DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Nederlandsche Landbouwbank
Sint Nicolaas-Gadeaux.
A. DAM Co.
Da gemeentebegrooting voor 1922.
No. 285.
Honderd Tier en twintigste Jaargang.
1922.
Abonnemcntsprijs MJ Toorultbetallng per S maandeu f2.—tr. per post f2.50. Bewtysn. 5 ct. Advertentlepr. 25 ct. p. regel, grootere letters naar plutsrulmtet
Brleren franco N.Y. Book- en Handelsdr, v.h. Herms. Coster Zooo, Toordam C9, Tel. Adutlnl.tr. No. 3. Kedactfe No. S3.
2 DECEMBER
ZATERDAG
BIJKANTOOR ALKMAAR
jLjsj ja.o»o>ir
KONINGSTRAAT hoek PIETERSTRAAT
Buitenland.
Antoklokken,
Bloemenvaasjes, Aschbakjes,
Motorhorloges,
Motorbandbesohermers,
Rubbertreeplankmatjes,
Glaxons, Hooms enz.
vindt U alle bfi
Antohandel,
SCHARLOO. Telsfoon 490.
Dit muamer bestaat uit 3 bladen.
i.
Direeteur: G. H. KRAK.
HoofdredacteurTj N. ADEMA.
fir- i ff
DE OONFE'RENTIE TE LAUSANNE.
De sub-commissie voor de Ottomaansche
schuldi is Donderdagmorgen bijeengekomen.
Men meenit te mogen aanneinen, dat de ver
schillende gedelegeerden het beginsel van
de schuldverdeeling over de versdrilltendte
staten aannemen. Turkije en Griekenlanc
hebben zekere tegenwerpingen en voorbe-
houd gemaakt.
De Russische delegatie heeft aan. het sec-
retariaat der conferontie het antwoord op de
nota der geallieerden gegeven in den vorm
van een mondelinge mededeeling. De strek-
king van dit antwoord hebben wij: al gemelc!
De vertegenwoordiigers der geallieerde mo-
gendheden hebben toegestemid in de vraag
der Russische delegatie om de eerste zittiing
over de kwestie der zeeengten uit te stellen
tot Maandag.
De Russische ventegienwoordiger te Lau
sanne heeft de Joego-Slavische deleigatie
voorgestcld' een gemeensdiappelijke actie te
voeren.
Het Romeinsche blad „Mondio" deelt mede,
dat de ministerraad bij de bespreking der
buiten'landsche politick heeft btslbten, dat
Ital'ie zal medewerken aan he;t intergealljeerc
eemheidstfront tegnover Turkije, maar hierbi;
moet worden opgemerkt, dlat het bezit van
Dodenesie moiet worden gehandhaafd, daar-
gelaten, dat deze besproken lean worden,
doch niet op de conferentie ite Lausanine.
Volgens een efficieel beridht uitl Angora
hield Raoef Bey gisteren in die Nationale
Vergadering een belangwekkende rede over
de conferentie te Lausanne. Na opsomming
van de tot dusver beieikte resultaten, ver-
claarde hij, dat de Turken htm eisCh om een
plebisciet in West-Thracie te doen houdien
niet kunnen opgeven. Omtrent de olie-kwestie
van Mosoelverklaarde hij., dat het beginsel
van de nationale vergadering is gelijke voor-
waardan voor alle vreemddingen zonder on-
cermijning van de Turicsohe onafh.mkelijk-
116k).
Hij1 herhaalde de vredelievende bedoelin-
gen van de regeering van Angora en ont-
cende de onderdrukking van buitenlandsche
nstellingen in Turkije of de verbanning van
Qhristenen.
Denzelfde avondl had1 Raoef Bey Tangdu-
rige besprekingen met die gezanten van Af
ghanistan en van die sovjet-negeerilng, welke
>esprekingen, naar gemeld wordt, liepoi over
c e conferentie te Lausanne en waaraan veel
gewicht wordt gdiecht.
Het voorstel-Bompard om de capitulaties
op economisch terrein vorloopig nog twee
jaar te behoudlen, heeft verontwaaidSigiing en
woede in het Turksche kamp gewekt. De
Turken verzekeren eenstemmig, dait zij nooit
een terugkaer van deze capitulaties acceptee-
ren zullen, waarvam Turkije, slechts uitget-
zonderd Konstantinopel, sedert 1914 bevrijd
is gebleven.
De medewerkier van het Hbld. seint uit
^ausanne, te hebben vemomen, dat emstig
overwogen wordt, de conferentie den 15en
December te verdagen tot begin Februari, op-
dat Ismedl confereeren kan te Angora en ook
die anderen het eens kunnen worden over die
I lelangrij'kste kwesties voor definitieve beslis-
singen kunhen worden genomen. De Ameri-
raansche delegatie diringt aan op verdaging
der conference, daar ziji er van1 overtuigd is,
dat de conferentie andera op een mMukking
uitiloopt.
HET FACISME IN BEIEREN.
Prins Anaren, een broer van den ex-koning
Konstantijn:, zal Maandag voor een krijgs-
raad terecht staan.
Of fid eel wordt medegedoeld, dat Italie wei-
de huidige Grieksche regeeiing te er-
'en. De Italiaansche vertegenwoordigers
zullen echter te Athene blijven, doch geen
befcretokingeni onderhouden met de Grieteche
regeeriing.
CLEMENCEAU IN AMERIKA.
Clemenceau ventrok gister van' Chicago
naar Springveld (Illinois), waar hiji een
krans zal leggen op bet graf van Lincoln. Te
St. Louis zal bij een greote rede houden. iHij
zal ook naar Baltimore, Washington, eni Phi
ladelphia gaan. Den lien' December zal hij,
op uitnoodiging van de organisatie dter far
mers, die aldaar een oongres zullen houden,
naar Chicago terugtkeeren.
DE SCHlADE'LOOS STELLINO.
Naar te Berlijn veriluidt, koesitiert men ini
Duitsche regeeringskringien den wensch, met
de Fransche regeering in, contact te toomien
voor een gedachtenwisseliing over de echade-
loossttelling.
Eventueel zal een vertegenwoordiger van
de DuiitsChe regeering naar Parijs wordlen
gezondten.
OUroSOHE WAPEINEN VOOR
TURKIJE
Een beridit uit Oppeln aan' de Engdsche
pers meldt, dat er op groote schaal hanldel in
wapens en munitie wordt gedrevenl van
Duitschtand naar Turkije. Hlet hoofdkantoor
voor dezen handel is gevestigd in een fabriek
te Gleiwitz, waar afgedankte oudte wapens uit
elkaar worden genomen, met het dbef ze on-
bruikbaar te maken. Wapens waaraan be
langrijke ondlerdeelen ontbreken, worden edi
tor 's nachiils over de Poolsche gnens gesmok-
beld) en: de ontbrekendfe deelent worden af-
zondterilijk nagestuurd. :Hlet eenige wat dan
nog behoeft te gebeuren om de wapens weer
bruiikbaar te maken, is de onderdeden Mjieen
te voegen. Op deze wijlze zijn geweren, mi
trailleuses, mijnen-werpers enz.1 via Polen en
Roemehie naar Turkije gezonden. De 'grens-
controie itusschen Duitsdiland en Polen is
ud'termate lalksch, maar de smokkelhandcl is
nu1 ter kennis van1 de politic - gekomen, die,
naar gemeld wordt, krachtige maatregelen
gaat nemen om er een einde aan te maken.
OE B'RITSOHE' SOHIULD AAN
AM10RIKA.
In het Lagenhuis heeft de kanselier van de
Schatkist medegedeeld, dat de hoofdschuld
aan' de Veraenigde Staten bedraagt
/4.135.218.368' dollars, vedioogd met een
bedrag aan rente groot 611.018 685 dollar®,
welke tot nu toe onbetaald. zijn gebleven.
Siinds 1 April' van diiti jaar zijin 30.500 000
dollars van de boofdsotn teirugbet'aiald plus
101.525.000 dollars aan' rente.
'EEN RIEIS VOL TEGENSILAGiENi.
'Elem ambuianoewagen, waannede dOzer da
gen te Londen en oude vrouw, die brandwow-
den' had bckomen, naar het ziekenhuis werd-
vrvoerd, geraakte onderweg zood'anig in het
opgereede, dat men: de vrouw in een anderen
ziekenwagen moest overbrengen. Aamgeko-
mien., bij: het West-London Hospital' deelde
m'en: haar evenwel mede, dat men haar' daar,
wegens plaatsgehrek, niet kon: opnemen.
Daarop bracht men. haar naar een ander zie
kenhuis. :Den vol'gendem dag overleed zijl daar
aan haar vemwondiingem.,
KORfTE ©ERIOHmEN,
'De directie van de tram te Keulen over-
weqgt een verhooging van het trami'arief to!
60: mark per' rit, voor de buitenlanders 150
mark.
Verwacht wordt, dat binnenkont een de-
putatie van vijif man van de Phil'ippijmen naar
Washington zal gaan om' de ouafhankelijk
heid d'ier eilanden te bepteiten.
De Wurtenbergsche regeering is voocne-
mens een wetsontwerp in te dienen, volgens
hetwelk die huizen, die door de elgenaars met
opzet worden verwaarloosd, kunnen worden
onteigend.
Te Aiken hebben1 Donderdag verschil
lende duurterelletjes plaats gevonden. Op de
MaCkt werd'eni een'ige winkelruiten' vemidd1.
Bij dien IHambungsdhen gemeenteraad
zal 'n voorstel warden' ingediend in zake de
sti'chting van1 een instiituut voqr buifenland-
sche po'litie. Met de leiding zal prof. 'Mlendel-
sohn' Biartholdly warden belast.
- De Fransche regeering heeft een de
creet uitgevaardiigd, waarbij! het monopolie
voor de" Fransche scheenvaart tuss'chen
Frankrlijk en Algiers weder wordlt ingevoerd.
Aan buitenlandsche schepen is een1 uitstel van
tien dagen taegestaan'.
De woningnoodi is te Rome zoo groot,
dat Mussolini er tot dusver niqi in geslaagd
Er is altijd vreugde over een zondaar die
zich bekeert.
Nog steeds is ons bijgebleven hoe Burg,
en Weth. bij de aanbieding der begrooting
op 14 December 1920 triomphantelijk vast-
stelden, dat men oudergewoonte ook toen
nog te laat was, maar dat er bij het vorig
jjaar vergeleken ten minste een vooruitgang
geconstateerd kon worden welke gegronde
reden gaf tot de hoop „dat ons niet verflau-
wend streven het volgend jaar het ge-
wenschte rsultaat van tijdige indiening zal
opleveren,"
Jammer genoeg is het toen bij die mooie
belofte gebleven.
Want het vorige jaar werd de begrooting
inplaats van vroeger ruim een week later
aangeboden.
Men was toen ook zoo verstandig om
maar niet meer over dat „niet verflau-
wend streven" te spreken, ja men poogde
zelfs geen enkele verklaring van die te
late indiening te geven, waarschijnlijk in de
hoop dat er daardoor het minst de aan-
dacht op gevestigd zou worden.
En nu is de begrooting voor het dienst-
jaar 1923 reeds in de eerste helft van No
vember aangeboden.
Te laat natuurlijk volgens de gemeente-
wet, maar toch bijna anderhalve maand
vroeger dan een jaar te voren.
Dat is verblijdend, doch nog meer ver-
heugend is het feit, dat Burg, en Weth, ook
thans over het tijdstip van aanbieding ge-
zwegen hebben.
Zij wijzen den Raad ditmaal niet nadruk-
kelijk op hun prestaties, noch doen zij eeni-
ge belofte voor de toekomst.
Het is aan den Raad en aan de geheele
gemeente hun ditmaal op het jaarlijksch
rapport een gunstig cijfer voor betoonde
vlijt en vorderingen toe te kennen.
Verheugenis kan er zijn over een zon
daar die zich bekeerd heeft en voldoening
over de bescheidenheid waarmede hij zich
ditmaal aan elk woord van lof heeft pogen
te onttrekken.
Een der meest interessante stukken van
1 de jaarjijksche begrooting is de aanbeve
lingsbrief.
Dat is als 't ware een begrootingsover-
zichtje in vogelvlucht. Dat is het kijkje uit
een vliegtoestel waarin Burg, en Weth. den
belangstellenden belastingbetaler mee naar
boven nemen om hem van uit het lucht-
ruim eventjes een vluchtigen blik op het
geheele begrootingsterrein te laten werpen.
In breede trekken geven Burg, en Weth.
dan opzet en indeeling te kennen, wijzen
hier en daar een bijzonder opmerkenswaar-
dig punt aan, vertellen een kleinigheidje
van het verschil van den toestand van
thans met dien van een jaar te voren en
min of meer voldaan maar toch niet geheel
ingewijd in allerlei finesses wordt de be-
langstellende belastingbetaler dan weer op
den aardbodem gezet, waar hij gelegenheic
heeft door eigen onderzoek zich eens een
duidelijker beeld van het verschil van deze
begrooting met die van vroeger jaren te
vormen,
„Dat van de U dezer dagen toegezonden
begrooting bezuiniging het wachtwoord is"
zeggen Burg, en Wethouders in den aan-
biedingsbrief ,,zal U niet verwonderd
hebben. Het is U immers evengoed als ons
bekend dat in vrijwel alle kringen der be-
volking over de hooge belastingen wordt
geklaagd en hoewel men met klachten te
dezer zake wel eens wat voorzichtig moot
zijn, is de mate dezer klachten ons toch
een aanwijzing dat er. thans inderdaad re
den tot klagen aanwezig is."
Geheel vreemd is ons een dergelijke ont-
boezeming niet,
Het wil ons voorkomen of wij deze of
een gelijksoortige al eens eerder ge-
hoord hebben.
En is er inderdaad in de laatste jaren wel
een begrooting geweest waarbij men niet
naar een zoo zuinig mogelijk beheer zegdef
te streven?
Of eene, waarin de burgerij niet over
hooge belastingen klaagde?
Es ist die alte Geschichte die immer
neu bleibt.
Dat er reden tot klagen is hebben Burg,
en Weth. bevestigd gevonden door een
overzichtsstaatje, waarin uiteengezet wordt
wat men in diverse gemeenten bij verschil-
lende inkomens aan belasting moet betalen.*
Alkmaar maakt in dit staatje nu juist
niet een erg schitterend figuur, hoewel er
nog verschillende gemeenten op voorko
men b.v. Assen en Zaandam waar
den belastingbetalers het vel nog heel wat
ruwer over de ooren wordt getrokken.
Opmerkelijk is het zeer zeker, dat over
het algemeen in de groote steden als Den
Haag, Amsterdam, Utrecht en Rotterdam
de plaatselijke belastingen heel wat lager
zijn, wat er voor zou pleiten bij de nieuwe
classificatie voor de ambtenaren juist deze
steden onder de minst kostbare stand-
plaatsen te rangschikken.
Dat onderwerp valt evenwel buiten een
bespreking van de Alkmaarsche gemeente-
i begrooting en oip daarop terug te komen,
zouden we slechts dit willen opmerke*,
dat dergelijke overzichtsstaatjes op ons in
den regel heel weinig indruk maken.
Wij gelooven dat het voor degenen die
Alkmaar als een betrekkelijk gering belas-
te gemeente willen voorstellen, even ge-
makkelijk zal zijn een overzichtsstaatje
van andere plaatsen samen te stellen,
waartusschen Alkmaar, wat de op te bren-
gen belastingpenningen betreft, een bijzon
der gunstige uitzondering maakt.
Aan de hand van het in den aanbiedings-
brief gepubliceerde overzichtsstaatje heb
ben Burg, en Weth. getracht Alkmaar als
een der zwaarst belaste gemeenten te sig-
naleeren.
„Dit nu" zeggen Burg, en Weth.
,,lijkt ons nadeelig voor de stad. Wil zij als
tot dusverre haar aantrekkingskracht blij-
ven uitoefenen op een aantal personen uit
de omgeving, wier vestiging alhier wij en
ook de Raad zoo gaarne zien, dan zal daar-
aan zoo spoedig mogelijk een einde behoo-
ren te worden gemaakt".
Dat ziet er eenigszins naar uit alsof
slechts de hooge belastingen de eenige fac
tor zijn, die breede scharen liefhebbers ver-
hindert zich te Alkmaar te komen vestigen.
In normale jaren is dit zeer zeker juist.
Maar er is thans nog een andere faptor die
meetelt en dat is het woninggebrek.
Er zijn in onze gemeente zelf heel wat in-
woners die reikhalzend naar een goede en
niet te dure woning uitkijken en de nieuwe
huizen zijn nog niet in zoo'n overgrooten
getale uit den grond verrezen, dat we re
clame voor liefhebbers uit de omgeving be-
hoeven te maken zich in breede scharen
hoe eer hoe liever in Alkmaar te komen
vestigen.
„Bij den opzet dezer begrooting" zeg
gen Burg, en Weth. „hebben wij ons
van den aanvang af voor oogen gesteld,
dat de plaatselijke belastingen flink ver-
minderd behooren te worden en het resul-
taat hiervan is een verlaging van den hoof-
delijken omslag voor alle aangeslagenen
met 14 pCt. en een herziening van het be-
drag der opcenten op de personeele belas
ting, welke voor een aantal aangeslagenen
eveneens een vermindering beteekent'
Wij veronderstellen dat deze passage uit
den aanbiedingsbrief bij alle ingezetenen
de meeste instemming heeft gevonden.
Belasting betalen is een noodzakelijk
kwaad, een noodgedwongen offer ten bate
der gemeenschap.
En 14 pCt. minder belasting Is voor velen
14 pCt. minder ergernis.
Voor alle gemeentenaren is het de blijde
toezegging, dat de door hen op te brengen
gemeenschapslasten beduidend lichter dan
vroeger zullen zijn.
Het is te betreuren dat vele onvermo-
gende niet-aangeslagenen de blijde sensa-
tie van een lagere belastingaankondiging
niet mede doorvoeld kunnen hebben.
Men begrijpt heel wel, dat wij thans op
het hoogtepunt der confidenties gekomen
zijn.
Belasting is een heel teer punt en een
toezegging van mindere lasten roept bij
alle toehoorders een gevoel van dankbare
bewondering wakker.
Dit is het punt der aanbiedingsbeschou-
wingen waarop Burg, en Weth. zich in ge-
dachten door een enthousiaste groep mid-
denstanders en andere levende belasting-
objecten op de schouders genomen zien om
in triomph de gemeente te worden rondge-
dragen.
Eenmaal weer op den beganen grond,
kunnen zij in den roes der algemeene hul-
diging niet nalaten voor de verzamelde me-
nigte duidelijk te laten uitkomen, dat zij
inderdaad ditmaal zeer verdienstelijk werk
verricht hebben.
„Het heeft ons aldus Burg, en Weth.
„bij den aanvang geleken alsof wij de be
grooting niet kloppend zouden kunnen
krijgen, omdat wij bovendien rekening had-
den te houden met een belangrijke verhoo-
ging van uitgaven, Wij hebben desniette-
min aan onzen opzet vastgehouden en na
veel moeite zijn wij er in geslaagd de be
grooting met een zoo ver mogelijk doorge
voerde bezuiniging sluitend te maken."
Na deze getuigenis van bijzondere pres
taties onder buitengewoon moeilijke om-
standigheden is dan het moment aangebro-
ken waarop een der geestdriftige toehoor
ders alle belastingbetalers tot een driewer
hoera voor het verdienstelijke college van
Burg, en Weth. uitnoodigt.
Over de vraag hoe en waarop thans be
zuiniging toegepast is, spreken wij in een
volgend artikel.
Donderdagavond had de leider Beiersche
nat.-soc., Hitler, zijn aanhangers in zes
groote vergaderingen te Munchen bijeenge-
roepen, waarin behalve hij zelf ook nat.-
soc. uit Hannover, Oostenrijk en Tsjecho-
Slowakije het woord voerden. In alle bij-
eenkomsten sprak ook Hitler, hetgeen hij
kon doen, daar hij de beschikking had oVer
een particuliere auto, zegt het Hbld.
Het aantal deelnemers aan de zes verga
deringen, die overal zonder stoornis ver-
liepen, wordt op 50.000 geschat.
In alle bijeenkomsten werd gewezen op
de onmacht van het parlementarisme ten
opzichte van den wederopbouw en het
nationale eenheids- en afweerfront voor
iiet gansche Duitsche volk geeischt.
GEVANGENNEMING VAN REBELLEN
IN IERLAND.
Een mfficieel legercommuniqu6 van 30
November maakt melding van de gevangen-
neming door de troepen, die in Donegal
opereeren, van 44 man en van het inbeslag-
nemen van enkele wapens en munitie,
Een officieel bericht, gisteravond te
Cork gepubliceerd, meldt dat Vrijstaattroe-
pen een belangrijke vangst hebben gedaan
te Monkstown, waar zij een uit negen
mannen bestaande bataljonsraad van onge-
regeldetroepen arresteerden, die bijeen
was gekomen in een huis ter bespreking
van een aanval op de Vrijstaattroepen.1
Het huis werd omsingeld, waarop de man
nen zich overgaven. Allen zijn bekende re-
bellen, die in dit district grooten last heb
ben veroorzaakt.
ERNSTIGE ONGEREGELDHEDEN.
Bij een ernstigen opstand die Donderdag
te Mexico City plaats had en culmineerde
in een aanval op het gemeentehuis, werden
twintig personen gedood en vijftitg gewond.
De onlusten begonnen met een optocht der
vakvereenigingsmannen, welke was geor-
ganiseerd om te protesteeren bij het ge-
meentebestuur tegeen het defect 7raken van
de waterleiding, hetwelk bijna waternood
tot gevolg had. De politic vuurde eerst over
de hoofden der betoogers heen, doch toen
dit niet de gewenschte uitwerking had,
joeg zij een salvo in de menigte, De menigte
slaagde er later in, in het getoeentehuis bin-
nen te dringen, waar zij waardevolle docu-
menten vernietigde. Bondstroepen joegen
tenslotte de demonstranten uiteen, doch
niet alvorens dezen het gemeentehuis op
vele plaatsen in brand hadden gestoken en
het meubilair verwoest. Gistermorgen
vroeg kwamen de demonstratnten opnieuw
in botsing met bereden politie, met het ge
volg dat nog acht personen werden gewond.
DE STUDENTEN TE INNSBRUCK.
Uit Innsbruck wordt gemeld: De Duitsch-
nationale studenten aan de uniiversiteit alhier
hebben het voorbeeld der Weensche studen
ten gevolgd. Zij hebben den rector den eisch
gesteld, dat alleen professoren' van Duitsche
afkomst en taal tot rector en deken1 benoemd
zullen worden, en dat een „numerus clau-
sus" voor de studenten van Joodsche afkomst
zal worden ingevoerd.
DE EXElCUTIES TE ATHENE.
Volgens een telegram uit Athene in die mi
nister van. buitenlandsche zaken, Politis, inaar
Parijs vertrokken. Zou hij ook al gevaar loo-
pen?
I
