DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 231
Honderd ygf en tyintigste Jaargang.
1923
Abonnementsprijs bij vooruitbetaling per 3 maanden f2.-, fr. per post f2.50. Bewijsn. 5 et. Advertentiepr. 25 ct p. regel, grootere letters naar plaatsrulmte.
Brieven franco N.V. Boek- en Handelsdr. y.h. Herms. Coster Zoon, Yoordam C9, TeL Admlnistr. No. 3. Redactie No. 33.
DINSDAG
2 OCTOBER
Naar het land ran yerwoes-
ting en wederopbouw.
hi.
Buitenlan&.
©ft Bummer bestow aft 2 Maften
Directeur: G. H. KRAK.
lioofdredaoteurTj N. ADEMA.
Weet ge wel hoe troosteloo® een elagvehj
is?
De aarde, de rijke, vruchtbare moeder-
aarde is dood.
Vergiftige dampen en gassen zijn over
haar heengestreken en hebben de kiemkracht
van het laatste grassprietje vernietigd.
Uit haar levenssappen zal geen groen
blad meer ontluiken, ziji draagt nog slechts
ruwe, knoestige staken, die eens boomen
waren.
Stukgeschoten, zwartgeblakerde stammen,
die met hoekige ellebogen 6en of twee naakte
takken als dreigende armen tegen de lood-
grijze luchten steken.
De grond is modder, slijk, taai enkleverig
waar alles diep in wegzakt.
En overal hebben granaten er kuilen en
kolken in gestagen.
Henvels en dalen woest en ledig: een
maanlandschap.
En die grond Is doorploegd met tiendul-
zenden scherven.
Ontplofte en niet-ontplofte projectielen
hebben zich diep in het slijk geboord, paten
met duizenden kilometers prikkeldraad zijn
er in weggezakt, het land des doods is een
land van modder en ijzer.
Waar de loopgraven beschutting en de
zware kanonnen een fundament noodig had-
den zijn van ijzer en steen reusachtige bouw-
blokken opgeworpen.
Het steen is doorvlochten met stangen en
staven, dit zware bouwsel van menschenhan-
den lijkt onverwoestbaar.
Nu de oorlog voorbij, is en de slagvelden
ontruimd zijn, hebben de breekijzers er hun
tanden in gezet, maar zoo zwaar, zoo dege-
lijk is de constructie, dat het opruimings-
werk, ondanks de grootste inspanning,
slechts langzaam vordert en overal de be-
tonnen funaeeringen nog als monumenten
van strijd in het verwoeste gebied staan.
Slechts dynamiet is in staat hun kracht te
breken en dagelijks hoort men de explosies
die een lawine van zware steenen in een
wolk van gruis en aarde omhoog spatten.
Scheef gezakte palen dragen nog een
vlechtwerk van verroest prikkeldraad, een
tank ligt diep weggezonken in den modder
en overal gapen de onderaardsche holen, die
jaren lang diep onder de aarde den strijders
als schuilplaats gediend hebben.
Begrijpt ge, wat het zeggen will dit gebied
weer bewoonbaar te maken?
Hier alle sporen van wreed geweld te doen
verdwijnen, hier te herbouwen wat eenmaal
bestond, maar met den grond geljjk gemaakt
werd?
Maar bovenal wat het zeggen wil de aarde
weer vruchtbaar te maken, den grond zoo te
bewerken, dat het rijkelijk gestrooide zaad er
voldoende kiemkracht in kan vinden.
Want de lavenskracht van onze moeder-
aarde was niet vernietigd, ziji kan door den
mensch niet vernietigd worden.
Zoo zwaar kan de strijd niet woeden, zoo
giftig kunnen de gassen, zoo vreeselijk de
branden, zoo alles uit elkaar rukkend de
bommen en granaten niet zijn, of de aarde
herstelt zich.
De landman laat er het glinsterend ploeg-
ijzer door heen trekken, de hemel doet er
verkwikkende regendroppels in doordringen
en de zon koestert de zoolang mishandelde
vlakte met haar verwannende stralen.
Dan, als een die lang ziek geweest is, be-
gint de verwoeste grond langzaam-aan weer
teekenen van nieuw leven te geven.
Het gras komt in het veld van slijk en
modder weer een frisch groen kleurtje bren-
gen, hier en daar schieten struiken uit den
bodem, jonge geplante boomen blijven in het
levari en vormen weer een landschap dat van
dag tot dag de sporen van verwoesting meer
en meer doet verdwijnen.
De boer heeft gezwoegd als nooit te voren.
Het terrein, dat bij gaat beWerken is door-
zeefd met ijzer, met kogels en scherven, die
alien bijeen gezocht en opgestapeld moeten
worden.
Maar hij zaait in den- gezuiverden grond
zijn koren en de gele halmen buigen weldra
als van ouda de zware koppen in bet vrucht-
bare land van- West-Vlaanderen.
De architect is gekomen.
Hij bouwt geen huizen, maar sitadjes en
dorpen.
Hij ziet wat er van sommige plaatsen nog
is overgebleven, hij taxeert de hoeveelheid
steen en ijzer van alle niet-opgeruimde yerde-
digingswerken.
Dan maakt hij plannen en teekeningen.
Elk stadje, elk dorp zal in- den ouden trant
herbouwd worden.
Te nauwe straten zullen thans worden
verbreed, sloppen en krotten zullen verdwij
nen, wat mooi en schoon was zal naar oude
foto's, naar oude plannen en teekeningen op
dezelfde plaats als vroeger herrijizen.
De verwoester heeft afgedaan, de herstel-
ler begint zijn arbeid.
En welk een1 arbeid!
In heel West Vlaanderenland, in heel het
gebied van dood en verwoesting is het leven
nerboren.
Het is of men een reusachtig groote speel-
goeddoos heeft meegenomen en overal huizen
en scholen om nieuwe kerken en torens ge-
groepeerd heeft.
Niemand krijgt eigenlijk den lndruk, dat
dit gebied voor twee jaar nog leeg en ver-
laten was.
Men ziet het slechts als men er op let,
dat alle huizen, alle kerken en alle torens
nieuw zijn.
De tand des tijds heeft ze niet aangevre-
ten, ze zijn nergens verweerd, nergens met
mos begroeid, ze dragen nergens de sporen
van wind en water.
Ze zijn gloed-nieuw, van gele en roode
poreuze steenen opgetrokken en dat nieuwe
doet in het begin wel een beetje vreemd aan.
Wie in een oud stadje op het historische
marktplein staat, wie om zich heen de gevels
id den bouwstijl van vroegere eeuwen ziet,
wie zich herinnert van welke beteekenis die
stad in de geschiedenis des lands geweest is
komt toch niet heelemaal als vroeger on
der den- indruk.
Want hy bedenkt, dat er voor twee jaren
op deze zelfde plek geen huis meer te zien
was, en dat het eenige dat in werkelijkheid
van' vroeger is overgebleven de plek gronds
en de historische naam zijn.
Voor ik de beschrijving van onzen tocht ga
hervatten is het noodiig in sprekende cijfers
een kort overzicht te geven van wat het
Departement -van wederopbouw in twee
drie jaren tijds tot stand wist te brengen.
Het aantal geheel vernielde of erg bescha-
digde woningen in Belgie bedroeg ongeveer
78000 en het aantal minder belangrijk be-
schadigde 22000.
In enkele jaren tijds zijn ongeveer 85000
woningen herbouwd of hersteld.
Er werden meer dan 1200 arbeiderswonin-
gen opgericbt om de arbeiders in het bouw-
bedrijf een onderkomem te bezorgen en er
werden 11000 noodwoningen van het Koning
Albertfonds opgetimmerd.
De Dienst aer Verwoeste Gewesten heeft
aan het herstelllngswerk van particuliere
woningen reeds meer dan 725 millioen be-
steed, waarin1 de sommen door particulieren
voor herstel op eigen initiatief uitgegeven
niet begrepen zijn.
Het aantal volHdig vernielde of erg be-
schadigde openbare gebouwen bedroeg 1100
en het aantal gedeeltelijk vernielde 100.
Thans zijn diaarvan reeds ongeveer 1000
herbouwd of hersteld, waaronder 250 ge-
meentescbolen en 125 vrije scholen.
Tacbtigduizend hectaren grond werden
weer effen gemaakt, honderdtallen kilome
ters wegen aangelegd, verkeers- en vervoer-
middelen werdien in het leven geroepen, wa-
terleidingen en- riolen kwamen tot stand, slul-
zen, bruggen en k^den werden gebouwd.
Het opruimingswerk kwam in1 handen van
ondernemers of werd door gemeente-ploegen
van werkeloozen1 uitgevoerd.
Onder de gewone aanbestedingsvoorwaar-
den kon in het begin niet gewerkt worden,
daar van verkeerswegen geen sprake was en
de prijs der bouwstoffen' evenals de loonen
steeds veranderden.
Het laat zich begrijpen dat' met dit herstel-
lingswerk reusachtige kapitalen gemoeid
waren.
In baar geld of in natura werden tot 1
Juli van dit jaar voor het herstellingswerk
7 milliard franken uitgegeven.
Rekent mien daarbij de 7 milliard marken
(ze waren toen nog niet zoo goedkoop als
nu) welke door den Staat werden overgeno-
men, dan komt men tot een vergoed'ing yoor
oorlogsschade van 1434 milliard franken.
Door de bezetting werden van1 1914 tot
1918 drie milliard franken aan interprovin-
ciale bons en1 gemeentescbulden opgeeischt.
Het herstel der Staatsspoorwegen (234
milliard) noch het herstel der staats- en
provinciebanen, noch de uitgaven voor brug
gen en wegen zijn onder deze cijfers begre
pen.
De bewoners van het gebied der verwoes
ting, de van buis en haard verdrevenen, de
vluchtelingen, die in vreemde landen een
onderkomen vonden of in de loopgraven voor
de vrijheid van bun vaderland streden, zijn
na den oorlog geleidelijk weer terug gekeerd
naar de plaatsen waar eens hun huizen ston-
den.
West Vlaanderen telde v6or den oorlog
ongeveer 318500 inwoners en op 31 Decem
ber 1919 waren er nog maar 189225.
De regeering liet de terugkeerenden niet
in den steek.
Zij richtte duizendtallent barakken en nood
woningen op, gaf premien, zorgde voor
meubelen, beddegoecf en huisraad en naar-
mate de hulpwoningen, door steenen huizen
werden vervangen werd het bevolkingscijfer
snel grooter.
Het klorn van 209.959 op 30 Juni 1920
tot 285000 op 30 Juni van dit jaar.
Na dit algemeen overzicht, dat een indruk
geeft van de geweldige krachtsinspanning
waarmee het kleine landje na vier jaren van
uitputtenden strijd het herstellingswerk ter
hand heeft genomen en van1 de enorme kapi
talen die het tot dusver diaaraan heeft uitge
geven, zal ik een kort verslag van onze ex-
cursie laten volgen.
Een extra trein uit een tweetal groote sa-
lonwagens en een restauratie-afdeeling be-
staanae en o.a. voorzien van' de gemakke-
lijke draaibare fauteuils die men op onze
spoorwegen nog niet ingevoerd heeft
bracht ons in twee uur iijds van Antwerpen
naar Kortrijk.
Daar stonden, onder groote belangstelling
van bet publiek, een 22 tal genummerde die-
partementsauto's gereed om ons door de ver
woeste en' herstelde gebieden te voeren.
Elke auto droeg de Hollandsche en Bel-
giscbe vlaggen en had haar nummer waarbij
het opvallend was, dat no. 13 mankeerde.
Een voorbeboedimiddel tegen alle ongeluk-
ken is dit, zooals nader blijken zal, eveniwel
niet geweest.
Er was een reserve-auto voor passagiers
en eeni auto met alle denkbare machine-on-
derdeelen, zoodat de reparaties onder leiding
van een chef-chauffeur en eenige mecaniciens
onderweg verricht konden worden.
In de voorste auto stapte de kabinetsover-
ste van den minister met drie bestuursleden
van den Journalistenkring en even later
schokten wij in een lange rij door de hobbeli-
fe straten van Kortrijk op weg naar de
ransche grens, waar allereerst in Meenen
getoefd werd.
Het aantal inwoners (18393) is reeds
meer dan v6or den oorlog hoewel hier 2600
woningen vernield en 250 beschadigd wer
den.
Tal van scholen, het gasthuis, drie kerken,
het stadhuis en vele andere openbare gebou
wen zijn reeds opgebouwd of nog in bewer-
king, hoewel men1 nog een belangrijke groep
barakken ziet en een 28 tal semi-perinanente
woningen, die in twee maanden tijds uit den
grond verrezen.
Het meest aantrekkelijk is de thans bijna
voltooide tuinwijk, die 222 semi-permanente
woningen bevat benevens een 100 tal huizen
door een plaatselijke maatschappij' voor ar-
beiderswoningen opgericht.
Die tuinwijk is een lust voor de oogen.
Mooi, ruim, modern, alle gevell met
spouwmuren op eigenaardige wijze met
groene of paarsche balken doorsneden.
Huizen, met twee kamertjes, kelder, keu-
ken, erf en zolder met edn of twee afgeschoten
vertrekjes.
Het algemeene type kost niet meer Han
13000 francs en wbrdt voor 35 francs per
maand verhuurd.
Huizen met roode pannendaken, kleurige
luikjes, moderne hek]es, met grasveldjes en
wit beschilderde tuinbanken.
Hier en daar een pleintje met groen ge-
verfde pompen onder vierboekige rieiten af-
daken, met gebogen lijnen als daken van
Chineesche woningen.
Hoe frisch, koe vroolijk, hoe gezond is
zoo'n groot tuindorp.
Men kan de gedachte niet van zich afzet-
ten, dat de bewoners dezer huizen er door
den oorlog niet op achteruitgegaan zijn.
De auto's snorren verder.
Het gaat nu met groote snelheid over de
herstelde keiwegen langs de Fransche grens
over Wervik, Komien waar alile 1700 wo
ningen verwoest en op 400 na weer her
bouwd zijn over Waasten, Meeseo en
Wulverghem.
En overal treft een bijna totale wederop
bouw en een opruiming van alle overblijfse-
len die aan het slagveld herinneren.
De prachtige parochiale kerk met toren in
Komen is op zijn fundamenten geheel her
bouwd met steenen van de opruimingswer-
ken.
Men ziet weer de hooge gewelfde bogen,
nieuwe gebrand-scMlderde ramen en nieuwe
schilderijen hebben de plaats van de oude
weer ingenomen en het is of dit in twee jaar
tijds herrezen bouwwerk hier nimmer wegge-
weest is.
Geloovigen branden er hun kaarseni bij de
heiligenbeelden en in de crypt met de namen
der gesneuvelden brandt het was-licht voor
het monument van' den steTvenden strijder
weer geeft.
Vliegensvlug gaat het dan naar IJperen
waar in een cafe tegenover de brokstukken
van lakenhallen en kathedraal d'e lunch ge-
bruikt wordt en d'e beer Mechant aan de met
de Nederlandsche en Belgische kleuren ver-
sierde tafel van een Vlaamsch Pompel
spreekt en nogmaals hartelijk dank brengt
voor wat de kinderen uit Vlaanderen in Ne-
derland aan liefde en toewijding hebben ge-
vonden en voor alles wat onze landgenooten
voor de strijders in de loopgraven gedaaa
hebben.
Zijn stem geeft zijn diepe ontroering weer.
Hij schaamt er zich niet voor. Hij is in
oorlogsjaren zelf soldaat geweest en weet hoe
men ook in de loopgraven Hollands hulp en
Hollands gastvrijheid op prijs gesteld heeft.
Onze waarnemend voorzitter, de heer Van
der Hout antwoordt en brengt ons aller be-
wondering voor de stoere energie dezer Bel-
gen tot uiting, voor de mannen, de ontwer-
pers, de architecten, de uitvoerders van het
grootsche herstellingswerk.
En na de lunch zien wij IJperen, de oude
middeleeuwscbe stad waar de lakenhandel
tot bloei kwam en die de bakermat van het
Calvinisme in Vlaanderen was.
Hier stond de oude gothische lakenhal,
wier bouw in bet jaar 1200 werd begonnen
en in 1304 voltooia werd. Zij was 360 Meter
lang en bealoeg een oppervlakte van 5000 M3.
Er is evenals van de daarachtex gelegen
kathedraal niets dan eaiige grillige stukken
rui'ne over gebleven.
Het aantal woningen v66r den oorlog was
3780.
En het aantal geheel vernielde woningen
was eveneens 3780.
Dat geeft den duidelijksten indruk wat er
van IJperen na den oorlog is overgebleven.
Maar de hersteller heeft niet gerust.
Honderden werkliedlen zijn aan den arbeid
gegaan en IJperen is met 2000 geheel
of bijna herstelde woningen weer een stadje
van beteekenis, door welker straten men ge-
ruimen tijdl kan rondrijden1 en dat als bewijs
van terugkeerend leven in alle wijken weer
winkels en magazijnen heeft geopend.
Het puin van de lakenhal wordt voor den
herbouw reeds uitgezocht en gerangschikt en'
de groote kathedraal bezit al torenhooge
verdiepingen. Honderden werklieden hijschen
met reusachtige kranen de zware steenblok-
ken naar boven en reeds het volgend jaar
moet op de plaats van de oude een nieuwe
kathedraal gereed zijn, die in geen enkel on-
derdeel van hare voorgangster zal afwijken.
Buiten de stadsstraten zijn tuinwijken ver
rezen, waar de woningen aaast een groote
huiskamer. met waschhuis, 4 slaapkamers
met zolder benevens bijgebouwen slechts
15000 francs per etuk gekost hebben.
In 5 maanden tijds werden 140 van deze
woningen' voltooid en bewoond.
IJperen is met verrassend'e snelheid her
rezen en heeft van zijn 19407 inwoners v66r
den oorlog er reeds 12631 in bijna alle nieuw
gebouwde woningen weer een omderdiak kun
nen verschaffen.
Van IJperen gaat het in snelle vaart over
Boosighe en Zuydschoote naar Reninghe.
En overal Langs den weg strekken zich
in onoverzienbare rijen de soldatengraven
uit.
Hier en daar zijn tusschen de met zorg
aangelegde hloemperkjes reeds kleine witte
grafsteentjes verrezen, maar over het alge
meen zijn het nog zwart houten kruisen, al
le gelijk, alle met kleine witte letters vermel-
dend, dat er „un soldat inconnu Beige" be-
graven ligt.
Een onbekende Belgische soldaat.
Een van de duizenden van het groote le-
ger, die hier voor hun vaderland het leven
hebben gelaten.
Tj.
DE RIJNLANDDAG TE DUSSELDORF
De ygroene politic" is in opdracbt van den
comimandeerenden generaal in bet brugge-
hoofd Dusseldorff naar het onbezette gebied
verbannen. De poiltiedieiist in E>usseldiorf
moet nu geheel door die blauwe politic wor
den' verridit.
Een door de bezettingsautoriteiten ingesteld
onderzoek zou met zekerheid hebben ultgewo-
zen, dat de Duitsche politiek van agents-pro
vocateurs gebruik zou hebben gemaakt om het
incident, dat Zondag plaats had, uit te lok-
ken. Het aantal dooden bedraagt thans tien,
waaronder drie Schupo's en een lid der blau
we politiehet aantal gewonden 200, waaron
der zeven Schupo's en een lid der blauwe po
litic.
De toestand te Dusseldori is nog steeds
dreigend. De separatisten schijnen nieuwe
plannen te hebben, daar zij; Zich ten' gevolge
van de ontwapenihg der Schutzpolizei mees-
ter van den toestand gevoelen. De vakvereeni-
gingen zijn voomemens een' nieuwe separatis-
tiscbe actie met de algemeene staking te be-
antwoorden.
DE KOLENPRODUCTIE AAN'
DE RUHR.
Gister is de kolenproductie in het midden
van het Ruhrgebied weder aangevangen. Van
de zijde der werkgevers wordt niedcgedeeld,
dat waarschijnlijk de prod'uctie voorloopig
nog tamelijk gering zal blijven ten gevoige
van de „arbeidsongescliiktlieid", welke de ne-
gen. maanden werkloosheid hijl de arbeiders
heeft teweeggebracht.
Men rekent voorloopig op een productie
van 200.000 ton (tegen een productie van 300
a 320-000 ton vo6r de; bezetting).
De wees voor finiantieele moeailij'khedto is
groot, niet alleen ten gevolge van het te ver-
wachten productie-bericht, doch ook ten ge
volge van de hooge kolenprijzen, welke die af-
zetmarkt zullen beperken.
De Fransche gezant De Lasteyrie te Berlijn
voerde de laatste dagen herhaaldelijk bespre-
kingen in het ministerie van buitenlandsche
zaken te Berlijn over de hervatting van den
arbeid in het beziette gebied
MILITAIRE PLECHTTGHEDEN TE
MuNCHEN.
Zondag hadden tte Mtindhen twee petirioh
tische pfetMghetdien plants.
Het garde-regiment wijdde een gedenfctafel
voor de in dan' oorlog gesneuvelde militaiiren
in. Op die binnenplaais der kazerne waren
ongeveer 20.000 raiilitairen die vroeger bij
dat regiment gediend faadden, opgestdd.
Eix-kroonprins Ruppredht en zijn vroujv,
vale prinsen en prinsessen, die premier von
Kniflliing, de generaa1s Lossow en Bothimier,
en vele anderen woonden de plecktigheid bij.
■Na een toespraak van een katiioUek en een
Evangetisch geestelijke, huldigde generaal
Epp, die megiimentscommandatnit was tij'dens
dot ooriog, bet regiment als vertegenwoor-
diger van de vroegere weermacht van bet
Duitsche volt Kroonprins Rupprechiti ont-
hulde vervolgens de aiangehrachte gedenkta-
fiel.
,Na dc onithulling dleMeerdie bet regiment
voor den ex-kroonprins en generaal Epp,
waarbij het publiek een „hoena voor toning
en konlngin uiitbracht.
Ook generaal Epp wend sitormajchtig toe-
gejuichit.
Nd deze pledhtigheajd begaf Rupprecht zich
naar het ileger-muaeuxn, dat) zijn 25-jardg be-
sitaan viendte. De feestrede werd daar uiitgp-
sprokeu door miinister Schweier. die in deze
rale db „misdaden der inevolliutiije'5 geeselde.
DO stad was rustig en er werd geen bui-
itengewone geestdrifit betoond. Van de ka
zerne woei de zwartLwit-roode vlag.
EEN WAARSCHUWING VAN POINCAR6.
Poincare is herkozen als president van den
algemeenen raad van het Maasdepartement.
Poincare hield1 em rede, waarin hij con-
stateerde, dat het lijdelijk verzet van het
Duitsche Rijk opgegeven is, doch dat de ver-
ordeningen betreSende het verzet in dubbel-
zinnige en vage termien zijn ingetroicken.
Laat oos derhalve nog niet te woeg victorie
kraaien, teneinde tegenspoed en rampen te
vermijden. De moeilij'khedien zullen talrijik en
ernstig zijn In elk geval is nog niets beslist.
Laat ons kalm afwachten. Wannieer wiji het
hoofd koel houden, zijn wijl meester van dm
toestand1. Op den dag dat wiji in werkelijkheid
voldoening zullm krij'gen, zullm alle Fran-
scheu het recht hebben de resultatm te vier en,
waarvan wij de werkelijfce bewerkers zijn.
DE CRISIS IN DE FASCISTISCHE
PARTI J.
De executieve van de fascistiscbe partij heeft
in haar geheel ontslag genomm, hetwelk
Mussolini aanvaard heeft. In zijn antwoord
verbiedt Mussolini iedere verdere discussie
over de in de partij ontstane crisis.
De afdeelingm Lucca, Reggio en Veoetig,
bmevens van nog enkele andere steden^ waar
onder ook Fame, hebben met het standpunt
van Mussolini adbaesie betuigd.
DE TOESTAND IN SPANJE
Het officieele regeeringsorgaan publiceerde
gisteren het decreet betreffende de ontbinding
der gememteradm in geheel Spanje. Verte-
genwoordigers van industrie en handel zullm
onmiddellijk deze lichamen vervangm en zelf
bij wijen wil in elke plaats em burgemeestex
laezm.
EEN PUTSCH TE KtiSTRIN.
Em uit nationalistm en communisten be-
staande bmde trachtte gisiter in dm woegen
morgen de stad' Kiistrin te overrompelen. De
bende drong de niet militair verdedigde oude
stad binnen. De commandant van Kustrin
slaagde er in, dm leider gevangen te nemm.
Het garnizoen, dat versterking ontving uit de
omliggmde Rijksweergamizoetiien, heeft op-
dracht gekregm de geweldplegingen met alls
ten dienste staande middelen tegm te gaan
Het Rij'ksweerministerie decide gistermid-
dag mede, dat de rij'ksiweer door onverwijld
met krachtige hand in te grijpen de beweging
meester is geworden. Het garnizom is het
door de deelnemers aan den putsch bezette
centrum der stad bdnnengedrongen en heeft
de onruststokers in het tuighuis opgesloten.
Verscheidme leiders werdm gearresteerd. De
versterltingstroepm der rijiksweer, die uit na-
burige plaatsen in aantocbt zijn, zullm, naar
het zich laat aanzien, niet meer noodig heb
ben in te grijpen.
ONTPLOFFING IN EEN STATION.
Op het Potsdammer Bahnbof te Berlijn
heeft gister een gasontploffmg plaats gehad,
ten gevolge waarvan in het adininisitratiege-
bouw de muren m het dak instorttm. De in
de lokalen werkende beambten werden met de
neerstortende muren in de diepte meege-
sleurd. Het gelukte de brandweer tot dtisver
drie gewonden te bergen. Men vermoedt, dat
zich onder de puinhoopen nog meer menschen
bevinden.
EEN TORNADO IN. DE
VEREENIGDE STATEN.
Drie Westelijke statm van' die Republiek
zijn geteisterd door em tornado, gevolgd door
wolkbreuken m overstroomingm. Negentien
personen werdm hierbiji in verschillende
plaatsen gedood, terwijl de scbade aan de ei-
gendommen toegebracht meer dan een imil-
hoen dollars bedraagt, zegt de TeL
Te Counsel Bluffs werdm door em wervel-
wind em winkel m twaalf huizm emvoudig
omvergetrokken. Em zeer tragisch lot trof
daarbij een moeder met hare drie kinderen
Met groot levensgevaar wisten zij1 uit eeni der
omgewaaide huizen te ontsnappen, doch nau-
welij'k op straat, werden alle vier gedood door
een neervallenden boom. Een hevige brand
volgde in vele steden op deze verwoestingen.
De brandweer werd ech'ter ten zeerste in hare
werkzaamheden bemoeilijkt door de overstroo-
ming, die zich over twee tot drie mijlea ver
uitstrekte.
Eveneens tragisch; was te Louisville (Ne
braska) het lot, dat een gezelschap van' twaalf
personen trof. Door een wolkbreuk stortbe het
huis, waarin zij zich bevonden, ineen, waar-
door alien onder het puin werden' bedolvm.
Vele treinen werdm te Omaha opgehoudlen,
ALKMAARSCHE CODRANT.
