Scbaakrabriek.
m
AVi
..B B
i mm
Damrnbrieb.
I
Ptfft@L
<m]L
Telegraaf (De)
Thcosophia.
Toekomstig leven (Het)
Tribune (De)
Waderl. Gescli. en Oudhcidkunde. Tijdschr. v.
'egetarische bode (De)
Velcfbode (De)
V erslag v. d. Handel, der Eerste Kamer met
aanti.
m erslag v. d. Handel, der Tweede Kamer met
aanhangsel en bijlagen.
YTvisectie, Org. v. d. Ned. Bond tot bestrij-
ding der
V taanderer
Vcilk (Met)
Vo lkscourant (De)
Vruag en aanbod.
Vr cmw en haar huis (De)
Vri'j'e ruilverkeer (Het),
Vrije Socialist (De)
Vrtjizinnig Democraat (De)
Wachter (De) Weekbl. v. d. Theol. School
v. d. Ger. kerk.
We/f wijzer (De)
Wig' (De)
Wil ra weg.
Winierwerk v. d W. B.
Woninggids voor
Neddrland (GeiTlustr.)
Zoeklieht (v. Technici)
Zuid Afrika.
VERTROKKEN PERSONEN.
S. I'ostma, koopman, Tutpstr. 2. Leeuwar-
den. S. Kampbuis, G.K. Langestr. 98,
iGramiSibergen. J. Sabelis, N.H., leeraar,
iNHenwl. singel 63, Brielle. M. Kuck,
E.L., cli-enstb., Verdronkenoord 113, Duitsch-
land. E. Kremeijer, E.L., dienstb., Mient
19, D'tritschland. E. Hauer, dienstb.,
Varnebroek 15, Duitschland. C. J. van
Rees, O.K., kantoorbed., Zocherstraat 2,
Maassiuis. M. van Westerop, R.K., win-
keljuf.., Dahliastraat 8, Amsterdam. A.
iNieman, N.H., Kerkplein 8, Eukhuizen.
,G. G. Boonstra, N.H., dienstb., Langestraat
9, Hoorn. D. Jongejan, N.H., leeri. mach,
Korte St. Jacobstraat la, Hoorn. P. Tim-
■jner, b.snketb., 2e LanddwarsstraaC 10, Bre
da. G. Brouwer, N.H., dienstb., van der
Woudejatraat 30, den Haag. S. Broersma,
G.K., Tuinstraat 34, Lisse. N. Akkerman,
N.H., dienstbode, Perronstraat 10, Bergen.
p. Kunnen, N.H., Pr. Hendtikstraat 8,
Zuidgdiarwouide. C. L. van Wijnsbergen,
G.K., boekhouder, Kweerenpad 16, A'dam.
A. ML van' Essen, N.H., huish., Breedstr.
23, Krammeni?. M. J. B. Verberne, 'R.K.,
etalenr, Kennemerstraatweg 97, Heiloo.
D. !J. G. W. Heinen, N.H., loodgieter, Land-
straat 23, Winterswijk. N. Reeling Brou
wer, Rem., Emmastraat 50, Leiden. G.
Gerrits, N.H., serg. inf., Stationstraat 3,
Delft. M. G. Peters, R.K., winketjuffr.,
Payglop 25, Hilversum. H. Kloetde
Virus, NJL, Kanaaldijk 1, Steenwijkerwold.
S. Kerjzer, D.G., Spoorstraat 15, Leiden.
'J. Woudsma, NJH., dienstb., Oudegracht
293, Leetrwarden. W. F. H. Asjes, N.H.,
scfaippersknecht, Uitenboschstraat 43, St.-
Pancras. A. C. Stok, Langestraat 21,
Zwitserland. ML Kooij, N.H., ass. Huish.,
Luttik Oudorp 28, Heiloo. B. de Vries,
N.I., Huigbrouwerstraat 2, Amsterdam.
TA. Nieuwenhuizen, N.H., dienstbode, R. Vis-
scherstraat 6, Wieringerwaard. C. Bi-
rekoven, R.K., dienstb., Hekelstraat 11,
Duitschland. C. M. G. Appelman, R.K.,
Sdharloo 3, A'dam. E. Th. Poppe, R.K.,
serg. maj., N. G. Piersonstraat 36, Deven-
ter. J. J. H. Cevat, N.H., kinderjuffr.,
Stuartstraat 9, St. Panoras. M. Baare,
N.H., dienstb., Omval 47, Rotterdam. P.
IJ. Th. Stroomer, R.K., kantoorbediende,
.Spoorstraat 63, Rotterdam. G. A. de
Lange, N.H., Langestraat 66, Leiden. -
P. Kuyk, D.G., banketbakker, Westerweg
102, Amsterdam. G. J. Vaanholt, kap-
persbed., Fnidsen 90, Hengelo. M. Marts,
R.K., strijkster, Heiligland 5, Zaandam.
P. C. Heiblom, R.K., arbeidster, Overdie-
straat 18, Helder. A. M. Pieterse—Hart-
land, Mient 2, Koedijk. U. H. de Groot,
N.H., kappersbed., Kraanbuurt 8, Gronin
gen. T. de Ruiter, N.H., dienstb., Kenne
merstraatweg 79, Groningen. J. Stam-
mes, ,N.H., slager, Nieuwpoortsllaan 95,
A'dam. G. S.' Stet, R.K., remmer N. S.,
Snaarananslaan 36, R'dlam. H. Hoogland,
N.H., Baanpad 11, A'dam. N. van Soe-
len, N.H., naaisteiv Snaarmanslaan 9, Rot
terdam. A. Welboren, R.K., dienstbode,
Houttil 7, Heemskerk. A. Huisman, G.K.,
leerl. machinist, Polderstraat 10, A'dam.
A. M. Kremer, R.K., werkster, Achterdam
3a, Amsterdam. J, B. Geels, R.K., kap-
per, Westerweg 22, Amsterdam. A. G.
Pieterse, Mient 2, Koedijk. P. 'J. Wijnants
R.K., Langestraat 32, Oosterhout. G.
Zandbergeri, N.H., Hekelstraat 19, Ruwiel
ter Aa. J. M. Crompvoets, R.K., barbier,
Limmerhoek 2, Maasbree Blerick. M. H.
de Jong, R.K., dienstb., Kooltuin 3, Hoorn.
A. C. Dros, N.H., Steijnstraat 43, Texel
den Burg. C. Jonker, R.K., rijwielherst.,
Dahliastraat 8, Oudorp. P. Zwaagman,
G.K., borstelmaker, Ramen 8a, Sneek.
H. J. Fehres, L.d.H., kruideniersbediende,
Druivenlaan 29, Hilversum. H. J. S. Ma-
linosky Blom, N.LI., banketbakker, Spoorstr.
60, Arnhem. M. Croese, N.H., winkel-
juffr., Dijk 13, Amsterdam. A. H. de
Man, N.H., sigarenmaker, woonwagen, Go-
rinchem. J."ten Kampe, N.H., Tuinstraat
41, Groningen.
INGEKOMEN PERSONEN.
A. H. Hofkes, N.H., verpleegster, Stads-
ziekenhuis, Paramaribo. - P. C. M. Veer,
R.K., Zeglis 44, Rosmalen. J. Bais, Eike-
lenbergstraat 29, Helder. R. S. P. Berg
man, banketbakker, Langestraat 49, Bus-
sum. H. Kranenburg, N.H., sigarenmaker,
Zeglis 12b, Wijk aan Zee en Duin. P. J.
Logger, R.K., aa-beider, Eikelenbergstraat 39
Egmond aan Zee. B. W. Houtzeel, N.H.,
winkelbediende, van Teijlingenstr. 2, Utrecht
A. C. J. Heineman, R.K., St. Annas+raat
26, Oudenbosch. C. J. van der Steen, N.H.
reiziger, Achterweg 21; A'dam. C. J-
Leenders, R.K., winkeljuffr., Nieuwlander-
singel 70, 's-Hertogenbosch. C. J. Rijker,
R.K., dienstbode, Westerweg 39, Noordschar-
woude. A. P. H. Halff, N.H., Stationsweg
22, Purmerend. C. L. Karels, R.K., St.
Anthoniusstraat 3, Edam. A. Kolk, N.H.,
schipper, Hoevei-kadfe 12, Helder. P. M.
van Keulen, R.K., agent van politic, Jaag-
pad 35, Hilversum. D. Wesselius, G.K.,
scbklder, Omval 1, Schermerhorn. F. de
Langh, kermferaziger, woonwagen, Dalen.
P. W. G. Doornbos, R.K., kellner, Nieuwe-
straat 123, Arnhem. A. van Diepen, R.K.,
broodbakker, Clarissenbuurt 3, De Rijp.
C. G. Straakenbroek, N.H., Lindengradit 2,
Nijkerk. H. Bakker, D.G., Boezemsingel
6, Blokzijii. G. E. Hartog, N.H., dienstb.,
Geesterweg 16, Schagen. S. Viersen,
G.K., hoedenmodlste, Oudegracht 5, Dockum
H. Posthuma, N.H., slijper ijzergieterij,
Stationstraat 114, Amsterdam. N. Mole-
naar, N.H., Overdiestraat 19, Graft. A.
J. M. J. Bots, R.K., onderwijzeres, Ritse-
voort 23, Zundert. H. Heniiink, E.L., si
garenmaker, le Landdwarsstraat 30, A'dam.
N. F. M. Kuypers, vertegenwoorddger,
Langestraat 78, Haarlem. E. P. J. van de
Griendt, R.K., Varnebroek 9, Zwaluwe.
H. Holtvoort, G.K., klerk registr., Geester-
singel 32, Schagen. J. E. Jansen, N.H.,
dienstb., Limmerhoek 40a, A'dam. G. J.
Zweedijk, N.H., ha-ndelskantoorbed., Wester
weg 49, A'datn. G. H. Groen, Nieuwestr.
37, A'dam. B. G. Groen, Nieuwestraat
37, A'dam. M. N. van Vliet, N.H., dienst
bode, Westerweg 89, Hekelingen. T. Rab,
N.H., Niieuwpoortslaan 148, Bloemendaal.
A. A. Doolaard, N.H., kinderjuffr., Lan
gestraat 55, Boxmeer. M. J. de Wit, R.K.,
letterzetter, Clarissebuurt 27, Hilversum.
E. van Diepen, R.K., dienstbode, Runstraat
3, Callantsoog. P. J. van Nimwegen,
G.K., reiziger, Hoeverkade 12a, Schagen.
B. de Graaf, N.H., Heul 32a, Heiloo. W.
van Koten, N.H., lijmw. rijkstel., Oudegracht
33, Dordrecht. P. Th. Monsch, R.K.,
Geest 29, Helder. K. W. Stegerhoek, R.K.
schilder, Piins Hendrikstraat 26, A'dam. t-
H. Noot, N.H., schoemnaker, Kweerenpad
10, Barsingerhom. Wed. H. Verbeek van
Amstd, R.K., Stationsweg 166, Haarlem.
E. L. Fassaert, R.K., bakker, Omval 47,
Zuid-Scharwoude. B. van der Werf, R.K.,
kantoorbediende, Lindenlaan 115, Leeuwar-
den. H. J. M. van Emmerik, R.K., klerk
handelskant., Lindenlaan 113, Helder.
N. Ruiter, R.K., Bergerweg 70, Castricum.
H. Dockhorn, arb. leerfabr., Krelagestraat
39a, Duitschland. A. Siebert, dienstbode,
Helcferscheweg 29, Duitschland. F. Thor-
mohlen, dienstbode, Payglop 3, Duitschland.
'L. Oeissler, cKenstbode, Oudegracht 182,
Duitschland. F. Speckbacker, R.K., schoen-
maker, Breedstraat 22, Duitschland. L.
Hesse, arbeidster, leerfabr., Polderstraat 11
Duitschland. r— M. Bahr, arbeidster, leerfa-
briek, Polderstraat 11, Duitschland.
SPAANSCHE PARTI J
Id in den sehaakclub „A'lt-Muachen
it: Pabitzsch. ZwartOlson.
Z Pf3 Pc6
3. Lb5 a6 j
4. La4 Pf6
5. Pc3 Le7!
6. 0—0 b5
1. Lb3 d6 I 1
8. a4 Tb8
9. ab5: ab5;
10. De2 0—0. Zwart geeft hier opzette-
lijk-p. b5 prijs.
11. Pb5 Lg4! Hoe moet wit nu speleo?,
12. Dc4 Lf3.
13. gf3 Tb5. Neemt wit den T. dan
voigt 14..,. Pd4. 15. Dd3 Ph6 met
dreiging Pf4 en de aanval wordt yer-
ndetigend. Daarom speelt wit:
14. Dc6. Ook dat is niet goed vooals het
vervolg aangeeft. i
14. Tc5.
15. Da4 Ph5L
16. d4 ed4
17. Dd4 Lf6{
18. Ddli Lb2f i i i
19. Lb2. Neemt wit met DIjv. door te spe-
len 19 Ta2 dan volgt 19 Lcl. 20.
Del Df6 en zwart kan weer 21Pf4
spelen. i
1 9Pf4.
20. Khl gedwongem anders volgt in weinig
zetten mat.
2 0Th5. Dreigt 21 Th2f. 22.
Kh2 Dh4f. 23. Kgl Dg5 en mat op g2.
21. Ta5. Nu is zwar.t's bedoeling verijdeld.
2 1Ta5:
22. Dd2. Wit verweert zich met alie
kracht.
23Dh4! Neemt wit op a5 dan volgt
Dh3 en wit loopt mat door Dg2 of Df3.
23. Tgl Tg5.
24. Tg3 Tg3.
25. fg3 Dh3! Wit kan niet 26 gf4 of
26 Df4 spelen wegens 26 Dfl mat.
26. Kgl Pe6.
27. Dc3 dreigt 28. Le6 en 29 Dg7 mat.
27Dh6 verhindert ailes.
28. Le6 fe6.
29. f4. Anders neemt zwart daar
29Df6. Zwart wil afruilen en wint
dan gemakkelijk.
30. e4 De7. Zwart wil zijn centrum
stellig sterk houden.
31. ed6 cd6
32. Db4 Da7f
33. Kg2 Tb8. Wit geeft op. De L\ kan
den strijd tegen den T. niet volhouden.
Vermelding van oplossers komt volgende
week. T
Eindspel 31.
Onderstaand eindspel doet zien hoe sterke
spelers een spel kunnen beoordeelen en een
offercombinatie kunnen berekenen.
Zw.: Stolypin.
abode fgh
Wit: Owen.
Zwart speelde:
1Pe4 en geeft dus Le7 op.
2. Le7: Da3! Wit kan niet nemen we
gens Tbl mat.
3. Te2 Dalt i
4.
Kc2
5.
Pb2
6.
Kd3
7,
Te2
8.
Ke4
9.
Kd5
10.
Kc5
11.
Kb5
12.
Ka5
13.
Ka6
14.
Kb7
T ~r
t
r a -
Tb2t
Db2+
Pf2+
Tb3f
Te3f
Db7f
De7f
a7f
Dc5f
Te6f
Db6 en wint
Probleem No. 32
van F. B. H. Bottger. f
Zwart (6)
Wit (9)
Wit geeftl in 2 zetten mat.
Oplossing van No. 28 van I<. Taxler.
Wit: Kh2 Dd4 Pf7 en h4 Ld5.
Zwart: Kh5 Le7 en dl pi d6.
T Le4 (dreigt Lg6 mat).
1Kh4: 2 Lf3 mat.
1 Kg4 2 Lg6 (f3) mat.
1 Lh4; 2 Ddl: mat.
1'Lc2 2 Lf3 mat.
De koning krijgt door den mooien sleufel-
zet een tweetal vluchtvelden Genieus is het
voorkomen van een dual na 1Kh4:
Jammer dat dit niet kon na 1Kg4.
Aardig werk van een geoefende hand.
Probleem No. 33 van C. V. Berry, le prijs
„,Hampstead Express", 1907.
Wit: Ka7 Dc3 Tel Pb4 en e6 Lg4 pi e5
en g2.
Zwart: Ke4 De3 Th5 Pb7 pi b5 c5 en f4.
Een tempo-2 zet le soort. 1 Dal. De con-
structie va'lt zeker te roemen. Als gewoonlijk
zijn natuurlijk schijnbaar afdoende koning-
zetten weerlegd. B.v. Ka8 (b8) wordt gevolgd
door Th8t- Wat op Ka6 of b6 volgt gelieve
de oplosser zelf eens te ontdekken. Verrassin-
gen levert dit probleem niet op. 't Schaak na
c4 (cb4:) heeft weinig om't lijf. Maar zoo
als we reeds opmerktcn: 't zit netjes in
elkaar.
Oplossingern van No. 32 voor 12 Nov. a.s.
Het eindspel van Zaterdag 25 Oct. is als
volgt: 1c5! 2. Tg7?? Dalf- 3. Tgl
Da8 enz. of 1.... c5! 2. Tg7?? Dal. 3.
Kg2. Nu komt de zwarte T. sc'haakbieden en
de witte T, gaat verloren na eenige zetten.
De afgebroken partijen van de competi+ie-
wedstrijd, Alkm. V. V. V. tegen Morphy uit
den Helder gespeeld op Zondag j.l. zijn ar-
bitrair beslist door den leider dier wedstrij-
dlen, den heer Kersten uit Amsterdam. Beiae
partijen werden voor Alkmaar gewonnen
verklaard, zoodat Alkmaar won met 7—3.
Aan de Dammers!
Met dank voor de ontvangen oplossingen
van Probleem No. 831.
Stand:
Zwart: Id schijven op 4, 16/15', 17, 18,
19 22 24 ">8 34 40
Wit: 15 schijven op 6, 26, 27, 31, 33, 37,
41, 42, 43, 45/50.
Oplossing
1. 43—38 1. 28:39 -4
2. 26-21 2. 17:26 J
3. 6:8 3. 13 2
4. 27—21 4. 26 17
5. 49—44 5. 40 49
7. 40 9 7. 4 13
8. 37—31' 8 36:27
9. 48—43 9. 39 37
10. 41 5!
Goede oplossingen ontvingm wij van de
heeren: C. Betlem, W. Blokdijk, P. Dekker,
G. J. C. Denijs, R W. T. Bosnian, D. Gerling,
A. List en G. J. v. d. Ploeg, te Alkmaar.
In den competitiewedstrijd tusschen V. A.
D. en D. O. S. kwam aan het eerste bord de
volgende eindstand voor:
Zwart: 8 schijven op 1, 15, 17, 18, 19, 22,
23, 29.
Wit: 8 schijven op 26, 30, 36, 38, 39,
40, 45.
Het spel verliep als volgt:
39—34 1 22—28
36—31 2. 28 37
31 :42 3. 17—21
26 17 4. 18—22
17 28 5. 23 43
34:14 6. 43—48!! on wint
Een zeldzame eindstand.
Ook de volgende stand is uit em wedstrijd-
partij.
1.
2.
3.
4.
5.
Wit: 9 schijven op 22, 25, 27, 28, 32, 33,
37, 38, 39.
Zwarfs stand lij'kt sterke r dan die van wit,
maar het is slechts schijn. Wit speelt 3934,
zwart 2024, wit 3731. Nu moet zwart
eerst schijf 35 offeren en kan daarna pas
2126 spelen, want doet hi} dit onmiddellijk,
dan volgt 22—18 (zwart 23 12 gedw:) en
34—29!
Ter oplossing voor deze week:
PROBLEEM No. 832
van A. D. QUERIDO, Amsterdam.
Zwart: 9 schijven op 8, 13, 14, 16, 19, 20,
21, 23, 35. U'
Zwart: 7 schijven op 4, 7, 13, 15, 16, 18,
38 en dam op 26.
Wit: 10 schijven op 14, 17, 21, 25, 27, 28,
39, 40, 45, 49.
Oplossingen voor of op 5 November, Bu
reau van dit Blad.
6femena;<f Nienws
HET ROOKEN DOOR KINDEREN.
N De afdeeling Amsterdam van den Bond
van Nederlandsche Onderwijzers die reeds
vroeger, in 1907, een brochure uitgaf, waar-
in de resultaten waren verwerkt van een en-
quete naar het euvel van het rooken door
kinderen, heeft andermaal een on^erzoek
naar deze zaak ingesteld en de uitkomsten
hiervan in een boekje opgenomen. Na ver-
kregen verlof van B. en W. zond zij een om-
zendbrief aan alle openbare lagere scholen,
waarin den onderwijzers en onderwijzeressen
(behalve die der eerste twee leerjaren) ge-
vraagd werd, verschillende vragen te beant-
woorden. Bijna 800 onderwijzers en onder
wijzeressen van 170 scholen zonden de lijst
ingevuld terug. - Uit de ingekomen antwoor-
den bleek, dat het onderzoek geloopen had
over 12.627 jongens. Daarvan rookten gere-
geld 896 of ruim 7 pet., nu en dan 2992 of
ruim 23 pet., pruimers waren er slechts wei
nig (25); tezamen worden dus ruim 30 pet.
van onze school jongens nog steeds door ni
cotine vergiftigd. Hier volgen nog enkele cij-
fers: van de 3511 jongens van 12 en 13 jaar
rooken nu en dan 1102 of ruim 31 pet; ge-
regeld 395 of ruim 11 pet., in het geheel dus
42 pet. Van de 896 geregelde rookers hadden
460 of meer dan 50 pet. toestemming der
ouders. Van de 2992 ongeregelde rookers 925
of bijna 30 pet. Van alle rookers behoorden
408 tot de beste leerlingen (of bijna 13 pet.),
1620 tot de middelmatige leerlingen (of ruim
51 pet.), 1124 tot de slechte leerlingen (of
ruim 35 pet.), cijfers die wel iets te denken
geven. De vraag, of de intelligentie door het
rooken wordt verminderd werd door ongeveer
150 onderwijzers bevestigend beantwoord.
Bovendien heeft men aan een aantal dok-
toren Uit de stad gevraagd, hun meening te
zeggen over het rooken door kinderen. Van
26 geneesheeren mocht antwoord ontvangen
worden. Uit verschillende antwoorden blijkt,
dat de doctoren het gebruile van tabaic scha-
delijk achten: ten eerste voor de werking van
het hart, ten tweede voor de hersenen, ten
derde voor de spijsvertering, ten vierde voor
de oogen en ten vijfde voor de keel. Behalve
op deze voor het drganisme schadelijkc in-
werkingen wijzen sommige doctoren ook op
den nadeeligen invloed die het gebruiken van
tabak op de ziel van het kind uitoefent.
DE INVOER VAIN STEENKOLEN IN
BELGIe.
Uit Brussel wordt aan de Telg. medege-
deeld, dat met het eventueel weigeren van
vergunningen voor invoer van brandbare
delfstoffen van Duitsche of Nederlandsche
herkomst, men geenszins speciaal Nederland
op het cog heeft. Integendeel, aan Nederland
zal alle medewerking worden verleend. Zelfs
zullen voor Nederlandsche mijnproducten bij
voorbaat vergunningen worden onderteekend.
De genomen maatregel wil uitsluitend den
Duitschen frauduleuzen invoer, hetzij rechts-
streeks, hetzij langs Nederland, welke in den
jongsten tijd de Belgische steenkolenmarkt
heeft ontwricht, tfegengaan.
BEROOVJNG.
De vierde kamer der Amsterdamsche recht-
bank heeft met gesloten deuien een beroo-
vingszaak behandeld. Terecht stonden de pu-
blieke vrouwen J. v. E., oud 33 jaar, en E. E.
5., echtgenoote van D. M. v. R., oud! 29 jaar,
die er van beschuldigd worden, dat zij op
20 Juli j.l. in een perceel aan den Zeedijk 22
(cafe Liverpool) een koopman uit Groningen
van 170 hebben beroofd. Beklaagden ont-
kenden.
Het O. M. eischte tegen J. v. E. 6 jaar en
tegen E. E. S. 4 jaar gevangenisstraf.
Mr. J. de Vrieze pleitte vrijspraak.
Uitspraken 13 November.
BOLGEWASSEN.
De uitvoer van bolgewassen naar den
vreemde bedroeg over ae maand September
1.1. 15.327.909 Kg. voor erne waarde van
17.443.596, tegen 14.030.223 Kg voor
14.270.747 in diezelfde maand van het vo-
rig jaar.
Gedurende het tijdvak JanuariSeptember
bedroegen deze cijfers 23.124.403 Kg. voor
26.351.478 tegen 21.821.004 Kg. voor
23.228 457 overeenkomsiig gelijk tijdvak in
1923.
DE HOOFDEN IN DEN BOND
VAN NEDERL. ONDERWijZERS.
Men schrijft aan „Het Volk"
Blijkens de „Staatscouranf van Dinsdag
14 October j 1. zijn de gewijzigde statuteu
van den Bond van Ned. Onderwijzers ko-
ninklijk goedgekeurd. Van dezm datum af
kunnen dus de hoofden van scholen zich als
lid van deze bij bet N. V. V- aangesloten or-
gantsade aacmelden. 7 evens is hiennefle ee#
eind gekomen aan de oppositie van de afdee-
lingen Amsterdam en Den Haag tegen deze
toelating.
„Naar wij' vememen, is het eerste deel van
dit bericht juist De vraag, of nu de hoofden
zullen worden toegelaten, is daarm.ee echter
nog niet besiist. Deze 'kwestie hangt nog,
schrijft het blad".
Inderdaad, zegt de Red. van het Hbld., die
dat bericht ovemam, is de kwestie nog niet
uitgemaakt. Zooals men zich herinneren zal,
had een referendum uitgemaakt, dat de hoof
den toegelaten kunnen worden. Tegen dien
referendum-uitslag ontstond vetzet, daar te-
genstanders van de toelating van schoolhoof-
den beweerden, dat de uitslag anders zou zijn
geweest, als de bianco sfemmen waren mee-
gerekend voor tegenstemmrs. Een nieuw refe
rendum beslistte, dat de bedoeling der vorige
uitspraak was: toelating van schoolhoofden.
De oppositie tegen deze uitspraak, onder lei-
ding van de afdeeling Amsterdam, duurt
voort
Uit onze StaatsmacMiie.
De overige middelen.
Na hetgeen wij over de middelen AF
schreven, zullen wij de overige middelen niet
stuk voor stuk nagaan; maar er zijn er on
der, die toch wel eenige aandacht verdienen.
Er zijn er heel wat, waaraan door de groote
massa niet gedacht wordt, omdat de "zaak,
waaruit zij voortvloeien van plaatselijk belang
is; er zijn andere, die als exploitatiebijdragen
kunnen worden beschouwd n.l. inkomsten,
waarnaast pitgaven staan, zooais in een be-
drijf; en er zijn er ook die misschien wel onder
de zooeven bedoelde vallen, maar meer van
algemeene bekendheid zijn; en dan zijn er ten
slotte de toevallige baton.
Daar zijn b.v. de bijdragen van de Spoor-
wegmaatschappijen. E>e Maatsch. tot Exploi-
tatie van Staatsspoorwegen is wegens huur
van de spoorwegen verschuldigd 3.4 mill,
en cle Holl. IJzeren Spooi-vvegmaatschappij
485.000. Daar komen nog bijdragen van
de M. t. E. v. S. S. bij voor het gebruik van
kleinere spoorwegen tot een gezamenlijk be-
drag van 403.941.50, zoodat totaal ver
schuldigd is of voor 1925 geraamd wordt
4.288.940. Dat is een vrij vast bedrag, dat
vrijwel gelijk staat met de ramingen" voor
1923 en 1924. Wel zou het Rijk nog recht
hebben op bijkomende bijdragen, maar die
zouden zijn een zeker percentage van de
winst boven een eenmaal vastgesteld divi
dend. En daar de spoorwegen het in de laat-
ste jaren niet tot zulke hooge winsten bren-
gen, ontvangt de Staat ajleen het wettelijk
vastgesteide bedrag.
Een ander punt vorrnen de Posterijen, Tele-
grafie en Telefonie. Het Staatsbedrijf der P.
T. T. heeft een eigen begrooting, die jaarlijks
word! vastgesteld en dus buiten de Staatsbe-
grooting als zoodanig valt. Over winst of
verlies van dat. bedrijf zullen we hier niet
spreken. Maar het Staatsbedrijf P. T. T. is
alweer evenals de Spoorwegen verplicht tot
zekere uitkeeringen die vaststaan en dus in de
Staatsbegrooting moeten worden opgenomen.
Zoo heeft dat Staatsbedrijf vrijdom van
spoorwegvervoer voor de verzending der
poststukken. Daarvoor betaalt het bedrijf aan
den Staat 6 millioen.
Nu heeft P. T T. wel andere verplichte uit-
gaven, maar die komen fen goede aan andere
hoofdstukken der begrooting of aan andere
onderdeelen van het bedrijf.
Ook de Nederlandsche Bank heeft verplich-
tingen aan den Staat te vervullen. De Neder
landsche Bank geniet n.l. octrooi van den
Staat. Zij heeft heel wat rechten verkregen,
maar daartegenover staan ook verplichtin-
genhet is niet hier de plants om daarover
uitvoerig te spreken. Maar in elk geval komt
den Staat een deel van de winst toe. Dat die
winst afwisselend is en samenhangt met den
belangrijken factor: „Economische toestand"
spreekt van zelf.
Dat winstaandeel bedroeg over 192122
niet minder dan 14.5 malioen; maar dat was
een abnormaal jaar, abnormaal in gunstigen
zin; het volgende jaar was het winstaandeel
maar 3.3 millioen en over 1923'24 was het
ongeveer 5.5 millioen. Bij de raming voor
1925 mocht natuurlijk geen rekening worden
gehouden met het abnormale jaar 192122.
De minister raamt 5.4 millioen.
Niet cnbelangrijke posten vormen de ren-
ten van Kapitalen, als voorschot gegeven aan
de Kolonien, aan Staatsbedrijven, aan Blj-
zondere fondsen, aan gemeenten en Spoor-
wegmaatschanoijen. Zoo zal Ned.-Indie aan
rente en aflossing samen 3.86 mill, moeten
opbrengen. Als rente van kasvoorschotten
voor Indie, Suriname en Curasao wordt 2.1:
millioen geraamd.
Wij zullen niet alle gevallen opgeven,
waarvoor rente aan den Staat verschuldigd
is, wegens gedane voorschotten; slechts enke
le bedragen stippen wij aan.
Op 1 Jan. 1925 zal de Staat vermoedelijk
677.5 millioen aan voorschot hebben ver
leend ingevolge art. 33 der Woningwet en
voor woningbouw met premie. Als rente zal
daarvoor verschuldigd zijn een gezamenlijk
bedrag van 32.6 millioen.
De kweekschool voor vroedvrouwen te Heer-
len is al sedert 1923 in gebreke gebleven ren
te van voorgeschoten kapitaal te betalen en
aflossingen te doen. Zij is in 't geheel
78.890.51 schuldig, maar vefkeert in moei-
lijke financieele omstandigheden en de MR
nister trekt den post voor „Memorie" uit, d.i.
hij rekent niet op afdoening der schuld.
De Jaarbeurs is nog ruim 1 millioen schul
dig en moet daarvan 56.325 rente betalen.
Aan aflossing wordt niet gedacht.
Wegens onzekerheid van de betaling van
rente van voorgeschoten kosten voor geinter-
neerde Duitsche krijgsgevangenen wordt op
zoodanige betaling niet gerekend.
Wegens rente van voorschotten aan
vreemde mogendheden rekent de Minister op
6 millioen.
Er volgen nog een groot aantal posten van
terugbetalingen, waarvan enkele voor memo-
rie zijn uitgetrokken, omdat er niet op gere
kend mag worden.
Van de toevallige baten zullen wij ook maar
enkele posten aangeven. Op inkomsten uit den
arbeid in gevangenissen en rijkswerldnrich-
tingen wordt gerekend tot een bedrag van
1.713.000, waarbij nog 155.000 komt
wegens verschillende inkomsten (verkoop van
goederen en waren.)
Bceten en veiteurdverklaringen zullen sa
men 1.3 millioen moeten opbrengen.
Uit de baten hetreffende Qodenw©.
1. e4 e5 ------j..: j
A
d
6. 45—40 6. 49 36
6.
Gesprongen Handen
DOOS'30, ISO, 90 C«Gt.
BIj Apoth.en Droglsten.
Phiirm.Fabr. A.Miinhardt
Zeist
