^ihmaarsche Conranl
Voor het plaatsen van
advertesties in andere
bladen is uw adres:
N.V. Boek- en Hanilelsilfiikkerij
v.ti. Herms. COSTER ZOON,
Vonrdam G 9. ilKMMR.
Haa worden onzB.cultuuipwasssn op
peil phooden en veredeld
FEllILLETON.
De onzichtbare hand.
voraittg gaat wtocuen, ts wel ms gewl'g
van her kit, <M Poro-f. Broekema verschil-lten-
de vormen bij elkander beeft gedaan. De
meesten meenen, dat de Wilhelmsaaitiarwe
precies dezelfde eigenschappen vertoont. Ze
vorachilit ook wel niet veel, maar toch wel
iets. Hiet kan dus zijn, dat de door de be-
ddelde vorin een spitse aar gal Maar voor
een juiste verklaring moeti ik het antwoord
schu'ldig blijven. Wanneer veel planten weg-
vallen, verkrij-gt men een diu-nner stand en
iin de praktijk is men gauw geneigd te dten-
fcen, dat er planten zijn, die minder ge-
schitot zijn. Ik geloof, dat faieit1 Russdsche step-
pen vitas de voomaaimsle reden is, maar
proefondervindelijk is dirt mooit nagegaan.
"Men verval-t liter in verondersiteltdngien.
Prof. Kamermans heef-t 7 jaar blauw-
bloeiend Idjmzaad verbouwd en kon geen ach-
teruitgang cons'tateeren. Het wordt wel eens
overdreven. Het Friesdhe witbloeiende wordt
jaar op jaar in Friesland verbouwd en is
in 1816 geseilecteerd geworden uit het Rius-
sische blauwbloeiende door den landbouwer
Jensm-a, die de witbftoeLende uitzocht.
De op-merking van den heer Van der Laan
was judst, spr. 'had bij wiize van voorbeeld
gesp-roken. In de natuur gaat het niiet vo-1-
gens een re'kensommetje.
Wat die vraag over de cnkruiden betreft,
in Friesland is men bang voot het fclim-
kruid!, o-mdat dit, er haast niet ui.t te verwiji-
deren is. Bij1 de witte klaver is men zeer bang
voor een Hodiiumsoort, een grassoort, waar
van het zaad even groot is als het lijnzaad.
Bij rogge is men erg bang voor de vogel-
wikke. Dit zijn de drie soorten, waiarvoor
men verbazend bang is, omdat het zaad
door zijn grootie en kleur m-oeilij-k van 'het
andere is te -onderscheiden. Het zaad van
de Wilde aardbei is vnifwel van dezelfdte
grootfce alls dat van het witte klaverzaad en
bovendi-en heeft die plant de eigienschap, >iin
sterke mate de planten te verdrukken, zoo-
dat rook daar erg op gelet wordt. Spr. vindt
persoonlijk die lodium erger dan de radium
in de klaver.
Lnzake de kwestie Wageningen moet spr.
als lid van de aardappelcornmissie uit de
school Happen. Hij- Is er altijd tegen' ge-
weest, om de contnoleproeven op de keun-n-
gen ;te Wageningen- -te nertuen en Friesland
heeft zel'tfs het vorige jaar geweigerd, daar-
voor monsters op te zendien. Spr. -bezwaren
waren prirfdpieere. Het gaat er lorn, of Ne-
derlandi moet hebben een centrale keuring of
verschillende keuringsgebied en met een ze
kere zelfstandigheid. Hij kan zich voorstel-
len, dat in een cenitraal punt wo'rdlt- voorge-
schreven, d'at er zooveel ziekte van dit en
zooveel on-kruid van dat, mag zijn. En diat
al'le provincies volgen® dit voorschrift moe
ten werken. Maar voor een Centrale keuring
voelt spr. niets, 'oimdat die ziekteverspreidinig
in de eene Streek veel strenger is dan in de
andere. In Friesland en Z.-Holland is dit
lang zoo erg niet als in de veenkolonies en 'in
Wageningen.
Wanmeer de gewassen dus tijdens den
groei- hetzelfdte zo-udien zijn, dan zou men
loch het volgenld jaar wear verschillen tkdji-
gen. Ik kan mij bijvootrlbeeld voorstelfen, dat
de reini-r'nT en het sorteeren van het zaai-
zaad in d .1 AnniaJPaulownapiOilder be-ter is
dan an Groningen, waar men het grootbe-
dirijf heeft en overal veel! ruwer wenkt. TijL
dens d'e keuring kan men1 dus dezelfde
eischen hebben en toch na de keuring door
het verschil in werlken, verschil krij,gen,. Spr.
will d'us voor geheel Nederl'and' een< schema
maken1, maar voor de uitvoering 'aan elke
streek eigen verantiwoordelijkheid gteven.
Iedere streek kan1 dan zijn eigen merfc kiezen.
Dit is de zaak, waar het bij spr. principled'
om gaat. Wat de besmetting tc Wageningen
betreit, de proeven waren z66 opgezet, diat
deze daarop geen dnvlloed kon hebben. Er
werden, veld'en aangelegdl van Z.-I Tolland,
N.-Holland, Groniingen en Zeeland -en' die
werden nagegaan, korten fijkj na de opkomisit,
v6or de bemesting kan hebben plaats-gehad.
Voor een strenge keuring zegt dit eehter wei-
nig. Daarvo-or moet men ook de uitkomsten
zien op het tijdstip van rooien.
De mensclieD. zeggen, daii vroega pootaard-
appelen 'beter poormateriaal leveren, maar
het is du'idelijk, dat die door een sterke be-
mleSting 001k een beteren indruk kuninen ma
ken. Men mag niet vergeten, dat er venschil-
tande omstandigheden zijn, die we bij1 de keu
ring niet kennlen. In Friesland oonstaaeerde
spr. op velden van de Froesdie Maatschappij
van Landbouw .tout na de opkomst een zeer
ldch'te graad1 van1 de mozaiek-ziekte. Tijdens
dfe warme periode kon spr. diaarvaln niets
zien, maar toen er in Augusltus meer vocht
fcwam-, waren de planiten zoo bont als een
ekster. In het eeriste tijdstip werd er dus
mozaiekzidcte gevonden, in het tweede werd
dit over het hoofd) gezien en in het derdte
geval zou men 'direct hebbani afgekeurd. Vicor
het herkennen van de ziekte is het dus moo-
dig, dat er op ver&hillende itijidsltippen wordt
gekeurd.
Bij een aard'appdlgewas zal mien na regen-
dagen de ziekte sierker zien dan na een paar
drog: diRgm. I« {"rieslmd -will taos <sa*i ook
den leant uit van twee keer keuren. Dit is
wel1 dhur, maar het beste. Aan: den anderen
kant wil men hefc ook niet te duur miaken.
De heer Ve.lders had tien jaar gdeden een
procfvdd aangelegd om een vergelijldng te
maken. tuschen die erwten uit Zeeland en die
uit Groningen. De Zeeuwsche waren verre te
profereeren boven de Groninigsche. Spr. had
eok proeven gedaan met de Eigenheimers en
de rriesche stonden langen tijd beter. Spr.
was overiuigd, dat de bodem van invloed was
en vreesde, d'at men met proeven te Wage
ningen tot onzuivere resultaten mo'est ko-
men. HSj vreesde, d'at te Wageningen', waar
de bodem beschouwd moet warden als een
groot ziekenhu'is, de gewassen1 gauwer onli-
aatden.
De heer Dorst verklaarde nog eens, dat te
Wageningen het pootmateriaal van den se-
lectuur zoo spoedig mogeldjk na de opkomst,
d'us voor een besmetting d'aar kan1 hebben
plants gehad, wordt opgenomen'. Vborts wordt
het gewas ook beooraeelt bij den verbouwer.
De keuring te Wageningen is er een op ziekte
en er is geen enkel voorbeeld bekend, dat die
poofgoedverwi'sseling zieke planten maakt of
d'at zieke planten diaardoor zieker wordien ge-
maakt.
Er bestaat geen reden, dat de proeven d'aar
onzuiver zijn.
Op het ge'bied van erwten heerscht groote
verwarring. Veel hangt er van af hoe men
de erw-ten krijgt.
In Friesland worden Zeeuwsche schokkers
aangeboden, waarvan is nagegaan, dat deze
6 jaar geleden uit Friesland waren verzon-
d'en en langzamerhand' Zeeuwsche schokkers
waren geworden. Mansholt heeft ook ver-
sdhillende erwten verzicnden di'e hij later
weer heeft ingetrokken. Met proeven moet'
men ui'tgaan van hetzelfde matteriaal en dlaini
tot 66n punt :ierug komen. Doet men dit niet,
dan weet men1 niet' waar de oorzaak zit.
De heer Velders: De Tandbouwers haddten
mij gevraagd welke zadten voor hun land ge-
schikt waren. Ik heb daarop de 2 soorten
vergeleken.
De heer Drost: Oml te constateeren of de
ontaarding in Zeeland dan wel in Gronin
gen plaats vindiii, moet u van hetzdlifde ma-
teriaal uiitgaan.
'Hierop werd gepauseerd.
Na de pauze ving de heer Dorst aan met
de medbdeeling, dat hem een vraag was ge-
s'teld over de roest. Spr. had er op geweizen,
d'at bij de keuring gelet wordit op de raszui-
veibeid op ziekte, op de stand en op he!i on
kruid en de vermenging.
Bij: het punit ziekte, aangenomen dat die
raszuiveitod, de stand en de beoordeeling
op onkruid en menging vaststond, had spr.
beweerd, dat, wauneer het gewas ovengens
een sterke mate van roes-, -vertoomde, het aaar-
omi niet mocht woud'en afgekeurd, omdat roest
niat als eigenschap op de nak'CMnd'ingen over-
gaat. In het vendue gedeelte heb ok iets be
weerd, dat daarmee in strijd1 lijlki, n.L dat
Prof. Boekema een' mengsel maakt en bv.
een voon, vatbaar voor roest, uitschakelt. Het
groo-te verschill is eehter dit: Wanmeer men'
een bepaald ras, b.v. de W'il'helminatarwie
verbouwt op 100 verschillende velden en op
twee van die velden heeft men een geilen
stand, dan kan daar een sterke mate van'
roest optreden, terwijl op 98 andere velden
bijna geen roest voorkomt. W'anneer dan
vaststaat, daii het ras werkelijk Wilhelmina-
tarwe is, dan' kan men die roast niet1 te zwaar
rekenen, want dan is die het gevol'.g van on-
gunstige oms'tandiighedlenda eigenschap
roest gaat niet over met, het zaad, miaar wel
de vatbaariheid. Maar wanmeer Prof. 'Broeke
ma honderd vormen naast elkander heeft op
een veld, met gelijike omstandigheden' en er
zijn er twee bij, die stark door roest zijn aan-
getast en ach-t en negeniilig niet, dan is het
optreden van die rtftest bij die 'twee vormen een
gevolg van de meerdere vatbaauheid van die
vormen en zal men' het kweeken daarvan moe-
ten uitschakelen.
Ik ben bij mijh. bespreking uitgegaan van
de veronderstelling, dat het ras vasllstondi en
dan zal men' 'het opitreden van dte roest niet
te zwaar mogen refcenien. De omstandigheden
brengen de roest voort, maar erven niet' over.
De vatbaarheid om roest :te krijgen, gaat eeh
ter wel over. Voor de keurmeesters zal het
een groote waarde zijn, na te gaan, of hiet
gewas, al of niet vatbaar is en bij een keu-
ringsrappoUt moeten zij gegevens indiienen
omltrent dfe va'Jbaarheid. In het eerste ge
deelte van mijh itezing heb ik behandeld, hoe
de gewassen op peil worden gehouden, -in het
tweedfe wensch ik te behandtelen, hoe ze wor
dien. verbeteud. Vooraf eeni fcorte 'mleidiiinief.
Wanneer wij in de geschiedenis terugzien
en wij vergelijfcen de bevolking van thans met
die van enikele eeuwen, geleden, dan: zien wij
twee groote verschillen; ten eerste, dat die be
volking is toegenomen en ten tweede, dat,
tengevolge van de beschaving, voor zoover
die d'an is toegenomen, dat elk mensch
voor zich meer noodig heeft dan vroe-
ger. Het aantal individuen is grooter en de
behoefte van de individuen is grooter dan
vroegcr. Micrdt volgt, dit cte jsroetuc+ie groo
ter moet zijn dan vroeger. Wij' zien- dan ook
een toename in de productie, door het betrek-
ken' uit andere landen en door meerdere op-
brengst van eenzelfde oppervlak, tengevolge
van intensiever werken en tengevolge van
het in cultuur brengen van.woeste grondeh.
De verbetering van rassen is hierbij ook een
belangrijke factor geweest. Onder verbetering
of veredeling van gewassen kan men verstaan
het verhoogen van de cultuurwaarde van een
dergelijk product. Nu is de cultuurwaarde
op zichzelf ook weer een rekbaar begrip. Wij
zieni bij' den aardappel, dat een soort als de
bravo's, in de veenkolonies een slec'ht soort
wordt geoordeeld, omdat deze-minder zetmeel
levert. De Wilhelminatarwe is in Zeeland van
grooter waarde dan in Groningen, omdat ze
nog al eens uitwintert. De waarde hang't cius
af van de streak. De red star wordt in Zee-
land weinig verbouwd!, omdat de uitgebreide
bietenculttur aldaar maakt, dat men in den
tijd van de red-star juist veel werk heeft. In
Friesland verbouwt men veel red-star, omdat
men in den tijd van het rooien juist veel han
d-en beschikbaar heeft. In de laatste instantle
beslist dus de praktijk over de cultuurwaarde
van een bepaalde varieteit. Wanneer wij1 de
gewassen van tegemwoordig met die van 25
jaar geleden vergelijken, dan zien wij de
vroegere landrassen grootepdeels verd'wijnen
en plaats maken voor veredelde gewassen.
De rogge, het gewas dat zich in Nederland
het sterkst verbreid heeft (Nederland heeft
200.000 H.A. rogge) was voor 4/5 afkomstig
van den Duitschen kweeker Laheinze.
Nederland heeft 180.000 H.A. aardappe-
lenhiervan is naar schatting wel 3/4 afkom
stig van den bekenden kweeker Veenhuizen.
Neem voor de rogge 4 H.L. per H.A. en
voor de aardappel en 20 H.L., dian kan men
dit gemakkelij'k verkapitaliteeren.
De Eigenheimer in Friesland is daar door
toedoen van den kweeker Bergstra in cultuur
gekomen. Toen die Eigenheimer een paar jaar
verbouwd was op een boerd'erij, zei de eige-
naar: „Mijm boerderij is 10.000 m-eer
waard." De boerderij was er een van 50 bun
ders Per 20 H.L. aardappelen op een bunder
berekende hij' de meerdere opbrenst zoo
hoog, dat wel f 500 pacht meer gegeven kon
worden, welke 500 'hij verkapitaliseerde
tot lO.'OOO.
Het bezit van waardevolle rassen is dan
001k uit een gemeenschappelijtk oogpunt van
groote beteekenis. In dit geval was het wel
meer van beteekenis voor den landeigenaar
dan voor den pachter, maar spr. zou op het
"sociale vraagstuk maar niet ingaan. In ieder
geval was het bezit van goede varieteiten uit
een gemeenschapp'elijk oogpunt van groote
beteekenis. De proefvelden dienen uit te ma
ken de waarde van een ras. Dit is niet zoo
gemakkelij'k. Wanneer dit gebeurt op een
boerderij, door het aanleggen van een groot
aantal proeven of door het -aanleggen van
een groot aantal proeven o-p een aantal boer-
derijen, dan heeft dit bezwaren, omdat men
dan wel eens te veel zijn kracht zo-ekt ip de
breedte en niet in- de diepte. De groote waarde
van een proefveld1 blijkt wel uit het volgende.
In Friesland zijn jarenlang proeven- genomen
met geselecteerde en niet-geselecteerde aard-
apelen. D-e waarde van de geselecteerde op
100 stellende, kwam die van de niet-geselec-
teerde op 84. N'a eenige jaren waren deze
cijfers 100 en 67, dus het seleCteeren op zich
zel'f heeft reeds grooten invloed. Uit het ver-
slag van het proefveld zien wij bij een verge-
lijking tusschen d-e soorten, De Wet, Fontein-,
Industria en Frisius verschillen van boog-
stens 7 en bij de Eigenheimers van 16
De cijfers voor De Wet waren 93, Fontein- 90,
Industria 100, Frisius 98. Vroeger werkte
men met landrassen, thans met veredelde ge
wassen.
Een voorbeeld, dat men een gewas in ver
schillende ri'chtingen kan veredelen is het
vlas. Het vlas is een oude cultuurplant; de'
Bijbel spreekt er reeds over en de gebalsem-
de Pharao's van- Egypte werden gewikkeld
in gewaden van linnen, gemaakt van vlas.
De oude Grieken maakten- van lij-nolie en ho
ning reeds een gebak. Van het vlas veronder-
stelt m-en een zekere stamplan-t, het overblij-
vende vlas, dat in het wild voorkomt en het
een-jarige vlas. Het 6en-jarige vlas was reeds
bekend in het btgin van onze jaartelling. Een
Romeinsche schrijver, Plin-ius, gewaagt er
reeds van. Het eenjarige vlas kan men ver-
deelen in vlas, dat verbouwd wordt, in de
eerste plaats om het zaad en in vl'as, dat in
de eerste plaats verbouwd wordt 01m de vezels
plus het zaad. Vlas, dat geteeld wordt voor
het zaad, komt vo-or in Zuid- en Midden-
Rusla-nd, Amerika, Australie en Algiers. Het
vlas, dat in de eerste plaats wordt verbouwd
om de vezels, zien wij- meer in streken- met een
vochtig -klimaat, B-elgie, N.-Frankrijk, Ier-
la-nd, Nederland en de O-ostzeeprovincies. Het
eenjarige vlas kan dus in twee groepen- wor
den verdeeld. Het vlas, dat diens-t voor de ve
zels plus het zaad, kan men onderscheiden
in het blauwbloeiende vlas en in het wit-
bloeien-de vlas. Het blauwbloeiende vlas is
verreweg het belangrijkste. Het beslaat het
grootste oppervlak, terwijl het witbl-oeiende
vlas alleen in Friesland voorkomt. In Ameri
ka heeft men ook een- witbloeiende, maar in
anderen toestand. Het blauwbloeiende ver-
schilt in onderdeelen, n-aar gelang de streak,
waar het vandaan komt, maar ook het Frie-
sche witbloeiende bestaat uit verschillende
vormen. Het Friesche witbloeiende heeft bij
vergelijking met het blauwhloeien-de voordee-
1-en, maar ook nadeelen. De vezel is iets gro-
ver van kwaliteit, terwijl het witbloeiende be
ter tegen ziekte kan en lang kan wachten op
plukken.
Een veld1 van blauwbloeiend vlas kan, als
het geplukt m-oet wordien, en daarme.de een x
week moet worden gewacht, in kwaliteit ach-
teruitgaan. Dit geldt ook wel voor het wit
bloeiende, maar in mindere mate als van het
blauwbloeiende vlas. Het witbloeiende vlas
heeft ook meer zaden. In -Nederland heeft-dit
niet zoo'n beste naam, maar toch zijn er
faetoren in het voordeel van het witbloeiende
vlas. Het wordt in Frieslandl verbouwd uit
een oogpunt van- werkvoorzieniing. Men heeft
daar voor de uitgebreide aardappelen- en
bietencultuur een groot aantal landarbeid-ers
n-oodig en voor den tijd, dat men deze daar-
voor niet noodig heeft, verbouwt men voor
winterwerk het vlas. Het vlas wordt verwerkt
op de boerderij, het wit-bloeiende vlas is dan
ook voor Friesland een noodzakelijk kwaad
geworden-. wparaan niet de meeste zorg wordt
besteed. Op "de eene boerderij- heeft men bo
vendien goed rooiwater en op de andere
slec'ht. Verder is het perso-neel op die eene
boerderij meer geschoold- dan op de andere
boerderij. De omstandigheden maken. dat het
ein-dresultaat bij- het witbloeiende vlas minder
is dlan bij het blauwbloeiende, zonder dat dit
een gevolg is van het ras. Spr. d-eelt dit med-e,
omdat z. i. de naam van het witbloeiende vlas
te veel naar otnlaag is gehaald, al gelooft hij
dat de kwaliteit van de vezels van het blauw
bloeiende vlas beter is.
In de laatste oorlogsiaren heeft men- in
Zeelan-d ook witbloeiendl vlas verbouwd en
er zijn d-aar verschillende bouwers, die het
hebben aangehouden.
(Wordt vervolgd.)
UIT HOORN.
Aan den sergeant D. de Wit, uit deze ge-
meente, is, op zijn verzoek, on-tslag uit den
militairen dienst verleend, met behoud van
het recht op pensioen.
Ds. P. L. Kicke alhier heeft bedankt voor
het beroep voo'r de Ned. Herv. Kerk te Eters-
hei-m en Schardam.
UIT ZUI'DS'OHARWOUDE
De simultaan-seance in het d'ammen, gister-
avem-d door de heeren R. W. T. BoSmaa en
W Verkroost, in samenspel gegeven, had tot
uitslag, dat 12 partijen door de heeren ge-
wonnen werden en 3 partijen verl-oren, n 1.
aan de heeren W. Kuiper, C. Rutscn' en' G
Balder, terwijl de partijen gespeeld met de
heeren P. v. d- Welle, J Kalverdijk en P. Bal
der, remise werden. De partij- van d-en 'h-eer
A. Balder stond- voor remise. Hij noodzaakte
ech-ter den simultaanspeler tot slaan en deze
was volgens theorie verplicht meerslag te
volgen. Noch door dezen, n-och door den heer
A Balder werd dit a-buis odder het spel op>-
gemerkt Nu was het een verloren stand,
welbe ech-ter remise geword'en was, indien het
a-buis onder het spel opgemerkt was.
Verder vcrnemen wij. dat getracbt wordt
een combina-tie te vorm-.!i uit de clubs te
Zmdscharwoude en Broek op Langen-d'ijlk,
omj zich te m-eten met de Alkm-aarsche club.
UIT SINT PANCRAS.
De Chr Zan-gvereeniging „Lo-oft den
Heer", welke het vorige jaar een' uitvoering
?af in de Gcreformeerde Kerk, hoopt het dit
jaar, on^eveer einde Februari, wederom te
d en, doch thans in de Ned- Herv Kerk. Ook
heeft zij een uitnoodiging ontvangm om op
dten 2en Paaschda-g aan een wedstrijd te Am
sterdam d-eel te nemen.
Near verluidt ligt het in de bedoeling
der firma Dam uit Alkmaar, om, waar de
Oirdernemin-g" den dienst AlkmaarBrock
op Langendijiic ophief, deze door «haar weer
in te stellen.
UIT SCHERMER'HO'RN).
Donderdagavond trad in het lokaal
's U-tids Welvaren", van den heer Jb. Koster
<0 87. >924.
Hendard sZes en Ewinttgste Jaargang.
Vrijdiiir 1 Februari.
ProYinciaal Nieuws
(Vervolg.)
De heer Snudting rneikte -op, dat de door
hem genomen proeven, waarvan de heer
Dorst gewaagde, proeven waren van die
zaaizadencomniiissie van de Ver. van Oud-
teilingen. B-iji het vlias wo'rdt altijd gezegd
dat het geenite beter is dan het origineele.
Spr. verineemt daarover gaarnie hel oordeel
van den heer Dorst.
Het voni'ge jaar bij1 het uitzaaien van 4
plan-ten van het speciale itype constateerde
spr., dat de na-komers van die speciale -types
alie -terug-kwamen. Spr. onderschrijf-t, daj er
iets is, dat men aan uitwend-ige omstandig
heden niet kan merken, waardioor men zich
kan vergissen. Maar wanneer -men een- nio-r-
maa-1 gewas heeft, dan kan men- wel rekenen,
dat het speciale type icivererf-t. Spr. vroeg, met
welke onkruideni bij- de beoondeeling neken-inig
wordt geho-udlein en op grondi waarvan men
afkeuri Spr. ach-t het denkbaar, dat men
voor zekere onkrui-dlen deni grond moet af-
keuiien.
In Wagenii-ngen heeft men proeven geno
men, om- de besmetting in-a te gaan van' lop-
bon-t. Men is tot de conclusi-e gefco-men, door
vergelij'kingen in Z.-HoMand, Friesland!, Wa
geningen en de Veenkolonies, dat de lichterc
gronoen een stericere besmatti-ng aangeven-,
maar -toch heeft men het vorige jaar weer te
Wageningen uiitgezet. om de keuringen- van
Ni-Holland en- Z.-Hbllandi na -te gaan. Dit
shit niet te best. Spr. meent, dat de heer
Dorst lid is van de aardappelcommissie en
verwachf d-us, diat hij1 dit n-a-d-er kan verida-
ren. Waarom is Wageningen nu nog een
geschikii punt voor -aoinltrole op keuringen?
De heer Van der Laan merklte o-p, dat -de
door spr. genoemde -getallen inzake het over-
heerecnen va-n landrassen golden, wanneer
atles an dezelfde verhou-dlinigen aamwezig
was.
De heer Dorst kan op de vraag over het
Vl'as geen positief antwoordi gev-en. Een min
der goede kiemikracht kan reden zijn, diat
lijnzaad het eerste jaar wei-nig planten
geeft. Daardo-or krijgt! men- het itweede jaar
wel- eens een beteren stand dan het -eerste.
Het vlas uit de Oostzieieprovin-cie is op zich
zelf ook weer geen eenheid. Het komt uit
verschillende deel'en van Rustand en de eene
firiraa betrck-t het uiti een andere landistredk
dan d'e andere. De versch-illen houden ver-
band met de streek van waar met het Ru-s-
sische Mauw-bloeiende kreeg. De naam: van
den handdHaar gaf dikwijls het ras aan, maar
dat was op zichzelf niet vo-ldo-ende. Zij- ga-
randeerde dan ook een zekere kiemlkra-cht en
zuiverheid, maar durfdle niets garandeeren-
over het ras zelf. Dit kwaml ook, oirudiait teen
in Rustand steppenvlas naar de Oostzeepro-
vincies deed- verhuizen.
Wanneer men, nu een gewas had met
daarnaast een -gewas, dat het vorige jaar
was lontvangen, dat beter stond, dan' onit'-
stond hierdoor de indruk, -dat het enter 'beter
was dan het origineele. Wat betreft de tar
we van Prof. Broekema, daarvoor zou ik
geen verkiaring -kunnien geven. I-k weat wel,
dat aommigen in Z.-Holilandi, wanneer zij- die
tarwe krijgen, het eerste jaar nog een
echerpe sele-ctie toepassen en wanneer dan
het gewas hell volgend- jaar beter is, dan is
daarvoor wel can reden- aan te gev-en.
De heer Smeding: Het ds to-ch wel- vreemd,
dat Prof. Broekema -tel'.kens za-den af-levert,
die in de ooigen van de lanidbo-uwers feitelij-k
onzuiver zijn en dat die nog weer een selectie
uitoefenen, die ten goede werkt
De heer Dorst: Er is nog een andere kwes-
ie bij die tarwe. De W-il'helmina-tarwe is
strikf genomen, niet een zuivere soort. Prof.
Broekema heeft een 'kru-ising uitgeyoerd en
enkele soorten gevonden,, die goed waren,
maar die soorten' zijn toch uitecn- loopend-.
Zijn ta-rwe is -een menginig en wanneer hij
iets verloeerda vindt, b.v. roest, dan schakeilt
hi} die ui-t. Het' 'is mogelij-k, wanneer men er
twee uitplant, dat he[- eenige eigenschappen
vertoont van' het raszuivere soort. Hij houdt
d-ie vormen afzon-deriijk, maar heeft ze ge-
mengd aan -d'e praktijk, want hij1 gaat uit
van het idee, dat het gevaariijk is, affies op
ten kaart te zetten. W'anneer men' vijftig tot
zestig vormen heeft, waarvan die eene beter
is d'an de rest, d'an heeft men toch meer
leans, een gewas te krijgen, dat voor de prak
tijk beter voldoet, omdat de m-o-gel ijlkheid: be
staat, d-af een van de vormen -in de praktijk
voor een streek ongewensch'te eigensdha-ppen
vertoont. In Wageni-ngen is dit wel tot uitiing
gekomeji. Dat de Wilhelminatarwe spi-tse'aar-
Door Douglas Valentine.
(Schrijver van De man met den Klompvoet).
Geeutoriseerde vertaling van W E. P
(Nadruk verboden)
91)
Zou -hij- sdhreeuwen? Zou hij probeeren' het'
raiam stuk ite gooi-en? Desm-ond verwi-erp
beidd ged'a-ohten. Terwijl1. het twijfdlachtig
was of^arl-in-g het laiwaaii- zou Kooren en alls
hij het hoord-e, het met Desmond :iuu verband
zou brengen, was het zalcer dat Stramgwise
en Bd-llward zo'owel het een ails het ander
zoud-en d'oen en lonteiddellijlk 'op helm af zo-u-
den -komen.
Toen viiefll Etesimiond!'s oog op de dectrische
kaars, die op de tafd afgegleden was. Hij
hoo-rde vast te ziitten, op een zwami ko'peren
kaindblaar en het eledrilsdhe fcnopje zat zoo
dat hij- het over den hand van de 'tafel heen
zien kon; de kaars weerkaatete in den Spie
gel en tusschen' sp'iegd en raaim Stond niets.
Met een blSk toad' Desmond dlit alles in zich
opgenOmeni en veFwarkt. De Vborzieniglieid
was hem gunstilg.
Een paar rukken met den slt'oet brachten
heb op zij van de iafd'. De rand van de tafel
wai ongeveer op dan hoogte met de armleu-
ningen van den sltod1, zo-odat hij, wanneer hij
er eenmiaal goed voorzat, het -kno-pje 'met zijn
vinger kon bereiken. Hij Was den belted en
het legerbesbuur danlcbaar voor den 'seiincur-
sus, dien hij Oril-angs bad1 moeten bij'wonen,
want als hij- nu bet- licht met bepaalde i'usr
schenp-o-ozen kon aan- en .u-itdraaiien, kon hij
'bij wij-ze van telegrafie korte en -1-ange strepen
seinen in de mo-rse code.
Darling", spe'lde hij, weliswaar lan'g-
zaam en met moeiite, want hij- was er niet -in
geoefend.
Terwijl hij het fcnopje bewerkte, keek hiji
naar den -overkanit1, naar het verllicbte raam
waarvoor Barl'ing ijvarig over zijn podiserij
stond gebo'gen.
BarlingBarling
-Het illidft flikkerdte aan en uit in lan-ge -en
korte tuscbenp'o-ozoni. 'Nog steeds b-ieef
„Buzzar" Darling zijn reveille fluiteni en
hiidd hij geen1 oog van zijn werk af.
Desmond varieerde den roep:
„OkeW'0od aan B-ar-t-ing" seinde hij.
Hij hehhaalde dien roep tweemaalli en was
voor ddn d-erden -keer bezig, toen hij Buzzer
Barling zaig opkijken.
Het gefluit h-idd ornmidddlijlk op.
„Okewood' aan Barfing", fli-kkerde het
licht.
Hell vollgende oogenblik wins dte slaapfca-
mer -aan- den- overbant in duieter. Onteiididld'-
dlfla'mifli began hat i1Mi|t teet angstwek-
fcen-de snel-heid te flikkeren. Maar Desmond
kon hot volgen.
Htet beteekende„Ik ben klaar uw boodl-
schap te on-tvangen."
„Si'i%igwise beefit -mij gevangen" sedn-
de Desmond terug, „haol daddijk hulp
antwoord niet sdn een' .punt een streep -dJalt
je begrijpt 1"
Want hij was bang dat het igefliikbor vam
het licht uit belt buis aan den- -o-verkabt de
aand'acbt van de teammen bened'en kon trdc-
ken.
'Hij- seindfe langzaam en- maakte telkens
fouten en met fcloppend hart wa-chtte hiji dlan
ook het antwoord: van- die overzijde af.
Hiet -kwam daddijk. Een1 korile flibkerii'nig en
een -llange volligden elfcaar op. Diaarna bleef
het doniker. Met een zuch't van, veriiiditilng
sdiarrelde Desmond- z-oo'ang totdat hiji de
toilettafel weer op zijn plants had en krab-
belde toen met zijn sibel over het karpdt naar
de pllak waar Stran-gwise en Bellward hem
mi-dden in dte kamier neergezet.
Hier vondlen de beiidle man-nen heim,
schijnbaar iiln slaap. toen bij een half uur
later boven' kwamen,. Ze dTOegeo hem- weer
naar beneden- naar de roode kam'er.
„Weli Desmio-nd!" zei Strangwise, „toen ze
hun last bp den vl'oer neergezet haddten- on
der de roode lamp.
„Wel, Maurice?" antwoordde d'e" a-ndter.
SirangwiM merfcta, dat Desmond ham- hij
zijn voo-rn-aanii noetade voor het' perst si-ndis
hij in hu-is was geweeslt- en zijn stem was
vriendelij'ker toen hij weer sprak.
„Ik zie, dat je verstan-d'ig gaat warden-,
ouwe jongen", zeii hij. „Geloof mij, da-t is
het eenige, wait je d-oen kunt. Je zult afstand
dben- van de Ster van Piclen, is 'het niet?"
„0 neen-, Maurice, dat zal ilk niiiet", ant
woordde 'Desmond openha-rtig -en- doodkallm,
„iifc heb je gezegd, wat ik van plan, ben te
d'oen. Ilk zal je aan dte 1-uidjes van Penton-
vfflle -overleveren om je bis teoo-rdanaar te
laten ophangen. En- bet zou me niiet verwon-
deren, als ze je vriend Belliward daar naast
je ophingen."
-Sltangwise sch-u-ddte het boof J tegen hem-,.
„Je d'oet heel onversltan-di^ met mijn aan-
bod te verwerpen-, Desmoawr', zei' hij, want
dat beteekent zooveel als dat ik niets teeer
voor je kan d'oen. Onze vriend BeSlWaird,
neemt nu dte leading van dte zaken op zich.
Ik geloof nitet, dat je je goed1 kunt voorstel^
1-en, waarin je jezelif begeeft. Je sdiijnt wat
geprtitst te hebb'en in spi'onnalgeidienst. Mis-
sch-i'en zal het je intertsseeren i'ets te booren
van onze laatete Duitsche methiode om juiste
inliichKi-ngen van 'onbe-trouwbare getuigen te
krijgen. BellWerd!, missohien wil jij het hem
wel eens veriJetllien."
Btellward la-chte grilmimig.
„Het is een- combina-tie", legde hij' uit met
groote welbespraaMheid vaa dien uiteraltaa
vo,rm van kru-isverboor, dien- de Aim-eiJikanen
„The -third degree" noemien, een van hyp-
noiii'sche bebandteling. &ommd:ge menschen
zijn, zooals je ongetwijfeld opgemerkt zult
hebben, minder gevoelig voor hypno-tische in-
vloedian dan ageferon. Een zeer sterke bbhan-
deling van The third dteigree en gebrefc aan
slaap m-aken zulke weerbansti-ge naturen, b-ui-
tengewoon geivoelig voor magndlische beban-
dtelii-ng. Die maakt dten bodem als het ware
ervoor kl-aar
Beliward hoestte en- -keek naar Desmond
over zijn sdhiidpad-omranfdten bril, di-en hij
weer h-ad opgez-et!.
„De mtetbode heeft de beste resultaten gei-
h-ad, wanneer zij- op vroiuwen- wordt totgo
paSt'", hemam hij-, onze medewerkers in Hol
land1 hebben. er veel suoces mee. gelhad in ge-
valllen) van vrouweiijfca sptennen, die over dte
Belgisdhe grenzeh' kwamen. Maar sommlige
vrouwen miss Ma-ckwayte bijvoorbeeM'
sdhijnen m-eer weeistandsvarmogen te hebben
dan' anderen. Wij mioesten een buittengewoon
sterke behandteling van- „The ithird degree"
op h-aar toepassen, niet StrangW.ise?"
'Hij- lachte spottend.
Verii-oor ondter pijni'gen, dat in Amerika
wordt toegepast om een beech uldiigde 'tot be-
kenilenis te brengen.
(Worott vwolgd.)
