Alkmaarsche Courant
Hondsrd Zes an Twlntlgale Jsargang,
Zaterdag 14 Jani.
Onder den Meldoorn.
Een reis deer Zwitserland
van 7—80 Juli 1921.
v.
Uit enie Staatemanhine.
Votr da balsvrsaw.
No. 189
1984
Nog steeds hftdden wij het hotel te Alp
Griim niet bereikt en al diacht men in de verte
iets te ontwaren, ddbr het om de bergen loo-
pen schiet men zoo weinig op. Eindelijik dan,
steeds klilmmende, 'n 500 M. gelegen van het
stationnetje in de diepte, zagen wij ons hotel,
waar wij1 de lunch wilden gebruiken. 'n En-
gelschman zat daar fe eten, logeerde daar
klaarblij'kelijk. Wij begomnen weer met Ati en
'n ouderwetsche i ransche piano noodde mij
tot't bespelen van dit instrument, met als inld
ding, als beleefdheid tegenover den Engelsch-
man, 't Engelsche volkslied De Engelschman
stond op, bedankte ons en vroeg miji, nog wat
te spelcn. Nu was allereerst Ihet Hoilland-
sche volkslied aan de beurt, en men voelt
daar, zoo ver van ons land Verwijderd, zoo
heel anders, dan wanneer dit in de huiskamer
gespeeld wordt. Wij maakten het ons daar
recht- gezellig. Wij waren hier 2200 Meter bo
ven den zeespiegel. Alweer kwam een on-
weer opzetten en- wij liaastten ons, al dialendie,
naar het stationnetje te komen, waar toch
ook binnenkort onze tredn moest arriveeren.
De trein was vol Italilanem, veel artisten, die
wij later in St. Moritz zagen, waar zij! in een
cabaret speelden. Na in ons hotel gedineerd
te hebben, d'ronken wij koffie in de hall met
zijn groote gebogen ramen, uitzicht gevende
op de Beminagroep, om na een verkwikken-
den slaap den volgenden morgen om 9 uur
naar Muottas Moraigl te gaan, een uitstapje,
dat demand mag vergeten te doen, als hi}
daar in die buurt is.
Gaame kom ik nog even terug op onzen
tocht van gisteren, waarvan ik nog vergat'te
vertellen, dat wij in Alp Grum de volgende
Italiaansche mercn kunnen zien, n.l. het Lago
Pitschen, het Lago Negro, en het Lago Bian
co. Wij kijken met bewondering naar de
groote stuwdamtaen, die van hetTdeine Lago
Bianco een zeer belangrijke electrische
krachtbron hebben gemiaiakt. Steedis woester
wordt het berglandschap, achter ons de
zwaaT besneeuwde en bewolkte Zwitsersche
gletschertoppen, voor ons in de verte de rag-
fijiie scherp geteekende spitsen der Italiaan
sche bergen, ijl tegen die blatiwe lUcht afste-
kend. Rechts van Bernina Hospiz zien wij
Leerplicht- en L~ O.-wet.
Indjertajd hebben wij. een overzicbt gegeven
van de versChillende en nogal uiiteenloopende
plannen van dien' minister van Onderwijs ten
opzichlte van het L. O. voorzoover die moea-
ten dienen otn tot de bezuiniging van eenige
miLTioenen te kotnen.
Men raakt bdji het volgen van die onderwij&-
fegelingen, welhaast den tel kwijt. Wet tedi-
nisdhe herziening, Koninklijke besluiten,
nieuwe voorstellen en gewijzigde voonstellen
volgen elkiaar met gemiak in een jaar op.
Het oorspronkelijke niieuwste wetsontwerp,
dien reusachtigen Palugletscher, een van die
weinige Zwitsersche glefcschers, die nog gere-
geld groober wordt. Onder Alp Griim zien
wij het meer van Poschiavo met de badplaats
la Pxese, en in de verte de bergen, die het
Veltlin, het dal, waarin die beroemde Veldiner
wijn groeit, begrenzen. Op deze 2300 M.
hoogte waait een koude bergwind!.
Nu kom ik gaame weer terug op onze rei§
naar de Muottas Muraigl. Weer zijn wij ge-
stapt 10 minuten van ons hotel op de electri
sche Beminabahn, om na enkele minuten uit
te stappen op den kabelspoor naar de Muot
tas Muraigl. Pontresina ligt op 1800 M.
hoogte op de plaats, waar de Beminabeek en
de Roseggboek tot den Flatzbach samen-
vloeien. De Kurverein van Pontresina ondef-
houdt meer dan 300 K.M. promenadewegen,
waarvan een groot gedeelte in de nauwelijjks
hellende bosschen rondom het dorp gelegen
zijn. Naast deze vlakke wandelwegen heeft
Pontsesina meer dan 150 lichtere en zwaar-
dere bergtoeren. Hier liggen de mooiste
glet9chers van Zwitserland id de nabijheid
en aan den voet van de Beminagroep. Pon
tresina geeft zoowel 'szomersi als's winters
voor henstellende en nerveuse menschen1 als
Luftkurort groote voordeelen. Bekend is, dlat
mannen als van Leyden, Kronlein en Rdntgen
geregeld hun vacanties te Pontresina door-
brachten.
In 25 minuten brengt de lcabelspoorweg het
op 2456 M. gelegen Muottas Muraigl tot ons
Slechts weihig nevel hebben Wij, zoodiat wij
een schi'tterend uitzicht hebben. Het panora
ma van het geheele Ober Engadih met de
meren tot Maloja toe ligt voor ons, vroolijk
door de zon beschenen. Schitterend is hiet
contrast van de helderwitte sneeuw op de ber
gen met donkere bosschen en de groene me
ren. Achter ons steken de bergen hun top-
pen in de wolken, maar het Engad'm is vrij
van mist. Ook hier weet een groot hotel, om
ons de noodige ververschingen te verschaf-
fen. Men kan den terugtocht ook te voet af-
leggen, doch wij deden dit niet, het warme
weder maakte ons lui. Men daalt anders eerst
van Muottas Miuraigil af to een dal en' be-
klhnt dan' lamgs een smal pad! den Schaf-
berg. Boven is een historische pick, waar de
micnschensdhuwe schilder Seganitoi zich te-
rugtrok, om in de eenzaamheid zijn kunst-
werken te scheppen. Hij) overleed daar to 1899
na een appendicitis aan een perforatie-perito-
waaxfa o.a. de hulponderwijzeressen met ver-
/icht exarnen" een rol speddien, ward zoo on-
gunstig ontvangen, dlat de Mtoieter met zo6
zeer gewiiziigde voorsitelieiii kwam, dat de
Tweede Kamer hesloot een nieuw afdeelings-
onderzoek te houdlen. Deze laatste voonsteliai
zajin, op het oogenMlik, dat wij dit schrijven,
to de Tiweede. Kamer aan de orde; de open-
bare behandeling er van is Dtosdag 3 Juni
begonnen. i
Daar to hoofdzaak bij; die mondeltoge bc-
handdtog dezeltde zaken zullen komen alb
to de sdhrliftelijlke gedadhteniwiisseUug (Voor-
1'oopig Venslag en Memorie van Antwoord)
zullen wij enkele hoofdpunten daaruit aan-
6tippen; vooral ook zail het goed zijn enkele
becijfertogen uit de M. v. A. over te nemien,
omdat daamaar gevraagd werd wegens het
ontbreken er van m die M. v. T. en oindat er
zeker bij het debat op gedioaldl of er gebmik
van gemaakt zal worden.
Een der groote grieven, waarvan he.t bo-
venbedoelde V.V. getuigt, is de onruslt die ge-
wekt wordt door de eindelooze reeks' van wij-
zigingen, waaraan' die ondJerwijswetgevtog
onderworpen' ds. Die onrust treft ae onderiwij-
zers, maar in niet geitoge mate oOk die ge-
meente- en schoolbraturen, vooral die gemeen-
tebestturen, die gevaar loopen to -fiiiandeel
opzicht de dupe te worden van de bezuinii-
gmgspogingen van den minister. Men1 gfag
zelfs zoo ver van te beweren, dat er van het
department geen Teidtog uitgaat, want on-
dianks de voarstellen en de gewijzigde voor
stellen, zegt de Minister to de M. v. T.. dat hij
desnoods voor nog weer andere voorsteMlen te
vtoden zou zijn, als maar de gewensohte be-
zuinigitng er doorgaat; m.a.w. hoe het met
het onderwijs zal gaan is tot daar aan toe,
alb het etadcijfer der begroottog maar ver-
laagd wordt, zooals de Minister van Ftoainr
cifin dat wcnscht.
Er zou iets voor te zeggem zijn geweest, als
een commissic,samengcsteld uit alle partijen
der Kamer, vooraf die zaak overwogen had
en met een plan was gekomm. waarbij de
parificatie-beginselen ongeschonaen waren ge-
bleven. Want het is opmerkelijk, dat ook l'e-
aen, die bldjkbaar tot de regeerin gspartijen
beh'ooren, geen onverdleelde bewonderaars wa
ren van de nu gedane voorsteilen.
Tot de geopperde bezwarem behloordeh o.a.
die tegen de algemleene regding van het aan-
ital ouderwijzers en van den toeiattogsleeftijdi,
waarbij te weinig rekentog is 'gehouden met
het versdhii tussdien groote en kleine scholen
en tussdien. de stod'en en het piatteland!. Ook
stootte men zioh aan de tegenspraak tus
sdien den' zesjanigen Ceerplicht en1 den dwang
tot in 8itandhoudiing van het zevende leer-
jaar; voor menige school zou deze laatste
tot groote uitgavea moeten leiden en dus weer
de genteenten dlrukkent, want tal van scholen
hebben vTijstelltog van die verplidhlttog tot het
inridhten van' het zevende leer jaar gekregen
en zijn er dus niet op berekendl Evenmin als
de moderae lokalen alle benekend zijn op 48
leerltogen, die de minister voor rekentog
van dto onderwijzer wil latcn.
Vriji krais kwam men op tegen het Instituut
dfer assiStenten, die men, als buitenstaanders
ongeschikt aditte om in een afzondierlijk lo-
kaal op te treddn, terwijl het noodig geachte
toezdidnti op hen' en' de klasse ontbreekt door
de infJchtmg der les-lOkalen. Allerled. vragen
deden zich op: Waarom' de assisteniten alleen
aan kleine sdholen Mag aan een 6dnmans-
school maar 6dn assfetent worden' aangesteld?
Hoe klomt het piatteland aan kostelooze assis
teniten'? Hoe staan de assistenten tegenover de
pensioenwetten, vooral wanneer ziji bij't on
derwijs blijven?
Uit het antwoord van den Minister halen
wij vooral aan, wat aan tijfers gegeven wordt
om de voorstellen te verklaren en de gedrags-
lijn van den minister te bitlijken.
Het onderwijsbudget is topzwaar. De 157
millioen maken ongeveer een vierde doel uilt
van' het geheel' der Staatsuitgaven en daar-
van gaat 112 millioen weg aan salarissen.
Er waren dus twee maatregplen noodig: ver-
ilagtog der trdktemenfen en vermtodering van
het aantal1 onderwijzers. Gaat het' mi voorge-
stelde plan door, dan' zal1 het aantal van on-
nitis (buikvliesontsteking) omdat hij zijn
vriend Bemhard te that gewaansdhuwd had.
Men stijgt met dezen kabelspoor to 25 minu
ten 700 Meter. Eenzelfde spoor gaat terzelf-
der tijd van boven en de twee ontmoeten elk-
ander precies op de helft. Mocht het aantal
passagiers van beneden komende, veel groo-
ter zijn, dan de dalende reizigers, dan wor
den de sporen met tonnen water bijgevuld, om
het groote verschil op te faeffen. Boven en be
neden is een telephoon en wordt gewaar-
schuwd, dat men tegdijk klaar is af te reizen.
Is onderweg iets niet in orde, dan geeft de
conducteur door tikken op de telephoongelei-
dtog semen. Als mm last heeft dunzelig
te worden, raad ik iedereen aan, niet op de
onderste banken te gaan zitten De treinen
zijn natuurlijk in de hoogte, amphitheatersge-
wijze gebouwd. Voor dezen tocht betaalt mien
per persoon 3 frc. toch waaPlijk niet duur. De
trein gaat om het half uur, men kan dus zoo
spoedig men wil, weer naar beneden. Celeri-
na lag als een paar stipjes in de diepte en de
huizen waren natuurlijk met het foloote oog
niet zichtbaar. Een verrekijker doet hier vaak
goede diensten. Na de lunch zouden wij met
een rijtuig naar St. Moritz gaan, langs de
Silsmeren en Maloja, een goede middagtoier,
als men zich niet vermoeien wil. Om half 2
vertrokken wij. Deze tocht kostte heen en weer
27 frc. en 10 pet. Trtokgeld. Men is in St
Moritz op 1800 M. hoogte en de Malojawtod
is vrij frisch. Er zijn verscheidene menschen,
die in deze streek to het begin onvoldoende
slapen, wakker worden met hartkloppingen
en last van luchthonger. Men moet op deze
hoogte mstig acclimatiseeren. De droge lucht
van het Ober-Engadin is bekend', en iedere
gast van St. Moritz zat aan zich zdf be-
speuren, dat slijmvliezen van neus en mond
snel uitdrogen. Het dal is hier naar het Zuid-
westen open en dus gericht naar het gedeelte
van den hemel, dat net xneest voor bestraling
in aanmerking komt. In den winter is het tem-
peratuurcontrast nog veel grooter. Dan b.v
wandelt men in St. Moritz met zomerkleeren
to de zon, terwijl in de schaduw alles hard
bevroren is. Patienten met ldng-t. b. c. be-
hooren to St. Moritz niet thuis. Malaria, hooi-
koorts, rheumatische aandoentogen, asthma,
chirurgische t. b. c., bloedarmoede, herstellen
hier gewoonlijk snel. Hoewel het regel is, dat
men hartpatienten nooit to streken moet
hrengen, hooger dan 1000 M. gelegen, wil
geveer 33.000 onderwijzeara dalen tot ongeveer
26.000. (Natuurlijk worden daarmce niet
7000 salarissen uitgespaard, omdat die titiur
ilarisaen op wachtgeld worden gestold. Red.).
Qp 1 Januari 1924 waren er
voor het gewoon L.O. 6706 hoofden en
17.911 ondexw., voor het U.L.O. 730 ihoof-
den en 1103 onderwijzers.
Molgems de regeling van 1 Januari 'had een
hoofd bij't gew. L. O. gemiddeldi 3986.84
en onderwijzer 2338.04; bij het U.L.O. wa
ren deze cijicrs 4728.24 en 3529.11Dicn-
tengevolge kwamen de traktemeuteu voor
26.449 leerkrachten op 75.952.620.17. Bij
dit bedrag is nog geen' veriaging van jaar-
weddien to rekentog gebrachit. Dae veriaging
zal gemiiddeld 16K proc. bedragen of
12.532.182.33, zoodat, wanneer deze veria
ging haar besllag heeft aan salarissen
63.420.437.84 zal warden betaald.
Het totaal der vooonschtotten aan de gemeen-
ten en de schoolbesturen voor 1924 volgens de
op 1 Jan. 1924 gddende regd'togen en aan-
tallen ondenwijlzers, bedraagt f 92.431.000.
Bij doarvoering van' de vermtodering van het
aantal' omderwijzens en de vennindjeriug der
salarissen zal de rijksvergoedtog 63.420.437
gulden bedrajgien, dus is er dan een beapar
ring van 29.010 563. Daarin is begrepen
12.532.182 voor salarisfcorttog eh er blijft
dus voor tofcrimping van het personeel
16.478.381. Die 1214 millioen zullen ech-
ter volgens in uitzicht gestelde nieuwe plan
nen niet enkel uit het L.O. gehaald warden.
Het lligt dan vender to de bedoding om op
die oipleddtog van het schoolioezLche nog 1 Y>
millioen te besparen. (Dat er op het wedde-
rig-amslachtig ingcridite sdiooltoezidit heel
wat kan bespaard warden, stand voor ons
vast. Red.).
Vrij uivoerig verdedigd de Minister de be-
perking van den leerplicht tot 6 jartm te eer-
dler, omdat strdfct genomen Overal het 7e leer-
jaar mogelijk is en men dat wd zat handha-
ven ook met het oog op kinderen die mot 544
jaar de school' begtonen te bezoeken en dus na'
6 jaar nog niet den leeftijd hebben bereikt om
de school vaarwel te zeggen.
Even uitvoerige verdediging valt ten deel
aan het assdstentenstelsd.
Dat moet worden overgegaan tot het uit-
hreiden van het aanital leerlingen per ondier-
wijzer tot 48 betreurt de Minister zdf.
Et was inh et V.V. o.a .gevraagd naar de
finandeele gevo-lgen van andere st'ellsds van
indeding der onderwijzersnaar het aantal
scholen met 1234 en 5 wettelijk ver-
plichte leerkrachten' op 1 Januari 1924.
Die berekening van de fm'ancieole gevolgen
zou heel Wat tijd vorderen en daarom laat
de minister die na. Ook aan de aan'tallen
scholen met van 15 leerkradifen op 1
Januarii 1924 kan de Minister tte Kamer niet
ndpen maar volgens den toestand in 1923
waren er 688 sdiolen met 1 leerkradht; 1454
met 2; 1244 mJeit 3; 1228 met 4 en 1137 met
5 leerkrachten. Hoeveel leerlingen er op 1
Januari 1924 waren, weet de Minister ook
niet en evenmin, hoeveel boventalligc leer
krachten' er waren voor wile geen rijksvergoe
dtog werd verleend. Gegevens betreffende de
gevolgen' van de toepasstog van het 48-leer-
'lingcnHstdsel met het oog op de ruimte in de
bestaande sdioollokalleti kunnen niet worden
verstrekt en' er is geen1 lijd voor een spedaal
onderzoek.
Daar op het oogenMiifc, waarop wij het
bovenstaande sdhreven die discussion to' de
Kamer to vollen gang waren', kunnen wij
daaromtremt niets mededeelen. De zaak,
waarom het hier gaat, is echter to de Maden,
dag!- en vakbtoden, zoo uitvoerig behandeld
en zoo van alle zijden bezien, dat het bijna
onmogelijk is, er iets nieuwe over te zeggen.
Het ontwerp is met zeer geringe wijzigtog
aangenomendenkelijk zali op den uitslag dter
stemming imvloed hebben' geh'ad de verkla-
ring van den Minister, dat hij zou aftreden,
alls dit voorstel niet werd1 aangenomen.
men ze de laatste jaren ook to St. Moritz
brengen. Dit geeft voor sommige patienten
onaangename tosuffidentie-verschijnsden.
Dit hoogtekliimaat sohijnt voor patienten als
die met 'hartneurosen, klepvliesgebr-eken en
hypertensde, goed te zijn, mits men de eerste
d'agen Van zijn verblijf volstrekte rust neemt
Men 'gebruikt daar ook de moorbaden sedert
2 jaar. Dit „Moor", dat vlak bij het Stahlbad
gewonnen wordt, is afkomstig van waterplan-
ten en geimpregneerd met ijzerzouten Het
wordt pas gebruikt, als het aan de lucht ver-
weerd is. Ten aanschouwe van den adspirant-
bader wordt het bad klaargemaakt, opdat
men ziet, dat men een schoon(?) bad krijgt,
hetgeen uit de brutoe kleur van de modderpap
niet gemakkelijk te zien zou zijn. Hierin blijft
de patient 20—30 minuten en de temperatuur
is 4045 graden Nu rijden we van St. Mo
ritz langs Suvretta House, Campfer, Silva-
plana en Sils Maria naar Maloia. Aan onze
rechterhand zien we de Piz (Paz beteekent
top) Julier en wij denken een oogenblik aan
koning Hendrik IV, die via den Julierpas en
den Septimerpas naar Canossa moest trekken.
Bij Sils zien wij links het Val Fex, een dwars-
dal van het Engadin, hetwelk wordt afgeslo-
ten door den reusachtige Fexgletscher. Steeds
smaller wordt de Inn, totdat hij vlak bij Ma
loja gelijk ee armzalig bergbeekje bijna tot
zijn oorsprong op den Piz'Lunghin te volgen
is. Gelijk een serpent sltogert de weg udt net
dal naar boven en juist om den voet van een
heuvel komt even een huisje van Casacda te
voorschijn. Aan den linker kant staat de
Monte del Fomo, de berg, die de grens tus
schen Zwitserland en Italie vormt. Wij ko
men alzoo te Maloja to een chalet aan, waar
men een sch'itterend uitzicht over de meren
heeft. Wij gebruikten daar the complet Dit
Chalet benevens een in de buurt gelegen
grootsch hotel had toebehoorld aan Graaf
Osteria, doch de graaf was failliet gegaan en
het hotel gesloten Er heerschte hier veel ma
laise. Ook to St. Moritz zag men verscheide
ne groote hotels eenzaam en verlaten. Halver-
wege tusschen St. Moritz en Maloja ligt te
gen den bergwand op het dorpje Isola, waar
de bewoners misschien eens per jaar van
daan komen, Isola beteekent dan ook geiso-
leerd. Maloja ligt 4 uur gaans van de Ita
liaansche grens verwijderd. Telkens brokkelen
er van de gebergten steenen af, sommige zoo
groot als een huis. Een ervan steekt boven het
Mijnheer Pieterseni: Waarom ben je zoo
boos op den dokter?
Mevr. Pietersen: Ik zei hem, dat Ik me
moe gevoellde en dladelijk vroeg hij1 me, m'n
tong te laten zien.
(Kasper, Stockholm)
water uit.
to sommige jaargetijdm iis de - steenval
groot en het is soms gevaarlijk loopen dlaar.
Het waiter to deze meren heeft een schitterem-
de tint, helbliauw, zooals mien (het op een
plaatje niet natuurgetrouw zou vtoden. Hoe
dieper het is, hoe bliauwer de tint is. Sommige
strepen geven een zeegroenen glans. Hoe dit
te verkilaren is, is mij nooit dluidelijk gewor-
den, zelfs bij navraag. Men schijint het hier-
over hiet eens te zijin. Terug rcden wij den-
zelfden kant, wat ook niiet ainders kan, daar
de rand van het meer aan den overkant direct
begrensd wordt door die bergiwanden en' dus
daar bijna geen weg te maken is.
Na het souper to ons hotel in de 'hall zit-
tende, vonden wij het wat stijf, de menschen
waren stil en ik began dhar een eind aan te
maken, door piano te speflen. Aldra begon
dht de mensdien' te animeeren' en zij gtogen
dansea. Helaas was een vtolist, die zeer goed
scheen te spelen, al naar bed. We (hadden
anders dubbel kunnen genieten. Dat wij
steeds goed' sliepen, behoeft geen betoog. Wij
waren- den ganschen dag to de open lucht en
hadden heel wat op te nemen'.
Den volgenden morgen, Zaterdag, benut-
ten wij, om een wandleltag te anaken in het
bosch. Het stijgeni, dat men steeds to Zwit
serland dbet, valt wel medte, men loopt hier
zoowel geanaikkelijker dan to Holland, daar
de ludht ij'ler is De schitterende panorama's
namen onze gedScbten zoo to bslag, dat wij
wat verdwaalkien en tegen een stoilen berg
wand over steenen mocsten klauteren, om weer
een fctein bergpaadje terug te vtoden. Wij
liepen toen langs een Meierin, op den weg
naar St. Moritz langs .een- lieflijken water-
val. Denzelfden kant terug echter behidden
wij nu het goede pad. Nla de lunch gin gen
wij om' half 3 uur met de Albulabalhni. Wie
dat niet 'gezien heeft, mist ved, heel ved1.
Door reusachtige bergen zijh tunnels gegra-
ven!, ettelijke gaat men door, soms van' 10 mi
nuten lang, als een kuilkentrakker trdkt mien-
als t ware een berg om en telkens, alb
men weer het daglidhl aansdjouwen kan, ont-
waart men' voor zich een sdioittenend panom-
ma en ziet men to de verte den weg, dien mien
gevolgd heeft. Men kooht met deze baam
langB Samaden en Bevere.
(Wordlt vervolgd.)
Do Meidoom in do oud© ecndeukooi ver«
toant voor dto zoovodste maal zijn keurig©
witto cm roso bloemtrosseu CD verspreki't zijn
welriekendo geuren verre in hot rood. De viny
splotige blaidorcn, van ouderen iots minder
groom dam aam do bovemzijdo, zijn zoo talrijk,
dat men er onmogelijk doorhcem kam blikken
en do schorpgodtoomidle takken latcm niet ge»
makkclijk iemand tot do stammen nadenen.
In don tap van dozen Crata6gus moedgynn zit
een geelgeldeuird vogdtje, dat om zym spot*
tend en nabootsend gczang den naam van
Spotvogei (Hypolais hypolais), de Duitscher
noemt hot Gartemispotter, heeft ontvangcm,
zijn ietwat schelklinikende tonen uit te galmien,
on aan zijn blijde, triilendo geluiden is hot wel
te hooren, dat er veel en rein geluk in dit
klcin© -wezenitje woont. Stelfig zit hot wijfjc ©n>
gems in de naibijhoid in hot keurig gcvonnd©
nest jo, om mot gediuM hot schoonsto -work to
volbrongen, dait ©en vogolwijfje kan dloen.
Gaame zingt dan hot mannotjo zijn hoerlijkste
zangen, waarmede hij hot 2Sorgend vrouwtje
den itydl woet to korten. Met genoegen Iuista»
ron wo or naar hier aan den boezom dor nay
tuur, waar we elk voorjaar zooveel vcmieu«
wend leven kunncn waamcmen en bcluistcren.
Hier vertoefdo ik eenmaal met den boken<
den fotograaf R. Tope en hi) moemde het een
zeldzaam _ryk arbeidsveld.
Ook toen zomg hot spotvogelmormetje, dat
geon mensehenvrees sdhcon te hobben, want
toen iocrcmdo blikken hctt ncstjo in dan diohty
bebladcrdcn Meidoom wildlen ontdekken, was
hot, alsof hot voigeitje zong: „Slicp uit, je
vindt, jo vindt het niotl" Maar hoc good ook
zoo'n vogclpaar hot kunstig vorvaardigde kiny
derwiegje tusschen het loof weet te vcrber*
gen, zoodiat zelfs de scherpziondle oogerf van
ekstors en rpofvogols het niet wetan te ont»
dekkon, idle kledlne bonwimeosters rekenen or
niet op, dat idb mcnseiion on vooral zij, die
..kiokjes" vcrvaardigon, (gevolgtrekkingen we»
ten te makoa. Anders zouden de diertjos weg«
genomen hebben -de enk'de droge grasspriet*
jes, die zo bij den nestarbedd hadden latcn
vaJlen, en die one voldoende waren, om te
constatoeren, dalt zich daarboven het nest jo
moest bevimdc®. Spoedig was nu gevonden,
wat wo zochten: idle igrootste achat van twee
Spotvogels.
Over dlen rand van het nestje, dat zieh ongey
veer 2)4 meter boven den grood bevomid,
gluurden twee glinsteroogjos uit een lichtgcol
vogelkopjo, die sohenen te vragen, wat die on»
gekondo bowegiMg daar benoden tech wel te
beduiden had. Na nog enkele. maien hot kopje
hocn cn woer bewogen to hobben, sohecn hot
dortje do zaak niet longer te vertrouwen, want
hot wipte over iden rand van het nest on vloog
wcid'ra in een nabijstaanden vlierstrufik. Ony
middellijk .daarop verstomde het gezang van
het miamnetje, dat nu ook den Meidoom ver»
Hot, om later sleohts af en too een meer klay
gend geluidi te laton hooren. Zoolang de be»
weging by hot nestje duurdo, ideten de vo»
geltjes zioh met moor zien.
Met foekwamen spoed word het work very
richt, doch daar het nest te hoog zat voor eon
onrni'ddellijke optname, moest zooveel tijld ge»
bruiikt warden, dat we werkelijk mot vrees
Ann de toekomst van het broedsel gitagen deny
ken. Golukkig wisten w© in de nabijhoid een
voederbiak, dien we onder het nest hebben
getrokkon, en dam-mod© hadden we hoogte
genoeg, om nost en eieren te kunncn bescbou«
wen. En bewonderktg dwingt het af, wannccr
men ziet, litoe zuiver rond de tend van het
nbstje is bewerkt en hoe keuliig alles er uit»
ziet. En slechts weinige hulpmiddelen staan
den vogel ten dienste en we hebben ze ols niet
volkomen te beschouwen. Snavel, klauwtjes
en borstje zijn de eenilge werktuiigen, en voor«
al hot laatstgenoemde is nog het gowichtigste.
Daarmede moot elk vezeltje en elk hiaartje
aangedrutot worden, daarmede ook moot de
zuivere rondiihg worden verkregen. Hoeveel
aangeboren liefde toch moot er women In het
kleine borstje, om zooveel zwaren arbedd te
verrichten voor bet vcrmenigvuldi^nsgarwerk
We hebben aan te nemen, dat dezelfd© drijfy
veerem by zoo'n kleinien vogel tot hamdelen
aanzetten, ds die een jomgo vrouw het wiegje
doen schikken voor den te verwachten we«
reldburger. En met een zeker oordcel gaat
ook dit igevederdo wezentje te work, daar het
ols fundament grovere'em atevlgor zdfstamdigy
heden beztgt, idan voor de verdero voltrekkimg
van het familiegebouwtje. Symmctrisch aluit
alles in elkaar, en wanneer het nest dem goe»
den vorm (heeft verkregen, wordt het towen»
dig beklced met zachtere staff en, die een koes»
terend bedje vormen voor ide teero eiertjes.
Rozokleuilg van grand, zyn ze versierd met
donkerroode, pumtiige vlekken. Geen wander,
dat men ze gaame in verzamelimgen heeft,
waardn ze dnmiddellyk door hun buitengemee»
ne fraaiheid in het oog vallen. Toeh heeft
men het steedis als heiligschertnis te beschou»
wen, wanneer id© begeerige hanfd wordlt uitge»
slagem naar het nestje met do eieren, dat met
zooveel moedte en zorg, toot zooveel teedere
liefdo is saamgebracht. Toch moot het gevoel
wel eens zwijgeni, waar het verstand zegt, dat
men d© wetenschap moet dienen. Maar daar»
voor ook alleem mag het laatste over het eerste
heerschen. De zoogenaamde liefhebberijyver->
zamelinigein, die gewoonlijk spoedig geheel of
gedeeltelijk verloren gaan, zyn te diuur gey
kooht door die rooveryen aan de leven de nay
tuur gepleegdL
'De jomge Spotvogels biyvem slechts weinige
d'agen in het nest Ze worden dlan trouw ge»
voed 'door de beidle oudcrs met allerihande in«
secten. Wanneer ze het nest hebben verlaten,
vliegen ze van tak op tak cn latcn dan gcdlu.
rig een Uagcmd geluid hooren, mlsschien om
aan de audi© dleren kenbaar te maken, waar ze
zich bevlmdtem. Zo vcrorbercn ook dlon met
graagto het aangebrachte voodsel, waaromdor
nu ook zelfs libollcn voorkomcm.
De Spotvogei komt <}erst half Med in onze
Noopdelyke streken wonon. Dan zinigt het
mannotjo dagelijks byma zonder ophouden, en
dlkwyis op d© hoogstc talkjes van het geboom»
to, zyn hdderen, aangenaom klinkenden zang,
waarjm men kan opmeiken veto geluidlon van
anidcre vogel's. Reeds in het begin van Scptem*
ber en somtijds zelfs al in Augustus gaat inj
met vrouw en kroost naar warmero, oorden.
Niet Hang in het jaar alzoo verrioht hij dus by
ons zyn nuttigen arbeid en laat hy hier zijn
heerlyken zang hooren. Maar ieder jaar toch
zullen we hem gaame begroe ten in onze tub
nem, bosschen en istadsparken, en gaame ook
zullen we dan telkens een kijkje nemen in het
keurige nest met 'de fraaie eieren, zonder ver»
dere byfoedoeKmgeni. We hebben het te zoeken
tusschen takken, idle een vorkvorm hebben, of
op dwtarstakkca, waarop het met vezcls Is
vastgpmaakt 't Is napvormig en tamelyk diep.
En hiermode hebben we ons thans alleen be*
zlg igohouden met beschouwingen over den
Spotvogei en zyn vermomgvuldiigimg. Evenwel
is het Move diertje het meer dan waardi.
Onder dlen Meidoom is veel meer te beley
ven, dloch .ons bestek laat niet too, daar heden
verder op in te gaan. Ik stel dlaarom voor er
nog eens een keer in gedachten te vortoeven,
om er de huishouding van dlen egel in oogen»
schouw te niemen, en meteen te zien aan hoo
veel tosecten eniz. 'dezc bloeiende boamen ver»
der huis vesting verleenen.
J. DAALDER Dz.
Met een gerust hiart durf ilk u nu wat ver*
frisschemda recepten geven.
Eerst een paar slaatjes: eiersalade of kamy
persteur maakt u van lia*d gekoakte eieren,
die aan stukjes zijn gesneden en daama very
mengd met fijnygesnedeaj augurkjes, olie, azijn,
zout en peper. Dit is zeer smakelijk al9 tug*
sohenigerecht of om twaalf uur by geroosterd
b road.
Een andere: Ncem 5 ons aardappclen, by
voorkeur muisjes, en eeri even groote boey
veelheid truffels (als u die in madora-wyn
kookt, worden zy byzonder lekker): snijd de»
zo truffels aan dumno schyfjes. Voeg er een
cedcpol gohakto ravigote, wat zout, peper en
slaolie bij en rocr alles in een kom 'dloor een.
Wilt u dczo sol ado aardlig opdoen, vcrsict dan
den rand van den schotel met uitgebold© wor»
tclen cn rapen, in elk waarvan u eon oepergo*
punit steekt.
Voor tamatensla neemt u groote, rijpe to<
maten, die u in 34 c.M. 'dikko plakken snijdt
Haal <d© piitten er uit. Leg de plakjes op een
vergiet en besitrooi ze met fyn tafelzout Laat
zo een uur 'Hang uitlekken. Stapol ze dan op in
een saladcbak. Doc op iodcr sohijfje tomaat
een snuifjo witte peper. Bevochtig de salade
inlet gelylke declen olie en azijn. Laat ze zoo
een uur ^mig staan, haar nu en dian met (lit
vocht bedruipend. Dan wordt het een heerlijk
frisch zomcrgerocht, ook zeer gescihikt om
'smiddags om vier uur by d© thee op te (fiex
ncn op heel dumne sneetjes, dun gesmcerd wit>
tebrood.
Kunt u nog asperges krijgen? Maak dan een
'aspergcsalado. Snyd de fcoppen van den bos
af (ongeveer 4 c.M. long); snyd er noigmaals 4
c.M. af; en als u 'dc rest ook gebruiken kunt
(maar dlikwyis voelt die taai of houterig aan
en dan moet u hoar liever wogdocn), deel die
dan in twecen. Schil do aspc rgestukken (niet
d© koppen). Doe ze in koud water en 'kook
ze gaar. Om te pro'bccren of zy gaar zyn,'
kunt u er in hot midden een bindlniaald in stey
ken. Giet ze af en dloe ze, als ze voldoende uit
zyn igelokt, in een saladebak. Giet er wat azijn
over en iaat ze 'dan koud worden. Giet don
de azyn er weer af en maak er met een
mayonnaisessaus (done versche cdordooiers in
een kom met 34 theclcpeltje zout on wat En»
gelsche mos&rdpoeder) rocr met een houten
lepel de dooiers stijf, voeg or 1 d.L. kokeniden
dragonazyn by,yblijf almaar roeren; dan 3)4
d. L. fyne tafelolio tocvocgen en blyven roeren
tot de sous gobonden iis), een lekker slaatjo
van.
Een ansjovissalado Ls ook een' heeriyk. hartig
hapjo. Ontzout 3 dozijn ansjovissen; splijt ze
en haal er igraat en vinnen uit Schik ze ruit<
vormig in het midden van een schoteL Wany
neer u een klcin, glazen schaaltje of wit por«
oeleincn schoteitje omgekeerd in het midden
zet, kunt u de ansjovissen tot een bexigje ar«
rangeeren. Dat „toont" meerl Kook 6 eieren
heel hard (tien minuten). Pel ze en bak dooier
en wit elk afzonderlyk, goed fyn. Hak vervob
gens twee eetlepels peterselie en sohik dit
groem en het ei in vakjes of stralen om de
ansjovis. U krijgt dan dus om de anldere een
geel, wit en groen vaik. Wil't u het nog mooier
