DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
A. DAM Go. Garage Scharloo 2-4, M 90.
No. 289
Hon&erd zes en twintlgste Jaargang
1924.
De herdsnkir- van het 100-
jarig bestaan van het Groot
Noord-Hollandsch Kanaal.
OH fflBHSBBF flSflflSf fffi 3 fflSQBii,
Abonncmentsprijs Bij yooriiitlietaling per 3 maanden f2.—fr. per post f2.50. Bewijsn. 5 ct, Adyertentiepr. 25 ct. p. regcl, grootere letters naar plaatsrulmte.
Brieven franco N.Y. Boek- en Handelsdr. y.h. Herms. Coster Zoon, Yoordam C9, Tel. Administr. No. 3. Itedaetie No. 33.
ZATERDAG Directeur: G H. KRAfc. Hoofdredacfettr: Tj. N. ADEMA. DECEMBER
mm
Nil de dag van het eeuwfeest van ons
kanaal nadert, is het zeker wenschelijk hier
ter plaatse een en andfer mede te deelen over
de beteekenis van dezen gedenkdag en de
voorbereidingen .welke er getroffen zij-n deze
gebeurtenis op passende wijze te herdenken.
Nadat de heer C. Nannes Gorter, die met
veler welwill-ende medewerking wilde trach-
ten een kanaal-gedenkboek samen te stellen,
zich tot he bestuur van de Kamer van Koop-
handtel te dezer stede om medewerking ge-
wend had, werd besloten een commissie te
vormen ten einde te traehten op 13 December
1924 te Alkmaar een bijeenkomst te doen hou
den waarin aan het eeuwfeest van het Groot-
Noord-Hollandsch kanaal een welverdiende
belangstelling kon worden geschonken.
ii'
Aanvankelijik uit een negental leden be-
staande, kwam deze kleine commissie bi]
eenige v^rgaderingen ten stadhuize tot de
overtuiging, dat het gewenscht was voor de
zen gedenkdag een algemeen comite in het
leven- te roepen waarvoor uitnobdigingen ge-
zonden zouden worden aan alien zoowel
hier ter stede als elders die bij de vaart
op het kanaal in het bijzonder gei'nteresseerd
zijn, daarvoor door hun betrekking groote
belangstelling kunnen hebben of wel op een
of andere wijze bij de voorgenomen plannen
hun zeer gewaardeerden bijstand zouden
kunnen verleenen.
Het comite dat daardoor een belangrijke,
nitbreiding onderging, besloot zich voor de
komende gebeurtenissen in subcommissies te
splitsen en tevens werd overeen gekomen, dat
verscheidene bij dit kanaalfeest in aanmer-
king komende autoriteiten verzocht zou wor
den in een eere-comite te willen zitting nemen.
Alvorens iets van de voorgenomen plannien
mede te deelen laten wij hier de namen van
<le leden van het a-ldus tot stand gekomen
comite volgen, waarvan Z. K. H. Prins Hen-
drik der Nederlanden het beschermheerschap
aanvaard heeft.
In het eere-comite hebben zitting de Mi
nister van Waterstaat G. J. van Swaaij, de
Minister van Arbeid, Handel en Nijverheid,
mr. P. J. M. Aalberse*, de Commissaris der
Koningin Jhr. mr. Dr. A. Roell, de Bur-
gemeester van Amsterdam W: de Vlugt, de
Oud-minister van Waterstaat Dr. C. Lely,
de Vice-Admiraal te Helder C. Fock, de Bur-
gemeester te Helder W.. Hon wing, de Burge-
meester van Purmerend W. Cramwinckel, de
Voorzitter der W. Fr. Kanaalvereeniging,
Dr. C. J. K. van Aalst, de Hoof ding. Dir.
van de Prov.' Waterstaat Jhr. C. J. A. Rei-
gersman, de.Hpofding. Dir. in de directie
Noord-Holland (Rijkswaterstaat) W. G. C.
Geliruck, de Yoorzitter der Ver. „Schuttevaer"
mr. H. Smeenge, de dijkgraaf van het Hoog-
heemraadschap C. Wijdenes Spaans,. de Dir.
der Kon. Ned. Stoomboot M-ij. D. Hudig, de
Dir. der Moll. Stoomboot Mij. H. Th. Cox, de
Dir. der N. V. Blaauwhoedenveem-Vriesse-
veem G. Vattier Kraane, de Voorzitter ,der
Ver. tot behartiging der Stoomvaartbelangen
in Nederland P. J. M. Verschure, de Seer.
Perm, van het Binnenscheepvaartcorigres
mr. G. H. A. Grosheide, de Havenmeester
van Amsterdam W. N. v. d. Poll, het Ged.
lid van den Raad van Bestuur der Amster-
damsche Droogdok Mij. V/. Fenenga, de
Vice-Voorz. van de Kamer van Koophandel
te Amsterdam H. Rud. du Mosch en de Dir.
der Reederij Gebr. Goedkoop J. Goedkoop Jr.
Het Dagelijksch Bestuur van het Comite
werd samengesteM uit de lieeren Mi". W. C.
Wendelaar. Burgemeester van Alkmaar, (voor-
eitter), S. W. Arntz, Voorzitter van de Kamer
van Koophandel, (vice-vcorzitter), D. J. Schef-
fel, secretaris van de Kamer-van Koophandel,
(secreiaris), P. Kool Pzn., secretaris van de
Vereeniging van Kaa'shandelaren in Noord-
Holland, (penningmeester) en C. Nannes
Gorter, journalist, (samensteller van het Ge
denkboek).
Met Comite bestaat verder uit de Alkmaar-
;che Wethouders A. F. Thomsen, Mr. A. J. M.
Leesberg, f. Ringers en J. Westcrhof en uit
de heeren Mr. W. C. Bcsman,_ secretaris der
West-Friesche Kanaalvereeniging, "de heeren
Ir. J. A. Ringers, Ir. J. C. Scharp, Ir. P. J.
van Voorst Vader en Ir. G. Redeker, alien
hoofdingenieur van den Rijkswafer&taat, Jhr.
Van Rappard, Directeur van de Marinewerf
te Helder, A, Koelma, Gemeente-secretaris,
C. Chr. Walraven, Waterschout, J. G. Mes-
selaar, seer, der afd. N. Holl. van de Ver.
van Handelaren in Bouwmaterialen, P. Oud
Gzn., voorzitter \ran de K. v. K. te Hoorn, M.
A. Kolster, voorz. der Groot-bedrijven in de
K. v. K. te Alkmaar, Chr. H. Th. Schmalz,
voorz. van de Klein-bedrijven in de Alkmaar-
sche K. v. K., D. H. Grunwald, weth. van
Helder en voorz. der Verkeerscommissie in
de K. v. K. te Alkmaar, mr. J. P. Bosman,
Dir. der Alkmaar Packet, Baron S. van
Heemstra, voorz. der Kon. Ned. Verbonden
Watersportvereenigingen, mr. F. R. J. Du
bois, secretaris der K. v. K. te Amsterdam,
(Het achter den naam van minister Aal
berse beteekent dat nog geen antwoord is in-
gekomen op de vraag of Z. Ex. in het eere-
comite zitting «il nemen).
N. J. M. Dresch, archivaris der Gem. Alk
maar, E. Crone, voorz. der Watersportver.
vo<jr jongeren, P. Lucassen, voorz. der Kon
Ned. Zeil- en Roeiver., W. F. Stoel, Directeur
der Scheepswerf, L. J. S. M. Brantjes en N.
Eecen, Houthandelaren, J. Hoogland, lid der
Verkeerscom. van de K. v. I<., G. de Jong,
Dir. van het onderwijsfonds voor de Binnen-
vaart, Tj. N. Adema, Hoofdred. der Alkm.
Courant, Leo Speet, Hoofdred. van het N.
Holl. Dagblad, N. Kaan Pzn., seer, der
Beurtvaartver. Het Noorden, en W. M. H.
Pels, vertegenwoordiger der Ver. v. Vreem-
delingenverkeer.
Het algemeen comite heeft zich in sub-com-
missies gesplitst, zoodat er ontstaan zijn een
commissie voor het gedenkboek, een pers-
commissie, een commissie van ontvangst, een
tentoonstellingscommissie, een financieele
commissie, een feestcommissie voor eventueele
zomerplannen benevens een verkeerscommis
sie, in welke diverse groepen ook eenige leden
van het eere-comite hebben zitting genomen.
Na deze lanpe, maar voor de volledige
vermelding der komende gebeurtenissen
noodzakelijke inleiding, zullen wij een en
ander over de voorgenomen plannen mede-
deelen.
De 13e December 1824 ging het eerste
schip vanuit Amsterdam naar Helder het
Groot Noord-Hollandsch Kanaal door, zoo
dat die dag als de meest geschikte gedenk
dag mag worden aangenomen.
Stoomscheneri*bestonden er natuurlijk nog
niet en motoren van diverse paardenkracht
waren machinerieen der toekomst waarover
niemand in 1824 nog heeft durven droomen.
De eenige paardenkracht waarover men
destijds beschikte was de echte en onver-
valschte, namelijk die van het paard zelf.
Als er wind was bediende men zich van de
zeilen en als de wind er niet was, spande
men paarden voor het schip, alles met het
gevolg, dat de reis niet zoo vlug ging als dat
tegenwoordig kan gebeuren.
De tocht van Amsterdam naar Helder was
dan ook al een onderneming waarmede eeni
ge dagen gemoeid waren.
Eerst op 16 December 1824 kwam het uit
Amsterdam vertrokken schip, Z. M. Oorlogs-
fregat Bellona te Alkmaar aan, waarbij in-
middels wel verondersteld mag worden dat
de reis langer duurde dan noodzakelijk was
omdat in alle aan het kanaal gelegen plaat-
sen bij het voorbijvaren van het fregat na
tuurlijk duchtig gefeest werd en commandant
en schepelingen daarin wel een werkzaam
aandeel zullen hebben genomen.
Is 16 December dus eigenlijk de feestdag
voor Alkmaar, op 13 December is het eerste
schip op weg naar Den Helder van de
hoofdstad vertrokken, zoodat dit de dag is
die officieel in den lande als gedenkdag bij
het eeuwfeest moet worden aangenomen.
Overigens dient helaas gemeld, dat er
over de plannen, de tot standkoming en de 'n
gebruikneming van het Groot Noord-Hol
landsch Kanaal zoo weinig bekend is, dat
sommige autoriteiten den samensteller van
het gedenkboek al medegedeeld hebben, dat
hij een Gode-welgevallig, werk zal verrich-
ten wanneer hij er in slaagt diverse bijzon-
derheden uit axxhieven en andere meer of
minder offrcieele bescheiden op te diepen en
in dit gedenkboek voor het tegenwoordig en
toekomstig geslacht bijeen te brengen.
Natuurlijk werden door de commissie
plannen. beraamd het eeuwfeest op eenigs-
zips luisterrijke wijze te vieren waarvoor dan
een tocht van geoavoiseerde en des avonds
verlichte stoom- en zeilschepen enz. door het
kanaal werd overwogen.
Of daaraan al dan niet marineschepen
zullen deelnemen en hoe de vaarroute zal
zijn, zal later beslist worden daar de 13e De
cember voor een waterfeest minder geschikt
werd geoordeeld en men hiervoor dus liever
den zomer van 1925 wilde afwachten.
Dan zal de feest-sub-commissie een en an
der nader onder de oogen zien en met vast-
omlijnde plannen komen.
Voorloopig kan het eeuwfeest niet anders
herdacht worden dan door een officieele ont
vangst van diverse comiteleden en genoodig-
den ten gtadhuize, waar de heer J. C. Ramaer
uit 's Gravenhage, oud-Inspecteur-Generaal
van den Rijkswaterstaat, zich bereid heeft
verklaard des middays een lezing te houden,
waarin hij ongetwijfeld vele bijzonderheden
dit Kanaal-jubileum betreffende in een aan-
gename causerie'te algemeener kennis zal
brengen.
Tevens werd besloten op 13 December in
een der zalen van het stadhuis een tentoon-
stelling te organiseeren van alles wat de
desbetreffende commissie met betrekking tot
het Groot Noord Hollandsch kanaal bijeen
heeft kunnen brengen.
Het ligt in de bedoeling deze tentoonstel-
iing gedufencfc een week ook voor het publiek
toegankelijk te stellen en de commissie roept
nogmaals aller medewerking in om de moge-
lijk in particulier bezit zijnde interessante
documenten haar voor dien tijd in bruikleen
te willen afscaan.
Het Gedenkboek zal, wanneer dit door
financieele bijdragen van officieele lichamen,
ondernemingen en vereenigingen mogelijk ge-
maakt wordt in den loop van dit en het
yolgcude jaar met zorg worden samengesteld
en voor inteekenaren verkrijgbaar gcsteld
worden.
Dat zijn de voorloopige plannen, waarvan
het eerste en voornaamste deel, de officieele
herdenking, op 13 December reeds spoedig
tot werkelijkheid zal worden.
Dank zij den arbeid der commissie, waar
van voornamelijk het dagelijksch bestuur een
zware taak had, is er in korten tijd een re-
geling getroffen, die aan dit eeuwfeest de be
teekenis zal geven waarop een honderdjarig
gebruik van het oorspronkelijk voor de zee-
vaart en thans voor de binnenvaart zoo on-
misbare Noord-Hollandsche kanaal ongetwij
feld zijn rechten kan doen gelden.
Buitenland
EEN SPIONNAGE-PROCES TE
BOEKAREST.
De ki'ijgsraad te Boekarest heeft een aan-
vang gemaakt met het proces tegen 30 perso-
nen, die beschuldigd worden van spionnage
voor de sovjet-regeering. Verscheidene Roe-
meensche actrices worden beschuldigd van
het onderhouden van betrekkingen met Russi-
sche spionnen in Weenen en Berlijn.
De regeering heeft bij den senaat een nieu-
we wet ingediend, tegen samenzwerings-or-
ganisaties. Zware straffen worden voorge-
steld. De minister van justitie heeft verklaard,
dat de bolsjewiki in Roemenie en Bessarabie
een uitgebreide propaganda voeren.
DE FASCISTlSfcHE EXCESSEN.
De rechtbank te Milaan heeft uitspraak
gedaan in het lastc-proces door generaal
Balbo ingesteld tegen de „Vjoce Republicana"
en sprak dit blad vrij. Deze uitspraak werd
verwacht na de opzienbarende onthuflingen
bij de behandding van het proces gedaan,
waaruit Week dat genwaal Bailbo schiifte-
lijk tot mishandeling van anti-fascisten had
aangespoord. i
DE CRISIS IN EGYPTE.
Alle Egyptische troepen hebben thans den
Soedhn verlaten. Het land is overal rustig.
•Gemeld wordt, dat de leden van het Brit-
sche Kabinet onder bijzondere politiebescher-
ming zijn geplaafet in verband met een be
nch! dat van Lord1 Allen by den Ho ogen
Commissaris voor Egypte, te Cairo, is cnt-
vangetn, meldende dat een corn-plot is ont-
dekt tegen de vooraanstaande leden van de
Bri'ts-che regeering. Aan dit bericht wordt
zooved waarde geheoht, dat de minister van
binnenlandsche zaken Sir William Joynson
Hicks onmiddellijfc instructies heeft uit ge-
vaardigd ter beveiligi-ng van zijn co-ltoga's.
Het is bekend, dat de Wafd-p-ari'ij ook in
Groqt Brittannie haar veiiegenwoordigers
heeft.
De premier Baldwin heeft het woord ge-
voerd voor de 2e vergadering door de con-
servatieve par'tij belegd ter viering van hare
cverwinning. De premier besprak de buiten-
landsche politick.
Belreffende de kwestife tusschen de Brit-
sche regeering en Egypte, zeide hij, dat de
regeering. Aan dit bericht wordt zoovcel
waarde gehecht, dat de minister van bin
nenlandsche zaken Sir William Joynson
Hicks onmdddeliijk instructies heeft uitgevaar-
digd ter beveiliging van zijn collega's.
Het is bekend, dat de Wafd-partij ook in
Grcot-Brittannie haar vertegenwoordigers
heeft.
De premier Baldwin heeft het woord ge-
voerd voor de 2e vergadering door de con-
servatieve partij b°legd ter viering van hare
overwinning. De premier besprak de buiten-
landsche pOlitiek.
Betreffende de kwestie tusschen de Brit-
sche regeering en Egypte, zeide hij, dat de
regeering zich in Egypte zag g?plaatst voor
een vijandelijike camp-agne, die ten slo-tte lo-
gisch moest uitloopen op een daad als de
moord op den Sirdar. De Britsche regeering
zou in haar plicht te korti zijn gesohoten als
zij anders had gehandeld dan zij heeft ge
daan. Maar de onafhankelijkheid aan Egypte
verieend, blijft onherroepen, terwijl de Brit
sche regeering zich zoo weinig mogeiHijik met
de zaken der EgyptisChe regeering zal be-
moeien
DE CRISIS IN EGYPTE.
De krijgsraad te Kartoem gehouden, heeft
vier officieren, die aldaar betrokken waren
bij de muiterij der Soedaneesche troepen, ter
dood veroordeeld, waaronder een instructeur
van de schietschool. Het doodvonnis van een
der veroordeelden werd wegens verzachtende
omstandigheden in 15 jaar gevangenisstraf
veranderd. De andere drie werden gefusil-
leerd.
De Egyptische regeering verdubbelde het
getal politie-agenten, dat speciaal belast is
met de bescherming der vreemdelingen. De
studenten maken overal in-het land een druk-
Ice propaganda voor Zaghloel.
In verband met den beraamden aanslag te
gen het Engelsclie kabinet heeft de politie te
Londen invallen gedaan in de woningen van
daar wonende Egyptenaren.
Op last van den minister van binnenland
sche zaken zijn de buitengewone veiligheids-
maatregelen, zooals die werden toegepast in
den tijd der aanslagen van Sinn Fein, weer
ingesteld. Ook de havens worden streng be-
waakt en aan Egyptische matrozen wordt
slechts in zeer bijzondere gevallen toegestaaii,
aan v/al te gaan. De politie is ecliter van mee-
ning, clat de samenzweerders zicli niet in En-
gelaud, evenmin als in Egypte bevinden,
maar in amdere landen, o.m. in Zwitserland,
waar de vereeniging der Egyptische nationa-
listen een afdeeling heeft. In deze landen
treedt de nationale politie op overeenkomstig
een verzoek van de Britsche autoriteiten. De
leiders der Egyptische nationalistische bewe-
ging worden in Zwitserland an elders scherp
in het oog gehouden, terwijl de grenzen
streng worden bewaakt.
DE GRUWELDAAD TE SIEGEN.
De v/on-den van Angerstein genezen goed,
zcodat hij binnenkort naar het .huis van be
waring kan worden overgebracht. Hij zal
zich voor de gezworenenrechtbank te Lim-
bur-g hebben te verantwoorden.
RUSSISCHE REPRESAILLES.
Volgens een radiotelegram uit Berlijn heb
ben de Sovjet-autoriteiten een aantal Est-
landsche staatsburgers gevangen genomen,
om hen tegen de 150 te Reval veroordeelde
Estlandsche communisten uit te wisselen.
DE STAKING TE LODZ VOORKOMEN.
Onder pressie der regeering heeft de tex-
tielindustrie te Lodz zich onderworpen aan
een scheidsrechterlijke uitspraak, zoodat het
conflict is bijgelfegd. De arbeiders besloten
daarop het stakingsbesluit weer in te trekken.
DE COMMUNISTISCHE HETZE
IN OOSTENRIJK.
De zitting van de Nationale Vergadering
werd gister do-or communistische dcuionstra-
ties verstoord. Commumis-tishe werkloozen be-
zetten de gaanderijen en uitten zich door al-
lerlei scheldwooi'd-en aan het adres der Parle-
mentsleden.
Ecrst nadat de infringers met geweld ver-
wijderd waren, kon de zitting worden hervat.
STUDENTENRELLETJES TE
BELGRADO.
Gistermorgen hebben de studenten van de
unive-rsiteit te Belgrade een profesivergade-
rirng gehouden tegen de aantasting van de
autonomie der universiteit te Agram, door den
minister van Ondexwijs. Zij besloten zich aan
te slui-ten bij de protestetaking van vijf d-agen
der studenten te Agram.
Na afloop der vergadering, welke -in het
gebouw der universiteit p-laats vend, verzamel-
den de studenten zich voor het gebouw. Een
hunner trachtte een rede te houden, doeh de
politie greep in, zcodat hij niet aan het woord
kon komen. De twee duizend studenten wer
den d'eels in het universiteitsgebouw, deels in
de aangrenzende straten tei-uggedTOngen.
Daarbij kwam het tot een botsing met de
politie, zcodat eenige studenten werden ge-
wond. Later had opnieuw een botsing plaats
tussohen de studenten en de gendarmerie,
waarbij acht studenten zwaar werden gewond
en eeniigen licht gewond. Het aanta-l d-icr
laatsfen kon evenwel nog niet worden vastge-
steld. Een groot aantal studenten is gearres-
teerd.
AMERIKA EN EURGPA.
President Coolidge heeft te Chicago in de
H-andelsclub een toespraak gehouden, waar
hij den nadruk legde op de noodzakelijkheid
van de Amerilcaansche samenwerking met an
dere naties.
Op den diuur kan ons land, zoo zeide hij,
niiet worden- gehouden op een hoogere trap
van welvaart dan andere volken. Ik ben
overtuigd, dat de structuur der moderne
staten samenwerking der vclken noodig
maakt.
DE TENTOONSTELLING TE
WEMBLEY.
In een vergadering van het bestuur van de
Britsche Rijkstentoonstelling werd met alge-
meene stemmen besloten de tentoonstelling in
1925 voort te zetten.
REGEERINGSVERANDERING IN
SPANJE.
Uit goede Spaansche bron wordt verno-
men, dat het Directoire spoedig een verande-
ring zal ondergaan. Primo de Rivera zou
voornemens zijn een burgerlijk kabinet samen
te stellen.
KORTE BERICHTEN.
Men verwacht niet, dat de nieuwe
Duitsche Rijksdag, waarvoor Zon-dag de
verkiczirgen plaats vinden, nog voor Kerst-
mis zal worden bijeengeroepen. Vermoedelij-k
zal de eerste zitting op 7 Januari plaats vin
den.
Te Oakland (Californie) heeft een bot
sing plaats gehad tusschen twee electrische
treinen, die arbeiders naar San Francisco
vervoerden. Tusschen 10 en 25 personen wer
den gedood en velen gewond.
- Te Antwerpen is een in aanbouw zijnde
loods van gewapend beton aan de haven in-
gestort. Zestien arbeiders, die op het dak
werkten, werden in d'en val meegesleept Al
len zijn met kneuzingen van onder het puin
uitgehaald. Vier manner, zijn ernstig ge
wond.
Het postkantoor in het Paleis van Jus
titie te Brussel is geheel door brand vei"-
nield. De schade is aanzienlijk.
Blij-kens -een bericht uit Washington
lie-eft de Senaat tie regeling voor de afdoe-
aiing der Poolsehe en Liiausche schulden
aan de V. S., zooals die door de fundeerings-
commissie was voorgesteld goedgekeurd.
Een Litausche vrouw loste drie revol-
verschoteni op den Am-erikaan-schen consul te
Bdgrado, die zwaar gewoiwf werd. Verve I
gens pleegde zij zelfrnoord. De beweegrede-
nen moeten van persoonlijken aard zijn ge-
weest.
De Engelsche regeering heeft besloten
voort te gaan met de viootbasis te Singapare.
Bij de besprekingen tusschen Herriot en
Chamberlaini te Parijs, is een accoord tot
stand gekomen ten aanzien van de urgentie
aangelegenheden betreffende de veilighcid en
het Nabije Oosten.
De burgemeesters van Bologna zijn af-
getreden wegens oneenigheid met de fascis-
tische raadsmeerderiieid.
De in bet vorig-e jaar cpgerichfe Bit-
da-pester Algemeine Getreid-ehandelsaktienge-
sellschaft is met een passief van 12 milliard
failliet verklaard. De politie heeft een aan
klacht tegen de Directie ingediend'.
Staten-Generaal
TWEEDE KAMER
In de vergadering van gister stelde de
Voorzitter voor Dinsdag te behandelen
hoofdstuk X (Arbeid) en hoofdstuk VI te
plaatsen na Hoofdstuk'IlI in de avondverga-
deringen en Hoofdstuk V in dagvergadering
na Hoofdstuk Va.
Conform besloten.
De beer H i e m s t r a (S.-D.) vroeg
het ontwerp tot beschern ing van landarbei-
ders in tie afdeelingen te ondcrzoeken.
De Voorzitter zeide voor Jan uar>
geen voorstel daartoe te kunnen doen.
Staaisbegrooiinz voor 1925.
Hoofdstuk Va. (Onderwijs.)
Voortgegaan werd met hoofdstuk Va (On
derwijs) der Staatsbegrooiing \oor 1925.
Lager Onderwlis
De heer Deckers (R.-K,) besprak
het vei"volgoriderwijs, waar a an niet vok'ocn-
de aandacht werd gewijd.
Gelijke-belangstelling vroeg hij voor het
doofstemmen en blindenohdefwfjs Zco mo
gelijk'wenschte hij grooter steun vcor deze
scorten van onderwijs.
De heer Snoeck IT e n k e,m a n s
(C.-LI.) besprak weer eens art. 203 der L.O -
wet.
Vervolgens wees hij op den sleehten cco-
nomischen toestand van vele enderwijzers ten
plattelande. Voor de assistenten wilde spr
graag een kleine tegemoetkomiug geven.
De heer Bulten fr. 1: achfte een bc-
tere regeling van de progressieve schoolge-d-
heffing noodig.
De heer V a n der M tr 11 n (ai-r
sloot zich aan bij den heer Snoeck Hcnke-
mans omtrent de salarissen van bcofden van
scholen met minder dan 145 .eerlingen
Deze salarissen zijn wette ijk peregeld.
De heer Gerhard (s-d besprak dt
eventueele herinvoering van het Fransch. Hij
vroeg ook de vrijheid te laten van keus uit de
moderne taien.
De minister van Onderwijs, de heer D c
V i s s e r Het is de bedoeling die vrijheid
te laten.
De heer Gerhard (s.-d.) Dan ver
zoek ik u de Kamer in de gelegeniieid te stel
len daarover een oordeel uit te spreken.
Mej. Wester man (v.-b.) gaf tal van
gevallen van onbillijkheden krachtens het Be-
zoldigingsbesluit.
Voor de belofte betreffende het Fransch
zeide spr. gaarne dank.
Begrooting voor Onderwijs.
De heer Ketelaar(V.D.) vi'ceg, waar
wij beengaan, als de minister op zij gaat voor
het verzet van het M. O. Dat is niet de ma
uler om tot een cpk-ssing te komen.
De heer Dresselhuys (V.B.) achtte
de manier, waarop de minister tot het her-
stel van het Fransch kwam, niet gelukkig.
De minister wees af de beschuldiging, dat
hij uitsluitend verantwoordelijlc is voo-r de
salarisregeling.
Het assistenten-systeem moeii zich 'cntwdkke-
-len.
De wachtgeldregeling eischt inderd-aad her-
ziening, vooral met het oog op de groote ge-
zinnen. Spr. overweegt deze.
Ruimere toepassing van art. 203, de over-
gangsbepaling, achtte spr. niet mogelijk.
Ten slotte wees spr. af het verwijt van den
heer Van Zadelhoff inzake het geval in
Vianen.
De heer S t a a 1 m a n (V.B.) besprak den
steun voor de Olympiade. Hij hoopte dat de
regeering ze kracbtig zal bevorderen.
De Minister erkende het gnoote be-
lang en ze-i de Olympiade van harte te
steunen.
Kan si en Wctenschappen.
De heer Kleerekopcr (S.D.) besprak
den treurigen toestand waarin vele kunste
naars verkeeren en betreurde het, dat de re
geering niet meer kan doen of wit doen.
Spr. vroeg inlichting over de subsidieering
van muziekinstituten te Amsterdam en dronig
aan cp systematische beliandeling -daarvan.
Dc heer V-an Der Voort Van Z ij P
(A.R.) was da-nkbaar dat de minister niet
idle monumentenzorg heeft afgewezen. Hij
ALRMAARSGHE CODRANT.
9
9
9
FIAT-Antomobielen.
