AlKmaarsche Courant
Een muziektuin in den Hout.
Vraag en Aanbod.
DGgeneugtenvaneen
Honderd Drie en Twintigste Jaargang,
Zaterdag 9 December.
So. 291. 1922.
BURGEMEESTER en WETHOUDERiS
van ALKMAAR zullen op WOEN'SDAG 27
DECEMBER a.s. das nam. 1 \Y> uur biji open-
bare inschrijving ten Stadhluize aaribeste&efl.".
de levering van het voor den
dienst der gemeente en van hare
instellingen in den ruimsten zin
genomen, benoodigde DRUK-
WERK voor het jaar 1923.
'De gezegelde inschxijlvingsbilj etten moeten
op den dag der besteding v6or des namid-
dags 1 uur tier gemeente-seeretarie bezorgd
zijn.
De voorwaarden voor de aanbesteding lig-
gerii ter gemeente-secretarie ter lezing op ae
uren waarop de -Secretarie voor het publiek
geopend is.
AFSLUITING VERKEER.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van ALKMAAR maken bekend, dat de
HOUTVAARTBRUG IN DEN BERGER-
•WEG BIJ DE WOGNUMSCH-E BUURT,
NABIJ DEN SPOORWEGOVERGANG,
voor het verkeer, uitgezonderd voor voetgan-
gers, ZAL ZIJN AFGESLOTEN van DINS-
DAG 12 DECEMBER a.s. des voorm. 7 uur
tot en met DONDERDAG 14 DECEMBER
d a.v. des nam. 10 ur.
Burgemeester en Weth-ouders voornoemd,
W. C. WENDELAAR, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
Het in Zoo menig opzicht good geslaagde
miuiziakconcours van den afgeloopen zomer
is den liefhebbers van muziek aanleiding ge
weest opnieuw de noodzakelijlkheid te beplei-
ten van het anders inrichten van de gelegen-
heid tot het geveni van concerten in den Hout.
We zeggem: opnieuw, want hoe ou-d is
reeds de -kl-achit van den, directeur van het
iStedelij'k Muziekkorps, den heer Maas, over
de plants van den muziektemipel, en zeker
staat hiji ni'et 'alleen in dezen.
Om iets te noemen, is niet de klacht van
Jan en alieman, dat er veel te weinig zit-
p-l-aatsen zijin 'als er concert is? Men kan
zeggen: laait de menschem lid worden o! van
de Buiten)- of van de Burgersocieteit. Zeer
zeker zouden veleni d'aartoe overgaan, als die
terreinen minder toil en tochtig warenl dit
geldt speci'aal voor de- Buitensocieteit en
wat meer aanlokkelijk. Zij habben een tijld ge-<
had dat ziji vol-deden, zeker, maar sinds en
ook hier ter stede meerdere veel aangenamer
zitgelegenihedeni werden: geboden, was dat
niet meer het geval. iHet duidelijtoste bewijs
daarvoor is, dat reeds in 1014 de erfp-ac hts-
canbn voor de Buitensocieteit van 017.50 op
72.50 teimiggebracht werd als gevol'g van
de slechte financi-eele uitk-omsten der exploi-
tatie.
Doordat het publiek zich alzoo weinig
'aangetrofckien kan gevoelen tot de societeiten-,
blij-ft het voor 'het grootste deel buiteni die
terreinen, waardoor die Kruislaan, om onge-
lukken te voorkomen, gestremd meet worden-
Voor het verkeer, teltoens ate er concert is.
Maar toan men in tijid-en van -een zich steeds
uitbreidend verkeer blijVen doorgaan met de
stremming van diem weg, die de beste ver-
bindingsweg vorm-t tusschen Kenmemers-tpaat-
weg en Westerweg? Deze vraag toan n-aar de
meening van zeer velen zetoer niet anders dan
in oirtkennenden zin w-ordeni beantwoord.
Maar het zwaarst blijven natuuriijk we-
gen de bezwaren van den directeur. -en de
feden van het ortoest enl de commissie voo-r de
stedelijfce miuziek (de h-eeren Ohlen, Slinger
en IJpmia)-, omdat toch in de allereerste
plaats moeteni worden bcoogd de belangen
van bet stedelijto muziekkorps -en -er naar
m-oct worden gestreefd de concerten in den-
Flout tot hun recht te doen komen, wat in-
derdaad ate eeni belang van. de heele stad! -lean
worden aangemertot.
iB-ehalve grievenl over de plaats van den
oiiuziektempjel wordt van -genoemde deskun-
digen ontevredenheid over de inrichting van
dien tempel gehoord.
Biji de officieele ontvangst ten sta'dbuize
van deeln-emers aan het in den aanhef ge
noemde muziekconcours gaf de heer Ohlen
uiting aan zijn wensch, dat de muzi-etotempel
nog eens zou worden vervang-en door een
nisvormilg gebouwtje zooals toen- op
Doeleniveld was ingericht. Deze nis is
bleken zoo goed te vol doen, dat zij1 in het
Oct.nommer va-n „Musdca", tijdschrift gerwijlc
aan de instrumentale muziek, genoemd were
„een muzieknis van zoo'n toeturige bewerking
en van zul-k een, accoustieto -als mien zelden
zal gezienl en gehoord hebben." En toch was
het maar een houten gebouw!
IHiermiee Zijn we weer getoomenl bij het in
den aanvang geschrevene: het muziekcon
cours is aanleiding geweest tot -^et -opnieuw
bepl-eiten van de n-oodzakel'ijtoheid van het an
ders inrichten der gelegenheid tot het geven
van concerten in den IHout.
Wij; hiadden van de gehoud'en! bespretoingen
gehbord- -en h-ebbeni daarom geinform-eerd bi
den- weth-oudier van publidtoe wertoen, mr.
Leesberg, of er reeds een oplo-ssing was go-
vonden en, zoo ja-, weltoe. De inliehtingen, die
ons werden gegeven, deden- ons zien, dat er
ind'erdaad met ernst en' ijVer gezocht was
naar een oplossing, d'i-e aan de verschililende
bezwaren tegemoet toon fcomen.
Verschillend:e confer-enties met de stfatos
genoemde autoTiteiten hebbenl plaats gehac
en later-ook met de besturen- van de beide
sotieteiten, Wei is het stedelijto muzi'ttotoorps
onaf-bank-elijto Van- die societei-ten (zij- exploi
teeren op zichzelf en het toorps wordt door de
gemeente betaald1), maar omd'a-t de plannen
gingenl in de riehting van een muziektuin.
moesten die besturen d'aar in getoend- worden.
wij! bij de stichting van dlergelijltoeni tuin de
exploitatie van de societeiten zo-u vervallea
Hun moest dus gelegeinheid worden gegeven
om tot opheffing te geratoen. Die za-ak li-ep
tot een goed einde.
N'ad-ere plannen toondeni dus worden be-
sprofcen en het resultaat dlaarvan te gewdest,
d'af aan de inrichting van eeni m-uzi-etotuin is
vastgehoud'en. Wij' hebben het uitgewerkte
plan en de teekeningen gezien en meenen-
goed- te doen in algemeene tretotoen er iets van
med e te deel en.
IHet terrein- d'an, waar men deni muziektuin
denkt in te richten -maatot een- deel uit van den
z.g. Middenhcut en is gelegen ten Z.-W. van
het tegenwoordige gebouw van de Buitenso
cieteit. Het wandelpad van de Vierstaten
naar de Kruislaan zal met eenige andere pa-
den ten dien einde worden opge-beven, waar-
voor d'an in de plaats zal -komen een onge-
veer vijf meter b-reede 'vrijwel iechte weg van
de Vierstaten naar het kruispunt Harddra-
verslaanKruislaan, waardoor tevens een
practische v-erbinding met de stad zal wor-
dlen verkregen ten dienste van het klein-ver-
keer. Immera, het vaIt niet te onttoennen, dat
de Straatweg vopral op Zond'agen we! eens
wait a-1 te druk is voor Voetgangers.
Rondom den muziektuin wordt een pad van
gelijitoe breed te aangelegd, dat met een deel
van de Kruislaan den tuin omslu.it, terwijl
de andere thans bertaand-e paden, die niet of
maar voor een deel vervallen, aansluitend
worden gemaatot biji deze twee hoofdpad'en.
Het 1-igt niet in- de bedoe'ling in de bep' an-
tingenl van deni Middenhout een noemens-
wiaardlge verandering te brenlgen, deze ko
men voor zoover ze binnen het omrmnenue
heto van h-armonicadraad komen, in den mu
ziektuin te staan. ID-oor het behoud dezer be-
planting en het voor zoover nood'ig wijzigen
en aanvullen er van wordt pen zoodan-ig ge-
heel verikregen, dat de toem van dien muziek
tuin geh-eel in de lu-wte komt te liggen, luwer
dan met vele andere gedeelten van den -Hout
het geval is, -em zeer zeker heel wat luwer
dan de plaats waar de muziekuitvoeringen-
thans worden gegeven-. Door dezen gewijzig-
den aanlep- en het miaken van een prectlige
inrichting van de kern van den muziektuin
zulleni de muzibk-uitvoeringen en- vooral ook
zanguitvoeringen goed kunneni slagen.
Ook zanguitvoeringen, zeker, deze zu-llen
door de nisvo-rmlge muziektent die men zich
bij- de nieuwe inrichting ged-acht heef-t, -ook
-kunn-en worden geh-ouden, terwijl tevens meer
aand'acht aan fanfare-muziek kan. worden
geschonken dan bij' den -thans bestaa-nden-
muziektempel m-ogel-ijlk is.
iH-et zitten in d'ent nieuw 'aan te leggen tuin
zal voor menschem die -erg gevoelig zij-n voor
het weer, geen of in elk geval veel -minder be-
zwaar opleveren dan o-p de terreinen Van de
ocieteiten zooals die nu zijn.
Over het inrichten va-n den .tuin em de
c aaraan verbonden kosten deed de heer Lees-
herg ons nog tal van m-ededeelingen, mtaar
wij- meeneni te kunnen v-olstaam met -te vertel-
en, dat er twee kostenberekeningen ^zijn ge- -
maatot, waarvian de eene -aanwijst een bedrag
van 18725 en het andere 22075, beide
met overname der societeiten. Het -laatste
>lan is natuuriijk het mooist, het voorziet
;).v. in vier waranda's (het eerste geeft er
twee) -en wil een nuooiere muzieknis, maar
men heeft gemeend- voorshands het goedi-
coopste plan te moeteni nemen, omdat twee
wiaranda s in elk geval voorloopig wel vol-
d-o-ende zull-en zijn. Men zal in een lu-Wen
tuin toch niet inj de eerste plaats 'onder een
waranda willen gaan zitten-.
Van het bedrag ad 18-725- zal voor rente
en a flossing in 40 jaar, benevens voor af-
sch-rijlving op den houtbouw, jiaarlijiks in rond
cijfer 1800 mo-eten- worden opgebracht,
walk bedrag uiit de exploitatie moet worden
gevonden. Dit is in elk geval het meest ge-
wensch-t, omdat de tegenwoordige tijiden niet
toelatam dat de gemeente zou m-oeten- bijpias-
sen. In gewone omstand'igh-eden ate de geld-
m-idd-elenl wat ruim-er zijn, zou het beZwaar
h-iertegen minder geld-en, omd'at't bier 1 be-
treft een- lalgemeen stadsbelang. D-e aanlcg
van den tuin is- zeer zeker bevotderlijk voor
iet houdem van siamenkomsten -enz., waar-
aafl in Al'kmaar wel behoefte is, hetgeen
reeds meermalen- bleek.
Het ligt in het vo-ormemen ter dekking van
de genoemde kosten voor rente enz. de ge
meente richt op hare kosten het terrein in en
leent daarvoor abomneimen-tskaarten; uit te
reik-en voor het bij-w-onen van d-e 20 a 25 con
cer-ten, die h-et sted-elijik miuzieikkorps jiaarlijiks
geeft, b.v. gezins-hoofdkaarten en- gezinsleden-
kaarten (deze natuuriijk tegen lag-eren prijis
dan voor het gezinshoo-fd). Verd-er denkt men
toegang te versch-affen tegen een kleine -entree
per concert aan bert die geen abonne zijn.
Aan alien wordt daardoor een zitplaats ver
zekerd, terwijl vertering niet verplichtend is.
De exploitiatie va-n den tuin zal worden
overgedragem aan -een combinatie va.nl b'ij1
muzi-ek en zang betrokkeni personen in den
f eest van en in overeenstemming met de be-
oelingenl van een algem-eemen muzi-ektuin.
Deze combinatie zou moeteni zorgen- voor de
meubileerimg Van de terreinen, enz. De ge-
meen-telijke zorgen zoud'en zi-ch alleen mioeten-
uitstrekk-en tot de inrichting en 'het onder-
houd van d-en tuin, wat door den- dienst der
pllantsoemem zou kunneni geschied-en-. M-is-
schien zijn andere wij-zen van exploitatie wel
mogelijlk, gezocht wordt in elk geval naar de
eenvoudigsite -en de minste -administratie op-
leverende ui-tvoering. De wij-ze van een en
an-der is nog niet in een omlijhd voorstel
vastgelegd, omdat er -no-g verschillende be-
sp-rek-inigen. moeteni plaats hebben. Vorwacht
mag -eChter wel word-en, dat, gezien het -alge-
meen stadsbelang en het populair zijn Van
ons miuziekkorp-9, de plannen binn-enlkort een-
viasten,vorm zullert aan-nem'en.
IMochten.de p-lannem zooals ze thans in be-
ginsel zijn vastgesteld, een definitieven vorm
aann-emen- en d-us voor de exploitatie de
daarvoor -geschikte person-en kunnen worden
gevonden, die het geldelrjk ris-ico zouden wil
len dragen, dan zal zetoer in den Raad geen
tegenkanting worden ondervon-den, omdat
ten eerste dte geraeemtefi-nlandea er slechts
voor eeni klein deel bij betrokkeni zijn en ten
tweede omd-at bet plan Valt onder produ-ctieve
werkverschaffing.
Om deze redenene ook, maar vooral omi't
belang dat o-nze stad: heeft biji goed tot hun
recht fcomende concerten als zijmde ook in
het belang van vreemdelingemverkeer, hop-en
dat de wereld in mij een van h-aar grootste
dirigenten gemist heef-t. Op dein ongewo-nen
leef-tijd van 18 maanden dirigeer-de ik een
duo van twee str-aatorgels yanuit het raam
mijn-er kinderkamer en leidde ze met goed ge-
volg door de ingewikke'de klankenmassa's
van „Thej3e'tter Land." Een poos later, ter
wijl- ik mijn dagelijksche wandeling in Rus
sell square maakte, zag men, dat ik mijn
ramme'aar driftig naar het hoofd van een
Duitschen muzikan-t wierp, die het euphoni
um bespedde. Hij stood bij- den zijiugang
van een geheelonfh oudersli o te 1 en speelde:
„The Lost Chord" op een manier die de ge-
dadite deed opwiellen, dat het een goedg-un-
stig besluit der V'oorzianigheid zou zijn, in-
dien deze bespeelde klankencombinatie voor
goed vergeten bleef. -De wedergaye van het
thema door der eerzamen muzikant kon
blijkbaar niet bekoren a^n mijn fijngevoelig,
ofschoon ongeoefend oor, en ik wierp mijn
zuigflesch herhaaldelijk ter zijide met alle
-teekenen van afkeer en weigerde eenige aan-
dacht aan mij-n middagmaal te schenken,
voordat Sir Arthur Sullivan's lankmoeaig
meesiterwerk tot een gelukkig einde was ge-
brach-t,
Ik vertel u dit enkel om u te bewijzen, da-t
ik ten voile gere-chtigd ben om over het on-
derwerp muziek te sprekea, van welke kunst
ik voorwaar geen werkel-oos toesdhouwendi cri-
ticus ben. Ik kan Braga's Serenata op de
vi-ool spelen en- het grootste deel van „De(n)
vroolijke(-n) Landman" o-p de piano. Op het
laatste instrument schijfi ik eens bepaald
sucoes behaa'ld te hebben in een lastige so-
natie met 5 mo-llen, waailbij ik niet meer dan
twee keer van de zwarte toetsen ben afgegle-
den. Ik heb ook clarinet gesireeld, een instru
ment, dat een geluid geeft alsof een f-luit
>ezig was door h'aar neus te zingen.
Maar ach heden ten d-age zijini wij1 allien
tnuzikaal en, -als wij! het nfidt zijn, dan ver-
zwijgen wij dat feit zorgvuldig. En toch is
!;et nog niet zoo lan-g geled-en, dat Wagner
voor den salon-grappenmakef was wat de
schoonmoeder nog steeds is voor d-en schrijver
van Music-hall-comedies. De ingewikkelde
orkestratie van den grooten meester werd in
de uitgaande wereld een even goed onder-
werp voor grappen geacht als de vermelding
van echtelijke ontrouw op de galerij van een
i iWeede-rangs Varieteits-Schouwburg.
In dat alles -is echter verandering geko-
De meest beruohte -po-tsenmaker zit nu
meest genoot, was waar de hobo's, bastrom-
mels en pauken het spoorwegongeluk-motief
weergaven, terwijl de tuba, de xylophonen en
Jiet groote orgel plus de mondharmionica be-
~zig waren met het hondengev-echt. De speci-
ale toonkleur, voortgebracht door de ocari
na's en den wekker in het Sandow-moti ;f
(natuuriijk contrapunctisch behandield) is op-
merkelijk. De polyphonie is daar gewoon
schitterend.
Het accelerato-gedeelte van het' „haastige
lunch-motief" beviel mij ook zeer goed; van
de triangels gaat het naar de tamboerijnen en
dan in arpeggio's naar de beenderen, blijft
eenigen tijd in hartstochtelijk tremolo bij de
sharoms, dan volgt een korte en zeer sugges-
tieve passage voor Joodsche harpen con sor
dino, overgenomen doorcymbels, megapho-
nen en kammeni in een o-pstijlgende reeks seks-
-ten. Dit ileidt natuurlijlk naar een -kort maar
schitterend- lada, verduisterd door wolken
van jalousie en wan-trouwen, dat met een her-
halin-g van de voornaamste thema's de hart-
vervoerende symphoniie tot een kort en bon-
dig einde brerigt.
Het was bijzonder mooi en geweldig inte-
ressant Ik ben blij dat ik het meemaakte en
dat ik er levend afkwam.
(fietn idlenateanbledingen.)
Jb. HARTLAND. Koningwweg B 09,
Handel in 2ie handacn Kinderwagens, Sport-
karren,-Ledikanten, Bedden enz. KONINGS-
WEO B 60 naaat Klaas Verwer.
stil en gedul-di'g ala ieder an-der de zeyen
lange urien- Van „den Ring" uit. M-assas in-
telligente mensdhen en velen, die niet intelli
gent zijn, luisteren melt verrukking naar de
meest verwarde en gecompliceerde composi-
ties der groote meesters.
Voor (ten cri-ticus en ook voor den- liefhelb-
ber is wellidnt niets in de la-atete jaren zo-o
opmerkel-ijk geweest als de toeloop en het
en-thousiasme van- het publiek *4 welk keer op
keer het meest phantastische en onbegrijipe-
lijke van Strauss' werken appl-audisseerde. Ik
bedoel natuuriijk de Symphonia Domestica.
Dit is in mijn oogen wel het gro-otst en meest
overtuigende bewijs van muziek-vereerirag.
Een publiek, dat meer dan een do-sis van een
dergelij-ke occulte vcrzameling van wanklan-
ken h-eeft overleefd, kan nimmer beschuldigd
worden van onvermogen om de m-uziek in
haar ho-ogste uitingen te waardeeren.
De Symphonia Domestica is een- merfc-
waardig document De orkestratie is verba-
zingwekkond en eenig in haar soo-rt. Er be-
staat -ter wereld niets wat er o-p lijkb.. Dat
hoop ik ten -minste. Ik ben blij, werkelijfc heel
blij het gehoo-rd te hebben en ik weet heel ze
ker, dat ik het nimmer met mijn medeweten
-Bij P. V'ENiNTK is het ADRES voor niieu-
we of 2e handsch MEUBELEN, Konings-
weg 30, tegenover de Lombardsteeg. Ik geef
de hoogste waarde voor geheel of gedeeltelij-
ke inboedels. (Overal te ontbieden).
TER OVERNA.ME:: Een Elec. ganglamp
3, een Electr. bandlamp met zijde volant
14J50. Ad-res 2:e Landdwarsstraat F 20.
"TE KOOP GEBRUIKTE HORLOGES,
bij N. LIJNBACH, Goudsmid en Horloge-
rniaker, Koningsweg 5.
TE KOOP BUFFET met Spiegelglas
00 X 90 met toonbank, 'Stoe'l en em Ronde
Tafel. Adres Bureau- van dit blad.'
TE KOOP: Bloemkuipen 40 cent, kal-kkui-
pen 100 cen-t, mudzakkeni 20 cenit, witte zak-
ken 25 cent,
fnidsen No. 6 Alkmaar.
TE KOOP AA-NGEBODEN: In goeden
staat zijnde gr-oen emailje VULKAOHEL.
Prijs 15. Adres te bevragen- bureau van
dit blad.
Stadsnieuws.
GOOSOIENST E-NI WIL.
Gisterenav-ond had1 -in de „Unie'' een ver-
gad'ering plaats geor-gianiseeOT dioor de afd.
Alkmaar van de vereenigingen ,,'De Middag-
hoogi-e", en „Gcdsdienst en W-ij'sbegeerte".
Ite; Westra opende de bijeenkomst met een
wioord van welkom- aan de talrijke -acinwezi-
gen, mededeelende dat d-e bekende Dr. de
Hartog zou spreken over het -onderwerp
,,'G-odsdienst en wil". IHet deed spreker -genoe-
gen Dr. de Hartog hier te zien. Hij herinner-
de -aan het 12 J4 jarig besiaan van „De Mid-
daghoogte", waar vele belangstellenden blijk
gaven van hun hulldie en waardeering voor
Dr. de Hartog.
Dir. d-e iHarteg, hiern-a' iaan- het woord ko-
men-d-e, zei-de,- dat viam over -oude tij-d-en af, de
mensch heeft -gestaan v-oor het probleeny van
opnieuw za-1 irooren. ,Er is iets,_ dat bewonde- j3eziimi!i!n|g) n ^ie wiondere tegensKrij-dig-
rin-e' afdwinejt in Strauss manier van sennj- iuiP,,-j ap -werikeiiikiheid zich voor-
rin-g afdwin-gt in Strauss' manier van sennj- i waarmede de werkdl-ijlkbieid zich voor-
ven en dat is het feit dat hij mo-ei-te nocli kos- doet;
ten (voor anderen) ontziet om zijn werken
z-oo effectvo-1 mo-gelijk te maken. Voor de Do
mestica wordt een bijzonder talrijk bezet o-r-
wij.dat de voorbereidende werk-zaamh-eden,
die nog n-oodig zijn, stpoedig eeni zood'anig
resultaat hebben-, dat de definitieve plannen
binnenkort in deni Raad kunnen komen.
Naar het Engelsch van- Harry Graham.
Door Marg. de R.
(Nadru-k verhoden).
Ik heb* al'tijd een zwak voor muziek gehadl.
Ate kind al verioonde ik symptomen van mu-
zikale vroegrijpheid, die deden verm-oeden,
doet,
Aan die eene zijide is het al samenhang, -or-
de, wetmatigheid, samenstelling, idee, logi-
citeit, aan den -andteren kant, is het vol van
conflict, strijd, gebro-kenheid, het tegendeel
van hetgeen wiijl noemenv „logi-sohes samen
hang.
Aan de eene zijde treft de ordie, aan den an
deren kant bet zwarte raad-sel van- den strijidi,
van1 de gebrokenheid vain' het groote myste-
rieuze leven.
In d-ilti verband zette spreker -uiteen de op-
va-tting hieromtrent van de Grietosche en de
Oostersche -leer 3
-De idee mensch" is, vervoligdle spr., ver-
mienigvuldigd zij is als- 't ware gedompeld in
de zwaarheid der sto-ffelijkheid,
'Spr. hoopte hiermede te hebben duidtelijk
-gemaakt, dat i-eder mensch die wajsgeerig de
weilkel'ijlkheid aainschouwt Itelkens zal moeten
on-d'-erscheiden, wat y/e willenl noemen: het
rationeele, d. i. het logisch denken.
Het andere d-eell noemt men tegenwoordig
iraationeel, wat op zi-chzelf een verbaz-end ge-
m. vaarlijk woord- is, hetgeen spr. nader uiteen
poniisten. Waarlijk ik kan niet nalaten te den- z^itite. L-iever sprak hij- vain' !anti-rafioineel..Spr.
ken dat dit badmotief alleen bestaat ter wille n,0.emde het -als student het mysterie van he:
van het nog meer verfijnde zeepthema, dat er War-tne leven.
aan ten grondslag ligt. Terwijl men luistert Daarui-t ontstaa-t de vermmigvukiighcid
naar de prachtige wedergave van dit ged-eelte ^er dingen. Die hebben wij terug -te leiden -tot
door den keteltrom (tusschen- haakjes: ik had -het mysterie van die kraoh-t des levens. Die
n-og 27 keteltrommeo op bovenstaande lijst dingen moeten wij nauWkeuriig_ -onderschei-
moeten bijvoegen) kan men zich den- ijlenden den, willen wij kunnen onderscheid'en- rel'ie en
componist voorst-ellen in zijn kamerjapon cr-odsdienst.
bszig met vanuit een hoek van de kame. Wat is dat geheiiml des levens, dat in ons
onve-rbiddelijke juistheid de zeep tegen f >el;t, die donkere gloed, die in ons werkt
bad- te go-oien. Wanneer wij de nieuwe wijsgeeren kennen die
De zes saxophonen gill-en- luid- hun trioirn- zich sinds Kanlii hebben geopenhaard, dan
kest vereischt, bevattende, bdhalVe de gewone
strijk-, bla-as- en slag-instrumenten:
1 oboe d'a-more, 3 ocarinas, 2 co-rs de dou-
leur, 1 esprit de cor, 1 groote -trom, 1 kam, 1
tambam, 8 cymbels, 45 sharo-ms, 5 tamboe
rijnen, 9 pauken, 1 tympanum, 4 fagotten,
5 contra-fagotten, 2 assisten-t-fagotten, 2
stel been-deren, 7 Franschte h-oorns, 6 saxo
phonen, 6 doedelzakken, 38 bastrommels, 2
tubas, 1 -triangd, 1 assistent-triangel, 4
Xvlophonen, 3 m-egap-h-onen, 1 muziekdo-os, 1
koekoekklok, 1 wekker, 2 sarusanhonen, 2
Jood'sche harpen, 27 concertina's, 1 grobt
orgel, 1 mond-harmo-nica.
De domestica wordt verondersteld „een
dag in het leven des componisten" weer te
geven. Aan-gezien die dag tweemaal een bad
oplevert, loopt het realis-me van die beschrij-
ving gevaar in twijfel getrokken te worden in
de ooren- van alle critici, die eenigszins be
kend zijn met die iptieme gewoonten van com-
kr-eet telkenmale als het bad geraakt is, De
fagotten en een van de doedelzakken blaten
hoonend- als er gemist wordt.
Ik was niet zoo bevoorrecht een- program-
ma te bezitten-, beide keeren dat ik het genoe-
gen had de symphonie te hooren. Daardo-or
werd een -groot gedeelte aan mijn verbeeldin-g
overgelaten. Ik kan mij vergissen, maar ter
wijl ik zoo aan-dachtig toeluisterde, scheen het
mij toe, dat de componist volgens de beschrij-
ving in- de compositie een veelbewogm- leven
moest leiden. Het leek mij dat de held/van
het symphonisch gedicht na het dubbele bad
(hierboven vermeld), eenige Sandow-oefenin-
gen, een- partij Jiu-jitsu met een- bab-belzieken
olifant, en een haaStige lunch in h-et ,,Strand",
een kort bezoek bracht aan de galerij der ka-
ketoes in den Dierentuin, een hondenvecht-
p-artij: bijwoonde, slachtoffel werd van een
spoorwegongeluk, arbiter was bij een voetbal-
match, overred-en werd door een- motorbus,
daarn-a een hartig ontbijt nuttigde, den di
recteur en de bewakers vo-or hun go-ede zor
gen bedankte en met vasten tred1 het concert-
podium betrad. Het was mooi en het was in-
teressant.
Het deel van de symphonie, waarvan ik het
kunneni wijl niet -anders spreken dan van le-
veswili, want Kant heeft al iets on-tdekt, dat
m.i. -al een- toenaderi-ng is van het -probleem,
dat ik U igeef. Kant vroeg immers: Waarom
pa-sit die eene h andschoen niet aan, de andere
hand. Het zijto beide dezelfde voorwerpen
m-aar toch beide weer geheel' anders. Spr. zette
dit nader uiteen, vervoligendewij- kunnen dit
toesohrijyeo aan de verm-en iigvuldigingsdrang
die de hand heeft geopenhaard!. Die banc
heeft zi-ch' dus tegengesteM vermenigvu'ldigd
Waarom versplinlleren zichi de atomen-, terwijl
wiji spreken van het atoom. IDa-t eene is ce
vermeni-gvuildi-gingsdrang, de bestaansdrift,
de levensdrang.
Da-t Kant door Schopenhauer werd ge-
vo-lgd, geeft -bliijk van -dien: genialen bilk die
laafetgenoemde haidl. Hij- 'heeft gezegd: het
oo-g maar builten werp-en' is de b-lik der voor-
stellin-g. Wij zien- daar overal: tijd, ruimte,
oorzakeliijkheid. Maar wanneer wij het oog
naar binnen werpen, zien wiji de ruimte en- de
oorzakelijkheid vervallen en binnen- in oins
woelt het en bllijlft alleeni d'e tijd -over waar-
naar wijl uitgaan, waamaar wijl leven- en
diringea.
Wanneer wij de wereld van buitea bekijken,
lijkt het als een tocceelvoorstelling vaak. Spr
liaaide een voorbeeld aan van een man met
zware vracht. Iemand, die vanuit zijn
spoorcoupe dien man ziet gaan, gebukt on-
aer zijn last, kan bewonderem de iijm en- de
houding van dien man en net m-ooie effect te
gen den achtergrond. Wanneer hij echter zelf
den last moet dragen is dat voorbij. Vandaar
dat wij het n-ooit erg vituden, beto-ogde spr.,
van een ander, omdat wij ons eigen- lijf liet
eerst voelen: „i k" heb dat altijd het ergst. Het
lijf is de eerste objectivatie van den wil, zegt
Schopenhauer zoo mooi. De wereld, zegt S.,
is de wereld- van den will, dat is den biuten-
kant. De wereld van het zijn is de buitea-
kant Van ons innerlijkste wezen kunnen wij
het best spreken, door te zeggendat is die le-
venswil.
Nu zegt Van Hartman: Waarom hebben,
wij nu het recht om van alle, dingen te spre
ken, van levenskracht en levensdrang. Dat
komt, zeide spr., omdat wij die voe-Len, Nu
is dus die levenskracht een naar buiten ge-
worpen verschijnsel, die wij naar buiten voe
len, omdat het dezelfdekracht in zich heeft,
die Wij zelven gevoelen. Zoo heeft ook Van
Hartman gezegd dat alle bestaan aan den
goddelijken, wil moet worden toegeschreven,
maar alle -orde des bestaans aan de god-de-
1-ijkie wiijislheiidhet dat -aan den goddfelijken
wil, het wat aan de goddelijlk© igedachte,
de wijsheid.
V/anneer, betoogde spr. nogmaais, wij de
werkelijkheid nagaan, dan is die van binncn-
u'it gezien, levensdrang, bestaanswil, wil tot
doorzetting, wil tot macht. De keerzijde van
het al is wet, samenstelling. Daar zoeken wij
altijd naar vasten gang.
Als h-et hart niet wil, betoogde spr. ver-
der, dam laat hell hoofd niet binnen. Wanneer
iemand niet wil aanvaard-en, wanneer het ge-.
voel tegen is, dan komt men er niet door.
Er is in dien levensdrang, die ik maar ver-
keerd n-oem, levenswil, iets mystieks, iets
wonderba a rs: Het is antipathic of sympathie,
aansluiting of afstooting.
In het tweed-e gedeelte van zijn lezing Wil
de spr. aantocnen hoe in den godsdienst zich
het verschijnselvoor doet dat het denken in
kan gaan tegen het willen, maar dat de wil
tegen de bestaansdrift kan ingaani, maar tel-
kans zidi -toch1 zo-ekt te hevrediigen-.
(Wordt vervol-gd).
GHRI'STUIS-' PRIESTERLIJK AM-'BI'.
De derde winterl-ezing in Waakt en- Bidt
was gisteravond goed bezocht, al was het
dan ook minder druk dan bij de beide vori-
re. Dezen keer was redenaar ds. L. JC. W.
Ikerimg, herv. pred. te Amsterdam, die tot
onderwerp bad gekiozem „Chrtetus' pi iester-
lij-k ambt.
Niadat gezongeni was het 1'7-e vers van Ps.
Ill© en, ds'. E. was voorgegaan in gebe-d, las
d-eze als.inleiding Joha-nnes 17 vanaf h-et 15e
vers.
-Wanneer wij1 spreken over 'het priesterlijk
ambt van Ch-ristu's, vervolgde spr. daarna,
staan wij in het hart van de dingen van ens
cbristelijk belijden. W-ant juist van dat 'ambt
is de Heilige -Schrift vol. Spr. wilde zij'n
hoorders bepalen bij h-et eerste gebod-, om te
zamen te graven in Go'ds Woord-, om- te po-
gtn te vinden de lichtstralen, die er over dat
ambt tiggen opgeta-st. De stof om te zoeken-
n-aar de heerlijkheden van dal priesterlijk
ambt is zeer groot, zoo groot, dat spr. wel een-
deel moest laten liggen-, befcer dan a-lles op-
pervlakkig te beh'andelen. 'Spr. wilde dan
spreken eerst over het ambt in hiet algemeeni
eni dan- speci'aal over Jez-us' v-oorbidding.
Zeer beLangrijke v-ragen komen naar voren:
hoe is Gh-ristus pries-ter en wanneer heeft hij'
het ambt ontV-angen? Men moet diaarvoor te
rug naar den eersten mensch. God had met
zijin schepping van d-en mensch het doel door
de menschen gedien-d te word-en, zooa's -Hij:
van alles in d-e wereld- gediend'wil w-ordeni.
Dat dienen moet werk-elijk ate dienst worden
qpgevat, d-e mensch heeft alles te doen wat
God wil, zijn gansche leven door, God' h-eeft
onbeperkt recht op het menschenkiin-d, d.at al
leen gescbapen is om 'H-em te dien,en-. G-od
heeft eigenlijk in deni mensch drieerlei l-eveni
gelegd: van het denken, van den wil, van de
handeling. In het denkleven wordt de
mensch ger-oepeni profeet, in het wilsleven
priester en, in bet werkleven- konirg te zijn,
alles ter eere van God en Zijn dienst.
IDe mensch staat op de eerste bladzijde
der Schrift, dus als profeet, priester en ko-
ning, miaa-r dan k-omt de .zonde, die h-em -on-
miogelijk maakt knecht des Heer-en te zijn
zoo-ate God van- hem vroeg.
-Go'ds gema-de heeft echtjer tem-perend ge-
w-erkt op de doorwerking der zonde, an-ders
ware de samenil-eving on-mogelijk. Het mede-
doogen- b.v. is er een uiiting van.
Zoodra de m-ens-ch, geen dienstkneclht Gods
meer kan- zijn, kwam er een andere, de Mid-
delaar, die de faak. der mensch-en ov-ernum
om- profeet, priester en koning te zijn.
Jezus is de eenige waarachtig godsdiensti-
ge mensch geweest, zei spr., H'ij- is de eenige
die God heeft ged-iend zooals het moest. Hij
nam Adam's taak over om 'God te verheerlij-
ken. In het Oude Verbond wordt Hij al ge-
siy-mboliseerd, gelijk spr. nader aangaf.
Wat moet Jezus als priester doen? In die
eerste plaats het m-enschenhlart gevangen
nemen voor God en in die tweede plaats voor
ons toegevendheid vragen voor onze schul-
den.
Over dez-e vo-orbidding wilde ds. E. m het
bijiz-onder sprekert en wees daartoe allereerst
op art. 26 van de geloofsbe'lijdenis.
-H-oe weinig wordt d-ikwijls in de predikin-g
eni in het leven- de aandacht bepaald bij dat
stuk. De oorzaafc daarvian is, dat er zoo vaak
alleeni gewezeni wordt op Jezus' koningsheer-
lij'kheicL
Echter, de Heilige Schrift zegt, dat de
wortels van het kruis liggen in diat Paradija
eni dat wij:, behalve teru-g, oofc vooruit moeten.
Spr. waarschuwd-e tegen de op-v-atting, dat
Jezus nia Zijto dood alleeni Koning is, omdat
dan vergeten wordt, dat Hijl toch bl-ijft de
Hoogepriester en; Voorbidder. De H-oogepries-
ter uit de Hebreeen is eigenlijk de voorbeel-
ding van Jezus, a-lleen deze ging lan-g® de
verticale lijn het heiligdom binnen en gene
langs de horizontale lijto.
Wij- weten, det wij' altijd' onbekwaam zulleni
b-lijven om te v-erschij-neni voor God. D'e geloo-
vige kan het beeld gaan dragen van een kalen
boom, die zijn takken als schreiend' ten h-emel
heft. 'De giel-oovige kan zich als van God ver-
lateto gevoelen. Als voorbeelden noemde spr.
Job, David enl Petrus. Ate er geen toeleiding
door Christens was, zouden zij verloren zijn
geweest.
■pa
1 T 1 ,i.i_ J J- Ur ti /il&
