meeteiifk die 4k>flip
y&uickt
tie (ieKoeeie
alnier, voor het Departement Schcrmerho-m
van de Maatschappij. tot Niut van; t Algemeen
mejuffrouw Antoinette van Dijk uit Den
Haag op
De heer W. C. Setten van der Meer opende
de bijeenkorast, er zijn genoegen over uit-
sprekende, dat een zoo talrijk publiek aanwe-
zig was. Spr berinnerde nog even aani den
vorigen Ndtsavond, die zoo goed was ge-
silaagd. Hoewel het genre van dezen avond
veel verschilde met dat van den vorigen, zoo
twij'felde spr-. toch niet of ook dezen Nuits-
avcnd zou uitnemend slagen. Mejuffrouw
van Dijk 'staat bekend als een- goed spreekster
en ook als een goede zangeres.
Hot woord was hierna aan mej. Antoinette
van Dijk, die, gekleed in een costuum van
edulvrouwe uit dfe 15e k 16e eeuw, de aanwe-
zigen uit de middeleeuwen vertelde en: daar-
bij eenige toepasselijke, met de luit begelei-
dende liedjes zong. Daain'a verseheen mej.
van Dijk in een costuum uit de 17e eeuw en
ook cfaarbij zong zij eenige liederen, die zeer
in den smaak van het publiek vielen.
Na een kort-e pauze verscbcein- mej. van Dijk
wederom ten tooneele om eenige lied'jes te
zingen, nu eens begeleid met piano, dan weer
met de luit, uit den tegenwoordigen tijd. Een
welverdiend applaus volgde op elk lied. Aan
het einde van haar repertoire kldnk ccn d'ave-
r: nd applaus door de zaal
Ongetwijfeld was het een avond' vol afwis-
seling, die zeer zeker bij de liefhebbers van
zang in den smaak is gevallen In verschil-
lenrle bladen werdi mej. van Dijk reeds zeer
eunsfig beoordeeld1; ook hicr kunnm wi} niet
'nders zeegrn dan dat mej. van Dijk door
haar optreden bij velen den- wansch heeft op-
geroepen om haar nog eens voor het Nut te
zien optreden.
Het bestuur van het Departement had be-
sb-ten voor dezrn avond geen raitrfe te hef-
fen. zoodat de bijeenkoms-t voor icder toegan-
k"'i'k was.
In zijn slotwoord dankte de heer Setten
van der Meer de aanwezigen voor hun o-p-
icomst en meende wel de tolk van het publiek
te ziiin wun-neer hit aan mej. van Dijk, die
rich wemens hoofdpijn had laten excuseeren,
den wel memcenden dank van de toehoorders
7 ou overbrengen (Applaus).
UIT EOMOND AAN ZEE. (Jan.)
Oeborert: Jan, zoon van Kos Zwart en
A.ntje Groen.
Ondertrouwd: Jan Konijin en Jansje Wijker.
Qetrouwd: Klaas- Zwart en Pietje Visser.
UIT STOMPETOREN.
Door het vertrek van den heer D. Pascha
naar Grootschermer is tot voorzitter van
Crescende gekozen de heer C. Lodder. In de
vacature, ontstaan door het vertrek van den
heer C. Kleijer naar Schoorl, werd voorzien
door de benoeming van Mej. G. de Boer
Held'er. Beidten hebben de benoeming aange-
nomen.
HEEM'SKERK. (Januari).
Ondertrouwd: H P. A. Sprengers
en M. Rij-ke. A. Snel en Pietertje Slot
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
In de vergadering van gister stelde de
Voorzitter voor, na de Indische' Begrooting
aan de orde te stellen Hoofdstuk I der Stoats-
begrooting voor 1924 en den spreektijd voor
de algemeene beschouwingen te bepalon op.
R.K. Partij 4 uur, S. D. 3% uur, A.R. 2H
uur, Vrijh. Bond' 2/j uul, Chr Hist. 2 uur,
V. D. 2 uur, Comm. fractie Wi uur, Piatt
Partij iy2l uur, Staatk. Geref. Partij 3/4 uur,
Liberate Partij 3/4 uur en den tijd voor de
replieken op de helft dezer tijden.
Conform besloten.
Indische Begrooting.
Voortgegaan werd1 met de Indische Begroo
ting voor 1924.
De heer Lovinck (C.-H.) was nogal opti-
mistisch voor de finaneien van Indie. Hij
gaf een vergelijking met vroegere jaren en
de conjunctuur, die hij daarin meent te zien
voor de komenae jaren, is niet ongunstig. Na
tuurlijk is dit van beteekenis vood' het econo
mise!: peil der Inlandsche bevolking, maar
een precies verband en een preciese voorstel-
ling van de uitwerking van het een op het an-
der is niet vast te stellen. De opbrengst der
landrente is in de laatste tien jaar aanmerke-
lijk gestagende accijnzen, de personeele be-
lasting, de geslacht-belasting zijn eveneens
vooruitgegaan. De inkomstenbelasting achtte
spr. een minder juisten maatstaf. Omtrent de
algemeene welvaart had hij gaarne nauwkeu-
rige gegevens, indien dlat mogelijk ware. Hij.
vroeg dfen minister de mogeiijkheid daarvan
eens te overwegen.
In de Indische regeering had spr. volko
nei vertrouw. n, dat zij de financieele belan-
gen zal behartigen en dat zij de geestelijke
belangen niet zal verwaarloozen.
Vervolgens besprak hij de Krawangsche
bevloeiingswerken, die reeds zoover zijn ge-
vorderd, dat perceelen beschikbaar zullen
worden gesteld voor suiker-industrie. Gaarne
had spr. dienaangaande nadere inlichtingen
over deze werken en de uitgifte der perceelen.
We staam hier voor een1 geheel nieuwen toe-
stand' en daarom wenschte spr. den minister
te vragen of deze bereid is deze zaak door een
commissie te laten bestudeeren.
De critiek op de gouvernementsondernemin-
gen aCh'tte spr. dikwijls zeer overdreven. Het
hebben van deze bedtijven is *an belang voor
Indie, maar natuurlijk brengt het moeilijk-
heden met zich mede.
Tegenwer deze gouvcrnementsbedrijven
staat spr. anders dan tegeinover de overheids-
bedrijven hier te lande. Hij meende dat de
Regeering cte gou vernementsondejr nem ingen
moet bevorderen, hetgeen tot vermeerdering
der welvaart zal bijdragen.
De heer Feber, (R.-K.) besprak de spoor-
wegstaking. Wel degelijk had die z.i. een poli-
tieke strekking, hetgeen hij verdedigde met ci-
t; ten uit de \trgaderingen der stakers. De In
dische Regeering heeft allerminst de staking
geprovoceerd door Semaoen te arrestecren.
Die arrestable, welke verwacht werd was het
teeken voor de staking maar d'aarom kan de
Regeering zich niet aan haar plicht onttrek-
ken.
In het algemeen was spr. het eens met de
heeren Albarda en Lovinck dat de financieele
toestand1 in Indie niet ongunstig is. De crisis
is men daar te boven Spr. keurde het haat-
zaaien der Indische bladen zeer af en kon zich
met het beleid der Regeering vereenigen. Van
reactie bij de Regeering was geen sprake;
misschien wel bij de Europeesche bevolking
in IndiS. Qezegd is <fat <fe Javaansche bevol
king autonomic wenschte maar spr. vreesde
dat de Javaan niet weet( wat dit beteekent.
Over het algemeen werd er goed! bezuinigd
in Indie en de Regeering ging met nadruk
voort om het financieel evenwicht te herstel-
len.
Spr. besprak de corruptie bij de politie en
hij meende dat de oorzaak daarvan hierin
ligt dat er te weinig selectie plaats heeft bij
de uitzending. Een paar Haagsche inbrekers
zijn b.v. in Indie politie-dienaar geworden.
Het was dus niet te verwenderen dat dit mis
liep. De Regeering behoefde zich niet te be-
roepen op offideele stukken, want dat is nu
eenmaal niet voldoende. Een tweede oorzaak
is de onvoldoende controle, gelijk in den
Volksraad ook reeds was betoogd. Het stelsel
dat men volgt is verkeerd. Het tempo van de
ontwikkeling in Indie is te overhaast.
Spreker betoogde verder, diat zwak-
ke karakters gevaar loopen in het stelsel dat
bij de aanvulling der politie heerscht, omdat
de controle te gering is. De schuld voor de
corruptie ligt dus ook bij hen die de kwade
gelegenheid schiepen of niet goed afsloten.
Hij hoopte, d'at de Regeering het zou inzien
en maatregelen nemen ter bestrijding van dit
gevaar.
Over het bestuursbeleid in NSeuw-Guinee
sprekend, vroeg hij de regeering aan missie
en zending zooveel steun te verleenen als mo
gelijk is ter steunvereeniging aan de bevolking
daar deze dreigt uit te sterven.
De heer Scheurer (A.-R.) meende dat de
Regeering het ethisch beginsel moet hooghou-
cten en krachtig tegen ondermijning daarvan
moet opkemen. In tijden van materieelen ood
komen de geestelijlce belangen min of meer in
het gedrang en daarom zij de Regeering meer
dan wit op haar hoede. Gelukkig is het fi-
nancieete vwruitzicht gunstig en is in 1925
een sluitende begrwting te wachten. De Re
geering moet haar eigen gang gaan en niet
wijken voor de verderfelijke socialistische of
communistische stroomingen. Iedere paging
om de Regeering van haar weg af te brengen
moet van den aanvang af worden tegenge
gaan. Niet enkel materieele maar ook geeste-
lijke belangen dient de Regeering te beharti
gen. Juist in Indie zien wij stroomingen opko-
tnen, die de Regeering met groote aandacht
moet beschouwen. Er is een zoeken naar meer
zelfstandigheid, waarin de Regeering niet al-
tijd een vijandige houding der bevolking moet
zien. Dat zoeken moet op verstandige wijze
geschieden. De Regeering moet vooral de
landontginning steunen, opdat de bevolking
economisch sterk kan worden.
De geestelijke stroomigen in Indie mag de
Regeering niet uit het oog verliezen. Vooral
de zending moet de Regeering steunen.
Het is gemakkelijk afbrekende kritiek te
leveren gelijk sompiige leden deden. Moeilii-
ker is het echter de Regeering te helpen in het
zoeken van den goeden weg. De staking bij
de spoorwegen was naar spr.'s oordeel terde-
ge een communistische daad. De bom-aan-
slagen zijn eveneens communistische daden
gevyeest betoogde spr., aan de hand van ver-
schiltende krantenberichten.
De heer Wijnkoop (C.-Fr.) Ik zal u over
het onderzoek wel inlichten.
De heer Scheurer (A.-R.): De heer Wijn
koop schijnt er meer van te weten. (Gelach.)
De aanstelling van Douwes Dekker ate
leerkracht aan een Inlandsche school keurde
spr. zeer af. Uit niets bleek dat Dekker van
meening is veranderd.
De corruptie betreurde spr. zeer. Men kan
ze verklaren, ze verzachten, maar de oorza-
ken dienen te worden wegraiomen. E haper-
d'e iets aan de voorziening van ambtenaren
voor de Staat. De sollicitante moeten niet al-
leen lichamelijk maar ook geestelijk gekeurd
worden. De aanwervingscommissie diende
aansprakelijk te zijn voor de keuze.
Ten slotte verdedigde spr. de scheiding van
kerk en staat in Indie.
De heer Van Boetzelaer van Dubbeldam
(C.-H.) betoogde, dat een betere opleiding
van de ambtenaren noodzakelijk is. Daardoor
zal het gehalte stijgen en het gevaar voor
corruptie vermindereii.
Voorts vroeg spr..den Minister in welke
richting hij de defensie thans dacht te sturcn.
Ook' wenschte hij den1 minister te vragen
wal hij dacht over het artikel van den heer
Sibinga Mulder over de Aug^sstal bij de In
dische administer-tie.
Met den heer Scheurer verschilde hij van
meening- omtrent de erkenning van de onaf-
hankelijke kerken en hij prees de voorzich-
tigheid van den Minister op dit punt.
De heer Van Dijk (R.-K.) achtte ook de be
tere vorming van de ambtenaren noodig, om
de corruptie te voorkofnen.
Vervolgens verdedigde hij een betere be-
pted'ing van kapitaal voor de ondeniemingen
in Indie, speciaal voor landbouw. De Regee
ring zou hierbij meer medewerking kunnen
verleenen, dan thans het geval is.
De heer Wijnkoop (C.-Fr.) betoogde dat
de Regeering de pogingen om de begrooting
sluitend te makein misbruikt om de reactie te
dienen. Het groot kapitaal wordt niet aange-
pakt maar de Inlandsche bevolkng wordt uit-
gebuit. De volkswelvaart gaat achteruit,
meende hij, hetgeen o.a. blijkt uit het suiker-
transport, dat verminderd is.
Uitvoerig betoogde spr., dat de Regeering
o,p alle gebied de reactie dient.
Het communisme is z.i. de grootste bewe-
ging in het Indonesche volk en het werd juist
sterk door de reactie der Regeering. De com-
munisten willen geen excessen; wat er voor-
komt is de schuld der regeering, die de nor-
male ontwikkeling tegengaat. Onjuist is het
te beweren dat communsten de schuldigen
zijn; de verklaringen der politie zijn valsch,
beweerde spr en ctteerde tal van krantenbe
richten.
De vergadering werd1 verdaagd tot heden
een uur.
StfidiTriovms
OVERHEIDSSTEUN AAN BINNEN-
LANDSCHE INDUSTRIEeN.
Zooals bekend heeft de Raad dezer ge-
meente onlangs het verzoek verworpen om
aan de machinefabriek hier ter stede een
su'bsidie toe te kennen, waardoor deze fa-
briek een order die anders naar het bui-
tenland zou gaan zou kunnen uitvoe-
ren.
Dat men ook elders bedenkingen tegen
dergelijke protectie-maatregelen heeft
blijkt wel uit een adres dat de Kamer van
Koophandel te Rotterdam dezer dagen
aan den RotterdamsChen Raad heeft ge-
zonden.
Daarin wordt gezegd:
„De totale capaciteit onzer werven en
fabrieken, toegenomen in aantal en voor
een deel in omvang door oprichting van
nieuwe en uitbreiding van bestaande in-
richtingen in de enkele jaren van hoogcon-
junctuur in en kort na den oorlog, is voor
de tegenwbordige behoefte te groot ge
worden, zoodat het niet mogelijk blijkt op
den ouden voet concurreerend te blijven
werken. Deze omstandigiheid houdt, om
ons tot de werven te bepalen, ten nauwste
verband met het voor het tegenwoordige
scheepvaartverkeer te veel aan scheeps-
ruimte. Het gevolg ligt voor de hand, of
men het zien wil of niet. Vele der reeds
voor den oorlog bestaande werven moe
ten, indien zij, aangelokt door tijdelijk te
behalen hooge winsten, het bedrijf on-
evenredig hebben uitgebreid, weer tot in-
krimping overgaan. Vele der in den oorlog
opgezette ondenieminkjes, die zuchten on-
der de hooge oprichtingskosten waarop
toen niet gelet werd, zullen hun poorter-
moeten sluiten. Slechts zij zullen kunnen
blijven, wier bestaan op gezonde econo-
mische basis berust en voor wie de concur-
rentie, ook wat de arbeidsvoorwaarden be-
treft, niet door overheidsinaatregelen be-
moeilijkt wordt. Het gevolg van deze in-
krimping is uiteraard vermindering der
werkgelegenheid in die bedrijven en dus
voor een deel afvloeiing van werkkrachten
van bedrijven die onder gunstiger omstan-
digheden verkeeren, voor een ander deel
werkloosiheid. De overheid, voor dit euvel
terecht beducht, heeft nu in den la,atsten
tijd meermalen een weg ingeslagen waarte-
gen de Kamer meent haar stern te moeten
verheffen. Men tracht de gevolgen van het
kwaad te keeren, maar. laat het kwaad
voortbestaan. Men dient den zieke morfine
toe of, om een ander beeld te gebruiken,
men plaatst een emmer onder een lekkende
kraan.
Het adres herinnert dan aan den steun
aan Allan gegeven teneinde deze de fabri-
cage van tramwagens te kunnen opdragen
en aan de bijdrage voor de sdheepsbouw-
werf „De Nieuwe Waterweg" om een bui-
tenlandsche order te kunnen bemachtigen
en tipt dan verder aan dat de agenda der
gemeenteraadszitting van Donderdag
weer een dergelijk voorstel bevat.
Het doel, zegt het adres dan verder, is in
alle gevallen hetzelfde. Voorkoming van
het (niettemin onafwendbare) gevolg, ont
staan door het, mede door de schijnwel-
vaart in de na-oorlogsjaren verwekte te-
veel aan aanbod bij verminderde vraag.
Dat gevolg is; opheffing van oorlogsin-
dustrieen, inkrimping van ondernemingen
binnen voor d'en tijd normale grenzen, af
vloeiing van werklieden naar andere be
drijven, werkloosheid voor die werklieden
die elders geen emplooi vinden. De verde-
diging van de overheidsdaad luid't naar de
eene zijde, die het allermeest onder de
werkloosiheid lijdt: voorkoming dat nog
meer arbeiders zonder werk komen; naar
de andere zijde (aan welke hardheid wel
wordt verweten, omdat zij het nut van den
maatregel niet ziet): het bekende rekeri-
sommetje: „Wij gaven een zeker bedrag uit
de algemeene kas, maar wij sparen daar-
mede een grooter bedrag, daar wij, indien
de bestelling buiten het land ging, een
aantal werklieden, die thans gedurende
den bouw werk vinden, zouden moeten
ondersteunen en het bedrag aan steun de
som, die wij nu geven, te boven gaat."
Deze redeneering is fout.
Zij ziet voorbij dat het beleid van de
overheid zich moet richten langs groote
lijnen en dat men er voor waken moet ge
vallen, die teekenen des tijds zijn, aan te
zien voor op zichzelf staande uitzonderin-
gen. Want als zoodanig moet de overheid
de enkele tot nu toe voorgekomen gevallen
wel hebben beschouwd, toen zij haar be-
sluit nam. Wij kunnen niet veronderstellen
dat deze vorm van steunverleening aan in-
dustrieele ondernemingen bedoeld is als
deel van toekomstig beleid van de regee
ring van land en stad. Dan echter is tevens
over het hoofd gezien, dat de eene aan-
vraag de andere moet volgende eene on-
derneming op den duur niet kan«achter-
blijven op een weg, dien zij zelve nooit zou
hebben ingeslagen als een ander niet d'aar-
heen was gebracht. De billijkheid gebiedt
om d'en een den steun niet te weigeren,
dien men den ander geeft. Dan zal steeds
de overheid moeten bijpassen, omdat an
ders met hetzelfde rekensommetje de drei-
gende werkloosheid van heel arbeidend
Nederland kan worden bewezen. De prik-
kel om economisch te werken verdwijnt;
het streven om een bestelling te verkrijgen,
hetzij voor Nederlandsche, hetzij voor bui-
tenlandsche rekening, op grond van de
uitmuntendheid van het fabrikaat een
streven waardoor de nationale nijverheid
verhoogd wordt vermindert in kracht,
nu die bestellingen gemakkelijker worden
verworven door den lageren prijs waar-
voor, dank zij geld uit de Nederlandsche
publieke kas, kan worden ingesdhreven.
De overheid moet voorbij hebben gezien
dat steunverleening, als deze niet tot enke
le gevallen kan blijven bepaald, zich uit-
breidt als een vetvlek. En dientengevolge
blijkt zij evenmin te hebben bedacht dat
men in het buitenland tegenover dergelijke
maatregelen van de zijde der Nederland
sche overheid ook niet geheel machteloos
staat. Er zijn zoovele mogelijkheden van
represailles, dat wij die hier niet behoeven
op te noemen.
Moet nu, bij steun aan buitenlandscbe
ondernemingen door de overheid van haar
land, de Nederlandsche overheid de con-
sequentie doortrekken tot in het ridicule?
Is zij bovendien zelfs in staat de aamvra-
gen van dezen aard, die haar bereiken, te
beoordeelen? Kan haar blijken en is zij
daartoe voldoende ingewijd of de prijsop-
gaven van buitenlandsche concurreerende
maatschappijen, die haar worden voorge-
legd, reeel zijn? Staat het vast dat niet uit-
voering van het te subsidieeren werk ten-
gevolge zou hebben dat al de voor de uit-
voering noodige werklieden gedurende
den geheelen voor de uitvoering noodigen
tijd werkloos zouden zijn? Is het reken
sommetje het eenige riahtsnoer voor over-
heidsorganen? Ligt het wellicht niet op
hun weg om, behalve de vraag of het aan
een onderneming te verleenen subsidie
kleiner is dan het bedrag aan werkloozen-
steun, nog andere vragen te stellen, zoo
bijvoorbeeld de vraag of het gewensoht is
bij het bestaande teveel aan scheepsruimte
het den buitenlandschen reeder mogelijk te
maken door den, dank zij steun met Neder-
landsc'h geld, geringeren koopprijs van zijn
schip, den Nederlandschen reeders de con
currence nog zwaarder te maken? Wij we
ten het niet, maar wagen het te betwijfelen
of bij de gevallen, die tot dusver aan de
orde zijn geweest, de consequenties van
den maatregel zijn overzien.
Onze Kamer heeft het daarom haar
plicht geacht uwe vergadering met de be
denkingen, die zij tegen dat beleid heeft,
in kennis te stellen.
De moeilijke omstand'igheden, waarin
een deel der Nederlandsche nijverheid zich
bevindt, zijn het gevolg van tweeerlei oor-
zaken: le. De algemeene malaise in Euro-
pa door kapitaalvernietiging gedurende
den oorlog, en door belemmering van ka-
pitaalvorming na den oorlog, door andere
landen teweeggebracht: 2o. de mindere
Konkurrenzfahigkeit van Nederland in ver
gelijking tot naburige landen.
De overheid, zich bepalende tot ver-
zachting van cevolgen alleen, schiet in
haar taak te'kort en blijkt weldra onmach-
tig om aan de steeds nieuw optredende en
steeds andere gevolgen grenzen te stellen.
Mitsdien is de eenige weg dien zij met
kans op welslagen kan inslaan het wegne-
men der oorzaken voor zooveel dit in
haar macht staat en het niet tegenwerken
van het herstel van het natuurlijk even
wicht der economische krachten, dat reeds
belemmerd wordt door de vele voorsChrif-
ten, waaraan de nijverheid zich gebonden
ziet. Dit herstel zou ontegenzeggelijk nog
verder worden tegengewerkt indien maat
regelen als deze incicienteele subsidies het
kwaad blijven verbloemen, dat uit het ont-
breken van dit evenwicht voortvloeit.
TDe conclusie uit bovenstaande beschou
wingen lifd: voor d'e hand„Wij weten
niet welke de scheepbouwmaatsdhappij is
aan welke de verrassing van een subsidie
wordt bereid, de agenda duidt haar niet
nader aan en het ligt buiten de bevoegd-
heid van onze Kamer te beoordeelen of
een alleen formeele naleving van art. 44 der
Gemeentewet met de bedoeling des wetge-
vers heeft gestrookt. Voor ons betoog doet
dit er evenwel ook niet toe. Subsidieverlee-
ning in algemeenen vorm aChtten wij een
fout die, alien tegenwerping van doctrinai-
risme ten spijt, zich zelf zal wreken.
De Kamer verzoekt derhalve den ge-
meenteraad zijn goedkeuring aan het reeds
aangestipte voorstel te onthouden".
Gfmeng,(" nieuws
HET NEDERLANDSCHE PERS-
MUSEUM.
Heden was boven den ingang van het Ou-
de-Korenmetershuis op den N. Z. Kolk te
Amstemdam de driekleur uitgehangen. Het
gebouwtje dat een paar jaar ongebruikt had
gestaan werd heden officieel in gebruik ge-
nomen door d'e Stichting „Het Nederlandsche
Persmuseum. De opening had met eenige
plechtigheid! plaats. Tegen elf uur waren in
het tentoonstellingszaaitje van dit oude ge-
bouw dte burgemeester de heer W. de Vlugt,
wethouders, directeuren van dagbladen, jour-
nalisten en eenige belangstellenden in deze
stichting.
De voorzitter de heer D. Kouwenaar heet-
te hen alien- welkom in het bijzonder de bur
gemeester en de voorzitter van den Ned. Jour-
nalisten Kring, den heer D. Hans om hem
tevens geluk te wenschen met het jubileum
van den Ned. Journalisten Kring die juist
voor 40 jaar werd opgericht. Als herinnering
aan dit feit werd' een oorkonde onthuld ver-
vaardigd door den sierkunstenaar Chris van
Geel. Alvorens het woord te geven aan den
burgemeester voor het officieele openings-
woord deelde de voorzitter nog het een en an
der mede uit de geschiedenis van de stichting.
Het woord was vervolgens aan den burge
meester den heer W.de Vlugt die met eenige
toepaselijke woorder. het museum voor ge-
opend' verklaarde. 'De heer J. W. Enschede
gaf vervolgens een toelichting op de tentoon-
stelling die thans in het gebouwtje wordt ge-
houden en welke bedoelt te zijn een overzicht
van de ontwikkeling van het dagblad vanal
de 17e eeuw tot op dezen dag.
Nadat dfe heer D. Hans het bestuur had
gelukgewenscht met haar nieuwe huis be-
zichtigden de aanwezigen de tehtoonstelling,
Onder de tentoongestelde bladen zijn zeer
merkwaardige exemplaren uit de zeventiende
en achttiende eeuw. Zoo ligt er o.m. het oud-
ste exemplaren van de „Haerlemsche Cou-
rant"', die thans nog bestaat onder den naam
van Qprechte Haarlemsche Courant, en wel
is het oudste dagblad van de geheele wereld,
Tijdens de Fransche overheersching werden
de dagbladen uitgegeven in twee talen en uit
het tentoongestelde blijkt dat reeds voor dien
tijd volksbladen werden uitgegeven- met zeer
marquante titels als: De politieke Kruier",
enz. Wat de 19e eeuw betreft zijn er tentoon-
gesteld de eerste nummers van onze tegen-
woordi-ge groote dagbladen. De tentoonstel-
ling word't opgeluisterd' door tal van portret-
ten van bekende mannen uit het „courantiers-
vak".
Ter gelegenheid van het feest van den NW.
Journalisten Kring is ook een deel van de
tentoonstellingsruimte aan die Vereeniging
gewijd.
DE FILM'KEURINC IN -HET ZIJ IDEM
In de gister te Eindhoven gehouden ver
gadering van de Vereeniging van Noordbra-
bantsdhe en- Li-mburgsche Gemeen'ten- voor ge-
meenschappelijke FiTmk'euring in 'het Zuiden,
werd besloten, naar aanleiding van- een ver
zoek van ieen zes-tal fi'lirihuurkan-to-ren, nl
Poilygo-on te Haarlem, Emeiika, Universal,
Meteo-r, Pa.lhe Frere® en- 'Nbrdisk, alle te
Amsterdam, 10m -hanigende Iiet conflict met
den Nfederlandschen Bioscoopbo-nd, it'oe te il'a-
ten de ve-rtooning van de films, goedgekeurd
door de Vetreeni-ging „Voor Eer en Deugd",
of wel als goedgekeurd vermeld in het weelt-
bla-d „Tooneel en Blioscoop", een en ander
met inachtneming eventuedl, van de voorge-
schreven co-upures.
He! hoofdbestuur van dien 'Ntederlandlsdhen
Bi-oseoopbondl deelt ons made, dat het door
de Vereeniging van No-ordbraban-tsdie Ge
meen'ten voor gemeensdha-ppelijke Filmta.
ring -i-n het Zu-iden te 'Eindhoven geinomlen
besluit, hem geeni aanlei-di-ng heeft jgegeven de
aa-ngekondiigde stopzetting van -de f-ilimleve.
rilng a-an de gemeanten-, die bij' deze Vereeni
ging zijn aangesloren, op ite heffeni, aan-ge-
zien, naar -het joordeel vani het 'Hoofdbestuur
de oil-die toestan-d' niet' gehandhaiafd1 is geble-
ven. Het verzoek, diat een 6-tal filmverhura'-
'kantaren bij het 'bestuur -dier mieergenoemdle
Zui-deiliijke Vereeniging is inigedten-d, is, naar
het Hoofdbesiluur verder mededeelt, in strijd
met de door den1 Bond genomien 'besluiten en
het Ho-ofdbestuur zal' deze 6 leden overeen-
ko-mstig het bepaaJde in dd statuten van dten
N-ederla.nd'schen Bi-oscoopbcnd: iter verant-
woordling roepen.
Intu-sschen is iaan dd fillmverhuuricani'lofen
en de betro-kken exp-loilf'an'ten in het Zuidlen
medegedieeld, dlat geen Mimls in de bij boven-
gen'oemde VeTeeni-ginlg a-angeslotem gemeeti-
ten m-ogen wo-rdlen vertoond, met uitzondb-
ring van; de gemleenten Bergen op Zoom,
Waalwijk, Hoens'biroek en B'runssum, wier
burgemeesters verUaard hebben- -alii die oude
benalfnigen' te handhaven.
HET DRAMA TE VALKENSWAARD.
Het „Huisgezin" verneemt, d'at de heer Mr.
van Haastert, advocaa-t-procureur te Eind-hi-
ven, door den Raad van Discipline bij de
Bossche Rechtbank voor den tijd van zes
maanden geschorst is.
Deze schorsing houdt verband met de ge-
ruchtmakende onthullingen te zijnen opzich-
te d'oor de beide beklaagd-en in de Vaikens-
waardsche strafzaak gedaan.
DE MOORD TE ETTEN.
De strafzaak tegen de daders van de
moord' te Etten komt 25 Februari in behande-
ling voor dte Bredasche Rechtbank.
ZEDENMISDRIJF?
De „vader" van het Doorgangshuis voor
verwaarloosde arme kinderen te Bussem is ge-
arresteerd- in verband met het niet nader aan
te duiden handelingen met minderjarigen.
DE KINDERMOORD TE ZAN1DVOORT.
E>e Duitsche d'ienstbode d-ie verdacht wordt
van de kindermoord te Zandvoort gepleegd is
naar de gevangenis te Haarlem overgebracht
Zij is twee weken te Zandvoort vastgehouden.
AUTOBUS IN BRAND.
Gistermiddag geraakte een der autobus-
sen van den d-ienst op -Groesbeek vl-ak bij die
plaats in brand.
De inzittenden konden rich bijtijds in vei-
ligheid brengen. De wagen-, die verzekerd
was, brandde geheel uit.
DE DOMTOREN AFGEMIJND.
In de raadsvergadering van- Utrecht hid
de voorzitter in een razend- tempo de verdere
posted af.
Plotseling roept de heer Lambeck: „Miju.
De Voorzitter, die ziet dat hij- juist is bij
den post „hers:telling van den Domtoren"IJ
heeft'm, den Domtoren. (Luid- gelach.)-
HOOGE PACHTPRIJZEN.
Uit Ter Apel wordt gemeld':
Ofschoon zoowel de Friesche als de Gro-
ningsche boer klaagt over te lage opbrengst
van zijn bedrijf, blijven de paehtprijzen toch
bizonder h-oog. In de nieuwe Veenkolonie te
Weerdingermond werd een boeranplaats met
cremengd bedrijf verpacht voor 180.per
H.A.
-CREDITEUREN W. H. BROEKHUIS.
Men verzoekt ons opname van het vol-
gende:
Het Wkeeblad „Hande!sbelangen" Vuit-£ive
Van der Graaf Co.), van deze week, bevat
de crediteurenlijst in het faillissement W. H.
Broekhuis.
De schulden bedragen totaal de som van
2.488.095.90 J
Buitenland
DE IN BELG'Ie GEVANGEN DUITSCHE
SABOTEURS.
Die Belgische minister van Justitie heeft
aan deni adlvocaat Grintm te Essen medege-
deeld, dat de D-uitschers, die door een Belgi-
schen krij'gsraad wegens sabotage zijn ver-
oordeel d en- in Leuven gevangen zitten voor-
taa-n als politieke misda-digers b-eschouwd
zullen warden, terwijl zij tot nu toe als ge-
wone misdadigers werden bchandeld.
DE BERGDOLL-ZAAK,
Van Am-erikaansche rij-die is herhaaldelijk
bij de Duitsche Rijksregeering aangedrongen,
op de invrijhei-dsstelling van den wegens den
overval op dien Ameri-kaanschen deserteur
\hX>l
