DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Cadeltenschool-Ziekentiiiis,
No. 119.
Honderd zes. en twintigste Jaargang
1924
Abonneraentsprljs bij yoornitbetaUng per S raaanden tZ.-, tr. per post fUO. Bewtjsb. 5 ct. Adve^ntlepr. 25 ct p. regel, grootero letters naar plaatsmlmte.
Brieyen franco N.Y. Boek- en Handelsdr. y.h. Herms. Coster Zoon, Yoordam C9, Tel. Admmistr. No. 3. Redactie 33.
DINSDAti
Stadanieuws
to*^r^L'TwORTMAN
HoofdredacteurTj. N. ADEMA. Directed0. H. KRAK. 20 MEI
De vorige week berichtte „Het Volk", dat
de sub-commissie voor het onderzoek naar de
Cadettenschool als Ziekenhuis, tot de concTu-
sie was gekomen, dat het gebouw daarvoor
ongesch'ikt is en dit spedaal volgens den des-
kundige Dr. Wortman.
De heer Westerhof plaaitste reeds aanstonds
eea egenspraak, die ook wij| publiceerden.
Oan nog nader vast te leggen hoe „Het
Volk" er geheel naast was in aeze belangrijke
materie plaatsen wij hedea het rapport van de
sub-commissie en dat van Dr. Wortman in ex-
tenso.
Donderdag 22 Md vergadlert de geheele
commissie over deze aangelegenheid
Uw Comm. aldus't rapport, besloot den 6en
Mrt. j.l. door to sub-comim. uit haar midden to
onderzoek te d'oen instellen naar de techni-
sche mogelijkheid om de Cadettenschool tot
een ziekenhuis te verbouwen en naar die kos-
ten, die zeer globaal geraamd, met een zoo-
danige verbouwing gemoeid- zouden zijn.
Tot laden dlczer sub-commissie werden be-
noetnd' de heeren S W. Aretes, Dr. J. M. van
Dam, Dr. J. Degenaar, Dr. A. van dler
Hoist, J. Ringers en Dr. R. O. C. Schrdder,
terwijl Dr. A. J. Korteweg zou warden uitge-
noodigd aan de werkzaambeden der aub-com
missie deel te nemen; Dr. Korteweg werd
hiertoe bereid gevonden.
De sub-commissie heeft overeenkomstig het
in Uwe Commissie besprotkene tweemiaal een
bezoek gebracht aan de Cadettensdhool.
Het eerste bezoek werd gebracht op 13
Maart, het tweede ou 27 Maart 1. Bij het
tweede bezoek was ook Dr. Wortman aanwe
zig. Bedde lceeren werd ziji door den DhreCteur
der School, den Kapitdn Blaauw, in de gele-
gen'hcid gesteld onder zijn leiding't geheele
gebouw met de omlig.gentle terreinen te bezich-
Hgen. Ook de plattegronden der School
heeft de Commissie kunncn bestudeeren.
Dr. Wdrhnan heeft van zijn bevindingen
onder datum van 16 April hi. een rapport
aan den Voorzitter Uwer Commissie in-gie-
zonden, dat deze bij brief van 3 Md ter ta-
fd van onze sub-commissie heeft overge-
bracht. Hierop heeft onze sub-commissie in
haro vergadering van 8 Mei j.l., waarin ook
Dr. Wortman aanwezig was, met dezen over
/iin rapport nader van gedachten gewisiseld
en bare bevindingen vastgestel'd. De heeren
Dr. J. M. van Dam en J. Ringers hebben deze
vcrpadering niet kunnen bijwonen.
Onze sub-commissie is, voor zoover hare
Men in dleze vergadbring aanwezig, warent,
eenstemmig tot de volgende conclusie geko-
men, welke zich ten nauwste bij'jdie van Dr.
Wortman aanslui-t.
De ligging der Cadettensdiool kan voor
een Ziekenhuis buitengewoon geschikt worden
genoamd, zoo geschikt als in deze gemeente
geen tweede terrdn te vinden is. Met name
moet hierbij gewezen worden op de vrijhd'd,
de rust en de goede beschuMbg tegen koude
1 uch tstroomingen. Indien een aanmerking op
ligging gemaakt moet worden, dan ware het
deze, dat een nog iets gunstiger positie van
het gebouw ten opztohte van de winidstreken
in verband met de toetreding van zonlicht
denikbaar zou zijn. De ligging ook vanuit dit
oogpunt bezien. is echter geenszins ongunstig
en bij, de algemeene beoordeetng legt't denhal
ve, tegenover de overige uitmuntende kwali-
teiten der ligging geen noemenswaard! ge-
wicht in de schaal.
Het gebouw zelf is uiterst soliede gebouwd,
zeer goed onderhouden en wat indeeling be-
treft zoodanig dat het niet alleen zeer geschikt
is om tot een ziekenhuis te worden verbouwd,
d'och een dergelijke verbouwing, hoe zeer men
er zich ook voor bdhoeden, om den omvang
en de kosten dier verbouwing te onderschat-
ten, ook, in vergdijking met hetgeen nleuw-
bouw zou kosten, niet anders dan een aanzien-
lijke besparing op de bouwkosten kan beteeke-
nen. Van een sdhathng van het bedrag dezer
besparing meent onze suboommissie zich op
het voorbeeld van Dr. Wortman voorslhands
te moeten onthoud'en. Een dergelijke schatting
kan eerst gesdhieden nadat gedetailleerde
bouwplannen zijn ontworpen, waarbij de hulp
van een bouwkundige niet kan worden onf-
foccrci
Wij meenen ons hiermede van de ons opge-
dragen taak gekweten te hebben.
Het, rapport van Dr. Wortman voegen wij
wederom hierbij1.
De Suboommissie,
namens haar
De Secret aris der Commissie.
VAN DEVENTER.
't Bezoek dat op 27 Febr. 1.1. door mij, al
dus Or. Wortman, met eenigen leden der zie
kenhuis Comm. aan de Cadettensdhool Is ge
bracht om na te gaan of met voordeel gebruik
te maken is van dit gebouw voor de ihiuehting
van 'n ziekenhuis heeft mij' gegevens1 ver-
schaft die van veel belang zijn voor de oplos-
sing van het ziekenjhuistvraagstuk ten Uwent.
V66rdat de beachtiging der school plaats
had, zijn door mij de plattegronden van het
gebouw 'bestudeerd, met de bedoeliug om mij
op de boogte te stellen van grootte en vorm
van liet bebouwde en onhebouwde grondvlak
■Want beter dan een wandeling door een ge
bouw zijn de plattegronden in staat om een
oordeel te vormen van de allereerste en ge-
widhtigste vraagpunten1, die onder de oogen
moeten worden gezien, in hoeverre namclijk de
projectie van de voomaamste ziekenhuislijnen
binnen den omtrelk der bestaande romplijnen
mogelijk is, en in hoeverre door aanbouw een
doelmatig geheel is te verkrijgen. Zoodoende
heeft de bezichtiging van het gebouw met
terreinen slechts een aanvullende, al is het
ook niet te oaderschatten beteekenis gehad
deze yaak vieeli aympathie bestond. Hoe min
der echter de synipatihie, hoe meer ze veridieat
gewekt te wordlen,
Het verheugde spr. bijzonder diat de ds.
Baar bereid was met zijn metjgezellen aan
spr.'s roapstem gehoor te geven en het comiite
wa, opzwa d, beu--
dat de grondlijnem van de Cadettensdiool zich
zeer goed leenen voor het ontwerp van een
ziekenhuis van een grootte en met een indee
ling als Alkmaar behoeft. Zelfs zijn voor een
ziekenlhuisontwerp die plattegronden in hun
geheel te benutten. M. a. w. net geheele plan
Cadettenschool kan in een ziekenhuisplan
worden opgenomen. Wat er dan nog aan het
ziekenhuisplan ontbreekt, moet op het be-
schiikbar bdoouwde terreim gevonden wor
den. Daartoe bestaat alle gelegen'heid.
Het doel van mijn bezoek aan de school
was de locale bijzonderheden te leeren kennen,
als daar zijn de omgeving, de soliditeit van
den bouw, uen ondernoudstoestand, de verdie-
hngshoogte, den bouwkundigen aard van
:rappen en gangen, de zolderruimte e. a. m.
Ik behoef voor de strekking van dit rapport op
alle bijzonderheden niet dleper in fe gaan.
Het spreekt wel vanzdf, dat aan't inwendige
van het gebouw heel wat veranderd zal moe
ten worden om er een zdekenhuiskarakter aan
te geven. Maar nu reeds over dat alles te be-
richten zou te ver voeren en is na een kort-
stondige bezichtiging niet magdijk.
In de huidige phaze van het vraagstuk Is
het van overwegend belang of de bezichtigi"
van het gebouw en zijn omgeving mij aanv
Tin gen verschaft hebben welke de geschi
heid eener verbouwing tot ziekenhuis na raad
pleging der plattegronden bevestigen en mis-
schien versterken. Br maig dlan zonder eenig
voorbehoud U meedeelen dat mflin bezoek aan
de Cadettenschool een zeer gunstigen indruk
heeft nagelaten. Belangrijk van uit een zie-
kenhuisstandpunt heeft die school een aantal
kenmerken welke een hygiSnisch karakter
dragen. In de eerste plaats is wel de ligging
der sdhool als zoodanig te noemen, ver van
storende beddjven. Ik zou geen beter plaats
voor een ziekenhuis1 kunnen bedenken dan de
Cadettenschool.
Een ander kenmerir dier school dat ook voor
een ziekenhuis waardevol is, vindt men m de
degelijkheid van den bouw, een factor, die nog
aan beteekenis wint door het feit dat de toe-
stand van gevel en interieur wijst op 'n deug-
delijk ondedhoud. -
Alles wat mijn oog ovedgens getroffen
heeft tijdens de wandeling dioor het gebouw,
is van bijkomstigen aard voor het vonmen van
een oordeel in zake de geschiktheid voor zie
kenhuis.
Wanneer ik op grond van mijn bevindingen
en mijn onderzoek warm kan aanbeveien om
de Cadettesohool te koopen, dan spreekt het
van zelf dat ik van de onderstelling uitga, dat
het Rijk zijn dgendom voor een bfllijkcn prljs
aan de Gemeente zal afstaan. Indien zulks
het geval is kan een aanzienlijk bedrag be-
spaardl worden. Men moet ook laten wegen
dat een ziekenhuis, van meet af aan nieuw op
getrokken, even solilde van bouw als de Ca
dettensdhool is, stellig meer dan 4500.— pea-
bed zou kosten, een minimum bedrag dat ik
De verondenstelling, dat het Rijk voor dit
doel zijh edgendom voor een biffijken, prijs zal
willen afstaan, zal wel geem gewaagde blij
ken te zijn.
Alkmaar schonk dlestijd® voor den bouw
van d'e Cadettenschool deni grond!, die toen
reeds op f 80.000 werd geschat en 100.000
Alkmaar bradht dit offer om de voordeelen,
die een bloeieiude Cadettenschool gemeente
biedt, deelaehtig te worden.
Nu het Rijlk de Cadettensdiool opheft, zou
oi. een welwillende houding van het Rijk met
zich brengen, dat de Cadettenschool voor het
zegenrijke doel dat beoogt wordlt, aani Alk
maar gratis werd afgestaan.
VOOR VOLKENBOND' ENI VREDiE.
In ons land bestiaat de vereeniging „Voor
stelling een beetje optimistischer dan spr. In
ieder geval moesit het geprobeerd worden.
De opkomst. die wij, verwadit haddem, is er
niet, doch die kracht sdmiilt niet niet in hat
aantal Ihoofdem, doch in de warmte, waarme-
de men de belangen dient
Ik hoop, aldus spr7 dat de sympathie, hier
voor de zaak aanwezig, door hetgeeni wij he-
denavond hooren zullen, zal vergroot wor
den.
Ik feliiciteer het comite, met de keuze van
de sprekers, die beiden bij name bdeend zijn.
Tevens hebben beiden blijken gegeven onver-
moeide sitrijders te zijn voor hunne idealen.
iVoor Nederland is in deze een zeer bijizon-
dere rol weggelegd. Van de kleine staten is
alles te verwachten voor de oniwLkteliing van
de rechis- en vredesgedachte.
Met die hoop en dat vertrouiwien wil ik het
woord overlateni aan U beiden. (Applaus.)
iHet diubbelmanneukwaite had zich inmid-
dels op het tooneel opgesteld en zong „Te
huisl" van Jac. Bonset en JHaec Dies'" van
A. Vranken. Hierbij bleken weer eens voor de
zooveelste rnaa.li de Bchitterende kwaliteiten
van dit kwartet, dat emstig naar vervolma-
king streeft en in den dirigent ismand heeft,
die zijn uiterste best zal doen om te bereiken,
wat er te bereiken is.
Wij vol'gen niet de volgorde van het pro-
gramma op den voet doch zullen eerst nog
enkele woorden zeggen over het verdere vo-
cale gedieelte van Si avond.
iHet Gemengd koor maakte een schitterend
entatee met ^Ellen" (woprden en muziek reap,
van, dr. Fr. van Eedea en Isr. R. Olmanj.
Vooral de laatste regels vamaf „Stil ga ik
't amalle pad enzlegde getuigenis af
van het uitstekende stemmtenmateiiaal van dit
koor. In „Eindeloos" (P. C Boutens en Isr.
Olman) vroegen de sopranen die aandaxht
voor haar keuxigen zang.
Het bekendle ^Ecce quomodlo montur' van
Jac. Handl, „De Arbeid"' (woord'en mej. M.
N. Zwaan, muziek Jac. N. Al) do or het
kwartet en ^Anni-onist der gas ben'' van1
Wagner door het gemengd koor, volgden.
Het publiek dlankte door veel applaus voor
het gebodene.
Mevr. Van Riel^-Smeepge, het woord ver.
krijgende, noemdle het een goede gedlachte
van de vereeniging „Volkenbond en Vrede"
den dag van den I Sen Mei 1924 niet onopge-
merkt voorbiji te laten gaan. Toen was het
n.l. 26 jaar geleden dat de eerste vredescon-
ferentie bijeen kwam-
Waarom. vragen de cynici, herdenkt mien
dezen dag? Deze cynici zijn het niet met ons
eens, dat wij dezen dag. herdenken moet.
25 jaar geled'en kwam, bijieeqgeroepien
door den czaar van Rusland, in den Haag de
vredesconferentie bdjeen.
De vred'e is geen nieuwe gedadhte. Vrede
heeft men altijld gekendl Het „vredle zij met
u!" van vroeger kennen wij nog als een
woord waarin veel lligt opgesloten. In het
oude Rome leefde dte wensch naar vredie al
werd daar ook oorlog gevoerd. S'teeds is er
die wensch geweest om te komen tot den we-
reldivrede, eerst in't kledn, langzamerhand
wat grooter, tot we komen tot den wereldvrede
zooals wij| die zoo gaaraie zouden zien.
Reeds in 1305 was er een Franschlman,
die een Statenbond wilde sitichiten. Hendirik
I V eveneens en voorta deed men in de 16e, 17e
en 18e eeuw pogingen voor den wereld
vrede. Ook Hugo de Groot liep rond met dit
ideaal.
iHet is opmeikelijk dat wij nu nog met ven
der zijn, dan we zijn.
't Is goed, dat wij! hiier eens over spreken.
In I9OT werd in dten Haag de tweede con
lu uiio icuum M ferentie gehouden. 't Was met toevallig, dat
Volkenbonid em Vrede". Dezer dag en werd dlfcmaal weer den Haag de confereniie-stad
vredesrwerk te beginnen.
Echtertoen wij. zagen, dat wiji mis-
schien buiten den oorlog bleven, kregen wij
weer moed em beseften wij, dat wij te vroeg
haddem gejukht en dat wiji pas deni eersten
stap op den weg naar ons doel haddien ge-
zet. Einidelijk moesten we dat doel begrijpen
en wij zouden komen tot het besef van recht
en billijkheid itusschen1 de staten zooals dat
gevoel bestaat tusschen de burgers onldlerlmg.
Onder die burgers is laingzaamaan een an-
dere veihiouiding gegroeid, dlie wij als recht
en waar zien en die wiji niet anders meer wil
len hebben. Wiji zien dat wij niet het recht
hebben om te ontnemen aan een ander wat
dien ander toebehoort. Wij mogen ons niet
vergrijpen aan het leven van een ander. Een
Hoogera macht zou ons daarvoor eitrafien.
Deze begrippen van recht zullen ook eens
ontstaan tussohen de staten.
Spr. geloofit niet, dat er weer een oorlog
zal komen als in 1914. Wij; bespeuren wel
geen verbeterimg in de landen om ons heen
naar de rich'ting van dan vrede, maar er is
toch geen land in de wereld of het heeft zip
mamnen en vrouwen, die werken in die rich-
ting.
Er is wel hoop, doch geen geloaf- aldus
sp., dat het worden zal, zooals wiji het wen-
sdhen. Ik ken ook het woord; zij die gelooven,
haasten niet, en ik geloof, dat dit ook hier
men in dit Mad door advertemties en berich-
ten van deze vereeniging iets gewaar, waar
bij bleek, dat zich in Alkmaar een comiite ge-
vormd had om in veiband met de eerste vre-
desconferientlie te Den Haag, die 18 Mei van
dit jaar juist 25 janen achter ons ligt, een
herd'enkinigsavonld te oTganiseeren.
Op het programma voor dezen avond heet-
te het: Openbare samenkomst ter herdenking
van het feit, dat het 18 Mei een kwart ceuw
geleden is, dat de eerste Vredesconf erentie in
ons land bijeenkwam en ter propageering
van den Volkenbond als beste waarborg voor
was. De Statenbond, die men in de 17e eeuw
wilde sticbtem, zou zijn zefel kxijgien in
Utrecht.
Wiji hadden er voor te zorgem, dat N'eder-
lan'd! een plaats behteld.
't Spreekt vanzelf dat de madhitige staten
ellkaar niet vertrouwden.
In den Haag kon men vergaderen; omidat
men wist, dat Nederland geen politiek spel
wilde spelien als ziji de mannen van de cohfe-
rentie ontving.
Zeker, de vredesconferentie van 25 jaar ge
leden heeft den wereldvrede niet gebracht,
Trmiar zij;, die dit dadhten verlangden toch
Wij mogen het gelooven op grond van de
evoiulie, die zich overal opdoet, maar wij mo
gen niet getooveni, dat, omidat wij het niet
Tiipm, het daiarom met komende is. De vrotege-
re bewondrs warem reeds lang d'ood voor la
tere generaities de vruchten van1 bun werk
plukten.
Spr. meende, dat de mannen, die den vloek
van duizemden op zdich laden dit in ver
band met den „schuld" van den oorlog
het niet aldus gevoeld heben. Ziji haddien eer-
der gerekend op de zegemlimgen van dluilzen-
den, wanneer het liep, zooals zij dachten,
dat het Loopen zou. Spr. neemt aan dat die
mannen het dieden in de overtuigingj dat zij
voor hun land iets groota dieden. Zij; hebben
echter gef aald hierin: dat zij. voor het geheel,
waarbij hun staat behoort, niet daiigene ge-
daan hebben, dial noodig. was.
Alle staten hebben de verplichting mede
te werken voor het belang van een enkelea
staat. En &n staat moet opkomem voor het
belang van alle.
In den Volkenbond ziiet spr. daartoe die bes
te oplossing.
Die Volkenbond is nog. zeer omvoiledig van.
samemstellling, want men kan niet spreken
van een statenbond, die in de toekomst de
oorlogen moet verhinderen, als niet alle sta
ten lid zijn en er zijn tbana nog staten, die
geen lid kunnen zijn. Maar toch is het begin
er.
Het is de taak van ieder, die begrijpt. wat
de taak van den yolkenbond kan zijn in de
toekomst, dien bond te steunen.
Spr. gang dte moeilijkheden na, waarin Ne-
derland kan gerakeni door zijn lidmaatsohap
van den Volkenbond. Het is niet ommogelijk,
dat een neuitraliteit, die wiji gekend hebben in
de jaren 19141919' voor ons niet meer mo
gelijk is.
Maar als de Volkenbond sterk staat, kan
biji macbt ten goede, ten vred'e aamwenden.
'De gevolgen van het stichten van den Vol
kenbond kunnen grooter zijn, ook omdat men
mede kan werken nu- georgamiseerd aan
de -opvoeding tot de vredesgedachte.
Spr. wees op het perm, hof van Int. Justi-
tie te Den Haag, de vradesconferenitie te
Washington, de pogingen om1 de kinderen op
te voeden tot de Volkensbonds-gedachte enz.
Vooral dit laatste juichte spr. toe. Zoo kun
nen wij;, beginnende Mj de kinderen, kweefcen
een gemeenschapszin en verantwoordelijk-
heidsgevoel, die straks ten goede zullen komen
aan d'e burgers van den Staat. Wij. zullen bij
de Mnderen bewondering kunnen gaan wek-
ken voor de groote mannen van den vrede,
voor de vredesoonferenties, voor het vredes-
palieis te 'Den Haag. Wij zullen hen zeggen,
dat het een eer is voor 'Nederland, dat hier
een dergelijk gebouw werd gestlicht, hetgeen'
de verplichting voor ons land medtebrengt,
om medb te werken voor de vredesgedachte.
Het valt op, dat zooveet menschen zoo ver
anderd staan teg,eniov.er deze idealen. Nu is
'er wel geen Neaerlander, die den oorlog zou
wenschen, doch ze rededeeren: je kunt er
niets aan doen, oorlog fcomt er toch.
Al ware dit zoo, aldus spr., dan moeten wij
er van doordrongen zijn, dat het toch' verder
zoo niet kan gaan.
Laten wij zeggen: sHuit de gelederen van
tuprii, die den oorlog met willen, komt 'h^ toch
t,C*Als^smevr. I werkelijk'ook te veel. 20 Eeuwen onder chris- dan komt hij, ^|iet
-• - - Ke uit Emmen en de telijke ontwikeling hebben_ geen vrede ge- wi] to^S^P
£erAj ^uwSlrKSe^Iid^ I 25 I ite'kracht^ onze eigen overtogg
meer jL uouwes ji beschouwen die jaren als Vergelijkenderwijze zeide spr. dat ieder-
de laatste stapen op den weg, die ons voent al is t met nog zoon zacht sienunetje zqn
naar ons doel.
Prov. Staten.
Veel belangstelling was er ni'et. De groote
zaal van de^Harmonie" was slechts voor een
vierde gedeelte bezet. HHH
Medewerking werd verleend door de dub-
b elmaimenkwartet ^Harmonle" met afd. fclein
Gemengd koor( dir. de heer Jac. N. Al),
waarover aanstonds1 meer.
Ds. W. D. M. Baar, voorzitter, gaf na een
kleine inileiding belt woord aan mr. W. C.
Wendelaar, eerevoorzitter.
Oe burgemeester zeide zich biji de stichting
van het comite te hebben afgevraagd of voor
herdenking van meergenoemd feit wel vol-
doende belangstellmg zou bestaan in Alk
maar. Spr. had nooot bemerkt, dat er voor
Wij hebben ons in 1914 bij het uitbreken
van den wereldoorlog een oogenblik versla-
gen gevoeld. Wiji hadden afschuw van de
verschrikking van den oorlog en wij dachten,
dat andieren. daar ook zoo over zouden den-
ken.
Toen hebben wij werkelijk gedacht, dat al
onze idealen vermetigd waren. Wij, konden
niet begrijlpen, dat 'de volken van Europa met
een donderend „wij willen niet!" hebben ge-
stern kan laten weerklinken in het groote koor.
(Er i® dan kans, dat wiji komen tot .ontwape-
niing. Eerst beperking van ontwapening
want ik geloof met u niet, dat het de eerste
jaren tot algeheele onltwapeniing zal komen
en dan tot algeheele ontwapening.
Spr. deerde hetgeen Anatole France op
13 Md 1924 schreef omtrent den wereld
vrede. Deze wekte op tot deelneming in dien
strijd tot den vrede.
Laten wij diie boodschap aanivaarden! La
roepen en dht alle volkeren na 19'14 op den ten wij zeggen: wij, willen voorbereiden den
oorlog iingevlogen zijn. vredeWij willen wanneer wij sterven, reggen
IHet leek ons in die dagen een uitopie aan I kumnien: wfl hebben gedaan wat wij doen kon
den om de toekomst, die na ons komt voor
ons en onze kinderen beter te maken 1 (Lang-
durig applaus.)
Ds. Baar riiahtte waardeeremdle woorden
tot mevr. van Riel, den wenscb uitsprekende
dat haar rede, dien ziji op een van diepe over-
tuiging en idealisme bliikgevende wijze had
uitgesproken, .propagandistiscih mocht wer
ken bij hare hoordens.
De heer Douwes wildle een woord van har-
telijken dank als lid van de Vereeniging
„Voor Volkenbond en Vrede" richten tot het
Alkmaarsche comite. Dit woord gold ook den
burgemeester, die het eere-voarzitterschap
aanvaardd'e. Stpr. stond hierbij uitvoerig stil,
beschrijlvende die taak van den burgemeester
om alle catagorieSn ter wille te zijn.
Spr. vond deze gedachtenisbijeenkomst bui
tengewoon in elkaar gezet. Het heeft voor
hem iets aantrekkelijks. Hiji had met buiten
gewoon veel gemot het kwartet en het koor ge-
hoord.
Verder meeudle spr. dat ,wij ons geheel
moeten geven in gemeensdhappelijke sa-
mienwerkiing voor de vredesgedachte.
Men vindt hier in Alkmaar van katholiek
tot sociaal-democraat bijeen' en dat geeft re-
den tot blhdschap, omdat daaruit blijkt dat
in iederen kring onze idealen leven.
jarige hcrdeniking, heeft geen flauwe notte
Wie een feest heaft gewacht van deze 25-
van de zaak gehad. Toch is er ook geen redien
om neerslachtig te zijn en gedesillusioiieerd.
Wlj zijn te samen gekomen om dankbaar
te gedenken, wat voor 25 jaren is begoemen
en dat bezig is te groeien.
Wiji zien het ideaal en w^ staan er te
genover als we vaak tegenover de monumen-
ten van die matuur staan-. Hier staan we te
genover een geestelijlk monument. Zij die ge
looven in dat ideaal. jagen naar de berei-
iring van dat dod. Dilt geloof is een sterkte in
den strijd en in de arbeid. Dat ideaal! is:
Macht moet geen recht meer zijn, maaT recht
moet zijn macht. Wij zijn een stap vooruit,
als v66r 25 jaar niet die eerste conferentie
gehouden was geworden, zouden we nu nog
even ver zijn als toen. Indendaad sdjn ws
vooruitgegaan.
Hier ligt een aamwijzing door de voorzie-
nighedds Godls. Weg met de gedachte: Zou
ik er iets aan kunnen doen? Zeker, wij kun
nen er alles aan dioen.
Het was een machtdge gebeurtemia den 18en
Mei 1899, waar^an wij de waarde niet kun
nen bevroeden. Wij weten er nietB van, alleen
weten wij, dat het iets buitengewoon grootsdh
is, hetgeen later het nageslacht zal kunnen
beoordeelien.
Als niet meer de brute macht een rol speellt
in de wereld, doch het recht, dan mag, om
dat te verwezemlijken, niemand' zich daaraau
onttrekkem.
Laten wij niet terugschrikken en zeggen:
„men heeft aan ons niets, het moet door den
Zeker moet ook de S'taat meedoen, doch er
komt geen wet tot stand, die niet gerijpt is In
die ziel der volken.
Vrede door recht! dat is het vraagstuk
waarbij wij' persoonlijk zoo mauw zijn be-
trokkem.
Sipr., betoogende dat hit zoo gaarne samen-
wearkt met padfisten van ledlere richting, wek
te ten slotte met klem op om mede te helpen
bewerkstelligen de idee van den algemeemen
wereldvrede. (Applaus.)
Ds. Baar dankte den heer Douwes, het
kwartet en het koor recht hartelijk. De -eerste
voor zijn rede, de beide laatst-eni voor hunne
medewerking.
Spr. wdddle nog nader uit over de besiprO-
ken ondlerwerpen 'en slioot daarop de vergade
ring.
Van de daartoe gegeven gelegehheid om
zich' op te geven als lid van een evenitueel te
vortnen1 a-ftfeeling Alkmaar van' die Vereem-
giing „Voor Volkenbond en Vrede" werd
door 19 aanwetzigen gebruik gemaakt. Het
minimm-m aantal ledien waarmede een afdee-
ling kan1 gevormd worden, bedinaagt 15.
ORG'ELBESPELINGEN
GROOTE KER'K.
Het programma der lste orgelbespeling
door den heer Jan Zwart a.s., Donderdag 22
dezer, 's avonds te 8 uur, te geven, bevat o. to
de Phantasie over Psalm 33 van de Wolf; de
Orgel-Symphonie van Guilmant en de Finale
over Ev. Gez. 4:1 „De Heer is God en nie
mand meer", van den Concertgever.
Bij den ingang is een programma verkrijg-
baar a 10 -rent. Bij den uitgang zal eene col-
lecte gehouden worden, alles ten bate van het
Restauratiefonds der Groote Kerk
DE RIEKDOM VAN DE
GRoNNEGFR TAOL
Men schrijft ons:
't Was waarm guster, aittlieks te waarm om
in 'n zaol te zitten, en d'r zat dunder in de
locht en 't aine mit't aander zel wel redien
west hebben dat 'r nail zooveul menschen op
de vergaoderen van de Molleboonen (de ver-
alnen van Gronnegers hier en in de ornge-
ven) komen wazzen as docht wuir. Dr waz-
zen 'n zestig man.
De wegblievers hebben 'n hail nust mist,
want dit kenn' we wel al zeggen, dizze leste
vergaoderen van dit seizoen het weer to
slim mooie west.
Meneer Ter Laon, uit Zaondam. huil to
rede over „De riekdom van de Gronneger
taol" en haf het in dei rede, die twei uur
duurde. duidlek maokt hou 't meuglek west
het, dat de Vraize taol, dei vroeger sproken
ALRMAARSCHE GOURANT.
zoo IS.
(rpfhfMtiwii
