben, die Hauptmann als 't ware voor dbzen dag sch'ijnt te hebben opgeteefcend: „Men kan iederen dag een geboortedag noe- men1. Van ions af aan oefenen we ons in het onitwaken. We ontwiaiken: van dag tot dag, van iaar tot jaar tot grootere rijpheid." (Dr. MAX O'S'BORNl en verkwikking in het oogduk, diitti was een f.aud voor de hoop op een batere toekomst n alle verd'eeldheid en verwarring was dit •begrip een dement der eenihdd, bet bewijs. dat het begrip DuitscMjand nog leefdb. 'Het nationale bewustzijn odtlvtog hierdoor nieu we 'kracbt. 'E'hi in breeden stroom vloeiden, dank en geloovig vertrouwen den man toe, to wien zich die troos'tende en1 versterikende Ikrachten belicibaamden. Gerhart Hautpmann heeft d'eze stemming levendig beantwoordt. Meer dan eens heeft hij: to deze droeve jaren het woord genom'en, om wijd boven den en- gen Hirtterairen, kring, uit een oproep' tot de- genen' te richten, die to den nood en to de afstootcnde orgien van den das om het gul den' kalf heti Icg'ip d^r bcogste waarde, _het bes'-f van de waardigheid en het heil'igdooi van het menscheiivk geslachit niet verloren hebben. Naast de staatkundige president van de iDWitsche republiek staat hijl heden, dlaar als een zonder cerem'onien vrij' gekozen pre sident van het geestelijlk: iDuitschland zooals hij' ©ok in de imtemationale wereld' van heden' als de grootste vertegenwoordiiger van zijh volk geldt.1 Twee eigensohappen deden: Genilart Haupt- mann's werk van het begin af aan sterfc naar voren komen': medlelijd'en heet de eene, ver- langen' de andere. 'Het medegevoel met die Mjl- dende menschiheid is de dirijfveerjan zijn so- cialistisohe drama's. NUemand voor hem had gewaagd, de jammer en de slaafsche onder- worpenheid van die arrnen zoo realistiSch te schilderen, als faiji het in de „Webern;' deed. Deze tragedie van de oriterfden en' onder- drukten zal tot in de verste toekomist een on- vergankelijlk document blijven voor die toe- standen en die beslissende bewegingen' aan het etod van de 19e eeuw. Maar boven deze poliitiek-sociale waarde uit gT'oeit het werk Jot een' symbooli voor hiet strovern naar li'cht, dat alle mensdhenlkio'deren aangeboren' is. „Ieder rnensch heeft zijn vertangen," zegt een van de armzal'i'ge Silezische wevers, als hij, zich die vollieid van hat leven te verklaren, men- schen en gebeurtenissen uit bet alled'aagsche leven1 zoo te schilderen. dat to' een dichferlijr ke igelijkends de onzicMbare krachten opgeroe- pem werdien, die daarin: medewerken. Wat we zien en hoorenv is slechts die zinnelijk waar- neembare sdi'ijnals door een vensterruit ziien we daardloor dte kern der dtogen en des le- I vens. „Dicliiten heisst: htoter Worten das i Urwort auffellinigen zu lassen'", zoo, heet het in dte zoo juist verschenen twaalfden band van de nieuwe Verzanieldle Werken' van Hauptmann:, waarto naast verhalen, en dra- mati'schle firagiiienten en_ gedichten allerlei kleine aanteekentogen uit versabillende ja ren, een1 hoorn des overvlioedls vol van kunsrte- naars- en menschelijke wijsheid voor ons uit- sdhludden:. Onder de spreuken in proza, die bier verzameldl zljni, zal nog een andere de iHollandlsdile fkunstvrienden! voornamelijk treffen dleze liuidlb,,Wie het wezen van die dramatischle kunst wil bestudeeren, vergete niet Rembrandt's teekeningen te beschou- weni." Het bedwonigen', tonerlijbe leven in deze vluchtige schetsen van den grobten schil- dier is verwant aan IHauptmann's kunst. In dten j'ongsten tijd is de ouder wordende dticbter' verdfer gegaan, ver over de grenzcn van zijn vroeger machtsgebied. De vreugde van1 het scheppen: van persoonlij'k igevormde individuen is gebleven, maar met haar ver- b'indlt zich' nu de wemsofa, ze Ite groepeereh in grooite, vleeliomvattend|e wereldscbiilderingen. Hlet drama is niet meer het eenige, ja zelfs niet meer het vdornaamste gCbied van zijn ktuist. De rust en rijpheid van de latere jaren voert hem tot het epos. En na kleinere novel- len em versd'ichtingen, nadert een groot, in Hexameters geschreven, verhalend werk zijn voltopiing, waarvan reeds meerdere gedeel- ten zijn uitgegeven en.dlat met genialen greep Roman door Margaretha Bohmf. Naar het Duitsch door C. M. de W- (Geautoriseerde vertaling). 15) Het blonde nichtje was eertij'ds de ster van Oberboden geweest, waar de jongelui hun zo- len voor stuk liepen. Zij had vroeg haar moe- der verloren en bestuurde het huishoudlen van haam vader met lieftalligheid en vrouwe^ lijken ijver. Op aandrang van haar vader verioofde zij, zich toen zij nauwdijks aCht- tien jaar was met zijn meestekniecbt, Jozef Plaintner, een man die vijftien jaar ouder was dan zij. Vier weken voor het huwelijk was zij spoorloos verdwenen, ze was er van doorgegaan met den kapitein van een Hol- landsche sleepboot. Geeu mensch wist waar zij dien man had leeren kennen en hoe de liefdehistorie zich toegedragan hadl Van uit Rotterdam liet zij de papieren opvragen voor haar huwelijk. In Oberboden werd algemeen de staf gebroken over Grete, te meer daar Jozef Plaintner zidi de zaak zoo aantrok diat hij krankzinnig werd en: zich op een goe- den dbg to die K1 uizenaars-'Schl ucht aan een denneboom ophing. En ook de oude Hemne- berg vergaf zijn dodhter 'haar liditzinnige daad nooit. Onder de Weinige personen die voor Grete parti} trokken, ten mtoste verzachtende oto- stand'igheden voor haar opzochten,, 'had zich haar neef Peter bevonden. Hij1 had1 Grete haast als een zuster lief gehad en haar doCh •ter zou niiet te vergeefs een beroep op zijh vroegere verhoudtog tot dletni huize Henne- kelijke cansequende hooge wtoateni gennaakt. Ooncurrentie zal er dan wei voor zorgen, dat het teikart aan' krachten' to dien talc van in- dustrie spoedig aangevuld ivordt. Omgekeerd zal1 „overbezetting" eener todustrie, het uit- tredeni van diverse concurrenten door lage prijzen bewerksrelligen, en zoo zijn die pro- ductieve krachten steeds dusdanig verdeeld, dat zoo aan de totale vraag het best kunnen vokl'oen. Kroyinciaal Nienws spiegel opvangt:. het epos „Tiil Eulenspie- gcl1". IDe oude volksgedaan'te van de loe eeuw is bier to een nieuw gewaadl gestoken. „Elulenspiegel" is toj Hauptmann een „Fe d- grauer";"? hij heeft deni oor'log meegemaakt, heeft in die loopgraven gelegen, en is na de- ze vreeselijike jaren dnorieefd te hebben, in z>ijn ontredderd vaderiland teruiggdkeerd. Hier heeft ihlij! die soldateniimits weer met de schel- ilenk'ap van den nar verruildl en trekit als grappenmaker, straatzanger en kermisfiguur door d'e IDuiische dorpen en' steden. In zijn gekruide grappen en zijh ontmoetimgen weer- kl'tokt die smart en het ongeluk van zijn wlk I'ingschap van den zwerver bgt een audi symbool wor de rbdelooslicid en dte doelloosheid van het tegenwoordige Dui'tschland. Op den 15en November is Gerhart Haupt mann gehuldigd. De verschillende Berl'ijn- sche theaters hebben to dlen laatsten tijd zijn werken opndeuw togestudegrdl, om met een feestvoorstelltog gereed te zijn. In den Groo- IDe verdeelin^der igoedtereh. Wlijl zag,en dte wrige maal .hoe dte goederen, na geproduceerd1 te zijirn, ook gedistribueerd molten wordeni, om aan hunne eindbestem- ming, het ge- of verbruilk, te kunnen voldoen. Wiji leerdten tevens, dat de taak der distrlbu- tie to onze maatschappij! geheel ten deel valt aan, d«i) handeli, en wijl 'kunnen, dus 'thans eens nadler beschouwen, welik dleel het vraag- stuk der d'istriibutie in die eoonomite inneemt. Het zal ons dain spoedig bllijken, dat teten van die grootste probllemeni dier economie is, het vraagsluk van de verdeelinig, van die totale prodiuctie eener op kapitalistdsche leest ge- schoeidle verkeersmaa tschia ppij(Verkehrs- wirtschailt) onder de drie klassen van grond- eigenaars, kapitaaleigenaars en arbeiders. Vol'gens welke wetten. wordt die vendteeling volitrokfoen? Waarom splitSt zicli het totaal resulitaat in drie soorten vain ihfcomen de grondrente, winst en loon? IE® vooral, wat of wie bepaait dte hoogte van: iedler dier in- komens? Zied'aar een van de meest branden- de vragen der economie. 'Het "is niet moeielijlk, dit door een enkel voorbeeld te bewijzen. De verdteeltog der goederen vtodlt, zooals bekendl, plaats op een marie t. 'Niatuuriijk wordt biermede geen open ruimte of plein bedoeldi, waarop lieden van alllerl'ei' sliag met de meest onmogelijke dtogen verschijnen, en trachten die aan den man te brengen. leder goedl heeft een, „markt" in den hierbedoelden zin. Er is steeds vraag naar en ook steeds aanbodl van producten, en waar vraag en aanfaod elkaar onitmoeten is een: on- derdeel van: deni „markt" en dat product. Men lette er goed op, dat er ni'et eeni markt en een verkooper met elkaar onderhandelen, maar waar vraag en aanbod elkaar on'tmoeten. Dit kan ook per brief of itelegram gebeuren, ook natuuirliijlk mondeling, dlus eeffl bepaalde plaats is er niet voor noodig. G'oedleran als suiker en koffie worden engros steeds ver- handeld op een beurs; die beurs is natuurlijk altijd! een inankt. Men begrijipt dus wtel, dat het begrip „markt" ,alles-beh,alve gemakke- lijfc is. Miaar tevens zal het rnijn lezers nu duidlelijlkier gieworden zij'n hoe men kan spre- ken van een „wereldlmarkt". 'Het zal nu onze taak zijn te. onderzoeken naar welke regelen zich het marktwezen ge- draagt om vervoligens dte verdteeltog der in- komens to drie ,groepen aan een nadere be- Schouwing ite onderwerpen. De om'loop der -goederen bewerkt, in T kort gezegdl, dat op dte markt concurrentie en marktprijs elkander wederkeerig reguleeren. Een gegeven verhouding van vraag en aan bod' bepaait op een gegeven markt d'en prijs, en die prijs be'invloecl: weer de toekomstige verhoudtog van vraag en aanbod' dioor af- stooting en aanltirekking van arbeidskrachten en goederen van iederen tak van ind'ustrie af- zonidlerlijik, iDit proces heeft dlus tengevollge dat de productie geregistreerd wordit d.w.z.de aan- wezige krachten wordten dusdanig naar quali'teilt en quarititeit verdeeldl over dte enke- le tak'ken der coilectieve gocderenivoorziening, dat de collectieve vraag op die meest vfalko- men wijze bevredigd word't. Immers, iS een tak van Industrie niet vol bezet, dan is het aanbod te gering in verhoudtog tot de vraag, en er worden g-oede prijzen, met als noodza- berg in de Drosselstraat. Hi} schreef eenige woorden op een kaartje Indien mejuffrouw van Rossem zich de moeite wou geven den volgendfen middag bij hern te komen-, zou men dte zaak verder be- spreken. Nadat hij het kaartje to een cou- vert had gedaan en- er een adres op geschre ven en den knecht gegeven om te bezorgen, nam hi} den tweeden brief in de hand. Lena schreef anders slechts zelden; de vele dicht in elkaar geschreven biaadjes, die uit 't couvert te voorsChijn kwamen, maakten Pe ter Zevengesternte nieuwsgierig te weten wat zij op het hart had. Hi} las: „Beste Peter! Ik heb je eens beloofd mijri oogen altijd oed open te bouden en, je-van alles wat onze arnilie betreft, zoover bet mij geschilkt voor- komt, op de hoogte te houdten en aan deze afspraak, die ik vrijwillig op mij: gen-omen heb, wil dk heden voldoen. Je weet, dat ik hier op dte plaats weinig omgang heb en ook niet zoo heel intiem ben met de familie, ik heb nooit ti}d: gehad voor fcoffie-visites, uit- stapje en andere maatschappelijke samen- komsten, d'ie in ons stadje gewoonte zijn. Daardoor weet ik ook precies, wannm4 een van mijn oude vrienden of bloedverwanten bij mij! .kornt, dat hi} °t doet orndat hij er lust in heeft, daar't hem' een wenkelijkte behoefte is met mij te praten of zijn hart uit te storten. Dat Bertha Ellernbaum onl'angs na af- loop van dte mi's biji mijl lewam, had:, zooals ik dadtelijk zag ook een bijzoindere redten. Zij zag er bepaald heel anders uit met haar betraan- de oogen -en verVallen gelaatstrelcken. En ik behoefde dan ook maar even een wenk te geven en daar stroomden de klachten van haar bedrufct moedterhart uit haar mond. Haar zoon, die houtvesiter, bad al jaren een UIT AKERSLOOT. Door de Tooneeivereeniging „Nieuw -Le ven'' werd Donderdagavond voor't eerst to dit seizoen een openoare uitvoering gegeven in het cafe van den lieer Groen alhier. De opkomst was bevredigand te noemen. Opge- voerd werd het tooneelstuk ,,Mijn en Dqn", in drie bedrijven, en het blijspel „Een knap stel", in een bedrijf. Hoewel het eerste stuk j veel van de krachten der opvoerenden vergde, kan zonder uitzemdering getuigd worden, dat iedler zijn best heeft gecfaari om den aanwezir gen een genotvolien avondi ite verschalfen. Hierto zijn ze dan ook ten voile geslaagd. Het nastukje bracht de lachspieren danig in beweging en genoot ook veel bijval. De voor- zitter, de beer Rijmberg, daakte de aanwezi- gen voor hun 'opkomst, alsmcdc den stillen werker, den leider der vereeniging, voor zijn hulp en steun aan de vereeniging betoond. IDe beer de Boer was voorzek. r de tolk der aanwezigen toen hij de vereeniging Bedankte voor het spel en de voordracht dezen avond genoten, en dat ook voor een groot deel dit succes ook op naam komt van dec. leider der vereeniging, Ds. Bakker, 'die de vereeniging dan ook in staat heeft gesteld, deze prestaties te vervullen. Hoewel hij Ds. Bakker zijn car- ritere gaarne gunt, wegens zijn beroep naar de gemcente Veendam, een gemeeute van 20000 ziclen, zoo zal Akersloot wat het vereeni- gingsleven betreft, en deze vereeniging in het Siizonder, Ds. Bakker als leider etigaarne missen als de benoeming door hern wordt aangenomen. Vrijdag vergaderde de raad dezer ge- meente in voltallige zitting. Voor 't eerst had deze vergadering plaats in het nieuwe raadhuis. De voorzitter opende deze vergadering met de volgende woorden: Mijne heeren. Ik verheug mij, dat mij de eer nog te beurt is gevallen, wat wij samen- gekomen zijn in ons nieuwe raadhuis voor deze eerste vergadering, en als men dan zoo terloops deze inrichting in oogenschouw neemt, dan zegt men allicbthoe is het moge- lijk, dat het oude gebouwtje zoo lang heeft dienst gedaan. Het antwoord is niet ver te zoeken. Vorige burgemeesters, evenals ik, hadden de secretarie aan huis en werd dit ouldte gebouw dan ook niet andters gebmikt als met raadsvergadering en trouwen en verkie- zingen. In dit geval heeft Akersloot nim- mer hooge eischen gesteld. De toestand ver anderde toen ik als secretaris dezer gemeente in 1918 bedankte en een nieuwe secretaris dagelijks zijn werkzaamheden aldaar moest verrichten. Toen werd de ruimte te beperkt, en daar de tegenwoordige secretaris zijn ar- chief op zoo'n keurige wijze inrichtte, en in verband met allerlei nieuwe wetten en ko- ninklijke besluiten ter uitvoering, drong zich de vraag al meer naar voren meer ruimte te zoeken. Steeds stuitten eventueele plannen af op de hooge kosten, totdat de secretaris op het idee kwam, -om de niet to gebruik zijnlde schoollokalen voor raadhuis te laten inrich' ten. Burgemeester en- Wetliouders gevoelden hier veel voor. Een deskundige maakte bestek en teekening met opgave van kosten, aan uwen Raad werd d'it plan voor-gelegd, dat ook uwe instemming had, en de gelden wer- den daarvoor gevoteerd, en daardoor is een raadhuis verrezen, wat de inrichting betreft, waarop die gemeeute Akersloot drotsoh kan zijn. Wij kunnen dan ook met gerustheid een woord van dank in deze brengen aan den se cretaris voor het initiatief, den architect Wei- senborn voor de uitwerking der plannen, d< aanniemers Blokker en 'Overpelt voor de uii voertoig, kortom alien die er aan hebben mee gewerfct, want er is van gemaa'kt wat er van gemaalkt tooni word'en. Ik hoop, dat de secreta ris nog lang van zijn gezellige secretarie ge bruik moge maken en hoewel ik zelf niet lang meer hier de vergaderingen zal leiden, hoop i'k, dat uwen..raad to1 belli belanig der burgerij van Akersloot op steeds onpartijdige wijze in deze raadzaal nog menig belangrijk besluit zal fflogen- nemen. Ik heb gezegd. (Alge meene instemming.) Door den secretaris werden de notulen na voorlezing onveranderd goedgekeurd. De voorzitter zeide hierop: Zooals de hee ren wel zullen hebben opgemerkt in mijn oogje gehadl op Maria Braunberg; op den d'ag van de vaande' towijding op Peter en Paulsdag is de koorts plotseling uitgebars- ten eu den volgenden dag, toen ge 'het uit- stapje naar den Weiffelstein met hen hebt gedaan, hebben zij hun gevoelens uitgespro- ■ken en zijn ze het met elkaar eens geworden. Bertha wist niet wat ze hoorde van verba- ziing toen- haar zoon haar zijn verloving me- dedeelde en heeft heme! en aai'de bewogen om hem van d'it hopeloos plan te diot zien. 'Hij ladhite haar echter uit en eim.-- k had hij- haar ook gerustgesteki. De houtvc j- ter zou ongeveer bij1 iedere goede familie kun nen aankloppen zonder een- blauwtje te loo- pen. Hij is op het gymnasium geweest en heeft een jaar gediend en er is een goede som geld in huis. Want Bertha was de doch- ter van den rijfen Thomas uit Niederheim- bach en ze kreeg zesdiiizend thaler bruidschat mee en na dten dooc^va® den ouden Thomas nog eens twaalfduizend. Behalve in het jaar toen Rudolf in dienst was hebben- ze er nooit iets van afgenome®, maar steeds rente bij rente gevoegd. Dat wordt langzamerhand een aardige som. Rudolf zou iederen dag een mooi landgoed kunnen koopen als hii er zin to had. Daar er dus raiets aan te doen was, liet zij hem in Godsnaam zijn gang gaan, hi} kleedt ziteh vijf dagen daarna to pontificaal qn brengt een bezoek hi} deni lui- tenant-kolonel. Toen hi} zijn aanzoek gedaan had hi} Braunberg, antwoordt deze eerst niets. Maar zijn vogelsnuit is nog wat spit- ser, nog geler, nog hoogmoediger geworden dan gewoonlijk -en plotsteltog st'aat hij' op, gaat naar de schtel en belt, rukt de dteur open en. roept: „Marie moet binnenkomen... En toen tot Rtudolfl: i3c veronders'tel dat u zich! to uw begrijpelijka opgewondCnhedd, vergist openingsrwoord dat ik niet lang de vergade ringen meer zal leiden, deel ik u mede, dat ik met ingang van 1 Januari 192b mijn ontsiag als burgemeester van Akersiooc mo ucui^c vraaga. uigeikvuien si.Uh.Keri; Circulaiire P. E. N., dat onkosten, veroor- zaakt aau transformatoren, door schuld van het gemeentelijk personeei, komen ten lasm' der gemeente. Bcricht van den heer G. Rijmberg, dat hij zij®; benoemtog als lid van de Gommissie van Toezicht op liet Lager Ondeiwijs aanneeirit. Mcdedeeling van den Minister van Onder- wijjs, Kunsten eii Wetenschappen, dat mach- tiging is verleend voor den bouw van twee schoollokalen aan de R. K. school. Deze stukken werden voor kennisgeving aangenomen. Ingekonien was een schrijven van de Com- missie van Toezicht op het Lager Onderwijs, om boomen te laten wegkappen bij, de school aan den Kogerpolder. Burgemeester en Wethouders stelden voor, niet te kappen, maar deze boomen te laten opsnoeien. De heer van't Hof zou het door een des kundige willen laten doen als dit nog mooie boomen zijn. H'iertoe werd besloten. Schrijven van Burgemeester en Wethouders van Haarlemmerliede c. a., om veranderingen aan te brengen in de Kringenwet, en hieraan adhaesie te betuigen. In verband met de last die omwenenden soms ondervinden van deze wet, zal adhaesie worden betuigd. Vastgesteld werd een suppletoire begroo-- ,ing, dienst 1922. In behandeling kwam een voorstel van Burg, e® Weth. tot wijziigtog -dter schoolver- ordening. Er zijn andere bedragen vastgesteld. Ter wijl met de oude regeling de heffing plaats iad van het zuiver in komen, zal met de nieu we regeling de heffing geschieden naar hot belastbaar inkomen. Dit zal een aanmerkelijk verschil geven en zullen er nog vclen buiten- vallen. De towerktogtredtog, zal- 1 Januari 1923 plaats hebben. De koninklijke goedkeu- ring zal spoedig worden aangevraagd. Met algemeene stemmen aangenomen. Burg, en Weth. stelden voor, om de electri- citeitstarieven te stellen op: Het lichtpunt op 1 per maand en van elk lichtpunt boven de 10 wordt per jaar 2 betaald boven het vas- te recht van 50. In verband met deze zaak werd een onge- zegeld schrijven voorgelezen van het bestuur van den R. K. Volksbond, om het tarief te r.erzien, omdat het te veel op den kleinen man drukt, en de tarieven te heffen naar ver- mogen, terwijl zij hunne meening gaarne voor een betere geven, of een lichtcommissie in het leven te roepen. De heer van't Hof zteide zich wel te kun nen vereenigen met het tarief van 1 lichtpunt en boven de 10 en hij zou de bestaande tarie ven wil] en handhave®. Voor degenen die weigerachtig zijn te be- talen, was de raad er algemeen voor om krasse maatregelen te nemen, want om de zaak rendabel te maken, moeten de tarieven gehandhaafd blijven. en niet geregeld veran- derd- worden. De voorzitter zeide, dat het ook niet in de bedoeling van Burg, en Weth. lag, om op het verzoek in te gaan. Het tarief is weliswaar zwaar, maar dit geldt voor ieder, want om de grens zuiver te trekken viel niet mee, dat de tarieven te heffen naar vermogeti geen ze- kerheid biedt door de wisseling en zeer ver- anderlijfe inkomsten van de aangeslotenen, waardoor wij van oordeel zijn, dat het nu be staande tarief het beste is, behoudeos de wij- zigingen tevoren genoemd.1 Daar in de dag- bladen een voorloopig bericht heeftg estaan, dat de tegenwoordige Minister van Water- staat niet genegen schijnt te zijn om de con- tracten met het P: E. N. te annuleeren, zoo zouden, wanneer dit werkelijkheid wordt, de tarieven aanmerkelijk lager worden, en zul len wij zoo spoedig mgogelijk daartoe de noodige voorstellen doen. Alsnog kan hiertoe niet worden besloten. Dor dit tarief wordt bereikt, dat het G. E. B- een reservefonds vormt, dat het ijzerdraadnet wordt vervan- gen door koperdraad. Voor degenen die wei gerachtig zijn te betalen, stelden B. en W. voor, dat wanneer de kwitantie tweemaal is geweigerd, en na schriftelijke aanmaning on- zerzijds niet wordt voldaan, van het net af te sluiten en bij wederaansluiting 10 boete te betalen, en over iedere maand dat afsluiting heetf plaats gehad, het vaste recht te voldoen, terwijl voor hun die aan het net wonen, be paald wordt, dat zij zich nog voor een vast te stellen datum kunnen aansluiten, daar an ders voor deze personen geen gelegenheid heeft. Nietwaar, u wou <le hand1 vragen van mijn d'ienstmeisje. Maria Linde uit St. Goor- hausen en to de verlegenheid, die bij een- ver- liefd jongmensCh heel natuurlijk is, verwar- den zich uw denkbeeldien en u sprak van mijn dochter Maria, Neen, dank u, u hoeft u niet te verontschuldigen. Uw uitverkorene zal zoo aanstonds feme®..." De jonge man blijft een oogen'blik als aan dm grond vastgenageld staan' door de be- leediging en smaad hem aangedlaan. En plot seling, als het d'ienstmeisje op den dreinpel staat en aan mijnheer vraagt wat hij ver- lan-gt, geraakt hij in een hevigen toornhet spotteind ladhen' van %dcn luitenant-kolonel ontneemt hem de rest* van zijn bezinndng en in zijn woedte heft hij, den arm op en brengt Braunberg met zijn vlakke hand een slag toe midden op zijn lachend, boosaardig gezieht, zo'odat deze tuimelt en achteruit vliegt. Hij zelf Ikeert zich om en loopt onmiddellijik het htu's uit. In een onbeschrijfelijke gemoed'sstemming komt hij* op den. Weiffelstein aan: en schrijlft aan Mlania, diat ziji kiezeni rnoet itusscheni -hem' en haar vader. Daar zij meerderjarig is en de toestemming van haar ouders niet meer noodig heeft, zal hij haar naar familie in Koblenz brengen, dan kunnen zij over vier weken trouwen. Hij laat den brief aanteefce- nen en drie dagen daarna ontvangt hij ant woord. Als zij1 kiezea moet tusschen haar ouders en, hem, dan is het haar plitiht om, bij haar ouders te blijven. Er fen geen gtelulk zijn in een huwelijk- dat opgebouwd is up den .vloek van vader en moedter. Zij was diep be- 'diroefd, maar ota den vrede te bewaren moest zij van hem afstand doen-, enz. enz. De houriesters'VTouw vertelde mij snikkend hoe vreeselijk die dagen geweest waren. Hoe hjj's avonds met zijn geweer was uitgegaan ■en pas vroeg in den morgen met een bletek gezieht en koortsachtige oogen teruggekomen was, hij had ni-et gegeten of gedlroinken en lachte slechts eens luide toen zij" hern smeekte toch geen dwaasheid te doen. Dat was drie dagen lang zoo gebleven. Den vier- den dag deed' hij, weer zijn beste kleeren aan en gtog zonder een wcord te zeggen naar Riideslheim, waar. hij zich engageerde met de dochter van den hotelhouder. Kramers, een meisje dat hem al lang nageloopen had, maar waar hij tot nu toe niets van won we- ten. Bertha Ellernbaum ziet uit dat alles een groot ongeluk ontetaan, dat nooit meer goed te maken is en wfet er geen raad op, en' ik fen haar ook niet anders dan met een jjaar afgezaagdte volzinnen troosten. Zij was nog geen half uur het hu-is uit of dlaar kwam Cato aan. Ook d'oodsbleek en in tranen. En zij verteloe mij, evenal's Betha Ellernbaum, de geheele geschiedenis, alleen van esn an der standpunt bekeken. Ook in haar oogen was' het een grenzenlooze cnbcschaamdheid van den houtvester van Weiffelstein om Ma ria's hand te vragen,, en zij gaf haar man volkomen gelijk, dat hij hem zooals hij hdt verdienidle, had- weggezonden. Cato was buiten zich zdvc vanl ellendte. Maria had na die vreeselijfe scene ver- klaard dat zij Eliembauni' liefhad en dat zij niets licver wenstehte dan de vrouw van den houtvester van den Weiffelstein te wordten. Ejn' als men die verhoudtog van Maria eens gezien had! Ze was buiten zich zelf, hardhek- kig, een totaal ander meisje dan het gehoor- zame, welopgevoedde kind dat zij' tot nu toe steeds geweest was g< NMondt vervolgd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1922 | | pagina 5