AlkmaarschB Gourant
Brief uit Indid.
Vraag en Aanbod.
N.V. Boek- en Kandelsdrukkerij
v,h. Hems, COSTER ZOON,
Voordam G 9. ALKMAAR.
Zaterdag 23 Februari.
Het wegenvraatstak
In Noord-Holland.
Huishondeliyk kwartet.
het vervaardigen van ALLE
Drukwerken,
het plaatsen van advertentlen
in alle bladen,
het leveren van alle Binnen-
en Buitenlandsche Boeken.
het leveren van abonnemen-
ten op alle Binnen en Buiten
landsche bladen.
No. 40 1924
Honderd Zes en Twintlgste Jaargang.
burgemeester en wethouders
van ALKMAAR brengen ter -algemeene ken-
nisdat in het Gemeenteblad van Alkmaar No.
874, is opigenomen het besluit van den Raad
dier gemeenie van 23 Januari 1924, waarbij
is vast'gesteld eene
Vercrdening tot wijziging der ver-ordening
bevattende het tarief en de voorwaarden voor
de levering van dectrischen stroom door hei
Gemeentelijk Electrisehe bed-rijf. Deze veror
dening is heden afgekondigd en gedurende
drie maanden ter gemeente-secretarie ter le-
ziirigi gd'.egd en aldaar legem baaling van
0.10 in druk verkrijgbaar.
Alkmaar, 22 Febr. 1924.
Burgemeester en Wethouders voomoemd,
WEN1DELAAR, Burgemeester.
A. KOELMA, Secretaris.
De kansen op uitvoering der plannen:
Op voorstel van den heer De Miranda zul-
len gedeputeerde state© aan de staten ter
vastsiellmg aanbieden een nader overwogen
yegenplan met begrooting van kosten en wij-
zc van financiering. Dan z,al ook het vraag-
stuk van extra bijdrage door nieuwe belasting-
plichtigen nader onder het oog kunnen wor-
den gezien.
Thans is om geen stagnatie te veroorzaken
alvast besioten tot overneming bij de provin-
de van den Zaanlandsciien communicatieweg
en tot hefiing in die streek van een extra om
slag over grondea en gebouwen tot een be
d-rag van 16620 per jaar. Maar als de wij-
ze van financieering in het algemeen wordt
beslist zal ook op deze heffing nog kunnen
worden teruggekomen. Bij de toelichting van
zijn voorstel plaatste ook de heer De Miran
da zich op dit standpunt. Laat ons hopen,
dat nog tijdig aldus geschiede.
Anders zal gewis zeer binnenkort een groot
deel der eigend-o-mmen van Amsterdam tot
Enlkhuizen langs de Zes-steden-wegen vol-
gen, bij' gelegenheid der overbrenging ook
van die wegen in beheer en onderhoud van
de provincie. Dat die overbrenging dient te
gesohieden is wel buiten kijf. Deze wegen zijn
buitengewoon slecht en aan het college .van
de Zes Steden ontbreken de noodige middeien
voor deugdelijk herstel en onderhoud.
Reeds vermeldde ik welke prim aire wegen
de hoofdingenicur-dir&teur van; de provincia-
len waterstaat zich heeft gedacht Aan de
ui-tnoodiging bij motie-De Miranda, om een
zoovcel mo-geT'k definitief plan aan te bieden,
zal nu wel spoedig worden gevolg gegeven.
want de gedeputeerde Hendrix, aan wiens af-
dceiing voornameliik deze zaken worden be-
handeld, is een voortvarend man. Het is ook
drirrmd! noodzakelijk, want de slechte toe-
stand der wegen en het toenemende zware
verkeer maken uitvoering van plannen hoogst
urgent. Het zal niet mogen gebeuren, dat het
geruimen tijd1 bij het ma-ken van mooie plan
nen blijft, zooals het zioh laat aanzien dat
met de kanaalplan-nen voor Noorhollands
Noorderkwartier helaas wel eens het geval
zou kunnen zijn.
Het sh fordid Bosman stelde in de staten-
vergadering voor, om, evenals met deze ka
naalplanren is geschied, een commissie te be-
noemen, bestaande uit vertegenwoord'igers van
bestuurslichamen, handel en bedrijf, die een
wepenolan zou ontwerpen. 'Gedeputeerde sta
ten vreesden hiervan echter te groote vertra-
pig.
Wel yerklaarden zij zich bereid met belang
hebbenden zooveel mogelijk voeling te houden
Het voorstel-Bosman werd hierop door de
staten met groote meerderheid verworpen. La-
ten gemeentebesturen, waterschapsbesturen,
kamers van koophandel en anderen het zich
nu i-ntusschen voor gezegd houden, dat zij
goed zullen doen hun wenschen ten allerspoe-
dii-gste aan .gedeputeerde staten bekend te ma
ken.
Hunmerzijds zullen trouwens gedeputeerde
staten dienen te overwegen op welke wijze
aan belanghebbenden gelegenheid zal worden
gegeven bezwaren in te brengen, hetzij voor
violate!!ing van het algemeerue plan door de
staten, hetzij telkens als tot uitvoering van
eenig onderdeet wordt overgegaan.
Een commissie uit de Zaansfche gemeente
besturen brach-t nog juist voor de ge'houden
statenvergaderingen haar bezwaren in tegen
promotie van den geheelen Zaanlandsciien
commrnicatieweg tot primairm weg. Door de
geheele Zaanstreek tot aan Krommenie moet
voigens de commissie een geheel nieuwe wieg
worden aangelegd „vlak naast en beoosien
den spoorweg AmsterdamUitgeest". Naar
de commissie m.i. terecht opmerkt kan
dan, ook door de Zaanstreekbewoners een
meer practisch gebruik van den weg worden
gemaakt. In het belang van de Zaanstreek,
van Alkmaar en Amsterdam, verdient dunkt
mij dit plan emstige overweging.
Zoo is er meer. „De Streek" van Hoiorn
naar Enkhuizen word't voor primairen weg
niet geschikt geoordeeld. Belanghebbenden
dienen ook zelf hieraan eens aandlacht te wij.-
deni Wordt deze weg niet tot primairen weg
verheven, dan zal hij niottemin naar de pro
vincie. moaten overgaam, everaalS nu reed® ten
aanzien van den Zaanlandsdien communica
tieweg is besioten. Het college van de Zes
steden is n.l. evenmin als de vennootschap,
die den communicatieweg beheerde, financieel
verder in staat voor het onderhoud van zijn
wegen, die er verschrikbelijk slecht bij liggen,
zorg te dragen. Maar voor zoover onder pro-
vinciaal beiheer die wegen secundaire wegen
zullen zijn zal aan bijdrage door belendende
eigendommen zeker wel niet zijn te ontkomen.
Dat is uit redevoerigen in de statenvergade
ringen wel duidelijk geworden.
En ook ten opzichte van andere wegen zul
len belanghebbenden, hun oogen en ooren den
kost moeten geven en ijverig voor hun belan-
gen beh ooren op te komen.
11c acht het wel mogelijk, dat nog dit jaar
de staten het plan vas'tstellen. Vervolgtns zal
dan teikens opnieuw tot uitvoering vdn een
eerste gedieelte besioten en daarmede aange-
vangen kunnen worden.
De Zaanlandsche communicatieweg (aan-
stonds wellicht de weg langs de Zaan) en de
ZaMteden wegen zouden in den oorspronke-
lljken gedachtengang van den provindalen
waterstaat wel het eerst aan de beurt moe
ten kemen, omJdat da toestand van deze we
gen vrijwel onhoudbaar is. Maar andere we
gen zullen spoedig moeten volgen.
Een groot bijkemstig belang is ook gele-
igtn, in het hier aanwezige prachtige middel
voor prcductieve werkverschaffing.
Laat ons hopen en vertrouwen, dat, met
ruimen blik, in eendrachtige samenwerking
en zander bepaalde groepen te zeer extra te
gaan belasten, de grootsche plannen betrek-
kelijk spoedig verwezenlijkt mogen worden;
dat de welvaart in onze provinae als gevolg
daarvan belangrijk moge worden verhooga,
zoodat de enorme kosten, welke zeker met uit-
veering gemoeid,zullen gaan, eenmaal zullen
blijken nuttig te'zijn besteed.
Purmerend. D. KOOIMAN.
XVI.
V66R- EN ACHTERUITZICHT.
Bet jaar, diat achter ons l'igt, werd, ook
voor Indie, beheer&ht door financieele zorgen
in de eerste plaats. Wat met zich meebracht,
dat het steric- materfeele tinitje, waaraan die
samenleving hier mank gaat, aog wat extra
wcrd aangedikt. Voor den kolonast, tot welke
groep hij ook behooren moge, bracht 1923
een vermmdering van inkomea, wat vcor so:m-
migen' een aanleiding was om hun uitgaven
naar rato te besnceien, voor vele andteren
daarai tegen een reden om de verzenen tegen
de priikkels te slaan en zi-dh te gedragen alsot
„tout est pour le mieux dans le meilleur des
mondes".
De Indi'sche staat als geheel heeft het voor-
beeld zijner onderdanen zoo trouw mogelijk
gevolgd Ook het gouvermement heeft eener-
zijd® getracht de met veel ophef aangekondig-
de „bezuiniging a ouilramce tot een kloppand
einide te brengen; aan den anderen; kanit daar-
entegen ging men voort met het urtgooien van.
heusahe kabeljauwen om denkbeeldige spie-
ringen te vangen.
Menig huisvader, die er slapelooze nach-
ten en echtelij'ke twisten voor over had om
het evcnwicht in z'n gescliokt budget te her-
stdlen, zal onmiddellijk toegeven,, dat er nog
heel wat meer beleid! toe ©codig is am de tin-
gewikkelde staatsmachine zuiniger te doen
loopen zonder haar stop te zet'ten. Daarbij
werden vaak vitale belangeni aangetast cn
kwamcn noodzakelijke wcrken in den, busdiel
desiderata terecht De bezuiniginigs-moesson
was- over het algemeen laag-bij-de-grondsch
vele nederige struilcjes werden ontworteld1,
vele hooge boomen vingen bijsa geen wind,
meesta'l doordat zij zich in de luwte van een
nog hoogeren boom hadden weten te 'bergen.
Ofsclioon ingrijpend, is de opruiming niet
gtrondig geweei't. Met konijtiachtige vrucht-
baarheid hebben de ambtien'aren1 zich in tien
jaar tijd weten tc verdubbelen tot die garde
van hond'erd-d'uizend, die ze nu vormen. En
vel'e zijn de kantoorholen ien bureaucratische
sluiipgangen waarin zij zich tijdbrs de oprui
ming een winierslaapje permitteaon, tot de
"bui voorbii z"! znn. Zood'at bij vele departe
rn enten d nst stroever dan ooiit marcheert.
Hiero men voorzeber liet grapje van
dteu geestiryard mogen toepassen, die bc-
woerde: „Al's een' baboe de boirden in een
uur wascht,. dan doen twee baboe's er
twee uur over"
Verschitlende der geentanieerdo staatsbe-
drijven 1 donk aan rijist, steenkolto en- hotels
blekm cVen zoovcle bod'eml'oozc putt-en
voor belastinggeld. Dp eischen van den fiscus
weiden steed's aanmatigender. D?'ariegcn-
over is dfe verzekering van den vice-president
van den Raad van Indie een sell,rale troost
Hij vertiplt cms n-1 d'at men in Holland niog
meer betaalt, in Den Haag b,.v. 35 pet. aan
inkomstenbelltsting Het is du® nog niet 'zoo
rrg Of zooals de beut te^en d'en geffangene
zei: ..Wees blij, dat j'e nog niet ontho-ofd
wordt ook!"
Men' heeft ijier ook h'et middeifeeuWsche in-
sf' tiiut van de gijzeling voor .bel'astingschul-
den ingevoCrd, waardoor al verscheiden'
vrije burgers van een vrij land achter slot en
grendel dwaa'lden. De parti'oul'ierc bedrijven,'
waarvan Indie het hebben moet, cultures -en
olie, klagen stem en been over de vordbriti-
der overheid- en de weinige medewerkinig,
dl'te daar o>ndlerzijde tegenover staat Niettc-
min werken' zij er zich bovenop De, heer Helf-
ferich, een der economische voo-rmiannen, ver-
klaarde: „Ik geloof dat in nog geen, enkel
iaar zulke groote' hoeveelhedm bij: de sluitfng
wn het jaar vo-orui't verko-cht waren als nu,
bii het eindiigen' van 1923, voor het jaar
1924. BMeander geldt dit voor suiker, thee
cn rubber".
Wetenschaippelijk was het afgeloop'en jaar
belangrijk door de opening van Malabar-
Rad'o cn van, de Bosscha-s'ierrewJchl, over
welke inste'llmgen ik u reeds eerdier schreef
Slechfs een soo-rt handel bloeide weli!g:
de windlhandel. Zij mankle d-n ook taiWjke
slachtoffers en"veroorzp,akte heel wat sehan-
daifn d'aarin geevemaard, zoo niet voorbijige-
strecfd door de pol-itie-retour-commissie- en
pp ripre f-orruntie-affa'res. Hefgeeir - weer be-
wijst, d'at, waar wlj op. cul1! ureal en- ideeel
geb'ed genoegen plegen te nemen met afvak
korstjes yan de tafel der rijken:, i.-c. het Oudte
Westen. wij ons, op moreel en speciaal immo-
nppii ppbird rro% laten 'gezeggen en daarin
reeds een henijdenswaardige virtu osiMt he
re'let hebben.
..inlandsche bewegin:g" deed1 zi-ch in
'23 niet van haar prettigs'e zijde kennm: zij
stond in het feekm van spooirwegstaking en
bommenwernerij, terwijl zachfkens pogingm
werden gedaan om hier een slap surrogaat
wan de ..Swaraj", d'e Britsch-Ind'ische noni-
eooperation, te imporfeer-en. walk artikel, bij
de overgroote meerderheid d'°r 1 ovale inheem-
schen weincg aftrek vond. Nia den ondiervon-
den ^e^rrislag speelt dte ComTnunisfsche Par-
tii tifdfeliik eni met groot succes de rof van die
Schoone Slaapster Wie weet of Prins Sema-
oen haar niet met of zonder regeerilngssub-
sidlie komt wekkm?
Toch, om biffijk te wezen. most erkend,
dat die repeering reedS een. aardiige opruiming
heeft gehordm in den zwaar verethiiekfen- in
verhwofhekecrd'en inboedel, die een vorig be-
wird' haar na'l'iet.
Wat mo^cn wij nu -honen van die toekomst
in het a1;"emeen. van- het iaar 1024 im het bii>-
zondMr? Hal.en' wii daiartee atkereerst weer
en m'tsnraak ai"n van den hieep Freiih'ng. dien
reeds ©"ooemdm vice-president van .den R v
N.-I. ,.Ik zou het, verklaart dieza, voor ^jen
UPuverneur-Oeaeraaii, in tamacMng geno-
men de financieele omstandligheden, waaron-
acr hij het bestuur aanvaara heeft, reeds een
aammerkeiijk succes achten, wamneer hdj- voor
1925 een Idoppende begrooting zal weten te
bereken". Gezien de tot noguoa berekite re-
eukatcn, doen we er in stolte een gebedje
bij,: „En reken d'uitkomst met, maar tel het
doel alleen!"
In het volgend jaar zal een. aanvang war
den gemaakt met de deccnifcralisatie van- het
bestuur, teneinde nog meer! soepelheid
te verkrijgtn. Allereerst zal' worden ingericlit
cen provincie West-Java, met daarbmnen aur
tonome Regentsch-appeni.
Door de bestuurshervorminig, verklaart de
regieeringscommisaris mr. Cohen, wordt aan
dc bevoiKing in al haar lage% meer recht-
streeks en daadwerkelijk een groot aandied
gegeven in het bestuur van de plaatselijlke
geineenscbappen, waarin ze haar stem lean
doen hooren en uiting geven aan al wat leeft
en in haar woelt Daardoor zal liet mogeiijlk
wezcn, dat de Staten-Gencraal zich in hoofct
zaak bepakn tot de groote liijnien van het In
di'sche Regeerin'gsbeleid, en alles, wat van
meer plaauselijk belang is, uiisluitend' behan-
deling vindt in de locale lidiamen, provjaci-
ale en regentschapsraden.
In het komendb jaar zal- ons ee© Recht-
hoogeschool worden opgedrongien, waarom
niemaid gevraagd heeft en waaraan nu niet
bepaald behoef,<e bestaat. Men ga maar eens
na, hocvecl jcrnge meesters in de rcchten' hun
capaciteiten en opleidmg in een- minderwaar-
'dige belrekking vcrdcaa. In afwacliting dier
totstand'koming van dit idstituut vechten- Ban
doeng en Batavia ouder gewoonte om -de vette
bluff Hopeliifc komt er dus nog ee© tijd waar-
m we ens elk oen lijf-ad'vocaat kunnen aanime-
ten Wat zal, de wet dan verleracht worden
Middelcrwijl zal onze eerste inetelling van
hooger ondteiwijs, de Tcclinische, in 1924
haar eerste discipelcn aflevercn en stuurt ten
behoeve dezer Ind'ische „gelijikwaard|jgen",
waaraan z-oo'n geweldtigc behoef'tc bestond,
brandbr'even aan al-le mogelijke geweSlelijlke-
en geiheen'Ieraden, mat beleefd verzoek de
jon-gelui een' kans te geven. Nogail! beschei-
d: n, diat ze niet om den voorrang vraagt. Of-
schoon het resultaat wel hetzeifclie blijlft: er
is een overclomplect van ervarcn krachtcn, die
niet eens plaats kunnen vimdien
Een groo-tische o-pzet, waiaraan dit jaar de
cerstie hand zal word-env gelegd! is het Hoog-
ovenbedrijf voor Borneo, dat gieweklige
perapect'even open't en waaraan de geesteliijke
vadcr. ir. Van dier Waerden, wel eens plezier
zou kunnen beleven, vooral, omdat het niet
een skate- maar een gemengdi bedrijf zal
worden, waarbij het particuliere aandieel een
zaakkundige en commerciecl? opzet doet ve©
wachten.
Waar, zooals gezegd, de cultures den weg
nasr de beterschap gevonden hebben, em m]
nog steeds de'kurk vormen., waarop Indie
drijft, is er rede© om' de toekemst met gem-a-
tiigd optimisime tegemcet te zien. Maar vooral
gematigdi, on ten zeers'te getemperd door
den wijzen raad, d'ien generaal Wood, gou.ver-
neur d'er Philipoijne©, hier als d'ankbetuigimg
voor de harfelijlce ontvangst Iheeft achtergela-
ten. Denk erom. verklaarde hij: bij het eerst-
volgend conflict in den Pacific zal alleen een,
go-xi verdedli'gbaar Indie vrij blijven van1 een
bczetting door een der oorlo-gvoerende par-
ti'en, Fn met soldateske rondborsitigheid
voegde hij er aan toe, diat ©a afloeip dier ba-
zitting d'e ko'enien als pand zouden worden
gehoudm voor de betalmg d'er kosten De uit-
snraak te niet dliplomatiek-beleefd, maar zeer
duidelijktot non-toe hebben we bii dbzeni wij-
wri raad niets beters weten' te doen: dan te
lache© als de berudhfe boer, die de berudh'te
kiespijn heeft Eti ondbrwijl de fcoorde© van
de beurs waaruit d'e veTdediig'n'pismidldelten-
moeten komen. nog eens extea stijf aange-
haMd!
Fr besteaf een afgezaagdte vergelii;lking, die
b»wert. dat de defensiebegrooting gel'ijlk staat
fvn assiurautienoFg Maar bust omdat d:e
bceidsmraak zoo vaak wordt aangehiaald, zal
7" toch wel een kern van waarheid bevattm
dte tot nadenke© stemt!
Rnnddenn-TISKOOT,
VI.
De electro-tedmiicus zall1 verklaren waarom
tegenwoordig het dectrisch liciht 'goedkooper
is dam het giaslidit, terwijl toch de electri
sehe verwarming" belangrijk duurder blijft,
da© verwarming met gas, steenkolen of pe-
'troleum. Hij redeneert als volgt:
Wij krijige© li-cht daor stoffen g'Joeiend te
ma'ken. .In tern kaars en be© petroleumvtam1
gleeie© kleine kooldedtjes, in ee© gaslamp
gl'oeiit. het taousje, dat is een katoenen kousje,
ged'renkt in een oplnssinig van verh'imdmgen
van enfcele zeldzame metalen.- De gasvlam'
zelf is blauw en geeft wcinig licht. I© onze
'electrisehe gloeilamipen is heJ een metaal-
draad. Wij 'krijige© het gas, zoowd al® -onze
dectrisc'he strcom, indirect uit de SteenkoHen,
die op de gasfabriek, resp. im de electrisehe
•centrale, worden omgevormd. Miaakt men nu
ui't een K.G. steenkolen' een hoeveellheid gas,
die voor ons een- ©uttige waarde va© 1 ceiit
heeft, dan krijgt men uit 1 K.G. steenko
len' een hoevedheid electri'oiteit, die voor ons
een nuttige waarde van b.v. cent heeft.
Om van dectrici'Jeit en gas evemveel nut te
hebben, moet men dus voor het ee© twee-
maal zooveel' kolen gebruiken al'ls voor het
under, m.a.w. electri-oi'teit is liweemiaal zoo
duur. Hoe komt het nu, dat toch ellectrisch
lidhl! goedkooper te dan gaslicht?
Wanneer het gloeifeousje en de draad in
de electrisehe peer gloeien, wordt in beide
gevailen een- zeer zeker dfed1 vmi de ©uthge
waarde dier stoffen omgezet in lidht e© een
an-der deel in warmte. Maar h'et is ens om
die warmite ©iet te doen, wij vinden haar
zelfs hoogst on'aangenaa-m als we een hide-
golf beleve©. Nh is gebleken, dat er meer
licht en dus mlindier warmte ontstaat naar-
m'ate de temperatuur van, het gloeilichaam
hooiger te. Bij de kaars is de temperatuur
laag. Verreweg het groo'Ste dteel1 vrijkomende
energie wordt omgezet in warmte. Bij dem-
vleermuisbrander voor gas even-zioo-. Maar
door invoering van dfe gl'oeikous werd dtee
verhoudEng veel heter, doordat de bl'auwe
gasvlam een' veel hooger temperatuur heeft
dan de liditgevende. Bif de' electris'che gloei-
lampen- werd de tempehaituur nog hooper,
m'aar d'oordat de electridteif duurder was
da© gas, bleef het liaafote nog goedkoopitr.
Door de uitvinding van die half-watt lampen
icon ae teni-peratuui zoo hoog women bpge-
voerd, dat de verhouding tussche© licht en-
warmte zoo gunetig werd, dat niefcuegem-
staande de duurdere fabricageprijs va© de
electridteit het electrisch licht im prijs daal-
de beneden het gaslicht.
Bii het ideaal van de „verlichiiers dier we-
reld het „koude lidrL1" zijn we nog I'ang
niet, maar wie weet, wat er ©og gebeurem
kan. Practisch is al sinds eeuwe© vastge-
steld, dat de mogelijfchdd bestaat. De vuur-
Vliegen geve© er overvl-cedig bewij-ze©' voor,
en wie het lichten van de zee heefii gezien,
zall uit zij© ervaring when, dat het ©iet rioo-
dig is, dat voor dit licht het zeewater kookt.
Met 'onze verwarming te het natuurlijk anr
diers. W'anneer we ten K.G. kolen koopen en
verbrande© in o-nze kamer, hebber, we de
le nuttige waarde in warmte om-gezet. /\-i-
leen is het jammer dat daarbij rock ontstaat,
die we door een: schoo-rsteen wegvoeren,
waarin dus een- belaingrijk percentage van
onz-e ©uttige waarde verdivijnf.
Bij de omzetting van steenkolen in gas
hebben we ©atuurlijk ids dergelii-ks, terwiil
de verwarming door electridteit op dezelfde
grondem de duuns'e te.
Wanneer we in ee© land woondlem, waar
we heel goedkoop electridteit ken-den. maken,
en waar de steenkool van betrek'kelij'k ver
moitst worden aanigevcerd; zou het ©atuur-
ff'ijk metteitij-d, anders worden. Zwiteerland
vprkeept in dat geval. Hie'' betrekt ziin electri-
citei't ©it, de watervailem, en steemkolen ziin er
niet te vinden. Vand'aar ook dat Zwitserland
het land is, waar de meeste spoorwegen ge
e-lee tr if iceerd zijn.
VALI.
(9««n dienstaankitdiifM.)
't Juiste ad-res voor nieuwe of 2e handsch
MEUBELEN te en blijft bij P. VENNIK,
Koningsweg 30 t.o. de Lombardsteeg. (Let
op het adres.)
TE KOOP goed loopemd MOTORRIJWIEL.
Adres RAAKSJE 7.
TER OVE'RNAE mooi bro-nsgroe© emaille
GODINFORNUIS, zoo goed als nieuw. Te
bevragen bij DE GOEDE, Mr. Smid, Karel
de Grootelaan, Bergen.
TE KOOP KIP PENHOKmet groote re©
met losse deelen,. 1 Damesfiets zoo goed als
nieuw en 1 Heerenfiets.
B A ANSI NOEL 24.
E'EN OUD~E VIOOL TE KOOP (schitte-
rende klank) met of zonder lcist en strijkstok
voor een beetje.
NIEUWP OORTSL A AN1 155.
TE KOOP een zoo goed als nieuwe nbten-
houtem- gesch. LINNENKAS-T, groot model,
bij G. MOEIJES, Oterleek.
TE KOOP EEN "MANGEL en EEN
CANAPe
Te bevragen LINDELAAN 127.
TE KOOP GEVRAAGD een- soiied ge-
bruikt 2 persoons LED'IKANT (Amer.. of
Eikenhout.) Brieven bureau van dit blad on
der no. O 392.
TE KOOP voor spotprij-s een goedi onder-
houde© KINDERWAGEN.
FOR'ESTUSSTRAAT 31.
TE KOOP: 1 Sinigerhandmaehine met
kast zoo goed- als nieuw 42.50, 1 Singer-
handmachiine met kast 2e handsch 18.50.
Br. onder letter IJ 400 bur. va© dit blad.
TE KOOP een goed onderhouden KIN
DERWAGEN.
BOEZEMSiINGEL 3.
Verkoop-huis Niieuwesloot 81 heeft te koop:
Pracht Divan 14, 2 pers. eiken Ledikant
met spiraal en 4 deelig kapokmatras /-40 enz.
Voorts eenige antieke goeder-en, waaronder
Ameublamen-t, stijl Lodewij'k XIV, alles pri
ma 2e handsch.
TE KOOP GEVRAAGD een goed onder
houden VOUWWAGENTj'E MET KAP.
Brieven onder letter A 402 bur. v. d. blad.
TE KOOP zoo goed als nieuw HOK lang
6.50 M, -breed- 4.50 M, hoo-g 2.50 M., bij
I.50 M. met glas. Te bevragen- A. WITTE-
BROOD, Zanegeest, Bergen.
TE KOOP een goed onderhouden KIN
DERWAGEN voor spoitprijs.
FORESTUSSTRAAT 31.
TE KOO'P GEVRAAGD ODD GO'UD
EN ZILVER en BLOEDKO'RAL'E'N door
N. LIJNIBACH, Horlogemaker-Goudsmid,
Koningsweg 5.
"^TE KOOP AANG-EBODEN' 3 TAF'E-LS
en VOGELKOOI m-et dub-bele stand-aard. Te
bevragen VERDRO-NKENOORD 82.
TE KOO-P voor spotprijs- een HEEREN-
COSTUUM en eenige HEEREN'-PAN-
TALONS. BOTERSTRAAT 7.
Gebruikte KINDERWAGEN" TE KOOP.
Prijs 7. Adres bureau, van dit blad.
TE KOOP A'ANGEBODEN goed onder
houden, S-AL O N A M E UB-L'E M E NT, rood
pluche en groot eikenho-uten buffet.
Adres ST AT IO NSW E G 98.
Staten-Gcneraal.
TWEEDE KAMER.
In de vergad-ering van gister werd voortge-
gaan met de algemeene beraadslagingen over
de Staatebegrooting'v-oor 1924.
Bij de algemeene beraadslagingen zijn te-
vens aan de o-rde: de gewijzigde motie van
o-rdie van den heer Tr-oelstra, betreffende be-
zuiniging op lager onderwijs de motie van
orde van de heeren Wijnkoop en van Rave-
steij-n, -betreffende een gedwongen leening ter
'bestrijding va de tekorten op de begrooting,
de motie van orde van mejuffrouw Groene-
weg, betreffende regeling van' de rechtspositie
van vrouwelijke ambtenaren bij de wet en de
motie van orde van mejuffrouw Westerman
c.s. betreffende het voomemen der regeering
om het huwen van am-btenaressen aanleiding
te doen zijn tot ontslag.
De -heer Schokking (C.-H.) sloot zich in
veel aan bij den heer Sch'outen: Hij betoogde
dat de Regeering wd zou d'oen de gemeenten
t« leeren imziea dat zii verantwoordalijkheid
Gelast zich met:
hebben te dragen.
Ten aanzien van -art. 40 besprak hij alleen
de hoop uit dat een bevredigende oplossing
werd verkregen door een herziening der sala-
risregeling.
Spr. vroeg of het -niet mogelijk was het Ko-
ninklijk Besluit in zake den toetal ingsleeftij d
op te schorten totdat de des betreffende wet
hier was behanddd. Deze vraag had spr. in
eerste instamtie reeds gesteld, -maar daarop
kreeg hij geen antwoord.
Ten slotte bes-prak 'hij de kwestie van de
gehuwde ambtenaires. De overheid moet han-
dden voigens de norm van het huwelijks-
recht, waarin als grondbeginsel is gesteld, dat
de vrouw in het huisgezin thuis behoort. De
overheid moet dus niet toelaten, dat de vrouw
haar eigen positie ondergraaft. Spr. was het
derhalve eens met het standpunt der regee
ring.
De heer Weitkamp (C.-H.) verdedigde zich
in snel tempo tecen d-e aanvallen van den
heer Trodstra. Hij wees af't verwijt, dat hij
niet voor z'n menschen d-urft op te -komen. Zijn
boeren-onafhankdijkheidi stond da-arvoor borg
Van die sociaal-democraten verwachtte hij
nietswat heeft men aan 'n partijleider die
vandaag 'n rede houdt en zich laat toejuidien
en den volgenden dag van overspanning op
bed' gaat ligeen als 'n oude vrouw. (Gelach.)
De heer Troelstra te de clown van het kapi-
talisme en die reactie beide. (Gelach.)
De beer Fleskens (R.-K replieeerde en
dankte de Regeering door haar'toezeggingen
in zake de herziening van de tarieven.
De Minister van Binnenlandsche Zaken,
de heer Ruys de Beerenbrouck, antwoordde.
Dat art. 40 ingetro-kken kon worden, stond
rechtens wd vast. Er kon geen verkregen
redit zij© diat boven alle ander recht staat.
De waarsohuwing van Mr. March ant was
een1 petitio prinduiihij bewees niei'j wdk 'hoo
ger recht werd gelaedeerd bij intrekking van
art 40.
Wat de salarisherzieninar betreft, zeide spr.
dat de ambtenaren meer schade zouden lijden
als de tekorten. op de -begrooting werden ge-
hand-haafd.
Sedert snr. Minister is waren 26 besluiten
ui'tgevaardigd tot vemietiging van besluiten
van gemeentebesturen. Een vergelijking met
vroeger is niet te maken omdat dit djfer be-
teekenis heeft in verband met het aantal be
sluiten van gemeentebesturen. Van aantasting
van de autonomic der oemeenten kon echter
geen sprake zijn. De cijfers wijgen geen toe-
neming van het aantal vemietigingsbesluiten
aan.
Aan -dien heer Schokking antwoordde spr.
dat de Regeering heeft besioten de inwerking-
treding van het Koninklijk besluit in zake de
v-erhooging van den fuelatingsleeftijd voor de
laeere school op te sc'horten tot 1 September.
Dan zal het desbetreffende wetsontwerp wel
behandel-d zijn.
De motie-Groeneweg achtte spr. onge-
wenscht. Het is veel gemakkelijker om de
daarin bedioelde kwestie bij Kon. Besluit te re-
gelen.
De Minister van Finanden, de heer Colijn
betoogde dat een vergelijking van ons land
met andere -landen vaak ten nadeele van ons
land uitvalt. Spr. wees op de kosten van het
onderwijs die hier zeer hoog zijn. Opvoering
van de belastingen maakt de ontduiking
steeds grooter. Men1 staat er verstomd van,
hoeveel er hier getracht wordt te ontd-ui-ken
-Hetdenkbeeld van den heer Wijnkoop is
nu belidiaamd- in een motie en de voorsteller
houdt er dus aan vast. Sedert! 1914 is het
voi'ksvermogen per -hoofdi -achterui-tgegaan
met 20 a 25 pet. Dit bedrag had de heer
Wijnkoop heelemaa! over het hoof-d- gezien.
-H'et beroep op de geldmarkt dat deze afge-
vaardiiwde wii doen, te onmogelijk. In 1922 is
door Rijk. Provincie en gemeenie een beroep
ge'diaan van 1083 millicen, in 1913 van 938
millioen en door particulieren slechts van 225
resp. 240 millioen. Meer kon er niet gedaan
worden.
De motie gaf wel overwegingen die de Re
geering d'eelde maar de cohclusies kan zij niet
aanvaarden.
De beschouwingen van den heer Dressel-
huis over de economische politiek betroffen
vonr-al een tijdlelijke afwijking van de Ar-
beidswet. Spr. had- daartegen gewaarschuwd.
Er is in sommige bedrifven een langere werk-
tiid gewenscht, -maar een wettelijke verrui-
ming achtte spr. niet wensohelijk, De bestaan- -
de wet is soepel genoeg en het begi-nsel dient
onaangetast te blijven om geen wantro-uwen
te wekken bij de -adbeidiers. De Regeering ziet
in meer pr-oductie dien eenigen weg voor meer
welvaart, maar verlenging van de normen
van d-en arbeidsdu-ur achtte hij voor het oogen
blik ©iet bevo-rderiijk voo-r diie veirgrootiing
der productie. Liever miodht^hiji dlo-or overleg
tet een regeling geraken.
V-erl aging van de belastingen vooral de
diirecte is noodig; -om te begin-nen door ver-
sc-huiving in de rich ting der verteringsbelas-
ting. Spr. zag-daarin vooral een o-vergangs-
maatregel. de voorzichtig te.
Mej. Westerman (V.-B.) trok h-aar mo-tie
in ten gunste van die van mej. Groeneweg.
Stemmingen
De heelr Dresselhuys (V. B.) motiveerde
ziin stem tegen de motie-Troelstra.
In stemming kwam de motie-Troelstra,
midende:
De Kamer,
van oordeel. dat een Staatseommissie diienf
na te gaan welke bezuinigingen in zake het
lagtr omd«rwij« mogelijk u geweucht mjs
