DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Het protocol van Geneve.
De GemeentebegrooUng
voor 1925,
No. 250.
Honderd zes en iwintigste Jaargang
1924
Di! 'SUM' 2 5Ia«en,
Alxmnementspi y'N ij ooruifbalAling per 3 maanden 12.ft*, per post f2.50. Bewijsn. 5 ct. Advertcnticpr. 25 ct. p. regel, grootcre letters naar plaatsruimtc.
Brieyen franco N.V. Boek- en Handelsdr. y.li. Herms. Coster Zoon, Voordam C9, Tel. Administr. No. 3. Bedactie No. 33.
WOENSDAG Directeur: G H. KRAft. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 22 OCTOBER
II.
Hoofdstuk IX paragraaf 1 der begrooting,
waarin de ondersteuning aan behoeftigen en
werkloozen gespecificeerd wordt, geelt natuur-
lijk steeds een nadeelig saldo, dat voor het
komende jaar op f 252.490.61 geraamd is.
Tegen een> uitgaaf van totaal 269.958.11
staat slechts een ontvangstpost van
17.467.50, bestaande uit subsidies van Rijk
en Provincie, uit particuliere bijdragen, pen-
sioensbijdragen en aflossing van aan het
Stadsziekenhuis geleende gelden.
Gemeenschapszorg voor de burgers, die
niet in staat zijn in eigen onderhoud te voor-
zien, is een kostbare geschiedenis en het is
geen wonder, dat men steeds maatregelen
tracht te nemen, den trek van armlastigen
naar de stad zooveel mogelijk te voorkomen.
De subsidies aan Armbesturen worden op
•f 118.720 (vorig jaar 96.859.70) yasigesteld,
waarvan 112.000 voor het Burgerlijk Ann-
bestuur bestemd zijn.
Deze instelling heeft evenwel evenals het
Vorige jaar 125.000 verzocht, zoodat
Burg, en Weth. 13000 op de aanvrage ge-
kort hebben.
In 1923 is ongeveer 120.000 uitgegeven,
maar het college meent aan de kim van hei
donkere economische uitspansel het* morgen-
rood1 van een nieuwen en blijden dag te cnt-
dekken.-
Het ziet alom een opleving van handel en
industrie, die tot een minder ongunstigen eco-
nomischen toestand voert en de armoede zal
doen afnemen.
De economische. omstandigheden, zeggen
Burg, en Weth., zullen vermoedelijk niet on-
gunstiger dan in 1923 zijn en volgens deze
conclusie zou dus een subsidie van 120.000
moeten gegeven worden.
Zij is evenwel nog 8000 lager gesteld,
wat er dus op wijst, dat Burg, en Weth. de
economische omstandigheden zelfs belangrijk
gunstiger dan die in 1923 oordeelen.
Deze korting lijkt ons hoewel voorname-
lijk in de groote steden een dalende werkloos-
heid geconstateerd wordt toch nog een be-
langrijke steunverlaging en het is te verwach-
ten, dat het Burgerlijk Armbestuur, waarme-
de over die verminderde subsidie gecorrespon-
deerd wordt, het optimisme van het college
niet in alle opzichten zal kunnen deelen.
Inmiddels en dat is ten slotte toch maar
het doel van elke overweging en gedachten-
wisseling* wordt er een kapitaaltje van
13000 in de gemeentelijke schatkist gehou-
den, waarvan intusschen alweer dankbaar
februik gemaakt is cm de begrooting voor het
omende dienstjaar sluitend te kunnen ma-
ken.
Burg, en Weth. zijn en niet ten onrechte
van meening, dat het Alkmaarsche huis-
houden de laatste jaren erg duur geweest is.
Dus zijn zij aan't bezuinigen gegaan en de
cerberus, die den gemeentelijken spaarpot be-
waakt, gromt en toont dreigend zijn tanden
aan alle begeerigen die te dicht in zijn buurt
komen.
Als gevolg daarvan krijgt het bestuur der
.Vereeniging Alcmaria V. V. V., die hare sub
sidie op ruim f 1500 begroot had, een briefje
thuis met de mededeelingen, dat er, evenals
vroegere jaren, weer op 1200 en geen cent
meer kam worden gerekend.
Nu is weliswaar die Vereeniging elk jaar in
He gelegenheid er een kapitaaltje van 800
bij te verdienen met het ontwerpen van plan-
nen voor een stadsgehoorzaal, maar aange-
zien een dergelijke instelling nog altijd onder
de luchtskasteelen moet gerangschikt worden,
is dat bijbaantje tot- dusver nog niet erg voor--
deelig geweest.
Overigens vinden wij een subsidie van
>f 1200 voor een vereeniging tot bevordering
van het vreemdelingenverkeer vrij poover.
Bedenkt men, dat deze zonder geld weinig
kan uitrichten en dat de gemeente, door de be-
lasting op publieke vermakelijkheden, bij mo-
torraces en andere attracties em aardig som-
metje in de wacht sleept, dan ziet het er wel
naar uit of de gemeente meer van de vereeni
ging, dan Alcmaria van de gemeente gep-rofi-
teerd heeft.
Wij zijn trouwens van meeninig, dat de ge
meente, die van dergelijke uitvoeringen en
door verhuring van het Sport-park en door de
belasting op de publieke vermakelijkheden
dubbel profijt trekt, haar deur ook niet geheel
gesloten moet houden als een financieel min
der geslaagde uitvoering tot het aanspreken
van een garantie-bedrag noodzaalct.
Juist omdat zij bij alles wat van die zijde
ondernomen wordt, slechts voordeel heeft en
daarvan niet de minste risico draagt, lijkt ons
de weigerin'g een kleine subsidie met twee- of
driehonderd gulden te ve'rhoogen, nu juist
niet tot de meest gelukkige overwegingen te
behooren.
Dat Burg, en,Weth. het voor de gemeente
niet van belang vinden, de contributie aan het
Nederlandsch Instituut voor Volkshuisvesting
te verdubbelen is te begrijpen.
En evenzeer verldaarbaar is, dat het col
lege de kosten ter voorkoming en bestrijding
van epidemische ziekten op 380 meer ge
raamd heeft, om daardoor te kunnen voldoen
aan een verzoek van het Hoofdbestuur der
Noord-Hollandsche Vereeniging „Het Witte
Kruis", om tegemoet te komen in het exploita-
ti^-tekort van de ontsmettingsinrichting over
1924.
Wil een dergelijke inrichting van algemeen
nut zijn, dan moeten haar tarieven laag ge-
houden worden. Maar dan loopt zij tevens
het risico van een exploitatie-tekort, dat uit
particuliere bijdragen niet bestreden kan wor
den.
Waar het hier een der instellingen geldt,
welker algemeen nut niet naar den particu-
lieren steun kan afgemeten worden, komt zij
zeer zeker in aanmerking voor een zoo ruim
mogelijke gemeentelijke subsidie.
Dat Burg, en Weth. daartoe besluiten kon-
den, mag met voldoening geconstateerd wor
den als de eerste stap op den weg van een an-
deren dan de tot dusver gebruikelijke maat-
staf van subsidie-verleening.
De noodzakelijkheid om aan het Fonds
voor Normalisatie in Nederland voor het voi-
gend jaar een bijdrage van 25 uit te keeren
kuirnen wij moeilijk beoordeelen.
Deze komt evenwel ten laste van het electri-
citeitsbedrijf en het bedriif van gemeentewer-
ken, wat in werkelijkheid geen vermindering
van lasten brengt, maar door de zelfstandig-
heid van deze takken van gemeentedienst on-
willekeurig toch de gedachte geeft, dat dd ge
meente dat bedrag niet uit eigen zak behoeft
te betalen.
Bnitenlancl
DE ONTBINDING VAN DEN
RIJKSDAG.
Alle Berlijnsche bladen publiceerdeni gister
ochtend besohouwingen over den politieken
toestand en bespreken van eigen standpunt
den stand van zaken, waarbij de rechtsche
pers de verantwoordelijkheid voor het feit,
dat het zoover gekomen is, op links en voor-
namelijk op de democraten schuift, terwijl de
linksche bladen scherp de rechtsche partijen
critiseeren. De bladen van links bespreken
met begrijpelijke instemming de standvastige
houding van d-e demcoraten, die door hun
optreden het rechterblok onmogelijk hebben
gemaakt.
De bladen toonen zich opgelucht dat door
de ontbinding van den Rijksdag eindelijk een
beslissing in de hangende parlementaire cri
sis gevallen is,
Sommige bladen wagen zich reeds aan
voorspellingen omtrent den vermoedelijken
uitslag van de nieuwe verkiezingen. Van
links wordt er op gewezen, dat de kiezers
den rechtschen partijen ongetwijfeld een ge-
voelige les zullen geven, waarbij vooral in
het licht wordit,gesteld de. oneenigheid in de
Duitsch Nationale partij, welfce o.a. bliilft uit
den strijd in deze partij om de leiding. Uitde
rechtsche bladen blijkt, dat men inderdaad
met e"enige ongerustheid de komende verkie-
zing tegemoet ziet.
De „Deutsohe Tageszeitung" diringl reeds
aan op de voirming van een eenheidsfront van
alle rechtsche partu'en. terwijl de (Volklsche)
..Deutsche Zeitung" zelfs toegeeft, dat de na-
tionaal-socialisten het er niet al te goed zul
len afbrengen.
DE PRESIDENTSVERKIEZING IN
AMERIKA.
Zaterdag j.l., aldus de „Chicago Tribune",
heeft Frank P. Walsh zijn verklaring voor
Senator Borah's commissie van onderzoek,
omtrent het omkoopingsfonds van de Repu-
blikeinen afgelegd. Walsh, die leider is der'
Derde Partij, had reeds lang verkondigd, dat
hij bet publiek mededeelingen zou doen over
zekere republikeinsche verkiezingspraktijken
die hem ter oore waren gekomen. Zijn ver-
klarinig hield nu in, dat hij zeer ernstige aan-
wijzingen had verkregen, dat de .republikei-
nen over een geheim fonds van niet minder
dan tien of twaalf mill'ioen dollars beschik-
ten, die ter bestrijding moesten dienen van
bepaalde uitgaven, die eigenlijk op omkoope-
rij neerkwamen.
Walsh voerde nog geen bewijzen aan,
maar drong er op aan, dat 't onderzoek te
Washington zou worden voortgezet. Belang-
rijke getuigen moeten daar gehoord worden
en het is waarschijnlijk, dat de volgende week
het onderzoek in de hoofdstadzal aanvangen.
Publiek en pers volgen met de grootste be-
langstelling deze aangelegenheid. Beambten
van de republikeinsche partij-organisatie
hebben verklaard, dat de inkomsten van de
partij op dit oogenblik iets boven de
1.700.000 bediragen en dat men voor de
verkiezingen op zijn allerminst 3.000.000
noodig zal hebben.'
Het is wel heel waarschijnlijk, dat er over
deze cijfers nog het noodige gezegd zal wor
den en de republikeinen zoowel als de aan-
hangers der Derde Partij wachten met span
ning op Walsh's verdere verklaringen, waar
van sommigen zeggen, dat het de taktiek
van den progressieven leider is om het pu
bliek met alle mogelijke schandaaltjes voor
de verkiezingen op te waren en het gerechte-
lijk onderzoek op de lange baan-te schuiven
Anderen weer, dat de resultaten' van het on
derzoek spoedig genoeg bekend zullen wor
den en aantoonen in welke kringen corruptie
heerscht.
Deze aantijgingen van'de derde partij aan
't adres der republikeinen zijn koren op den
molen der democraten, die ook van hun kairt
tot nu toe geen gelegenheid ongebruikt lieten
om de corruptheid der Grand Old Party in
een'scherp daglicht te stellen.
De iweedracht tusss:hen beide van ouds ge-
vestigde partijen, scheen de nieuwe derde
partij dan ook een aardige kans te zullen ge
ven. Zoo groot zelfs dat democraten zoowel
als republikeinen zich weer wat meer solidair
zijn gaan voelen.
Zoo meldde dezer dagen de Parijsche edi-
tie van de „Chicago Tribune", dat er ten
aanzien der verwachtingen die de leiders der
derde partij koesterdten, een kink in den ka-
bel is gekomen.
Men weet, diat de aanhangers der derde
partij er op hopen, de presidentsverkiezing in
het congres te brengen, tenminste, wanneer
zij bij de verkiezingen zooveel stemmen ver
werven dat geen der candidaten tot president
gekozen blijkt te zijn. Dat zij zelf direct den
presidentszetel veroveren zullen, verwaehten
ze heelemaal niet. Hun candidaat is La Fol-
lette een reedis bejaard man.
Maar nu is den aanhangers van La Fol
lette plotseling de schrik om't hart geslagen
doordat in republikeinsche kringen de ver-
wachting uitgesproken is, datBryan wel
eens door het congres tot president zou kun
nen worden aangewezen. Bryan is van huis
uit republikein, hij is de groote man van de
drooglegging. Verder is hij zulke radicale
meeningen toegedaan, dat hij den radicalen
uit de republikeinsche en democratisohe vleu-
gels, die nu te zamen de derde partij vormen,
eigenlijk de wind uit die zeilen dreigt te
■nemen.
De „Follettianen" moeten daarom niets
van Bryan hebben en ook vele anderen ge-
looven, dat de verkiezipg van den dogmati-
schen gouverneur Bryan een ramp voor het
land zou zijn en vooral in businesskringen
overweegt men nu aansluiting van democra
ten en republikeinen wanneer de verkiezing in
het congres gebracht wordt. Dan zou de de-
mocraat Davis presidlent en de republikein,
generaal Dawes, vice-president worden. Want
beide genieten in beider kampen groot aan
zien. Davis, indertijd Wilson's gezant in
Londen, heeft zich persoonldjk steeds ten
gunste van den Volkenbond' uitgelaten en in
kdat geval zou dus de Amerikaansche politick
mischien weer meei' in het Volkenbondsvaar-
water komm.
NAAR DE ONTRUIMING VAN DE
RUHR.
De Duitsche en geallieerde deskundigen,
die de ter fig-gave der verschillende panden, die
door de bezettende mogendheden werden ge-
expiloifeerd, voorbereidden:, zijn tot overeen-
stemming gekomen. Men kwam overeen, dat
Duitschland alle vorderingen der gealiieer-
den die van voor 1 Jauuari datceren en op
20 October nog uitstaan, zal innen, terwijl
de geiallieerden alle tusschen deze data gernd-e
bedragen, waarvan de voirderingen van voor
1 September dateeren, zullen behouden. De
Duitschers krij'gen een belangrijk bedrag als
schaddoosstelling voor de abnormale dun
ning der staatsbcsschen, terwijl zij het voile
beheer over de douane-diensfc en het bosch-
wezen terug krijgen.
DE ITALIAANSCHE KATHOLIEKEN
EN HET ZIONISME.
De algemeene raad van de Italiaansche
Katholieke Unie voor de Heilige Plaatsen
heeft een' motie aaugenomen ten gunste van
de toescherming van de rechten der Christen-
heid in Palestina. „Gezien de b'edreiging van
het Zi'onisme en dfe herhaalde ontwijding der
Heilige Plaatsen", besloofc de raad een be-
rcep te doen op den Volkenbond'.
DE VALERA TOCH NAAR ULSTER.
In het hoofdkwartier van de republikeinsche
partij alhier wordt verklaard, dat De Valera
Vrijdag voornemens i» naar Newry in het
Noord Iersche graafschap Down te gaan om
het woord te voeren in een openbare verkie-
zingsvergadering om den republikeinschen
candidaat voor het parlement te steunen. De
Ulsterregeering heeft hem evenwel verbodei
in Noord-Ierl and te komen. De minister van
Binnenlandsche Zaken verklaarde in het Ui-
sterparlement dat De Valera bij overtreding
van dat verbod zou worden gearresteerd
waarbij hij zich aan twee jaar gevangenis-
straf blootstelt.
DE BAKKERSCONFERENTIE TE
BRUSSEL.
Te Brussel werd Maandag een bakkerscon-
ferentie gehouden, waaraan vertegeriwoordi-
gers van zeven ianden deelnamen o.a. de hee-
ren Staehle, voorzitter van den Nederland-
schen Bakkersbond en Ulrich en van der
Meer, vertegenwoordigers van de Nedgrland-
sche Bakkersunie. .In deze vergadering wer
den de middelen onderzocht, om de conventie
van Geneve, betreffende den nachtarbeid, in
tweede lezing te doen verwerpen. De Interna
tionale bakkersunie was van oordeel, dat het
bakkersbedrijf zich niet leent tot een eenvor-
moge regeling en dat elk land zijn eigen wet-
geving moet handhaven. 's Middags werden
'de leden ten stadhuize ontvangen door wet-
houder Brassine, die aan een drietal hunner
o.a. den heer Staehle, een aandenken schonk
aan de stad Brussel.
DE BURGEROORLOG IN CHINA.
De „Times" meldt uit Hongkong, dat Soen
Yat Sen de gevangenneming van de vrijwil-
ligersafdeelingen heeft gelast. Twee der rijk-
ste en invloedrijkste dezer aanvoerders zou-
den door generaal Li-Fi-Kum ter dood ge
bracht zijn
Op het Zuidelijk gevechtsterrein hebben de
Tse-Kiang-troepen, die zich bij Shanghai heb
ben ove! gegeven, grootendeels weer dienst ge-
nomen in het leger van Woe-Pei-Foe.
Een bericht uit Peking meldt, dat de Chi-
ndesche minister van Buitenlandsche Zaken,
Wellington Koo, aan Japan verzocht heeft,
niet tusschenbeide te komen in Mandsjoerije.
Voorts verzocht hij de regeering te Tokio, de
Japansche bevolkihg in de betrokken gebieden
aldaar aan te sporen, gematigdheid te be-
trachten.-
DE NOORSCHE VERKIEZINGEN.
In Noorwegen hebben Maandag de alge
meene verkiezingen plaats gehad voor de
Tweede Kamer. Geen enkele partij heeft een
vold-oende sterkte om een krachtige regeering
te vormen. De conservatieven hebben thans 42
zeteis, de coalitie liberalen 15, de boermpartij
17, radicalen 37, radicaal democraten 2, so-
cialisten 8 en arbeiderspartij 29. De liberalen
vormen thans een coalitie-regeering met de
conservatieven. In de arbeiderspartij heerscht
groote oneenigheid De meerderheid die zich
arbeiderspatij noemt, doch ook de „onafhan-
kelijke communistische partij" wordt ge-
nsemd, heeft de Derde Internationale verla-
ten, terwijl een nieuwe „Noorsche commu
nistische partij" is gcvormd.
HET PROCES TEGEN DE
ORGANISATIE „CONSUL".
Voor het rijEsgeiechtshof te Leipzig is gis
ter h^t proces begonnen tegen de leden. van
de organisatie „C", die na de ontbinding* van
de brigade Ehrhardt in het geheim is opge-
richt. "Het voor-cnderzoek heeft meer dan
een jaar geduurd.
In totaal zijn 20 personen aangeklaagd.
De dagvaarding cmvat 150 bladzijden. Van
de beklaagden is niemamd gearresteerd1. Als
bewijsmateriaal zal tal van documenten aan-
wezig, die alle betrekking hebben op de or
ganisatie van den bond „C". Ook worden de
klachten onderzocht, die tegen de organisatie
zijn geuit in verband met de moorden cp
Erzberger en Rathenau en1 den aanslag op
Scheidemann.
DE MOORD OP BUONSERVIZI.
Begin deze week vc-rschijot Boncmini, de
jeugdige Italiaansche anarchist voor de Pa
rijsche jury voor het feit, dat hij op 20 Fe-
bruarUvan dit jaar in 't restaurant Savoia
den Italiaan Buonservizi met revolverschctei^
heeft godood.
Bonomim kwam na den oorlog als arbei-
der naar Frankrijk, gelijk zooveel zijner
landgencoten. Hij was een overtuigd anar
chist, maar bij geen emkeile organisatie aan-
geslcten en hij beroemde zich er steeds op
geheel onafhankdijk te zijn van alle politieke
■invloeden. Verwced door de daden van ge-
weldi der fascisten en veronitivaardigd over de
stichting van een fascistische groep in Parijs
door den journalist Buonservizi, beslcot hij
te trachten zich als kellner te verhuren in het
restaurant Savoia, het centrum de:* Italiaan
sche koionie. Dit lukte. En het duurde ook
niet lang of de anarchist was ingelicht, wie
de heer Buonservizi was, die iederen avond
in't restaurant ;n de Passage des Princes,
aan den Boulevard1 des Italiens, heti souper
placht te nemen.
In den avond van 20 Februari, toen de
heer Buonservizi allcen aan zijn tafeltje zat,
klonken plotseling eenige sdioten en de cor
respondent van den Pcpclo dTtalia, list fas
cistische orgaan, zakte ineea.
De dader werd ocgenblikkdijk gegrepen,
en terwijl hij aan de politic overgeleveixi
werd1 stamdde hij „Niet den man, maar de
Idee heb ik willen treffen". Tegencver de po
litic verklaarde Boncmini nog, dat hij zijn
kamcraden hiad willien wreken ,die door de
hand der Zwarthemden waren geveld.
Buonservizi was zeer emstig gewond en de
zorgvuldige verpleging heeft niet kunnen
verhoeden,, dat hij ruim een maand lat'er
stierf.'
De mcordenaar zal door mr. Henri Torres
worden1 verdedigd, de advocaat, die aan. Ger-
maine Berton, de bekende anarchiste, die een
der redacteuren van de Action Frangaise neer-
sehoot, de vrijheid heeft weten te bezo-rgen.
FILMS ALS SCHIETSCHIJF.
In het hoofdkwartier der New-Yorlcsche
pc'litie heeft men zich eenige filmapparaten
aangescbaft, ten erode de politic te cefenen in
het schieten op films, waarop motorrijdende
bandieten te zien zijn. Practische beclfeven-
heid in dit! soort schieten is noodzakelijk ge-
wofden, ten gevo'lge van de- veelvuldig voor-
fomende vermetele vergrijpen van bandieten,
die auto's gebruiken.
KORTE BERICHTEN.
Van den 4den November zal de Orient-
Express, die tijdens de bezetting van het
Ruhrgebied1 over de Adberglijn- werd geleid,
weer door Duitschland rijden. (Straatsburg
Miinchen).,
De regeering van Meuw-Zeeland ifeeft
definitief besloten, het volge-nd jaar niet deel
te nemen aan de Britsche rijlcstentoonstel-
1'in.g.
Tijdens de schietoefeningen ter ho-ogte
van kaap Henry is aan boord van den Ame-
rikaanschen kruis^r „Trentcn" een geschuts-
toren uit ellcaar gesprongen, waardoor d-rie
der opvarenden werden gedood en achttien
gewond.
Mevrouw mr. C. Bakker—Van Bosse, gene-
raal-majcor J. M. Benteijn, mr. H. C. Dres-
selhuys, prof. jhr. dr. W. J. M. van Eysinga,
prof. mr. Ph. Kleintjes, prof. mr. R. Kranen-
burg en prof. mr. C. van Vollenhoyen Jiebben
aanleiding gevonden tot de volgende publi-
catie:
Wat eeuwenlang is bepleit en gehoopt,
heeft op 2 October van dit jaar uitdrukking
gevonden in een te Geneve op de jaarlijkscha
vergadering van den Volkenbond door nage-
noeg vijftig ianden aanbevolen verdrag over,
nationale veiligheid, ontwapening en arbitra
ge. Het is noodig, dat de vo-lken ook't Ne-
derlandsche de strekking en den inhouct
van dit „protocol van Geneve" verstaan. Het
protocol behoeft na de onderteekening onzer
regeering nog de goedkeuring door Tweede
en Eerste Kamer, en de nadere bekrachtiging
door onze regeering te za-men met die van de
overige regeeringen; evenwel kan het pas
gaan werken, nadat een on t w a pen i n gscon f c
rentie in het volgende jaar Juni 1925, de
vereischte aanvuilingsregelingen zal hebben
tot stand gebracht.
Ziehier van het anti-oorlogsprotocol van1
Geneve de hoofdlijnen.
1. Voor 1914 rekende ieder land zich ge-
rechtigd om aan eik ander land den oorlog
te verklaren: hetzij om onrecht te herstelleit
of te wreken, hetzij om ender die mom zijn be-
geerten bot te vieren. Vrij wel alle grondwet-
ten,.ook de Nederlandsche, iaten dan ook oor-
lcgsverklaring toe zonder beperking tot be
paalde gevallen. Het protocol van Geneve nu
keert dezen toestand om; bepaalt dat geen en-
kel land, in welk geval ook, een ander land
met corlog mag bespringen; en verklaart den
aanvallenden oorlog, als die desendanks
plaats heeft, tot een misdaad, die alle ianden
tegenover zich vindt. „Ons doel was" zoo
zeggen de toelichters „den oorlog onmoge
lijk te maken, te vernietigen, te dooden."
2. Aan deze afzwering van den aanvais-
oorlog wordt vervolgens een krachtige sanc-
tie (waarborg) verbonden. Voor 1914 rnoest
een door oorlog overvalien land maar zien,
he het, al dan niet door bondgemoten ge-
sfeund, zich zelf zou redden. Het protocol van
Geneve schrijft voor, dat, indien vaststaat
dat een land inderdaad aangevallen is, dit
land op de economische en militaire hulp
van alle overige ianden kan rekenen. De mis-
dadige aanvaller weet dus vooruit, aan welk
gemeenschappelijk verweer der Staten hij zich
blootstelt.
3. Voor 1914 kon, als er een corlog uit-
brak, elk land voor zich zelf beslissen, of het
onzijdig wilde blijven (zoolang als de oorlog-
voerenden het met vrede lieten), dan of het
wilde meedoen. Aan deze gelegenheid tot c-n-
zijdigheid waarover men nog altijd hoort
spreken, alsof zij voortbestond heeft het
grondverdrag van den Volkenbond reeds
srods 1920 een eind gemaakt. Reeds sinds
1920 kan Nederland niet meer kiezen: moet
bet meedoen aan middeien tot economische be
strijding, moet het doortocht verleenen aan
vreemde troepen die den aanvaller te lijf wil
len, en is het niet meer volkom'en vrij op het
punt van militairen bijstand. Dit alles is ech-
ter in het Volkenbondsverdrag zoo gebrekkig
en onscherp geregeld, -dat men al de kwade
kansen loopt van in andermans oorlog te wor
den betrokken, doch niet rekenen mag op den
stelligen steun van anderen in geval van
nood. Het protocol van Genfeve ondervangt
die gebreken: doet naar onpartijdige en zorg
vuldige regels beslissen, wie aanvaller is
zorgt dat-de Raad van den Volkenbond dit
bekend maakt organiseert het internatio-
naal economisch verzet laat geen, tyijfe!
aan de militaire verplichting vom- wie een
strijdmacht heeft. Men heeft gevraagd, wel
ke waarborg er is, dat de Staten zich aan de
ze regels zullen houden; de waarborg ligt
eenerzijds in het feit, dat afzonderlijke inter-
nation ale organen de Volkenbondsraad en
adviseerende Volkenbqndscommissies voor
eenheid van gedrag zullen waken, anderzijds
in het eigenbelang der Staten zelf om de an-
ti-oorlogmachinerie niet te iaten ontwrichten.
4. Bepaalde ianden, die^zich onveilig voe
len, mogen weliswaar afzonderlijke defensi'S
verdrageri sluiten met nabtp'ige ianden, doch
tot deze afzonderlijke verdragen, die open-
baar moeten zijn, mag ied-er ander land dat
lid is van den Volkenhond toetreden (zij kun
nen dus geen gevaarlijke onderonsjes wor
den), en zij kunnen eer§t. uitwerking hebbea
nadat de Volkenbondsraad heeft bekend ge
maakt, dat er een aanval begaan is en door
wien. Het kunnen nooit aanvalsverdragen
worden.
5. Vliegen twee ianden tegelijkertijd elk-
aar in de haren (b.v. op den Balkan), dan
worden zij beide tot aanvaller verklaard; doch
dan werken tegen hun onderlingen strijd a!-
leen de economische, niet de militaire weer-
middelen der overigen.
6. Voor het geval nu, dat een land inder
daad onrecht lijdt van een ander land of met
een ander land in geschil is, werdt, daar men
niet langer zijn recht mag zoeken door geweid.
van wapenen, een zorgvuldig en vernuftig
st-el bepalingen in het protocol gegeven voor
beslechting van alle mogelijke 'geschillen.
Door deze voorsehriften, die een hoogst be-,
langrijk gedeelte van het nieuwe verdrag vor
men, gaat dus tusschen Staten gelden wat
binnen de landsgrenzen geldt voor de bur
gers. Het Haagsche Hof van internationaie
justitie krijgt een gewichtige taak hierbij,
waarvan tot dusver geen sprake was.
7. Dit welsluitend geheel van bepalingen
op veiligheid en arbitrage zal ontwapening
(belangrijke beperking van bewapening) mo
gelijk maken, want kleine zoowel als groote
ianden zceken vcortaan hun bescherming in
de eendrachtige samenwerking van aTlen.-
Omgekeerd zal het .leerdrukken van de
ALKMAARSGHE CODRANT.