DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 256
Honderd vflf on tffintigste Jaargang.
1923
Abonnementsprijs bij yobruitbetaling per 3 maanden f2.—-, fr. per post f2.50. Bewijsn. 5 ct. Adyertentiepr. 25 ct. p. regel, grootere letters naar plaatsrulmte.
Brieven franco N.Y. Boek- en Handelsdr. y.h. Herms. Coster Zoon, Yoordam C9, Tel. Admlnistr. No. 3. Redactie No. 33.
WOENSDAG Directeur: 0. H. KRAK HoofdredaoteurTj N. ADEMA. 31 OCTOBER
Buitenland
muamer bestow ait 2 btad.cn
DE R1JNLAN>I>REPUBLIEK.
Alio bench ten uit bet Kijiiiand noudea in,
dat de separateten thans overal kuanen reke-
nen op atn openujken steun dor Fransche be-
zetungstrocpen.
le wam7. hebben. de Franschen alle diruk-
kenjen bezet; welke rijksgeld of stedeiijk
noodgeld vervaardigen m verklaard, dat de
gelden in naam der voorloopige Ktjnland-
sciie regeering m beslag werdea genomen.
Te Kuddsneim bezerten Fransche troepen
bet Finanzamt, dat zij vervolgeus ter bescbik-
kiug der separatisteu steiden.
jje eerste aanival der separajtisten wierd
door dc burger ij van Mayen aigeslagen,
waarop de Franschea den staat van beleg af-
kondigden. Zij bebben 15 vooraanstaainde ci-
vieie aaibteaaren uitgewezen
Maandagmiddag verscbenen opmieuw be-
wapende separatiqten van buiiten af en bezet-
ten de openbare gebouwen.
Over de erkenning van die separatistische
regiecring komen auerlei bericbten.
in een proclamatie kondigt de leidier der
beweging 'in Aken aan, dat de Hooge Inter-
geailieerde Commissaris de door, de separa
tisteu verkregem ieitelijke macht beeft erkend.
Op vcrzoek van den buxgemeester van
Aken beeft de Belgische Hooge CoUmussaris
hem gemacbtigd aan de bevolking mede te
deelen dat noch die Fiooge Intergeallieerde
Commissaris, noch de Belgische Hiooge Com
missaris steiiing hebbea genomen ten op-
ziehte van een erkenning der Rijnlandsche re-
publiek.
Het bestuur der socialistieche partij! in Bel-
gie dringt aan op een streng onderzoek naar
de houdrng der Belgische autoriteiten ten
opzidite der Rijnlandsche separatistea en
protesteert tegen iedcxe vreemde intervcntie in
de gebeurfcmssea in het Rijnland.
De Fransche geddegeerde voor het district
Euskirchen beeft aan alle burgemeesters een
rondschrijven gezond'ea, luidende als volgt:
„De districtsgedelegmde deelt bierdoor
mede, dat de separatistische beweging voor-
lbopig niet is erkand; indien zij mocbt worr
den erkend, zal dit nader worden bekend ge-
maakt.
De oude toestand1 blijft derhalve bestaan.
De separatisteu moeten zicb ontbouden van
iederen vorm van requisite, inbcslagneming,
otitelag van beambten, enz.
De lequisitte-bevclen moeten, evenaiS tot nu
toe, ondertetekend zijn door den districts-ge-
dclegoerde of de militaire autoriteiten'.
De geddegeerde wenscbt van alle gebeur-
tenissen, oak die van geringe beteekenis, op
cfe hoogte te worden gesteld."
De Fransche dislrictsafgevaardigde voor
Bonn beeft een gdijkluidend schirijven ver-
zonden.
Bij zulke tegcnslrijdige berichten weet men
nict meer wat nu het judste is.
Te Hyimbach bebben de separatisten een
vijftalplundterende communisten in hechitenis
genomen', die te Duren voor den krijgsraad
zullen wordfen gedaagd.
Te Crefeld hebben de separatistische troe
pen een inval gedaan in het gebouw van de
Reidhsbank. Zij namen voor een bedrag van
negentig billioen mark met zicb mede. Het
filiaal heeft'opdracht van Berl'ijn gekregen,
v*Dorioopig te sluitea. Hierdoor waren1 ook de
and'ere banken van Crefdd genoodzaalot tot
sluiting, waardbor de loonen niet konden
worden uitbetaald.
Kardinaai Schulte heeft zich tot geineraal
Tirard gewend met het verzoek, om steun te
verleenei voor .de vo'edselvoorzifening, terwijl
hij tevens verzocht medelijden tie hebben met
de gevangen genomen en uitgewezen Duit-
schers.
Naar vemomen word't, werd de siefparatisti1-
sche leider Carl Leidner door de Schupo
naar Keulen gebracbt, alwaar hij' teiecht zou
staan Dit was geschied zonder toestemming
van de Belgische autoriteiten, reden waarom
deze hebben geeischt, dat Leidner binnen 24
uur zou worden teruggebracht. Deze .werd
da'arop in vrijheid1 gesteld en is naar Coblenz
vertrokkea.
Volgens Engelsche opvatting is erkenning
der separatistische beweging in strijld met het
verdrag van Versailles.
BEIEREN EN HET RIJK.
De Beiersche ministerraad heeft zich gis-
ter beziggehouden met de nota van de rijks-
regeering. Heden zal de Beiersche gezant te
Berlijn het ontwoord overhandigen. Over dit
aotwoord va'lt nog niets positiefs te vermel-
den, dodh men vemeemt, dat het duidelijk
zal doen uitkomen dat de Beiersche regeering
bereid is tot onderbandelingen, zidi d^arbij
echter op het standpunt stellende, dat Beie-
ran de grondwet niet heeft geschonden. Wat
bctreft dq kwestie-von Lossow is moeilijk te
verwachten, dat Beieren zijn standpunt zal
prijs geven. Men verwacht een oplossing van
de crisis niet1 voor het einde van deze, of het
begin der volgend'e week.
De ,,Pfalzischer Beobachter" bevat de me-
dedeeling, dat Zondag in de buitengewone
algemeene vergadering van het Landesver-
band der Beiersche artillerie besloten werd
zich aaneengesloten achter Adolf Hitler te
scharen.
DE BIJEENKOMST VAN DEN
RIJKSDAG.
Het senioren-convent van den Rijksdag be-
sloot den Rijksdag tegen a.s. Vrijdag bijeen
te roepen, indien de rijkskanselier bereid is
op dezen dag aan de debatten deeL te ne-
men.,Mocht dat niet het geval zijn, dan, al-
dus besloot het senioren-convent, zou de
Rijksdag a.s. Dinsdag bijeenkomen.
Het waarschijnlijkste is wel, dat de zitting
zal worden uitgesteld tot Dinsdag. In elk ge
val zullen in deze zitting de algemeene poli-
tieke debatten gehouden worden in verband
met den toestand. de behandeling van de
wet op den arbeidstijd zal eerst later plaats
vinden.
DE COMMUN'ISTISCHE ACT IE IN
DUITSCHLAND.
Naar uit Schwerin door het Hbl. wordt ge-
meld, hebben communisten een bomaanslag
op de infanterie-kazerae te Schwerin ge-
pleegd. De materieele schade is tamelijk'
groot. Menschenlevens zijn niet te betreuren.
Bij Ludwigsburg treden communistische
„Hundertschafen" nu actief tegen de Rijks-
.weer op. Zij hebben een afdeeling mijnwer-
pers van de Rijksweer ontwapend en de mijn-
werpers medegeworpen. Rijksweertroepen,
die de communisten dadelijk achtervolgden,
konden de geheele bende gevangen nemen.
SAKSEN CONTRA BERLIJN.
De Sabsdsche Landdag kwam gistermid-
dag om twee uur bijeen, doch de zitting
werd onmiddellijk gesohorst tot zes uur.
In dien tussdientij'd hebben de fracties
vergaderd1 om ihaar houding te bepalen ten
aanzien van de vanning van een nieuwe re
geering.
In de vergadering van de democratische
fractie was aanwezig de Rijksdagafgevaar-
digde Fischer, in die van de sodaal-demo-
cratische fractie waren aanwezig de Rijks-
dagafgevaardigden Weis en Dittmann.
Laatstgenoemde vergadering werd vooral
van, belang, omdat daaraan ook deelnam
het Saksische bestuur der Duitsche sociaal-
'democratische partij. Tusschen dit bestuur
en de beide Rijksidagafgevaardigden zouden
emstige versdhillen van meening zijn ont-
staan, vooral ten gevolge van een verwijt
van het Saksische partijbestuur, dat het Ber-
lijnsche partijbestuur -de Saksische lapdelij-
ke organisatie vol'komen in den steeik gelaten
heeft.
De rijksweerbezetting van het Landdagge-
'bouw is gistermiddag om drie uur ingetrok-
ken en vervangen door een politiewacht. In
de fractiekamer der communistische partij
werd, voor de rijksweer aftrok, nog een zqrg-
vuldig onderzoek in gesteldde militairen
hadden n.l. opdracht vooral te zoeken naar
een geheim Sovjetbureau.
Naar verluidt, heeft de Rijksregeering op
een vraag uit Dresden dte verzekering gege-
ven, dat de rijbscommissaris zal worden te-
ruggeroepen, zoodra de nieuwe Saksische re
geering zal zijn gevormd.
DE TOESTAND IN SAKSEN.
VolDgens bei'icMen uit Dreisden is aldaar
een zekeire ontepanning merkhaar. Flet ge
bouw van den Landdag is do,or die Rijiksweer
weder ontruimid en nog slechts door politie
ibezet. Men heeft ondierhandelingen voorbe-
reid tusschen' den Rijkscoimlmissairis en de
Saksische parilijileidteTS over de vormiing eener
nieuwe regeering. Op initiatief van de demor
cratiische partij besloot de Saksische Land
dag onverwachts hedlenmiddag omi 2 uur bij
een te komen. 'De Rijksoomlmiissaris werd1
daarvan veTwitttigd.
De voor heden afgdeondigde aligemeene
staking in Saksen is slechts gedeeflitelijk dloor-
gevoerd, zooals b.v. ih Freiiberg, Chemnitz
en Bauilzen, maar van een a&gemeene opvolr
ging van het bevel tot algemeene staking 'in
geheel Saksen kan niet worden gesproken.
De staatsbedrijven in Dresden- zijn aan dien
gang geSblevenook verschijnen aldaar die
bladen.
iDe Saksische Landdag kwam gisteravond
bijeen om kenniS te nemen van de resulita-
ten der fractievergaderiugen.
De mihislter van Handel van heii eerste ka-
bmet-Zeigner, de sociaal-democraat FelHiSch,
heeft de vorming van een nieuw kabdnet op
zidi geniomen.-
Liebmiann, de minister van Binnenland-
sche Zaken in de beide kahi'netten Zeigner,
zal wederom' zitti'nig nemen1 iin de nieuwe re
geering, wharschijnlijlk ook allis minister van
Binneniiandsdhe Zaken'.
Ook de minister van Jusifiitie, Neu, zal in
zijn arnbt biijven.
De vooiimalige minister-president Zeiigner
trachflte nog ter elfdar ure, tezamen met den
Dresdlensdien poliitiecomimissaris Menke een
liniksch-sociaiisitisch kahilie", met steun, der
cumirnuuisten te vomien, hetgeen echter op
den tegenstand der communisten afstuitte.
Het nieuwe kabinetkFelllisch zal ongeltwijl-
feld met een Scherpe oppositie der commu
nisten, en Dui'tsch-nationalen te karnpen
hebben. Het nieuwe kabihet is geheell) bedodd
al's een overgangskabinet.
De socilaial-democratische partij heeft! zich
tot deze opl'Cissitng bereid verklaard, daar op
dit oogenblik geen andere mo'gelijkhdd 'Open-
stond.
Wel dben reeds' geruchten over de moge-
lij'kheid van een' burgerl'ijfc-socialistische coa-
litiie de ronde en de steun aan het kabinet-
Fdlisch door de volkspartij! en de dtemoicra)-
ten zou missdifen alls voorbereiding voor deze
groote colitie opgevat kunnen worden.
Daarover valt th'ans echter weinig te zeg-
gen te minder, omdat bij de sodaal-democra-
tische partij nog op het laa'tistie oogenblik
door twee maa'tregielen van den rijfcscommis-
sariS nieuwe ontstemlmimg is gdwekt. De
rijikscomlmiiSsaris beeft n'l. nog den sociaal-
democraat Block, chef van den berichtehi-
dienst der Saksische regeering, en dien hoofd-
redacteur van de Saksische Staatscourant,
Bernhard Jollies, uit hun ambit ontzet.
Zooals wij reeds gemeld hebben, heeft de
Rijkskanselier Stresemann de regeering van
Saksen laten afzetten.
Eerst liet Stresemann 50.000 man Rijks-
weer-troepen in Saksen coiicentreeren, op de
heuvels rondom Dresden liet hij de kanonnen
daatsen met den mond gerieht op Dresden
edere voorstad versterkte de Rijksweer in
Dresden met 8000 veteranen.
In Dresden liepen duizenden Schupo's tot
de tanden gewapend.
Tegen negen uur in den morgen benoem-
de Stresemann Heinze, vroeger lid van het
kabinet-Cuno, tot commissaris van Saksen.
Twee uur later deelde Heinze aan Zeigner,
den1 premier van Saksen, die een meerderheid
achter zich heeft van 48 sociaal-democrati-
sche en communistische stemmen tegen 46
.g. „Bourgeouis" stemmen in den Saksi-
chen Landdag, mede, dat het Rijk niet lan-
ger zijn regeering kon tolereeren en dat
Heinze zelf benoemd was tot commissaris.
Zeigner's kabinet, dat door een enorme mi
litaire macht, grooter dan eenig andere in
het Rijk, omgeven wordt, wei'gerde af te tre
den en de offideele gebouwen te verlaten.
Weer twee uur later echter verlieten zij d'e
regeeringsgebouwen, doch wdgerden af te
treden.
Hdnze vormt thans een kabinet uit de
oudere ambtenaren der ministeries.
In ddii omtrek zal de orde gehandhaafd
worden door generaal Miiller, chef van de
rijksweer in Saksen.
De landdag is door de rijksweer bezet.
Openbare vergaderingen zijn verboden.
De communistische partij van Saksen, die
steunt op 700.000 werklooze hongerlijdende
f abrieksarbeiders, is een mindierheid.
Deze industrieele staat van '5.000.000 in-
woners is niet in staat Zdgner in zijn ver-
weer tegen de Rijksregeering te steunen.
Nadat het Saksisch Kabinet, in verband
met den dsch van den Rijkscommissaris
Heinze on der protest en onder verwijzing
naar den Rijksraad en de conferentie van mi-
nister-presidenten tenednde deze als arbitra-
ge-lich.amen te zullen inroepen, afgetredea
is, bestaat naar het uit onderrichte kriiigen
te Berlijn veiluidt, het verbod om landdag-
vergaderingen te houden niet meer. De
Rijkscommissaris verklaart in een oproep aan
de bevolking dat thans een eerste vereischte
is, alle grondwetgetrouwe krachten samen te
vatten: teneinde een nieuwe regeering in Sak
sen op parlementaire basis te vormen.
s Met het afdoen van de zaken zijn voorloo-
pig zes beambten belast. Tegelijkertijd met
den rijkscommissaris hebben de vakvereeni-
gingen zoowel de sociaal democratische en
communistische partijen van Saksen een op
roep tot een algemeene staking van drie da-
gen geproelameerd als protest tegen het af
zetten van het kabinet Zdgner.
Eigenaardig is het op te merken, dat aan
de zitting waarin tot deze staking besloten
werd', ook de vroegere communistische regee-
ringsleden B ottcher *en Hecker deelnamen.
Het Wehrkreis-commando IV verbood de ver
sprdding van deze oproep.
DE SPOORWEGARIBEIDERS - IN
HET RUHRGEBIEp.
Tot nu toe hebben 115.000 Duitsche spoor-
wegarbeiders zich bij de Fransche en- Belgi
sche regie aangemeld om' het werk te hervat-
ten.
DE REGEERING" VAN DE
RIJNLAN'D-REP'UBLIEK.
De republikeinsche ^regeering" hiddl een
revue over de troepen. De republikeinsche be
weging schijht zich, naar van Fransche zijde
wordt medegedeeld', te consolideeren.
Uit Berlijn wordt offideus gemeld, dlat aan
de Rijks1-, Staats- en Gemeente-ambtenaren'
het erkennen en steunen van de separatisti
sche regeering verboden is.
ARBEIDSONR'UST IN HET
RUHR'GEBIED.
In' Gels-enkirchen, Oberhausen en Essen is
het tot .emstige ongeregeldh'eden gekomen
tusscbein de Schupo en de werkloozen.
In Oberhausen wdrden' op de „Gute H'off-
nungshutte" de meeste ai;beiders ontelagen,
alsook in vele andere fabrieken, waardoor het
aantal werkloozen' aanmerkdijk toenam.
Daar de ondersteuningsgdlden de laatste
dagen niet meer werdteti betaald, gingen de
werkloozen er toe over die levensmiddielenwin-
kels te plunderen. In totaal werd'en onge-
veer 40 winkels leeggeplunderd. De Sdiupo
greep echter in en schoot met scherp op de
menigte, waardoor tien personen werden ge-
dood en een groot aan'tal gewond.
Belgische gendarmes berstelden la'ter de
orde. Door de Belgische militaire autoriteiten
is en hulpdienst'ingestdd, waar de werkloo
zen een warmm maaltijdi per dag kunnen
krijgen.
De bevolking is zeer verbitterd tegen de fa-
briekseigenaren.
Ook te Gelsenkircben: en1 Essen kwam het
om dezelfde redenen tot geyecbten met de
Schupo, waarbij' een groot aantall personen
werd gewond.
NAAR HET HERSTEL AAN DE
RUHR.
De Franschen hebben een tweetal1 miijndi-
recteuren, van wie de eene bij verstek tot 5
jaar gevangenisstraf was veroordbeld, en de
andere was uitgewezen, bericht, dat zij, onge-
hinderd in het bezette gebied kunnen terug-
keeren
Dit voorval wordt beschouwd als een eer
ste bewijs, dat de Franschen de moeilijkhe-
den- willen wegnemen, welke het herstel tot
nu toe in dien' weg hebben gesitaan.
Uit het Ruhrgebied wordt gemeidi, dat men
van oordeel is, dat de overeenkomst tusschen
Krupp en de bezetting reedis binnen enkele da
gen definitief zal worden.
Ook ander industrieelen, met name de com-
missie, waartoe Stinnes, Vogler en Kldchner
behooren, onderhandelen met de Franschen.
Het voornaamste punt der besprekingea
wordt gevormd door de betaling der herstel-
kolen en der kolmbelastmg. Men is voome-
mens de levering der herstdkolen door een
groote buiteniandsche leening te financieren
en de kwestite der kolenbelastmg op te lossen
door den Franschen aandeel te geven in de
winst der mijnen.
RELLETJES TE DUSSELDORP.
Te Dusseldorp hebben opnieuw relletjes
l-aats gevonden; ook in dte voorsteden kwam
et tot plunderingen. Zoo werden in een
groothandel in- levensmiddelen eenige vaten
spiritus geopend. Bacchanalien waren hier-
van het gevolg. Binnen korten tijd lagen 17
mannen en vrouwen zinnelbos op straat.
De politie moest vaak van de vuurwapenen
gebruik maken. Eeil meisje en een jeugdige
arbeider werden gedood'.
DE SCHADEVERGOEDINGSKWESTIE.
Men verwacht te Londten algemeen, dat,
nu de voornaamste Europeesche geallieerden
hebben toegestemd in een nieuw onderzoek
inzake de kwestie der schadeloosstellingen
Volgens de lijnen van het hernieuwde Brit-
sche voorstel, n.l. een adviseerend lichaam,
benoemd door de commissie van herstel, aan
de betrokken Europeesche mogendheden zal
worden verzocht, gemeenschappelijk eene uit-
noodiging te richten tot de, Amerikaansche
regeering. Men neemt aan, dat de Vereenig-
de Staten daama volgens het Britsche voor
stel een der bekwaamste finandeele deskun-
digen zouden aanwijzen om aan het onder
zoek deel te nemen.
BGNAR LAW.' t
Bonar is 65 jaar gewordten. In Canada is
hij geboren en velen meenen, dat dit fdt, ten
deele althans, zijn voorliefde verklaart voor
een politick, welke de banden tusschen de
verschillende rijksdeelen nauwer toehaalt.
Als j'ongen' kwam hij reeds naar Engeland,
waar zijn ouders- zich te Glasgow vestigden
Bonar Law ging in dten handel en kwam op
betrekkelijk jeugdigen leeftijd reeds aan het
hoofd te staan van een groote ijzerfirma.
Door familietraditie en door den kring van
zakenlui, waarin Bonar Law verkeerde, be-
hoorde hij als het ware van zelfsprekend tot
de conservatieve partij. In 1900 werd hij het
eerst naar het; parlement gezonden en het
duurde niet lang of de politieke leiders deden
een beroep op den practisehen zin en zaken-
kennis van dien koopman. Hij werd lid van
allerlei commissies. Van 1902 tot 1905 was
hij parlementair secretaris van het departe-
ment van handel. In 1906 kreeg men dan
echter het liberaal ministerie onder Campbell
Bannermann. Bonar Law bleef toen natuur-
lijk bij de leiding van's lands zaken, maar
in de eigen partij werd' zijn invloed steeds
grooter. In 1911 werd hij de leider der op
positie in het Lagerhuis. De opstandige be
weging. der Ulster-unionisten, onder leiding
van Carson en zijn vrienden tegen de libera
te Homerule voor Ierland, keurdte hij goed.
In het eerste coalitie-ministerie onder As-
quith was hij minister van financien. In
Lloyd George's kabinet van 1910 werd hij
kanselier van de schatkist en leider van het
Lagerhuis. Na de verkiezingen van Decem
ber 19.18 bleef hij in het tweede kabinet
Lloyd George dezelfde rol vervullen en gaf
zich vooral veel moeite om de unionisten er
toe te brengen de concessies aan Ierland goed
te keuren. Carson was toen niet langer zijn
vriend'.
Bonar Law was ook een der Engelsche
gevolmachtigden op de vredesconferentie.
Vermoeid door het intense werk in oorlogs-
tijd en het nauwgezet vervullen zijner plich-
ten als leider van het Lagerhuis, moest 'hij
in 1921 rust nemen.
Einde 1922 echter, toen Lloyd George aan
't wankelen ging (Genua was een mislukking
geweest en de Turken konden het verdrag
van Sevres aan- stukken scheuren) kwam Bo
nar Law weer naar Londten. De verschillen
de groepen der unionistische partij richtten
zich tot hem als tot een' scheidsrechter en de
oude staatsman, voor wie de eenheid en de
kracht der partij steeds van zeer groote be-
teekenis was geweest, besloot, ter wille van
die eenheid, tot het verbreken der coalitie.
Dit had1 den val van Lloyd George ten ge
volge en Bonar Law nam de leiding der re
geering over. Hij leidde ook de verkiezings-
campagne van December 1922. Zijn pro
gram was: rust. Engeland heeft niet tot taak
de wereld te redden; het moet alleen maar
zien hoe hetzelf zoo goed mogejijk leven kan
De verkiezinigen waren een schitterend sue-
ces voor de unionistische partij en voor Bo
nar Law zelf:
Een paar waken nadat het nieuwe Kabinet
in functie getreden was, reisde Bonar Law
naar Parijs om met de Geallieerden te con-
fereeren. De nieuwe Engelsche minister
sprak heel anders dan Lloyd George.
Bonar Law voerde geen actieve politick
meer. Alom werd zijn eerlijkheid en welwil-
lendheid geprezen, maar iedtereen was ook
overtuigd van zijn onmacht.
Zijn gezondheid raakte vender ondermijnd.
Op 28 April verliet hij Engeland om nog-
maals genezing te zoeken in het Zuiden.
Baldwin zou nem zoo lang vervangen. Een
viertal weken later echter, reisde hij in aller-
ijl terug naar Londen; dte ziekte was zoo
emstig geworden, dat de dokters het ergste
vreesden. Eenige dagen later trad hij defini
tief af als eerste-minister.
Hij is een uitstekend administrateup ge
weest en' een voortreffelijk partij diplomaat,
een groot staatsman kan men hem echter
niet noemen, daarvoor was hij te zeer een
man van zijn partij.
De tragiek van den dood van Bonar Law
is eerst thans volledig bekend geworden. De
Evening News" meldt, dat hij overleden is
aan keelkanker. Het vreeselijke geheim was
alleen bekend aan zijn geneeskundige raad-
gevers en twee of drie zijner meest intieme
vrienden. Hij zelf sprak er nooit over en
men kon niet beoordteelen in welke mate hij
zich van het fdt bewust was, dat hij streed
tegen de vreeselijkste der onoverwonneii ziek-
ten. Hij wist echter allang, dat zijn lot beze-
geld was. E)e septische longontsteking be-
waarde hem voor de pijn zijner dgenlljke
ziekte.
Het is welbekend hoe Bonar Law, terwijl
hij den last torste van een hoog ambt in de
coal i ti e-kab inetten van Asquith en Lloyd
George, diep getroffen werd door het verlies
van twee zoons in den oorlog. Hij was een
uitgeput man, toen hij ten prooi viel aan zijn
doodelijke ziekte.
Baldwin's hulde aan den overleden staats
man was: „Ik ben dankbaar, dat hem verder
lijden is bespaard'. Voor zijn vrienden is het
verlies onherstelbaar. Het land zal niet ver-
geten, dat hij zijn leven opofferde in den
dienst des lands".
Mocht het door den deken van Westmin1-
ster gedane aanbod van een begrafenis in de
Abdij van Westminster niet stroken met de
wenschen der familie, dan zal, naar ver
wacht wordt, in ieder geval een herdenkings-
dienst in de Abdij worden gehouden.
TURKIJE EEN REPUBLIEK.
De Turksche Naltionale Vergadering te
Angora heeft zich uitgesproken ten gunste
van een Turksche xepubiiek met Moestafa
Kemal als president. Het besluif "werd geno
men bij1 afwezigheid van' 158 ledyn, zijnde
na'uwelij-ks de helft van het totale aantal.
Moestafa genial, die tot president der repu-
bliek werd gekozen, hevft Lsmeid pasja tot pre-
bliek werd gekozen heeft Ismed pasja tot pre-
dent werd te Angora door de bevolking met
geestdrift begroet. Te zijner eere werden 101
saluutschoten gelost.
Van deze groote verandering in1 den staats-
vorm van het Turksche rijk heeft men te
Konstantinopel met verbazing kennis genio
men. De verschillende commentaren zijn
geenszins gunstig vpor de nieuwe republiek.
Er wordt op gewezen, dat de tegeniwoordige
Nationale Vergadering met het -recht heeft
e'en zoo ingrijpende verandering in de
Srondwet aan te brengen. Dit had door een
onstitueerende Vergadering moeten gebeu-
ran Ook wordt het in strijd geacht met de re.
publikeinsche gewoonten in andere landen,
dat Moestafa Kemal tegelijk staatspresident,
voorzitter van de Nationale Vergadering en
van de volkspartij' zal biijven.
Omdat het vreaesverdrag nog niet is bte-
krachtigd, maakt men zich te Ivonstanitinopel
ook bezorgd over dte uitwerking, welke dleze
piotselinge interne verandering op de buiten
iandsche betrekkingen van Turkije zal heb
ben.
HET NIEUWE REGIME IN SPANJE.
De autoriteiten te Bilbao zijn overgegaan
tot ontbinding van 34 vereenigingen met se-
paratistsche bedoelngen. Alle boeken en ar-
chieven dezer vereenigingen zijn in beslag
genomen.
Het directoire zet zijn campagne tegen de
onregelmatigheden, welke zijn voorgekomen
in de plaatselijke besturen met kracht voort.
Er hebben tal van zelfmoorden van de daar-
bij betrokken personen plaats, terwijl tevens
vele arrestaties van vroegere ambtenqren
worden verricht, meerendeels in het centrum,
het Zuiden en Noordwesten van het land.
OVERSTROOMINGEN IN HET
MAINDAL.
In de nabijheid van Frankfort wast de
Main aanzienlijk. De omtrek is kilometers in
het rond overstroomd en in het Maindal is
een uitges'trektheid van hondlerden vierk. kilo
meters als't ware een groot meer. Overal
drijven wrakstukkeni van meubilair en ander
houtwerk.
DE GEZONKEN AMERIKAANSCHE
DUIKBOOT.
De Amerikaansche duikboot, die Zondag
in de zone van het Panama-kanaal door een
aaavaring is gezonken, is gister gelicht. De
twee matrozen, die zich in de boot bevonden,
toen deze zonk werden nog levend aangetrof-
fen. De drie. matrozen, die op dat oogenblik
op het dek waren, zijn evenwel verdronken.
DE MOORD OP DE ITALIAANSCHE
MISSIE.
Nadat <je Gezantenraad kennis had geno
men van net uitvoerige rapport van den pre
sident dier commissie, belast met het onder
zoek naar den moord te Janina, werd besloten
het Italiaankch-Grieksche incidtent als geslo-
ten te beschouwan.
KORTE BE RICHTEN.
Te Berlijn begon gister het proces tegen
MAARSCHE COURANT.
