Alkmaarsche Gouranl
Brieven nit Berlijn.
Zevengesternt®.
Maandag 27 Noyember.
F e u i 11 e t o n.
EoonoiDische zwerftocMen.
Honderd Vler en Twlntlgste Jaargang.
Ha. 280. 1922.
QEIRIHA'RT HlAUPTMiANIN.
(Van onzen IBerlijinsdhen' correspondent).
Berlijn, midden Nov.
De Duitsche hoofdstad en- met haar bet ge-
Iheelfe land maakte zich gereed den 15en No
vember d'en, zesltigsten verjaardag van Ger
hart Haupttmlanin feestelijlc te heraenken. Dat
is niet alleen een' zaia,fe van beteekenis in lit-
tteraire- em kunstenaarskiingen, maar wer1-
kelijk een gebeurtenis voor het geheele Dnit
sche volk, Want we vieren in dlezen man nicer
dan den' grootsten, levenden Duitschen dich-
iter we vieren in hem die leidende per-
eoonlijkbeidi van ons geestesleyen, den ze-
gelbewaarder van onze beste bezitttogen, dien
woordvoerder van ons volk.
Langzaam, to! voortdurend voorwaarts
gaan bijna onmerkbaar, is Gerbart Haupt
mann gestegen tot een onvergeliijlfelijke hoog
te. Toen tiiji voor meer dan djertig jaren voor
'it eerst op den voorgrond tradl, ging hij door
voor een1 Stiirmer und IDranger", die de toen-
tertijd naturalistische revolutie van de Duit-
eche lititeratuur ten top voerd'e. Zijn eerste
drama: „Voor Zorasopgang", een' veroordee-
lltoig van> de morede verdorvenheid in bur
ger!ijlke en boerenkringen, ontketende een
neftigen strijdi. Het vond d'adteliijk gcestdrif-
tige aarihangers, die het genie van den jon-
gen dichter uit de hartstochtelijke ons'tui-
miglheidl van dezen'
stinct aanvoelden.
met ij® in-
evengoed veront-
wia&ndlilgdle tegenstanders, die geioofden, dat
met (hieiti realisme, dat met alle tot nu toe be-
staande gewoonten spotte, het etode van alle
poeziie gelkomen was. !Langzamerhand wer
den de opvattingen beter. Het bleek, dat de
genen, die voor den jongen dramaticus partij
gekozen haddien, geltjk hadden. De vij'andir
ge s!temmen verstomden meer en meer en
reedls de SOste verjaardag van (Hauptmann
bradht hem een- luide en algemeene hulde
hem werd de eerste plaats op den Parnassus
der levenden aaagewezen. Toen echter ooriog
en nederlaag, revolutie en' imeenstortimg over
onze hoofden gegaan1 waren, verscheen de
zending van den dichter to een geheel ander
lichlt. iHet igeknafcte en verarmde yolk, dat
zijn bloei, zijtai rijlkdom, zijn plaats to de we-
reld zag wegzinken, erkende, dat hem1 toch
teen onvervreemdbaar bezit gebleven was: d'e
scheppingen van den geest, de weaken van
zijn denfcers en dtchters. Dit gaf hen troost
biij dbn dtefgende® stoet Marc opstandSgten
aanslkit. Doch altijd weer worden deze op-
vlammende, verlangende wenschen vernietigd'
door de tegenstana1 van de wereld, door den
tegenstand die van buiten kcmt en die ont-
springt in het innerlijlk' van de mensdien. De
opsfandi van de hongerendte weversi wterdt
meedoogenloos gesmoordl. De boerenopstand
in den iijd der hervorming, waaruit de figuur
van „Florian: Gever" als een- baanbreker voor
vrijiheid, redeTijkheid en broedlerlijkheid -op-
groeit, eindigt ammerl ijk door de oneemig-
neid van de massa's, die de zwarte ridder tot
een eendlrachtig samenwerken dlacht te kun-
nen brengen. IHlet is een itragedie van alle
menschelijke Streven die ons hoer wordt weer-
gegeveni.
iMlaar de uitwerlking van' deze tooneelstulk-
kenl zoui niet zoo over'tuigeind zijn, als'Haupt
mann zijtoi gestalten niet met de wonderbaar-
lijlke natuurgetrouwheid wisit voor te stellen,
waarin zijn meesterschap berust. Niemand is
alls hliji in staat geweesit, mensbhen in fawn
geheime, dnnerlijke leven als voortbrengselen
van dlen aardbodlem te scbilderen, ze plas-
tiseh' te vormen, bun handlelingen' en gesprek-
keni, hun uiterlijlke en geestelijlke samenhang
uit de raadselachtige wetten van het blot'd
en het gevoel te ontklaren. Liefst nam hi}
daarvoor eenvoudige menschen uit bet volk.
„Fuhrmanin Henschel", die door de dofheio
en; d'e traagheid van zifn gecompliceerdl wezen
to het ongelwk stort, of 'Rose Bernd," die door
de onweerstaanbai'e drift van haar zinnen,
dloor de mannen verleid en vervolgd, on-
schu'ldig-schuldiig tot kindenmoordbnares af-
daailt. In ihet lor van zulke personen open-
fa a art zich het meest: de onverkl'aarbare tra-
gieic van' het leven. to het begin moest
Hauptmann di'kwijls het verwijt hooren, dat
zijn dramatische werken „Abschirift der
KbAlichkeit" waren. W'e wet'en nu, dat zijn
onvergelijikeliijlke kunst jiuist daarin bestondl,
ten Schouwfhirg ftebben (fe duizenden, (He ffif
reuzengebouw kan. bevatten, na een opvoering
van „Florian Geyer", den dichter zelf ge-
huldigd!. :De opbrengst van deze voorstdltog
zooals die van de feestvoorstellingen, die to
Augustus to 'Breslau hebben plaats gefaad,
zal de grond'legging vormen van een Ger
bart Hauptmann-stichting, waarin de be-
boeftige Dnitsche intelilectueeie arbeiders een
plaats zulllen vinden.
In de aula van de umiVersiteit had een
huldiging plaats waarbij' vertegenoordi-
gers van de wetenschap en als vertegen-
woordiger van bet geheele volk: de president
van den: Duitschen Rijiksdlaig Loebe, den
dichter begroetten.
Maar terwijl we hem toejuhelen en hem
voor zijh, 'tot nu toe ontvangen' werk dlanken,
gaat de gehuldigde zelif zijn hoogen weg rus-
tig verder. Wat hijl ons nog, zal schemken, is
zijn geheim. IHet is niet het slbt, waarvoor
we staan, maar het begin tot nieuwe geestear-
beid. Ondier de bovenvermelde spreuitoen van
den nieuwen. band voor zijn wreken bevindt
zich ben, die Hauptmann als 't ware voor
dbzen dag sch'ijnt te hebben opgeteefcend:
„Men kan iederen dag een geboortedag noe-
men1. Van ions af aan oefenen we ons in het
onitwaken. We ontwiaiken: van dag tot dag, van
iaar tot jaar tot grootere rijpheid."
(Dr. MAX O'S'BORNl
en verkwikking in het oogduk, diitti was een
f.aud voor de hoop op een batere toekomst
n alle verd'eeldheid en verwarring was dit
•begrip een dement der eenihdd, bet bewijs.
dat het begrip DuitscMjand nog leefdb. 'Het
nationale bewustzijn odtlvtog hierdoor nieu
we 'kracbt. 'E'hi in breeden stroom vloeiden,
dank en geloovig vertrouwen den man toe,
to wien zich die troos'tende en1 versterikende
Ikrachten belicibaamden. Gerhart Hautpmann
heeft d'eze stemming levendig beantwoordt.
Meer dan eens heeft hij: to deze droeve jaren
het woord genom'en, om wijd boven den en-
gen Hirtterairen, kring, uit een oproep' tot de-
genen' te richten, die to den nood en to de
afstootcnde orgien van den das om het gul
den' kalf heti Icg'ip d^r bcogste waarde, _het
bes'-f van de waardigheid en het heil'igdooi
van het menscheiivk geslachit niet verloren
hebben. Naast de staatkundige president van
de iDWitsche republiek staat hijl heden, dlaar
als een zonder cerem'onien vrij' gekozen pre
sident van het geestelijlk: iDuitschland
zooals hij' ©ok in de imtemationale wereld' van
heden' als de grootste vertegenwoordiiger van
zijh volk geldt.1
Twee eigensohappen deden: Genilart Haupt-
mann's werk van het begin af aan sterfc naar
voren komen': medlelijd'en heet de eene, ver-
langen' de andere. 'Het medegevoel met die Mjl-
dende menschiheid is de dirijfveerjan zijn so-
cialistisohe drama's. NUemand voor hem had
gewaagd, de jammer en de slaafsche onder-
worpenheid van die arrnen zoo realistiSch te
schilderen, als faiji het in de „Webern;' deed.
Deze tragedie van de oriterfden en' onder-
drukten zal tot in de verste toekomist een on-
vergankelijlk document blijven voor die toe-
standen en die beslissende bewegingen' aan
het etod van de 19e eeuw. Maar boven deze
poliitiek-sociale waarde uit gT'oeit het werk Jot
een' symbooli voor hiet strovern naar li'cht, dat
alle mensdhenlkio'deren aangeboren' is. „Ieder
rnensch heeft zijn vertangen," zegt een van
de armzal'i'ge Silezische wevers, als hij, zich
die vollieid van hat leven te verklaren, men-
schen en gebeurtenissen uit bet alled'aagsche
leven1 zoo te schilderen. dat to' een dichferlijr
ke igelijkends de onzicMbare krachten opgeroe-
pem werdien, die daarin: medewerken. Wat we
zien en hoorenv is slechts die zinnelijk waar-
neembare sdi'ijnals door een vensterruit ziien
we daardloor dte kern der dtogen en des le-
I vens. „Dicliiten heisst: htoter Worten das
i Urwort auffellinigen zu lassen'", zoo, heet het
in dte zoo juist verschenen twaalfden band
van de nieuwe Verzanieldle Werken' van
Hauptmann:, waarto naast verhalen, en dra-
mati'schle firagiiienten en_ gedichten allerlei
kleine aanteekentogen uit versabillende ja
ren, een1 hoorn des overvlioedls vol van kunsrte-
naars- en menschelijke wijsheid voor ons uit-
sdhludden:. Onder de spreuken in proza, die
bier verzameldl zljni, zal nog een andere de
iHollandlsdile fkunstvrienden! voornamelijk
treffen dleze liuidlb,,Wie het wezen van
die dramatischle kunst wil bestudeeren, vergete
niet Rembrandt's teekeningen te beschou-
weni." Het bedwonigen', tonerlijbe leven in
deze vluchtige schetsen van den grobten schil-
dier is verwant aan IHauptmann's kunst.
In dten j'ongsten tijd is de ouder wordende
dticbter' verdfer gegaan, ver over de grenzcn
van zijn vroeger machtsgebied. De vreugde
van1 het scheppen: van persoonlij'k igevormde
individuen is gebleven, maar met haar ver-
b'indlt zich' nu de wemsofa, ze Ite groepeereh in
grooite, vleeliomvattend|e wereldscbiilderingen.
Hlet drama is niet meer het eenige, ja zelfs
niet meer het vdornaamste gCbied van zijn
ktuist. De rust en rijpheid van de latere jaren
voert hem tot het epos. En na kleinere novel-
len em versd'ichtingen, nadert een groot, in
Hexameters geschreven, verhalend werk zijn
voltopiing, waarvan reeds meerdere gedeel-
ten zijn uitgegeven en.dlat met genialen greep
Roman door Margaretha Bohmf.
Naar het Duitsch door C. M. de W-
(Geautoriseerde vertaling).
15)
Het blonde nichtje was eertij'ds de ster van
Oberboden geweest, waar de jongelui hun zo-
len voor stuk liepen. Zij had vroeg haar moe-
der verloren en bestuurde het huishoudlen
van haam vader met lieftalligheid en vrouwe^
lijken ijver. Op aandrang van haar vader
verioofde zij, zich toen zij nauwdijks aCht-
tien jaar was met zijn meestekniecbt, Jozef
Plaintner, een man die vijftien jaar ouder
was dan zij. Vier weken voor het huwelijk
was zij spoorloos verdwenen, ze was er van
doorgegaan met den kapitein van een Hol-
landsche sleepboot. Geeu mensch wist waar
zij dien man had leeren kennen en hoe de
liefdehistorie zich toegedragan hadl Van uit
Rotterdam liet zij de papieren opvragen voor
haar huwelijk. In Oberboden werd algemeen
de staf gebroken over Grete, te meer daar
Jozef Plaintner zidi de zaak zoo aantrok
diat hij krankzinnig werd en: zich op een goe-
den dbg to die K1 uizenaars-'Schl ucht aan een
denneboom ophing. En ook de oude Hemne-
berg vergaf zijn dodhter 'haar liditzinnige
daad nooit.
Onder de Weinige personen die voor Grete
parti} trokken, ten mtoste verzachtende oto-
stand'igheden voor haar opzochten,, 'had zich
haar neef Peter bevonden. Hij1 had1 Grete
haast als een zuster lief gehad en haar doCh
•ter zou niiet te vergeefs een beroep op zijh
vroegere verhoudtog tot dletni huize Henne-
kelijke cansequende hooge wtoateni gennaakt.
Ooncurrentie zal er dan wei voor zorgen, dat
het teikart aan' krachten' to dien talc van in-
dustrie spoedig aangevuld ivordt. Omgekeerd
zal1 „overbezetting" eener todustrie, het uit-
tredeni van diverse concurrenten door lage
prijzen bewerksrelligen, en zoo zijn die pro-
ductieve krachten steeds dusdanig verdeeld,
dat zoo aan de totale vraag het best kunnen
vokl'oen.
Kroyinciaal Nienws
spiegel opvangt:. het epos „Tiil Eulenspie-
gcl1". IDe oude volksgedaan'te van de loe
eeuw is bier to een nieuw gewaadl gestoken.
„Elulenspiegel" is toj Hauptmann een „Fe d-
grauer";"? hij heeft deni oor'log meegemaakt,
heeft in die loopgraven gelegen, en is na de-
ze vreeselijike jaren dnorieefd te hebben, in
z>ijn ontredderd vaderiland teruiggdkeerd. Hier
heeft ihlij! die soldateniimits weer met de schel-
ilenk'ap van den nar verruildl en trekit als
grappenmaker, straatzanger en kermisfiguur
door d'e IDuiische dorpen en' steden. In zijn
gekruide grappen en zijh ontmoetimgen weer-
kl'tokt die smart en het ongeluk van zijn wlk
I'ingschap van den zwerver bgt een
audi symbool wor de rbdelooslicid
en dte doelloosheid van het tegenwoordige
Dui'tschland.
Op den 15en November is Gerhart Haupt
mann gehuldigd. De verschillende Berl'ijn-
sche theaters hebben to dlen laatsten tijd zijn
werken opndeuw togestudegrdl, om met een
feestvoorstelltog gereed te zijn. In den Groo-
IDe verdeelin^der igoedtereh.
Wlijl zag,en dte wrige maal .hoe dte goederen,
na geproduceerd1 te zijirn, ook gedistribueerd
molten wordeni, om aan hunne eindbestem-
ming, het ge- of verbruilk, te kunnen voldoen.
Wiji leerdten tevens, dat de taak der distrlbu-
tie to onze maatschappij! geheel ten deel valt
aan, d«i) handeli, en wijl 'kunnen, dus 'thans
eens nadler beschouwen, welik dleel het vraag-
stuk der d'istriibutie in die eoonomite inneemt.
Het zal ons dain spoedig bllijken, dat teten van
die grootste probllemeni dier economie is, het
vraagsluk van de verdeelinig, van die totale
prodiuctie eener op kapitalistdsche leest ge-
schoeidle verkeersmaa tschia ppij(Verkehrs-
wirtschailt) onder de drie klassen van grond-
eigenaars, kapitaaleigenaars en arbeiders.
Vol'gens welke wetten. wordt die vendteeling
volitrokfoen? Waarom splitSt zicli het totaal
resulitaat in drie soorten vain ihfcomen de
grondrente, winst en loon? IE® vooral, wat
of wie bepaait dte hoogte van: iedler dier in-
komens? Zied'aar een van de meest branden-
de vragen der economie.
'Het "is niet moeielijlk, dit door een enkel
voorbeeld te bewijzen. De verdteeltog der
goederen vtodlt, zooals bekendl, plaats op een
marie t. 'Niatuuriijk wordt biermede geen open
ruimte of plein bedoeldi, waarop lieden van
alllerl'ei' sliag met de meest onmogelijke dtogen
verschijnen, en trachten die aan den man te
brengen. leder goedl heeft een, „markt" in den
hierbedoelden zin. Er is steeds vraag naar en
ook steeds aanbodl van producten, en waar
vraag en aanfaod elkaar onitmoeten is een: on-
derdeel van: deni „markt" en dat product. Men
lette er goed op, dat er ni'et eeni markt en een
verkooper met elkaar onderhandelen, maar
waar vraag en aanbod elkaar on'tmoeten. Dit
kan ook per brief of itelegram gebeuren, ook
natuuirliijlk mondeling, dlus eeffl bepaalde
plaats is er niet voor noodig. G'oedleran als
suiker en koffie worden engros steeds ver-
handeld op een beurs; die beurs is natuurlijk
altijd! een inankt. Men begrijipt dus wtel, dat
het begrip „markt" ,alles-beh,alve gemakke-
lijfc is. Miaar tevens zal het rnijn lezers nu
duidlelijlkier gieworden zij'n hoe men kan spre-
ken van een „wereldlmarkt".
'Het zal nu onze taak zijn te. onderzoeken
naar welke regelen zich het marktwezen ge-
draagt om vervoligens dte verdteeltog der in-
komens to drie ,groepen aan een nadere be-
Schouwing ite onderwerpen.
De om'loop der -goederen bewerkt, in T kort
gezegdl, dat op dte markt concurrentie en
marktprijs elkander wederkeerig reguleeren.
Een gegeven verhouding van vraag en aan
bod' bepaait op een gegeven markt d'en prijs,
en die prijs be'invloecl: weer de toekomstige
verhoudtog van vraag en aanbod' dioor af-
stooting en aanltirekking van arbeidskrachten
en goederen van iederen tak van ind'ustrie af-
zonidlerlijik,
iDit proces heeft dlus tengevollge dat de
productie geregistreerd wordit d.w.z.de aan-
wezige krachten wordten dusdanig naar
quali'teilt en quarititeit verdeeldl over dte enke-
le tak'ken der coilectieve gocderenivoorziening,
dat de collectieve vraag op die meest vfalko-
men wijze bevredigd word't. Immers, iS een
tak van Industrie niet vol bezet, dan is het
aanbod te gering in verhoudtog tot de vraag,
en er worden g-oede prijzen, met als noodza-
berg in de Drosselstraat.
Hi} schreef eenige woorden op een kaartje
Indien mejuffrouw van Rossem zich de
moeite wou geven den volgendfen middag bij
hern te komen-, zou men dte zaak verder be-
spreken. Nadat hij het kaartje to een cou-
vert had gedaan en- er een adres op geschre
ven en den knecht gegeven om te bezorgen,
nam hi} den tweeden brief in de hand.
Lena schreef anders slechts zelden; de vele
dicht in elkaar geschreven biaadjes, die uit
't couvert te voorsChijn kwamen, maakten Pe
ter Zevengesternte nieuwsgierig te weten wat
zij op het hart had. Hi} las:
„Beste Peter!
Ik heb je eens beloofd mijri oogen altijd
oed open te bouden en, je-van alles wat onze
arnilie betreft, zoover bet mij geschilkt voor-
komt, op de hoogte te houdten en aan deze
afspraak, die ik vrijwillig op mij: gen-omen
heb, wil dk heden voldoen. Je weet, dat ik
hier op dte plaats weinig omgang heb en ook
niet zoo heel intiem ben met de familie, ik
heb nooit ti}d: gehad voor fcoffie-visites, uit-
stapje en andere maatschappelijke samen-
komsten, d'ie in ons stadje gewoonte zijn.
Daardoor weet ik ook precies, wannm4 een
van mijn oude vrienden of bloedverwanten bij
mij! .kornt, dat hi} °t doet orndat hij er lust in
heeft, daar't hem' een wenkelijkte behoefte is
met mij te praten of zijn hart uit te storten.
Dat Bertha Ellernbaum onl'angs na af-
loop van dte mi's biji mijl lewam, had:, zooals ik
dadtelijk zag ook een bijzoindere redten. Zij zag
er bepaald heel anders uit met haar betraan-
de oogen -en verVallen gelaatstrelcken. En ik
behoefde dan ook maar even een wenk te
geven en daar stroomden de klachten van
haar bedrufct moedterhart uit haar mond.
Haar zoon, die houtvesiter, bad al jaren een
UIT AKERSLOOT.
Door de Tooneeivereeniging „Nieuw -Le
ven'' werd Donderdagavond voor't eerst to
dit seizoen een openoare uitvoering gegeven
in het cafe van den lieer Groen alhier. De
opkomst was bevredigand te noemen. Opge-
voerd werd het tooneelstuk ,,Mijn en Dqn",
in drie bedrijven, en het blijspel „Een knap
stel", in een bedrijf. Hoewel het eerste stuk j
veel van de krachten der opvoerenden vergde,
kan zonder uitzemdering getuigd worden, dat
iedler zijn best heeft gecfaari om den aanwezir
gen een genotvolien avondi ite verschalfen.
Hierto zijn ze dan ook ten voile geslaagd.
Het nastukje bracht de lachspieren danig in
beweging en genoot ook veel bijval. De voor-
zitter, de beer Rijmberg, daakte de aanwezi-
gen voor hun 'opkomst, alsmcdc den stillen
werker, den leider der vereeniging, voor zijn
hulp en steun aan de vereeniging betoond.
IDe beer de Boer was voorzek. r de tolk der
aanwezigen toen hij de vereeniging Bedankte
voor het spel en de voordracht dezen avond
genoten, en dat ook voor een groot deel dit
succes ook op naam komt van dec. leider der
vereeniging, Ds. Bakker, 'die de vereeniging
dan ook in staat heeft gesteld, deze prestaties
te vervullen. Hoewel hij Ds. Bakker zijn car-
ritere gaarne gunt, wegens zijn beroep naar de
gemcente Veendam, een gemeeute van 20000
ziclen, zoo zal Akersloot wat het vereeni-
gingsleven betreft, en deze vereeniging in het
Siizonder, Ds. Bakker als leider etigaarne
missen als de benoeming door hern wordt
aangenomen.
Vrijdag vergaderde de raad dezer ge-
meente in voltallige zitting. Voor 't eerst
had deze vergadering plaats in het nieuwe
raadhuis.
De voorzitter opende deze vergadering met
de volgende woorden:
Mijne heeren. Ik verheug mij, dat mij de
eer nog te beurt is gevallen, wat wij samen-
gekomen zijn in ons nieuwe raadhuis voor
deze eerste vergadering, en als men dan zoo
terloops deze inrichting in oogenschouw
neemt, dan zegt men allicbthoe is het moge-
lijk, dat het oude gebouwtje zoo lang heeft
dienst gedaan. Het antwoord is niet ver te
zoeken. Vorige burgemeesters, evenals ik,
hadden de secretarie aan huis en werd dit
ouldte gebouw dan ook niet andters gebmikt als
met raadsvergadering en trouwen en verkie-
zingen. In dit geval heeft Akersloot nim-
mer hooge eischen gesteld. De toestand ver
anderde toen ik als secretaris dezer gemeente
in 1918 bedankte en een nieuwe secretaris
dagelijks zijn werkzaamheden aldaar moest
verrichten. Toen werd de ruimte te beperkt,
en daar de tegenwoordige secretaris zijn ar-
chief op zoo'n keurige wijze inrichtte, en in
verband met allerlei nieuwe wetten en ko-
ninklijke besluiten ter uitvoering, drong zich
de vraag al meer naar voren meer ruimte te
zoeken. Steeds stuitten eventueele plannen af
op de hooge kosten, totdat de secretaris op
het idee kwam, -om de niet to gebruik zijnlde
schoollokalen voor raadhuis te laten inrich'
ten. Burgemeester en- Wetliouders gevoelden
hier veel voor. Een deskundige maakte bestek
en teekening met opgave van kosten, aan
uwen Raad werd d'it plan voor-gelegd, dat
ook uwe instemming had, en de gelden wer-
den daarvoor gevoteerd, en daardoor is een
raadhuis verrezen, wat de inrichting betreft,
waarop die gemeeute Akersloot drotsoh kan
zijn. Wij kunnen dan ook met gerustheid een
woord van dank in deze brengen aan den se
cretaris voor het initiatief, den architect Wei-
senborn voor de uitwerking der plannen, d<
aanniemers Blokker en 'Overpelt voor de uii
voertoig, kortom alien die er aan hebben mee
gewerfct, want er is van gemaa'kt wat er van
gemaalkt tooni word'en. Ik hoop, dat de secreta
ris nog lang van zijn gezellige secretarie ge
bruik moge maken en hoewel ik zelf niet lang
meer hier de vergaderingen zal leiden, hoop
i'k, dat uwen..raad to1 belli belanig der burgerij
van Akersloot op steeds onpartijdige wijze in
deze raadzaal nog menig belangrijk besluit
zal fflogen- nemen. Ik heb gezegd. (Alge
meene instemming.)
Door den secretaris werden de notulen na
voorlezing onveranderd goedgekeurd.
De voorzitter zeide hierop: Zooals de hee
ren wel zullen hebben opgemerkt in mijn
oogje gehadl op Maria Braunberg; op den
d'ag van de vaande' towijding op Peter en
Paulsdag is de koorts plotseling uitgebars-
ten eu den volgenden dag, toen ge 'het uit-
stapje naar den Weiffelstein met hen hebt
gedaan, hebben zij hun gevoelens uitgespro-
■ken en zijn ze het met elkaar eens geworden.
Bertha wist niet wat ze hoorde van verba-
ziing toen- haar zoon haar zijn verloving me-
dedeelde en heeft heme! en aai'de bewogen
om hem van d'it hopeloos plan te diot
zien. 'Hij ladhite haar echter uit en eim.-- k
had hij- haar ook gerustgesteki. De houtvc j-
ter zou ongeveer bij1 iedere goede familie kun
nen aankloppen zonder een- blauwtje te loo-
pen. Hij is op het gymnasium geweest en
heeft een jaar gediend en er is een goede
som geld in huis. Want Bertha was de doch-
ter van den rijfen Thomas uit Niederheim-
bach en ze kreeg zesdiiizend thaler bruidschat
mee en na dten dooc^va® den ouden Thomas
nog eens twaalfduizend. Behalve in het jaar
toen Rudolf in dienst was hebben- ze er nooit
iets van afgenome®, maar steeds rente bij
rente gevoegd. Dat wordt langzamerhand
een aardige som. Rudolf zou iederen dag
een mooi landgoed kunnen koopen als hii er
zin to had. Daar er dus raiets aan te doen
was, liet zij hem in Godsnaam zijn gang
gaan, hi} kleedt ziteh vijf dagen daarna to
pontificaal qn brengt een bezoek hi} deni lui-
tenant-kolonel. Toen hi} zijn aanzoek gedaan
had hi} Braunberg, antwoordt deze eerst
niets. Maar zijn vogelsnuit is nog wat spit-
ser, nog geler, nog hoogmoediger geworden
dan gewoonlijk -en plotsteltog st'aat hij' op,
gaat naar de schtel en belt, rukt de dteur open
en. roept: „Marie moet binnenkomen... En
toen tot Rtudolfl: i3c veronders'tel dat u zich! to
uw begrijpelijka opgewondCnhedd, vergist
openingsrwoord dat ik niet lang de vergade
ringen meer zal leiden, deel ik u mede, dat ik
met ingang van 1 Januari 192b mijn ontsiag
als burgemeester van Akersiooc mo ucui^c
vraaga.
uigeikvuien si.Uh.Keri;
Circulaiire P. E. N., dat onkosten, veroor-
zaakt aau transformatoren, door schuld van
het gemeentelijk personeei, komen ten lasm'
der gemeente.
Bcricht van den heer G. Rijmberg, dat hij
zij®; benoemtog als lid van de Gommissie van
Toezicht op liet Lager Ondeiwijs aanneeirit.
Mcdedeeling van den Minister van Onder-
wijjs, Kunsten eii Wetenschappen, dat mach-
tiging is verleend voor den bouw van twee
schoollokalen aan de R. K. school.
Deze stukken werden voor kennisgeving
aangenomen.
Ingekonien was een schrijven van de Com-
missie van Toezicht op het Lager Onderwijs,
om boomen te laten wegkappen bij, de school
aan den Kogerpolder.
Burgemeester en Wethouders stelden voor,
niet te kappen, maar deze boomen te laten
opsnoeien.
De heer van't Hof zou het door een des
kundige willen laten doen als dit nog mooie
boomen zijn.
H'iertoe werd besloten.
Schrijven van Burgemeester en Wethouders
van Haarlemmerliede c. a., om veranderingen
aan te brengen in de Kringenwet, en hieraan
adhaesie te betuigen.
In verband met de last die omwenenden
soms ondervinden van deze wet, zal adhaesie
worden betuigd.
Vastgesteld werd een suppletoire begroo--
,ing, dienst 1922.
In behandeling kwam een voorstel van
Burg, e® Weth. tot wijziigtog -dter schoolver-
ordening.
Er zijn andere bedragen vastgesteld. Ter
wijl met de oude regeling de heffing plaats
iad van het zuiver in komen, zal met de nieu
we regeling de heffing geschieden naar hot
belastbaar inkomen. Dit zal een aanmerkelijk
verschil geven en zullen er nog vclen buiten-
vallen. De towerktogtredtog, zal- 1 Januari
1923 plaats hebben. De koninklijke goedkeu-
ring zal spoedig worden aangevraagd.
Met algemeene stemmen aangenomen.
Burg, en Weth. stelden voor, om de electri-
citeitstarieven te stellen op: Het lichtpunt op
1 per maand en van elk lichtpunt boven de
10 wordt per jaar 2 betaald boven het vas-
te recht van 50.
In verband met deze zaak werd een onge-
zegeld schrijven voorgelezen van het bestuur
van den R. K. Volksbond, om het tarief te
r.erzien, omdat het te veel op den kleinen
man drukt, en de tarieven te heffen naar ver-
mogen, terwijl zij hunne meening gaarne
voor een betere geven, of een lichtcommissie
in het leven te roepen.
De heer van't Hof zteide zich wel te kun
nen vereenigen met het tarief van 1 lichtpunt
en boven de 10 en hij zou de bestaande tarie
ven wil] en handhave®.
Voor degenen die weigerachtig zijn te be-
talen, was de raad er algemeen voor om
krasse maatregelen te nemen, want om de
zaak rendabel te maken, moeten de tarieven
gehandhaafd blijven. en niet geregeld veran-
derd- worden.
De voorzitter zeide, dat het ook niet in de
bedoeling van Burg, en Weth. lag, om op het
verzoek in te gaan. Het tarief is weliswaar
zwaar, maar dit geldt voor ieder, want om
de grens zuiver te trekken viel niet mee, dat
de tarieven te heffen naar vermogeti geen ze-
kerheid biedt door de wisseling en zeer ver-
anderlijfe inkomsten van de aangeslotenen,
waardoor wij van oordeel zijn, dat het nu be
staande tarief het beste is, behoudeos de wij-
zigingen tevoren genoemd.1 Daar in de dag-
bladen een voorloopig bericht heeftg estaan,
dat de tegenwoordige Minister van Water-
staat niet genegen schijnt te zijn om de con-
tracten met het P: E. N. te annuleeren, zoo
zouden, wanneer dit werkelijkheid wordt, de
tarieven aanmerkelijk lager worden, en zul
len wij zoo spoedig mgogelijk daartoe de
noodige voorstellen doen. Alsnog kan hiertoe
niet worden besloten. Dor dit tarief wordt
bereikt, dat het G. E. B- een reservefonds
vormt, dat het ijzerdraadnet wordt vervan-
gen door koperdraad. Voor degenen die wei
gerachtig zijn te betalen, stelden B. en W.
voor, dat wanneer de kwitantie tweemaal is
geweigerd, en na schriftelijke aanmaning on-
zerzijds niet wordt voldaan, van het net af te
sluiten en bij wederaansluiting 10 boete te
betalen, en over iedere maand dat afsluiting
heetf plaats gehad, het vaste recht te voldoen,
terwijl voor hun die aan het net wonen, be
paald wordt, dat zij zich nog voor een vast te
stellen datum kunnen aansluiten, daar an
ders voor deze personen geen gelegenheid
heeft. Nietwaar, u wou <le hand1 vragen van
mijn d'ienstmeisje. Maria Linde uit St. Goor-
hausen en to de verlegenheid, die bij een- ver-
liefd jongmensCh heel natuurlijk is, verwar-
den zich uw denkbeeldien en u sprak van mijn
dochter Maria, Neen, dank u, u hoeft u niet
te verontschuldigen. Uw uitverkorene zal zoo
aanstonds feme®..."
De jonge man blijft een oogen'blik als aan
dm grond vastgenageld staan' door de be-
leediging en smaad hem aangedlaan. En plot
seling, als het d'ienstmeisje op den dreinpel
staat en aan mijnheer vraagt wat hij ver-
lan-gt, geraakt hij in een hevigen toornhet
spotteind ladhen' van %dcn luitenant-kolonel
ontneemt hem de rest* van zijn bezinndng en
in zijn woedte heft hij, den arm op en brengt
Braunberg met zijn vlakke hand een slag toe
midden op zijn lachend, boosaardig gezieht,
zo'odat deze tuimelt en achteruit vliegt. Hij
zelf Ikeert zich om en loopt onmiddellijik het
htu's uit.
In een onbeschrijfelijke gemoed'sstemming
komt hij* op den. Weiffelstein aan: en schrijlft
aan Mlania, diat ziji kiezeni rnoet itusscheni -hem'
en haar vader. Daar zij meerderjarig is en
de toestemming van haar ouders niet meer
noodig heeft, zal hij haar naar familie in
Koblenz brengen, dan kunnen zij over vier
weken trouwen. Hij laat den brief aanteefce-
nen en drie dagen daarna ontvangt hij ant
woord. Als zij1 kiezea moet tusschen haar
ouders en, hem, dan is het haar plitiht om, bij
haar ouders te blijven. Er fen geen gtelulk zijn
in een huwelijk- dat opgebouwd is up den
.vloek van vader en moedter. Zij was diep be-
'diroefd, maar ota den vrede te bewaren moest
zij van hem afstand doen-, enz. enz.
De houriesters'VTouw vertelde mij snikkend
hoe vreeselijk die dagen geweest waren. Hoe
hjj's avonds met zijn geweer was uitgegaan
■en pas vroeg in den morgen met een bletek
gezieht en koortsachtige oogen teruggekomen
was, hij had ni-et gegeten of gedlroinken en
lachte slechts eens luide toen zij" hern
smeekte toch geen dwaasheid te doen. Dat
was drie dagen lang zoo gebleven. Den vier-
den dag deed' hij, weer zijn beste kleeren aan
en gtog zonder een wcord te zeggen naar
Riideslheim, waar. hij zich engageerde met de
dochter van den hotelhouder. Kramers, een
meisje dat hem al lang nageloopen had,
maar waar hij tot nu toe niets van won we-
ten.
Bertha Ellernbaum ziet uit dat alles een
groot ongeluk ontetaan, dat nooit meer goed
te maken is en wfet er geen raad op, en' ik
fen haar ook niet anders dan met een jjaar
afgezaagdte volzinnen troosten. Zij was nog
geen half uur het hu-is uit of dlaar kwam
Cato aan. Ook d'oodsbleek en in tranen. En
zij verteloe mij, evenal's Betha Ellernbaum,
de geheele geschiedenis, alleen van esn an
der standpunt bekeken. Ook in haar oogen
was' het een grenzenlooze cnbcschaamdheid
van den houtvester van Weiffelstein om Ma
ria's hand te vragen,, en zij gaf haar man
volkomen gelijk, dat hij hem zooals hij hdt
verdienidle, had- weggezonden.
Cato was buiten zich zdvc vanl ellendte.
Maria had na die vreeselijfe scene ver-
klaard dat zij Eliembauni' liefhad en dat zij
niets licver wenstehte dan de vrouw van den
houtvester van den Weiffelstein te wordten.
Ejn' als men die verhoudtog van Maria eens
gezien had! Ze was buiten zich zelf, hardhek-
kig, een totaal ander meisje dan het gehoor-
zame, welopgevoedde kind dat zij' tot nu toe
steeds geweest was
g<
NMondt vervolgd.