Damrubriek.
mm
S
PLANTA
Ziet Uw DRUKWERK na!
mli a Ti
g" "a a 11
Uneven nit BerUjn,
N.V. tBOEK-, COURANT- en
HANDELSDRUKKERtJ
v.h. Herms. COSTER ZOON,
WTm (Jti
PLANTENBDTER
65 CENT PER POND
Is de voorraad klein, laat
ons dan deze aanvullen.
Matigheid,
IngezoTiden Mede^eeHftgen.
froTinciaal JXieuws
opgewektheid, frissche luCht, geregeltie ga»
woontea, de noodige rust at slaap, liehaams-
beweging m een zorgaame leefwijze is wat
de natuur vraagt cm uw lkhaam in gosde
eonditie, uw nieren gezond, en uw gestel vri]
van wrinezuur te houden.
tfebt gij er ooit aan gedactrt, dat aw pijn
in den rug, hoofdpfjn, urinekwalen en water-
zuchtige zwellingen een gevolg kunnen zijn
van uw leefwijze?
Te zwaar eten>, het voortdurend gebruik
van alcohol, te veel rooken, het zich te wei-,
nig beschermen tegen het klimaat, onmatig-
heid, en het te weinig zoeken van gezonde
Pillen. Deze werken niet op de Ingewanden,
doch zijn eon betrouwbaar en veillg merge-
on tspanning en rust, zullen ongetwiifeld de
nieren meitertijd verzwakken. En dan komt
de last.
RugpIJn, hoofdpijn, urinestoorntssen, wa-
terzuchtige zwellingen, niergruis, en duize-
ligheid zijn verschijnselen van te veel urine-
zuur in het bloed en er bestaat gevaar voor
nier- en blaasontateking en omgeneealijke
nier ziekten.
Matig eerst die verkeerde gewoonten en
sta dan de verzwakte nieraa' bij door een
degelijke ktrur met Foster's Rugp§n NJeren
de inga
zun e
neesmiddel
De
voorzien van de handteekening
Foster op het etiket, zijn te Alkmaar ver-
krijgbaar bij Mierop fit Slothouber 1.75
per doo.
zalem, ja bepaalde bed'den, warem er om be-
nucht, dat de daar verpleegde lijdera regel-
matig wondkoorts knegen. De steritekans bij;
amputatie vani het onderbeen was 35 pet.,
van het dlijbeeni, didnt bij| de heup 96 pet. Van
patienten met open! beenbreukeni d'.w.z. dat
ook de buid venwond was eni de buitewlucht
diusi tot de breukpl aats ton toetredieni, overle-
deni 80 pet.
IHet getal! kraamvrauwen, dat in diien tijld
kraamvrouwkoorts kreeg, was ontsitellend!
groot, terwijll vellen er aan stierven. Soms
neerschte deze ziekte als eent epidemic, totdat
eindelijlk Semmel weiss aantoonde, dat de ver-
toskunaige die smetstof overbracht en daar-
mee deni weg tot verbe tiering opende, op de-
zelfde wijize als Lister het voor de wondbe-
handeling deed.
Dergelijke toestanden kunnen Wij ons thans
haast niiet meer voorstel'lcn. Het groote con
trast tuschen toen en nu k&ni niet duidelijker
worden aangetoond dan- door te wijzen op de
resulitaten gedunende den oaring van 1914
1918. De torn toegebrach'te verwondin.
overtroffen zoowel in getal als in emst ailes
wat tot dusverre bekrnd was. De meeste won-
den ontstonden door geschutvuur en de ver-
nieling, door springende granaten enz. te-
weeg gebracht, was otttzettend. En toch zijn
van de in goecfe hospitalen opgenomen solda-
ten slechts 2 pOt. overladen.
Het is Pasteur, die de fundamenten heeft
gelegd voor deze praehtige resultaiten. Wel
zijn er tal van wijzingen gekomen in de oor-
spronkelijk door Lister voorgestelde wondbe-
handeling met het afsluitend verband, aange-
legd onder voortdurende verstuiving van een
carbol-oplosing. Het kon eerst na eenige er-
varing blijken dat, juist andersom als bij
zoovele gistingsprocessen, de smetstof voor
won'den in den regel niet in1 de lucht aamwe-
•zig, doch wel te vinden is aan de voorwer-
pen van het dagelijksch leven. Het doel is
dan ook thans om de wond vrij te houden van
aanraking met alle voorwerpen, waaraan
zich smetstoffen kunnen heboen vastgdiecht.
Dit is de zoogenaamde aseptische methode
(a-sep-sis het afhoudten van smetstof) te
gen over de anitiseptische (anti tegen),
waarbij1 a Her lei on tsmettings-m iddelen wer-
den gebruikt volgens een zeer ingewikkeld
voorschrift, reeds door Lister gegeven, doch
dat thans nog alleen historische waarde be-
zit.
De onderzoekingen van Pasteur s.praken
zoo Inid, dat hi}, hoewd zelf geen medicus, in
1873 tot lid van de Academic de Mededne
werd benoemd. En zdf behoefde hij; geen on-
derwerpen te zoeken. Men zocht hem om de
meest verschillende vraagstukken op te Gos
san. Behalve de uitkomsten van zijn onderzoe
kingen over gisting, die van groote pradtische
beteekenis zijn voor alle industrieen, die gis
tingsprocessen toepassen, heeft hij voor
Frankrijk schatten weten te houden door zijn
geniale onderzoekingen over ziekten der zij-
dewormen, wdke cultuur zou zijn ten onder
gegaan, indien Pasteur, die zdf voordien nog
nim!mer een zijdeworm had gezien, niet juist
niog bijtijda de oorzaak van de ziekte had ont-
dekt en tevens de middelen aangegeven om
haar te genezen.
Verder zijn bdoend zijn onderzoekingen
over miltvuur, kippen cholera, etterfcoortsen,
beenmergontsteking, vaccinatie, vlekziekte der
varkens. Maar mogelijk ia hij nog het meest
bekend door zijn werk over de hondsdolheid.
heeft geleverd, dat de wetenschap ook voor
het maarschappelijk leven van groote betee
kenis kan zijn. Millioenen menschen hebben
leven en gezondhdd aan Pasteur te damfcen,
de industrie heeft door hem miHioenen gul
dens verdiend en is voor nogmaals millioenen
schade bewaard gebleven. Huxley wees hier-
op reeds in 1871 door te zeggen, dat de ont-
dekkingen van Pasteur voidoende waren om
de oorlogsschatting van 5 milliard te dek-
ken, die Frankrijk aan Duitschland betalien
moest. En toen waren zijn onderzoekingen
over miltvuur, vaccinatie enz. nog niet eens
begonnen.
De huldiging op zijn 70sten verja'ardag,
3 jaren voor zijn overlijden in 1895 was dan
ook wel verdiend. En het was earn verheffen-
de gedachte, dat op zijn honderdsten jaar-
dag, in een tijd van zoo groote malaise, toch
Meek, dat de groote vereering van de inte1-
lectueele wereld voor het genie nog niet was
uitgedoofd. Ed het was een gelukkige greep,
om naast de mondelinge huldiging, de na-
gedachtenis van den grooten meester te eeren
door het houden van een tentoonstellling van
allerlei wat op het werk Van Pasteur beirek-
king heeft, met de inrichting waarvan vooraf
jkvr. van Riemsdijk zich verdienstelijk heeft
gemaakt.
H. A. S.
Aan de Dammers!
Met dank voor de ootvangen oplossingen
van probleem No. 732 (auteur Kleute).
Stand
Zwart: 2, 4, 7, 9, 20, 28, 38 en dam op 15.
Wit: 13, 21, 24, 29, 30, 34, 37, 39, 40, 49.
Op loss in g
1. 24—19 1. 9:18
2. 19—14 2. 20 9
3. 29—24 3. 15:35
4. 49—43 4. 35 39
5. 34: 1!
Een praehtige ontleding.
Goede oplossingen ontvingen wij van de
heeren: W. Blokaijk, P. Dekker, P. Deugd,
D. Gerling, J. Dik Jr., J. N. K., G. J. v. d.
Ploeg te Alkmaar, J. Smit te Heerhugowaard.
LEERZAME SLAGZETTEN.
E>e beide volgende standen zijn van) M. J.
Bergier.
"r. Mr ff*
ZWart: 5/8, 10, 13, 14, 18, 19, 20, 23, 24,
26,29. 11 i
Wit: 17, 25, 27, 30, 32, 35, 37, 38, 39, 41,
42, 43, 46, 48.
Wit speelt:
1. 17—12 1. 8:17
2. 37—31 2. 26 28
3. 27—22 3. 18 27
4. 39—34 4. 29 40
5. 35 44 5. 24 35
6. 44—40 6. 35 44
T. 43—39 7. 44 33
8. 38 9 8. 14 3
9. 25 1
In den tweeden stand:
Zwart: 2, 10, 11, 13, 14, 15, 17, 19, 21,
22, 25, 26, 28.
Wit: 24, 30, 34, 35, 37, 38, 39, 41, 42, 44,
45, 46.
En hoe aamlokkelijk het ook zou zijn om over
al de genoemde ziekten uit te weiden, dwingt
de noodzakelijke beperking om het te latcn
bij nog enkele wooraen over de hondsdolheid.
Tegen deze verschrifekeliike ziekte, die na da-
van vreeselijke kweiHng als regel tot den
bod voerde, was geen enkel geneesmid'del be
kend. De smetstof komt voor in het speeksel
der zieke dieren maar ook in hersenen en
ruggemerg. Pasteur kweekte het gif bij ko-
nijnen en verzwakte het door het zieke rug
gemerg te drogen. Door nu hi nden te enten
met zulk merg, eerst van 14, den volgenden
dag van 13, dan van 12, 11 enz. dagen oud1,
kon hij het zoo ver brengen, dat ten slotte het
on verzwakte gift werd! vcrdragen zonder em-
stige verschijnselen te veroorzaken. De geluk
kige omstandigheid. dat de ziekte eerst uit-
breekt, weken nadat de persoon door een dol
dier is gebeten, maakte het mogelijk dit pro-
cede bij gebeten personen of dieren toe te pas-
sen, nog voordat de ziekte was uitgebroken.
De eerste jongen, Joseph Meister, op wien de
kunstbewerking werd toegepast, bleef ge
zond en was na jaren nog in dienst als con
cierge van het Instituut Pasteur.
Want Pasteur heeft het voorrecht gehad,
nog tijdens zijin leven te worden begrepen en
gewaardeerd. Behalve vele onderscheidingen,
zooals lid van1 de Academie de Medecine, van
de Academie Franpaise, was de kroon op zijn
werk de opridhting van het Institut Pasteur,
dat in 1888 geopend werd en sedert in vele
plaatsen der wereld zusterinrichtinigen heeft
zien verrijzen. Terecht werd er door Sprontk
op gewezen, dat Pasteur het tastbare bewijs
wint wit door:
1. 24—20
2. .34—29
29 711
42—38!
44—39!
35—30!
37—31
41 5!
3.
4.
5.
6.
7.
8
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
15 :24
25 32
2:11
32 43
43 34
34 25
26 37
voor deze week:
PROBLEEM NO. 733
van P. KLEUTE Jr., den Haag.
Zwart: 4, 9, 13, 15, 17, 18,26, 27, 36, dam
op 22.
Wit: 20, 24, 28, 33, 34, 37, 38, 40, 41, 42.
Oplossingen voor of op 13 December,
Bureau van dit Blad.
Berlijn, begin December.
Tooneelioorlog. De staking der
Tooneelspelers. lEen drama uit den
Boerenoorlog.
Wij onidfervinden een sensatie, zooals we er
nog geen beleefd hebbener is een tooneel-
oorlbg uitgebrdkeni, die met hantstochtelijke
heftigheid woedt. Wlat men nooit voor mo
gelijk had gehouden, is geschied de too
neelspelers staken! Hunne eischen betreffen-
de het honorarium over 'November en De
cember want allle honoraria moetten1 bij de
ongelooflijke Duiltsdhe financieele vertooud'in-
gen iedere maand opnieuw geregeld worden,
VOEOZAAH HEERLilK VBDRDEELIC
z)ijn door die directeuren niet geheel inge- willigeni, niet ontbroken, die eerst door woon-
willigd en1 dus hebben ze den arbeid neerge- den of door zachit geweld tot solddariiteit met
hun collega's gedwongen moesten worden.
Daarbijt heeft het ook aan' grappige inter
mezzo's niet ontbroken1. Waar tooneelmen
schen aan net werik zijta, kani dat niet uit-
blijven. Een van 'de directeuren had een1 aan-
wijzing gegeven1. dat hij: de aan'gekondigde
„stakingsposters" door de massieve krachten
onder zijlnl theaterknechts in toom zou hou
den. Daarop versdieeni voor zijn schouwburg
een groep van1 breedgesehouderde,
estalten, tegen wie de heeren theaterknechts
Het is de eerste maal, dat kunstenaars,
dat „intefcotuieele arbeiders" in't algemeen1,
zooals men tegenwoordiig ini Duiltschland
zegt, tot een dergelijkan staip besloten heb
ben. Daarini I'igt de buitengewone beteekenis
van deze gebeurtenis. Stakingen van* arbei-
djers en beambten zijin iin 'Berlijn sedert de
revolutie aan de orde van den dag. Er is geen
vak, dat niet herhaaldeliik deze bijzondere
vreugde beschoren is. Urn de indlustrie- en za-
kenwereldi is daardoor voortdurend voor af-
wisseling igezorgd,
Zoo juist hebben; die beambten van de Ben-
iijnsche ondergrondsche gestaakt, zoodat
dit belaingrijke verkeersmidddll Still1 gelegd
werd'. Zooieta wind't de bevolking niet meer
op.
Maar dat nu ook de tooneelspelers zoo goed!
als de vuilnismannen en transportarbeiders,
boekdruklkers en) winkelbedienden tot deze
strijdknielthode overgaani, «he bijna uifcsfuitend
dloor vakvereenigiinigen wordt toegepast, had
men toch niet verwacht. iHtet was vroeger ook
niet mogelijk geweest. Slechts de onbeschrij-
felijke hood van den tlegenwoordigen Itijd kon
een zoo merkwaardig versch'ijtasel veroorza
ken. Wie iln den heeten sfenijd gelijfc heeft, is
moeffijk uit te maken. Die sdhouwburgdirec-
teuren1 beweren, dat ze 'geen hooigere gages
kunnen] betalien. Ze zoiuden dan, als hun in-
stellingen nog zuillen renldleeren, de nu reeds
voor gewone stervelingen 'onbetaalbare en-
Itrteprijzen) ween- mioefen verhoogen, en1 dat
zou weer tengevorge hebben, dat het publiek,
dat deze enorrne kosten1 niet 'd!ragen kan, de
sdiouwbungen zou vermijden). Dait klinkt wer-
kdijfc lalileszins geloofwaardig.
iDe tooneelspelers daarentegen beweren, dlat
ze niet leven kunnen, als nieit het minste ho
norarium viastgestelld' wordt op 62000 !Mark,
en dlat moet mien1 helaas ook van hen geloo-
ven. Hierbijl komt nog iets. iDe tooneelkunste^
naars kondeni zich tot nu) toe voor het groot-
Ste deet red'den, doordat ze een aanzienlijke
nevenverdienste in het spelen voor dte film
vonden1.
Maar het is een puMieki geheim, dat de
Duitsche film-industrie, zich op het oogenMik
in een moeillijke crisis bevindlt. 'De reusach-
Itige kapi'talen, die hiar vereisdht worden, zijn
bijna Met meer bij' elfcaar te krijlgen. Zoo komt
het, dat 'die tooneelispelbrs in dubbelen nood
geraakt zijn.
Wat edbter die igrootiste verwondering ver-
oorzaakt heeft, is het feit, dlat bij' deze eigen-
zinii'ige, onberekenbare, van luimen en stem-
mingen alfhankelijlke menschen thans over de
heele -liinie de grootste eenheidl heerscht. Ieder
weet, hoeveel eerzucht, concurrentie, ijver-
zu'dht en afgunst anders in die tooneelwereld
heersdhlt. Met een slag schijht dat allies plot-
seling vergeten te zijin. Z'ijl alien zijn door de
zorgen van1 den tijld aanfeengesmeed, mannen
en vrouwen ja, zooals dat dikwijls het
geval is, de vrouwen zlijti nog radicaler dan
de mannen. !Nbg voor een jaar was aan' een
dergellijlke eenheid niet te denken. 'De groote
organisatie van de tooneelspelers, „Allgemei-
ne 'Deutsche Buhnengenossenschaft", was
Itoentert'ijd ook reeds machtig, maar juist de
beroemdste llladlen van het gilde toonden veel
lust, de vaste gelederen der leden te verbreken.
IHet geniootschap heeft zich edhter steeds
sterfcer tot een vakvereeniiging ontwikkeld, dat
beteekent, haar streven was er vooral op ge-
richt, de zwakkeren1 onder hen te beschermen,
hun drageliijlke ilevensvoorwaarden te verze-
keran. Daardoor werdem de .uitgaven van de
directeuneni voor de groote massa llager per-
soneel aan hun schouwburg zoo groot, dat de
eerSte-rangs tooneelspelers moesten vreezen,
dat er niet genoeg middden zouden' overblij-
ven, om hun rechtoatige hoogere aanspraiken
te bevred'igen. 'Er ontstand een beweging van
de „Prominenten", zooals men hen toenter-
tijd noemde, die hun belangen zelf wilden
bdhlartigen. De diredteuren zagen deze huii-
sellijke itwist in het geniootschap mesmuilend
aan. Maar hum verwach'tinign werden be-
schaamd. IDe „ProminenteM' zagen sr~",;'y
in, dat ookl ziijl zel slechts dan nun invloed
op den d'uur behouidlen kondm, als ze zich
vast aansloten bij' hum collega's. Zoi) vond
de mu uitgebroken Itooneelstrijd de tooneelspe
lers eensgezind, enl im de vergaderingen der
stalkers, die inui iederen avondi tot in den
nacht geh'oudlen wordeni, kom men alle beken-
de koppen vinden, die het publiek anders in
de schouiwburgen toejukht.
iDeze vergaderingen boden onvergetelijke
tooneeien. 'Men bemerkite, dat de kunseltmaars
ook van' de arbeiders gelieerd hebben. Als uit
dent grond getooverd, was ploteeling een „sta-
kinlgleiding" aanwezig, die verbazing wee
kend punctueel functionneerde. Er werden
werkelijk uitstekende redevoeringen; gehou
den. met 'n temperament en 'n stemomvang,
zooalS den fabriefcsaxbeider niiet ten dienste
staat. Eiem van de vroolijkste en' luimigste
BeHijtasche tooneelspelers is Oskar SabO', een
fidele fcerei, niet alleen een meester in de be-
minnellijke vertolking van komische figuren,
maar ook in het zingen van coupletten, die
hij liefst zelf met viool of de guitaar bege-
leid't. En juist deze Oslkar 'Sabo is de omtstui-
migste aigitator van' de staking, aan wien®
lippeni idle duizendem, die de vergadering bij1-
wonenl, onder lademlboze stil'te hangen. 'Hij1 en
zijn fcameraiden in bet oomi'te zijn onvermoeid
om de uit zoo verschillende eliementen be-
staande meniigte in bedwang te houden. Zij
vinden dagd'ijks nieuwe propagandlamiidde-
len uit. In ae cinema's, de cabarets, de variete-
theaters worden1 Itoespraken,' igeh'ouden. Op
straat worden vl'ugs'diri'ften verspreid. Voor
de groote sebouwburgen worden werkelijke
„sta'kin[gsposters", opgesteldl, want het heeft
aiaifcuuriijfc, zooals niet anders te verwachten
was, ook aan enkele „ondexkruipers", arbeids-
sportieve tooneelspelers, werkelijke Hercules-
;estaltei
et niet d'urfden opnemeni.
In een drukke straat in West-Berlijn bevond
zich onder de vlugschriftverspreiders ook de
booge igestalte van den toon'eelSpaler Wes-
termeijer, die, zooals hij gewoon was, ook
hij deze gelegenheid een monocle in het oog
dlroeg. Eten arbeider kwam voorbijl en zei iro-
nischi: „De nood der Monocle-dragers
Diaarop stalk Westeimeyer kallm glimllachtend
zijin monocle in zijin zak, haalde zijn briil te
voorschiijln, en zetfce die op den neus. iHlet pu
bliek, dat diieht arm de groepi heemstond', fach-
te. „Ich madhe Maske," zei de heer Wester-
meyer en' had! het speli igewonnen.
Wat de staking wezenlijk ondfersteunde,
was het reusadhltige vermogen, dat de Buh
nengenossenschaft" iin' l'ange jaren1 opge-
spaard heeft. 'Deze middelen alleen stelden
haar reeds in staat, ieder, die den arbeid
neergelegd had, en' behoeftig was, voor alles
dagelijks 1000' mark uit te betalen. Maar af-
geziem daarvan, stroomden Wt'terldjk dage
lijks nieuwe geldsommen toe. IDe „Pnominen-
ten" steldlen de een' na den anidler, 'groote
sommen ter besch'ikking. IBuitenil'anders, die
in Berlijn vertoevem, vooral buitenlianadsdie
kunstenaars, droegen aanzieniijke bedragen
bij. Im de gebouweni van bet geniootschap
zellf in de Keithstraat, werd' een noodkeuken
voor hen opgericht, idle anders in de kaotine
van hunt theater gewoon1 zijn te eten. Ed de,
gelliefdste, moo-iste IBerilijlnschie itoon'eelsped-
sters, beschouwden' het als een genoegen, ha
re buishoudelijlke talemten te toonen, door in
te fcoopen, te kofcem en' te bedienen. Van alle
kanten kwamen1 sympath'ie-betui'gingen in.
Zelfs de groote vereenigingen' van tooneel-
spelers in) Duiltschland, Oostenirijlk, Tsjecho-
Slowakijle en1 in Zwi'tserland! verkl'aarden, dat
ze niet zouden dulden, dat iemtand, die in
Berl'ijn, ials „ondcTkruiper" optrad, ooit weer
in eeml schouwburg in hun land zou spelen.
INu, de igroote sltrijid zal wel weer beda-
ren. Ails deze regelS in dirufc verscMjnen,
heerscht en waarschijnll'ijfc reeds weer vrede
en eendraoht. Op het oogenblik spelen in
Berlijo fei'telijk alleen de Staatsschouwbur-
gen1, het Opperfiaus em het Schauspielhaus,
waarvan de medewerkers ails staatsambtena-
ren maar andlera nonneni wordlen gdiono-
reerd en daardoor er beter voor staam dan
de kunstenaars, dte iaan partial liere theaters
verbonden zijin.
'Behalve ideze hetjben er nog bijzondere
voorstel'l'inlgen plaats, dte door de stakimlg-
leiders naar hun beSte krachten' geensceneerd
worden. IHet publiek wordt echiter ongedul'dig.
Eh de idlirecteuren? Ze berdoenen'met ge-
mengde gevoelens de fcolossale vermindering
van hun inlkomsten, juist in den tijd' voor
Kerstmis, als IB'erliijln door vreemdel'ingeu
overstroomd wordt. Ook hunne halsStarrig-
heiid) zal wel' versl'app'en.
Juist de laatste wCken' had een belanaigrij-
ken bloei van het Berlijnsche theaterwezen
gebracht. Blij'zomdler oprien' heeft dlaarbiji een
zeldzame gebeurtenis gebaard: de eerslte op-
voering van eenFransch tooneelStuk, dat
in Frankrijk nog nooit gespeeld is. De auteur
is Romain ROillarndL de groote Fransche strij-
der voor het pacifisisme, en zijn stuk was
een drama uit den Boerenoorlog. 'Hielt dlraagt
den tital „De Tijd za'll kom'en", en is reeds
twintig jaar geleden geschreven, niet alleen
omtstaan. uit verontwaardiigimg over dan lEn-
gelschen inval iin dfe Zuid1- Afriikaansche repu-
blielk!, die toenltertijd zoo heftig im Frankrijk
losbarstte, maar ooki uiit een- opstandige, uni-
venseele stemming, die den oorlog in't alge
meen verafschuwt. Onverbidemd wordlen de
voorvalllen uit dien Strijdi van de 'B'oeren ten
tooueele gievoerdi. IDe lEngelsche veldmaar-
schalk, die in weilkellijkheid ILord Roberts
heette, beet h'ier Lord) Clifford. We kennen
den1 aanvoerdter dter IBoerem iDe Wet bier
treedt de wediuwe van dem gevaien comman
dant „de Wit" op. Haar jomge zoom neemt,
half onbewust, wraak op' de veroveraars en
schiet den Britschen generaall neer. Clifford1
is echiter van Rolland's stami. 'Hij; is een sol-
daat, die zij'n plicht doet. 'Mlaar in zijin bin-
nenste knaagt de twdjlfell, of dit heele oorlocs-
werk geen' onrecht aian de^mensoheid is. De
debattee, die faijl melt de landfere Etigelsche
offideren' voert, fclinken nu, alsof ze niet af-
komstig zijin uit diien lang geldden' Afrikaan-
schen veldfocht, maar im dem Eluropeeschen
oorlog, die oomiddeMjfc achter ons ligt, met
de gramafoom zijn opgenomen'. Als de solda-
ten op 'n regenaohlt'igem avond om een
fcampvuiur zitten en over den hel van hun
krijlgsbestaani morren', gelooven de Berlijn
sche toeschouwers onlze Duitsche „Fdld|grau-
en" van 191® te hoonen.
De tweed'e acte eindigt met een' machtig,
dichltierlijki visioen. Uit een' van de beruchte
concentratiekampen van de gevanigen Boe-
ren odk dit detail ontbreekt niet is een
jonge Italr'aansche vrijheidshelld, die met hen
vooht, uitgehroiken. E'en 'Eingelsche soldaat
roepti hern aan. Sdhoten valilen. IBeddlen' war
den1 doodlelijk gewond op het toomed! gebracht
en stervend omarmen de vij'anden elkaar als
broeders. Zoo vergeeft ook de stervende
veldmuarschulk den knaap, die 'hem doodde.
,.Ik kan niet meer baten," zegt zijn moeder,
die tot nu toe slecMs aan blioedige vergelding
dacht. De tijd1 zal komen, denkt Romain
Rolland, dat alle menschen zoo denken, al
ien' diem oorlog verwenschen, alien zich broe
ders gevoelen.
Werkelijk? Zal ze komen?
DR. MAX OSBORN1.
AF'LOOP VAN VERKOOPING'EN
Uitsl'ag veiling bij opbod gehouden op
Donderdag 7 December 1922i, ten overstaan
van notaris J. van der Veen; te Alkmaar, van
de villa genaamd „Dekemastate" met tuin en
tuinhuisje aan den. Kennemerstraatweg te
Alkmaar, kadaster Sectie E. no. 733, groot
6.88 aren 14'800.
De afslag blijft bepaald op Donderdiag 14
December 1922, des avomds 7 uur, in het cafe
..Central" te Alkmaar.
UIT OTERLEEK.
Dondendagavond hield de Tooneelvereeni-
ging „Kunst naar Kracht" hare eerste open-
bare bijeenkomst in dt winterhalfjaar, in het
lokaal van den heer O. de Vries, al'hier. Deze
bijeenkomst droeg een feestelijk karakter, om-
dat „Kunst naar Kracht" dezen dag haar
tienjarig bestaan zou berdehken', en de ver-
sierde zaal kon haast aan al de belangstellen-
den geen plaats verleenen, zoodat de voorzit-
ter, de heer P. Slot, met recht bij de opening
der vergadering kon zeggen, dat hij dankbaar
gestemd was bij de verwelkoming der kunst-
lievende leden en de overige belamigstellenden,
waaronder leden van de learners „Aurora" en
,,Eendracht maakt Macht" te Stompetoren.
Spr. zou gaame de eereleden ook hier hebben
gezien, vooral de heer Spaargaren, die tot
voor drie jaren de moeilijk te missen leiding
gaf aan de repetitien, want zonder goede lei
ding is het zeer moeilijk om bij het gaan en
komen van werkende leden, stukken op te
voeren, dte boven het middelmatige gaan. Ook
in deze tien jaren heeft de Tooneelvereeniging
vele harer beste, d w.z. meest ervaren leden
zien heengaan, die door jongeren moesten
worden vervangen en zoo staan nu de leden
ten tooneele gereed om als eerste nummer van
t programma op te voeren: „Een Kerst-
avond", waarvoor zij uwe welwillende aan-
dacht vragen. Met dezen wensch was de ver
gadering geopend en werd voor't eerst „ge-
haald" en luisterden alien met aand'acht naar
de vertolking van het emstige tooneelspel,
dat ten voile die aandacht waardig bleek te
zijn en vooral in't tweede bedrijf, slot-scene
een zeer diepen indruk maakte waar het doch-
tertje van Dora, de jongejuffrouw A. Kramer,
onopzettelijk haar moeder, mej. A. Vergaaij1,
die ccti1 tiental jaren geleden door den vader,
P. Slot, verstooten, weder in vader's armen
voert, om, als voor jaren, weder het Kerst-
feest in huiselijken kring te vieren.
H'ierop werd pauze gehouden em konden de
werkende leden zich voorbereiden voor de
opvoering van het blijspel „Pcnsion Schol-
ler", met welke opvoering de spelers en speel-
sters, 15 in getal, zeer veel eer inlegden, zoo
dat het publiek zich gaame een lange pauz,e
tusschen de bedrijven getroostte en zich aan
't einde van 't derde, 't laatste bedrijf, spon-
taan uitte ten teeken van groote tevredem-
heid over hetgeen „Kunst naar Kracht" voor
't voetlicht had gebracht.
Door dokter H. Heringa werd de kamer ge-
complimenteerd namens de zustervereeniging
Aurora". Het verheugde spreker, dat „Kunst
naar Kracht", trots hare vele tegenspocden,
lan't einde van haar tienjarig bestaam zoo-
veel leden heeft gewomnen en wenschte deze
geluk met het groote succes dez,en avond be-
haald, vooral met de opvoering van het inge-
wikkeldeblijspel. Spr. hoopte, dat dit succes
zoo moge blijven en dat „Kunst naar
Kracht" moge toenemen in bloei, opdat zij
met haar zflveren feest, evenveel, zoo niet
meer belangstelling ondervinde!
Met en hartelijk woord van dank aan den
heer Heringa, voorzitter van ..Aurora", aan
de kunstlievende leden en aan de overige
aanwezigen voor de aanmoedigenide bijvals-
betuigingen dezen avond gesdionken, sloot
de voorzitter de vergadering.
Een gezellig samenizijn met afwiisselehd
,.bal" gaf een waardig slot aan dezen feest-
avond.
Nog dient gemeld, dat de grimeur, de heer
Loevens, uit Alkmaar, zich wederom zeer ver
dienstelijk heeft gemaakt met het keurige kap-
pen en schminken der heeren en dames, elk
naar hun te vervullen rol.
DORPSTOESTANDEN
VAN 50 JAREN GELEDEN.
Men schrijft ons:
Er werd in de courant eens eerne opmer-
ging gemaakt over een primitief raadhuis op
een dorp in den omtrek. Een kapotte marme-
ren schoorsteenmantel, primitieve stoeien,
geen zitplaatsen apart voor de persHet
oude raadhuis was niet veel meer dan een
zolderkamertje, men kon bijna met de han-
den wel tot de balken reiken.
Marmeren schoorsteenmantel nooit van
gehoord. Een tafel met green kleed, wat
stoeien, een kast, waarop bij' huwelijkem
plechtig de hoed van den bmigom werd ge-.
plant, ziedaar alles.
Aparte zitplaatsen voor de pers. „Pers,
wat is zuk nou?" zouden de raadsleden ge-
zegd hebben.
In 't gangetje stond' een meubel ten alge-
meenen nutte op den grond en toen de bur-
gemeester eens opmerkte dat daarvoor wel
eens een nachtkastje kon worden aangeschaft,
was er eem typische dorps-autoriteit, die met
een overtuiging een betere zaak waardig, be-
weerde daarvoor wel te zullen zorgen.
Op een latere raadszitting vond men in't
gangetje een waschtafel en in de opening voor
Hen kom was vorenvenneld meubel gezet op
VSKS
