Er z9n twoe manieren
PrATittciaal Ktewrrs
De landbonwtoestanden In Noord-
Frankrijk en de voorultzicbten
voor emlgranten naar dat land.
geen stroomen bleed. Maar alle verschnkke-
uji.e ooriogaversaujaaeiai vertoonea zien
weer: ae voixerenuaaiii ae opiz weeping tier
naristoanen, ae vurige wenscn eutaar te oe-
naaeeieu. is oat met versainjaceijjx r in uer-
njn woraen rranscne en ueigiscne gasmen
met opgenomen. waar rransuie en neigi-
6cne gasten met opgenomen. Warn rranscne
en ueigiscne reizigers- vernlijl nouaea, wor
aen ze vexzocni, te vertuuzen. jtnxeie wmkfils
aragen net
„Aan i-ranscnen en Belgen worrit liter
met verkocht." in Farijs worden demonstra
tes >tegen Dwtsche circusar listen gehouden,
FUatseung is weer een muur opgerezen tus-
scnen ae voikeren, die reeds iangzaam en
voorzicntig een zoo al niet een vriendschap-
peiijk, dan toed een economised en geesteiijk
verkeer met eikaar begoanen te onderdou-
den.
r\iemand zal zich er over verwonder.en,
dat de opmarsch in bet Koergebied in
Leuitscdiand gevoeiens van toorn en woor-
den van gtoeiende verontwaardiging deelt
doen oplaaien, die aan detngdeod alles te
bovern gaan. lettered dag met zijn meuwe be-
ricdten uit dot bezette gemod verscderpt deze
stemnungen, doet de kloot zicd wydar ORen-
sperren.
Met is mei'kwaaniig: gedurende den oor-
log was in Duitscniand werkelijk wenug van
een daat xegen drankrijk te bespeuren, de
wrok keerde zich in t bijzonder, ja bijna uit-
slmtend tegen tngeland. Eerst de jarea ver-
ioopen sedert det verdrag van Versailles deb-
ben bier een ommekeer teweeggebracdt Ze-
ker, Duitschland twijielt er geen oogenbiik
aan, oi de grooLste en kostbaarsiie bezittin-
gen, die det bij de nederlaag moest olieren,
ziju Engeland ten deel gevaii.cn. Maar de
wijze, waarop hngeland de bedantieling van
den overwomnen tegenstander regelde, de
uiterlijke vormen, die dier in acht werden ge-
nomen, debben iangzamerhand de heerschen-
de verbittering vermmderd, zoodat op 't
oogeublikkelijk ecnigszins drageiijke betrek-
kingen tussdietn de beide landen deerschen,
doewel ze nog koel en verxe van hantelijk
zijn.
Van Frankrijk debben we altijd weer uitto-
gen gehoord, die liet onmiskenbare kenmerk
droegen. Duitschland te willen vernedenen.
Daarbij kan geen volk kalm blijveu dat zijn
;evoel van, eigenwaarde nog niet geheel ver-
oren heeft. En nu bleven we, buiten det vre-
desverdrag om een nieuwe bezetting van
Duitschen grond - wie zal ons dan kwalijk
nemen, dat we ons in onze ziel beleedigd en
gekwetst gevoelen?
De ideaiisten in Dtotachlandl, die van ver-
zoening gedroomd debben, zijn bitter teleur-
gesteld. tn wie is niet graag in tijden, dat
alles verward schijnt, idealist?
Met) is werkelijk, niet alleen die smart over
het onrecht, dat men ons volgens onze deilige
overtuigmg aangedaan deeit, det is voor
ieJer, die verder ziet, evenzeer de smart over
de nieuwe vernietigiing van de doop op een
vreedzaam samenlevea der volken, die ons
terneer drukt.
Alle verstandige, politieke pcrsoonlijkhe-
den in Duitschland, die zich niet door dun
temperament laten meesleepen en rekentog
houden met de werkielijke geneurtcinssen, *v
zicd er wel van bewust, dat Frankrijk zich
in een buitengewoon moenijkm ikiancieelen
loestand bevindt, en' dat Duitschland niet
alleen volgens zijn verplichtingen, maar ook
uit eigen vrijen wil, om een toekomstige Euro-
peesche gemeenschap te stichten, er toe moet
bijdragen den buurrnan te helpen. Maar al
deze vredesvrienden zijn op't oogenbiik deer-
lijk teleurgesteld en wanliopig. We wiUen
heden niet optimistisch zijn! De lessen uit
den oorlogstijd schrikken af. Dat is juist het
onaangename: dat geen mensch uit de te
gen woordige crisis een uitweg ziet, die t it
betere veihoudingen zou kunnen leiden. Dit
deeft tot de zwijgende vastberadenheidi ge-
leid, waarmee op t oogenbiik alle kringen van
het volk, zoo wel arbeiders als burgers, hum
toevlucht tot passief, moreel r'efzet genomen
hebben. De droik en de spanning, die daar-
door het Berlijnsche leven bezwaren, zijn
onbeschrijflijk pijnigend, Geen gesprek met
oude vrienden, geen zakeMjk of ambtelijk on-
dierhoud, waarin niet de groote zorg, die ieder
vervult, uitgedrukt wordit. In de trams knoo-
pen vreemde menschen gesprekken aan, die
zi'cB altijd om hetzelfde tdema bewegen. Ber-
lijn was noolt een vroolijke stad. Maar zoo-
veel ernstige gezich'ten, zooveel bewolkte
voorhoofden deeft men nooit gezien.
Het komt trouwns overeen met de alge-
meen heerschende stemming, dat de rcgeering
maatregelen gctroffen heeft, die de uitwasscn
van genotzuclrt tegengaan. In een zoo groote
atad oatbreekt het natuurlijk niet aan men
schen, die gewetenloos en lichtzinimg genoeg
zijn, om aan de ellende van het volk voorbij
te gaau, of zich in misplaatstc ,tlevensvreug-
de" da a rover heen zetten. Het is heel goed,
dat aan dczen dc erast van den tijd duidieiijk
gemaakt wordtl Het ia onverdrageliik," in ca
fe's, bars en „Dielen", reeds's middags dan-
sende paren te zien. Een radikaal verbod
voor alle openbare dansgekgenheden heeft
hier een eind aan gemaakt. Ook de groote
bals, die juist m'dezen tijd van het jaar val-
len, die in Januari en Februari, andera in
Berlijn aan de orde van den dag zijn, verval-
len, en wel in de eerste plaats het „persbal",
sedert tientallen van jarcn het hoogtepunt van
het maatschappelijk leven in den Berlijnschen
winter. Men is nog verder gegaan Ook de
buitensporige verspilling moest tegengegaan
worden.' Niet alleen in de „Schlemmer"-loka-
len, maar overal. Daarom werd het sluiting*-
uur reeds op 11 uur 'savonds vastgesteld.
Dit is misschien wel wat al te streng voor
een wereldstad, waar vele menschen eerst
laat's avonds hun werk kunnen verlaten en
die zich dan gaame bij een glas bier of een
kop koffie een oogenbiik willen ontspanmen
Maar de regeering wilde ingrijpende maatre
gelen nemen en toonen, dat het haar erast is.
Tenslotte is men ook tot een zuivering van
het theater-wezen overgegaan, die reeds lang
noodzakelijk was. Ik heb herhaaldelijk in
mijn Berlijnsche brieven er op gewezen, dat
de stroom van minderwaardige, slechts op
zinntnprikkeling gerichte stukken steeds aan-
zwol. Nu heeft de tooneeLvereeniging zelf
ingegrepen. Ze heeft besloten. voor ailes de
..pikante" Fransche kluchten, die geen kunst-
waarde bezitten en die zich onbeiemmerd
hier inburgerden, te weren maar behalve
dat. ook er voor te zorgen, dat de Duitsche
maaksels Van bovengenoemde soort van het
om uit te makien, of giji zwakke niereni debt.
Tea eerste door rugpijn en andere uiterlijke
kenteefcenen, en ten tweede door urine-onder-
zoek.
Als rugpdjm, voortdiurend terugkeerende
hoofdpijn, of zenuwaohtigbeid, vermoeiddeid
en duizdigheid u doen vermoadeni, dat gij
een niericwaal debt, let dan op uw urine. Sla
aedt op verschijnseLen als die votgende: te
(veelVuldoge of te weinige aandrang text uri-
neeren, te groote of te kleine hioeveelheden, te
donkere of te lichte dolour, branderig enj pdjnr
lijk gevoel bij, die loozing, onaangename reulk,
zanderig, gruisachtig of befwolkt Ibeziniksel.
TijdeHjke afwijlkingen 'kiunnen aan andere
oorzakeni te wijten zijn, maar als de verschdjn-
selen blijven optredieni, zijn uw nieren ver-
stoord en bedoeven zij hulp. Verwaariloozing
kan noodilottig wordien.
Foster's Rugpijn Nierenl Pill en verbeteren
en regelen de urine, (helpen en verstehkien
zwaklke niereni en vendrijven zoodoende rug
pijn, duizeligheid, rheumatische pdjnei\ ze-
nuwachtigheid en andere gevolgen van niex-
kwalen. Zij' hebben duizende nierllijders voor
goed genezen.
Verkrijgbaar in- apothedoen eoi drxxgistzaken
a 1.75 per dobs.
groente.
Ook krijgen ze wel gekeokt spek en
vleesch en na afloop kaas met brood of
vruchten. Bij alles eten de Franschen brood,
's Middags om half 5 van Paschen tot Oc
tober krijgen ze brood met kaas en rider.
Het avondmaal om half 8 bestaat uit soep,
ragout, rundvleesch met sla en zooveel rider
als ze 1 usten. De cider maakt men op de
boerderijen zelf en is dus niet duur. Maar in
streken, waar het gewoonte is, om wijn te ge-
ven en die niet te verbouwea, moet men ze
aankoopen.
Spr. was bij een boer, die daarvoor per jaar
5600 frs. moest uitgeven en het was volstrekt
geen groote boerderij.
De Landbou wbedrij ven.
In 1892 werd de helft van Frankrijk Inge-
nomen door bedrijven beneden de 40 H. A.
oppervlakte. Onp-eveer 27 millioen H. A.
werd in beslag genomen door bedrijven bo-
ven de 40 H.A.
In de buurten van Parijs vlndt men nog
boerderijen van 20Q tot 600 bunders. De
grondverdeeling is daar een bezwaar. De
grond van een boerderij is vaak erg versnip-
perd. Spr. kenit een Hollandschen boer, die 50
H.A. land in gebruik heeft, verdeeld over 62
repertoire verdwijnen. Wat las men niet
voor titels op de aanpiakzuilen 1 „Lissi, die
Kokotte", >,Im Bett", „Bubi will nicht", „Lauf
doch nicht immer nackt herum", waren eenige
der pikantste opschriften. Andere „drama's"
die niets dan in gesprekvorm gebrachte vuile
grappeu zijn, waren aan bun etiket niet z66
duid'elijk te herkennen, maar in werkelijkheid
nog erger. Daaraan is nu een einde ge
maakt, en men behoeft nog een pharizeeer te
zijn, om zich daarover voldaan te gevoelen.
Deze maatregelen zijn echter ook van staat-
kundige zijde noodzakelijk Het is helaas niet
te loochenen, dat het ongeluk, dat het vader-
land getroffen heeft, voor een massa men
schen met materieele voordeelen verbonden
ia. Als het Duitschland slecht gaat, daalt de
mark, de buitenlandsche wissels stijgien, de
bcursfondsen eveneens, de speculatie bloeit,
hetgeen tot gevolg lieeft, dat een kleine kring
van 'menschen dagelijks millioenen en millioe-
nen „verdient". Het volk, de massa, Is hevig
verbitterd oyer dit feit. Want wie geen ver-
mogen en geen effecten bezit, wie niet specu-
leeren kan, alleen maar op de opbrengst van
zijn arbeid aangewezen is, welke bij heJfc da
gelijks meer in wraarde dalende geld steeds
minder wordt, diten drukt daarenitegen van
dag tot dlag't leven zwaarder, en de stijgiende
duurte voert den dag, waarop hif niet ge
noeg te eten zal hebben, steeds dreigender na-
derbij. Een staat, die de sympathie van de
arbeidbnde massa niet verliezen wil, moet er
voos zorgen, dat de ergernis uit de Vereld
verdwijnt, die opgewekt wordt door de vroo-
lijkheid van de genietende speculanten.
Zeker, we willen hier ook niet huichelach-
tig zijn: ook in de arbeiderswijken vindt meji,
binnen zekere grenzen, lokalen, waarin ge-
brast wordt En dan: de genotzucht zoekt
zich. als ze verhinderd wordt zich in het
openbaar te uiten, wel weer nieuwe wegen.
Gisteren onhnoette ik den bezitter van een
groote likeurfabriek. „Och", zei hij, „eerst
ondervond ik bij't bekend worden van de
nieuwe bepalimren groote schade. Bestellin-
een van 18 millioen mark werden afgelast
Maar dat is al weer in orde Op't oogenbiik
bestellen de delieatessen-winkel9 als dollen
likeuren. De menschen koopen nu hun fles-
scben en drinken ze thuis loegHef kan
zijn Maar het publieke leven is toch gezui-
verd. ontelbaren worden voor de verleiding,
om aan brasoartiien deel te nemen, bewaard
en het uiterliik van de stad Is toch fatsoenlijker
eoworden Wie redeliik denkt, zegt tot zich
zolf.: ..Het vaderland lifdt en bloedt uit in-
wendiire wonder, dan wil ook ik een kalm,
rein leven leiden."
Dr. MAX OSBORN.
afzonderlijk gelegen
perceelei
liet zijn
len. loen hij
boerderij huurde, Het zijn voorg-anger
perceelen zien, maar toen hij kwam, bleek de
boerderij uit 62 oerceelen te bestaan. Hij was
zoo verstandig, een advocaat in den arm te
nemen en deze wist hem, wegens dat bedrog
een aanmerkelijke schadevergoeding te be-
zor:
versnippering is zoo groot, dat spr. sen
boerderij van 50 bunder kent, verdeeld over
120 perceelen in 7 verschillende gemeenten,
zooiets als wij hier kennen in de buurt van
Staphorst.
Bij het koopen of huren van een boerderij
moet men er dus op letten, dat men een aan-
eengesloten hoeve krijgt. De behoefte daar
aan wordt steeds grower, doordat men meer
werktuigen gaat gcbruiken. De tractor komt
in Frankrijk meer in gebruik. Het onaan
Vervolg.
In 1918 telde men In da verwoeste- gebie-
den 250.000 gebouwen, die totaal yerwoest
waren en 250.000, die gedeeltelijk verwoest
waren. Dan heeft men nog de verwoeste
bruggen en spoorwegen, zoodat men zich
wel kan voorstellen, dat men uit alle mogelij-
ke landen arbeiders haalt voor den wederop-
bouw. Niet minder dan 32 nationaliteitea
zijn daar aan het werk. Men kan zich wel
voorstellen, dat dit voor de boeren daar nog
al eens lastig is.
Die verschillende arbeiders houden nog si
van eieren en Idppen en d.g. en nemen het
niet zoo nauw met het mijn en het dijn.
De regeering doet nog al wat, om den ar-
.beid te vermeerderen. Ze geeft grond uit aan
de arbeiders tegen lagc rente, maar over het
algemeen wordt er weinlg gebruik van ge
maakt.
Verzekcring tegen ongevallen en d.g. is bij
den landbouw in Frankrijk niet bekend. De
arbeiders zijn alleen verzekerd voor die on-
evallen, die veroorzaakt worden door mo-
oren. En de kosten voor deze verzekering
zijn zcer gering; 1 frs. per H. A. de arbeids-
duur is over het algemeen niet beperkt. Op
vele Fransche boerderijen is het gebruikelijk,
de arbeiders in den kost te nemen, maar dit
is lang niet overal het geual. Een boer, die
dit niet wenscht, kan het ook opdragen aan
de vrouw van een arbeider, wanneer hi] de
ze de ingredienten maar verschaft. Voor de
kost worden de arbeiders per dag 6 tot 7 frs.
afgetrokken, terwijl ze dikwijls maar 13 frs.
verdienen. Edn aanzienlijk deel van hun loon
verdwijnt dus in hun maag. Voor vrouw en
kinderen blijft niet veel over. Het menu, dat
de arbeiders krijgen, is wat ongewoon voor
de Hollanders. Zij krijgen veel soep, doch
niet zoo vet als men het in Holland gewoon
is. Over het algemeen is het eten niet zoo
vet als in Nederland. Nederland staat, wat
dat betreft, aan den top. 's Morgens krijgen
de arbeiders in Frankrijk een ontbijt; brood
met vleesch, of spek en kaas. Men krijgt daar
geen boter op. Voorts krijgen ze zooveel ci
der als ze lusten. Vaak krijgen ze dan na af
loop nog een kop koffie met een borrel er in.
's Middags om 12 uur krijgen ze soep met
spek. Den tweeden keer soep met rundvleesch
of Vrijdags eai keer soep zonder vleesch;
daarna groente; aardappelen noemen ze ook
name van een versnipperde boerderij is, dat
men over de perceelen altijd recht van over-
weg moet geven naar perceelen, die geen
eigen uitweg hebben. De arbeiders in Frank
rijk vlnden het gewdbn, om over een perceol
lucern te rijden. De pas uit Holland komende
boer maakt zich daar nijdig over, maar ein-
digt met het ook maar te doen over het land
van zijn buurman.
Om de exploitatie van een boerderij zoo
rationed mogelijk te doen, heeft men In
Frankrijk de gewoonte ingevoerd, dat de
pachters de perceelen met elkander ruilen-
Zij hebben daar het recht toe. Alleen blijft de
pachter tegenover den eigenaar verantwoor-
delijk voor wat er met het gehuurde perceel
gebeurt. Dit ruilen is in Frankrijk mogelijk,
omdaf de duur van den pachftermijn er bui
tengewoon lang is. Een pachttermijn duurt
dikwijls 12 tot 14 jaar. v6or den oorlog wa
ren ae prijzen van den grond aanmerkelijk
lager dan in Nederland. Dit was ook het ge-
val met de huren. Tijdens den oorlog zijn die
prijzen nog gezakt en na den oorlog, toen
tal van lahdbouwers gesneuveld waren, was
er een groot aanbod van boerderijen, zoodat
de prijzen niet hoog waren, terwijl de waar-
de van de franc zelfs tot 15 cent gezakt was.
Men kan zich wel voorstellen, dat daar den
eersten tijd na den oorlog nestjes uit te ha-
len waren. Belgen hebben daarvan een ruim
gebruik gemaakt. Tal van Belgen vestigden
zich daar, maar dit was ook de oorzaak, dat
de toestand zich herstelde. Nu in frano uit
gedrukt de prijs van de producten hooger is,
is de vraag naar grond toegenomen en dit
heeft gemaakt, dat in 1922 de prijs van den
grond is Verdubbeld. Daarbij komt, dat de
franc opgeloopen is tot 23 cent, zoodat In
Hollandsche munt uitgedrukt, de grondprij3
van v66r den oorlog zich weer heeft hersteld.
Ten' 'N-. O. van Parija wordt echiter in
francs niog grond verfiuurdi voor denzel'fden
prijs als voor den oorlog. 'Spr. heeft wel den
indruik, dat in francs 'betaald, over het alge
meen de prijizen Van den grond omhoog zijn
gegaan. Van een landbouwconsulent uit
Frankrijk fcreeg hij! kortgeleden een brief, dat
de prijzen thans eerdier aan den dalenden
dan aan den stijigenden kant waren. Men
moet ook niet vergeten, dat imen to Frankrijk
bij een algemeenen verkoop hooge onkosten
heeft en wel van 15 tot 1® pet.; bij! onder-
iiandschen verkoop zijn die onkosten 12 tot
13 pet. Wanneer men een boerderii zoekt in
dan kan men zich wenden tot de
bien, de kooplieden to vaste goede-
Deze tusschenpersonen
opprijs.
iotaris5'
marchs
re en dc notarissea.
leggen echter niet zelden een aanmerkelijke
som op den koopprijs. Een vriend van spr.
werdi door een notaris50.000 £r. meer ge-
vraagd, dan die eigenaar had gedaan. Die
menschen zien er altijid keurig uit, maar wat
ze vertetlen, moet men to den regel maar niet
gelooven. Meestal trachten zij de boerderij
aan te stneren. Met de andere agenten moet
men ook zeer voorzichtig wezen. Spr. raad
gegadigdien dan ook aan, goed uit dgea
oogen te zien. Verschillende Hollanders, die
door landigenooten biji het koopen van eea
plaats zijin geholpen, waren wel tevreden,
maar er zijn er ook velen, die over hun land-
fenootcn lang niet te spreken waren. Wie in
rankrijk een boerderiji zoekt, doet verstan
dig, een krantje te raadplegen, dat altijd tal
van advertenties bevat van boerderijlen, die te
koop en te huur zijn. Ietmand, die daar arbei
der will worden of een plaats zoekt als volon-
tair op een boerderij, doet verstandig to dat
blaadije eeni adVertentie te plaatsen ox er een
abonnement op te named, want er staan dik
wijls aanbiediflgen in. Men moet alleen niet
denken, dat men in Frankrijk voor volontaira
ook al wil men bijbetalen, met uitgestrekte ar-
men klaar staat. Huurt men een boerderij
dan is men' verplichlt, 0,6 pot. registratiekos-
ten' te beta len- voor het gebeele bedrag van de
iaarlijksche huursom, vertnienigvuldigd met
net aantal hiuiurjaren en verhoogd met 0.3
pet. voor den notaris. 'Huurt men' rechtstreeka
door tussdhenkomst van den notaris, dan zajn
die onkosten 0.2 pet. minder.
Wanneer men den' inventaris van een boer
derij) overneemt, dan betaalt men geen regis-
tratiekosten, wanneer de overname coot ant
geschiedit. Gaat dit op crediet, dan moet men
pet. registratiekostcn voor net contract be-
talen en voor den notaris nog l1/* pet. Over
het algemeen zijn de pachtcontracten in
Frankrijk heel eenvoudig. De verkoop van het
hooi en stroo is in de meeste gevallen toege-
laten. Het jachtrecht blijlft aan den eigenaar,
tenzij het overgediragen is aan den pacher
Het ia ook toegdateo, dot mm afstaed doet
van het recht van schadevergoedtng, tenge-
volge van de aanwezigheid van te veel wild.
Het is echter beter om zelf het jachtrecht te
behoudm. Verder wordt geacht, dat de boer
derij n goeden staat is opgeleverd door dm
eigenaar, tenziji men het tegenbewijs kan leve-
ren. Heeft men dat bewijs niet, aan kan de
eigenaar eischen, aan het einde van de huur-
temijmi, dat de boerderij: in goeden staat wordt
opgeleverd. Daarom verdient het, bij: het hu
ren van eea boerderiji, aainbeveling om een be-
schrijlvendm staat op te laten maken van de
boerderij, om zich te vrijlwaren tegen onrecht-
matige eischen van den eigenaar. Als regel
warden de gnondlasten, 'betaalldi door den
eigenaar; de pachter heeft de verplichting,
die voor den eigenaar te betalen, maai' hij
heeft het recht, die van de pachtsom af te
trekken, tenziji er to het pachteontract staat,
dat de grondbeiasttog betaald wordt door
den pachter en dit staat er altijd in.
Ook worden er boerderijen: verhuurd voor
3 jaar met telkens 3 ophejaren. 'De eigenaar
en de pachter hebben het redit, de huur op
te zeggen, een jaar voor een drie-jaarlijksiche
tenmijn veratreken is.
Wanneer men to Frankrijk een boerderij
wil harm of koopen, dan doet men goed', to de
hoofdstad van het departement, waar de
boerderij is gelegen, to een boekwtokel 6f op
d£ griffiie een boek te koopen over locale ge-
bruiken. 'Mien kan daarin de verplichtingen
van pachters en eigenaar®, van koopers en
verkoopers vindm. Is men niet goed op de
hoogte, dan heeft mm kans, dat de vertrek-
kmde pachter of de eigmaar van die onkun-
de misbruik maakt, en laat betalm voor din-
gen waarop men' mht heeft.
Een andere bijjzonderheid is, dat mm In
Frankrijk, wanneer niet het tegendeel is be-
dongen, het recht heeft, de pacht over te dra-
gen aan' anderen. De oorspronkelijke pachter
blijft tegenover den eigenaar verantwoorde-
lijlk.
Vooral to tijden van eitijgenden pacht kan
men hierdoor vaak tegen zeer lage prijzen
huren. Hierdoor is het mogelijk, dat men
nog huurt voor prijzen van 1912. De man,
die overdraagt, weet echter wel, dat dit voor-
deelig is en laat dan ook den nieuwen pachter
zijn vee enz. overnetnea voor een door hem
bepaalde som.
Dit is echter niet altijid zoo; er wordt ook
wel eens bepaald, dat het bedrag van de over-
ncmingssom getaxeerd wordt door een com-
missie.
Het verdient aanbevelSng, er voor te zor
gen, dat men voor een behoorlijk aantal ja-
ren een boerderij overneemt. Spr. kent een ge-
vat van een iHollander, die een boerderij
pachtte met nog 5 huurj arm. De boerderij
werd dlaarna gekocht door een Franschen
boer en de Hollander zat er leelijik mee.
De deelbouw komt vooral in Zuid-Frank-
rijk voor. Dit is een manier van landuitgif-
te, waarbij de pachter de helft van don op
brengst aan den' eigenaar moet afstaan. De
eigenaar moet dan ook echter dm geheelen in
ventaris, met alles wat er bij1 beboort, aan den
pachter verschaffea De pachiter moet zorgen
voor den arbeid en de mest wordt voor geza-
menlijlke rekening aangekocht. iDie deelbouw
prikkelt de menschen ochter niet, om te doen.
wat ze kunnen en het is daarom maar een ge-
lukkig verschijnsel, dat deze vorm' verdwijnt
In de buurten' van Parijs kan men voor 100
h 200 frs. de beste gronden huren. De slechte
grondm doen een huur van 50 tot 80 frs. Een
mud tarwe kost echter 80 frs. en het verscbil
In opbrengst per bunder van' goed' land en
goed land is veel greater dan 200 K.G. tar
we. Mien dbet dus verstandiger, goed land te
hureni. De Franschen weten diit echter ook en
daarom ia liet niet aan1 te raden, omi bij het
koopen' of huren in een paar dagen te beslis-
sen.
Em1 'kwestic van betteekenis Is, dat een Holl.
boer, die in Franikrijk komt, een 'beetje gauw
in de yerleiding komt, omdat de paditprijzen.
laag zijn, grooter boerderijen te huren dan zij
kunnm tospannen. Ook met iBelgen kwam dit
vaak voor. Zij moeten dan crediet nemen en
zoolang de prijzen oploopen, hindert dat niet.
Maar als de franc stijgt, dalen de prijzen
voor de producten. maar de pacht niet. En
dan blijkc, dat zoo'n man veel te veel crediet
heeft opgenomen. Hij kan dan geen machi
nes aanschaffen en geen kunstmest en dat is
zeer nadeelig.
Wil men voldoende geld hebben, om een
boerderij' te exploiteeren, dan heeft men 2000
k 3000 frs. per FLA. noodig, maar hierbij is
alles inbegrepm.
Verder is net van belang, dat men tracht,
zich to vlakke strekm op een boerderij te ves-
tigen en niet in bergstreken. Oak is het zaak,
zich in een' streek te vestigeni, waar mm wa
ter genoeg heeft, want er zijh streken, waar
de waterstand dikwijlls 90 M. onder het op-
pervlak van dm grond is. In droge tijden
heeft mm' daar dikwijls geen water en dan
moet men hef water met paard en wagen la
ten' halen. Ook is het van beteekenis, dat op
dc boerderiji de gebouwen goed to orde zijn.
Die gebouwen worden daar op een' andere
manier in elkander gezet dan in Nederland.
In die meeste streken vindt mm natuureteen
die op elkander worden gemetseld, doch dik
wijls met kleit alleen, die er dan vaak nog niet
zorgvuldig tusschen gosmeerd word't. In Nor-
mandiie is het vooral de gewoonte, om een
hoop kid te nemen en daarvan muren te ma
ken, en er voor te zorgen, dat ze van boven
niet te veel inwateren. Deze murent eischen
veel onderhoud. Kldne sdiuurtjes en arbei-
dertswoningen worden vaak op deze wijze op-
gezet. Een bouwwijze, die wat beter is, is
net rnalcen van een geraamte van houten bal-
ken, de open vakken daartusschen smeert men
dan met klei dicht. De kid heeft de neiging,
uit te zakken. Omi dat te voorkomen, worden
er kleine ®totjes tegen aan' gespijkerd' en den
buitenkant md! kalk besmeerd.
Wanneer men een boerderij fcoopt, moet
men er well degelijk op letten, hoe deze to el
kander zit. Vaak zitten er in de muren' veel
muizen en dikwijls nestelen de vogels erto.
Wanneer mm in Frankrijk met baksteen
bouwt, dan wordt die vaak op de plaats zelf
gemaakt. In de verwoeste strekm ziet men dit
overal. iDie baksteen is van handvonnJ, maar
deze veldiovmstemi is niet erg stork. Om te
zorgen dat de mnren nid te zwak worden,
bouwt mm ze maar em beetje dik. Dit maakt,
men gebouwen van 2 millioen. Die gebouwen
worden to dm regel gezet om een btonen-
plaats.
Aan dm straaitkant heeft men de graan-
schuur met em ingang, waardoor inm op de
btonenplaats komt en op die binnenpfaats
heeft imep de mesthoop. De boer hedt het
uitzicht op alles; wat er op dc boerderij ge*
beurt, omdat de ramm van zijn wontog aan
de zijde van de btonmplaats zijn aange-
bradht. Bij. grootere (boerderijen is dit wel iets
andera, doch over het algemeen is dit de
grondgedachte. De stallen zijn eenvoudig.
De gfoepstallm, die wij: hebben kennen zij
niet en zijh daar ook niet geschikt, omdat het
daar de gewoonte is, het vee, ook, wanneer
het buiten loopt, iederen dag in de stal te ha
lm, om het te melken. Wanneer het vee 's
winter® op stal staat, dan laat mm het toch
iederen' dag uitloopm. In Normandie laat
men de koeien's winters en's zomers buiten.
Alleen de dieren, die veel rnelk geven, worden
op stal gezet, maar die komen toch in den
winter van 9 tot 4 uur buiten. 'De gebouwen
staan in boamgaarden verspreid m de boom-
gaarden rtjin omringd door bootnen, die staan
op een walletje en deze dimm voor windbe-
schutting. (De gebouwm zijn verspreid ge-
plaatst, omidat er to die streken weinig water
is en mm op deze wijze wil voorkmen, dat bij
brand) niet alles afbrandt. Voor het werk is
het echter yerbazend onpractisch. Mm ge-
bruikt er veel machines, o.a. tractors. Over
het algemeen vindt mm in Frankrijk de trac
tor een dure motor, die mm alleen moet ge-
bruiken, wanneer men in korten tijd veel werk
mioet doen. De paarden vindt mm goedkoo-
per. Met zwarc tractors heeft mm niet veel
op, omdat ze de grond te veel in elkander
werken m te veel brandistof gebruiken. Trac
tors met rupsbanden hebbm ook veel tegen,
omdat die altijd sink zijn en veel benzine en
petroleum! verbruiken. Men heeft het meest
op met lichte tractors.
De regeering doet veel, om het gebruik van
machines te bevorderen. Wanneer machines
gekocht worden, die in Frankrijk zijn gc
maakt, dan geeft de regeering em toeslag
van 25 pet. van de koopsom, voor andere 10
pet. Voor Fransche tractors vergoedt de re
geering 2150 frs. per paardekracnt, voor an
dere 100 en met eea maximum van 5 tot 10
pet. van de koopsom.
De subsid'ie kan tot 40 pet. worden ver-
hoogdi, wanneer de machines uitsluitend die-
nen voor leden van vereenigingen tot het be
vorderen van mechanische cultuur. Bovendien
kan de Minister van oorlog voor tractors nog
em subsidie geven van 125 frs., welk bedrag
nog wordt verhoogd^ wanneer zware tractors
wordm aangeschaft. 'Men heeft veschillende
machines, die men in Nederland niet. ge-
bruikt, o.a. de Noorsdhe eg, waarop verschil-
lmde punten zittm, welke eg voor dm loss-
grond uitstekmd geschikt is. Velen gebrui
ken ook zelfixtoders. Het bezwaar van de ma
chines is, dat ze duurder zijn dan hier. Dit is
em gevoljg van de invoerrediten crop. Op de
boerderijeni1, dicht bij] bosschen gelegm, heeft
men verbazend veel last van wildscfaade, ver
oorzaakt door vogels en konijmen.
Mm heeft wet recht op schadevergoeding,
maar de wet zegt, dat mm op boerderijen,
dlicht biji bosschen gelegen, redelij'kerwijze
mag veronderstellen, dat er konijhtjes op dm
grend komm. Mm doet verstandig, goed
naar de wildschade' te informeeren m de toer-
derijlen vlafc biji bosschen gelegm, maar aan
de Franschen) of iBelgen te latm. In de uitge-
breide streken, waar de loss ligt, hoort men
in het algemeen niet van wildschade. Spr.
kent een Hollander, die op em boerderij, vlak
bij de bosschen gelegen, veel) last ondervond
van engerlingen. In d'e verwoeste streken
heeft men ook veel last van ritnaalden en van
velldmuizen. Ook zijn daar streken, waar
mm groote schade ondervindt van wilde zwij-
nen en die zijn niet gemakkelijk uit .te roeien.
De Franschen zeggen, dat de iDuitschers daar
alles hebbm uitgeroeid, maar hun1 collega's,
de wilde varkens niet. (Gelach).
Mm doet in Frankrijk ook aan het keuren
van gewassen en houdt zich er ook bezig met
het sclecteeren van aardappelen. De naam
vzan Prof. Quanjcr is er wel bekend.
Volgens de statistiek zijn de opbrengsten er
lager dan to Nederland. Gemiddeld was de
tarwe-opbrengst van 1908 tot 1913, 1300
K.Ot m to Nederland 2400 K.G. per bunder.
E!r zijn echter streken, waar de grond heel
goed is, waar mm in 1892, 25^ mud tarwe
per bunder oogstte en de Franschen het dus
wonnen van de Hollanders.
De Franschen kunnm, als de omstandig-
heden gunstig zijn, dus ook wel goed boeren
De groote boeren in Frankrijk hebben drk-
dat de bouwkosten hoog^zijn. In het verwoeste
gebied zag spr. em boerderij1 van 300 H.A.
De waarde van dm grond was 12 millioen
francs en mm was 'bezig, er gebouwen op te
zetten, die 1.8 millioen kosten. Op cm ande
re boerderij wan 300 bunder, met em grand-
waarde van 5000 francs per bunder, zette
Vi betreft,
yeel te wenschen over. Zij boeren op em ou-
derwetsche manier cn het kunstm.estgebruik
to Farnkrijk is dan ook zeer laag.
In 1910 wrd er to Nederland acht maal
zooveel kunstmest gebruikt als in Frankrijk,
maar de Belgen wonnen het weer een stub
van ons. In Frankrijk hebbm de landbouw-
leeraars nog steeds op het standpunt gestaan,
dat zij aan dm grond konden zien, welke
mest er gebruikt moest wordm en die heeren
bevonden, op grond van hun analyses, dat het
kaligchalte van de ldssgronden zeer hoog
was. Na den oorlOg is<Frankrijk zelf eigmaar
gewordm van kalimijlnen m nu werd er
krachtig propaganda gevoerd om te zorgen,
dat het katigebruik toeneemt. De professoren
ontdekken nu ook, dat er groote kalibehoefte
is. Een ding is voor iemand, die zich in
Frankrijk wil vestigerv, van groote beteekenis.
Om te bevorderen, dat de Fransche bodem in
moeilijke tijden to staat is, de bevolking te
voeden, wordt er een zwaar invoerrecht ge-
legid! op de tarwe en wel 14 frs. per 100 kilo.
De prijs van de tarwe is in Frankrijk dus al
tijid 14 frs. per 100 KjG. hooger dan elder®
Dit is voor de boeren een groot voorrecht.
Voor haver en rogge wordt aanmerkelijk min
der invoerrecht geheven, ni. 3 frs. Dit maakt
dat de boer ook tarwe bouwt op anders min
der geschikte grondm. IDe invoerrechtm1 op
aardappelen heeft mm tegenwoodig opgehc-
ven, omdat onder gewone omstandigheden
Frankrijk meer aardappelen verbouwt dan
het noodig heeft. Op het oogenbiik ver
bouwt Frankrijk van alles te weinig, doch dit
is tijidelijk. Kunstmest wordt vrijwel zonder
invoerrechtm ingevoerd. De prijs voor de
kunstmest is die, welke mm in Nederland be
taalt. Op paarden wordt em invoerrecht van
225 frs. geheven. Voor jongere paarden be
taalt mm minder. De prijsverhoogting is niet
zoo groot, dat daardoor de paardenfokkerij
to
