ii
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Een Schoolbioscoop.
No. 157.
Hondard Zes em tnrimtigst© Jaargang.
1924
ZATEKDA©
5 mi
DM Hummer besteat «tt 2 Wacko
Deze Courant wordt ELKCN AVOND, behalve Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
Abonnementsprijs bij vooruitbetaling per 3 maanden voor Alkmaar 2.franco door
het geheele Rljk /2.50.
Afzondcrlijke en bewijsniimmers 5 cents.
PR1JS DER OEWONE ADVERTENTlfiN:
Per regel /0.25, bij groote contracten rabat. Groote letters naar piaatsruimte.
Brieven franco aan de N.V. Boek- en Handelsdrukkerij v h HERMs. COSTER ZOON,
Voordam C9. U
Directeura G,'tL KRAK.
Telef.nr. Administratle 3.
Telefoonnr. Redadie 33.
Postgiro 36060.
Hoofdnedacteur: Tj. N. ADEMA.
In den aanbiedingsbrief der Alkmaarsche
gemeeute-txgrooting voor dit dienstjaar hdt>-
ben Burg, en Weth. bij de uiteanzetting van
hun leexplan o. a. medegedeeldi, dat onder-
zocht zou worden in hoever wijiziging en uit-
breiding van het door het filmbeeld! te geven
aanschouwelijk onderwijs mogelijk en ge-
wensclxt moet genoemd wordeni.
Wij hebben er bij de bespreking van dit
werkplan reeds in het kort op gewezen, dat
de film in de laatste jaren een1 machtig hul
middel bij het onderwijs is gfibleken en dat
ttgenwoordige bioscoop-xegeling voor scho-
lieren hier ter stede eigeniijk geen paedago-
gische waarde heeft.
Het onderwijs is er ndet of niet in vol-
doeipde mate mee gediend als de leerlingen
zoo nu en dan eens naar een bioscoop-theater
trckken om er een of andere natuur-film te
bezichtigen.
Er kan veel meer van het aanschouwelijk
onderwijs geprofiteerd worden door wekelijks
films af te draaien, die een dluidelijk beeld' ge
ven van alles waarvan de leerling zich een
goede voorstelling moet kimnen1 vonnen.
Dergelijke schoolfilms ter verduidelijking
van het gesproken woord zijtn reeds op aller-
lei gebicd beschikbaar en wij' wezen er des-
tijds reeds op, dat de Vereeniging van Ne-
derlandsche Gemeenten pogingen doet, ze als
ruilfihns bij diverse gemeenten in circulatie te
brcngen.
Zoodat nog slechts een behoorlijke zaal,
een goed projectie-toestel en' een' geschikte
onderwijzer-explicateur gezocht moeten wor
den om de leerlingen van alle scholen weke
lijks cen of meerdere uren van duidelijk aan
schouwelijk onderwijs te laten profiteered
Het wordt nu tijd, het vraagsituk van een
Alkmaarsche schoolbioscoop oens wat nader
onder de oogen te zien, opdat de nog vage
piannen vasteren vorm krijgen en daaraan,
welliclit reeds bij den aanvaug van den
nieuwen cursus, een begin van uitvoering
kan wordlen gegeven.
Vooropgesteld zij dan, dat wij' groote voor-
standers van aanschouwelijk onderwijs zijn.
Zoo duidelijk en zoo natuurgetrouw kan
men een bepaalden arbeid, de working van
een machine of een organisme, het karakter
van een land, een volk met zijn zeden en ge-
woonten, of zelfs een eenvoudig voorwerp
niet beschrijven of het beeldi, dat het kind' er
van in zich opneemt moet onvolkomen zijn.
Het gcdachten-beeld van elk kind1 zal ver-
schillend aan d'at der anderen zijn en geen
enkel zal volkomen juist weergeven wat de
onderwijzer zijn hocxrders heeft willen voor-
stellen.
Kaarten en platen kunnen het gesprokene
slechts gedeeltelijk verduidelijken.
Zij geven alle een bepaald moment, tnaar
niet de handeling zelf weer.
Van die handeling b.v. van een bepaald
soort fabrieksarbeid kan de leerling slechts
een juist inzicht krijgen' door die fabriek te
bezo'eken en de handeling te zien verrichten.
Leerlingen uit groote steden, die gemakke-
lijk allerlei fabrieken en bezienswaardigheden
kunnen bezoeken, hebben daarom veel voor
bij die van kleinere gemeenten, die voor aan
schouwelijk onderwijs menigmaial op kostbare
schoolreisjes zijn aangewezen
De film komt te hulp en vonnt de onfcbre-
kende schakel.
Zij kan, zoo natuurgetrouw mogelijk, alles
weergeven wat interessant en wetenswaardig
is, zij vervangt dus het aanschouwelijk on
derwijs op voor de leerlingen ontoegankelijke
terreinen, zij brengt zelfs voor de kinderen
der grootste steden verrassende projecties,
omdat zij zich niet tot eigen sitad en landi be-
paslt, maar tot in de verste uithoeken der
vvereld het natuurleven van menschen en die-
ren in zich opneemt.
Wie nagaat hoe bij gewone volksvoorstel-
lingen de film op verrassend eenvoudige wijze
de explicatie der samenstellers verduidelijkt
men denke b.v. aan de weergave van den
stand van het net in de Visscherijfilm en van
de ligging der versch'illende kauipen bi| de
projectic van de Mount Everest-film be-
grijpt, dat een met zorg gekozen en vervaar-
digde onderwijs-film den leerlingen een -tot
in alle onderdeelen juiste en voor altijdi in het
geheugen gegrifte voorstelling kan bijbrea-
gen.
De tot dusver hier ter stede gevolgde werk-
wijze lijkt ons niet de juiste.
Sporadisch Slechts dan als er eens een
heel bijzondere natuurfilm is bezoeken de
leerlingen der lagere scholen een onzer beide
bioscoop-theaters.
Zij zien er een film, die door de samenstel-
Iers niet als onderwij'sfilm bedbeld is en die
zich in den regel niet bij de leerstof van het
oogenblik aanpast-
7 oo wordt het onderwijs uit zijn verband
gerukt en in den regel ontbreekt de noodige
explicatie en zijn de onderwijizere niet vol-
doende in de gelegenheid hun leerlingen voor
te bereiden op wat zij te aanschouwen zullen
kriji
^aarbij komt, dat er cudfrs zij®, hoe
ooschuld'g de film or1- -tz&i rxs*- teis
het bezoek van hun kimiirea a an een biLs-
coop-theater min of meer principieele bezwa-
ren hebben.
Wij kunnen ons begrijpen, dat bij een kind,
dat uits'luitend voor zijn pleizier ae ge.vone
voorstel'lingen van een bioscoop-thdater be-
zocht heeft, de herinnering aan allerlei sen-
satie-tooneeltjes weer bovenkomt als hif met
zijn klasse in datzelfde theater andermaal voor
het projectie-doek zit.
En als er dan een heel gewone natuifrfilm
vertoond wordt, waarbij alle sensatie achter-
'wege blijft, gaat zoo'n bnd onwillefeeurig zijn
schoolbezoek met het vroegere vergefijken,
met het gevolg, dat hij de schoolfilm minder-
waardlg acht en zooals het hoofd eener
school ons onlangs verteldie luidkeels ver-
kondigt, dat hij veel liever een „dramma" op
het doek ziet.
Dat alles maakt, dat de behoefte aan een
eigen school-bioscpop zich doet gevoelen.
Een bioscoop die niet het theater-cachet,
maar het karakter van cen eenvoudig klasse-
lokaal voor aanschouwelijk onderwijs dral
Een gewoon schoollokaal dlusi, tegen
bezoek geen vader of moeder eenige redelijke
bezwaren kan opperen en waar ale leerlin
gen gaarne vertoeven, omdat het een prettige
afwisseling in de dagelijksche leerstof brengt.
Zulke school-bioscopen zijn er reeds in de
grootere gemeenten, maar hun uitru&ting en
onderhoud was tot dusverre zoo kostbaiar,
dat navoiging in kleinere plaatsen op erastige
financieele bezwaren gestuit is.
Maar ook die bezwaren zijn te overwinnen
als wat ieder thans voor ziiclizelf wil doeu,
weldra codperatief kan bereikt worden.
In het laatst van het vorige jaar heeft de
directeur van de Haagsche school-biosooop,
diverse wethoudera van Onderwijs, hoofden
van scholen en andere belangstellenden uitge-
noodigd om van gedachten te wisselen over
een mogelijk meer algemecn gebruiik van het
filmbeeld ais hulpmiddel bij het onderwijs.
De belangstellenden kwamen in de school
bioscoop bijeen, dat een groot klasse-'lokaal
bleek, waar 200 kinderen, op zitplaatsen die
zoowel voor grooten als kleinen gescliikt wa-
ren, een plaatsje kondlen vinden en dat, even-
als alle andere schoollokalen, langs de wan-
den met kaarten en platen versiem was
Daar wend, door middel van een projectle-
lantaren, een filmbeeld van Tyrol vertoond
en om de kinderen een zoo duidelijk mogelijke
voorstelling van eenige markante bijzonder-
heden te geven, liet men hxm een als berg-
ids gekleede pop zien en een opgezette ree-
ok, benevens allerlei voorwerpen die bij het
beklimmen van bergen onontbeerlijk zijru, als
touwen, bergschoenen enz., alles welwillend
ter demonstratie door daarin handel drij-
vende firma's afge9taan.
Na dit voorbeeld van aanschouwelijk on-
derwijs heeft de directeur der Haagsche
schooi-bioscoop een causerie gehouden,
waarin hij de mogelijkheden en moellijkhedec.
eener dergelijke instelling uiteenzctte.
Hij wees daarbij op de groote beteekenia
van aanschouwelijk onderwijs, dat door met
bijzondere zorg samengestelde wetenschap-
pelijlce films b.v. over de fabricatie' van
diverse producten, over de functionneering
van het oar en het oog, in verband met de
verschijselen van het geluid en het licht en
over zoo velerlei andere onderwerpen niet
alleen voor de lagere scholen, maar ook voor
het nijverheids- en het middelbaar onderwijs
van groote beteekenis mag genoemd worden.
Het laten vervaardigen van schoolfilms is
evenwel een kostbare geschiedenis, omdat een
gemeente ze alleen voor eigen gebruik moet
betalen en in de kosten hoogsteos nog kan
worden bijgedragen door enkele andere
groote gemeenten, waar school-bioscopen hi
stand gehouden worden.
Wei zijn er reeds verschillende firma's die
aan de schoolbioscopen gaarne hun fabrieks-
films in bruikleen afstaan.
Maar die films dragen onwillekeurig
het karakter van reclame voor een bepaald
product. Er wordt daarin meer de aandacht
op het poduct dan op den arbeid gevestigd, de
films dragen in den regel geen' heutraal en
paedagogisch karakter en de best bruikbare
films zouden eigeniijk geheel op aanwijizing
van de schooRjioscoOp zelf voorbereid en
vervaardigd moeten worden.
Wat heel goed mogelijk zou zijn als de
algemeene deelname grooter en de kosten
daardoor geringer zouden worden.
De siecretaris van de Vereeniging van Ne~
dterlandsche gemeenten deelde toeni med'e, ,dat
zijn vereeniging een filmoentrale voorbereidf
en dat zij dopr haar meer dan vijf millioen
aangesloten leden mogelijkheden kent die
zelfs de eroote stad niet kan verwezenliiken.
Deze centrale stelt zich voor, de leerfihn
die intemationaal kan zijia uit alle wereld-
deelen aan te koopen.
Deze films z't'Jen dan tega- tx:ipjrjjs asm
de zich dflarvoat ra-.
worden afgestaan en door cnderlicge railing
zal men op eenvoudige en goedkoope wijze dte
meest verschillende leerstirf kunnen behando-
len.
Aan eigen land en volk, alsmede aaa Indie
met ziju op den voorgrond tredende onderne-
mingen zal de filmcentrale door het op ruime
schaal maken van opnamen, bijzondere aan
dacht schenken.
Een enkele komische film met zorg voor
leeftijd en leerlingen-soort gekozen zai
zoo nu en dan in het wetenschappelijk aan
schouwelijk onderwijs een prettige afwisse
ling kunnen brengan.
Door de boven omschreven 'werkwijze
zullen ook de kleinere gemeenten met betrek-
kelijk geringe kosten een schooi-bioscoop in
het l'even kunnen roepen en het is te verwach-
ten, dat men op de stichtingsvergadering der
.filmcentrale, welke na de vacanties gehouden
zal worden, van algemeene deelname zal
kunnen getuigen.
Wij zijn er van overtuigd de heer Wes-
terhbf is een groot voorstandet van aan
schouwelijk onderwijb dat Alkmaar daar-
biji niet achterwege zal bliiven.
Er zijn hier talrijke lokalen die op eenvou
dige wijze als leslokaal voor het film-onder-
wijs geschikt gemaakt kunnen worden en er
zijn hier ter stede zeer zeker ook de noodige
leerkrachten cjie geschiktheid en ambitie be-
zitten het geprojecteerde beeld1 voor de klei
nere en grootere toeschouwers zoo opvoed-
kundig mogelijk te verduidelijken.
Mocht het aanschouwelijk onderwiiV door
algemeene en ruime deelname der hier ter
stede bestaande scholen een zoo groote plaats
innemen, dat het leslokaal vrijwel alle dagen
bezet zou zijn, dan ware te overwegen of niet
een der thans beschikbare leerkrachten als
„bioscoop-directeur" uitsluitend de taak der
explicatie kan opgedragen worden
Dat Alkmaar bij' goed en goeflkoop aan
schouwelijk onderwijs ten zieerste gebaat is,
behoeft o. i. geen betoog meer en wij! hopen
van harte, dat onze gemeente na 'de aan-
staande oprichting der filmcentrale zoo spoe-
dig mogelijk tot oprichting eener eenvoudige
schooi-bioscoop zal besluiten.
Bnitenland
DE COMMUNISTISCHE ACTIE IN
DUITSCHLAND.
Op last van den rechter van instructie bij
,het staatsgerechtshof tot bescherming der re-
publiek en na verkregen toestemming van de
voorzitters der betrokken huizen, is gister-
morgen vroeg door de politie huiszoeking ge-
daan in de fractiekamers van de communis-
tische fracties van den Rijksdag en den Prui-
sischen Landdag.
Er werd een groote hoeveelheid brieven en
andere documenten in beslag genomen. In
den Landdag werden ook nog eenige Mau-
serpistolen gevonden, welke de communisten
bij de demonstratie in circus Busch op de le
den der „Vaterlandische Verbande" hadden
buit gemaakt.
In den Landcdag'is gister door de commu
nisten tegen deze huiszoeking geprotesteerd
r».a. onder aanvoering dat zij er niet bij wa-
ren geweest, teneinde te kunnen constateeren
wat in beslag genomen is.
„Het gevaar bestaat nu aldus de woord-
voerder der communisten „dat de provo
cateurs van Severing bij het gevondene dat-
gene hebben gevoegd, wat hem in zijn kraatn
>te pas komt", welke insinuatie den spreker
een uitbrander van rfcn voorzitter bezorgde.
De communisten hadden het voorstel inge-
diend om te besluiten, dat de huishoudelijke
commissie, tezamen met vertegenwoordigers
van de communistische partij, terstond zou
constateeren, wat in beslag is genomen en
Ldat al het materiaal dat voor de afgevaar-
digden als zoodanig onmisbaar is voor de
uitoefening hunner functie, onmiddellijk
wordt t'erug geven.
De voorzitter deelde mede, dat de rechter
van instructie hem schriftelijk toestemming
had verzocht voor de huiszoeking, daar het
vermoederr bestond, dat in de communisti
sche fractiekamer materiaal in verband met
verschillende gepleegde of nog te plegen
moorden door de communistische Tfjeka ver-
borgen was. Nadat de rechter van instructie
zijn verzoek mondeling had toegelicht, was
de toestemming verleend.
De minister van binnenlandsche zaken.
Severing, verdedigde de politie, die, naar hij
zeide op uitnemende wijze haar nlicht doet
tegenover de communisten. Op de door den
rechter van instructie toegepaste maatregelen
heeft de minister echter geen enkelen invloed.
„Indien" zoo zeide hij „aan den
rechter van instructie van de andere zijde,
of misschien zelfs wel door communisten,
die nog eenig verantwoordelijkheidsgevoel
bezitten, mededeelingen zijn gedaan, dan is
het noodzakelijk, dat het betrokken materiaal
in beslag wordt genomen waaruit dan hi
ken kan, dat de communisten voornernem
zijn een n?.oc?rd te plegen, eiet slechts op be-
paalde staajst-urgf-:-y docb. :p geheel;.i
(Msifii Wij zrn er (BStedl
dergelijke planum wofi ie yerijcJdao,
ook aan de arbeiders de grootste schade to*,
brengen."
De minister yerweet den communisten
daarop, dat zij werken met leugens en val«
ache voorspiegelingen, en dat hun wijze van
optreden een groot gevaar voor de arbeiders-
beweging Beteekent.
Een der communistische afgevaardigden
interrumpeerde hierop: „De arbeiders zullen
jou den nek omdraaien!" waarop de voor
zitter zeide: „Dit is een ongehoorde aanspo-
ring tot geweld. Bij een herhaling hiervan
zal beslist moeten worden, of iemaad, die
dergelijke woorden spreekt, nog in dit huia
thuisbehoortl" welke opmerking door de
communisten met hoongelach werd beanL
woord.
Onder geweldig tumult eindigde Severing
daarna met de verklariag dat ae arbeiders
zich steeds meer van het communisme af-
wenden.
Met alleen de stemmen der communistea
tegen, werd daarop een voorstel aangeno-
men, om de discussies hierover te sluiteu.
Ten slotte verd, tegen het voorstel der
communisten in, overgegaan tot de orde
van dien dag.
Ook bij den voorzitter van den Rijksdag
is door ae communistische Rijksdagfractie
geprotesteerd tegen de huiszoeking en wel
speciaal tegen het verleenen van ae toestem
ming daartoe. De communisten eischten de
oogenblikkelijke bijeenroeping van het Se-
nioren-Convent en den Rijksdag en boven-
dien dat de voorzitter satisfactie zou geven.
TEGEN SCHIEIDEMANN.
Deburgerlijke meerderheid! in den gemeen-
teraad van Kasisel heeft beslotan om ae Prui-
sisclie „Persoinalabbau"-verordening op den
Ober-burgemeester toe te passen. De socialis-
tische Scheidemann moet dus laftreden. Tegen
hem persoonlijk wordt actie ook eigeniijk ge-
richt. De sociaal-democaten en die communis
ten verzetten zich er tegen.
DE NQORSCHE HOOFDSTAD.
Ook het Lagting besdoot met 21 tegen 14
stemmen om Christiania met 1 Januairi 1925
in Osle te herdoopen.
DE OPZEGGING DER MICUMr
VERDRAGEN.
De Ruhr-industrieelen laten zijdelings ver-
klaren, dat zij met de opzegging der Micum-
verdragen tegen 1 Augustus ge^szins bedoe-
len-, een overeenkomst met rrankrijk van de
hand te wijzen. Zij willen slechts hun verlan-
gen naar een spoedige inwerkings. lling der
expertsrapporten uitdrukken.
MASSA-ONTSLAG VAN' AMBTE-
N'AREN.
De Hongaarsche Staat heeft meer dan 4000
rijksambtenaren op staanden voet ontslagen.
Een leerares heeft zich haar ontslag zoo aan-
getrokkeni, dat zij onmiddellijk zelfmoord
pleegde. De positie waarin de ontslagen amb-
lenaren zich in verband met den _algemeenen
economischen toestand bevinden, is radeloos.
De verbittering is natuurlijk zeer groot.
DE 8-URENDAG IN- DUITSCHLAND.
Volgens het Zwtisersch Telegraafagent-
schap hebben de Franschen en Engelsche mi
nisters elkaar als hun meening te kennea ge
geven, dat Duitschland den achturendag moet
erkennen en dat het zich ten behioeve van ar-
beidsverlenging niet mag beroepen op het
feit dat het schadevergoedingen moet betalen.
NAAR DEN KMJRENDAG IN'
OPPER-SILEZIe.
.In de kolenmijnen en ijzergeterijen van
Oostelijk Oppeir-Silezie hebben, naar het
Hbld. meldt, de directies bekend gemaakt, dat
de loonen vanaf 1 Juli met 30 pet. vermin-
derd warden en dat alle arbeiders tegen 11
Juli ontslagen zijn. Na deze tennijn zullen
slechts die arbeiders weer worden aangeno-'
men, die verklaren 10 uren per dag te wer
ken. Voorts hebben de directies van de mijnen
en ijzergieterijen aan de regeering medege
deeldi, dat zij alle bedrijVen zullen stopzeten
en niet in sitaat zijn de belastingen te betalen.
Zij verlangen opheSing van de uitvoerrechien
en een aanzenlijke reductie van die spoorweg-
tarieven.
HET REQUISITOIR IN HET PROCES-
GRAFF.
In zijn pleidooi in het prooes-Graff te Stet
tin heeft het O. M. erop gewezen, dat de
laatste hoop van de gevangenen in den Bel-
gischen kerker op het te vellen vonnis 'is ge
vestigd. De Belgische rechters hebben uitge-
maakt, dat Reinhardt c. s. de schuldigen zijn
en thans wil men, dat Kaws c.s. de schuldi
gen zijn. De beklaagden, wier eergevoel en
kameraadschap gebleken zijn in den loop van
het proces, zijn uit ander hout gesneden dan
gewone misdadigers.
Komt de rechtbank tot de overtuiging, dat
dit drietal opzettelijk en met voorbedachten
rade heeft gedood, dan moet de straf worden
uitgesproken, die daarop staat Gratieverlee-
ning moet worden overgelaten aan de autori-
teit, die daartoe het recbt heeft
Het O. M. corcludeerde met de overtuiging
uit te sprekea, dat de r'rie beklaagden luite-
nant Graff wetbewusi gedoad hebteu
HIJ HAD ZICH BEDACHT
Een welgesteldfe boer te Goshen (Staat
New-York) vervoegde zich' dezer dagen in den
winkel waarin hij 40 jaar geleden van den
vader van den tegenwoordigen eigenaax een
paar lange broeken had gekocht. De broeken
waren nooit gedragen en zaten nog in het-
zelfde papier gevouwen, als waarin de toen-
mahge bediende ze had ingepakt.
De boer wenschte nu de broeken te ruilen
voo'r een ander ^irtikel of anders zijn geld te-
rug.
OOK ONBEWAAKTE OVERWEGEN IN
BELGIE,
Ook Belgie kent blijkbaar het gevaar der
onbewaakte overwegen. Senator Asou van
Doornik heeft er den minister van spoorwegen
vragen over gesteld en daarbij vooral gewe
zen op het gevaar biji mist. Hij vroeg den
minister of het niet mogelijk was een stelsel
in te voeren van zichtbare of hoorbare seinen,
dat op een bepaalden afstand automatisch in
werking zou worden gesteld door een nade-
renden trein. 'De minister antwoordde, dat de
zaak in studie was.
In het feit, dat er in den laatsten tijd weder-
om herhaaldelijk ongelulcken gebeurd zijn,
heeft de senator aanleiding gevonden, den
minister te vragen, hoever hij met zijn studie
gevorderd is.
ZEVEN DOODVO NNISSE N TE
MOSKOU.
Naar Reuter uit Moskou meldt, is daar
Donderdag het spionnageproces, bekend als
de „Zaak van de dertien" geSindigd. Zeven
van de dertien beklaagden werden ier dood
veroordeeld, o.w. een neef van den bekenden
liberalen staatsman Koni, cen ingenleur. en
een commandant van een mijnenlegger. Mej.
Skalon, een dochter van den vroegeren onder-
koning van Polen, die thans pleegzuster is,
werd wegens medeplichtigheid tot 10 jaar ge-
vangenisstraf veroordeeld.
DE AANSTAANDE LONDENSCHE
CONFERENTIE.
De Fransche minister van buitenlandsche
zaken heeft verklaard, dat het program, het-
welk in de uitnoodiging tot dte conferentie te
Londen wordt voorgesteld, alleen Engeland
zelf verplicht. Daar er te dien aanzien nog
geen enkele overeenkomst is bereikt, hand-
haaft Frankrijk nog zijn vrijheid in zake die
kwestie. De belanghebbende regeeringen zul
len ieder voorstel kunnen formuleeren, het-
welk nuttig wordt geacht.
HET PRESIDENTSCHAP DER
VEREENIGDE STATEN.
Volgens een bericht uit New York heeft
Lafolette de uitnoodiging aangenomen, can-
didaat der progressistische partij voor het
presidentschap te worden.
De zitting der dtemocratische ponventie is
opnieuw verdaagd, zonder dat ook bij de
61ste stemming een candidaat voor het pre
sidentschap kon worden aangewezen.
PROCES TEGEN EEN OUD-
MINISTER.
Voor de schepenrechtbank te Weimar is
het proces begonnen tegen den vroegeren
Thiiringschen minister van binnenlandsche
zaken Hermann en verscheidene andere vroe
gere staatsbeambten, die er van beschuldigd
worden, in vele gevallen gemeenschappelijk
en met voorbedachten rade gerechtelijke oor-
konden en staatszaken valschelijk opgemaakt
en ook oorkonden vernietigd te hebben, ten
einde hierdoor aan derden geldelijke voordee-
len te verschaffen.
Ex-minister Hermann bestreed de bewe-
ring dat hij zich, bij het beschikken over
klachten, zich- zou hebben laten lijden door
overwegingen van partij-politieken aard.
DE TERUGKEER VAN DE
U1TOEWEZ E NE N.
In antwoord op een interpellatie in den
Pruisischen Landdag heeft de Pruisasche mi
nister van Binnenlandsche Zaken, dr. Seve-
zijn voldloening uitgesproken over het
'uit van de nieuwe Fransche regeering tot
het verleenen van toestemming tot terugkeer
aan- de uitgewezenen. 'Hij gaf daarbij, als zijn
meening te kennen, dat ae Fransche regee
ring dit Ibesluit wel niet zal beschouwen als
een soort van genade, doch als een eersten
stap naar het hersftel van geordenide en wet-
tige toestianden in het "bezette gebied.
Spreker waarsdhuwde tegen" overijlden te
rugkeer, voordat woningruimte en werkgele-
genheidf gevonden^ zijn en hij: deed verschil
lende toezeggingen van regeeringssteun bij
het zoeken daarvan.
Voorts deelde minister Severing mede, dat
de Pruisische regeering den Rijksmin'ister
van Buitenlandlsdre Zaken, dr. Stresemann,
heeft verzocht, stappen te dioen bij de bezet-
