DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 85. Bummm i Mad® Honderd zes en twintagste Jaargang 1924
Abonnementsprijs bij Yooruitbetaling per 3 maanden f2.—fr. per post f2.50. Bewijsn. 5 ct. Adyertentiepr. 25 ct. p. regel, grootere letters naar plaatsrulmte.
Brieven franco N.V. Boek- en Handelsdr. y.h. Herms. Coster Zoon, Yoordam C9, Tel. Admlnistr. No. 3. Bedactle No. 33,
WOENSDAW HoufdredadeurTj. N. ADEMA. Directeur: 0. H. KRAK. 9 APRIL'
Buitenland.
DE ENGELSCHE REGEERHNO HOUDT
VOET BIJ SCTUM.
to de zittimg van het Lagerhuis van gi»-
teravond heeft' de premier de maatregelen
medegedeeld, die de regieerimg yoornemens is
te nemen in verband met de nederlaag bij
de stemming over de huishuremwet geleden.
Ramsay Mac Donald verklaarde, dat, daar
het volgens de regels van het Huis onmoge
lijk is de verworpen wet nogmaaJs to te die-
nen, de regeering het wetsontwerp van den'
heer Simon zal ovememem, hetgeen voorziet'
in het voorkomen van huisuitzettingen, en dat
reeds to tweede leztog is aangenomen. De
premier zeide dat de rtgeertog deze wet zal
amendeeren en aanvulllen om haar doei ma-
tiger te maken em er een clausule aan zal toe
voegen, welke het uitzteiten van1 werkloozetm
onmogelijk zal maken. Hierin voorziet het
wetsontwerp momewteel miet. Het was een
dergelijke bepaling welke de verwerpinig van
het regeeringsontwerp veroorzaakt heeft, dcch
Mac Donald sprak de hoop uit dat alle par-
tijera zullen med'ewerken om een zoo gum
stig mogelijke bepaling gebaseerd1 op het
wetsontwerp van den heer Simon van' kradht
te doen worden.
GEEN 8POORWEGSTAKING IN
DUITSCHLAN1D.
De staking van het spoorwegpensoned is
vermedem. Do cnderhandelingen tusschen de
vertegenwoord'igers der spoorwegvakvereeni-
gingen en die der rijksregeering hebhen tot
overeenstemming geleid en de door het rijks-
kabtoet goedgekeurde loonsverhooging van
6 pfennig per uur voor alle klassen weTd1
door de vertegenwoordigers der vakvereeni-
gingen aangenomen.
Ten aanziem van de arbeiders, wier taak
het is voor het onderhoud der spoorwegen
zorg te dragen, wend' bepaaid, dat er gedu-
rende vier maanden 10 uur, vier maanden 9
uur en vier maanden 8 uur per dag zal wor
den gearleid.
De rijiksminister van verkeer hoeft toezeg-
gimg gedaan, dat de arbeiders, die hebben ge-
staakt, niet zullen worden „gemassregel!r\.
De vakveneenigingen verbinden ziteh haar
leden aan te sporen het werk hedem en mor-
gen te hervatten.
Oratrent en'kele andtere kwesties zal nog
verder worden ondediandeld.
De organisaties van spoorwegambtenaren
hebben madat het conflict met de arbeidere
was bijgelegd1, dc regeering uitgemoodlgdl met
hen besprekingem te openen tozake een nieu-
we regeltog van den werktijd.
DE VERKIEZINGE'NI IN BE IE REN.
De telling dter stemmen, uitgebracht bij de
verkiezingen voor den Beierschen Landdag, is
thans geeindigd. De soc.-dem. verkregen
433.821 stemmen, Het Volkische blolc
491.862, de vereenigde nationale rechterzijde
197.509, de communisten 203.017, de Beier-
sche Volkspartij 919.587, de Beiersche Boe-
ren- en Middenstandebond 207.022 stemmen.
Indien wordt aangenomen dat op elke
26.000 stemmen een mandaat vallt, zullen de
zetels in den Beiersdiem landdag aldus wor
den verdeeld:
Beiersche volkspartij 36; Volkische blofk
18; Soc.-dem. 16; Nationale rechterzijde 7;
Communisten 7; Boerenbond 7; Duitsch blok
(democraten) 3; Nat.-lib. partij to Beieren 2.
Het aantal to'zake die volksbeslissing uitge-
brachte stemmen bedraagt, voor zoover ge-
teld, 1.224.017 met „ja" en 1.263.892 met
„neen".
EEN SPOORWEGRAMP IN TURKE
STAN.
Naar gemeld' wordt, is de Turkestan-ex
press nabij Katakoergan in een kloof gestort,
waarbij 13 personen zijn gedood en 16 ge
wond.
(Katakoergan ligt omstreelks 80 K.M. ten
Westen van Samarkand.
DE STRAF VAN DE VAKVEREENI-
GING.
Een, der grootste vaikbonidten, welks leden
betrokken zijn bij de wilde staking van de ar-
be> J-"-rs der scheepsiwerven te Southampton,
heeft al zijm leden te Southampton geroyeerd.
Er zijn bij dit besluit 1200'stakers betrok
ken.
ZONDAG IS RUSTDAG.
Zondagochtend vond een bewoner van de
Rue Charles-Beclard te Parijs vier eranaten
voor zijn huisdeur liggen. Hij achtte het voor-
zichtiger deze voorwerpen te doen verwijde-
rem en beld'e de politie op met verzoek ze te
laten weghalen. Hern werdi toen medegedeeld,
dat dit op Zondag onmogelijk kon geschieden
Een agent van politie, een oud'-artillerisi, had
voldoenden moed om ze mede te nerneo.
Zou de Parijsche politie altijd den Zondag
zoo angstvallig als rustdaig besdhouwen? Dat
zou toch cmhoudbare toesianden scheppen.
DE ON'DERHA'NDELTNGEN MET
DE MICUM.
In de gister geopenide onderhandei'togien
tusschen de Micum en- de Duitsche indiistnee-
len verklaarde de commissie van Zcs narnens
laatstgenoemden', dat de verplidittogen, wel
ke de industtrieelen bij' de overeenkomsiten met
de Mitum op zich hebben gemomen, niet lin
ger kunnen worden gedragen. 'De mijlnbouw-
industrie in het Ruhrgebied ontkendle niet die
groote beteekenis van den- factor, dat het werk
in het Ruhrgebied na 15 April zoOved mo-
gelijk ongestoord kon worden voortgezet De
commissiV verklaarde aieh dwwegie bwedld-
00k na 15 April de levertogen in natura der
rnijnen voort te zetten, totoen de ftoancieele
mogelijkhedlen dlaartoe zoudien worden ge-
schap«i.
De geallieerde autoriteiten deelden mede,
dat zij de las ten, voortvloeiende uit het con-
trad met de Micum, wel dlraagl'ijk vonden.
De onderhandd'ingen lddden tot geen re-
sultaat en wordten Vrijdlag hervat.
DE GROOTE UITSLUITING IN
ENG-ELANID.
Wegens verwerping der voorwaarden van
d'e werkgevers door de scbeepsbouwarbeidiers
te Southampton, zal, zooals gemelid', Dooder-
dag de nationale uitsluittog van het sdieeps-
bouwpersoneel to Engelanld aanvangen.
De proclamatie daarvan werdl gister bij aan-
plakktog bekend gemaakt. Er zullen 120.000
man bij deze uitsluittog betrokken zijm.
DE FRANSCHE VLOOT.
De Fransche Kamer heeft met 415 tegen 70
stemmen het ontwerp goed(gekeurd', reeds
vroeger door de Kamer aangenomen' en door
d>en Senaat gewijzigd, betrekking hcbbend1 op
den aanbouw van tien oorlogsschepen, zijnde
de tweede tmnijn ten bedrage van veertig
millioen van het vlootprogram. Ook de Senaat
heeft het omitwerp aangenomen (285 tegen 5
stemmen). N'aar de ontwapening
WEER EEN VREDESCONFERENTIE?
De Amerikaansche senator Pepper heeft een
motic ingediend, waarto: word't voorgeslteld
een interna tionale vredesoonferentie te hou-
dcn Volgens deze motie zou, de scnaatspresi-
dlent dter republitek adviseeren cantrent het
gunstige tijdstip voor deze conference, welke
analoog zou zijn aan dte beide vroeger reeds
in Den Haag gehouden conferentics.
DE WURTEMBERGSCHE LANDDAO.
De Wurtembergsche Landdag heeft staats-
raad Rau tot staatspresidentt gekozen. Rau
neemt tevens de functies van minister van ar-
beid, voedselvoorziening en eeredilenst op
zi'ch. Hij belastte oud-minister Bolz met die
portefeuille van financien en' den oud-
minister v^n justitie wederom met die van
jusltitie.
HET RAPPORT DER EXPERTS.
Het rapport van het comite-Dawes zal
hedenmorgen om tien uur offideel wordten in
gediend.
VERVOLGINO VAN SOCIALISTEN IN
DUrrSOHLAND.
Naar de „Vorwarts" nieldt, is tegeo den
verantwoordelijken redacieur van' het blad,
Renter, een tostructie geopend wegens land-
verraad.
Het proces is een gevolg van een' op 3
Febr. 1.1. geschiede nubl'icatie van1 een brief
van een officier van Hitler, die een zeerplas-
tische beschi living gaf van1 zijn deelneming
aan dte Putsch van Hitler. Verder is het ge
baseerd op polemieken, die de „Vorwarts' to
het begin van Februari tegen de Beiersche re
geering en het Wehrkreiskommando Stutt
gart heeft gevoerd.
Nog sterker is constateerd het Hbld.
het tweede geval van justitietele willekeur dat
het blad publioeert. Op 22 Juli 1922 hield
Helfferich to den' rijlksdag zijn beruchte rede
tegen den rijksminis'ier van bui-tenlandlsdie
zaken dr. Rathenau. Den volgenden dlag werd
deze vermoord', De verbittering van- talrijke
rijksdagleden der linkeTziide richtte zich
sformachtig tegen Hdfferich, toen deze den
dag na den moond to den Rij'ksdag ver-
scheen. Van links werd' zelfs „moordenaar
geroepen.
Nad'ien zijn bijna twee jaar verloopen. De
rijksdag is ontbonden, de imm-uniteit der laf-
gevaardigden daardcor op'geheven en nu
worden opeens de soc.-democratten U'beil en
de communisten Holleto, Remmele en Froh-
lich voor den rechter van tositiuctie gediaagd,
daar zij een of andtere paragraaf van' het
strafwetboek hebben overtreden, ingevolge
welke dtegene, die traeht leden eener wetge-
vende vergadering gewelddadig uit deze
vergadering te verwijderen, wordt bedreigd
met tuchthuisstraf van niet minder dam vijf
jaar.
Dte „Vorwaris" is van' optoie, dat een ver-
oordeeling der genoemde afgevaardiigden on
mogelijk is, doch noemt all'een het openen der
tostructie reeds een ongehoond schandaall.
TEGEN DE VERVOLGINGEN IN
RUSLAND.
Naar het B.T.A. meldt, heeft Poincare 'aan
Tsjitsjerto een telegram gestuurd om clemen-
tie te pleiten voor dte totellectueelen, die te
Kief vervolgd wordten onder beschuldigtog
van revolutionnaire samenzwertog. Namens
de Fransche openbare meentog en dte intel-
ledueelte fcringen betoogt de Fransche pre
mier, dat de doodstraf geyoteldi zou worden
als een benadeeltog van die wereldbeschar
ring.
Tevens heeft db Fransche regeering dte
Engelsche en dte Italiaansche regeering, die
in Rusland offideel vertegenwoordigd zijn,
uitgenood'igd om1 op alle mogdijke manieren
tusschen bcide te koinen ten gunste van dte
Russische hoogleeraren.
Volgens een bericht van den1 Franschen
draadlbozen dienst heeft de Russ,sche regee
ring dte berechting uitgesteld!.
HET BEGINT AL.
De afgevaardigden van' het „V51kische
BloU' to Munchen eischen van de Beiersche
regeering onmiddellijkc stnafkwijtscheldtog
voor Hitler en de andere veroordeelden in
h«i Hitlar-prooes.
D'E HOORfNSOHE COMMUNISTEN
EN MOSKOU
De communistische arbeidterspartij! van
Noorwegen, die onlangs haar betrekkingen
met dte Moskousche Internationale verbrak,
heeft de twee andtere arbdderspartijen, de
sociaal-democraten en. dte op Moskou georien-
teerde commdnisten, uitgenoodlgd tot het
houden van een conferentie tot het bespreken
van een hereeniging. De communistische ar-
beidierspartij stelt alls voorwaarde voor her
eeniging, dat de op Moskou georieniteerde
communisten zich van dte Moskousche Inter
nationale losmaken. He: hoofdorgaan dezer
communisten zegt, dat hereeniging op deze
voorwaarde onmogelijk is.
DE VQLKENBOMDSSTEUN AAN
HONGARIJE.
De Volkenbondsraad heeft tot commissa-
ris-generaal voor Hongarijte dten heer Smith
benoemd, een' Amerikaankh bankier met
groote ervaring op het gebicdl van1 intemari-
onale ftoancieele organisatie. Smith ver-
trekt dte volgende week naar Boedapest.
DE GEiHEIME BONDEN IN BEZET
GEBIED.
Het verscherpte optreden der Fransche
autoriteitfn to htet bezette gebied tegen de ge-
heiime Duitsche organisaties heeft zooals ge
meld, geleid tot talrijke arresaties. Zoo wer-
den te Bochum 61 en te Essen 14 personen
gearresteerd, die alien tot een geheime milii
taire organisatie, de z.g. Schlageter Kompag-
nie Essen behoordten, genoemd naar den sa
boteur Schlageter, die verleden jaar ter dood
werd veroordeeld. Zijn executie leddde tot de
vorming van den Schlageter Bund. De Essen-
sche afdeeltog was gecamoufleerd' onder den
naam ..Coluonbia Excursionist Society". Er
waxen honderd VTijwilligens togeschreven, die
te Potsdam, Osnabruck en Munster in den
wapenhandel waren geoefand.
Te Mainz zijn bovendien d'ocumenten to be-
slag gen omen, waaruit zou blijken, dat het
rijlksweerdepartement eveneens bij deze affai
re is betrokken. Het recruteeren van vrijwil-
ligers voor militaire oefening (to het geheim)
geoefend, had vooral to het bezette gebied
grooten omvang aangenomen Het schijnt dat
er eenige geheime organisaties een coup tegen
dte vooruitgeschoven Fransche posten op net
oog haddten.
GODSDIENSTTW1S1 EN IN BRITSCH-
INDIE.
De hoogepriester van dten beroemden Sikh-
tempel te Nangkang is door Akali's ver
moord.
De tempd' Nangkang was twee jaar gele
den ook het tooneel van een vreeselijk drama,
toen tweehonderd Akali's door godsdienstige
fanatiri vermoord! werden.
DE ZAAK ULLAIN.
Het Hof van Appei te Boedapest heeft ver-
nietigd' het vonnis dter rechtbank, waaibij de
afgevaardigde Ullain, de togenieur Bobula en
dr. Szemer tot zes weken gevangenisstraf
werden veroordeeld wegens revolutionnaire
samenspanning.
De beklaageen werden vrijgesproken.
In de uitspraak wordt verHaard, dat dte
getuigenverklartogen niet overtoigend1 waren
en dat dientengevolge de aanklacht niet kon
worden gehandhaafd.
Het O. M. is bij het Opperste Gerechtshof
to hooger beroep gefgaan.
D'E POLITIEKE MACHT DER
VAKVEREENIGINIGEiN.
De Manchester Guardian vemeemt uit
Berlijn dat v6or de officieele bijeenikomst van
den Bond van Duitsche todustrieelen een ge
heime vergadering heeft plaats gehad, waar
to de voorzitter van1 het congres dr. Sorge
krachtig is opgetredten tegen de politieke
kracht die de vakvereenigingen gaandeweg
hebben verkregen. Hij uitte verder de opvat-
ttog, dat dte regeering to geen geval in po
litieke kwesties rechtstreeks met de vakver
eenigingen mag ondierhandelen en noemde
den 8 urigen werkdag een ondtog, dat ten
spoedigste uit de wetgevtog dient te verdwij-
nen.
ZEEROOVEREN IN I'NDISCHE
WATEREN.
Uit Bengkalis zijn de achtste en negende
zeeroof to dit jaar aan de Sum. Post ge
meld. De achtste geschiedde op 4 Maart. De
daders Verden gevat. Het waren twee Chi-
neezen, terwijl de overval geschiedde bij
Tandjong Sekoda.
De negende zeeroof gebeurde op 8 Maart
to de straat van Malakka, benoorden Beng
kalis. Bij dezen roof bleven de daders vrii.
Om zich onherkenbaar te maken hadden de
roovers hun gezicht zwart gemaakt.
HET EINDE VAN EEN OP STAN-
DELING.
Te Warschau is bericht ontvangen over
den dobd van Machno, het bekende anti-
bolsjewistische benidehoofd uit de Oekratoe.
Nadat in 1921 zijn volgeltogen zoowat
allemaal tegen de bolsjewiki waren gesneu-
veld, week hij. naar Polen uit. Den laatsten
tijd leed hij, naar verluidt, aan vervolgtogs-
waanzto. In een vlaag van verstandsverbijs-
tertog moet hij nu zelfmoord hebben ge-
pleegd.
TROTSKI HERSTELD:
Naar de Daily Express uit Moskou ver-
neemt is Trotzki thans geheel hersteld. Bto-
nen enkele dagen komt hiji uit den Kaukasus
naar Moskou terug om het ambt van mitois-
ter van oorlog weer op zich te nemen.
DE'MiPSEY NAAR BF.RLIJN-
Men is to Duitechland zeer verlangendi
Jack Dempsey to den ring, te zien. De heer
Wolff, dinecteur van het Sportpalast, heeft
hem 450000 dollar aangeboden voor een
match, welke to Juli te Berlijn moet plants
hebben
Den kampioen zal niet gevraagd worden
zijn titel in dte waagschaal te zetten, doch
slechts een boksdemonstra tie te geven tegen
eenige Duitsche zwaargewicht-boksers.
Nader is nog bekend gewordten, dat Wolff
Dempsey een kabelgram zondl, waarto hij
hem 450.000 dollar plus 15.000 dollar aan-
bood voor drie matches, n.l. te Berlijn, Lon-
den en te Parijs of Weenen.
Naar Wolff zich voorstelt, zal Dempsey
te Berlijn tegen den kampioen Samson en te
Weenen tegen den jongen Italia anschen bok-
ser Salpo, die een kamp van 14 ronden met
Finpo gestreden heeft, kampen Bovendien
beoogt Wolff nog een match tusschen Car-
pentier en Siki, als eerstgenoemde uit Ame-
nika zal zijn teruggekeerd
Wolff heeft een onmidldellij!k deposito van
75.000 dollar bij een Amerikaansche Bank
aangeboden, bedodd' als garantie voor Demp
sey voor den eersten wedlstrijd en hij hoopt
het publiek in grooten getale tot zich te trek-
ken em goede prijzen te maken, daar zeer ve-
len den kampioen willen zien boksen.
EEN REVOLUTIONNAIRE BEWE-
GINO IN TURKESTAN
Naar het Letlandische Telegraaf-Agent-
schap meldt, is to Turkestan een opstandige
beweging tegen Moskou begonmen.
Deze autonome republitek is twee jaar gele-
dten het tooneel geweest van de gewelddiadige
poging van Enver Pacha om het bolsjewis-
tisch gezag omver te werpen. Daama kwam
die vlucht van dtiizenden tsaristische offficite-
ren en soldaten, die zich aanslbten bij noma-
denbenden, toen de communisten tal van tsa
ristische ambtenaren doodden, thans drie jaar
geleden.
De voormalige tsarilstische offitieren heb
ben nu dte leidmg op zich genomen van een
modd-uitgrust, ongeregdd feger, dat optrtekr
tegen de voorposten van het roodie leger
Deze ongeregdde troepen zijn ongeveer 20 k
30000 man sterk aan cavalerie, modems
bergartillerie en infanterie-detachementenDe
gehcel bcvolking heeft de zijdte van. de opstan-
delingen gekozen. Eindtelooze colonnes der
roode troepen vertrekken in allerijl uit de
West-Siberische gamizoenen to die richting
van Turkestan.
Gemeld wordt nog, dat dte plaatsdijke
roodte troepen in Turkestan reeds terrdn ver-
Ii'ezen en niet in staat zijn den opstand' te be-
teugelen, daar dte rebellm; berust zndj' om hun
guerilla-tactiek.
Berichten uit Mokou mdden, dat dit de
ergte beweging van dien aard i, waarmede
dte Sovjet-regeerihg de laatste drie jaren te
kampen heeft gehad.
De Moskousche correspondtent van het Let-
lrndsche Telegraaf-agentschap is door dte
Cheka gearresteerd', onder beschuldiiiging van
het vemirhten van voor dte Sovjets ongunstige
reportage, welke met de Turkestan-rebel lie
verband moet houden.
KORTE BERICHTEN.
Er worden mieuwe arrestaties van ka-
tholieke geestelijken uit Rusland gemeld.
Volgens een bericht uiit Ooblenz is to
den.nacht van 5 op 6 dezer dte burgemeester
van Esstogen, Vierle, doodtelijik gewond door
twee schoten to het hoofd, door den' chef van
de Duitsche gendarmerie.aktoar. De aanlei-
ding tot deze dood wordt niet gemeld.
Volgens een bericht uit Konstanitoopel,
meegedeeld door den Duitschen draadloozen
dienst, hebben' de Turksche autoritei'ten alle
buitenlandsche scholen gesl'otem, die de godsr
•dienstige emblemen nog niet uit de klasselo-
kalen verwijderd hadden.
De dlrukkers hebben wegens loonge-
sdiillem het werk neergelegd. De burgerlijke
bladen verschijnen niet.
In West-Beiiijn is hedenmiddag een.
auto-omnibus omgekanteld toen zij voor een
andere au'to wilde uitwijken. De omnibus
reed hierdoor tegen' een reclamezuil. De wa-
gen werd gteheel verhrijzeld. Vijf personen
werden zwaar gewond.
De Fransche Kamer heeft het geheete
wetsontwerp betrefftende de sociale verzekertog
met algemeene stemmen (550 aanwezigen)
aangenomen, naar hat B.T.A. nieldt.
De bladen melden diat de Duitsche lijst
to Zuid-Tirol bij de Italilaansche vetkiezin-
gen een overweldigende meerderheid heeft
behaald.
De Beiersche autoriteiten' hebben den
fakkeloptocht verbodten die door de Volkisdien
op touw was gezet voor gisiteravondi ter eere
van Ludendoms verjaamag.
Volgens bericht uit Aekena kwam het
tot ndeuwe botsimgen tusschen Turken en'
Franschen aan de Syrischc grenzen, waar
bij twee Franschen geiaood werden.
Op 31 Maart: bedroeg het aantal werk-
loozen 1.058.300, dat is 5219 minder dan de
voorafgaande week. Sedtert het begin van het
jaar is de vermindertog 227.323.
Volgens de jongsre berekeningeo zijn er
op het oogenblik 53.000 auto's en motorrij-
wielen< to Zweden nl. 32.000 passagiersauto's,
9000 vrachtauto's en motorbussen en 10.000
motorriiwielen.
Volgens de Fransche Socialistische „Po-
pulaire" werden dertieni tonnen goud van
Parijs naar Londen getransporteerd. De bla
den vermoeden dat dit goud als betaltogskos-
ten voor de jongste steunactie van dten frank
aangewend zal worden.
De Fransche Kamer heeft aangenomen
het van den Senaat teruggekomen ontwerp
betrefftende de werken voor de uitbreiditog der
Rijnhaven van Straatsburg
De gemeenteraad van Genua heeft be-
6loten de straat, die den naam van Wilson
draagt, te herdoopen. De naam van dten over-
leden Amerikaanschen president zail wordlen
vervangen door dien' van Bonserrizi, den fas-
cistiischen leider, die eenige weken geleden to
een Parijsch restaurant dbor een tegenstahder
doodelijk werd gewond.
Ook te Gorlitz heeft het personeel der
burgerlijke blad'en gestaakt wegens een1 loOn-
geschil.
Middten over dag op een zeer druk
oogenblik heeft te Londen tegenover het sta
tion Hemen-Hill een bandiet een ruit toge-
slagen in een juwelierswinkel. Hij kaapte lal
van kostbaarheden, waama hij ontsnapte to
een' auto.
Stadsnienwsg
HET SUCCES VAN BILDERDIJK.
De kunstcriticus T. R. bespreekt to de Opr.
Haarl. Crt. den uitslag van den daar ter
stede gehouden tooneelwedstrijd.
Over de Alkmaarsche tooneelVereeniging
iBilderdijk wordt in deze besprektog gezegd:
„Over de verdere uitspraak wil ik kort zijn.
De Wilko de Hond van den beer G. Cloeck
was mijns toziens veel te jong en ook niet
steik. En van bijrollen was mijns toziens mr.
Hardius to „De Rechte Lijn" (de heer L. C.
Koster) buitengewoon goed.. Fijn typeerend
en eenvoudig. De heer rf. Ltod was zeker
goed als Koert Fallk, maar het is een veel
gemakkelijker rol. Wanneer men een beetje
typeeren kan is er niets geen moeite aan ver-
bonden.
„Van Lennep" kan met voldoening terug
zien op dezen wedstrijd en ook de vereenigin-
gen. Alaar wanneer we de slotsom trekken
zouden we ons toch willen afvragen of er in
het uitgebreide Hollandsche of vertaalde re
pertoire niet schatten genoeg op te diepen zijn
die het onnoodig maken altijd weer bij Fabri-
cius terug te keeren".
De bekende tooneelcriticus J. B. Schuil van
Haarlem's Dagblad tevens een der juTy-
leden sdhrijft in dat blad o.a.:
„Van de voorstelling der Alkmaarsche Ko-
ninklijke Rederijkers Kamer Bilderdijk, die
den eersten prijs mocht behalen, kunnen wij
zeggen, dat er een „rechte lijn" to was, voor
zoover een voortdurendte climax to de opvoe-
ring riel te constateeren. In het begin deed
het spel allermtost vermoeden, dat de aan-
staande prijewinnaars aan het woord waren
en de tozet het tooneel tusschen Wilko de
Hond en Steven Thijssen deed mij zelfs
voor een misMcktog vreezen. Steven Thijssen,
die nota bene to Indie to het zwarte kleed van
een Engelsch geestelijke gestoken was mis-
te den eenvoud van diem braven zendeling en
de heer Qoedk had een ietwat te zoetig ge
zicht, zijn open rniond en zijn zwakke stem
met de vele sisklanken deden eer aan een
schuchteren „jonghel'tog" denken dan aan 'n
pootigen Wilko de Hond, die bergen meent te
kunnen verzetten. Zijn spel was- in het begin
ook tegenover Djieuwke wetoig overtoi
gend. Hij versprak zich herhaaldelijk wat
men van 'n kerel die precies weet, d'at de
.gechte lijn" de beste is moeilijk kan ver-
wachten en hij speelde onhandig, wat heel iets
aaders is dan diem „onhandige hier in die
beteekenis van een stuggen, mm of meer ltok-
schen man spelen. Ook Djieuwke, die to't
eerste bedrijf een wollen jersey to Indie droeg
maakte, to het begin allenninst op mij den
todruk van het flinke frissche meisje, dat Fa-
bricius bedoeld moet hebben. Wij moeten in
Djieuwke dan altijd nog het vroolijke opge-
wekte ding zien, dat zich op den mond slaat,
als haar oude, ongegeneerde natour weer bo-
ven komt. Ze zei haar tekst nu em dan als een
lesje en legde telkens den klemtoon in een zin
,te sterk op 6en woordl, een fout, die vele dil-
lettanten maken, als zij met nadruk willen
spreken. Alleen mej. de Geus liet als Mary
een frisch accent hooren in het zeer mat to-
gezette eerste bedrijf.
Een verrassing brachten echter de twee be-
langijke bijfiguren Koert Falk en Mr. Har
dius. Zij' bedden waren volkomen de figuren,
die zij' zijn moesten, Falk geheel de verloo
pen burgemeesterszoon to de uniform van ko-
loniaal, Mr. Hardius, de diplomatieke bank-
directeur, krachtige persoonlijkheid, die in
uiterlijke beschavtog de meerdere is van Wil
ko de Hond. Toch was mijn persoonlijke to
druk na het eerste bedrijf ook door de slap
gesipeeldle slotsctene tussdhenlWilko de Hond en
Van Buurem 6ten van fteleurstelling. Behal-
ve bij de heeren I.ind en Koster ging het spel
van geen der optredenden in dat bedrijf boven
middelmatig dilettantistme uit.
Maar to II veranderde het plotseling.
Reeds to de sctene met Kraneck welke rol
door den heer Bijvoet zonder chargeering heel
goed werd gespeeld was Wilko de Hond
veel beter op dreef en to het daarop volgende
groote tooneel met Hardius kwam hij er ge-
heel en al ,Jn". Dat tooneel was teten der sterl-
ste van den avond. Toen stonden werkelijk
twee krachtige figuren tegenover elkaar.
Hiardius, de axistocraat, prachtig van grime
en houding en voortreffelijk van dictie en
Wilko de Hond, de zelfbewuste, opgekomen
krachtkerel, to wien altijd nog iets van den
smidsjongen was overgeblevem.
ALKMAARSGHE COURANT.
