DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 252
Honderd v\jf en tratigste Jaargang.
i92n
YRIJDAG
26 OCTOBER
t>rt nil mener bestaat tot 2 Waien
Abonnementsprijs bij yooruitbetaling per 3 maanden f2.—fr. per post f2.50. Bewijsn. 5 ct. Advertentiepr. 25 ct. p. regel; grootere letters naar plaatsrulmte.
Brleven franco N.Y. Boek- en Handelsdr. v.h. Herms. Coster Zoon, Yoordam C9, Tel. Administr. No. 3. Redactie No. 33.
DirectorO. H. KRAK
IioofdradacteurTj N. A'DEMA.
Buitsnland
DE RIJNLAND-REPUBLIEK.
Na een verwoed gevecht hebben de sepa-
ratisten zich van het raadbuis te Crefeld
mieester gemaakt Er vieleu elf dooden, oader
wie de politiepresidentj en ongevcer 60 per
sonal werden gewond,
Hoewel zich in Dusseldorp talrijike separa-
tisien bevtoden, is deze sited! nog niet bezet.
De bedoeling is eerst de plaatseu in de om-
gevkig te bemeesteren en daarna Dusseldorp
te bezetiten. Dit zou dan in een der eers'iko-
mende dagen gieschiedien. Het hoofdkwartier
der separatisten in dit gedeelte van het Rijh-
land is Duren, waar de leiding biji Matthes
berust. In het zuidelijk gedeelte van het
Rijnland, waar Dorten heerscht, werken de
separatisten geheel afzonderlijk. Het hoofd
kwartier van Dorten is moinenteel gevestigd
tie Coblenz. Hlet Moezelgebied is nog onbe-
zet.
De plaats Vierssen is door de separatisten
bezet, zonder dat tegenstand werd geboden.
Duisburg is eveneens in handen der Rijn-
land-republieken, zonder dat dit veel sti'ijd
heeft gekost. Een besprekimg met de arbei-
dersorganisabes had ten gevolge, dat die ar-
beiders voorloopig aan het werk zullen bliij-
ven en zich niiet in den strijd zullen mengen.
Gistennorgen 7 uur hebben Duitsche po-
litiebeambten de regeeringsbureaux te Aken
aatigevallen, alwaar op dat oogemblik de se
paratisten. met Deckers aan het hoofd aan-
wezig waren. Dezen maakten gebruik van
hun wapenen en sloegen de politic af. De po
ntic trok zich toen terug en de Rijnlanders
bleven meester van het regeeritigsgebouw.
Er zijn vijf poljtiemannen en twea Rijnilan-
ders gedood en1 verscheidene personen ge-
wond. Vijf-en-dertig politiemannen hebben
eenr toevlucht gezocht bij! de Belgische wacht
en hebben aangeboden zich te laten ontwa-
penen.
De niieuwbenoemde politiepresident von
Buhr, die zonder toesternming der geallieerde
commissie in dienst was getreden, is door de'
Belgen uttgewezem
De separatisten, wier actie niet in den
geest der bevolking in haar geheel is, onder-
vindesn wel den steun diear bezettingsautori-
teiten. Te Bonn b.v., waar de inwoners het
raadbuis op de separatisten haddien ver-
overd, kwam.en even later Belgische troepen
de bevolking daar weer verdrijven, waarop
zij het stadhuis aan de Rijnlanidsche republi-
keinen teniggaven. Te Duisburg deden de
Franschen evenzoo.
Uit atidere stedeni, b.v. Audewaich en
Worms, werden^ de separatisiten door de be
long verdreven.
Te Mainz hebben nieuwe gevechien plaats
gehad, ook al geen bewijs dat de bevolking
instemt met de separatistische actie. Er vie-
letn vijf dooden.
De gezamienl'ijke vakvereenigingen wekken
in een manifest op, zich te keeren tegen de
pogingeen om de Rijn-repubhek uit te roepen,
en doen een beroep op de arbeiders, loon-
trekkenden en beambten, om zich melt alle ten
dienste staande middelen te verzetten tegen
separatistische aanslagen.
De Rijksregeering is voornemens om, zoo-
dra overtuigend is bewezen, dat de bezet-
tingsoverheden ten gunste der separatisten
de neutraliteit schenden, een scherp protest
in te dienen.
De speciale berichtgever van de Echo de
Paris te Aken deelt eene verklaring mede van
een Engelschman, dat Engeland niet zal ge-
doogen, dat de beweging der separatisten op
de Engelsche zone overslaat.
BEIEREN EN HET DUITSCHE RIJK.
In Berlijn is een vergadering gehouden van
minister-presidenten en vertegenwoordigers
der verschiitende Duiitsche landen en der
Rijksregeering.1
Na ureniang beraadslagen werd een reso-
lutie-Wiirtemberg aangenomen, waarin de
landen zich, ten aaruzien van het. conflict met
Beieren, eenstemmig op het standpunt sitel-
leti van de Rijksregeering en waarin wordt
verklaard, dat zij to spoedige oplossing van
de personen-kwestiie (bedoeld wordt de kwes-
iie-Von Kahr) zeer noodzakelijk achten.
Verder vraagt de resoluitie omzetting van
den miiirairen in een burgerlijken uitzondie-
ringstoestand en voorbereiding van een
grondwetsherziening.
Nadat deze resolutie was aamgen'omen,
werd namens vele landen die wensch uitge-
sprokeni, dat Beieren ten spoedigste met hlet
Rijk tot overeenstemming zal komm. De
rijkskanselier verklaardie voldoende vertrou-
wen te hebben in Beieren^ trouw aan het
Rijk, om op een spoedige bijlegging van het
geschil te kunnen hopen.
Een hoogstaamd politicus heeft aan von
Kahr gevraagd, hoe hij persoonilijk denkt
over de oplossing van het conflict tusschen
Beieren cn de Rijksregeering. Von Kahr heeft
daarop volgens het Hbld. geantwoord, diat
met een Rijksregeering, die iemiaad als Keig-
ner (Saksen) in zijn functie liet, geen doel-
treffende oplossing viel te bereiken. Met een
vastbesloten vaderl andslievendhandelende
Rijksregeering daareu tegen zou de oploslsiing
var. zelf komen.
M. a. w., Von Kahr eischt het heengaan
dezer Rijksregeering als voorwaarde tot de
bijlegging van het geschil.
DE GELDMOEILIIKHEDEN IN
DUTTSCHLAND.
Naar verluidt hebben de poiltieke partijen
in het bezette gebied het voornemen een
groote coalitie to vormen van alle partijen,
ten einde met de bezetungsautoriteiten te on-
derhandeien, en wel in de eerste plaats over
de oplossing van de geldkwestie in het be
zette gebied, waarover trouwens reeds be-
sprekingen hebben plaats gehad tusschen de
bezettingsautoriteiten eu vertegenwpordigers
van larnibouw en industrie uit het Kijhiaud.
Naar de Tel. verneemt zou Berlijn bereid
zijn deb ehandeling van deze kweatie over te
iaten aan deze coalitie.
DE STOPZETTING DER BEDRIJVEN
IN HET RUHRGEBIED.
Naar de „K61nische Zeitung" uit Essen
meld't, hebben *de troostelooze economiscfae
omstandigheden em groot gedeelte van1 de
midden- en. groot-bedrijveou in het district
Oberhausen gedwongen, tot stopzetting der
bedrijven over te gaan. De kleine beckijven
liggen reeds sedert verscheidene dagen stil.
Te Hambom zijn 15000 en in Dinslaken
4000 personen zonder werk.
Behalve in de mijnen to't district O'ber-
hausen-Hambom is reeds in een groot aantal
mijnen de arbeid stopgezet, waardoor onge-
veer 30.000 mijnarbeiders zonder werk zijn
gekomen.
Ten gevolge van het mislukken van de on-
Iderhandelingen, zoowel van werknemers als
werkgevers met de bezettingsautoriteiten,
hebben de mijndirecties to het Ruhrgebied
besloten met togang van Maandag a.s. de ge-
heele Rijnsch-Westfaalsche industrie stop te
zetten. Slechts enkele arbeiders zullen aan het
werk blijven om den onderhoudsarbeid to de
mijnen te verrichten. Het staat nog niet vast,
of ook de mijnen, die kolen voor Holland le-
veren, zullen worden stilgelegd.
DE AFSCHEIDINGSPOGING IN
DE PALTS.
Uit Mitochen wortd gemeld, dat tegen de
drie soc.-dem.m uit de Palts, die rniet de
Franschen hebben onderhandeld over de af-
koudiging eener zelfstandiige republiek
Palts, een aanklacht is toged'iend wegens
landverraad.
Zeer eagenaardig is het, diat Hoffmann,
toen hij nog Beiersch minister-president was,
z,ich tegen de autonomic voor de Palts heeft
verklaard, zoolanig nog Fransche troepen op
het gebied van de Palts stonden.
Volgens paragraaf 1 d!er Beiersche nood-
yerordening van 11 Mei 1.1 is vesting- en
ook de doodstraf gesteld op landverraad of
net verleeuen van ondersteuning aan een
veemde mogendiheid tijdens de bezietting
De „Varwarts" schrijft, dat elk partijlid
als zoodanig zou hebben' afgedaan, dat zou
tiacrten in overleg met een1 vreemde mo-
gendheid ook maar een voetbred gronds van
het Kijlk af te scheuren.
Ook trachit hot bladl de schuldi op de
Fransche vertegenwoordigers to de Palts te
schuiven, die door een „perfide manoeuvre"'
de actie van de soc.-dem. in de Palts, welke
slyerhts tegen von Kahr gericht is. trachten
nm te z'tte nin een afscheidtog van de Palts
van Beieren.
De a>c.-dem. „Munchener'Posf merkt op:
ile-. Erie partijgenootea to de Palts hebben
ieitelijk landverraad gepleegd. De soc.-dem.
pan ij weet nu wat haar te doen staat.
Snes'TPTontos brgaan, de „7eiU, conc'u-
deert, c at de soc.-dem. blijken te zijn de me-
dcp .id tigen van den Franschen generaal,
die van de Palts een Fransch protectoraat
zou willen maken.
Bericliten uit Berlijn dloen vennoedm, dat
hedien te Spiers toch nog de Paltsrepnbliek
zal worden afgekondiigd. Frankrijk zou de
beweging ten zeerste steunen.
TYPOGRAFENSTAKING IN BERLIJN.
In Berlijn is een typografenstaktog afge-
kondigd naar aanleiding van het sluiten door
de regeertog van de drukkerij der Rote Fahne,
toen dat blad, dat verboden was, onder een
anderen naam trachtte te verschijnen. Een
paar honderd man kwamen daardoor op
straat.
Na-afkondiging der staking vaardigde de
'militaire bevelhebber van Groot-Berlijn een
verordening uit, waarbij staking, van het werk
in de „vitale" bedrijven wordt verboden en
tegelijkertijd alle bankbiljettendrukkerijen tot
vitale bedrijven werden verklaard.
DE MOORDIAANSLAG IN EEN TREIN
BIJ SCHUTTORF.
Omtrent de behandeltog van deze zaak
voor de rechtbank te Osnabriick wordt ma-
der gemeld:
Beklaagde Kalt verklaarde, dat hij, om
geld te krijgen, de mfsdiaad had begaan in
overleg met Pommer. Doodslag en- roof was
niet zijn bedoeling geweest, wel bewusteloos
maken en daarna Grooving. Den heer Ru
ben had hij1 eenige slagen met het plaitte deel
van zijn moeder's bijl cp Act hoofd toege-
bracht, daarna eveneens mevrouw Ruben en
etodelijk hun 12-jarig, slapend dochtertje.
Vervolgens had hij' de menschen beroofd.
Pommer verklaarde, eerst met Kalt het
plan te hebben gehad een veekoopman of een
postwagen te plunderen, uit geldgebrek. La
ter was hun plan' geworden een overvallen
van iemand in een spoorwegcoupe 2e klasse.
Pommer had eohter ten laatste niets meer van
dat plan willen1 weten en zich afgewend, toen
Kalt den vreeselijken aantal pleegde.
Als bewijsstuk van do zware mishaodeltog
van den heer Ruben was diens schedel tor
terechtzitting aanwezig, die 4 zware verwon-
d in gen, welke volgens deskundigen alle doo-
delijk moesten zijn, vertoonde. Een slag bo-
ven op het hoofd had de hersenpan geheel
verbrijzeld.
Ka.lt beweerde, diat hij en Pommer allies
samen overlegd haddJen en to den trein el-
kaars plannen to een notitieboekje hadd^n
geschreven, welk boekje ook aanwezig was.
Dr. Dieckmann, .verbohden aan het zie-
kenhtos te Schiittorf, veftlaarde, dat 'de
slagen met groote' krachtsaanwendtog moe-
ten zijn toegebracht. Kalt moet met het
scherpe van de bij I hebben gestagen. Wan-
neer zich geen complicaties voordoen, zullen
mevrouw Ruben en haar dochtertje wel her-
stellen. Zij vertoeven beiden nog to ihet zie-
kenhuis to Schiittorf.
Als getuige werd gehoord de 12-jariga
Anna Ruben. Ze werd, met nog omwonden
hoofd, btonengeleid door een pleegzuster. Zij
vertelde, dat ze to' den trein had geslapen,
niet bemerkt had, dat haar vader en moe-
der waren geslagen, en zij zelf de slagen in
den slaap had gekregen. Zij was bewusteloos
geweest, tot .ze to het ziekeahuis was opge-
nomen.
Met goedivtoden' van haar arts werd me
vrouw Ruben telefonisch verzocht, ook to Os-.
nabriick to komen. Nadat nog eenige getui-
gen waren gehoord, verseheen zij in de
rechtszaal. Zij decide mee, dat het f luisterend
gespxek van de twee booswichten 'to den trein,
maar nog meer het zeer ongunstige uiterlijk
van Kalt haar was opgevallen, echter zon
der verder argwaan op te wekken. Toen haar
dochtertje shep, en ook zij een beetje was to-
gesluimerd, is het misdrijf aan haar man
volvoerd; zij heeft niet gezien, dat hij gesla
gen werd. Zelf kreeg ze een slag op het
hoofd, waardoor ze half bewusteloos werd,
daarna nog een tweeden slag, waarop ze to
een hoek werd geduwd, waar ze een vuist-
slag to het gezicht kreeg. Daarna werd ze
beroofd van- armband euz. Ze hield zich nu
bewusteloos, tot ze to Schiittorf om hulp kon
roepen, wat de arriestatifi van de bandieten
ten gevolge had.
Nadat de verdedigers aan het woord wa
ren geweest, gtog de rechtbank geruimen tijd
to de raadkamer. Eerst tegen midderaacht
werd' het vonnis bekend gemaakt: het luidde,
zooals reeds is gemeld, tegen Kalt wegens
moord en roof de doodstraf; tegen Pommer
wegens doodslag en roof 12 jaar tuchthuis-
straf.
KORTE BERICHTEN.
In vei'band met dee to Grikenland ui'tge-
broken tolusten is op last van den Joegosla-
vischen minister van Verkeer gisteravond het
spoorwegverkeer naar Griekenland stopge
zet.
Het „Journal" veijieemt uit Berlijn:
Aan de rijksregeering wordt het voornemen
toegeschreven om, ten etode grooter gevaar te
vookromen, de uitroeping van een RijnLand-
republiek onder leiding van dr. Adenauer te
bevorderen.
Te St. Jossie fen. Nbodle (Belgie) is een
auto, waarto een daimie miet haar dodh'tentje
en haar TO-jajrige moediar zaten, door een in
voilile vaart zijnde 'train gegrepen. Die aiuto
werd toltaal veisptlto'terd. De dlriiie tozilttenden
werd'en gewond.
Te Gent zijn een banketbakkei ij to een
dbr ho'ofdsitraten en een daarbij behoorend
jnagazijh door den brand vetrtni'eld. De achade
Wlraagt meer dan frs. 100.000.
Uit Vdrvierd wordt gemeld, dat aldaar
twee personen' werden bmnengebracht, ver-
dachit van spionnage. Het zijn een DuitsiCher
en een Fransehman, die (tie Bupien' werden aan-
gefaouden.
Binnenlaiid.
WETENSCHAP EN ALGEMEEN
BELAN'G.
De ministers van onderwijs, kunsten en
wetenschappen en van btonenlandsche zaken
en landbouw hebben, naar aan het Hdbl.
wordt gemeld, een commissie to het leven ge-
roepen, die zal onderzoeken, door welke
maatregelen en to' welken vorm het toege-
past natuurwetenschappelijk onderzoek hier
te lande dienstbaar kan worden gemaakt aan
het algemeen belang.
Aan de autoriteiten, ressorteerende on
der het departement van oorlpg, wordt ver
zocht, die commissie, todien zij op hen daar-
toe een beroep mocht doen, zooveel mogelijk
behul'pzaam te zijn bij; het uitvoeren van
haar taak en haar alle gewenschte tolichtto-
gen te verschaffen.
Ze is de opvolgster van de, to 1918 toge-
stelde, wetenschappelijke commissie van ad-
vies en onderzoek to het belang van volks-
welvaart en weerbaarheid.
DE VLOOriWET.
De heeren Aay KeTkkaimp en Stokvis, tedai
van den' Vol'ksraad miaken, naar Aneta tot
Weltevreden seint, propaganda voor het plan
diat de Volksraad, gehruiiik m'akbnd1 van het
redht van petitie, zidh tot de Tweedb Knmler
zal wendeto-, met net veTzoek die beSlisstog over
de Vloolttwet aan. te houden, zoolang geen
sltoitende Indische begroo'ting verkregen' is.
Aan linter- en rech'terzij'de zijn 18 voorsitan-
ders van diit verzoek. Somimiger stem is nog
afhankelijk van1 het ^resultaat van de binneni-
kort versdhijhiendci bezudnigiingsibegrootltog
voor 1925, waarivan het tekort, rneit tobegrip
met de 'kositen die de Vtootweit meebrengt, to-
rugzakt op 45 miltoen to verband miet ver-
schillende meevalU'ers en' direct door to voe-
ren beztohigingen.
©ernensrd Nieuws
DE KONINKLI'JKE FAMrLIE.
H.M. de Koningin-Moedef is Dondlerdag-
miididlag per train van 2.38, waaraan Harar
Majesteits Sdlon was veiibonden, van Het
Loo naar VGravemhage verttrokfcen.
H. M. de Koningin en Prinses Juliana ver-
gezekten Haar per auto maar hdt) station
Apetdoonn en begeleildlden Haar vervolgtens
door de Kon'ingilijke wachtkaimer naar hlet
eersto perron. Hier werd!, staande bijl dien sa-
lonwagen, dOor de vorstelijke personen harte-
lijk afsdhedd van elkander genomem.
De burpemeester van ApeWoorn Mr. W.
Roosmale Nepveu, was aanwezig.
BiRAND. i.
Gistermorgen om half achlti ontdekte een'
kmechit van den drogist Slaap to Bussuim,
dat brand was to'tgebrokten in diens pakhuis
achter de meuibelfahriielk van' de ftoma Do'om-
miolen aan' de Briljjkilaam. De politie-brand-
weer gretep met itwee sl'angen op de waferM-
diing het vuur aan, waaraam het waarschijn-
lijk te danken is, dalt de brand tot het pak
huis bepePkf bTeet.
Dit staat gehteel ingiehouwdl en was gevuiM
met alleded -brandbare stoffen als spiiriitus en
terpentijn. Oto kiv^art over negen' was hie)t'
vuur gdblusdh't. E'en uur later vfeamde heltl
editor opnliieuw op, maar werd toen weer
g bediwomgen. De oorzaak lis ombekepld,
schiade wordt door veraekertog gediekt.
ONTWAP^NTNG TER ZEE.
Juist op het oogenblik, zegt de Tdg., dat
hiet Nederlandscbe parlement druk bezig Is
met de behandeltog van de plannen der re
geertog to zake de uitbrddtog van de vloot,
oncterneemt de Volkenbond een belangrijken
stap om te trachten de ontwapening tor zee
door te voeren, waarvoor ook de medewer-
king van Nederland zal gevraagd worden.
Op 21 Januari a.s. zal n.l. te GenCve een
voorberddendle bijeenkomst gehouden' wor-
den voor een groote conferentie, welke zich
zalbezighouden met do uithrdditog van de
begtoselen van Washington met betrekktog
tot de vlootbeperktog.
Voor deze bijeenkomst zijn, behalve de sta-
ten, die in den Volkembondsraad vertegen-
woordigd zijn, uitgenoodigd jgedelegeerden
van Argentinie, Chili, Denemarken, Grieken
land, Nederland, Nloorwegen, Rusland en
Turidje, zijnde die staten, welke ooriogssche-
pen hebben van een omvang volgens de be-
palingen van Washington.
Deze voor-vergaderir.g zal een ontwerp-
verdrag voor de vlootbeperktog uitwerken,
dat aan de algemeene conferentie voorgelegd
zal worddn.
Een en ander gesohfedt volgens den
wensch der laatste Volkenbondsvergadertog.
Op die algemeene conferentie worden' alle
staten, ook die, welke geen vloot hebben, uit-
cenoodigd.
NED'ERLANDSCHE PROTESTANTEN-
BOND.
Het hoofdbestuur dpelde mede, dat de ver
gadering werd bezocht door 75 afgevaardig-
den en 11 belangstellendea.
De afdeeltogen Hilversum en Baarn stel-
den voor: De algemeene vergadering drage
het hoofdbestuur op de mogelijkheid van een
samenwerktog c.q. ineensmeltiiig van de be-
staande vrijztoige blaadies te onderzoeken en
van de resultaten van dat onderzoek aan de
eerstvolgendbalgemeene vergadering ver-
slag uit te brengen. In afwaditing van dat
verslag blijft de post van /2000 voor de
Hervormtog dit jaar onveranderd gehand-
haafd.
De motie-Hilversum-Baarn werd aamgeno
men bij acclamatie.
De afdeeltog Leiden e.o. wensohite een
amemdement to te dienen op de begrooting
van den algemeenen penntogmeester en zou
de som va 4245 onfler de uitgaven alss ub-
sidies aan de afdeeltogen voorkomend, gaar-
ne verhoogd zien tot f 4745, ten einde de bij-
gevoegde /500 te kunnen toekenmem aan die
Leidsche afdeeltog.
Het voorstel Leiden viel.
De begrooting sluitend met een bedrag in
uitgaven van 22.885 werd1 aangenomen
Daarna las de penntogm. eerst het finan-
cieel verslag voor: 14 afdeeltogen droegen
niets aan het H. B. af. 1 Een legaat van
40.000 ontving het H. B. van wijlen den
heer Huisman to Kampen.
Ds. Huisman vroeg hoe het gtog met de
onhandelbare afdeeltogen, die niet hare quota
wenschen af te dragen.
Het H. B. stelde voor het quotum voor het
jaar 1923/24 te bepalen op /0.50 per lid
Het voorstel werd aangenomen.
Het H- B. stelde verder voor een bedrag
van ten hoogste /5000 uit te trekken voor
het godsd. onderwijs op de lagere schalen
to steden en dit bedrag ter beschikktog te
stellen van de commissie van godsdienston-
derwijs en prediktog, die iedere aanvrage af
zonderlijk zal beoordeelen. De bedoeling is,
dat van dit geld een matige rente b.v. 3 pet.
zal worden betaald.
Na ampele discussie werd het voorstel aan
genomen met 57 voor en' 18 tegen.
Het H. B. stelde voor in art. 31c 2e lid te
lezen inplaats van ,,niet terstond herkies-
baar": „herkieslfaar'
Het voorstel werd verworpen.
Het voorstel om het legaat van Mej. A
Westhoff te Hattem, groot 500 te schenken
aan de afd. Hattem, van de N. P. B. to de
plaats van het te storten to die algemeene kas
werd aangenomen.
Besproken werd het voorstel van de afd
Zwolle: ,,De algem. vergadering spreke de
wenschelijkheid uit, dat de afdeeltogen zoo
veel mogelijk zich rekenschap geven van de
verhouding van den N. P. B. tot het oorlogs-
en vradesvraagstuk".
Vele bezwaren rezen tegen dit voorstel,
maar de weglattog van de toelichting stelde
velen gerust. Na stemming bleek het voorstel
aangenomen.
De vergadering werd te rulm vier ure lot
gisterochtend half tien verdaagd.
Des avonds was er een openbare samen-
komst, opgeluisterd door muziek en zang, in
de Vereenigtog, waar prof. Lindeboom van
Groningen sprak over: het humanistisch be-
standdeel to het vrijzinnig Ghristendom.
Daarna hield dls- Van der Brugh te Tiel
een referaat over: „De plaats van het gezag
in den godsdienst".
De Bijbelcommissie stelde voor, dat de al
gemeene vergadering dien algemeenen pen
ntogmeester machtigde, f, 15.000 beschikbaar
te stellen voor den herdruk van de tekstuitga-
ve van den bijbel en afzonderlijk van het
Nieuwe Testament, beide volgens de Leidsche
vertaltog.
Het H. B. raadde de vergadering aan, dit
voorstel aan te nenjen en het gevraagde be
drag ter beschikktog te stellen van de com
missie voor de bijbeluitgaven als bedrijfska-
pitaal, echter onder bedtog dat van dit kapi-
taal jaarlijks 3 pet. rente wordt betaald en
de aflosstog to 20 jaar geschiedt.
Aangenomen werd het voorstel om die
nieuwe bijbelvertaltog uit te geven. Afge-
stemd werd echter het voorstel om van het
kapitaal 3 pet. te betalen.
Het voorstel-Enschede, omgezet to een mo-
tie, werd aangenomen.
Aan de orde was thans punt 13: De ver
gadering machtigde het H. B. zoo mogelijk
net volgende jaar een sociaal congres te or-
ganiseeren.
Gevraagd werd' of dat congres den bond
to een bepaalde richting zal drijven. Het
antwoord daarop luidt ontkennend. De be
doeling is alleen, er een congres van voor-
lichting van te maken. De toelichting van de
bedoeling zal voldoende worden openbaar
gemaakt.
Het voorstel .werd aangenomen.
De vergadering was bezocht door .70 af-
gevaardigden en 32 belangstellenden.
Tot leden van het hoofdbestuur werden
gekozen de heer T. van der Blink, dr. L. Th.
Jorissen en mevr. dr. A. Manlcer-Zernike.
Als lid van dec ommissie van finandeelen
bijstafid werd in de plaats van den heer J.
Kardux benoemd de neer van Gulik (te Hil-
versum.)'
De vergadering zal het volgand jaar ge
houden worden' te Rotterdam.
De heer Blooker dankte den voorzitter voor
zijn Iddtog, waarna de vergadering wordt
gesloten.
VERSCHAFFING VAN BOUWKAPI-
TAAL AAN BOUWVEREENIGINGEN.
Het Dag. Bestuur van den Nat. Woning-
raad heeft eenigen tijd geleden, naar het
„Tijdschrift voor Volkshuisvesting" meldt,
zich to verbtodtog gesteld met enkele deskun-
digen op finandeel gebied, teneinde te over-
wegen in hoeverre het mogelijk zou zijn op
andere wijze dan door Rijksvoorschotleentag
te voorzien to' de ^apitaalbehoefte der ver-
eenigingen. Er is thans een commissie be
noemd om zoo mogelijk een concreet plan uit
te werken van' de wijze, waarop, buiten de
Rijksvoorschotverleemng om, het behoodig
de bouwkapitaal geheel of gedeeltelijk zou
kunnen worden verkregen. Leden zijn de
heeren' mr. G. v.d. Bergh, mr. D. Hudig,
H. Keegstra, D. Keesing, ir. A. Keppler, J.
J. Korndorffer en C. D. van Viet
DE MARE TE LEIDEN.
De "N. R. Crt. schrijft:
Van fellen strijd tegen een poging tot ont-
siering van oud stadsschoon heeit een kort
bericht dezer dagen het heugelijk resultdat
gemeld: de Oude Delft blijft behouden, door-
dat men te Delft ook zonder vandalisme aan
de eischen van het moderne verkeer bleek te
kunnen voldoen.
Het dempen van de Mare te Leiden bleef
een gevaar. De dreigtog is nu, blijkens een
voorstel van B. .en W. van Leiden inzake het
rioleeringsvraagstuk, een onmiddellijke aan-
slag geworden.
Het komt B. en W. voor en ook de commis
sie van fabricate, dat de zooveel ceroemde
schoonheid van de Mare to den laatsten tijd
wel ietwat te hoog is aangeslagen of liever,
dat men over het algemeen bij de beoordee-
ling van die schoonheid niet vrij van eenige
overdrijving is gebleven!
„Eenige aan&ekkelijkheid" ontzeggen B
en W-. aan het gedeelte, dat zij willen dem
pen, niet. Doch het dempen van het stuk,
waar van stadsschoon gesproken mag wor
den, is urgent) En als dit geofferd wordt,
waarom dan ook de rest niet tot straat ge
maakt!
Misschien, aldus B. en W., heeft heelemaal
geen ontsiering plaats, want: „het is wel ge-
bleken, dat ook gedempte grachten het stads
schoon geensztos behoeven te bederven".
Intusschen en ook dit zijn woorden van
B. en W. over smaken valt bezwaarlijk te
redetwisten.
Het verkeer stelt eischen. Zij vinden dat
deze belangen niet mogen worden opgeofferd
aan de meening van hen, die vreezen, dat een
kleta gedeelte van de stad minder fraai zal
worden. Dus stellen zij voor, de Mare van
den Stillen Rijn tot de Oude Vest.te dempen.
Schoonheid, al dan niet „overdreven",
maar dan toch: schoonheid van de oude Hol-
landsche stad Leiden, wordt vernietigd. En
het excuus is een wissel op de toekomst, waar-
ALRMAARSCHE COURANT.
