,W.".
:sr
I
REGAL
Zelfs vronwen klagen.
mm iJOV1
mrm m w/m
Is §Til
5IGAREN
i p§ r
m i m II fit
Geneeskundige brieven.
cJnd£/xd£iadJn %w>ana 1
Wij leven in een drukkenden tijd. Zelfs
vrouwen klagm somwijlm. Het is een feit,
dat velen op een crisispunt zijn aanbeland,
waarop of hun gezondheid moet lijden of zij
hun werk moeten opgeven. Duizeligheid en
pijn in den rug zijn waarschuwingen van
opkomende nierkwalen.
Laat uw werk dan een poos r us ten; gij
hebt gebiedend rust, ontspanning en frissche
lucht meer levenszonneschijn noodig.
Overwerking strijdt met onze levens-
eischen; al te vaak is zij de oorzaak van nier-
aandoeningen bij vrouwen.
Foster's Rugpijn Nieren Pillen voldoen
aan alle eischen. Zij herstellen de ongemak-
ken en onrust, veroorzaakt door nierver-
schijnselen als urinaire kwalen, rugpijn,
waterzuchtige zwellingen, rheumatische pi]-
nen en zenuwoverspanuing.
Zelfs gevorderde nierstoornissen als nier-
zand, nier- en blaasontsteking, spit, rheuma-
tiek, nierwaterzucht en isehias worden met
succes bcstreden door Foster's Pillen.
Verkrijgbaar in apotheken en drogistzaken
h f 1.75 per doos.
Zwart: 9 sch'ijven op 5, 9, 11, 17, 18, 19,
26 36 45.
Wilt: 9 schijven op 15, 2Q, 27, 28, 29; 32,
37 38 44.
speelde zwart 19—24, waarop wit ant-
woo rdde:
1. 29—23 1. 18:29
2. 44—40 2. 45 34
3. 37—31 3. 26 37
4. 32 41 4. 36 47
5 27—22 5. 47 33
6. 28 19 6. 17 28
7. 20—14 7. 9:20
8. 15:22
In den volgenden stand van 7 om 7 kan
wit heel aardig winnen:
Zwart: 7 schijVen' op 7, 8, 9, 10, 17, 38,
45.
Wit: 7 sohijven op 18, 19, 23, 27, 31, 46,
47.
Wit speelt
1. 19—14!! 1. 10:28
2. 38 47
3. 47 36
4. 36 27
5. 27 13
2 49—42
3. 4641
4. 27—22
5. 22: 4
6. 4:50!
Ter oplossiin'g voor deze week:
PROBLEEM No. 786
van P. KLEUTE Jr., den- Haag.
I
ma 91 91m. jMi
m
Zwart: 9 schijven op 1, 4, 5, 10, 24, 29,
33, 34 42 en dam op 50.
Wit: 11 schijven op H, 18, 20, 22, 25, 31,
32, 37, 43, 48, 49.
Dit vraagstuk zal velen' weer niet erg mee-
vallien. De oplossing is lang niet giemakkelijik
Oplossingen vo6r of op 19 December, Bu
reau van dat Blad.
CORRESPONDENTIE.
J. F de H., alhier. Uw oplossing was
niet goed. Na den vierden zet van wit 3024,
slaat zwart 22 31 en moet de wittie schijf 24
slaan naar 15.- Kijkt u het even na s.v.p.?
K. J N. v. d. M,., alhier Uw problem is
niet onaard'ig. Krijgit wcldra een plaatsje.
Inmiddels darik voor uwe medewerking.
XXXIX.
De voeding van den mensch. I.
Van 22 November tot 5 December werd
een tentoonstelling voor Volksvoeding in het
Paleis voor Volksvlijt te Amsterdam aange-
kondagd. Het lag voor de hand, dat ik een
reis daarheen ging makm, ten einde aan mijn
lezers een en ander te kunnen vertellen van,
hetgeen daar mijn aandacht zou trekken. De
taak van den briefschrijver is meestal retros-
pectief. Aan zijn collega, als ik mag zeggen,
den dagelijkschen journalist, moet hij overla-
ten om dadelijk, liefst den dag zelf der ope
ning, een overzicht en als het geval er toe
leidt, een aansporing tot bezoek te schrijven.
Dat laatste kan ik niet doen. Als deze brief
het licht ziet, is de tentoonstelling alweer ge-
sloten. Maar zij heeft voldoende aanleiddng
gegeven tot bet maken van enkele beschou-
wtagen.
En dan moet mij allereerst van het hart,
dat de uitdrukking „volksvoeding" mij niet
recht bevallen will. Volk is altijd een min of
meer collectief begrip. Het wordt gebruikt in
verschillende beteekenissen. Heeft de directie
der tentoonstelling zich zelf voldoende reken-
schap er van gegeven. welke beteekenis zij er
aan liecht? Vcrstaat men er ooder de voeding
van het gelieele volk. dan zou men op sociaal-
econooisch gebied veel meer gegevens hebben
mogen verwaehten dan thans te vinden waren.
Beschouwt men de uitdrukking „volk" als te-
arenstelling van „de vermogende klassen", dan
was er zonder twijfel veel overtolligs. Had
men meer de voeding van bepaalde menschen-
groepen, dus massale voeding op't oog, van
legers, groote inrichtingen enz., ook dan kreeg
t^en een zeer onvoldoende beeld van wat in de-
ze rich tin? s?e seven kan worden. Het zou m i.
iuister ereweest zijn als men eenvoudig ge-
sprokeu had van „de voechng van den
mensch".
Deze gedaehte lag nog meer voor de hand,
omdat men bij het bezoek onwillekeurig herin-
nerd werd aan' de op deze zelfde plaats ge-
houden tentoonstelling „De Mensch", waar-
over ik in een mijner eerste brieven schreefEn
aan die herinnering paarde zich onmiddellijk
die vergelijking. Eerlijk gezegd viel die verge-
lijking niet in het voordeel van de tegenwoor-
dige rentoonstelling uit. De vorige had een
veel sterker op den voorgrond tredend weten-
schappelijk, deze een oumiskenbaar commer-
cieel karakter. Dit bleek al aanstonds door de
reclameplaat, waarmee de tentoonstelling
werd aangekondigd. Hierop is een heer getee-
kend, aan de eettafel gezeten. Behalve een leeg
bord, een sauskom en een olie- en azijnstel,
dat evengoed een zout- en pepetbus voorstel-
len kan, staat op de tafel een flesehje stout en
een flesch sla-olie, beide duidelijk als reclame
voor deze 'artikelen bedoeld. Het ligt voor de
hand, dat de hierbij betrokken firma's een
goed dteel van de kostea der reclameplaat zul-
len hebben gedekt. Maar men vraagt zich
toch dadelijk af, of de volksvoeding nu bij
stout en sla-olie beginnen moet. Zeer terecht
•hebben de afsdi'affers de gelegenheid benut
om deze plaat te parodieeren en er naast te
teekenen den bekenden propagandist voor de
gelheelHonthouding, dr. Hingst te Utrecht, die
d'oor de telefoon aan den. etenden heer vraagt
of hij wel weet, dat in een flesehje superstout
evenveel alcohol zit als in een glas jenever en
dat de voedingswaarde zeer gering is.
Wel is het wetenschappelijk gedeelte niet ge-
heel en al verwaarloosd, er zijn verscliillende
wetensehappelijke voordrachten gehouden, de
keuringsdiensten hebben him medewerking
verleend, zooals ook blijkt uit het voorwoord
van' den officieelen catalogus, waaruit ik, om
aan him goede bedoehng recht te doen weder-
varen als de bed'Oeling der tentoonstelling het
volgende aanhaal: „zij wil de waardeering
wekken voor die industrien, die met de keu
ringsdiensten samenwerken tot bestrijding van
de nog 'altijd1 bestaande misstanden in den
handel en belangstelling vragen voor wat par-
bculiei-en en overheidslichamen doen in het
belang van de hygiene en van de voeding van
ons volk". Maar onwillekeurig krijgt men, al
rondwandelende en rondziende, den indruk
van op een j aarbeurs te zijn van leveranceirs
van- levensmiddelen met al de daarbij behoo-
rende reclame. Het werk der keuringsdiensten
heeft er waarschijnlijk toe geleid om meer de
zudverheid en deugdelijkheiader tentoongestel-
de artikelen, dan wel de waarde ten opzichte
van de menschelijke voeding op den voorgrond
te plaatsen. En plaatst men rich op dat stand-
punt, dan moet erkend worden, dat er toch
veel belangrijks te zien was.
Bij zander veel propaganda werd gemaakt
voor meer gebruik van visch. Inderdaad is het
een heel merkwaardig verschijnsel, dat reeds
vaker de aandadht heeft getrokken, maar
waarover een judste verklaring nog steeds ont-
breekt, dat in ons aan de zee gelegen land met
zoo talrijke binnenwateren, dat in staat is,
eniorme hloeveelheden visch te verschaffen, het
gebruik van visch altijd! binnen zeer matige
grenzen beperkt blijft. Visch heeft toch zonder
tegenspraak een belangrij'ke voed'ingswaarde
Een baring staat gelijik met drie eieren, wordt
ons hier geleerd. Maar als men van het totale
idsChverbniik in ons land aftrekt dat gedeelte,
dat mieer als genotmiddel en als luxe door de
fijmproevers wordt verorbeid, dlan blijft er
voor de volksvoeding een opvallend gering
kwantum over, 't Mag daarom 'n1 gelukkige
gedaehte van de directe genoemd1 worden, dat
zij in deze richting zoo ijverig gewerkt heeft.
Dit is geheel in overeenstemming met't stre-
ven van't Amsterdamsche gemeentebest., dat,
door dn verkoop van visch van gemeentewege
te doen plaats hebben, er naar streeft en zon
der twijfd toe meewerkt om breedere kringen
van de bevoHdng tot grooter vischgebruik te
brengen. Een van de bezwaren is toch de hoo-
ge prijs, welke dikwijls voor visch gevraagd
wordt. De gegevens der tentoonstelling leeren
dat die hooge prijs gnooteodeels aan den tus-
schenhandel ten goede komt. Eenigszins mis-
leidend was dan ook de mededeeling dat dit of
dat kostje slechts enkele eentem zou kosten.
Men had moeten zeggenzoo weinig zou het
kunnen kosten.. En zeker zullen in de huishou-
ding de gul aahgeboden lekkerbeetjes ook niet
zoo heel goedkoop uitvallen, zooals die met
majonnaise werden rondgediend. Maardebe-
doeling was in elk geval goed. Zeer interes-
samt was in dit opzicht de vertoonde film over
de visscherij, waar het gansche visschersbe-
drijf, zooals het met het trawler wordt uitge-
oefend, kon worden1 gevolgd.
Met dit gedeelte der tentoonstelling zul
len alleen de vegetariers niet ingenomen ge-
weest zijn. Die hadden ook een stand met de
bekende aanprijzingen voor voedsel, van alle
dierlijke smetten vrij. Qnder het opschrift:
„Waar een vegetarier het mee moet doen",
was een collectie plantaardige voedingsstof-
fen gearrangeerd. In verschen staat zal dit
waarschijnlijk een prachtig stilleven hebben
gegeven, zooals dikwijls groentenverlcoopers
de kunst verstaan di)t van hun volbel'adien kar-
reen- te maken. Ik trof het niet al te best, het
frissche was er vermoedelijk reeds geruimen
tijd af en onwillekeurig kreeg men den indruk
van slordighrid en verleptheid. Concurrentie
met d'e tegenst'anders, zooals bijv. met het
worstpaleis, waarop schitterende wijze partij
getrokken was van de mooie bruine kleur der
rookworst, was daardOor onhoudbaar. Voor
een tentoonstelling zijn duurzame artikelen te
verkiezen.
Het ligt niet in mijn bedoeling om een vol-
ledig overzidht te geven van alto, wat er te
zien was. Het bovenstaande moge volstaan om
bij den lezer evenals bij den bezoeker der ten
toonstelling eenige meerdere belangstelling te
wekken voor het voedhrgsvraagstuk. Prof van
Leersum Met zich in1 een op de tentoonstelling
gehouden voordracht eenigszins sarcastiscn
uit, door aan zijn verklaring, dat de voedings-
vraagstukken niet op bijzondere belangstel
ling van overheid en publiek mogen bogen,
toe te voegen, dat dit sleehts een halve waar-
heid was. Want belangstelling is er wel ech-
ter alleen in kringen van landbouw en veeteelt.
In die kringen zijn de regelen der nationals
voeding reeds zoover doorgedrongen, dat een
boer van de voed'ering zijtner varkens en melk-
koeien beter op de hoogte is dan van did zijner
kinderen.
De verklaring is vol gens prof. v. L., dat
een raitiomeele voedering van net vee winst op-
levert aan melk. spek en vleesch, welke men
tot op een halven cent na kan berekenen. En
idinkende munit is een krachtig argument. In-
tusschen is de winst aan gezondheid en werk-
kracht van den mensch door goede voeding
verkregen, niet minder groat. Rationeela voe
ding is de bron van onze volkskracht.
Aan die ratiomeede voeding hoop ik mija vol
genden brief te wijdsn.
fi. A. S.
Uit enze Staatsmachine.
Long ander weg.
Er bestaat een wetsontwerp licit wijziginig
van.1 de H'inderwet. Het is goed dit voorop te
stellen, want dejgenen, die er zich 'ten wile
van beiwiust zijn, zijh waarschijnlijk niet zoo
heel tolrtijk. In die kringen der binnenivis-
sdiers en van hen, die 'met dozen in betrsk-
kiirig sifcaian, zail men er- well van weten en
heeft men denkelijlk ail lang venlangend naar
afdoeming uitgezieni, maar het is den overir
gen Nederlandiers miielt zoo heel kiwalijk te
nemen, dat zij zich hat bes'tanm van dit wets
ontwerp ternauiwemoiodi herinnerien'. W'anit diit
weisoutiwerp datsert rnog uiiit de d'agien van
Mlinister Tail ma-; het is ingediead, in dte af-
dleel'ingen odderzochtdie daar gernaakli.e op-
merHngeni zijn nadler besprokun, zooals ge-
bruikelijk is, in leen Metaorie van Anitwoord,
maar deze Memioriie heeft reeds dto leeftijd
van 10 jaar overschredcn. Van openlbare be-
■haiTrlipli'ng van het wetsontwerp 'is noodit iets
gekomen. En todh de zaak, waarover het
weusonJijwerp I'm was gewiohtig gonJceg. Hat
ontwerp hevat U paiingen tegeni waterveront-
reiniging dbor atvallwaiter van fabrieken en
legt aan de opiridhting van' fabrieken1 aan
vaartien en kana'len en de loozing van het
afvaliwater belemmeringen in1 den weg.
Men zal1 nu weer begrijpen), waaromi de
binnenvisoheriji zooveel bdangsltelMng in dlif
ondterwerp toont; en niet al'leen de 'beroepSf
of de 1'iefhebberijVisschers hebben belang !bdj
de zaak; er zijh pllaa'tseni, waar het goore wa
ter van vaarten en kanalen en stroomen' voor
huislho'udeliijjc gebniik en wor het vee aflls
drinkwater totaal1 onbrhikbaar is en waar het
een uiithvasemiing die de woningen aanftast en
leen stainik, die voor de aanwonenden ondraag-
lijlfe is. versprd'dt. Vooral in het Nuorden,
waar icarton- en aaidappelmeelfabrieken inie-
niigvuildlg voorkomen, !is gepieit voor en ge-
roepen om maatregelem tegen de verontreinl'-
ging van de wateren, maar ook amdeie proi-
vindien', waar de faJbrieksnijtverheid over-
heersoht ondervinden er dctcu last van.
Nu -is het wel wat eigeniaardlig, dat een
wetlsomtwenp, dat een j'aar of lien geleden de
geheele voorbehandeling dooriliep en waar-
van toeto verklaard is, dat het yoor opeiiibaire
behandeling rijp was, niu weer in de afdeelin-
gen wordt onderzoeht, zooals onlanigs is ge-
schied, zoodlat er weer teen Vooriooipig Vetr-
slag en een Memorie van Antwoord' zal1 zijh.
Maar men bedenke, diat in die vervlogen
(tieni j'aar tusschen de (oude) M. v. A. en nu
de Tweeide Khmer gehed' veranderd is. Ze'lfs
het kiesstdlsdl is gewijzigd en wiie een MjBtje
van de Ibden der Kamer van vdor 10 jiaiar
naast dat van de tegenwoordige ledleni legt,
zal verbaasd staan, dat zoo weiinigen' van
die oude Kamer zijn overgcbleven. Men kan
dug stecht aannemicn, dat het vroeger uiige-
brachte Voorloopig Venslhg de meaning van
de Itegenwoordilge Kamer uiidrukt en dat de
Memorie van Antwoord1 van vroeger be-
sdhouwdl mlag wordeni ale een uiispraak van'
dten nog niet! eens aangewezen miniister.
Hot nleuwe afideelinigsondiarzioeki, nadlat dc
zaak opnieuw op de agenda dter Tweecfe Ka-
mier was 'geplaaist, was dus vrijKvel oen nood^-
zakelijkheid. En dat te meer, omdat niet al
'leen1 de Kamer en het Kab'itaet veranidleirin-
gen hadiden ondergaan, maar da)t ook aller-
M omstandiighiedeni 'anders warm dan 10
jaar- geleden'.
Er is b.v. onltstiaan een Instiiituut voor de
zuiverinlg van afvalwaterer zijh processen
gevaerd tusdhen verohtreiniigde fabrieken en
bedreigde bu-rgerijien omi te o.nderzocken'_ in
hoeverre de tegenwoordiige wet verontreini'-
gihg van- openbare wateren kani doen veibie;-
den.
M'aar vooral zal bij somlmigien de kwesihe,
waaromi het hier gaat, heel anders wordm
bekekm dan! te vooren nu dc werddoarlog den
economischen toestland zoo gewijzilgd heeft.
Ook zij, die te recht en met vuur de belan-
gen der binenvissdierij' bepteiten en het me-
ddlijden1 oproepen voor veeboetcn en burgeri},
zullen mioefen leitennen, diat de oorsptronike-
lijike eischen van het wetsontwerp nu een; heel
andaren indruk makieni d'an in 1912 hot ge
val was. De Industrie lijdt ondbr de mlalaise;
nog steeds zijh er fabrieken;, die maar met
halve kradit werkeh, en magm! ien nu dim in-
dustrieelm de verpUtih'ting opleggen om bi]V
zondere .maiatregelm' te hemiart ter voorkoming
van waterverotnitredniiging onder bedlreiging
van lang niet' mailsche stTaffien; en die voor-
zleningen zonden 'heel wat meer kosten var
oorzakan; dah teen het' wefeon'tweTp werd in
gediiendl en die meerdere kosten wagen in
onzen mataisatijti dhbbeffi zwa'ar.
Immers het ontwerp bepaialde, diat bij Alig.
Maatregel van' Bestunr badrijven kondfeh
wordm 'aangewezen, die tot verontreiniging
van afvalwater aianlei'ding konden gevm. Ge-
deputeerde Statdn' en gememitebesturm' zou-
den aan zulke bedrijivm voonwaardien kunnen
opleggen en mm bootnde toenlttertijd al spre-
keh over koSibare inriiclitingmi.
Nh komen er vragen' op: mag men nu de
bedriiven belbsten met zulke groote tooSten?
Fin' idani: is man zeker, dat wat in 1912 als
afdotend middel werd beschouwd, nu nog die
eer geniet. In dlif verband herinmeren wij nog
ems aan de opridhtiing van hat bovm be-
doelde Ihstituuit, diat juist besltemid! was om
de beslte middeHem te zoeken. Met nleuwe Voor
loopig Versllag igetuigt er dan ook van, dat'
er leden van de Kaimer Waren, die eem huive-
ring gevoelden om nu de ondenmemers zware
kosten te liaten m'aiken. zoniddr dhlt mm' over-
'tuigdi kon zijh, dat de beste miiddeleo1 warden
■aanbevolen of afgedwongen.
Het zal veikHaarbaiar zijh, dat belhhgheb-
bem'den 'bij zuiverder toestand van openbare
whteran, zooals vissdhers en veetleelders rich
teleurgmtdld zullm voelm over bet nieuwe
Voorloopig Verslag. Zij moigenl bedlenkm',
dat regeering en vclksvertegenwoordiglng die
belah'gen vain alle betrokkm partijjen tegm
elkaar hebben af te wegen en dat het daar
om te begrijpen' is, diat men nog watl uitstd
vraagt Van dwimgende maatregelen.
Eh nu komt er in t algemom' nog dit bij,
dat juist in em tijd, Waiarin iedereen roepf
om vermimdering van ambitertaarspersonieel,
diit weisomtlwerp nieuwe attibtenaren noodig
zou maikm.
Wat gmaan moet worden, moet er komen;
maar als eenmaall dit wetsontwerp, rij; het
m giewijrigdem vorm, wet zou worden, dan
zou het te weoschea zijn, dat het tioezidht op
dd uitvoering der wet aan reeds bestaamdie
ambten'arenkoii worden opgedragen. Want
het ziji terloops'gezegd langzamerhand
wordit het aantal controleerende ambtenaren
zoo groot, dat als zij alien tegclijk de fabriek
binnentreden, er voor het fabnekspersoneell
nauwclijks pliaals overbliift; wij' denkm- aan
de Arbeidsinspectie, de Veiliglieidsinspectie.
de Gezondheidsinspecrie, de Ongevaillenwet
en wat er nog meer behoort geinspecteerd; te
wordm. De uitbreiding van de H'indfenwet
zou zeker nog weer em' nieuwen imspecteur
noodi'g makm'.
Ten sl'otte deze opmerking: wij zijh geest-
driftige voorstanders van bes'trijldiing van
binderlijfcen invloed van vuffl en afgewerfct fa-
briekswatler, mlaar wiji zijn ntet blind voor de
bezwaren, die 'in dezen tijid! 'ami' het opleggen
van groote 'kosten aan ihd'ustriedm en aan
uitbreidimg t an het aimb'teniareocorps verbon-
den zijn.
SladNHieuvvh
NIEUWE BOND VAN
Z UIVELFABRIEKEN.
Op de bovmzaal van dm heer C. Koets-
veld alhier werd gistermid'dag een a'lgemaene
vergadering gehoudm van dm Nieuwen
Bond van Zuivelfabrieken.
Dc voorzitter, dfe heer Jac. Met, van Heer-
hugowaard, heette de afgevaardigden van
de aangeslotm fabrieken m de aanwezige
kaasmakers welkom. Spr. herinnerdle er
aan, dat voor een jaar de kaasprij'zm ook
60 warm, wat men, torn de lage prijzrn
gemaakt werdlen, niet heeft durven hopen.
Spr. hoopte in het 'belang van de zuivelbe-
reidiiig, dat het zoo nog emige jarm zal
bliiym.
De secretaris, de heer den Hartig, las hier
op de notulm, die onveranderd werden goed-
gekeurd
Van dm heer Wonder te Berkhout was
een schrijven ingekomm, waarin hij; de wen-
scheMjkheid van samenwerking met den
oud'en bond bepleitte.
De voorzitter deelde mede wat 'hierover in
dfe vergadering van den ouden bond was ge
zegd en vond, hetgeen de voorzitter aldaar
gezegd! had, wel wat eigenaardig was. Het
bestuur gevoelde er niet voor op de zaak in
te gaan. Juist de oude bond badi het de dag-
fabrieken onmogelijk gemaakt lid van den
ouden bond te bl'ijvm.
De heer Lakeman oo'idleelde het streven
van den heer Wonder niet vreemd De dag-
fabriekm die in dm ouden bond zitten, be-
hoorm daar z. i. niet tbuis. Er moest een
bond komen van groote m em van kleihe fa
brieken. In den ouden 4>ond komen. :te veel
zakrn aan dte orde, d'ie voor de dagfabriteken
van gem nut zijh. In den oudm; bond vond
spr. voorts te veel de directeurcn inplaats
van de boeren van die fabrieken. Zaken als
bespirekingen over kamemel'k en bet benoe-
men van een technicus voor het stoken, heb
ben voor dm nieuwen bond gem1 waardle. In
den ouden bond maakte men1 zich ook van dte
pensiomneering van de kaasmakers af, omdlat
men' daar te veel kosten heeft. Spr. riep de
dagfabriekm toe: „komt bij ons en dan' kunt
gij uw persoheel verzekmen en nog geld
ovmhoudeen".
Em der aanwezigm gevoelde met het oog
op de h'ooge contributie van den oudlm' bond,
ook miets voor het denkbeeld. Hijl vrecsdie,
dat de oude bond den nieuwen zou opslokken.
De voorzitter stelde voor, den 'heer Won
der te berichten, dat men er op het oogen-
bl'ik nieto voor gevoelt op bet dlenkbeeld in te
gaan1
De secretaris deed hierop mededbelihgen
over de kaaskeuringm. In net algemeen wa
rm de keuringen goed geslaagd. De kaas was
in tegenstelling met het vorig jaar, van zeer
goede kwaliteit.
Het werd gewenscht geoordteeld, dat de
keuring plaats heeft, zonder dat het publiek
de keurmeesters kan hindcren.
Hicrmiede zal' iekenlng gelioudim' wordten
De heer Beurs bepleitte dte wenschelijlkheid
om hiet vetgehalte van dte ongemerkte kaas
oan te geven, opdat de fabriek ongeveer dm
handel over het vetgehalte kan inliichten.
De heer Smiis vond dit ongewenschit, z. I.
moest dte fabriek dat zelf Mm onrilerzoeten.
De kosten warm niet te hoog en een bepa-
Hng van het vetgehalte eenmaal per jaair m
nog wel van voor em kaaskeurimg gemaakte
had z. i. gem waarde
De voorzitter zegde toe, d'at het bestuur de
n V omdier de oogen zal rim.
A an de ordte was hierop die verMering van
bestuurslid wegens het aftredm van den
heer T Eakeman, die herkiesbaaf was en met
"laipmerne stemmen werd; herkozen, die ver-
Waarde met gmoegm zijh functie weer te
aanVaardm en dankte voor het in hem' ge-
stelde vertrouwen.
"n de orde kwam hierop de besprekiing
over de pensionneering van het fabieksperso-
ne^1
De voorz. deelde mede, dat de commissie
uit den ouden, den nieuwen bond en de vak-
ariiool voor kaasmakers nog niet veel succes
Cod VteMd Spr. berreurde dit Met eenigie
■-■d'-r "d! was er wel iets tot stand te bren-
rv hof-r i a iceman oordeelde, dat dte bond
van «.aasma.K.ers om op zet met noog nan ge-
steld. Deze wil em pensionnecTing op 60-
jariflen leeftijd van 300 en de kaasmaken
zijn bercid daarvoor te betalen.
Voor de fabrieken zullm de kostm slechts
y2 tent per 100 Liter venwerkte melk beda>
^Spr zou het betreuren als een zoodauige
bescheiden zaak zou stranden op grond van
de geringe kosten. Spr. was niet optimis'tisch
over gelozaken, maar die bescheiden opzet
noopi hem te verklaren, dat de kaasmatos
het verdiemm. Spr. hoopie, dat alie iaorte
ikjQix bij, dsn) ouden bond bun bunsmaikei s zul-
lm pensionneeren. (A'pplaus).
Dte heer Smits vond de pensionneering
mooi, docli tiiji geloofde niet d'at alle kaasnia-
kers, vooral de jemgeren, bmeid zullen zijn
1Ite betalen. Spr. geiooft wel dat zij, die
een 50 jaar oud zijn, het wel widen, maar
van de jongenan Itrof spr. er hi die er mat
aan denkm.
De heer Jongejans vond het idee zeer synH
pathiek De manier kan men altijd nog rege
len De jongeren betalen toch minder dan de
oud'orm.
De heer de Waal deelde mede, dat zijn la-
brick het had afgestemd. Spr. vroeg of het
bij em geringe dltelname kon. doorgaan.
'De vooriztier decide mede, dat het toch gt
wenischt was om door te zfitticn. Als er maar
eerst eemgm zijn, zuilen er wel meerdereo
volgea. Van de fabriek tc Wieringerwaard
ontving spr em schrijven, d'at men daar de
kaasmakers wenschte te pensionneeren. opr.
hoopte dat dit voorbeeld zal worden gevogid.
Qeai verzekering, gem toekomst, blijft altijd
wuar.
De heer Schroder oordteelde het em be
lang van iedere fabriek er niet mede .te wach-
terU'Een fabriek kan anders Zich niet met
gemakkelijk ontdom van een kaasmaker, die
in hot belang van dat bedrijf voor em johge
kracht pilaate mioet makm. Hoe lunger men
wacht, hoe ouder de kaasmakers zijn en noe
hoogcr de premie voor de fabrieken zal zijn.
De secretaris decide mode, dat elke fabriek
zich, volgens de gegeven tarieven, Iran vetze-
kereti. Willm de kaasma'lcers geen bij-
drageni, dan is de zaak voor de fabriek ai,
Intrij de fabriek 'U'gMi betalen De Alge-
meene Friesche, die de laagste was, geeft bo-
vmdim ook aan de weduwen bij- eerder over-
l'ij'dm die gesitarte piemie terug. Dte kosicn
zijn zoo gering, dat een kleih boertje, die
1000 K.G melk per jaar aan de fabriek ievert,
10 cent per jaar bijaraagt en een groote boer,
die 100.000 K.G. per jaar levert, slechts 10
De hocr Tervoort gevoelde er als kaasma
ker veel voor. Geen kaasmaker kan het op
60-jarigm leeftijd geheel zonder pensioen
stellen.
Op ecu vraag van dm heer Smit deelde de
secretaris miede, dat een kaasmaker, die ecu
fabriek eerder verlaat, altijd zijh polis in
een premievrije polis kan veranderen
De heer Smit was er nu alls kaasmaker
voor. Zijh fabriek beskxrt met aigemeene
stemmm tot aansluiting.
De heer Liakeman verklaandle nlog diat dte
commissie gaame bereid' is, die zaak in verga-
deringen, waar te veel tegenkanting is, te be-
pletten.
De heer Schroder dteelde medte, diat zijn fa
briek er niet voor gevoelde en het beter oor
deelde de kaasmakers zoo te salaneeren, dat
deze hot zelf kunnen betalen. Spr. zou gaar-
rue zien, dat em lid van de commissie in zijn
fabrieksvergadering de zaak verded'i'gde
De voorzitter oordeelde, na de uitcenzet-
ting, van dm heer Lakeman, dat moest wor
den doorgegaan met propaganda voor de
zaak te maken. Het bestuur zal naair een goed
resultaat in deze blijven streven. (Applaus).
Van de commissie voor dm Gezondheids-
dienst voor Vee was een subsidieaanvrage ter
bestrijding van de tuberculose onder het
rundvee ingekomen. Het vorig jaar gaf de
veneeniging, met het oog op het nut' van de
zaak, een subsidiie van 4-0
De heer Harp deed mededeeling van de
werkzaamheden van de commissie. De venee
niging doet goed werk en spr stelde voor,
de 40 weder toe te fcennen.
De heer Schroder oordeelde em' subside
van f 25 wel voldoende.
Dc heer Harp was tegm' vermindering. De
commissie heeft slechts in totaal de beschik-
,.mg' o\er 250.
B'ij acclamatie werd' beslioten de subside
wedter beschikbaar te stellen.
De fabrieken „Wogmcer" (Hensbrock) en
die heer Sti'pri'aan wei'den belast meit het
nazim van de rekiening over 1923
De voorzitter herinnende hierna aan de ge
houden vergadtering over den uitvoer van de
cagemerkte kaas.
Het bestuur had verzoeht, de vergadering
met den Dixecteur-Generaal bij te mogien
women, om in1 hoofdzaak bezwaren tegeu- het
rijkstnerk naar voren te brmigen'-
Dc heer Harp merkte op, dat in de verga
dtering van het Kaasconttole-Station niemand
tegen hot merk was, maar wel velen tegen een
wet, omdat het dan overloopt van ambtiena-
ren. Spr. zou willm zien, diat het bestuel
dan niet ageerde tegen het merk, maar te
gen- de wet.
De voorzitter dankte voor deze aianvullfag-.
De bedoeling is inderdhad te ber-eikm, cfet
ook gemeiikte kaas mag woirdm uitgevoerf.
Spr. had wel het gevoel dat de Kaaswet
niet zal Wordm aangemomen.
Do heer Lakemain zou gaame zien; dat er
op aangedronlgen werd, d'at in deze de aitib-
tenaren van het Kaascontrole-Station dlan het
woord! iniet voeren. De handel en de produ-
cemfrii moeten dan gehoord worden.
G'ced|gevonden werd, dait dte bond een
p ar afgevaardigdm naar de vergadering zal
zarden.
De voorzitter zegde toe, dat de afgevaar-
d 'l den nxct dte wenschen van den heer Lake-
-in -rekening zullm- bouden.
De secretaris decide in antwoordl op eea
vraag van Breezand mede, dat dte fabrieken
volgens de wet zich wel als lid van dte Kamer
van Koophandel moeten opgeven. Voor zoo
ver sor kon nagaan had de Kamer van
Kfj-vpbantie' zooals ze thans werkt, wel redten
van bestaan.
E'en dlrieiial fabritekm ontviimg gaarne in-
ver de kosten verbonden aan het
'-a - nrkm Deze zullen worden tocgezoB-
den
-Het bestuur werd Maidens de kaasmakers
d'uipk meh'i-nri'f v^o- de moeite redaan voor
vcrzelnering van de kaasmakers.
Hierna votede sluitiog