Alkmaarsche Gourant
alle Handelsdrukwerk
Damrubriek.
BW
Book- eo Haodelsdrukkerij
v.h, Kerms. COSTER ZOON,
FETJILIETON.
De otizlchtbare hand.
Vooidam C 9, ALKMAflB.
Zaterdag 17 November.
In en om de hooldstad.
Yoer spoedige afleyering yan
is Uw adres;
f 8
Geneesknndige brieyen.
Ko. 271
1923
Honderd Yljf en Twintlgste Jaargang.
LII.
De Dam-verbeterlng. St. Nicolaas in
aantocht. Nog eens de taxi's.
Onverbeterlijke opiknisben gelukkige
etervelingen, 'die in de wereld van bet oogen
blik, waarin bet aantal' pesaimisten, nieti zoo
heelemaai oribeigrijpdij'k, reusachtig sdhijmJt
hebben mij over het Amaterdamscbe Dam-
pleto sprelcende, meer dan eens verzekerd,
„dat bet wel in ordez ou komen, als je maar
geduld wilde oefenien". En tenmiaste
wanneer men de veraprtide mediedeelingen
heusch gelooven mag ze schijinien gel'ijk te
zuiilen krijgen, want wij: hebben dezer dagen
kunnen lezen, dait Publieke Werken bimnen-
kort zail beginnen met de verbetering der
Damlbestratto|g en bet plan der nieuwe in-
deeling van dait tpfein ter band zal worden
gten'cmen, Dus zal dan, wanneer dat „bin-
uenkord' geen geweldig rekbaaT begrip zal
blijfcen te zijh, eindelijk bet oude historisdhe
stadsplein een pas send aanzien krijgen. Vol-
maakt zal bet nog niet kunnen worden, ©mdiat
over bet z.g.n. midden-terrein, waarop dens
bet Comntendautshuis sltiond en nog maar
twee maanden geleden de feeStitribume tar gie-
legenheid der j ubileums-dagen onzer. Konin-
gin, nog altijd geen besliseing is gcinomen:
hotel, mode-magazijn, plantsoen daar ter
pffiaatse bet is nog met uiitgemaakt en se-
dert, nu pas kont geleden, een aantal man-
nen, wier oordeel waand is ovcrwogen te
wordlen, in bet licht stelden, dat onbebouwdr
laten van dat stuk grond in verbandl miet een
op den duur noodzakelijlcen oosbelijken bree-
den verkeerswcg, plicht van bet stadsbestuur
is, te bet nemen euner beslisstog zeker weder
moeiliiker geworden.
Niettemto, als men toderdaad reeds begin-
pen zou to verbetenen daitigarto wat verbeterd
kan worden, zou een goede daad) worden
verridrt, want zoo als de Dam er nu bit ligt
is dit pHteito dler hoofdstad bepaald onwaar-
ctig.
Een maand of waft geleden heeft mien ate
noodmaatregel een bouten bulpiplanlder moe-
ten leggten op bet 'Damrak, even wesftelijik
van hef Damplein, 'als stopplaats voor de
van- 'heft Cenitraalstation komende tramwa-
giens. Een1 on'tsiertog te rncer. omdat dit plan-
kier bif leelijk weer matuuxllijk een aller-sme-
rigst perron is, een perron bovendien op de
drukke uren feitelijk veel te smal; een' „tij-
d'elijld' ding dat1 men1 dulden zou, iodien men,
vooral in daft dtedl der stad, niet reeds Hang.
Wist hoe geweldig lang „tijdelij'ke maatrege-
len" kunnen duren. En dan verder, to bet
midden. v6or bet pafeis, de scboenpoetsers
en to' den1 namiddag de poppenkast en nu en
dan de snd-teekehaar, die altijd een groep
teeschouwers om zicb: been weet te lokken,
nti'tsgaders op regenlachtige dagen dte rnod-
dterplassen, die vooral voor bet p&teis bij dte
Kalverstraat lean ©naangen'ame oppervlakte
hebben, en 'dan die wetoig-Sierllijfce tramlijn,
die lamgs dte kMne slteenftjes de Mazes- en
Aaronstraat tobuigft. 'it Is te bopen, dat dit
all'es bijl de nu toegezegde verbetering werke-
Hijjc anders en befer zal_ worden, vooral dat
die tramlijn niet llanger juiat onder bet groo-
te bouwwerk van Van' Gampeu langs zal be-
hoeven te blijven. Een tramlijn daar tier
plaatse, terwijll er een' ftijb geweest is, daft
iedereen onverbiddelijk van die „beilige"
kleto sfeentjes geweerd! werd door dd sdhild1-
w'aditen' -die er ook all miidt meer zijn, tenzij
de Kontogto ftijddlijk baar totrieik in bet pah
lids heefft genomen.
Maar, op dit oogenblik is de Daimverbete-
rto'g er nog niet en zien degenen, did van
Nieuwendijk maar Kalverstraat of in tegen-
gestelde riehting bet plein oversteken om dd
St. Nicolaas-eialages te gaan bekijken, allies
nog in den onooglijken toestand. De dirukte
neemlt all'.bij den dag toe to de bekendd win-
kelstraten der bodfdsitad, nu nog sldchte dirie
weken ons van ^ten nationaleni feesitdiag
schdiden.
Toevalliig 'kwam mdj ddzer dagen' nit mijto
boiekenkast weddr de „Camera Obscura" to
banden, dat oude, maar nog altijd niet-vea^-
ouddrde boek, en't gtog mij', zooafe bet mij
telkens meer gaat als ik na langen tijd Hil-
debrand's ,,onstetfeii]ke" in banaen kriig, ik
bladerde bet wer-i even dcor en voor ik er
dgenlij'k aan genacbt bad, von.i ik mij we
der verdiiept bij Pieter Stastok en Gerrit
Witse en op dd verguld pant'iii bij bakker dd
Groot in de „Familie Kegge.
iHiillddbrand zou bet toen immers „ook ieiens
probeeren", bet! vergulddn' der taai-taai^p'Op-
pen en 'ft gilnig hem nog maar niet dadelijk
goed af. Wien onzer zou bet nu wel goed
afgaan, ate we thaos, tegen' Sinterklaas, aan
bet vergulddn gezet werden, wat dd meesten
Door Douglas Valentine.
(Schrijver van De man met den Klampvoet).
Geautoriseerde vertaling van W. E. P.
(Nadruk verboden).
30)
„Weli nee, zeker niet, Martha!" antwoord-
de Desmond op goed geluk af. Hij was to
groote verliegenlbeid wat bij nu verder doen
moesfc. Natuurlijk kon bet mledsje niet in zijn
buis blijven. Wat iter wereld wiildd zij van-
hem? En kon bij bij bet bureau komen en da
papieren doorlezen', waarvan to heft briefje
sprake was en die ongetwijfeld bet dossier
van de beele Bellward-zaak waren, alles
voordat zij wakker werd? Die papieren tarn
den misschidn ten m'toste eenig licht werpen
op zijn betrekktogen met de danseres.
„Zij heeft hier bij den faaard zitten dinee-
ten, meneer", vervolgdeMartha baar ver-
verhaal, „en zoowat kwart over n'egen ktomt
uw tweede Ellegram, meneer, waarin u liet
weten, dat u niet eeiddr dan- vijf uur van-
morgen komen' kon."
'Desmond keek naar dd klofc op den schoor-
steenmiantel1. Kwart over vijf! 'Hij1 bad' alle
begrip van tijd verloren Ejdens zijn omizwer-
vtogen diien nacht.
onzer vernoedeKft nooit gedaan hebben?
Welk een verschil zal 'er geweest zijh tush
schen die St. Nicolaas-vreugde uilt HAldfe-
brandte tijd en di'en tijd van heden en tus-
schen1 de wtoltel'-etalages van die dagen en
de huidige! De Amste-damsche jongens ver-
drtogen zich nu niet meer op bun torieen op
straat voor bet kelderTaani' van een' bakker
De Groot van den )rZoeten Inval" om de St.
NicoHaas-poppen te zien feneddn de grootfe.
moddrne wtokdramen, waara'dhter thans alt
die suiker- en chocoiladewerken uitgestald
staan, hebben bun aandacht en bet is wel een
eigenaardig feit, dat men een paar der
drukst baklante winkeltjes van' allerlei smioep-
goed, suikerwerkeo en ch'ocolade uit alle be-
kende fabrieken op dat gdbied1 van binnen'- en
buitenland, moet zoeken in nauwe steegjes
tussdhen Damrak en Nieuwendijk. Trouwena
bet is wel typisch Amsterdam-cb dat in
vroeger jaren dikwerf winkel-biedriiven, die
zidh een algemeene bekendbeid haciden 'vsr-
worven door de idegelijkheid van de waar,
die er gelieiverd wera, met gezccht maesltten
worden in de defti o-ste v^notelstrnten der
stiad, doch in nauwe stnaatjea, waar men ze
zich niet gedacht zou hebben. Enkele daar-
van zijn nog overgebleven, om er maar een'
te noemen, dat oude likeurhuisie van Wijnand
Fooldnk to daft nauwe Pijlsteegje, adbter de
Damstraat.
Opvallend is wdl, dat to de latere jaren de
verkoop van- St. NicoH'aas-waar langs den
openbaren weg steeds is biegtenamen- en ook
dint jaar blijkbaar niet minder is geworden.
Niet alileen' dat vensters met allerlei zoetiig-
beid langs de straat gaan, dioch ik zag op
verschillende plaatsan re_ds wagens vol van'
pranteboeken m de mieest schreeuwende kteu-
ren; andere wagens met goedkoop speelgoed
van allerlei aard; venters ,met telletjes, die
in gang gebracht, door een- magneetje daar-
to allerlei grillighgevormde, van dun me-
taal vervaardigde schijfjes, *die slan'gen1,
muizen, enz. voorste'llpti, itot zich trekken
bandelaars to kleto- fanftaSie-koperwerk
drie stuks daarvan- sairnen verpakt voor een
kwartje kortem St. Nicolaas-nering langs
den weg, die bliikbaar aftrek heeft.
Doch1 de groote trek is uilteraard naar de
to licht en uitsiiallings-pracht pdjlkende w-in-
kels der groote straten, waar de dler zaken
bum beste beentje voorzetten, bopiende dat
.November en Deoemiber althans nog veel
voor hen goed zullen m'aken van hetgeen zij
door dten m:alMse-tijd to de verlbopen maan
den- des jaars derven moeSten. Afgaande op
de drukte, welke wij nu reedls zien to die
grootste bazaars en warenhuizen, zou men
zeggen, dat de kooplust en koopkracht van
velen. todh noig niet zoo hM slecht zijn1, al
-beweren de wiinlteliers, dan ook, dat er wel
gekoch-t wordt, doch dat bet niet ved1 aan-
zet, omdat iedereen op bet goedikoope goed
en op koopjies uit lis.
Neemt dus door de nadering van de De
cember-fees t^veek, vooral' to de mamiiddagen,
bet vcetgangers^-verkeer steeds toe, dat van
bet 'taxi-verlceer is op dit oogen'blik tet nie-
mendal gerediioeerd. Een paar weken' gele
den scbreef ik, dat door bet Dagel'ijksdh Bie-
stuur dbr gemeente to overleg met die potiitte-
autoriteiten natuurlijk, de tarieven der openr-
bare aute-'s met een derde waren verlaagd en
dat in verband daarmede de chauffeurs-ver-
eenigingen-, ook omdat -de offteieele aulo-cen-
trale was opgebeven, baddto te kennen ge-
geven, dat d'e vaste loioinen der chauffeurs
verlaagd dienen te worden en de staking tot
bet vededene kan behooreni. Evenwel is zulks
niet bet geval gebleken. Gedurende de laatete
paar maanden waren bet .juist de chau .tears
der groote ondernemtogen, die gestaakt had-
dlen en konden blijven staken, omd'at zij uit
dfe uitkeeringen der cbiauffeurs bij de kleine
ondememitoigenl, die nu ruim te doen badden,
voldoende uitkeeringen- voor bun- weerst'andSh
kassen kregetf. Maar toen die geheele auto-
cenitrale door den gemeenteraad was opiget-
doekt, toen bovenldien de tarieven1 aanmerke-
lijfc waren verlaagd en' de ch'auffeurls bij1 de
kleine werkgevers een1 aanmerkelijk lager
loon zouden krijgen, gaveini deze werknemers
er de brui van en is Amsterdam zoo goed als
taxi-loos geworden? een toestand:, die voor
een groote stad feitelijk onhoudbaar moet
worden geheeten. Wanlt^ bet tramnet moge nog
zoo uitgebreid zijn, bet is todh- nog met 'to
staat den Amsterdammer overa® voor. de
deur te brengen, waar bij wezen moet en
Waar bij spoedig wezen wil- en bovendien de
itramwagens hebben bet nog niet „z6over ge-
brarfit", dat' ze ook reizigers-bagage mede-
voeren.. En mijn vriend uit de provinde, die
bet zoo genotvoH vindt, nu eens1 rustig door
de stad' te kunnen gaan zonder d'at bij kans
heeft voor een 'taxi op zijdb te moeten sprin-
gen, Wanneer zoo'n voertuig hem bij bet over
steken eemar straat te dichit op de hielien zit
en die met genoegen daft autoHgeteeter mist,,
zou er vermoeddijk anders over deniken, wan
neer bij als zakenman door Amsterdam gaarn
de, aangewezen1 was op itram of lijn 'twee
onder dit laatste diitmaal te verstiaani zijn
eigen beenen. Dian- zou bij vermoedeiijk on-
gemakkelijk mopperen „op die stad, waar ze
„Ik kwam hier en- vertelde de juffer, asdat
u pas vanniacht terug zou komen, meneer",
gtog de oude meid voort, „en ze zee: „0",
zee ze, „waar meet lik dan nieen „Waarom
ga je dan1 niet naar buis, kindlief?" zee ik,
„en komt morgenvroeg itierug om meneer te
spreken Want ik dacht natuurlijk dat de
juffer hier eigens lozeerdie. En toen vertelde
ze me, asdat ze heelemaai van Louden kwam
en dat ze van bet station af was bomime loo-
pen.. Nou; en u weet ook wel, meneer, de
llaaste 'tirein maar Londen gaat om vijf mtou-
ten voc-r negen en de arme juffer Ikon dus
niet ferug. moest wel Mer blijven. Ik beb
de lozeerkamer voor d'r to orde gemaakt en
een itekker vuurtje an:gelegidi en zoo meer,
maar ze <vou niet naar bed gaan voordat ze
u gezien bad. Ik hoop dbt ik niet verkeerd
gedaan beb, meneer. Ik zeg tegen meneer
Hillmeneer, zeg ik
Desmond rnaakte een afwemnde bewegtog
met de band om biaiar tandeloos gebabbel te
doen bedaren.
N)ur-ei'-Din bewoog zi'dh, gang recbt over-
eind zitten en wreef zich de oogen u-it. Iden
zag z.iji Destmlond en sprong haastilg op.
Monsieur Bellward?" vroeg zij in bet
Fransdh. ,jO wat ben' ik blij u te zien!"
,,'t Is goed Martha", zer :Desm)ond' „maak
de logeerkamer to; orde voor deze dame en
ga nog niet d'adel'ijk naar bed. Je mioet
stmaks mevrouw haar kamier wijzen."
met dat taxihvetrlkeer todh eigenlijk altijd wat
hebben."
De burgemeester schijmt nu zdfs eens te
wil'ten zien of bij aan dat getob met die open-
bare vervoentniddeien) voorgoed een eind kan
rnlaken en bij heeft met dat dbell de werkge
vers' en de besturen der dhauffeurs-vereem-
gingen tot samenwerking ten stadhuize ge-
nooddgd. Burgemeester de Vlugt wil op die
wijze beproeven den Amslerdammers een be-
hoorlij'k-werkend taxi-bedrijif te verschaffen,
waai vau dan idea' den eencu. u^g
taxi's langs den weg ztu.ca gaan, zoudei" udt
iemand met zekeibdui duiit zeggen, dat hij
ze den volgenddu dag 66k niog zal kunnen
vinden. Maar op bet oogenblik, dat ik dezen
broef moet sluiten, weten wij nog nieis van
den uitslag van't burgemeesterlijk pogeu en
zijn de Amsterd'amsche straten nog „rustig"
voor den voeiganger.
-SIN! SANA.
Aan de Dammers!
Met dank voor de ontvangen oplossingen
van problem 781 (auteur D. Kleen, Wtokd)
Stand1
Zwart: 12 schijven op 7/11,13, 15, 18, 19,
21, 22, 27 en dam op 50.
Wit: 14 schijven op 20, 24, 29, 30, 33,
34, 37/41, 43, 45, 48.
Oplossing
1. 30-25 1. 19:30
2. 29—24 Z 30:19
3. 41—36 3. 15 24
4 36—31 4. 27 36
5. 37—31 5. 36:27
6. 38—3i2 6. 27 49
7. 48-43 7. 49 29
8. 34 18. 50 33 of 28
9 1:30!
Goede oplossingen1 ontvingem wij van de
heercn: W. Blokdijk, R. W. T. Bosman,
P. Dekker, D. Gerhng, G. J. C. Denijs en
C. Betlem te Alkmaar.
De beide volgende vraagstukken doen, wat
den stand' betreft, beslist denkem aan een ge-
speelde partij en zij zouden daarin dan ook
geniakkelijk hebben kunnen voorkomen.
(Men zoeke zelf eerst de oplossing.)
Zwart: 10 schijven op 1, 12, 13, 14, 18,
19 24 25 30 34.
- Wit: 9'schijven op 28, 31, 32, 35, 38, 43,
46, 49, 50.
Hier wtot wit dsoor:
1.
2.
3.
4.
5.
28—22
46-41
43—39!!
49 7
35 13!
1.
2.
3
4.
18 :36
36 :47
47 44
1 12
De tweede stand is zeer verrassend en loont
bepaald de -moeite van't zoeken der oplos
sing.
Zwart: 9 schijven' op 8, 9, 10, 13, 15, 17,
18, 25, 27.
'Wit: 9 schijven op 24, 28, 33, 36, 38, 41,
43, 47, 49.
Wit wtot door:
1. 24—19 1. 13 :24
2. 28—23 2. 18 29
3. 36—313. 37 36
Da oude vrouw stommelde weg, die 'twee
alileen latend1. Zoodra de deur aiditer baar
diicht was, rdiep Nur-ol'-Din uit:
„U kent mij, is bet niet?"
.Desmond 'boog op de mieest conrede vaste-
landsmanier.
„Wie zou de diarmamte Nur-el-Dto niiet
kennen?" antwoordd'e hij1.
„Neen beval Nur-el-Diin met Vlaimimen-
de oogen, nee®, nieil die® naam! Ik ben ma-
dame Le Bom; begrijpt u, een Belgiisdie
vluditelto'ge uit Termonde!
Eenigszins overbluft door haar beveltenlde
bouding, boog Desmond weer, maar hiji zei
niets.
„Ik bdb uw brief ontvanigen", hernam de
danseres, „maar ik beb hem diet beantwoord,
omddt .ik uw bijstiand niet noodig had. Maar
nu zou ik graag uw hulp inriepen. Het trof
ongelukkig, dbt u juist afwezig was op bet
oogenblik dat ik op uw hulp relkende."
Zij keek hew aan, alscf zij een veront-
schuldigtog verwachtfe.
„Het" spijt mij werkdij'k", zeil E>esmond.
„AlS 'ik maar geweten had..."
Nur-d-iDin 'knikte onversdhilliig.
„Ifc wilde bier logeeren", ginig zij voort,
„ik moet bier misschien wel; en'kde dagen
'bliiVen. Ze worden lastiig in Londen begrijpt
u?"
„Maar het theater dan, uw contracten?"
Mocht wat, van bet theater ben ik'
38—32 4 29 :27
'5. 47-42 5. '36:38
6. 43: 5!
De Haas heeft zijn match tegen Damme met
13—7 gewonnen. Een fraai resultaat.
Match Beauregard—Springer. Na de 8e
partij was de stand1 10—6 voor den Cana-
dees.
Ter oplossing voor deze week:
PROBLEEM No 782
van J. BERGIER (Frankrijk).
Hg g|
lltM
Zwart: 11 schijven op 9, 12/20, 36.
Wit: 11 schijven op 25/30, 34, 39, 42, 46,
48.
Na de moeilijfce opgaven der laatste weken,
thans een eenigszins eenvoudiger problem,
waarop vooral de beginners bun krachten
eens moeten beproeven.
Oplossingen voor of pp 21 November,
Bureau van dit Blad.
XXXVII.
Geschiedenis der geneeskunde.
Het is merkwaardig, zooals sommige plek-
jes op den aardbodm door soms toevallige
omstandigheden plotseling *een groote ver-
maardheid kunnen krijgen. Dat Nazareth
voor de Christenen, Jeruzalem voor de Jo-
den en Mekka voor de Mohamedanen een
bizondere beteekenis hebbeni, valt gmakkelijk
te begrijpen. Men is geneigd, aan het toeval
reeds een grootere rol toe te kennen, wan
neer gevraagd wordt, waarom juist in Ober-
ammergau de passiespelen wereldberoemd
zijn gewordleu en Bayreuth de bedevaart-
plaats is geworden voor de vereerders van
Richard Wagner. En Zeker zou iemand voor
10. of 20 jaren hebben dUrven voorspellen,
dat het kleine, propere stadje Gorinchem,
door vele Nederlanders niet dan bij name
bekend en dan misschien nog alleen zwak
to de herinnertoo- voortlevend door de vers-
regels: „Waar Maas en Waal te zamen
vloeien en Gorkum rijst van ver", een soort
bedevaartsoord zou worden voor de beoefe-
naren der geschiedenis van de geneeskunst in
ons vaderland en in het Vlamenland.
De verklartog is te geven, maar blij ft
daarom niet minder merkwaardig. Om de
woorden van prof, van Leersum te gehrui-
ken: Het is nog geen vierendeel van een
eeuw geleden, dat men het aantal der vader-
landsche medico-historici op zijn tien vingers
kon tellen. Van die zeldzame vogels nu had-
den toevallig twee, de Lint em Van An-
del hun nest gebouwd in Gorinchm en een
ander, de Feyfer, was dicht to de buurt, te
Geldermalsen, neergestreken. En nu was
daar even toevallig to Gorinchm een
burgemeester, die voor dit vak, dat met het
zijne toch eigenlijk niet veel meer gemeen
heeft, dan dat beide het woord „archief" to
hun woordenboek hebben opgenomen, bijzon-
der veel gevoelde. Zoodat, toen die drie
medische geschiedvorschers op het denkbeeld
kwamen, dat het wel aardig zou zijn, als
hun confraters eens in Gorinchem' bijeenikwa-
men, waarschijnlijk met de bedoeling om hun.
te laten zien, wat zij daar alzoo voor merk-
waardigs hadden weten te verzamelen, de
Burgmeester aanstonds van de partij was
en de eerwaardige raadszaal voor de ver-
gadering ter beschikktog stelde. En ziet, al
les bleek zoo goed samen te passen,. dat het
niet bij den eersten keer bleef, zoodat thans,
en nu krijgt de secretaris Lamers het woord,
de October-bijeenkomst te Gorinchem sinds-
dien bijna traditie is geworden en het is als-
of van daar to het bijzonder de stuwende
kracht uitgaat, die van jaar tot jaar beteeke
nis en aanzien der vereenigtog doet stijgen.
Want er is een vereenigtog en daarover
moet nu eerst iets gezegd worden. Er waren
reeds lang enkele medici to om land, die-
zich bijzonder bezighielden met de geschiede
nis van hun vak. Maar ieder werkte voor
zich. Aaneensluittog werd wel eens gezocht
en soms ook verkregen, maar in den grond
der zaak bleef het toch sukkelen. Reeds twin-
tig jaar gdeden werd1 een vereenigtog opge-
richt, die het echter nooit verder dan tot een
kwijnend bestaan heeft kunnen brengen. In
Leiden werd een hoogleeraar met het onder-
wijs to de geschiedenis der geneeskunde be-
last, evenwel als bijvak naast diens andere
colleges; to 1907 werd bij gelegenheid1 van
het Natuur- en Geneeskundig congres aldaar
een zeldzaam schoone tentoonstelling gehou-
den. Maar de ware belangstelling met name
wqggeloopem. Ik heb genoeg. van.diltl dknntmie
EngelsChe volk... ze wten 'ntets van kunstT"
Desmond dacht een oogenblik ha. Nur-el-
Diris manier van doe®' verbaasde hem uiter-
mate. Wat ter wereld kon er ihaar toe bren
gen zulfc een meerbuigenden toon teigen.hem
aan te slaan? Het rnaakte hem kwaad. Hiji
besloot er achter te komen, wat de reden
daarvan was.
„Ik beh' maar 'al1 te Mij u van diienst te
kunnen zijn", zei hij, vooral wat betreft dten
introductiebrief, dien u mij zondt, maar ik
moet u rond'uit vertellten, dait wat u nu
vraagit, onmogelijk to."
„0®micgelij'k? herhaaflde Nur-el-D'in, en
ze stampte met haar voet. „Onmogelijlk?
Weet u wel, wat u zegt?"
,,Volkomen", an'two'ordde Desmond onver-
sdniliig. Natuurlijk moet u hier voor het
overige van den nacht blijven, nu u niet naar
Londen kunt itterugkseren, voordat de eerste
treto gaat, maar hier' onbepaalden tijd te
blijven, zooals u voorstelt, is uiiijgeSloten. De
menschien zouden er over gaan' spreken
„,Dan staat het aan u om te zorgen daft
ze dat niet doen
„Uw totroductiebriief kwam van. iemand,
wien ik altijd graag ter willle ben", gtog
Desmond voort. „maar dte dienst (tie van mij
gevraagd wordt, mag mijn anldere bezighe-
den niet to gevaar brengen."
'Hij haalde diiep adem. Het was een nood-
van regeertogswege, ontbrak, zoodat de ieer.
stoel met de beteekenis kreeg, welke haar
toekwam' en de bijeen gebrachte schatten niet
bijeen gehouden konden worden, maar naar
alle windslreken werden verspreid nadat do
tentoonstellmg gesloteu was.
Het ware®' voomamelijk de Gormchem-
mers, die ex in slaagden om de vereenigtog,
tot nieuwen bloei te brengen. Het gebied van
werkzaamheid werd eenigszins uitgebreid en
zoo kon to 1913 de „Vereeniging voor ge
schiedenis der genees-, natuur- en wiskunde"
worden opgericht. Het tienjarig bestaan is in
October, natuurlijk weer in de Raad'zaal van
Gorinchem, gevierd en daarbii is gebleken,
d'at het thans een krachtige, bloeiende veree
nigtog is, die er voor gezorgd heeft, dat de
geschiedenis der geneeskunde in eere is her-
steld en de plaats heeft veroverd. weike haar
tusschen de overige geneeskumdige vakken
toekomt.
Bij een zoo Jorge .Tk.erring is het te
verwachten, dat alle ieden nog op hun post
zijn en inderdaad hebben niet minder dan
dertig acbrijvars medegewrkt ftac het feest-
nummer, door het „Ned Tijdschrift voor Ge
neeskunde" bij deze gelegenheid uitgegeven.
Toch ontbreken daarbij helaas enkelen, die
op dit gebied bijzondere beteekenis hebben
gehad.
In dte eerste plaats behoort daartoe zeker
wel dr. C. E. Daniels. Voor ieder, die in
Amsterdam komt, en daar het Stedtelijk Mu
seum (Suasso-museum) bezoekt, is het nut-
tig, iets meer van dezen' man te weten, om
dat hij dan met des te meer genoegen het
medico-pharmaceutisch gedteelte van dat
museum zal bezichtigen, dat alleen1 aan dieiis
enorme volharding en ijver zijn ontstaan te
danken heeft. Bij het binnenkomen kan men
dadelijk kemnis maken met Daniels kaiakte-
ristieke trekken, door de bekwame hand van
mevr. Schreve-IJzennan in manner vastge-
legd1. Wetoige bezoekers zullen bevroeden,
hoeveel aaspeuren, onderhandelen, haast zou
ik zeggen.bedelen is noodig geweest om de
ze collectie bijeen te brengen. Daar is eerst
de apotfaeek met alle mogelijke ingredientem,
retorten, standpotten en -llesschen, mortieren
cn attributen, die nog slechts weinigen uit
eigen herinntering, sommigen uit overlevermg
zullen kennen, doch die in elk geval wetoig
bezitten, wat men to de tegenwoordige apo-
theek terug vindt. Niet onwaarschijlnijk zou
menig bezoeker zoo'n vroegere bewaarplaats
voor zinkingsnuif of kamille in oud-blauw
gaarne bezitten ter opluistering van' zijn ge-
zellig oud-Hollandsch toterieur. De aanwe-
zige voorraad potten en flesschen past ge-
heel bij den geest van dten tijd, waarin recep-
ten met tien en meer bestanddeelen volstrekt
geen zeld'zaamheid waren.
Een volgende zaal biedt een gansch ander
aspect*. Hier vindt men tal van toestellen,
welke gebruikt werden bij de toenmalige ver-
pleging van krankztonigen. Gevoelige
zielen moeten hier niet al te lang vertoeven.
Want inderdaad zijn het geen prettige voor-
stelligen, wanneer men die dwangbuizen,
ligkooien en verdere marteltuigen zich denkt
als werkelijk gebruikt bij ongelukken, voor
wie het lijden op zich zelf reeds zoo vreeselijk
moet zijn geweest.
Maar al die schrikkelij'ke gedachten wor
den verdreven, zoodra men het volgende ver-
trek, de kraamkamer, btonentreedt. Men ge-
voel't dadelijk, dat men to een deftige omge-
ving is gekomen. Het fraai gebeeldhouwde
ledikant, waarin zich de kraamvrouw be-
vindt, de deftige kraamheer, de onberispelij-
ke baker, die over wieg en vuurmand en nog
veel meer het beheer voert, zoolang zij hier
to functie is, zij kunnen slechts to de woning
van den Amsterdamschen patricier thuis be-
hooren. En vooral de dames zullen genieten
van dte welvoorziene ltonenkast, welker to-
houd alleen.door vrouwenoogen naar waar-
de kan worden geschat.
Deze expositie ontleent haar groote betee
kenis hieraan, dat ook voor dten leek wordt
duidelijk gemaakt, van hoeveel belang de
studie der geneeskundige geschiedenis lean
zijn. Want dit alles is slechts een onderdeel
van het werk van Daniels. Zijn wetenschap-
pelijke verdiensten vinden uitdrukking in de
bibliotheek der Ned. Mij. t. bev. der Genees
kunst en in dte geschriften door hem, als be-
heerder en men mag wel zeggen als stichter
dier bibliotheek, naar aanleiding van nieuwe
aanwinsten, in het licht gegeven. Wanneer
ik het woord stichter gebruik, beteekent het
niet, dat die bibliotheek door hem is begon-
nen. Zij werd1 opgericht, toen de Mij. t. bev.
d. Geneeskunst nog to haar kindterjaren ver-
keerde. En de verdiensten van J. P. Heye,
Sybrandi, Allebe, Lehman®, J. W. R. Tila-
nus en bovenal van' Israels betreffende den
aanleg en' het beheer gedurende de eerste
jaren van haar bestaan, mogen geenszins
worden onderschat. Maar eerst door Daniels
is die boekerij uitgegroeid tot een zoo goed
als complete verzameling van alles wat door
Nederlandsche geneeskundigen en to Neder-
land op geneeskundig gebied is geschreven.
scihoft. Zou het doiel trefften?
Het itnof. Nur-el-Dto' frpmmelde in haar
tasch, haalde een leefen notitieboekje voor
den dag en. haalde daaruit een dubbelgevou-
wen stukje papier.
„Lees dlat maar!" riep zijl, „en dan zult
u wel uw excuses maken."
Desmond nam het papier. Het was een
blaad'je, dat giescheurd was uit een boekje,
zooals db Duitschera gebruiken om te velde
iberiditen te sdi'rijven. „MeMediensf' stond
er boven gedrukt en ruimto was 'aangege-
venvoor het tovullen van datum, uur eh
plaats en 'Onderaan was een- bewijis van' ont-
vangst, dat door .den ontvapger moest getee-
kend worden'.
In groot opvalliend, recht Staand Dui tsch
handschrift stond daar het volgende geschre
ven:
,,Aan alien, wien het aamgaat.
De houdster van dezen brief, wier sigmallb-
meat aan omknezijde is vermeld, heeft recht
op alle oniderschei'dltog en bijstand van' de
Du'itsdie strijdfcrachiten lie land, ter zee en1 in
de ludh't. Haar persoon en' bezitttogen. zijh
■onschendbaar.
Giedaan to ons hoofdkwartier te Metlz,
Wlilhdim,
Kronprinz dtes 'DeutSchen Reaches."
Beneden de ondertteekentog was een groen,
ruitvormi'g zegel gedrukt, met het opschrift:
„Htoofdkwartier Van de Veld-legergroep, Ge
nerate Staf, 21 Septemiber 1914."
(Wor/H vervotgd)
ads
