DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Eaime en veillge stalling voor
MT0M0B1ELEN
A. DAM Co., Scbarloo. Tel. 490
De bedreiging van bet
Heilooerbosch.
28 jtjni
No. 251.
Honderd Zes en twiltigste Jaargang.
ZATERDAG
Buitenland
Dtt
fat 3 Made*.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feestdagen, uftgegeven.
A,bonnementsprijs bi] vooruitbetaling per 3 maanden voor Alkmaar/2.—franco door
«eheele Rijk /2.50.
io ldorlijke en bewijsnummers 5 cents.
PRIJS DER OEWONE ADVERTLNTlfeN
Per regel /0.25, bij groote contracten rabat. Qroote letters naar plaatsrui:::te.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v h HERMs COSTER ft 700N,
Voordam C9.
Directeur: O. H. KRAK.
Telef.nr. Administrate 3.
Telefoonnr. Redactie 33.
Postftro 37060.
Hoofdredacteur:" Tj. N. ADEMA.
Het sinds eeuwen bekende en beroemde
Heilooerbosch heeft in de laatste jaren op-
merkelij'ke vtranderfagen- ondeflgaan.
Als particulier berit van de familie Van
Foreest, die het op niet genoeg te waaxdeerea
wijre steeds voor lecber toegankelijk stride,
is het een geliefkoosde wandelplaats voor al
le natuurvrienden geworden.
Het bosch took altijd rijn bezoekers en be-
wonderaars, het bood in zijn lommerrijke la-
nen ruimseboota gelegenheid voor rust en
verpoozing en waar de heer Van Foreest aan
alle aanvragende vereenigingen, zonder ooit
op partij of godsdienst te lettefl, steeds ver-
gimming gai tot het op bepaaide terremge-
deelten organiseeren van vergaderingea,
landdagen, meetings, muriek- of zanguitvoe-
rmgtu, daar kan Jner inderdaad van een
„kerk van ongekorven hout" worden gestpro-
Kea, waarvan' nog hedfen ten dage een nuttig
en dankbaar gebruik gemaakt wordt.
Het lommerrijke Heiloo is bekend om zijn
bosch.
Zooals Alkmaar zijn keurig aangelegde en
welvtrzorgde plantsoenen heeft, zoo bezit
He.loo ecu 50 H.A. groot wandelbosch, een
stuk ongerept natuurschoon, juist groot ge
noeg om deu bezoeker de illusie te ldtem aat
het alles fatsoeneerende snoei- em hakmes bet
hier tegen den wasdom van boomen en strui
ken heeft moeten afleggen.
in de dicht begroeid'e lommerrijke laanitjes
van het Heilooerbosch voelt men zich ver van
stad en dorp in de vrije natuur, waar tus
schen het looverdak van boomen en struiktn
tallooze vogels nestelen en waar 's avonds
tusschen duizenderlei uit het mos opschieten-
ete plantjes het siekelvarken op de muizien-
jacht zijn vroolijk geknor laat hooren.
Hoeveel vaders en moeders trekken er niet
dag aan dag met hun kinderen naar den Kat-
tenberg, den berg waar je in het mulle bosch-
zand zoo heerlijk op en af kunt loopen, den
berg die gekroond door een enkelen eeuwen-
ouden boom, die zijn dichten bladerfinkop
hoog in de lucht steekt en als een reusachtige
spin met tallooze pooten zijn dikke wortels
in ster-vorm over heel den heuveltop spreidt.
Hoevelen profiteered <?r na dagtaak niet
van het zachte mos-tapijt in de prachtige
Rondeau-laan, van waar men eenerzijds het
gezicht heeft op het witte landhuis Nij en-
burgh, dat zich in een omlijsting van groen
in bet vijverwater spiegelt en waar men an-
derzijds, heel ver naar de sp'oorlijn, boomen
en struiken slechts een kleine ronde opening
ziet vrij laten' waarin op sommige dagen de
breede zonnesdhijf ter kimme zinkt erf de ge-
heele door blad en mos omsloten lnan in ©eo
feeriek rood-gouden gloed zet.
En hoe velen „in der schdnen Zeit der
juogen Lietoe", dwalen er niet door de lom
merrijke buitenpaadjes om er een beschut
plekjc tusschen het struikgewas te zoeken.
Hoevelen kennen er niet de geheime ikronkel-
wegjes, waar onder tallooze neerhangende
taklcen het gras door voortdurende voetstap-
pen een uitgesleten paadje toont, dat naar
idyllische plekjes voert waar het nieuwsgierig
oog van den voorbijganger op het vertoouwe-
lijk samem-zijn geen storendeni invloed oefent.
Vai her Ikilooer boscli hebben tailoos ve
len uit onze omgeving geprofiteerd en op
mooie zomeravonden is het vol wandelaars
en vol fictsers, die er maar al te graag een
uurtje verpoozen om eens, even echt buiten te
zijh en heerlijk van de vrije natuur te genie-
ten.
-
Maar, zooals gezegd, het bosch heeft ha
de laatste jaren opmerkelijke veranderingeu1
ondergaan.
De tijd, dat steden, en dorpen niet noemens-
waard groeiden, dat er geen grond voor het
bouwen van honderden woningen tegelijk ge-
zocht werd, ligt adhter ons.
Nu.heeft elke vierkante meter grond zijn
waarde als bouwterrein, nu vertegenwoordigt
elke boom ec waarde aan timmer- of brand-
hout en wordt geexploiteerd wat eerst uitslui-
tend tot instandhouding van fact natuur-
sehoon bedoeld was.
Na het overlijden- van jhr. mr. P. van Fo
reest is de N. V. Maatscliappij ,^Iijienburgh"
op den- voorgrond getreden.
En dat is een maatschappij tot exploitatie
van onroerende goederen, met andere woor-
d$n dus een maatschappij die haar boschbe-
zit op zoo voordeelig mogelijke wijze rendabel
wertscht te maken.,
Dat is begonnen door het plaatsen van
houten landhuizen, die inderdaad als wonin
gen z ch het best bij de omgeving aanpassen,
zoodat door den bouw daarvan niet van ont-
'siering van het bosch kan worden gesproken.
Wat niet wegneemt dat ten behoeve van
'den tuin van elk dier landhuizen een breede
strook grond tot open terrein gehakt werd.
En waar eveneens over vele H.A. het hout
zoozeer gedund werd dat slechts de wortel-
einden van boomen en struiken in den grond
bleven, is het geen wonder, dat vele natuur
vrienden zich met ongerustheid .ifvragen of
het Heilooerbosch' niet langzamerhand in een
stadium is gekomen waarin men t het to
be or not to be zal roetjn
Het is begTijpelijk, dat de echte natuur
vrienden', evenals die -Heiloosche Vereeniging
voor Vreemdelingenverkeer en alien die om en
bij het bosch van de bezoekers daarvan pro-
fiteeren, gaarne de zekerheid zouden hebben,
dat wat zij als de glorie van het dorp gekend
hebben niet door een op winst bedachte ex
ploitatie verloren dreigt te gaan.
Toen dan' ook in den aanyang van1 dit jaar
bekend werd dat er in het bosch verschillende
opmetingen gedaan werden, maakte men zich
ongerust en werd op de vergadering van
„Heiloo Vooruit" de Heilooscho Vereeni
ging tot bevordering van het vreemdelingen
verkeer' de vraag gesteld in hoeverre er
grond bestead voor het vermoeden dat het
bosch langzaam maar zeker als bouwterrein
voor de meest biedenden verkrijgbaar zou ge
steld worden. i
-De heer Van de VaM, lid van1 Prov. Staten
en van den Heilooschen gemieenteraad, heeft
daarop destijds in een imgezondten stukje in
onze courant de aandacht gevestigd*
Evenwel heeit op de bewuste vergadering
de burgemieester van Heiloo als president-
commissaris der N.V. „Nijienburgh verze-
lcerd1, dat voor het behoud van bet natuur-
schcon gewaakt wordt en dat er slechts na
deskundig advies in het bosch gerooid zal
worden-
De vergadering applaudisseerde en men
dacht nu het bosdh in ongerepten staait te
kumnen behouden.
„Hoe verwonderd", schreef ons de heer Van
de Vail, „was ik daarom toen ik op Zondag
30 Maart een waudeling maak.e in het aller-
rustigste gedeelta van -het bosch, liggenjdle
tucschen Kerkelaan en Rraai'enlaan, toeni
taijn aandacht viel op een,1 op den hoek van
een boschpad geplaatst nieuw piketpaaltje,
gelijk men plaatst bij af te bakenen bouwter-
reinen, even verder weer een en nog een
„Wclke plannen", zoo vroeg hit, „bestaan
er, cmdanks alle geruststellende verzekerin-
g<;n, bij „Niijenburgh" ten oprichte van het
bosch?
Er is daarin al te ved gehakt in den loop
der jaren, maar nog as het een heerlijk situk
natuur al is het bij lamge niet, wat het voor
een twintig-tal jaren geweest is.
De paaltjes in de laantjes doen niet ved
goeds verwachten".
Dat was in het voor jaar en de gebeurte-
nissen hebben sindisdien bewezen, dat zijn
vrees in alle opzichten gewettigd geweest is.
In de verledien week te Hdloo gehouden
raadsvergadering was een verzoek ingefco-
men van- de N.V. Maatschappij ,fNijenburgh"
tot goedkeurieg van een bebouwingsplan van
een gedeelte van het Heilooerbosch, waarbij
tevens een- ruiiling van grand met de gemeexi-
te voorgesteld word en verzekend werd, dat
de schoonheid van het gehed niet uit het oog
zou worden verloren.
De heer Van de Vail aoemide het toen
volgens ons raadsverslag - een ramp voor
de gemeenite wanneer van de 50 H.A. bosch
zevemtien zullen worden omgezelt fa een
steenklomp.
Als eenmaal bedoeld siuk is vol'gebouwd,
zal het andere ded stdlig volgen en hij
hoopte waar fa de Boekelermeer voldoende
ruimta voor huizenbouw is - dat natuur
vrienden pogingen1 zullen doen om het bosch
voor de gemeente te behouden.
Het raadslid Opdam vond het plan nog
zoo kwaad niet en op voorstel van Burg, en
Weth. werd; besloten het om prae-advies te
zenden naar de otfangs in het leven geroe-
pen „commiissie inzakc die. verfraaifag der
gemeente en tot behoud win natuurschoon".
De voorzitter vcrzekcr*..*a^g, dat het plan
van de baan zal zijn wanneer de oommissie
met de Maaitschappij „Nijenburgh" tet over-
eenstemming kan komen.
Plan voor een terrelnverkaveling voor de N.V. Mj). „N(]enbargbn
tot exploitatie van onroereride goederen te Heiloo.
Van het door de N.V. Mij. „Nlijienburgh"
beoogde plan geeft bovenstaand sdietskaartje
een eenvoudige voorstellfag.
Het onwat het gedeelte bosdh het diehtst
bij het dorp gelegem en begrensd door
Kraaienlaan, Middcnlaan, Kerkelaan en
Westerwieg.
Zoo als uit dd teekeniing blijfct, is het fa 20
bouwblokkem verdeeld. mo nondom volge-
bouwd worden, zoodiait er fa dit boschge-
deelte 322 woningen zullen verrijzen.
De Maatschappij wil dien Westerweg ids
r\pam hiunen verlegg'cn om ook aan de zijde
van de spoorlijn nog bouwterrein te kunnen
verkrijgen.
Bike wonfag zal1 plm. 300 M2 itufagrood
krijgen.
De nieuw te maken wegen van de oude
zullen er slechts enkele als de Middenlaan,
de Heerenweg en de W-illebrordusweg be-
staan blijven zullen een oppervlakte van
ruirn 50.000 M2 hebben' en met een 600-tal
jonge boomen beplant worden.
Van de <|estaand'e boomen1 zullen er een
aantal gerooid- worden en de andere zullen
gedeelitelijk fa die particuliere tufaen terecht
la do OEOiSfloiljjho ibijheid van het station.
flfarageruirate voor ruim 40 Astemobielen.
komen.
Wanneer die gemeenite de drie bestaande
wegan will verharden, zal de Maatschappij
iiaar een strook bosch-terrein ter grootbe van
plm. 3000 M2. in ruil geven om diaarvan
plantsoen te maken.
De architect Beut, onitwerper van een itufa-
dorp te Hengelo, heeft dit alles in teekenmg
gehracht en het ziet er werkelijk naar uic
of mem jhet natuursohooQ zoo ongerept mo-
geiij'k zal willien laten.
Het is evenwel de groote vraag of de par
ticuliere eigenaars der ithans te twuwen per-
ceelen de fa hun tufaen voorkomendle boomen,
diie voor de beoogde plannen soms leelijk fa
den weg staan, werkelijk onaangetast zullen
laten.
'En ook of met het aanleggem van een
plantsoen op de fa ruil verkregen strook
boschgrond de gemeente dan wel de Maat
schappij „Nijemburgh" het rneeste zal ge-
baat zijn.
Dit plantsoen op een. terreinstrook die de
Maatechappij blijkbaar missen kan, zal het
verloren schoon daar ter plaatse niet kunnen
vervangen.
Hoe graag men het ook voorstdlen wil
alsof met de uiterste zorg voor behoud van
het natuurschoon gewaakt wordt .en het is
in het belang der Maatschappij zdve, dit zoo
weinig mogelijk aan te tasten tocfa. is het
diuidelijk, men door den bouw van 322
huizen in dit boschvak dimmer kan vervan
gen wat thans verloren dreigt te gaan.
Wij1 willen niet van een steenldiomp spre-
ken, wij gelooven gaarne dat men al zijin best
zal doen dit nieuwe tuindorp een aantrekke-
lij-k uiterlijk te geven.
Maar ten .slotte zullen hier tusschen
kunstmatip aangelegde en met kleine, nieuwe
boompjes beplante wegen in een 20-tal bouw-
blokken toch een 300-tal woningen verrijzen,
waardoor er van bosch geen sprake meer zal
zijn en de eerste schrede gezet wordt op den
weg die naar gdeidelijke Verdwijning zal lei-
den van wat steeds Heiloo'a trots en glorie
geweest is.
De eerste schrede en daarom ook de gevaar-
lijkste.
Want het gaat nu om een prindpfl.
Zal het bosch als zoodanig behouden blij
ven of zal het in bouwterrein worden verka-
veld v
Weten de natuurvrienden than® de overwin-
ning te behalen, dan zullen de bouwplannen
wellicht voor geruimen tijd van de baan zijn.
Maar wordt het verzoek der Maatschappij
toegestaan en zal hier het eerste 30O-tal«wo-
nimgen verrijzen, dan zal1 de aanslag op een
volgend boschgedcdtc ongetwijfeld heel wat
vlugger en gemakkelijker tot stand komen.
Hdloo heeft bdang bij den aanbouw van
vde nieuwe woningen, die aanwas der be-
volking en verhooging van fakomsten met
rich brengt.
Maar Heiloo heeft er ook belang bij rijln
natuurschoon ongeschonden te bewaren, om
daardoor-juist een der meest gewilde gdmeen-
ten voor wocmplaate-zoekendiea en toeristen
te blijven.
Kan dus de uitbreiding der gemeente op
an der terrdn geschieden, zoodat eenerzijds de
bebouwde oppervlakte vergroot en anderrijds
het mooie bosch gespaard wordt, dan zal dit
niet anders dan de gemeente gehoel ten goede
kunnen komen.
Het gemeentebestuur bedenke dat de ver-
langde gouden eieren ten slotte niet door het
sladiten van de kip verkregen zullten worden.
Daartegenover staat, dat het bosch thans
geen particulier bezit meer is, maar in handen
is van een Maatschappij, van welke men niet
verlangen kan dat zij de gemeente op edgen
kosten het volkomen behoud van het thans
hier bestaande natuurschoon zal verzekeren.
'De N.V. Maatschappij1 „Nijenburgh" stelt
rich de exploitatie van onroerende goederen
tin doel, wil d!us met andere woorden met het
in haar handen rijnde boschterrein zooved
mogelijk financieel voordeel behalen.'
Haar dit zonder meer te beletten stel dat
dit mogelijk ware zou onbillijk zijn en tot
bedenkelijke consekwemties leiden.
Men mag de Vennootschap niet zonder
meer de vrije besehilcking over haar terrein
ontnemen en de eonige oplbssing zal dan1 ook
wel in een compromis gevonden moeten wor
den.
In de bedoelde raadscommissie ritter. leden
die ongetwijfeld fa het belahg der gemeente
een offer willen brengen.
Door een overeenkomst waarbij van beide
rijden voldloende tegemoetkoming betoond
wordt, zal men tot een ffaancieele schikking
moeten komen, waardoor de bedredging van
het Heiloo&rfboscb voor lange jaren van de
baan is.
En wanneer Heilloo aileen dat met bekosti- v
gen kan, verdient de vraag zeer zeker over-
wegfag in hoeverre Alkmaar hieraan zijn mo-
dewerking kan verleenen.
Alkmaar profiteert niet het minst vani <Et
aan zijn gebied grenzend: stuk natuuischoon,
welks geleidelijke verdwijning door zeer velen
hier ter stede met laedwezen geconstateerd
zou worden.
Waar de heer Van de Vail dezer dagen fa
een gesprek met deni Commissaris der Ko-
uingm den ind'ruk kreeg, dat deze zoowel als
Ged. Staten gaarne zullen medewerken om
het behoud van het bosch voor Heiloo zoo ge-
makkelijk mogelijk' te maken, spreken wij hier
de hoop uit, dat de gemeente het voorbeeld
van Hocmstede,Bevcrwijk, Bussun, Hilver-
sum en zoovele andere plaatsen^ zal kunnen
volgen cn een stuk ongerept natuurschoon uit
de handen van bouthakker en meiselaar zal
kunnen redden
De strijd om het behoud van het Heilooer
bosch zal de groote belangstelling van' alle
natuurvrienden fa onze omgeving moeten
trekken.
DE MATTEOTTI«HERDENKING.
Do stopzettdng van alien arbeid igeduren'do
Hen minuten ter ecre van da nagedachtema
aan Mattcotti, is gister te Rome, naar de Tei
zegt, vrfj algemeen dloorgevoerd Daar beslo.
ten was, hot verkeor aleohts gedurende 2 mi«
nuten stil ta leggen, merkte men op straat er
niet voei van Pas toen die trambellen weer bet
gonmen te rinkelen, de auto's weer toctcrden
on da wagons wees over do steenen rolden,
kwam men text die omtdekiking dlat het even stil
was geweest In sommiga zijstratcn, waar hot
niet Tioo druk was, namen vele voorbijgangers
tijdens -de staking van het verkeer, den hood
af.
Op heteolfdO oogenhlik, dat da arbeid voor
10 minuten werd gestaakt des morgems om 10
uur, sprak fa de Kamer, Turati, de leider van
de soa democratischo fraotie, voot d« ieden
van de partementairo oppositie over den doo»
do, die. naar hi} zoido, de martelaar is gewor.
den voor do arbeiderakla&se van een gcheel
land
De voorgenomon demonstrate op de plaats,
waar Matteotti was ontvoerd, werd aohterwe.
ge igelaten, ten efadle te vooikomen dat de
^herdlenkfagsplechtigheid door tegendemonstra.
ties zou worden geschaad Op de plaats ech«
ter, waar op de schutting von een tufa een
zwart kruis was geschilderd, werden vele
bloemistukken neergelegd en een schier etude,
looze menigte trok aan deze pick voorbij. De
oourantenstailetjes fa de straten bodeo portret.
ten van Matteotti te koop aan, welke vooral
door de arbeaders grif werden gekocht
De Mattoottidierdenkkiig van do oppositie.
partijen word gehouden fa een zijzaal van het
parfementsgobouvf, onxter teiding van Turati
Bij den aanvang van deze vergadering wee
den 'de namen van de tedlen der oppositie af.
geroepen, op een enkele uitzondering na waren
alien aanwezig, behalve de oommunisten. Toen
de naam van Matteotti werd afgeroepen,
sprongen alio aanwezigen alls 66n man op en
klapten langen tij'd fa de handen.
Op de vooTste rijlen zateh de leaders der op.
pc*sitiesiparti}en. De socialist Gonzales schrei.
de. Armendela stond met vast opeengcklemde
lippem De kleine zaal was vervuld van span,
nfag en ontroering. Turati hield die rouwTede.
Daarop werd een verklaring voorgelezen van
alio oppositieKpartuen, met uitzondering van
de oommunisten, waarin de houdfag word
aangegeven welke de oppositie zal aannemen.
De oppositie zal haar uiterste best doen, de
idealen, waarvoor Matteotti geleefd heeft en
gestorven is, zoo spoedig en zoo volkomen mo.
gelijk te verwezenlijken. Het bestaan van een
organisatie, welke doodvonnisscn uitspreekt
tegen de oppositie en deze ten uitvoer legt, is
aan de regeering (bekend en hooge regeerings..
personen zijn d&arbij betrokken. Daarom daent
de regeering voor de misdaad verantwoorde*
lijk gesteld te worden.
De oppositie vetrklaarde dan verder, dat
'therstel van de grondwettelijke orde slechts
geschieden kan door een regeering, die fa den
kortst mogelijken tijd de navolgen.de voor.
SUM
STRAATWEO HEUjOO-ALKMAAR.
