heel anders van de kunst van een Egyptisch
beeld genieten dan een Jood of een Moham-
medaan. Dit nu is juist het wonderbaarlijke
van de kunst. Hoe gevoeliger men is, hoe
fleer men heeft nagedacht des te ruimer en
dieper zal men van kunst kunnen genieten.
Kunst eischt ruimte van geest eh vooral lief-
de en waardeering voor het goede. Kunst is
schoonheid en liefde. Kunst is de groote drijf-
veer die de menschen tot uitingen van het
mooie, dat zij in het leven voelen, brengt.
Wanneer ik u vanavond spreek over
Egyptische kunst, dan neem ik maar een
Itlein deel uit de geschiedenis, dan kan ik u
vertellen wat het eigenaardige er van is,
maar de eigenlijke kunst kan ik u niet bij-
brengen, aangezien een ieder dit anders zal
voelen.
Spr. oordeelde het noodig, dat steeds meer-
deren van de kunst gaan genieten. Hij zou
daarorn trachten een diuidelijk beeld te geven
van de Egyptische kunst en niet alleen van
die uit den tijd' van Toet-Ankh-Amen, wiens
tjjds reeds een begintijd was van verval.
Pe schoonheid van iets kan men meer ge
nieten als men weet wat men ziet. Het is on-
mogelijk voor den kunstenaar het ideaal, dat
hij zich stelt te verwezelijken. Zoodra dit mo-
eelijk was, zou het geen ideaal meer zijn. Het
is altijd een ontzaggelijke opgave om het
mooie, dat men in zich voelt leven tot uiting
te brengen en dit moeielijke weerhoudt dan
ook velen dit zelfs te pogen. In de kunst
moeten wij nooit iets belachelijk vinden,
maar veeleer trachten te weten te komen wel-
ke de bedoeling is geweest, welke menschen
getracht hebben tot uiting te brengen. Als
men dit gevonden heeft zal men vaak ont-
dekken, dat de.gedachte die bezielde zeer
mooi was.
De machtige'drijfveer in#de kunst is altijd
geweest het hoogste zieleleven iji den mensch,
dat zich steeds uitte door godsdienst. Alle
volken vinden hum hoogste kunst uitingen
door hun godsdienst.
Wil men in, de schoonheid van de Egypti
sche kunst doordringen, dan moet men iets
weten van hun godsdienst. De kunst is steeds
doordrongen geweest van de godsdienst
Groote, stijlperioden hebben wij alleen maar
gehad in tijden van groote ^emeenschapszin.
Stijl kan alleen maar geboren worden in een-
heid.- Wanneer die eenheid bezield wordt door
hooger idealen kan er pas een stijl geboren
worden.
Er is thans geen eenheid, maar wel is er
drang naar eenheid. Welke eenheid dit zal
zijn, een democratische of een communist!
sche doet niets ter zake. Hoefdzaak is dat er
eenheid komt.en dat die door godsdienstige
idealen wordt bezield.
Spreker behandelde hierop de Egyptische
godsdienst. Het scheppingsverhaal van de
Egyptenaren gewaagt van een oerwater
waarin de godheid leefde, die het heelal
wenschte te scheppen. Spr. wees op de ver-
wantschap van dit scheppingsverhaal met
dat van den bijbel en deed uitkomen hoe veel
mooier het bijbelverhaal is, omdat dit aan-
vangt met de mededeeling, dat er in de be-
ginne niets was. Een schepping uit het niets
is grootscher dan een schepping uit een oer
water.
Spreker behandelde hierop de symbolisti-
sche voorstelling van de verschillende Egyp
tische goden. De Egyptische godsdienst is
eigenlijk een zonne godsdienst. Van niet'min
der dan 2200 goden waren bij de Egyptena-
I ren de namen bekend, zoodat zelfs de pries-
ters er geen wijs meer uit konden worden en
besloten een regeling te scheppefl. Zij sticht-
ten daarorn de drie gezelschappen van God
en dit 'leidde tot den een godendienst die in
Egypte geweest is even voor den tijd van
Toet Ankh Amen.
Spr. verklaarde de hoofdgoden en hun sym-
boliscHe teekens en deed het verhaal van
Osirus en Set het symbolische verhaal van de
zoii overwonnen door den nacht waardoor de
aarde met de sluier van de duisterais wordt
omhuld. De nacht wordt tenslptte toch weer
overwonnen en de zon komt op, voorafgegaan
door het morgenrood.
De godsdienst van de Egyptenaren was
geen afgodendienst. De beelden waren alien
symbolen van een god, die men zoo groot
oordeelde, dat hij1 niet af te beelden was. De
beelden waren symbolische onderdeelen van
gods goedheid.
Spr. las hiema een gedicbt van voor 6000
jaar, dat zeer modern aandeed. Hierna be
handelde hij, toegelicht met mooie lichtbeel-
den de doodencultus, waardoor het vaste ge
loof in het hiernamaals sterk naar voren
kwam.
Het geheele zielenleven van de Egyptena
ren was gericht op het vergankelijke aard-
sche leven en steunde op het vaste geloof in
het hiernamaals, dat millioenen jaren zou du-
ren. Dit was de oorzaak van het voor eeuwen
bewaren van de mummie en het eeuwigheids-
beginsel in de graven. Tot op heden staan
die graven nog in onges-chonden toestand.
In de oudste tijden zijn de piramieden de ko-
ningsgraven geweest. Bekijkt men die pira-
miden dan moet men wel tot de conclusie ko
men dat 'n volk dat deze piramiden gemaakt
heeft wel een cultuur van duizende jaren
achter zich moest hebben en dan te bedenken,
dat die piramieden gemaakt zijn 4000 jaar
voor Ohristus. Er zijn er een honderd in
Egypte en ze liggen in groepen verspreidt
in een lijn van 70 K.M.
Aan de piramyde van Gise bij: Cairo is
80.000.000 kub. M. voet metselwerk ver-
richt. 300.000 slaven hebben er 20 jaar aan
gewerkt. De basislijn is 250 M. en de hoogte
150 M.
Spr. verdui4elijkte een en ander door licht-
oeelden en besprak uitvoerig de groote
eischen van bouwkunst, waaraan bij het bou-
wen van die pyramiden voldaan. moest wor
den.
Het graf van Tout Ank Amen bracht niets
nieuws, wel was het volledig. Het is trouwens
uit een tijd die niet erg hoog stond omdat
men torn juist terug ging naar het meergo-
dendom.
Spr. behandelde hierna nog vluchtig de
beeld en bouwkunst van de Egyptenaren,
toonehde.
Het was inmiddels kwart voor twaalf ge-
worden en toch zag spr. zich genoodzaakt te
veAlaren, dat hij zich feitelijk schaamde, dat
hij over het onderwerp waarover hij weken
zou kunnen vertellen zoo vluchtig was heen-
peloopen.
Het publiek uitte zijn dankbaarheid door
«u krachtig aplaus.
De heer Kolmp, die, doordat de voorzitter
tengevolge van een keelaandoening was ver-
hinderd, de vergadering leidde, bracht den
heer Pfersiech een hartelijk woord van dank,
daarbij de overtuiging uitsprekende, dat de
avond er.zeker had toe bijgedragen belang-
stelling voor het interessante onderwerp te
wekken. Spr. was overtuigd, dat zij die de
lezing hadden bijgewoond bij een bezoek an
Leiden niet zouden verzuimen de verzameling
van Egyptische kunst aldaar te gaan bewon-
deren, aangezien deze thans voor hen veel
begrijpelijker was geworden.
Met het uitspreken van den wensch, dat de
heer Pfersieg een volgende maal voor de ver-
eeniging de Gothische kunst zou behandelen
werd de vergadering gesloten, ij
ALKMAAR, 26 November 1923. Op de
heden gehouden weekmarkt waren aange-
voerd: 32 Koeien en ossen 260 tot 500,
3 Vette kalveren 80 tot 130, per Ned.
pond f 1.50 tot 1.80, 13 Nuchtere kalve
ren 14 tot 30, Vette varkens p. Ned. pond
/0.74 tot 0.82, 483 varkens.
AMSl'ERDAMSCHE AARDAPPEL-
MARKT.
AMSTERDAM, 26 Nov. De aardappel-
pr.jzen Wu..'cn uedeii onv^randerd. Aanvoer
i i^dAigen,
Amai lRDAMSCHE VEEMARKT
AAisihi-DAM, 20 Nov. Aangevoerd wa
ren 287 vette koeien, le kw. 1,20 tot 1,25,
2e kw. 1 cot 1,10, 3e kw. 0,90 en hoo
ger, 00 nic.k- en kaiikueien J 350 tot 475,
69 vette kalvereni, 2e kw. 1 tot 1,10, 3e
kw 0,y0 .ot i, 33 nuchteren kalveren 10
tot J 20, schapeu 40 lot J 40, lamnic-
ren 30 toe 43, geen aanvoer, 528 vette
varkens Hoil. le kw. 0,94, 2e en )3e kw.
0,90 tot 0,92, Overzee en Geld. 0,94,
26 paarden.
BROEK OP LANGENDIJK (Langedij-
ker Groentenveiling), 24 Nov. Bloemkool le
soort 6.80 tot 10.20 per 100 stuks,
Bloemkool 2e soort f 1.50 tot 1.70 per
100 stuks, Wortelem 2.50 tot 3.30 per
100 Kg., Roode Kool le soort f 2'tot f 3.20
per 100 Kg., Roode Kool 2e soort 1.10
tot 1.90 per 100 Kg., Gele Kool le soort
1.90 tot 3 per 100 Kg., Gele Kool 2e
soort 1.30 tot 1.80 per 100 K.G., Witte
Kool /0.30 tot 0.70, Witte Kool, Deen,
0.7Q tot 1.30, Uien 8.90 tot 9.30
per 100 Kg., Drielingen 8.20 tot 8.60
per 100 Kg., Nep f 12 per 100 Kg., Bieten
4.50 tot 6.60 per 100 Kg., Rapen /1.40
tot 2.60 p. 100 Kg.
Hoeveelheden: 2100 stuks Bloemkool,
14700 Kg. Wortelen, 35100 Kg. Roode
Kool,. 29200 Kg. Gele Kool, 46700 Kg.
Witte Kool, 26200 Kg. Uien, 1900 Kg. Bie
ten, 2000 Kg. Rapen.
NOORDSCHARWOUDE, 24 Nov.
Grove Uien 8 tot 9.30, Drielingen
8.50 tot 10.20, Nep 11.70 tot 12,
Peen 2.40 tot'/ 2.90, Roode Kool 1.80
tot 3.50, Gele Kool 2.10 tot 3.10, Wit
te Kool 0.40 tot 0.80, Deensche Witte
1.10 tot 1.70, Ramenas 3.80 tot /6.20,
Rapen 1.80 tot 2.40, Bloemkool 13
per 100 stuks, 2de Soort 3 per 100 stuks.
A Aanvoer op 23 Nov. 13875 Kg. Uien,
40350 Kg. Peen, 90450 Kg. Roode Kool
2650 Kg. Gele kool, 63800 kilo, witte kool,
43600 Kg. D. witte, 100 Rapen, 915 stuks
Bloemkool, 1200 kilo aardappelen.
WARMENHUIZEN, 24 Nov. 1923.
Deensche witte kool 1.10 tot 1.40, Wit
te Kool 0.45 tot 0.55, Gele Kool 2.20
tot 2.90, Roode Kool 1.70 tot 3, Roode
Kool 2e soort 0.90 tot 1.70, Uien /8.10
tot 8.60, Peen 2.70 tot 2.80.
Aanvoer: 4880 Kg. Deensche witte, 15200
Kg. Witte Kool, 1950 Kg. Gele Kool, 11320
Kg. Roode kool, 1440 Kg. Uien, 2575 Kg.
peen.
BOVENKARSPEL, 24 Nov. „De Tuin-
bouw". Heden besteedde men voor:
Bloamlkool I 4.50 tot 14.Bloem
kool II 1.50 tot 4.25, Bloemkool III
0.75, Roode kool 1 tot 2.25, Witte
kool 0.80 tot 0.95, Gele kool 1.50 tot
2.25, Bieten 40, Uien 3.25 tot /3.85,
Drielingen 4.75, Spruitkool 1.70 tot
2.25.
Sport
voetbaL.
De Internationale Wedstrijd.
Ned'erland slant Zwitserlandl met 41.
Ten aarfechouwe van 25000 toeschou-
wers, heeft gisteren het Ned. Elftal schitte-
rend revanche genomen over de 50 neder-
laag te Bern, door het Zwitserache team met
41 te kloppen. De wedstrijd' werd o m. bij
gewoond door de volgende officieele perso-
nen: De Zwitsersche Gezant Arthur de
Pury, den Minister van Buitenl. Zaken, Pre
sident en Secretaris van den Zw. Voetbai-
bond, Mr. J. B. Kan, de secretaris der Zw.
legatie, de Z.-Consul te Amsterdam, eere-
leden van den N. V. B., oud-bestuursleden,
vijf wethouders van Amsterdam, Inspecteurs
der L. Opvoeding, en! het bestuur van het
Olympisch Comite.
De sneeuwbui van's morgens had aan' het
veld geen goed gedaan. 't Was glad en
zwaar. Van't eerste hadden de spelers yooral
in deni aanvang veel last, van't laatsite be-
merkte men de sporen tegen't- ein.de, toen het
leek, dat de spelers vermoeid raakten. Waax
men echter nog meer hinder van had, de spe
lers en de toeschouwers't meest, dat was de
mist, die wel niet zoo erg dicht was, maar
toch 't volgen-van't spel wat bemoeilijkte.
Vooral voor hen, die aan een der einden za-
ten.
Om twee uur komen de Zwitsers in't veld,
terwijl het Volendamsche Muziekcorps het
„Heil du in Siegerkrans" speelde. Luid ap-
plaus, dat echter verdubbelde toen Hans
Tetzner zijn mannen in 't veld leidde. Wil-
helmus en gejubel deed zich hooren. Scheids-
rechter Retschury liet tossen en Zwitserland
won.
Direct na den aftrap bleek de gladheicl
van't veld. Spoedig kwamen de Zwitsers in
den aanval, door ouvoldoende werk van: onze.
vleugel'halfs. Maar Denis redde telkens
prachtig en dat hij direct goed op dreef was,
was maar gelukkig, want de Zw. linkervleu-
gel deed in't begin heel gevaarlijk. De in
vader Rufl6 deed bij de Zwitsers al® links-
buiten aardig werk. Tetzner en de Boer
steuntden Denis uiistekend. De Boer moest
tweemaal achter elkaar ingrijpen. Tot twee-
maal toe kreeg Ned. daarnia een vrijen schop
te nemen, doch zander succes. Een prachtige
kans ging even daarna- verloren. Verlegh
kopte over. Na een vomer volgde een fraaie
uitval van' de Zw. voorhoede. De Boer liet de
voorzet van links glippen, doch Ned. liep er
gelukkig. Eindtelijk na ongeveer een half
uur spelen kwam voor Ned. het eerste doel-
punt. Sigmond dreef den bal op, de Haas
ging naar de buitenplaats, ontving den bal en
zette hem voor, de bal werd weggewerkt naar
rechts, vanwaar Groosjohan' hem opnieuw,
voorzette, Sigmond was op zijn plaats terug-
gekomen en doelpuntte via Pulyer met een
hard schot. Vlak daarop ontkwam het Zw.
doel heel gelukkig aan een nieuwe doorbo-
ring. Toen er 35 min. waren gespeeld ging
de schitterend spelende Sigmond er voor de
zooveelste maal van door, zette mooi voor en
Verlegh zorgde met een uitstekend schot voor
de tweede Ned. goal. (20). De Zw. mid1-
voor kreeg, nog voor de rust een prachtkans,
van dichtbij schoot hij keihard ooder tegen
de lat, maar de bal sprong in 't veld terug.
Spoedig was het rusten. 20 voor Holland.
Voor men het na de hervatting goed had
begrepen was't al 30, weer door Verlegh,
die nadat Bui eerst op't doel had geschoten,
den bal kreeg en juist in den linkerbeneden-
hoek plaatste. Pulver dook tevergeefs naar
den bal (30). Toen volgde een lange perio-
de van beslist Zw. overwicht, doordat onze
middenlinie en midvoor het spel niet open
genoeg hielden. Sigmond en Groosjohan, de
helden van de eerste h-elft, kregen weinig te
doen. Denis had bij een botsing zijn arm be-
zeerd en speelde daarna niet meer zoo fana-
tiek als voor de rust. En ook de andere ver-
dedigers begonnen toen te sukkelen. Elk
oogenblik kon een Zwitsersch doelpunit wor
den verwacht. Toch duurde het ruim een
half uur voor de Zwitsers eindelijk hun lang
verdiende tegenpunt kregen. Toen Denis voor
de eerste maal werd gepasseerd, zette Rufl£
mooi voor en met een harden schuiver scoorde
Lavallaz voor Zw. (31. Toen''kwamen de
Ned. weer in de meerderheid en drie miniuten
voor t eiinde kopte de Haas schitterend1 den
bal't doel. Pulver probeerde nog te redden,
doch maakte de goal nog zekerder. Een vijf-
d'e doelpunt, direct daarop door van Son ge
maakt, werd wegens buitenspel niet toege-
kend. Toen floot de scheldsrechter, die den
wedstrijd uitmuntend leidde, eindigen em
werd het overwinnende elftal, alsook despor-
tieve verliezers, op spel' en spelers enthousias-
te wijze hulde gebracht.
4—1 is een mooie overwtnming. 42 had
o. i. juister verhouding geweest, want met die
schotem tegen lat en paal was Zw! niet ge
lukkig. Het Zw. elftal had meer hinder van
de gladheid van't veld1 dan het onze. Het
Ned. Elftal heeft een enth'ousiasten wedstrijd
gespeeld en vooral in de eerste h-elft uitste
kend spel gegeven. Men hield toen't spel mooi
open, wat op zoo'n zwaar veld het eendge
juiste systeem was. Toeni men in de tweede
helft dit systeem losliet of liever niet goed
doorvoerde kwam- Zw. merkbaar in de meer
derheid.
De Boer heeft op een enkel foutje na, zijn
doel goed verdedigd. Hij' stelt zich goed op
en vangt de ballen mooi, maar zijn wegwer-
ken moet veel vlugger. Denis speelde voor de
rust een prachtpartiji voetbal, zooalS alleen
hij dat kan, alles even lenig en soepel met
een zeldzaam meesterschap over den bal, hij
was niet te passeeren. Na de rust vatte hij
zijn taak wat'lichter op. Hans Tetzner deed
goed werk, doch kon natuurlijk Denis niet
evenaren. Htilsman had periodes, dat hij er
leelijk uit was en ook zijn plaatsen liet te
wenschen. Dan weer echter was hij soms op-
eens de ware Hulsman, de speler die steeds
den tegenstanders dwars zit en' niets to-e-
geeft. Bui is een harde onvermoeid-e werker,
die voor de rust wel aardig naar de vleugels
plaatste, doch in de tweede helft, dikwijls
veel werk deed zondter eeni'g1 resultant. Zijn
vallende koppen viel op, maar voor hooge
ballen is hij iets te klein en vond hij zijn
mees'ter in Schmiedlin. Krom is een1 flinke
enthousiaste speler, doch geen internatiooaal,
hij houdt zijn plaats heel slecht. Zijn samen-
spel met Tetzner'was niet te roemen evenmin
als zijn plaatsen naar de voorhoede. Toch
heeft hij nog dikwijls gered1 en meer gepres-
teerd dan wij na den oefenwedstrijd verwacht
hadden. In de voorhoede waren -de vleugel-
spelers Sigmond en Groosjohan schitterend.
Zij hebb'en in dte overwimning een zeer groot
aandeel gehad. Hun opbrengen en voorzetten'
was prachtig. Zij zijn soeli en hebben bal-
techhiek, terwijl onnoodig treuzelen bij hen
niet voorkwam. Het mid'dentri'O heeft hard
gewerkt. Verlegh en de Haas hebben in com-
bir|atie met hun vleugelspelers aardige din-
gen gedaan en Verlegh toonde zich voor doel
„vrij gevaarlijk. Van Son leek ons niet de
juiste midvoor. Hij had echter iln Schmiedlin
een zwaren tegenstander.
Bij de Zwitsers was Pulver een goed doel-
verdediger zonder -meer. Dimgen, die hem tot
een doelverdediger van internationale klasse
stempelen, heeft hij niet verricht. De backs
waren uits-tekend. Hun koppen1 was prima en
het vinnige spel van den kleinen recbtsback
heeft on® meermalen- doen genieten. De links-
back was iets forscher in zijn optreden. De
Zw. middenlinie was als geheel beter dap' de
onze met den- sipil Schmiedlin al® ster. De
kleine stevige kanthalfs waren lastige hee-
ren, die echter met onze vleugels zeer veel
moeite hadden. Het binnentrio der Zwitsers
was wel goqd, de vleugelspelers waren niet
uitblinkend.
Het Ned. 'Elftal heeft zich door deze
mooie overwinning behaald in een goeden,
prettigen wedstrijd weer als niet te onder-
schatten- kracht doen' k-ennen.
In Alkmaar werd gisteren alleem een
vriendschappetijike ontmoeting gespeeld tus-
schen Go Ahead1 en een Alcmaria-co-mbinatie
met drie spelers uit het eerste. De Alcmaria-
combinatie en speciaal de voorhoede was
goed op dreef en' won met 91
In de tweede klas A. werd alleen gespeeld
HollandiaQ. S. C"., waarbij' de Hoornsche
club met 2—0 won.
XerxesAdo 02. B. M. T.Schoten
21. BloemendaalConcordia 22.
Oostel. le klas. TheoleE. Boys 12.
U. D.Heracles 15, QuickVitesse 0-2
Hengelo'Z.A.C. 20.
Zuidel. le klas. B. V. V.Philip® 41.
BredaniaAlliance 21. NoadM. V. V.
0—1. DoskoWilhelmina 00.
Noordel. le klas. FrisiaAlcides 02
Achilles^—Velocitas 0—8. UprightFries-
land 2—1. Leeuwarden—W. V. V. 4—0.
Rechtzaken.
KANTO'NGERECHT TE ALKMAAR.
Mondfelinge uitspraak van 23 November.
M. F. te Alkmaar, overtreding Lotmijwet,
0 boete of 3 dageci' hecht.
L. B. te Alkmaar, overtreding Veeaxtsenij-
wet, 25 boete of 10 d'agen hecht.
G. B. te Egmond aan Zee; L. S. te Hedloot;
C. de H. te Schoorl; overtreden IJKwet, de le
en 2e ieder f 2 boete of 2 dagen recht., de 3e
3 X-f 2 en f 6 boete of 3 X 2 eti 6 dageni
hecht
L. i3. te Oudenddjk, W. H. K. te Hleerhugo-
waard, overtreding Politieverordening, de le
6 boete of 3 dagen hecht., dte 2e 3 boete of
1 week tuchtschool.
A. J. M., zwervendte, J. K. te Alkmaar,
dronkcruschap, de le 8 boete of 4 dagen
hecht.de 2te 7 dagen hecht.
A. G Hz., P. G. I-ft., T. Z. Pz., P. G. Hz.,
W.K. Az., G.Z.Ez., E.G.Ez., K.S., L.G. Dz.,
P.O. K.S., P.G. Hz. en A.K.Lz. te Egmond a
Z, H. de R. te Heemskerk, K.v.S. te Opmeer,
C. B. eni A. S. te Uitgeest, overtreding Jacht-
en Visscherijwet, dte le en- 8e iteder 20 boete
.of 10 dagen hecht., de 2e, 4e, 6e, 7e, 9e, lOe
en 12e ieder 7 dagen1 hecht., de 3e, 5e, 14e,
16e en 17e ieder 15 boete of*7 dagen hecht.,
de 1 le 8 boete of 8 dagen hecht., de 13e
17 boete of 8 dagen hecht, de 15e 4 boete
of 2 dagen hecht.
C. J. K., J. K-, L. N. J. B en C. H. S. te
Alkmaar, S. G., H. S. K., Ni. C. S-, P. O. en
J C. K. te Heerhugowaard, G. J. T. te Uit
geest, J. H. en K. A. J. B. be Bergen, J. S. te
Limmem, T. v. d. M. te St. Maiarten, J-. H. te
Broek op Langend'ijk, J. dt B. te Hloogwoud,
overtreding Rijwielreglement, dte le, 2e, 5e,
6e, 8e, 9e, lie, 15e en 16e ieder 4 boete of
4 dagen hecht,, de 3e 4 en 14 boete of 4 en
7 dagen hecht ^de 4e en- 7e ieder 6 boete of
3 dagenhecht, de lOe 3 boete of 1 week
tuchtschool, de 12e en 13e iedter teruggaye
aan de ouders, on der toepassing van een*e
straf, de 14e vrijspraak.
BERICHT.
Voor eenige ingezonden sthkken was he
den geen plaats.
Red. Alikm. Crt:
Ingezonden stukken
(Buite/t verantwoordelifkheid van de Redac-
He. De apname in deze rubrhk bewifet emne
ziw, dat de Redaetie er mede instant.
ZULLEN WIJ VEROORDEELD
WORDEN GR'AS TE ETEN?
Mijnheer de Redacteur, mag ik op mijne
beurt een bei'oep doen op uwe gas+vrijheid in
zake de Langestraat-stoepen?
Wat is er bij' amotie der stoepen te verlie-
zen, wat te winnen?
Ondanks bet sloopen van veel schoons, dat
in den loop der jaren aan eischen van het
moderne lteven geofferd moest worden en het
maken van ve£l leelijks, dlat ook met eerbiedi-
ging dier eischen had kunnen wo-rdten ver-
m-eden, is onze Langestraat met hare enkele
inderdaad prachtige, hare meerdere, door
kloekheid van bouw, zuiverheid van indee-
ling en strengen eenvoud van lijnen, zeer
goed'e gevels, ha-re vele res-ten en details van
vroegere schoonheid, - die boven de moderne
onderpuien de aandacht trekkem en-het oog
boeien van,hem, die niet uitsluitend naar de
etalages kijkt, niet slechts, zooals een.mijner
med'estanders vergelijkenderwijs schreef
„onze mooiste straai", maar ook op zichzel-
ve beschouwd een zeer mooie straat.
Haar lichte kromming, de griiligheid,
waarmede de gevels onderling vooruitsprin
gen en terug wijken, de verschillen in hoogte
en vorm der afdekking, de gebroken lijnen,
die door dat ailes ontstaan, vormen een pro-
fiel vol pittige schilderachtigheid, dat karak-
teristiek is voor onze ou'd-Hollandsche sted-en
Men zou er niet aan detiken zooiets bij
nieuwbouw te scheppen (de poging daartoe
zou trouwens falen) maar nu het er eenimaal
is, in' den1 loop der tijden geworden en be
zonken, is het geheel, vooral bij d'oorvallend1
zonli-cht des morgens en des avonds, zeld
zaam mooi.
Van dat straatbeeld maken de stoepen een
belangrijk en voor die schoonheid on-misbaar
on der deel uit. Niet oindat zij op zichzelf
mooi zijn, maar wijl zij' ,door hare onderlin-
ge verschillen de levendigheid van het ge
heele aspect der straat completeeren. Wie er
op let hoe aardig de door kettingen verbon-
d'en palenl van de Noorderbank en de enkele
nog overgebleven sierliekken, ter afscheiding
der stoepen onderling, tot dat geheel vol af-
wisseling bijdragem, waardeert het dat de
firtna Leijers, die om begrijpelijke redenen
de afscheiding langs de straat deed verdwij-
nen, de dwarsafscheiding spaarde en voelt
dat het sloopen van de stoep van het perceel
tot voor kort bewoond d'oor Ds. Vinke - de
eenige hooge" die er nog was de Lange
straat iets van1 haar schoon/heid doet imboe-
ten.
Men denike voorts aan het kleureffect dter
stoepen-, weTker diep blauw na regen zoo
prachtig contrasteert en tevens harmonieert
met het alsdan helder gewasschen geel der
kleine steentjes en het li-chtere blauw der
middenbestrating.
Dat alles heeft en geeft een eigenaardige
schoonheid en wat in plaats daarvan als
trottoir gewenscht wordt, zal door zijn effen
rechtlijnigheid en kleurloosheid niet de min
ste vergoeding bieden.
Bovendien enkele perceelen kunnen hun
stoep niet missen, die een door den bouw-
meester gedacht en gewil-d ondterdeel zijner
schepping is; men denke zich het perceel van
Mevr. van der Feen de Lille en de Hanze
Bank onmiddtellijk oprijzend uit een trottoir
van basaltine tegels.
Ziedaar wat een ieder zal verliezen, die
oo-g heeft voor stedenschoon.
Een enkeli-ng voelt, blijkens zijn ingezo-n
den stuk, voor da-t alles niets! Hij wijst ons
op de Keizerstraat te Helder, die getrottoi
teerd en daardoor niet alleten zoo breed en
veilig, maar bovendien zoo schitterend (100
pet. fraaier dan vroeger) geworden is, dat
hij zijn betoog besluit met: „Ga- zien en over-
tui-g U!"
Ik zal mij dk reis sparen, ik ken Helder
een nieuwe star!, schepping van Napoleon
en weet dat da-ar geen enkele straat is, die
aanspraak kan maken op schoonheid en in
de geheele stad geen vijf huizen te vinden
zijn, die in ons Alkmaar (en zeker niet in de
Langestraat) een dragelijk figuur zouden
maken.
Over smaak valt niet te twisten t
Maar in dit geval is er van smaak geen
sprake, maar eenvoudig van zien.
De man, die geen on-derscheid ontdekt tus-
schen de Langestraat en de Keizerstraat mist
eenvoudig ieder onderscheidingsveimogen.
Naast het algemeene verlies, dreigi er nog
een particulier, waarover met beminmelijke
nai'veteit heengeloopen is door alien, die in
hun eigen belang om een trottoir roepen.
Gesteld voor een oogenblik, dat de o-nder-
grond der stoeipen Gemeentegrond is en dte
Gemeente daaro-ver krachtens een Raadsbe-
sluit kan beschikken, dan valt het toch niiet
te ontkennen, dat dte eigenaars der gesloten
>erceelen op hun stoepen zekere rechten heb
ben, die wellicht in de rechtszaal niet te
landhaven zullen blijken, maar die -men in
ulliikheid toch kwalijk kan loochenen, nu de
winkeli-ers hun eisch zoo luide doen klinken
niet het minste ten bate van' eigen zaak en
zak en ten laste zoowel van de algemeene
kas, als nog eens speciaal van die hun-ner
mede-Lan-gestraters, die hun stoep niet wen
schen te missen. Oorspronkelijk toch waren
die steenen oogetwijfeld eigendom der bewo-
n-ers, zij werden door heh aangebracht en
werden en worden door hen onderhouden en
gereinigd. Zij willen die niet ruilen voor een
trottoir, dat hun huizen stuk voor stuk be-
denkelijk leelijker zal maken en de bewoners
bloot stelt aan de vaak niet bescheiden blik-
ken der vlak voor hun vensters stilstaande
en vlak daar langs flaneerende passariten.
Wij, particulieren, mogen in dte minderheid
zijn, de Langestraatsche toekomst voor de
winkeliers, wij zijn er toch nog en-het is wel
eigenaardig, dat al die voorsta-nders van een
trottoir niet een enkel woord gewijd hebben
aan hen, die in dubbele mate voor de vervul-
ling van dien eisch zullen hebben te bloeden.
Na het verlies, de winst.
Het request noemt de volgende motieven
(ik wijzig slechts1 de volgorde)
1. „Trottoirs voorzien voor de winkels in1
„een dxingende behoefte; rustig winkelen
„is in het bijzonder voor het damespu-
„bliek bij het voortdurend moeten op-
„en afstappen -der stoepen vrijwel illu-
„soir".
Het staat er en is geschreven door vaklie-
den, ik ben mij bewust dat ik mij op glad ijs
begeef door tegen deze stelling, althans in
■hare algemeenheid, oppositi-e te voeren
toch wil ik een bescheiden- poging wagen.
Dat het voortdurend moeten op- en af
stappen dter stoepen- een ernstig bezwaar
zoude zij-n voor „rustig winkelen" is zeker
sterk overdreven, om twee redenen. Ten eer
ste zijn de stoepen voor de winkels bijna
zonder eenige uitzonderin-g geheel vlak, zeer
weinig boven het straatniveau gelegen en
verschillen zij onderling zoo weinig in hoog-'
te, dat dat stappen al zeer weinig moeite en
inspanning kost. Vanaf - de Achterstraat
eenerzijds en het Paijglo-p anderzijds tot aan
de Steen-enbrug vormen- de stoepen bijna een
vlakte. Kan de heer Frankenberg (als ik hier
namen n-oem, is di-t slechts om rnij'n argu-
menten te illustreeren en geenszins om ver-
deeldheid te zaa-ian- tusschen mcdestandei-s,
ik weet absoluut niet wie op bet pro-
request geteekent hebben en op het anti-
request was ik een der eerste ondcrteeken'aars,
de andleren zijn mij onbe'kend), wiens etalage
d'oor de groote verscheidenheid! van artikelen,
waarcn-der oud en- jong van- iedte-. en rang en
stand altijd iets van zijn gading vindt, inder
daad1 met de hand op het hart verklarein, dat
hij meer kij'kers en hoopers verwacht van een
trottoir (dat zeker niet lager zal zijn dan zijn
stoep) dan waarin hij, zich thans mag ver-
heugen? Kan de eigenaar van het Alkm. Wa-
renhuis dat? en zij die verderop hun zaken
h-ebbcn? en aan de overzijdie, M-ej. van der
Horst?, de h-eer Kuyper?, die heer Meyer?
Ein om een greep te doen- meer in- die rich tin g
cler Groote Kerk, hoe zou het .anitwoord op
die vraag, naar eer en gewetten, luiden van.
den- heer Lienesch en dat van' dte fi'rma Spaaiir
der?
Dat het „op- en afstappen" dter stoepen,
afgeziem van de „veiligheid", waarover
straks een emstig bezwaar is, inderdaad
dlat is niet vol- te houden, al wordt het ook
door requestranten in de eerste plaats ge-
noemd.
Maar bovendien en om deze reden is
het aangevoerde motief in zijn algemeenheid
on juist, omdat er verscheidene wihikelza-
ken in dte Langestraat zijn, voor wolfce, door
den aard barer artikelen, het aarutal koopers
niet met een enkel en zal toentemen door die
„rustige wiinkelarij", omdat haar etailages,
hoe smaakvol ook, een besch-ouwing van
„vlak nabij'" niet behoeven en ook niet vra-
gen. Niet allteen de silager, de apotheker en
de sChilderszaak vallen d'aarond'er, even'als
de bioscope, maar ook de 8 sigarenzaken
(niemand, zeker niet de dames, koopt een si-
gaar of sigaret meer omdat hij: de etalege
met nauwgezetheid heeft 'bestuideerdik ben
rooker en in deze niet geheel leek). Is1 dit
niet met meerdere soorten van zaken het ge
val, zij1 het wellicht in: miindere mate? Moe
ten zaken- in- heerenartikelen, in schoenwerk,
in naaimachines zoo onder den loupe geno
men worden als bijvoorbeeldl dlie van den ga-
laniterieenhandelaar, den boekverkopper, den
goud- on zilversmid, voor wie ik de wensche-
lij'kheid1 daarvan erken, zij het dat ik hiaar be-
langrij'kheid in casu niet hoog schat?
En ei-ndelij-k is er een lunchroom, een melk-
salon, eenige restauraties (te zarnen 7 in ge-
tal), welker bezoeker® (ook hier ben ik niet
geheel leek) een1 trottoir niet slechts „weni-
schem", maar het zelfs verre van aangenaami
vinden ails dte voorbijgangers vlak langs de
ramen passeeren, zoowel om het u'itzicbt, dat
die bezoekers missen, als den- ilnkijk, dien' zij
niet verlangen. Bovendien zullen die zaken
op een trottoir geen fiets-staejds kunnen
plaatsen, wat voor hun bedrijf bijna noodza-
kelijk is; trouwens ook andiere zaken- zuillen
dat voorrecht d-erven- en men1 zal toch zeker
niet ttoestaan dat de fietsen tegen de raamko-
zijnen of tegen- den- trottoirband geplaatst
word'?n, als -er voor v-eel geld een trottoir ge
maakt is am „aai» d'a-mes het rustig winkelen
mogclijk te maken"!
2 ,Stcdtenschocti- wordt niet geschonden
„door't verv-angen van stoepen door trot-
„toirs-, het aspect eener straat word-t be-
„paald door breed'te, en hoogte, en -archlr
„tectuur der huizenonze stoepen werlcen
..diaarbij eerdter irriteeren-d' dan- diominee-
„rend"
Als dc stoepen „domineerden" zou ik de
