ASTHMALIJDERS.
Gemengd Nienws
-";L£VElllAmd
Stadsnieuws.
Het ASTHMAPOEDER van Apotheker
BOOM geeft bij inademing direct verlichting
bij Asthma, Bronchitis en. daaruit voortko-
mende Borstbenauwdheid en Borstbeklem-
ming. Verkrijgbaar in de meeste Apotheken
en Drogistwinkels a 1.25 per groote geslo-
ten blikken doos. Gratis monster op aan-
vraag bij firma A. M. BOOM, ARNHEM.
UIT OUDKARSPEL
Het V. V. C.-terrein werd Zondag afge-
keurd zoodat de wedstrijd te Uitgeest voor
D. T. S. 1 niet kon doorgaan.
De adspiranten speelden in Nieuwe Nie-
dorp tegen N. V. V. 3 aldaar met als resul-
taat 33.
De loterijvereeniging „Door ons voor
ons" lierdacht Vrijdagavond den dag van
het 1214-jarig bestaan der vereeniging.
Van de 19 leden waren er 14 ter vergade-
ring aanwezig.
Met applaus werd kennis genomen van
een sclirijven van de directie van de N. V. De
Tijclgeest, waarin mededeelde voor de her-
denking vai dit feit door tusschenkomst van
den hoofdagent Paarlberg een bedrag van
f 25 beschikbaar te stellen, als blijk van
waardeering, dat de club zich zoo een tijd
fling weten staande te liouden, niettegen-
staande als hoogste prijs slechts eenmaal de
vijfduizend werd gewonnen.
De directie compdimenteerde de vereeni
ging en sprak de hoop uit dat het volgende
tijdperk gelukkiger mag zijn.
Besloten werd een dankbetuigmg naar de
directie te zenden.
Daarna werden de notulen gelezen, vwl
eenige verbetering in het reglement gebracht
en werden van de inhoud der kas weer nleu-
,we Utileobligaties gekocht.
Na het afwerken van de agenda bleven de
leden nog eenigen tijd gezellig bijeen.
DE VIJFTIG TER DOOD VEROOR-
DEELDEN.
1-
J. B. Schepers schrijft over de molens in de
Schermer in „De Amstei'dammer".
Nog staan zij daar, de vijftig oud-getrouwen,
Rustig als dragers van oud-Holland's roem,
En weldra staart, wie schoonheid mint, in
rouwe:
Hier vielen ze ten prooi aan onafwendbre
doem
Zij maalden door de wissling der getijden;
Hun wieken sloegen zoevend door de wind;
Dan kraakte en knarste't in hun oud gebint,
Maar door hun heldenziel juicbte een luid
yerblijden
2.
Een kloeke wacht rondom de Schermer boeren
Die rustig werkten diep beneden peil
Zij wisten dat hun molens trouw hun zwoe
ren;
\Vanneer de boer hun riep, had elk zijn leven
veil
En nu? Ze stonden rustig eens te wachten
Die steunpilaren van een zwakke Czaar,
Wat onmeedogend vonnis, veel te zwaar
Hun treffen zou van wie ze als knechten eens
V verachten.
3.
Het fcwam het werd verweg in stilt gespro-
ken
En vijftig mannen van de oude tijd,
Zij wachtten plichitgetrouw en ongebroken:
Zij wisten offers zich, de nieuwe God ge-
wijd.
Eens schiep de mens uit zwarte onweerswol-
ken
Het vuur ten dienaar zich en buitte'm uit.
De dienaar drong zich op, sloofde zich uit
En dwingt als heerser nu alle aardse volken.
4.
Hij slaat wie eens hem in den Hogen hoonden,
Wanneer de wilde luchten om hun kop
Lichtflitsen schoten, waar zij malend roon-
denr
Zij gaven nooit hun taak om elementen op.
Nu zendt weldra de nieuwe heerser knechten:
Zij sluipen aan, wiekarmen vallen af;
Het riet stuift in de winden weg als kaf:
De vijand rust niet eer hij af kan breken.
slechten.
5.
Helaas, zoo moet alle aardse grootheid wij-
ken,
Maar ledig blijft hun plaats daar tegen 't
zwerk;
De wind waait ongehinderd over lijken
Van onzelfzuchtigen, van helden, kloek in 't
werk
En zoo zal weldra Nederland verplatten
En't kranig maaksel van ons voorgeslacht,
Dat wind te temmen wist, ligt neer, veracht:
O volk van Nederland, waak voor uw kostbre
schatten.
UIT HEILOO.
Bij den heer W. van de Vail staat een
bloemstruik (Gouden Regen) in vollen bloei.
Er hangen volslagen bloemtrossen aan, alsof
het midden in den zomer is. Dit is zeker wel
iets zeldzaams.
De teelt van witlof, welke hier voor en-
kele jaren terug een goede bron van inkom-
sten gaf, begint sterk te verminderen. De uit-
komsten waren de laatste jaren niet schitte-
rend, het „lof" los en het gewicht van de
kroppen niet zwaar. Dit vindt zijn oorzaak in
den roofbouw die hier de laatste jaren is ge-
pleegd. Speciaal op de gronden waar witlof
werd geteeld.
Deze roofbouw (de verweerde goestgron-
den leenden zich uitstekend voor de cultuur)
heeft zich gewroken en de teelt is ook nu be-
houdens enkele uitzonderingen) een misluk-
king.
Door de heeren ten Brugge te Alkmaar,
Broekhuizen te Castricum en ter Buurkes al-
hier was een uitnoodiging .verzonden tot een
bijeenkomst in „de Rustende Jager" op Zater-
dag 15 November, om over te gaan tot het
oprichten van een afdeeling van de vereeni
ging tot bevordering van de Bijenfcelt in Ne
derland.
De belangstelling voor deze bijeenkomst
was niet biizonder grcot, doch er werd' opge-
richt een afdeeling Heiloo van genoemde ver
eeniging, welke zal omvatten de gemeenten
Alkmaar, Heiloo, Limmen, Castricum en
Krommeniedijk.
In het bestuur werden gekozen de heeren:
R. ten Bruggecate. Alkmaar, als voorzitter,
J. Hoefnager, Heiloo, als scctetaris, en S. de
Jong (Kerkeiaan), als pennmgmeester. Com-
missarissen zijn de heeren H. J. Ruygh, Alk
maar en C. Broekhuizen, Castricum.
LIMMEN October.
G eit r o u wd J. C. van Son te Beverwijk
en M. G. Castricum. W. Ransijn te Heitoo
en C. W. Kaandorp.
Geboren Adriaraus, z. van A. Dekker
en A. C. Berendsen. Gneta, d. van J. Cas-
fricum en G. van der Peet. Gerardus, z.
van K. Smel en J. G. Dekker. Anna Geer-
truida, d. van A. Winder en A. M. Smit.
Lourentius Anthonius, z. van J. Cornellissen
en G. M. Schuit. Petrus, z. van S. Pep
ping en J. M. Praat. Dirk, z. van C. J.
Glorie en M. C. de Jong. Theodoras GijS-
bertus Petrus, z. van P. Vcrmeulen en M. C.
van Riet.
O verledlen Th Diuiven, 40 jaar,
echtgen. van G. Morsch. Arendina Petro-
nella Johanna Braining, 71 jaar, echtgen.
van C. J. A. Bosch. Aafje yeen'boer, 68 j.,
wed. van D. de Winter.
KEURING VAN AUTOBUSSEN.
Ete Nederlandsche Bond van Autobusdienst-
Ondernemers heeft aan de Commissarissen
der Koningin in de verschillende provincies
het volgende ad res gezonden:
Ingevolge Koninklijk Besluit van 13 Juni
1924 (Stasbl. No 290) hetwelk is toegevoegd
aan het Kon. Besl. van 31 Juli 1880 (Stasbl.
No. 121), houdendfe bepalingcn ter verzekering
van de veiligheid der reizigers met openbare
middelen van vei*voer is o. a. bepaald dat
voortaan voor motorrijtuigen (autobussen) in
Uwe Provincie de goedfceuring vereischt
wordt van een deskundige door Uwe Excellen-
tie aan te wijzen.
Door dit besluit is het autobusbedrijf uit een
wir-war van gemeentelijke bepalingen en
voorschriften betreffende keuringen en retri-
butien geleid in provinciate banen. Doch het
zal Uwe Excellence zeer zeker belcend zijn,
dat ook in deze provinciate bepalingen een
zeer groote verscheidenheid heerscht, dewelke,
willcn de keuringswerkzaamheden de groote
lijnen van veiligheid! en betrouwbaarheid: vol-
gen, tot een uniform schema van bepalingen
moet worden teruggebracht, opdat deze werk-
zaamheden ook niet ontaarden in individueele
plagerijen.
Als voorbeelden voor de groote verscheiden
heid in de thans heerschende bepalingen, me-
moreeren wij Uwe Exoellentie:
Toelaten van staanplaatsen in de wagcos.
Hierin handelen de reglementen der Provin-
cien zeer verschiltend. Sommige Provincies
wijzen staanplaatsen absoluut af, andere be-
schouwen deze naar het draagvermogen van
chassis, terwijl bijv. Noord-Holland bij vol-
doende carosseriehoogte 1 staanplaats per
strekkende meter toestaat. i
Achterbouw van de carosserie.
In geen der Provincies is overeensiemming
betreffende dit punt, ja het verschil gaat zoo
ver, dat eenige Provincies bij een verschil van
5 c M. in den achteroverbouw, ondanks de
zeer groote kosten daaraan verboiiden, den
ondernemer noodzaken de carosserie te laten
inkorten, terwijl in Provincies deze achterover
bouw absoluut niet in de beoordeeling wordt
opgenomen.
In het bepalen van de hoogte der carosserie,
net mbrengen van de ramen, het aanwezig*
zijn van een z.g. zolderluik, kortom in de ge-
heele beoordeeling van een autobus, zoowel
chassis als carosserie, alsmede in de vaststel-
ling van het aantal te vervoeren personen per
wagen, heerscht een zoodanige groote ver
scheidenheid, dat een ondernemer buiien zijn
provincie met zijn materiaal niets vermag. Het
behoeft geen verder betoog. dat de ontwikke-
V«n grconcentreerd autobusbedrijf,
hetwelk o. i. het eenige preventieve middel is
voor de betrouwbaarheid van het materiaal
en de veiligheid der diensten, juist door deze
met gereglementeerde keuringsmaatregelen,
den pas wordt afgesneden.
Ook in het heffen der keuringsretritmtien
heerscht dezelfde groote verscheidenheid. Deze
varieeren n.l. in de diverse Provincien van
10 per wagen per jaar tot 62.50 per wa
gen per jaar.
Gezien vorengenoemde feiten, hebben wij de
eer Uwe Excelleniie te verzoeken om de vol
gende regeling wel in overweging te willen
nemen:
a. De keurmeesters uit de 11 Previncien kie-
zen uit hun midden een drietal deskundi-
gen. Aan dezen wordt opgedragen, zoo
mogelijk ;n overleg met een afgevaardigde
van den Ned. Bond van Autobustfienston-
dernemers de eisclien vast te stellen, waar-
aan de autobussen in het geheele land
moet en voldoeu
b. De kosten voor de keuring bedragen voor
den ondernemer, zoolang daaromtrent
geen andere regeling is getroffen, per da-
gen en per jaar f 25.
Aan een door Uwe Excellence te stellen
verzoek, om met de keurmeesters over dit on-
derwerp een nadere bespreldng te hebben, zijn
wij gaarne bereid te voldoen.
FIETSPLAATJES.
Met den verkoop van de rijwielmerken 1925
zal aan de kantoren der posterijen op 1 De
cember worden begonnen.
DEMOCRATISCHE PARTIJ.
De Democratische Partij heeft, zooals wij
reeds in 't kort meldden, Zaterdag te Am
sterdam vergaderd onder leiding van haar
voorzitter, prof. Heeres, die een openingsrede
hield.
De ochtendvergadering was huishoudeiijk.
In de nainiddagvergadering is een deel van
het partijprogram behandeld, gelijk dat ont-
worpen is door eene commissie, ingesteld in
gevolge het fusiebesluit van 17 Mei 1924, be-
staande uit: prof. mr. J. E. Heeres, den
Haag; mevrouw W. van den 0 Pauvert,
Utrecht; mevrouw A. Schwier-Rutters, Am
sterdam; de heeren G. Th. Stibbe, den Haag
en J. A. van Sijn, Rotterdam, met den heer
H. Uden Masman als secretaris.
Goedgekeurd werden de volgende punten
van het Beginselprogram, verder uitgewerkt
in het werkprogram.
De Democratische Partij, samengesteld uit
de Algemeene Nederlandsche Vrouwen-Orga-
nisatie en de Democratische Partij, stelt zich
ten doel de democratische beginselen in staat
en maatschappij in toepassing te brengen.
Daarvoor acht de partij noodig het bren
gen in een politieke organisatie van democra-
tisch gezinde Nederlanders van verschillende
godsdienstige richting en het verbreken van
de tegenwoordige oojuist poMeke scheidings-
lijn, voor zoover deze nog wordt beheerscht
door de z.g. antithese.
Het democratisch beginsel van dezen tijd,
hetwelk te omschrijven is als het beginsel der
gelij'kgerecbtigdheid, vordert volgens de De
mocratische Partij de verwezenlijking der
volgende wenschen.
1. Publiek- en privaatrechtelijke, maat-
schappelijke en economische gelijkstelling
van vrouw en man.
2. Democratiseering van den Volkenbood;
versterking van zijn invloed en gezag.
3. Nationale ontwapening. Op voorstel van
den heer Koolemans Beynen werd hieraan
toegevoegdBehoudens de verplichtingen wel
ke de Volkenbond oplegt.
4. Volledige toepassing van het vrijhao-.
delstelsel.
5. AanvaanJing als eenig richtsnoer voor
de staatkunde ten aanzien van Nederlandsch-
Indie, Snriname en Curasao van het belang
dier staatsdeelen zelf.
Erkenning, overeenkomstig de bedoeling
der Grondwet, van Nederlandsch-lndie, Su-
rinarne en Curasao als zelfstandige deelen
van den S taat.
15. Recht op gelijk Staatspensioen zonder
premiebetaLing aan alle Nederlandsche man
nen en vrouwen beneden een bij de wet te be
palen inkomensgrens en boven een bij de wet
te bepalen leeftijd.
17. Verbetering van het onderwijs en de
volksopvoeding.
In haar's avonds gehouden huishoudelijke
bijeenkomst,.heeft de algemeene vergadering
haar goedkeuring gehecht aan de handelwij-
ze van het hoofdbestuur bij de poging van
de gemengde bcmiddelingsccmunissie om to>t
fusie met den vrijzinnig-democratischen bond
te geraken. Unaniem ging de vergadering ac-
coord met het bezwaar tegen1 den term „vrij-
zinnig" in den naam.
Het voorstel van het hoofdbestuur om
deel te nemen aan de verkiezingen van het
volgende jaar werd aangenomen.
Het mandaat van het hoofdbestuur, aan-
gevuld met eenige leden voor nog niet ver-
tegenwoordige kieskringen, werd verlengd.
De definitieve vefkiezing zal in Januari ge-
schieden.
DE AARDBEVING OP JAVA.
Het bestuur van den Kon. Nationaten bond
voor reddingswezen en eerste hulp bij onge-
lukken, het Oranje-Kruis heeft telegrafisch in
Batavia inlichtingen gevraagd, of geldelijke
hulp uit Nederland noodig is. Indien dit zoo
is, zal het een beroep doen op liefdadige land-
genooten om de slachtoffers te helpen.
DE AARDBEVING IN KEDOE.
De controleur, die de geteisterde streken
bezoekt, rapporteert, dat het aantal dooden
bedraagt: in Modjo Tengah 170, Bandingan,
Linbangan en Sajangan. 288, Wonoroto 48,
Pesir 4.
Een stuk van de top van den Bismo is af-
geslagen, waaruit een midderstroom van
dertig meter breedte is afgevloeid.
Een dozijn desa's is vernield. Het Mendjer-
meer is thans onrustig en borrelt zwavelhou-
dende gaasen op. De bodem is in voortduren-
de beweging.
Er zijn genietroepen gezonden tot herstel
van de toegangswegen naar de ge'isoleerde
gebieden.
De resident van Solo geeft op, dat er zijn
vermist 585 en gewond 25 personen. Het
Solo-steuncomite zond geld en lervensmidde-
len, aangezien ten gevolge van het samen-
vloeien van vluchttelingen in Wonosobo de
levensmiddelen minderen, en de prijzen stij-
gen. De spoor- en tr amm a aisc h a pp i j en en de
Staatsspoor hebben vrij vervoer toegezegd.
Het Mendjermeer is weer rustig.
Later werd gemeld dat het Mendjermeer
weer rustig is.
HET DORUS-RIJKERS-FONDS.
Zaterdagnamiddag heeft naar de N. R.
Crt. meldt het comite voor het houden van
een feest ten bate van het Dorus-Rijkers-fonds
besprekingen gehouden onder leiding van den
heer H. ter Hall.
Men stelt zich voor het feest te bepalen op
20 en 21 December a.s.; het zal gehouden
worden in de zalen van den Dierentuin en in
hoofdzaak bestaan uit een bal.
Het eventueel batig saldo zal besteect wor
den voor een Kerstgave aan de meest noodlij-
denden en, zoo de ontvangsten dit gedoogen,
zal ook een deel der opbrengst in het fonds
gestort worden.
De heer ter Hall herinnerde eraan, dat mi
nister van Swaaij heeft gezegd, dat de nood
der redders niet zoo groot was en dat voor
een aanvullende bijdrage 5000 zal worden
aangevraagd op de begrooting. Dat noemde
spreker een wraken van de actie van het Do
rus-Rijkers-fonds. Spr. deelde mee, dat er
ruim 200 aanvragen om steun zijn ingeko-
men, waarvan een deel reeds door de burge-
meesters der gemeenten, waar de aanvragers
wonen. in overleg met den armenraad, is on-
derzocht, met het gevolg, dat reeds 120 men-
schen geholpen moeten worden. Aan 30 van
hen wordt thans uit het fonds ondersteuning
verleend.
Het had op 5 October j.l. 22.124 in kas,
welk bedrag door verschillende inkomsten
vermoedelijk tot 35.000 verhoogd zal kun-
nen worden. Dat is ech+er nog onvoldoende,
het fonds teert in. Ter staving van zijn bewe-
ring, dat de nood zeer hoog is, deelde spr.
eenige staaltjes mee van de omstandigheden
waaronder sommigen der redders leven en
waaruit hij concludeerde, dat het fonds pas
aan het begin van zijn arbeid staat.
De vergadering vereenigde zich met de
plannen.
EEN BUITENLANDSCH OORDEEL
OVER ONZE PHILATELISTISCHE TOE-
STANDEN.
De Donaupost van 5 October schrijft:
Het philatelische fatsoen van Holland is
weg!
Ten eerste is een nieuwe serie zegels bezig
te verschijnen. Tot dusverre zijn in hypermo-
derne cijferteekening verschenen 1 c. rood, enz.
in de vorige koloniaal-teekening (type 1908)
met borstbeeld der Koningin, 10 c. vermil-
lioen, enz.
Ten tweede zijn er vier porto-provisorien
verschenen, n.l. 4 c. op 3 c., olijfgroen, enz.
Ten derde zijn op 15 September weldadig-
heidszegels ten gunste der Nederlandsche
Reddingmaatschappij verschenen in onbe-
schriifbare afsehuwelijk moderne teekening en
wel: 2 c. bruin, enz.
Ten vierde zijn de volgende geheel nieuwe
^LEEUVUARDEh-
zegels verkocht, naar aanleiding der Postze-
gelitentoonstelling in Den Haag, in afwijken-
de kleuren, 10 c., grauw-groen, enz.
„De meer of mindere juistheid van ooven-
staande daarlatende, deden bij't lezen zoo
zegt het Ned. Maandblad voor Philatelie
twee dingen me toch genoegen. Om in boven-
staanden stijl te blijven: ten eerste, dat men
ook in 't buitenland van meening is, dat we
druk op weg zijn te streven naar de philate-
listische renommee van een Seebeckstaat, en
ten tweede, dat ook in't buitenland nog lui
wonen, die de producten van onze moderne
kunstenaars foeielijk vinden en den moed
hebben dat te zeggen."
LEERARESSEN BIJ HET HUISHOUD-
ONDERW1JS.
Onder leiding van mej. M. J. Huisinga uit
Nijmegen is Zaterdagmiddag te Utrecht de
25ste algemeene vergadering gehouden van
den Bond van Leeraressen bij het huishoud-
ondenvijs. Zij was goed bezocht.
Mej. A. M. van Anrooy en A. Wolff wer
den bij acclamatie als voorzitster, onderschei-
denlijk als secretaresse herkozen; in de vaca-
ture, ontstaan dopr het periodiek aftreden van
mej. E. C. Pabbruwe, die niet herkiesbaar
was, werd gekozen mej. C. J. ten Bosch te
Amersfoort, die deze benoeming aannam.
Daarna hield mej. N. van Berkum uit
Dordrecht een inleiding over „De opleiding
van huishoudkundige voor inrichtingen."
Als plaats voor de volgende algemeene ver
gadering werd weder Utrecht aangewezen.
CLANDESTIEN BIOSCOOPBEDRIJF.
Zondag heeft, zooals wij reeds in het kort
mededeelden de inspecteur-le brandmeester
chef der afdeeling brandweer in Den Haag,
de heer Walter, in het perceel Weede van
Dijkveldstraat 39 aldaar, een clandestien
bioscoopbedrijf ontdekt. De heer De Wdie
daar woont, gaf daar tegen entree bioscoop-
voorstellingen, hij had zijn kamers ingericht
om een 55-tal bezoekers te kunnen herbergen.
Twintig duizend meter film heeft de heer
Walter in beslag genomen, eveneens het toe-
stel, ingevolge art. 143 van de Algem. Poli-
tieverordening, waarbij het verboden is, zon
der vergunning van B. en W., films in voor-
raad te hebben of daarmee eenige bewerking
te verrichten.
BOTSING TUSSCHEN TWEE
AUTO'S.
Eenige feestgangers van de Afrikaander-
buurt te Rotterdam hadden Zaterdagnacht
een autobus afgehuurd om zich naar huis te
laien brengen, meldt de „Tel." Te half vijf
in den nacht van Zaterdag op Zcndag is
deze bus in de Aert van N^straat bij de Na-
dorststraat in botsing gekomen. met een auto,
die uit de Mauritsstraat kwam. De botsing
was hevig, daar beide voertuigen met groote
snelheid reden, De auto, die behoort aan den
heer C. te Schiebroek, werd geheel vernield.
Bij de bus werden de twee voorwielen ver
nield, tengevolge waarvan het voertuig om-
sloeg. De heer B., wonende op het Afrikaan-
derptein, kwam onder den auto terecht. Hoe
dat gebeurd is, kan niemand verklaren. Ver-
moed wordt, dat hij ten gevolge van den
schok door een rait van de bus werd geslin-
gerd en zoo onder den auto geraakte. De
borstkas werd den ongelukkige ingedrakt.
Met zware inwendige kneuzingen is hij naar
het Ziekenhuis aan den Coolsingel gebrachl
en aldaar in bedenkelijken toestand opgeno-
men. Van de passagiers werd1 nog een viertal
dor gasscherven aan het hoofd en de handen
verwond Zij konden, nta in het Ziekenhuis
aan den Coolsingel verbonden te zijn, weer
lruiswaarts keeren.
De inzittenden in den auto kwamen met den
schrik vrij.
WEGENVERBETERING.
Naar we vernmmen, zegt de Telg., ligt het
in het voornemen van de ministers van Fi-
nancien en van Waterstaat, het ontwerp-weg-
belastingwet, zooals diat is samengesteld door
de commissie-Everts, in zijn geheel als wets-
ontwerp in te dienen bij de Tweede Earner.
Op de algemeene vergadering -van de Ver
eeniging „Het Nederlandsche Wegen Con
gress", welke den 29 en December 1920 te.
's-Gravenhage werd gehouden, werd de vraag
behandeld:
„Behooren de weggebruifeers bij te dragen
in de kosten van onderhoud en verbetering
van ons wegennet?"
Voor welk onderwerp een praeadvies was
ultgebracht door de Wcgencommissie van den
A. N. W. B., Tocristenbond voor Nederland.
Het verschijnen van het hierbecioelde rap-
pert, waarin de wenschelij'kheid van een
rij'kswegenbelasting werd uitgesproken, was
voor Ged. Staten van Utrecht aanleiding, het
bestuur der Vereeniging „Het Nederlandsche
Wegencongres" in overweging te geven een
commissie in het leven1 te roepen „ten einde de
in dat rapport vervatte denkbeeliden pasklaar
te maken aan de rijks- en provinciate wegen-
■poiitiek". Nadat aan het bestuur gebfeken
was, dat dit denkbeeld de voile sympathie
had van verschillende gezagiiebbenden, o.w.
de ministers van Financien en Waterstaat,
werd een commissie in het leven gencepen.
Deze commissie kwam in December d. a. v.
gereed met een „voorloopig ontwerp wegbe-
lasdngwet", dat nu biunenkoTt bij de volks-
vertegenwoordiging als wetsonhverp zail wor
den ingediend.
Als gevolg van den slechten toestand van
ons wegennet gaan jaarlijks vele millitcenen
geheel nutteloos verloren. Wordt hieraan een
einde gemoakt door xerbetering van ons we
gennet, dan ondervindt het motortransport
daarvan de directe geldelijke voordeelen. Als
er dus van de gebruiketis van motorrijtuigen
een dragelijke belasting wordt geheven, wel
ke wordt gebruiikt om ons wegennet in een
'beteren toestand te brengen en 4e ondeiihou-
den. dan kan.1 dit zeker niet worden geacht in
strijd te zijn met de eischen dier billijkheid.
Op grand van de vorengenoemde overwe-
gingen heeft de commissie eenstemmig ge-
meend de vraag of 'het heffen van een belas
ting wegens het gebruik van de wegen ge-
rechtvaardigd kan worden geacht, bevesftigend
te moeten bean twoorden.
15if van ae vraag of de weg-
belasting door net Rijk dan wel door de ver-
schilSenae provincien, behoort te worden ge
heven, meende de commissie de voorkeur te
moeOen geven aan een algemeene regeling van
deze materie door het Rijk m. a w. aan een
Rijksbelasting.
De overgrcofe meerderbeid der oonanfesie
was tegen het opnemen van de wieirijders on
der de te belasten caitegorien van weggetmui-
kers.
De commissie heeft met bijwa algemeene
stemmen gemeend de voorkeur te moeten ge
ven aan het systeem, waarbij alle motorrij
tuigen worden belast, welke den openbanea
weg berij'den.
VOORDRACHTAVOND
RENe DE CLERCQ.
De voordrachtavond, dien de dichter-com-
ponist Rene de Clercq voor de Alkmaarsche
Handelsschoolvereeniging „Pacivolo" zou
houden, werd geopend door mej. B. Jimmink,
die alien, in het bijzonder den directeur der
Handelsschool, den heer Postma, de aanwe-
zige leeraressen en leeraren en bestuursleden
der zustervereenigingen Autoi Esmen en
Yokzos, verwelkomde. Zij sprak haar spijt
uit over de zeer slechte opkomst, die zeker
haar oorzaak vond in de groote concurrentie
van deze week.
De heer de Clercq vertelde dat hij enkele
liederen zou voordragen die hij voor't
grootste gedeelte had gedicht in de periode
van pl.m. 2030 jaar, toen hij te Gent stu-
deerde, de Fransche Hoogeschool in het
hartje van Vlaanderen. En als hij dan zoo
door het veld liep, kwamen de liederen zoo
maar en onbewust in hem op en dan wensch-
te hij liederen te dichten voor het volk.
Gok verschillende ambachten heeft hij be-
zongen, als in „Zagers", waarin het rythme
van den op en neer gaanden zaag duidelijk
waar te nemen valt.
De vader van den dichter was vlaskoop-
man en vader van 16 kinderen en daar hij
onbeimddeld was, werd het bedrijf geheel
door de familie zelf gedreven; zoo ook het
zwingelen,. d. i. het slechte, dus hier de hout-
achtige bestanddeelen uit het vlas verwijde-
ren. Deze bewerking zou Vlaanderen ook ten
goede komen, want daar is nog veel dat niet
deugf en dat is: alles wat niet Vlaamsch is.
Hier kwam de enthousiaste Vlaming los, die
zijn gebooitegrond zoo hartstochtelijk lief
heeft en wien. het een heerlijkheid is voor
zijn vaderland te mogen vechten en te strii-
den.
Toen hij in het Walenland vertoefde,
dichtte hij Adeste, een godsdienstig lied in
het dialect van zijn' eigen dorp, dit uit groot
verlangen naar Vlaanderen. De 10 jaar dat
hij in Nederland is, heeft hij zich nooit
vreemd gevoeld, ook niet als bij een broeder-
volk maar wel als bij zijn eigen volk. Nu
zegt men wel dat de Vlamingen en Hollan
ders zoo verschillenze schijnen anders maar
ze zijn het niet. Als men een Fries en een
Limburger vergelijkt, gelijken ze ook als van
twee verschillende slammen, en toch zijn ze
van een volk. Zo.o is het ook met Vlamingen
en Nederlanders.
De Walen zijn een heel ander volk, en bij
hen heeft hij zich altijd vreemd gevoeld.
Een liedje op de „Leeuwerik" werd zeer
gloedvol door hem voorgedragen. Hem is de
nachtegaal niet de liefste vogel, al zingt hij
in den zoelen blauwen voorzomernacht vol
mysterie de schoonste melodieen. De
leeuwerik, de vogel van den dag, welke dag
toch oneindig veel mooter is, vervuld van
liefde, gloed en sterkte van arbeid, de vogel
die al vliegende zingt en wier hartje een
stukje zon is, is veel meer waard om bezon-
gen te worden dan de nachtegaal, die maar
kalmpjes op zijn twijgje zit te kwinkeleeren.
Het bekende Ring-King, waarin hij den
jongen bezingt die in de smidse te vrijen
gaat is eenige malen op muziek gezet Doch
deze wijzen bevallen hem niet, maar och zij
waren het ook niet die daar te vrijen gingen,
maar wel de dichter zelf.
_Hoe verzen ontstaan?
Die schrijf je niet en die maak je niet
maar die zing je. Ze worden gewoonlijk uit
verlangen geboren. Iedereen weet, dat het
,,Wien Neerlandsch bloed" niet veel waard
is. Dat is ook voor een prijsvraag gedicht,
toen de vrijheid er al was. Het Wilhelmus
daarentegen is heel mooi,en is ontstaan door
het groote verlangen naar vrijheid.
„Moederke alleen" is ook uit verlangen
ontstaan, lang voor de geboorte, zelfs voor
het huwelijk. Het begint binnenin te rui-
schen en te woelen, en het zingt zoomaar,
zonder te denken aan rijm of rythme. Zoo
ontstond tenminste het eerste "couplet, de
laatste twee zijn er bewust bijgemaakt.
Toen de srrnds-dochter zijn vrouw was ge-
worden en hun eerste jongen pl.m. 6 maan-
den oud was, kwam hij voor 't eerst uit de
luiers. Dat rozige lijfje inspireerde hem tot
„Rood Pjoeneke", waarin hij zijn eersteling
bezingt.
Volgens Rene de Clercq is Nederlandsch
de mooiste taal en „Zon" het mooiste woord.
Hoort maar eens welk een zoete sterke klank
de z is; de o is een op zich zelf daar in het
midden een klein zonnetje, terwijl de n prach-
tig afsluit. Het Latijnsche sol is niet zoo
zoet en de eerste tetter heeft veel van een-
Amsterdamsche z.
De Franschen willen er altijd nog iets bij,
plakken aan het Latijnsche een staart en
maken er soleil van.
„De Oogst" is het afscheidslied van den
jongen pikker, die zijn krachten overschat
heeft en mee naar Frankrijk is getrokken om
daar onder geweldige hitte de oogst te helpen
binnenhalen. Onder deze veel te zwaren ar
beid gaat,hij te niet. Deze heele geschiedenis
heeft Stijn Streuvels zoo schoon beschreven.
Naast vele andere goede dingen die de
Clercq hier geleerd heeft, leerde hij hier
componeeren. Leeren is hier eigenlijk het
goede woord niet, want plotseling hoorde hij
in een slapeloozen nacht zijn verzen met mu
ziek, terwijl yroeger alle rythme en alle mu
ziek in zijn verzen lagen.
Den tijd na de pauze wilde spreker wijden
aan de Vlaamsche beweging in dezen tijd.
Toen ze in 1915 per telegram het recht van
Vlaanderen vroegen, dat over zijn eigen lot
wil kunnen beschikken, kregen ze ten ant-
woord dat ze moesten zwijgen, maar dat de
den ze niet, waardoor hij, ofschoon hij zich
onderwierp zoover het kon, als leeraar ont-
slagen werd. Egn Med op deze actie gedicht
nr""n "71—i *- A x
