Alkmaarsche Gourant
Honderd Yijf en Twlntlgste iaargang.
Woensriay 21 Februari.
in». 44. W2*«
iStadsiiieuws
"ERASMUS".
Id „Waakt em Bidf" had gisteravondi de
derde'winterlezing plaats vamwege de kerke-
lijke kiesvereeniging „Onze Ned. Flerv. Kerk".
De zaal was zoo good ails geheel gevuld.
Na het zingen van Ps. 11© vers 3 opende
de epreker van den avond, ds. Vinke van hier,
de samenkomsit met gebed.
Gij hebt alien' wel eens gehoord van
Erasmus, begon ds. Vinke daarna zijn rede,
en, alien die wel eens in Rotterdam zijn ge
weest, hebbem zijn mooie metalen standbeeld
wel geziien, opgeridit in 1622, welk beel-d een
schepping is van den beroemden bouwmeester
Hendrik de Keijser.
Erasmus was geen hervormer, maar een
kamergeleerde, vandaar dat men over het ge
heel niet zoo erg veal van hem weet.
Spr wees dan op den tijd waarin 'Erasmus
leefde (geb. 28- Oct. 14(67 of 1'46©), als zoon
van Gerard, uit Gouda, die v-eel van scherts
hield en daar-om Praa-t genoemd werd.
Desiderius Erasmus (eigenlijk genaamd
(Gerrit Gerritszoon) werd op 13-jarigen leef-
tijd door zijn voogden gedwcngen in een
klooster te gaan, maar hij had geen zin in dat
leven en in 1491- verliet hij dat klooster, om
met aen bisschop van Kemerijk naar Rome te
gaan. Tot die reis kwam het echter niet, maar
hij begnf zich in de scholastieke godgeleerd-
heid (bekend voorad door Thomas van Aqui-
n°Na verschillende reizen belandde Erasmus
in Bazel.
Zijn tegenzin' in het klooster leven bleek dui-
delijk uit zijn boekje „De lof der zotheid",
geschreven in Engeland na reizen door Italie
en Frankrijk. Hiji moest toem nustcn wegens
zijn lijden aan graveel, en in dien tijd schrcef
hij het boekije, dat in 1512 verscheen en ge-
weldig veel opgamg maakte. Het werd in
bijna alle talen overgezet en verschillende
malem herdrukt. Het is een satyre op den
oorlog, de godgeleerden, de monniken, de
predikers, de kardinalen en dem paus
Ds. Vinke gaf van den inihoud van het
geschrift een kort overzicht, d-.n nadruk leg-
gend op het fij'n geestige daarin.
Erasmus werd na het verschijnen van het
geschrift van alien kant aangevall-en. De ge-
ieerde Dorpius te Leuven schreef hem, dat,
nu hij (Erasmus) juist naam maakte, hij
zijn naam verwierp met dat 'boekje.
Over deze briefwisseling dedlde spr. nog
een en ander mee, om dan eenige oogeniblik-
ken te pauzeeren
Daarna zijin rede vervolgende, -m-erkte ds.
Vinke op, dat in Erasmus emst en luimi wia-
reni vereenigd. 'Hijl zou kunnen worden' ge
noemd .eem voorlooper van het rationalisme
dat in het mensc'helijk verstand den oorsprong
ziet van de inner! ijke godsdienstige oyertui-
ging en was als zo-odanig een geweldig te-
genstander van Luther.
Jaren lang fcoesterde Erasmus het plan
tot een overzetting van den bijbel in het
Grieksch. Tot dien was er alleen] de uit bet
Latijn vertaalde bijlbel.
Erasmus heeft de groote verdienste dat hij
in voor de letterkunde fen1 v-oar de rel-igie
zorgde door den bijbel in de oorspronkelij-ke
taal te schrijlven. Hiji gebruikte daarbij 5 (of
9) bandsdmften, enl droeg het werk op aan
paus Leo X.
Het nieuwe boek werd dnuk gekocht, door
vrienden om de vriendschap en1 door vijianden
om er mogelijke fouten uit op te diepen. Rieeds
in 151© verscheen een tweede druk.
Ds. Vinke vloeht hier in zijin rede eem per-
Boonlijike herinnering, n.l. een ontmoeting
met een Amerika-anschen dominfe, met wien
hij een reisje door Nederland maakte, w-aar-
bij hij in Groningem op de Universiteitsbiblio-
tlheek den Erasmus-biiibel zag, gebruikt door
Luther en van diens handteekeningen voor-
zien.
Erasmus werd als ketter gebrandmeikt,
ging ds. Vinke voort, de monniken moesten
nu wel erkennen dat hunne vertalingen on-
judst waren' De huidige geleerden zouden
wel fouten in Erasmus' werk vinden, maar dit
is te billijiken- door den grooten haast, waar-
mee vertaling en uitgaaf geschiedden.
Spr. wees dan op den critischen geest van
Erasmus in diens beoordeeling van de brieven
van P-aulus bijvoorbeeld, waarvan hij den
Btijl minder juist noemde dan dien van Lukas.
ten zeer beroemde plaats uit Johannes
(inzake de drieeemheid) werd door Erasmus
weggelaten uit zijn vertalingen.
Spr. maakte duidalijk, hoe de oude hand-
schri'ften verschillend kunnen zijn geweest
en dat dit gedeelte todh niet gemist kon wor
den, wat Erasmus ook inzag, reden waarom
hij het in een latere uitgaaf weer opnam.
Na te bebben, gewezen op het verschil tus-
schen de opvattingeni omitrent Petrus, in ver-
band waarmee spr. de aandaeht vestigde op
het boekje „Protestantsch verweer" van ds.
de Pree, kwam spr. tot Erasmus' strijd met
Luther. Hiji citeende hiertoe verschil'ende
brieven en uitlatingen van Erasmus, Luther,
Melanchthon en anderen.
Luther stond inzake de goddelijke genade
op het standpunt van den kerkvader Augus-
tinus, maar ging veel verder dan deze.
Erasmus was overtuigd, dat de meening
der hervormers onjuist is als zij God' daarbij
voorstellen ails wreed en onredhtvaardig.
Zeer scherp was hiji soms tegen de reforma-
toren, maar hijl ontzag Luther steeds. Over
den aard van den strijd tusscben Erasmus en
Luther inzake de goctdelijike genade en de
voorbeschikking ging ds. Vinke nader in,
daarbij duidelijk makende dat Luther vaak
heftig was en. zijn tegenstander dan beschul-
digde van onwetend'heid en heiligschennis.
Veel van het verschil tussschen Erasmus
en Luther wordt vetiklaard door hun ver
schillend karakter en leefwijze, zei spr.
Luther de volksman hijl uitnemendheid, Eras-
pus de vriend der grooten en geleerden,
Luther uit het klooster gekomen door zijn
woord alleen, Erasmus door een pauselijke
dispensatie; Luther wi'lde zijn burger van de
Godsstad, Erasmus wemschte man van de
wereld te zijh. Is het wonder dat beiden
elkaar niet ^egrepen en dat Erasmus door
Luther genoemd werd diens grootste vij.
esd, dis hij 4s ksel had BSgrepan.
Spr. laaTBe Werop zm uiTTatta® vwt
Haase, waarin Luther hoogelijk vereerd
wordt en een der grooiste Duitschers werd
genoemd.
Eindigend, zei ds. Vinke, dat hij zich be-
wust was, zijn onderwerp slec'hits vluchtig te
hebben kunnen behandelen. Hij wees er nog
op dat Erasmus gestorven is in 1536 (12
juli) zonder de genademiddelen der kerk. Tot
t einde kwam, behield hij zijn heldcrcn geest
'eni telkens berhiaalde hij: „ik wil niet langer
leven dan Christus behaagt." Op dit afwach-
ten van Christus op zijn sterfbed door Eras
mus wees spr. bijzonder.
Aan het einde werden de beide eerste ver-
zen van het Lutherlied (Een vaste burcht)
staande gezongen, waama ds. Vinke de bij-
eenkomst met dankzegging sloot.
Ingezonden stukken
(Buiten verantwoordelijkheid van de Redac-
tie. De opname in deze rubriek bewijst geens-
zins, dat de Redactie er ntede insternt).
IS EEN NIE'UW BURGE"RWEESHUIS
VOOR ALKIMAAR NOODZAKELIJK.
Miijnheer de Hoofdredacteur,
Uw hoofdartikel van Zaterdag 17 dezer
veneischt eem antwoord van <ms bestuur. Mo-
gem wij U beleefd verzoeken het onderstaan-
ce in uw btad 'op :le nemen? Bij voorbaat be-
tuigen wij; daarvoor cnztn oprechten dank
De gesclhedenis lierliaalt zich. Reeds sedert
meer dam een eeuw igeltdesn werden de Reg en-
ten van het „Burgerwees- en H'uisarmenhuis"
laier alleen genoemd „Burgierweeshuiis" ge-
dwongen, die weeskimderen (pl.m. 80) „tijde-
lijlki" toj zich te nemen, aangezien' hun nuis
beslemd was voor hcspitaal (24 Augustus
1811). Vele kinderen verkregen huisvesting bij
hunne familien, de jongelingen werdien als
pupi'llen naar Veraaiiies gezionden en de ove-
iigeni in het diaooniehuis geherbergd. Na
Nederlands onafhankelijikheid werd bij besluit
van Koning Wildiem I bepaald, dat het ge-
bouw van he.' 'Burgerweeishuis aan de iDoelen-
etpaat weder aan de Scad AJkmaar zou wor
den iteruggegeven, welke teruggave op den
7em December 1815 heeft plaats gehaa. Dit
giebouw verkeerde toen in zoo'n sdechten toe-
stand, dat door den Preside n t- B urgemeeste r
in de vergadering van den Raad der Stad
Alkmaar van 18 Juli 1816 werd1 voorgesteld
een ander lokaai te zoeken, hetgeen meer ge-
schikt zoude zijn om tot het voorgesitelde oog-
merk „huisvesting te verleenen aan de klnde-
„ren behoorende tot het Burgerwees- en Huis-
„armenhui9, teneinde dezelve niet langer zou-
„deni behoeven rond te dwalen of slechts zeer
„onvoldoende te worden verzorgd, gelijk dit
,,'het gevolg is geweest van de eigeradunkelijke
„bezifanemi>ng van het Huis door voorouderlijr
„ke weldadigheidi aan hun geschonken" te
worden geemploieerd.
Het oog was gevalilen op het zoogenaamde
Lange Huis Middel-Biagijnen-1 ;»f). Het
moest wat worden verbouwd, doch door den
verk'oop van eem aamtal kleine gebouwen, zou
den de kosten per saldo slechiS de geringe
som van f 442.8 beloopen. Deze voordracht
jverd door denRaadi goedgekeurd, met
expresse bijvoeging,,dat het eigjendom van
„het nieuwe te Etabliseereni Burgerweeshuis,
„madat heilzelve voor rekening van deze stad
„op de voorgestelde wijze zal zijn ini order ge-
„bragt en afgemaakt van dat oogenblik af
„aan met alle de lasten eni voordeeien daartoe
„behoorende ten Eeuwige dagen zal overgaan
„aan Regenten van hetBurgerweeshuis in
„hunne qualiteit."
Op 8 October 181© werden de weeskinde-
rem -weder te zamen in ,Jiun" huis onderge-
bracht.
Doch niet lang zou deze toestand voortdu-
ren. Imimers bij K B. vam24 Maarl! 1824 was
m.l. bepaald, dat, zoolang de Maatschappij
van Weldadigheid het aantal kinderen, waar-
voor gecontnacteerd was, niet in hare kolo-
mien' zou hebbem opgenomen, te rekenen van
1 Januari 1825 geene subsidien uitprovincia-
le of gemeenitefondsen mochten worden ver-
strekt aan godshuizen, ten.zij' dezer inkomen
minder bedroegem dan 30 per verpleegde.
in welk geval slechts het aan dat cijfer ont-
brekende mocht gesuppleerd Worden. Bij
schrijven van 24 Mei gaven B. en' W. hiervan
kennis aan regenten. Deze, dus financieel, be-
perkt, waren echter weinig genegen tot weg-
zemding der kinderen te besluiten. Het aantal
weezen was toenmaals klein (in 1824 slechts
22), de levensmiddelen waren niet duur; door
verhuring van een deel van het te groote gie
bouw, vermindering van het getal suppoosten
em betrachting van zuinigheia meenden zij het
zonder subsidie te kunneni redden. Toch moes
ten zij- 'n stap verder gaan en besluiten tot uit-
besieding der weezem, waarmede in het laatsrt
des iaars werd aanigevangen. Wel is nog ge-
tracht deze opzending zoolang mogelijk te-
gem te gaan, door de inkomsten van, het' huis
le vermeerderen door verhuring van zalen van
het te groote gebouw, doch die opzending
naar de kolonien der voormelde Maatschap
pij- van Wddadigheid kon niet geheel worden
omigaani. Respccdevelijk irn 1831, 32, 35, 36
en 37, en vermoedelijk nog omstreeks 1850
vertrokkem de weezem.
Het door het veranderd stelsel van verple-
gi-ng overbodig geworden huisraad werd pu-
bliek verk-ocht. Ails ,,Weeshuis'' waren over-
gebleveni de kamers van regenten en regen tes-
sem em de wondmg van dem b-innenvader, bij
wien steeds eenige kinderen bested waren.
Deze toestand heeft voortgeduurd tot de
zestiger jaren, toem door de ingezetenera een
torachtig v-erlangen werd geuit, dat de weezen
weder gezameniijlk verpleegd zouden worden.
Verschillende adressem van ingezetemem wer
den aan deni Raad gezonden waarin op de tot-
st'andkomdng van een gebouw werd aange-
dromgen. En die toenmalige Burgcmeester A.
Maclaine Pont verklaande in de Raadsverga-
deriing van 14 October 1863-, dat „zijn voor-
„®'er de strekking heeft alle weezen indatzelf-
„de voorVecht (alle weezen in een gebouw) te
„te la!en deelen, hetwel-k ormogelij'k is zoo-
„lang het Burgerwees- en Huisarmenhuis niet
„wettig is geregeld".
Daarop is in- de Raadsvergadering van 16
December 1863' beslo'.iem m-et 14 -tegen 1 stem,
dat de weezen irn feen- gcsticht zullen- worden
verpleegd1.
Op 17 October 186©- werd het Weeshtus
p-lechtig ingewijd. De Voorzittende regent,
sprak iJoeni ondfer meer tot hen- die opgekomen
warern om' teganwoordig te zijn bij deze ope
ning:
„Berangstel-l'ing, -ingen-omenheid met deze
„sHchting heeft 0 ihier dloen komeni. Gij hebt
.getuigen wi'llem zijm van de opening van he!
„Alkmiaamsch* Bmgexw«efihui«, camdat gij
„«a*rtn earn rtBeorteafs voor
„omze stad. En in omze straten en langs onze
,grachtem, daar zegt ons de wapperende drie-
„Kieur, daj de dag van de opening van het
„Burgerweeshuis als een- feestdag wordt aan-
„gemerkt in menige woning, als eem feestdag
„vcor onze buirgerij Hiebt gij ze daarenbo-
„ven niet opgemerkt, die Alkmaarsche man-
„nen -en vrouwen, die daar samenstroomden
„bij den- eersten gang omzer weezen naar de
,,kerk, waar hej goede werk van dezen dag
„werd begomnen-? iDe gelaatstrekken van die
„toeschouwers teekemden mog iets ainders dan
,^iiieuwsgieriigheid. iDeelnem-ing, -innig mee-
„gevoel, dankbare vreugde omda-t zij net wel-
„zijn dezer weezen beier gewaarborgd acht-
„i.ien, feestweugde, maar varn teederen, ver-
„hevener godsdienstigen aard straalde U toe
„van die aaingezichten, en in die oogen stond
„te lezcn: ER IS EEN GO-E'D WERK VER-
„RICHIT. I ledl ons, d-at wij' dezen da-g hebben
„zien aanbreken. Hed'l onze stad, dat zij zich
„weer mag verheugen in het bezit van een ge-
„bouw, wel'ks gem-is haar burgers zoo lang
„een grief, een oorzaak van smart is geweest
„Met lamger staat slech'ts voor de onverzorg-
„de nagclaten kinderen- van een dieel der bur-
,,gerij een toevluchtsoord' open, een nieuw ge-
„bouw s.'aat gereed om alle andere weezen- te
„:antvangen, eindelijk heeft A'lkmaar weer een
Burger-Weesh uis" 1
Tot Februari 1915 zijn de weezen ste-da
verpleegd geworden in net toen voor ge-
bouwdle huis.
Wij behoeven niet te vermeldem welke oor-
zaken het Besjuur toen heeft doen- besluiten-
het gebouw af te staan aan de Huishoud- en
Industrieschool, welk -ongerief, m-oeite en zor-
gen- een. em ander heeft medegehrach't. Het Be-
s'uur heeft zich die opoffering getroost ui'-
sluitend- ten behoeve der burgerij, die de in
komsten van- het tij'dalijk gamizoen niet wilde
missen-.
Het Bestuur van het Burgerweeshuis zag
zich wederom -noodgedrongen voor hot fed
geplaatst, de j-ongens uit te besteden. De er-
v a ring, toen opgedaan, k-on niet anders lei-
dem d-an tot -een eemparig beslui.' dat nimmer
medegewerkt kon of moch-t worden aan ver-
pleging van weezen -in gezimnen. A-ltbans niet
van zul-ke weezen-, wier leeftijd medebrengt
dat dagelijks dfe verpleging, voedin-g enz. een
mauwkeurig toezicht vereischen.
Toen dam ook einde 1918 de mogel'ijkheid
besiond -ons hu-is wederomi te betrekk-en, wend-
dem wij ons 'tot B. en W. met verzoek om en-
kele verbeteringem te mogen aambrengen in
het wel wat uiigewoonde hu-is. Dat verzoek is
aanleiding geweest tot een overeenkoms-t mei
de gem. Allomaiar, die het voor ons wel wat
groote gebouw beter kon gebruiken voor an
dere doelein-d'em, waartegen-over de gemeente
zich heeft ver pitch t een nicuw -gebouw te
siichten voor d-en lOdiem April 1924.
Zijm nu sedlert dien tijd zood-anige andere
in-zichten g-eboren, dat het goede door het nog
„betere" vervamgen- moet wordfen? Is inder-
daad gezrnsverplegimg to prefereeren boven
gestichtsverplegimg, mits aeze laatste goed
is? Wij zijn er niet varn -overtuigd-. Integen-
deel, het is opmerkelijk hoeveel gestichten van
allerlei aard in de laatste j.aren zijn verre-
zen-. Gestichtsverpleging draagt gem karak
ter van afsoheiding uit de samemleving. De
weeshuizen rakem gelukkig n-og niet uit den
tijd. Door U wordt dm Helder aangenaald
De gemeenite aldaar heeft echter het gebouw
van het weeshui-s moodig -gehad voor de inrich-
ting van cen ziekenhuis en heeft toen de ge
stichtsverpleging der weezen opgeofferd. Wa
re de gemeenite Helder in staat geweest de
kosten van een nieuw ziekenhuis te betaken,
dan zou het weeshuis aldaar vermoedelijk nog
bestaan.
Wat het laamtal weeshuizen aangaat, zijn
wiji van meen-img, dat er wel gebouwen zijn
bijigekomem. Wat zouden de ooi-logvoerende
'lan-den-, Duitschl'and, Engeland enz. het niet
betireunem, imdien zij geen weeshuizen h ad-
den? De weeshuizen hier te lande zijm klein,
im vergelijikiing met de gebouwen in het bui-
tenlamd.
U zegt, dat de diirectie en het pensoneel van-
een weeshuis, aan h-et weeskind -ndmmer kun
nen hergevem, wait het aa-m gezinsleven verlo-
rm heen. De praktijk spreekt ook hier een
woordje mee. Opmerkelijk is het, uitzonderim-
gem daargel-aJen, hoe weinig gezinsleven ver-
reweg de meeste weeskiimderen- gekend hebben,
d-at zij p^s krijgen- wammeer zij1 in het weeshuis
warden opgenomen. Waarom heeft de burge
rij in de v-oormelde zestiger jaren zooveel
moeite aangewend om de iwceskinderen weder
in eem gebouw sameni t-e -brengen? Toch zeker
niet, omdat de gezinsverpleging zpo goed
was?
U zegt dat de oude inrichiing niet meer
voddeed- aan de eischmi die -tegenwoordig aan
een behioorl-ijke verpleging gesteld mogen
word-en. Wij merk-em op, ,dat het gebouw ligt
op het hoogste gedeelte der stad, het is ru-im,
luchtig, met flanke kamers, prachtigen tui-n en
speelplaals en met eenige wij'ziging volkomen
in orde to brengen voor den I'Jegenwoord-igen
tijd-. Het is niet de wensch van' het 'Bestuur
eem nieuw gebouw te bezitten, dOcli die der ge-
meeni.e om het groote gebouw voor andere
doelei-nden te gebruiken, waardbor zij' op
goed'koo'pe wijlze aam ruimte voor scholen enz.
is gekomen. 1
U vraagt voorts of er voor elk van de wees^
jes im of buiten Alkmaar niet eem degelijk ge-
zin te vindem is waarin zij, tegem behoorlijke
vergoeding, in, d-ern familiekring worden opge
nomen? Wij meenen daarop niet beter te kun
nen antwoordem dan met eeme aanhaling uit
het rapport, uitgebracht door eeme commissie
uit en aan d-en Armenraad in Amsterdam in
1921, waarin woordelijik staat:
„dat het thans reeds in veel gevalliem moei-
„lijk is om geschikte gezinnen te vi-nden-, wel-
„ke bereid zijn een pleegkind- in huis op te
,'nemen. Hoe straffer de bepalingen zijn op
„het houden van pleegkinderen, des te groo-
„ter zal deze moeilijikheid worden"
Bij artikel 21 van d-e Armemwet, in verband
met de missieve van den Mint, van Binn. Za-
ken van 1 Februari 1921' zijn de voorschrif-
ten gegeven: op welke wijze toezicht word't ge-
houden op uitbestede personen.
Dat is de ervaring waar meni houvast aan
heeft.
Wij kunm-en niet tori en; dat een- fout is be-
ga-an dooir het opmemen van z.g. halfweezen.
De Raad dezer gemeente heeft zich op 8 Mei
1©07 vereenigd met het voorstel- van Regenten
tot opname van halfweezen- waartoe de heer
Ui'tenbosch reeds vnoeger den- wensch had ge-
uiif. Dtos opouune is mei het oog op im toe-
sStnrt! wafta peziMMB vwte?Tffl, arTn-1
genid noodzakelijk geweest. Wij kunnen ons
gdukkig achiten medegewerkt te hebben- tot
het behoud1 deer kinderen, die wel'licht andera
ten gronde war-eni gegaan.
Dat de katholicken hier icr siede reeds ge-
ruimen tijd niet meer van die hier tor piaatse
bescaande kaiiholieke inriching gebruik ma-
ken, vimdt o. i. niet zijm oorzaak in een veran-
derde zienswijze om-trent de verplegi-ng; maar
omdat voor een achttal kiinderem de innchting
te duur was en de bes.iurende zusters elders
mut tiger werk k-omden verrichtou.
Juist van Kath-olieke zijde verrijzen de ge
stichten bij, tientallen, in s-tede dat zij verdwij-
nen-, missc-hien onder andere benami-ngen,
doon een gesticht blij'ft eem gesticht.
Niemand minder dain ons Bestuur wil me-
dewerkem, om de f-in-ancieele offers voor de
gemeen.e zoo gerimg mogelijk te doen zijn.
Ook wij zullen medewerken zoo zuinig moge
lijk de iinstediliimg te beiheerem, doch niet ten
kosle van het weeskind. Voor ons is het vrijwel
zeker, aangemomen dat er gezinnen voor te
vinden zijn, die nie.l uit winstbejag kinderen
willen opinemen, dat gezinsvcrp-legimg goed-
kooper -is, darn gestichtsverpleging. Doch de
belangen- van- het weeskind staan boven de
fimancien.
Het Bestuur van het -Burgerweeshuis.
Alkmaar," 19 Febr. 1923.
(Wij, stellen ons voor Zaterdag nogmaals
he i een en- amder over de Weeshuiskwestie te
schrijveni en zullen dan tegelij'keriijd de tha-ns
door het Bestuur naar voren gebrachte ge-
zithtspunten behandel-en. Red. A'lkm. Crt.)
OiPROEP.
De rampzalige gebeurtenissen inn het Ru-hr-
gebied met zijn dich-te bevo-lking en hoogop-
gevoerde industrie, hebben alier oogen op
net Rijmlandsche en Wesifaa-lsche nij-verneids-
centrum geridxt. Nederland vooral heeft er
belang -bij, dat in dit nijyere gboied, waarme
de het door veeL-vuldiige banden van handel,
scheepvaart en- indusirie verbond-en is, de
rust niet wordt verstoord eni de aibeid zijm
gang kan gaan.
Zwaar lij-dt de bevolking van het Ruhrge-
bied ondei" de gevolgen van alles, wat zich
daar afspeelt; de kosten van het moodzake-
lijkste levensonderhoud Zijm sinds half Janu
ari met meer dan 125 pCt. gestegen, terwijl
de levensstandaard reeas begin Januari een
mooft tevoren gekende hoogte had- .bereikt.
Met het beste vertro-uwen op het mensche-
lij'k gevoel der 'Nederlanders wier weldadig-
heidszin een wereldmaam heeft verworven
wendt zich de deemiswaardige bevolking van
de Ruhr-streek tot haar naaste buren met een
kreet om hulp, eer het ,'te laat is. Ceeft uit
medelijidc-n, uit deerimis vooral met de kinde
ren, nu de nood steeds stijgt. Uw gift zal hel-
pen om de wanorde te voonkomen; wat in Rus
iand droeve werkelijkheid is- geiworden, ver-
schijnt hier als een dreigend spook. Helpt de
ellcnde verd-riiven, oo-k Nederland heeft er be
lang bij, dat Duitschland zijn koopkracht her-
krijgt. Geeft aan de bevolking van de Ruhr
van wat gij kunt' missen em weest overtuigd-
van haar dank en-van den dank van meer dan
60 millioen Duiisehers.
Het uit Dui'tsche en Nederlan-dsche vrou-
won en mamnen bestaande Hulp-comitfe voor
de Ruhr de „Ruhrhi-lfe aus den Niederiam-
d-en" richt het verzoek tot ieder weldenkende
van goeden wil om giften, groot of -klein,
voor de teniging van dten nood der bevolking
irn het Ruhrgebied.
Het Secretariaat aanvaardt gaarne de „be-
Amsterdamsche Veerkade 25, Telefoon H.
3220, Bankrekemi-ng Heldring en Pierson,
Korle VijverbeTg lb; Postrekening H. P.
1844, ondbr vermelding „Ruhrhilfe".
Het Secretariaot aanvaardt gaanrne de „be-
langelooze" tmedewerking van talrijke hel
pers en helpsters voor denverkoop van steum-
briefjes naar teekening van Ton van Tast.
De Duiitsche Rijkskanselier herft in een
schrijven aan een lid van het H*u lpcomite zijn
sympathie met dit streven betuigd en zijn
beste wenschen- voor het slagen van deze ac-
tie uitgesproken.
„Helpt alien, helpt spoedig," door uw
gift en die uwer vrienden en kennissen en
redt een heele bevolking uit ellende en nood
Het bestuur:
K. DAEMEN, Vborzitter.
B. STOEHR, Pemningmeester.
ROTTERDAM9CH ALGEMEEN
COM-lTe VOOR NOODLIJDEND
OOSTENRIJK. OPGER-IiCHT 1919.
Geaehte Lezer(es),
Wist gij, dat het Amerikaansche Steun-
comite, dat aan het boofd stond der acties,
welke in Oosten-rijk steun verleenden, ,aldus
heeft geredeneerd:
„Voor die kinderen zullen wij1 zorgen, die
kunnen nog groeien: de volwassenen zullen
wij h-elpen,, die rooeten de Maatschappij hel-
ipeni opbouwen, maar de ouden van dagen
iiclpen wij niet: die zijn oud, onnut en on-
bruikbaar. Tot hen zeggeni, wij: Gaat heen eni
wordt warm".
'Denk U even in, wat dat beteekenlt: de
oude menschen m-o-eten maar v-erhongeren.
Heeft U nog een ouden v-ader of een oude
m-oed-er? Kunt U zich indenken, dat die moe-
ten verhongeren? Zoudt ge dan niet liever
zalf gebrek lijden?
Onze actie begon in 1919 met bet "aten
korren van kinderen. Wegens gebrek aan
Hollandsche p-leegouders moest dit werk zeer
worden ingekrompen en is thans zoo goed' als
geeindigd. Ons comitfe m-eende echter nog iets
te m-oeten doen voor de ouden van dageni, die
in zoo grooten nood verkeeren.
Er werd een verlo-ting georganiseerd,
waarop 15 Januari '22 de Konimklij'ke goed-
keuring werd v-erkregen No. 54.
Hfet Eere-Comitie dezer verloting bestaat
uit: Dr. P.. C. 'Dijkgraaf, Den Haag, Baron
W. Snouckaert van Schauburg, Den Haag,
Mevr. M. de NeeveWirtz, Rotterdam,
Mevr. D. C. van Dij'ki-Fa-bcr, Rotterdam,
Mevr. E. Hudig—Roos, Rotterdam, Mevr.
Wed. Ary Prins-Gold-kade, Schiedam, Mevr.
P. C. BoddeusBrandt, Schiedam.
Er zijn totaal te plaa-tsen 15000 loten ad
1.per lot -en circa 300 rijzem (Chineesch
en Japanschi porselein, curiositeiten, buishou-
delij'ke artikelen). Nog eenige duizend-en loten
moeten verkocht worden. 'De trekking vindt
-plaats op 28 M-aart a.s. Wilt U ons h-elpen
nog wat loten1 te verkoo-pen.
'Hoe U help en kunt?
Door een aantal loten ad 1.per stuk te
plaatsen. b.v. 25 of minder en te zemden ons
uaim dii oeti pflStwiasai pi'1* 10 cento
vwr
Tracht dan in Uw1 omgeving die loten alle
of gedeeltelijk te verkoopen. Of nog liever:
wekt Uw kennissen op te doen, zooals gij.
Hier is een taak, die gemakkelijk te vervufl-
len is. Wan-t die weinig geeift, geeft al veel,
omdat het Nederlandscne geld zeer veel meer
waard is dan het •Oost'cnrijlksche.
Leg dit schrijven niet ter zijide, maar help
one.
Namens het Ratlerdamseh Algerneen
ComHe voor naodlijdend OosJmrijk,
De Commissi\i' voor de VerkXlng:
Mevrouw J. G. SWART—GRATAMA.
Mevrouw H. M. RGLFFSTOM.
JAC. VAN DIJK.
Adrea: Bergs-chelaan 244, Rotterdam.
ARMOEDE ONDER DE VOGELS.
In het balang van de vogels veroorloven
wij o-ns, opnieuw een beroep te doen op het
Nederlandsche volk.
Nu de winter is ingetreden, is het gewone
voedsel voor de vogels schaarsch geworden
em indien er niet overal spoedig hulp wordt
verleend', zal een groote sterfte verwacht
moeten worden onder deze dieren, die er zoo-
zeer toe bijdragen het leven te veraangena-
men'en die o-ns bovend'iem. onscha-tbare dien-
sten bewijzen, door dat zij het evenwi-cht in
de natuur zoo krachtig helpen bevorderen
door het verdelgen van insecten en ander ge
deelte.
Gelukkig is de nood oinder de vogels ge-
makkeliik en op weinig kostbare wijze te le-
nigen. Wie nu, liefSv aan een dun touwtje,
een halve cocosnoot, kaaskorst, spekzwoerd,
vetbollen, broodkorsten en restamten van
wild of ander vleesch neerhangt, zal zich
spoedig in het bezit van een aantal gasten
vooral meezen in verschillende soorten
mogen verheugen. Een sltoger van apennoot-
jes oefent ook al een groo.e bekoring op de
hongerige vogels uit. Voor de bescheiden
roodborstjes vormen fijn gesneden kaaskorst
of vleeschrtsten een ware lakkemij- en lijs-
tera zijn op rotte appelen em op gesmed-en, ap-
Eelschillenden verzot. Een broodi vooral
ruin brood wordt ddor nagenoeg ade
kleine vogels gegeten, terwijl ook hennep-
zaad een uitstekend am geliefd voedsel vormt.
Wie een voertafeltje gebruikt en daarbij
last ondervindt van de mussChen, die i-n -kor-
ten tijd- a-l'les voor zich opeisch-en, kan een
proef nemen; met een zwarten d-raa-d, strak
gespannen op ongeveer 8 c.M". boven den
rand van het tafeltje en bevestigd aan ste-vig
vastzi-tiende spijltjes. Meezera en roodborstjes
laten zich door den draad niet afschrikken,
musschen deinzen er in den regel voor 'te-
rug.
Indien men de musschen wit helpen, ka.m
dat geschieden door b-roo-dkoiTsten, aardiappe-
len, enz. op den grond uit te strooien; 'het
betere voedsel, gesneden kaaskorst, vieesch-
afval, enz. blijft dan voor meer kiestkeurige
vogels beschi-kbaar.
Vergeet ook niet, een ondiep bord met wa
ter neer te zelten; vogels hebben behoefte aan
water en baden zelfs gaarne bij de strenge
koude.
Indien gij kinderen hebt, leert hum dan.
thans de vogels te helpem. Zij zullen 'belang
gaan stellen in het vogelleven en zij zullen
U later n'kbaa-r zijn, dat gij' hem gewezen
hebt op het m-ooie in de na'hiur.
Het H'oofdbestuu-r der Nederandsche Ver-
eeniging tot Beschermiing van Vogels
Dr. J. Butfikofer, Voorzitter.
Dr. A. E. H. Swaen, Seeretaria.
Amsterdam, Heerengracht 260/266.
Rechtzaken.
OVERTREDING DER LOTERI.1WET.
De ka-ntomrechter te Wageningera heeft de
heeren D. H. van Eek en P. L. Wen-nekes. fa-
bnikamlleni van Weninex bleekpoeder te Ooster-
beek t.z. overiirediing der loterijwet veroor-
deeld tot 20 boete of 20 dagen hechtenis
ieder, met bevel illot vemietiiging der reclame-
pilaern. Zooals gemeld worden door de fabri-
kantem pakjes bleekpoeder in; den handel ge-
bracht, d'ie op de binnenzijde van den om-
slag voorziem zijn van- een letter, 22 letters
vormen dent naam van het fabrikaat en wie de
letters bijeen had eni de omsliagen' inzond
kreeg een waschmachine oadeau.
LIEFDElSDRAlMIA.
iDe beklaagde, die de gehuwde vrouw ach-
tervolgde en int de wonin-g harer ouders aan
de Oommanderijstraat te Roiterd-am op haar
school, daarna twee van haa-r broens, die to
hu'lp kwamen, door een revolverschot ver-
wondde en ten slotte zichzelf door het hoofd
sohoot, wend: dioor die Rotterdamsche recht-
banik veroordeeld illot een- gevangeni-sstraf van
2 jaar en zes miaanden-.
VOOR DEN POLITIERECHTER.
Zitting van 19 Februari,
VERDUISTERING.
Voortgfzet werd de zaak contra Alex. N,
workman te Helder, d'ie zich had schuldig ge-
maakt aan verduistering van 20.80 ten na-
deele van den koopman Oost aldaar. Beklaag
de was niet verschenen.
De hcer Kloet, rapporteur van de R. K re-
class-eeringsvereeniging, adviseerde beklaagde
niet voorwrardelijk te veroordeelen. Bekl.
maakt nog steeds misbruik van sterken drank.
De officier vorderde tegen dozen, reeds
meermalcn veroordeelden beklaagde, 5 maan-
don gevangonisstraf.
Beklaagde werd daarop door den- po'itie-
rechter tot 5 maanden gevangenisstraf ver
oordeeld.
Bcldaagde was aa-nvankelijk tot 3 maanden
gevangenisstraf veroordeeld, doch was tegen
dit vonnis in verzet gekomen.
VERDUISTERING EN MISHANDE-
LING.
Voorts werd verder behandeld de zaak
contra A W. te Broek op Langendiijk.
Aan dezen was ten laste gelegd: verduiste
ring van f 67 75 ten nadeclc van P. Kooij,
met wien beklaagde een zandhandel had ge-
dneven.
Ook had bekl zich schuldig gemaakt aan
mishandelin^ te Hcerhugownard- van den ty-
pograaf S. Budding, van Alkmaar.
Beklaagde werd tot 3 maanden en 1 maand
voorwaardelijke gevangenisstraf veroordeeld',
met 3 proefiarcn en biizondere vocirwaarden.
O. m moet de veroordelde zich aansluiten bij
een geheelonthoudersvcreeniging en die toege-
brach-te s-chade ver^oeden.
MISHANDELING VAN EEN DIER.
De niet verschenen Com. M. te Sehoorl
heeft in den ochtend van 20 September zijn
voor een warren gesnannen bond met een dik-
ken stok mishandcM. Met diep jankto van pijn.
