Ms biz4ftder$ is bet dat de eerste Sinaasappelen zoo lekber zip en niet dnnr
Het 100-jarig bestaan
van M Noord-HoSlandscti Kanaal.
Chineesche Pinda's 22 cent per pond. JAN VAN DF. POL, M nd6 Bana&Il", 148*. Telef. 217.
Wij hebben ze van 4 ct. en 6 ci., groot van stuk en fijn! fijnPracht Mandarijnen vanaf 3 voor 10 cts. Beste Citroenen (rijk aan sap) 3 voor 10 ct.
Reuzen Cocosnoten 25 ct. -r- Handappelen vanaf 16 ct. per pond. Handperen (eerste soorten) vanaf 20 ct. per pond. Pracht Dadels 25 cent per pond.
Extra mooie groote Noten 40 ct. per pond. Bananen waarvan onze kwaliteit onovertroffen is, 35 ct. p. pond. De beste Pinda's steeds versch gebrand 45 ct. per pond.
Spr. gaf aan wat de taak van een ver-
keersagent is. Deze is alleen dan noodig,
waar een onafgebroken stroom van verkeer
is.
Het plaatsen van verkeersagenten kan men
alleen op gevaarlijke hoeken verdedigen. Dit
is echter ndet de taak van verkeersagenten.
De politie hoc it echter tot taak, daar
waar het door drukte een moment gevaarlijk
is, te blijven stilstaan.
Het corps is echter buitengewoon klein en
spr. streeft er naar het klein te houden. Door
het ploegenstelsel heeft spr. weinig aan een
agent en een agent is een dure ambtenaar.
Als de heer Plevier terug wil tot het in-
stituut van plantsoenwaehter, dan is spr.
daar tegen. Wil hij meer toezicht dan zal hij
meer agenten moeten aanstellen
Spr. vond het vernielen van deni Hout wel
wat overdreven.
Spr. meent voorts dat ten opzichte van de
beperking van de uitgaven van het B. A. het
college doet wat mogelijk is.
Het B. A. verzet een berg van werk, maar
de malaise brengt een toename van de ar-
moede, neemt die nog toe dan vreest spr. een
stijging van de uitgaven.
Dat het verschaffen van een telefoon aan
een der wethouders in shijd zou zijn met de
wet is voor spr. nieuw. Men moet zich bij
deze zaken laten leiden door wat het alge-
meen belang gebied't.
Een telefoon is voor een wethouder onmis-
baar. Het heen en weer zenden van een bode
zou de gemeente nog duurder uit zijn.
Een verlaging van het maximum voor
drankvergunmingen is in bewerking. Spr.
heeft reeds ook over een ander systeem ge-
dacht, hoewel het systeem een nieuwe vocr
twee oude goed gewerlct heeft.
Het Amsterdamsche adit spr. voor Alk-
maar niet zoo goed. Spr. zal echter te Am
sterdam informeeren hoe dit daar bevalt.
Terugkomende op de benoemingen van R.
K. in gemeentedienst, wilde spr. onderstrepen
dat Mr. Leesberg daarbij steeds voor de be
langen van zijn kiezers als een correcte R.
K. wethouder is opgekomca, maar daarnaast
zijn ook de andere wethouders correct geble-
ven.
Spr. was van de onderwijsmethodes niet
voldoende op de hoogte.
Hij had zich bij de verdediging door den
heer Westerhof de vraag gesteld of het voor
hem geen tijd wordt te verdedigen wat de
heer Westerhof bestrijdt.
De heer Westerhof Dat is de goede
geest in het college. (Gelach).
De voorzitter oordeeide systemen
doode dingem. In hoofdzaak kwam het bij
elk systeem op de onderwijskracht aan en de
liefde voor het vak en voor het kind.
Gelukkig slant bij de ondcrwijskrachteii
het kind op den voorgrond en zoolang cjjt
het geva! is, mag het bij spr. klassikaal of
volgens het Montessorie- of het Dalton
systeem gran.
Spr. sprak het vaste verirouwem uit dat als
gedurende het komende jaar de neiging van
waardeering in den raad blijt't bestaan dit
een krachtrge waarborg is voor het heil en
het geluk van de stad die ons na aan het
hart iigt.
De heer Westerhof onderstreepte dat
hij meende dat ieder het onderwijs gegeven
moet worden wat hij vraagt. Het heeft spr.
gespeten dat mr. Leesberg opmerkte dat spr.
deze lijn bij de benoemingen niet volgde.
Steeds wilde spr. de beste op de plaats die
te gevsn is.
Dat het aantal R. K. zoo gering is in ge
meentedienst heeft eigenaardige oorzaken. De
initellectueeleR. K. Iciezen het geestelijk
ambt en een ander deel gaat in den handel.
Over het gering aantal R. K. werklieden
wordt niet geklaagd.
Spr. vond voorts dat de vergelijking van
den heer Bak met het G. O. niet juist was.
Men moet het aantal menschen nemen. Bij de
R. K. zijn de meesten niet georganiseerd.
Ook zijn er R. K. die zich modern organi-
seeren en mi te zeggen: dat zijn geen goede
R. K. is meer dan het eind van het latijn.
Als er geklaagd moet worden dan kan do
S. D. A. P. dit.
Er zijn slechts 2 S. D. A. P. ambtenaren.
Spr. wil echter voorzichtig zijn en heeft geen
bewijzen dat een soc.-dem. als ambtenaar ge-
weerd worden. Die aanklacht moeten deR.
K. bewijzen. Het gaat echter niet, om ais
Mr. Leesberg te vorderen, dat iemand omdat
hij R. K. is benoemd moet worden.
Tot nog toe went steeds No. i in het col
lege benoemd.
Spr. is geen drijver in deze en plaatsfce een
partijgenoot omdat zijn leeftijd wat jeugdig
was als no. 3 op een voordracht-voor school-
hoofd. Z. i. was het benoemen van den heer
Koopal bij het marktwezen en den heer
Kioos bij den Keurings Ams:, oflgelukkig in
het geding gebracht. Waarom zou de heer
Koopal wel ocddiouder bij, den Kcurings-
dieiiist kunnen zijn en niet klerk bij het Grond-
■bedrijfSpr. oordeeide overigens ook voor
het onderwijs de toewijding van het nersoneel
het voornaamste.
Mr. Kusters betoogde tegenover den
heer Ringers dat men met het bestraten nu
eenmaal een grens moest trekk.cn. Een com
missie vani publieke werken bekijkt, als iedere
andere commissie. de taak nu eenmaal ee'n-
zijdig. Men moet het echter zien met het gc-
heele bceld van de begrooting voor oogen. De
heer Ringers overdreef met de bestrating in
Duitschland wel een beetje. Spr. wil den
middenweg en vraagt of de wethouder er
geen nut in ziet om het fcestralen. jok aan te
besieden. inplaats in eigen beheer, althans van
gemeentewege.
Dat er bij spr. een groote verandcring ten
opzichte van den heer Westerhof heeft plaats
gehad, noopt spr. tot de vergelijking van
Westerhof met het1 onderwijs. Spr. vond in de
vroegere periode den heer Westerhof de Mon-
tisoriman, maar nu is hij overgegaan naar't
Daltonsysteem en past hij zich aan den be-
staanden toestand aan. evenals bij die voor't
onder wijs het beste vindt
Spr. herinnerde zich een theoretische be-
schouwing over een ambtenaar, waarvoor de
heer Westerhof dankbaar was, maar ver-
klaarde, <!at het beter was op den beganen
grond te blijven.
Dit geldt ook voor Westerhofs beschou-
wing over het Daltonsysteem. Spr. was ten
opzichte van het Dalton-systeem, op grond
van de door Westerhof aangehaalde boeken,
tot de conclusie gekomen, dat de leerlingcn in
het gemidddde uitstaken, Na de coezegging
van Westerhof vreesde spr. ten cpzichte van
de vergoeding voor het bijzonder ulo-ender-
wijs niet zoo veel meer. Spr. zal tegenover het
openbaar onderwijs steeds toereid zijn een even
ryaal siandpunt in te nemen, als het college
tegenover het bijzondere ievnam.
Ten aanzien van de benoemingen was het
spr. bekend, dat een van de leden van het col
lege een ander standpunt inneemt. Wij weten,
dat mr. Leesberg steeds in het college voor
de R. K. belangen op de bres staat en na-
mens de fractie verklaart spr. dat hij daar
bij op den steun van dfe gaheele fractiye kan
rekenen.
De heer Van Drunen Daarmee
Mr. Kusters Niet alleen daarmee. Spr.
ging hierop in op hetgeen de heer Thomsen
gezegd had en hield staande, dat de ambiiie
er uit raakte, toen de financieele commissie
hoorde, dat een deel al afgedrukt was.
Spr. nam acte van de verklaring van den
heer Thomsen, dat hij mede wil werken in den
geest van de commissie. Wij willen een be
grooting in zich zelve sluitend.
De heer Thomsen Ik cok.
De heer Kusters Dat kan blijken. Het
hoofdpunt waar het overgaat, is de raming
van de post b H. O.
Spr. meent, flat deze post weer te laag is
geraamd. Spr. ontkent, dat de doorwerking
van de malaise een overvloed van 93000
zal dcen gelden. Dat belastingverl aging het
veigend jaar drastische maatregelen met zich
zal brengen, was voor spr. geen argument.
Spr. wist den post 339 b op de juiste waarde
te sehatten. Ais dit moeilijkheden brengt,
dan moeten de uitgaven maar verminderd
worden. Spr. weet, dat het dan moeilijk zal
wcrden, hij vindt dat niet erg, daar is het
college van Burgemeester en vier wethouders
voor.
Dankbaar nam spr. kennis van de verkla
ring van den heer Thomsen, dat deze tot een
commissie ad hoc wil komen. In de water-
leidingkwesti.e zag spr. gaarne; dat het col
lege een gepasten aendrang op Ged. Staten
uitoefende.
Ten opzichte van de publicatie, had spr.
een antwoord van den heer Thomsen gemist.
De heer Thomsen: U krijgt dat nog.
Mr. Kusters merkte nog op, dat ook
hij alte directeuren en ambtenaren een woord
van hulde had gebracht. R. K. in ge
meentedienst erkende ook spr. als een teere
kwestie. Spr. deelt de meening, dat de beste
op de te begeven plaats moet zitten. Zijn de
R.K. dan zulke demme menschen?
De heer Westerhof de verstandigsten
soiliciteeren niet.
Mr. Kusters De heer Westerhof leeft
een 20 jaar terug. Hoogstens kan wat hij
zeide, gelden voor de ambtenaren, al ontkent
spr. dit, maar van de werklieden geldt dit
niet en spr. meent, dat het college ten deze
invlGed op de directeuren van de bedrijven
moet uitoefenen. Als het college zich steeds
aan de voordrachten van de directeuren hou
den die geen R.K. benoemen, dat schieten wij
niet cp. Spr. is den voorzitter dankbaar voor
deze erkenning, dat er een bevoorrechting van
niet-R.K. heeft plaats gehad.
De voorzitter had geen opzet bedocld.
Hij bedoelde, dat er plaats is voor dezen in-
druk.
Mr. Kusters vroeg of de heer Wester
hof in het college als hij meende, dat een
scc.-dem, gepasseerd werd op de meaewerking
in het college steunf.
De heer Westerhof: Mr. Leesberg
pcoffde de eenige die er is, er uit te houden.
Mr. Kusters Dat zal mr. Leesberg
wel beantwocrden. Spr. stelde vast, dat in de
twee gevallen, waar in een R.K. sclliciteertie
deze juist niet benoemd werd.
Met de toezegging van den voorzitter iii-
zake het politietoezicht bij de Ridderstraat
was spr. voorloopig teweden. Spr. aanvaarde
cverigens de consequentie, dat meerdere
agenten a.angesteld moeten worden. Hij had
de overtuiging, dat de uiikeeringeh van het
B. A. feitelijk te laag waren. De gegevens, die
het B. A. den raad verstrekt, zijn echter niet
in evereenstemming met de gevraagde cre-
dieten. De weiisch in het rapport van de fi
nancieele commissie is zoo, dat het B. A. er
rekening mede moet houden.
De heer Westerhof zeide nog, dat het
B. A. aan georganiseerden in" de wachtweek,
als ze het vrc-egen, ook uitkeeren.
Mr. Kusters betoogde nog, dat't nood-
zakelijk Was geweest den post telefoon van
een wethouder in den raad te brengen
De gemeentewet verbiedt, dat de wethouders
boven hun salaris eenige belooning krijgen.
Spr. sloot zich overigens aan bij de hulde
aan de openbare en de bijzondere ondenvijs-
krachten.
De heer Sietsma hoopte, dat de heer
Westerhof de medezeggingschap in lie!
college ter sprake zal brengen. Spy beoogde
dit met zijn opmerking. Hij bleef het niet tce-
laatbaar achten, dat bij het O. L. aan de eene
school Fransch onbetaald wordt gegeven en
aan de andere tegen belaling.
Zijn opmerking over het art. van prof.
Casimir voncl spr. oijbfantwoord. Z.i. had
de heer Thcmsen hem niet begrepen. B. en W.
hadden naar argurnenten gezocht cm te be-
toogen, dht bij desamenstelling van de be
grooting over de cijfers, de commissie niet be-
hoefde te worden gehpord.
De heer V o g e 1 a a r wilde cok voor anibt^-
woningen een vergelijking tusschen de v'cr-
schillende kosten tusschen de geschatte waar
de en het onderhoud maken.
Spr. meende, dat met de huurcommissie bij
aanneming van het voorstei van den voor
zitter dezelfde gang van zaken zal volgen als
het vorig jaar. Spr. betwijfelde, dat de huur
commissie als de huizen klaar zijn, opgehe-
ven kan worden.
Hij wil dan 40k beslissen of men al of
niet B. en W. zal uitnobdigen de precentie-
gelden te veriagen. Daarin zit geen geringe-
re waardeering.
Den ambtenaren werd lof gebracht en toch
wilden B. en W. 5 pCt. vermiudering van lien.
(Gelach.)
De verlaging van de vacatiegelden van
de huurcommissie kan ingaan, als de huizen
klaar zijn en de commissie blijft voortbe-
staan.
De heer Van Drunen*verschilde met
den hefer Ringers om het loon door particu-
lieren berekend voor arbeiders, en bleef van
cordeel, dat in eigen beheer goedkooper ge-
werk.t kan wcrden. Op de materialen verdie-
nen de patroons ook." Het lconverschil in
overheidsbedrijf en in particulieren dienst is
niet zoo groot. Spr. bleef op meerdere verga-
deringen van de commissie aandringen en
sloot zich aan bij (?e opmerking van den heer
Vogelaar, dat B. en W. ondanks hun woor-
den van dank aan de ambtenaren, deze 5 pCt.
uit hun zak wilden kteppen. De gesloten ver-
gadering over het ontslag aan den agent v.
d. Pol wilde spr.
Een betere verdeeling bij den politiedienst
was z. i. wel mogelijk. Betere opgaven over
de uitgaven van het B. A. vond spr. ook ge-
wenscht.
De heer K1 a v e r betoogde, dat de voor-
gestelde bestrating wel ncodig kan zijn, maar
in het raam van" het geheel toch uitgesteld
dionden te v/orden.
Spr. oordeeide voorts, dat van den heer
Thomsen weinig in het bezuinigen van de be
grooting was te verwachten. De mogelijkheid
blijft bestaan, dat de ambtenaren hun'taak,
hoewel ze met db beste meeningen bezield
zijrr, toch zoo uitvoeren, dat ze opmerkingen
uitlokken. Het is uitgesloten, dat men kan be
wijzen, dat R.K. geweerd worden omdat ze
R.K. zijn, maar de feiten wijzen het uit, al
behoeft het geen opzet te zijn.
De heer Plevier was door het antwoord
van den wethouder van bedrijven niet bevre-
digd. Dit jaar is er typeerend weinig verga-
derd. Men gaat de commissie als overbodig
beschouwen. Spr. bleef op het regelmatig
houden van commissie-vergaderingen aan
dringen.
Meer tcezicht op plantscenen bleef spr. ge-
wenscht oordeelen.
De heer Govers gaf in overweging, het
was 11 uur, om de vergadering teschorsen.
De heer Veen verklaarde nog, dat hij bij
den Boezemsitigel het gevaar nog niet opge-
heven achtte.
Mr. Offers vroeg nog het woord vcor
atgemeen beschouwingen. Spr. was van mee
ning, dat, hoewel B. en W". zeggen overtuigd
te zijn van de noodzakelijkheidi, dat de uitga
ven gedekt moeten worden door de ontvang-
sten, dit toch uit deze begrootitig niet blijkt
Spr. toonde dit nader aan.
Spr. gaf toe, dat het voor B en W. onder
de bestaande omstandigheden moeilijk was
een begrooting op te stellen, die in zichzelf
sluitend was, maar toch zal het spoedig hier-
tce moeten komen. Wahneer de gemeentc-
finaocien niet ontwricht mogen worden, dan
zal dit zelfs in de volgende 2a 3 jaar noodig
zijn. Het is de taak van B. en W., voorberei-
dingen te treffen om in 19271928 met een
begrooting te komen die in zichzelf sluiiende
is.
Deze taak is niet benijdenswaardig. Alk-
maar meet aantrekkdijk gemaakt worden'en
tcch zal de gemeente met de uitgaven niet
boven de ontvangstgn mogen gaan.
Spr. nam aan, dat B. en W. zich de moei
lijkheden wel bewust zijn en in de richting
sturen van een in zich zelf sluitende begroo
ting, waarom hij deze begrooting niet op zich
zelf wilde beschouwen.
De vergadering werd hierop cm 11 uur ge
sloten.
in iecLzr pca iJe
Deer N: I. M. DRESCH
IV.
Alkmaar en het Noord-Hoilandsch
kanaal.
In Alkmaar begon men zich in Oct. 1818
voor het eerst ernsiig bezig te houden met
de plancien voor den aanleg van het Groot
TSIoord-Hollandsch Kanaal.
Alkmaar's gcmccn.eoesaiur begivep it
recht, dat deze plannen van wijde strekking
ja van het allergrootsie belang waren voor
den blo-ei en den vootuitgang dezer -stad en
naaste cmgeving.
Van economised standpunt bezien, was het
voor Alkmaar feitelijk een tevenskwestie er
voor zorg te dragen, dat het kanaal door de
stad zou komen en niet een eindweegs- buiten
het stadsgebkd zou warden gegraven
Het waren inderdaad verstandige stadsbe-
stuurders, die zich vo'.'komen rekenschap
gaven van het gewicht van dit kanaal voor-
iAkmaar's welvaart in dc toekomsr.
Menige stad in ons iand heeft tot haar
schade ondervonden, dat haar bestuur, door
niet voldoende rekening te houden met toe-
komstige -verkeersbelangen, te kcrt is ge-
schoten in zijn bestuursbeleid im de 19e
eeuw, de eeuw der snelheid, toen tal van
groote verkeerswegen (water- en straatwe-
gen, sporlijnen enz.) tot stand kwamen.
Het spreekwoord: „gouverner e'est pre-
voir" hebben de Aikmaarders in het begin
der 19e eeuw voortdurend voor oogen ge-
houden, vandaar dat het tegenwoordig ge-
siadit in zulk een ruime mate de vruchten
van hun werken piukt.
Een college van Burgemeester en Wethou
ders bestond in 1818 te Alkmaar nog niet.
Men had hier een college van „Burgemees-
teren", bestaande uit drie leden, waarvan
president was Mr. Gijsbert Fontein Ver-
scnuur, een man van groote bekwaamheid,
die ook zitting had in de Tweede Kamer,
wclke in die dagen in Brussel haar vcreade-
ringen hield.
Zoo'n man had Alkmaar in cIIph f!jd cok
noodig, een man n.l. die wist wat de moder-
ne tijd eiscliie, een man, die door zijn ruimen
blik de zaken goed doorzag, die zijn grooten
invloed in de Volksvertegenwoordiging en
zijn nauw contact met de landsregeering wist
dienstbaar te maken om in het bijzonder de
belangen van deze stad Op veleriei plaatsen
vocr te staan.
Op 10 October 1818 deelde burgemeester
Verschuur in den Raad van Alkmaar mede,
dat de inspecteur-generaal vam den Water-
staat (Jan Blanken Jzn.) met Burgemeeste-
ren dagelijks had geconfereerd „over het
aanleggen van het nieuwe kanaal van Am
sterdam naar het Nieuwe Diep, loopende
door deze stad, en de hoogste waarschijnlijk
heid, dat hetzelvs binnen korten tijd zoude
worden geefectueerd en daargesteld, Burge-
meesteren inviteerende, om toch vroegtijdig
bedacht te willen zijn op het diep houden
hunner wateren en zelfs hier en daar op
behoorlijke diepte te brepgep."
Verder zeide hij nog dat Burgemeesteren
met blijdschap ontwparden, dat'het al lang
geleden geprojecteerde kanaal, -waarvan het
Rijk in het algemeen en het Noorderkwartier
in het bijzonder zooveel goeds verwachtten,
spoedig verwezenlijkt zou worden. Hij twij-
felde er niet aan of ieder zou met Burge
meesteren willen samenwerken teneinde van
de zijde der stad alles te doeni om de uit-
voering der werken mogelijk te maken.
Een op de begrooting 1818 vcorkomende
post werd bestemd „tei* bekostiging van de
uitdieping van wateren en wat daartoe be-
hoort, als voor het werk'van het nieuwe ka
naal van Amsterdam naar Nieuwe Diep zal
worden noodig geac-ht" N doch deze post werd
door Gcd. Staten geschrapt.
De Raad kreeg vani Ged. Staten een missi
ve, waarin w-erd medegedeeld dat Ged. Sta
ten ,,geen officieele kennis droegen, noch van
het aanleggen van het nieuwe kanaal tus
schen Amsterdam en her Nieuwe Diep, noch
van de richting, welke het kanaal eventueel
zal hebben."
Ged. Staten vonden het voorts .,min voeg-
zaam in een zaak vooruit te loopen, omtrent
welke Ged. Staten door den Koning om ad-
vies zouden worden gevraagd."
De Koning besliste later, dat Alkmaar op
de begrooting voor 1919 wel eeu pest mocht
plaatsen voor de uitdieping, maar met gelijk-
tijdige overlegging van bestek en begrooting
der kosfen.
Willem I kwam herhaaldelijk in Noord-
Holland. 29 Sept. 1818 passeerde hij Alk
maar, komende van Haarlem, vergezeld van
prins Feederi.k en begaf zich toen naar Den
Helder.
6 Juli 1819 reisde hij weer voorbij deze
stad naar Nieuwe Diep en den volgenden dag
vertoefde hij in Alkmaar.
Al deze bezceken hidden waarschijnlijk
verband met de kanaahverken.
Da gouverneur van Noord-Hcliand, van
Tets van Goudriaan, bezocht 19 Juli 1819,
in opdracht van den koning, Alkmaar, waar
ten stadhuize een bijeenkomst plaats .had
van afgevaardigden der gemeentebesturen in
het arrondissement Alkmaar, van de „Uitwa-
ierende Sluizen", van de Zijpe en de Seher-
meer.
Namens Alkmaar waren aanwezig een der
bp.rgemeestei*s en een Raadsiid.
De gouverneur presideerde en zcttc de ka-
naalplannen uitvoerig uiteen, deelde mede,
dat de koning de plannen had gcedgekeurd
en Amsterdam bereid was 1 milliocn gulden
vcor cle kanaalwerken beschik'baar te stellen.
Hij gaf in overweging cm 150.000 bij te
dragen" in de kesten, door heffing van een
rxtra-belasting (8 cpcenlen op de belasting
op gebcuwde en cngebouwde eigendommen).
De afgevaardigden van Alkmaar stemden
hierin tee, onder bedirg dat het kanaal door
Alkmaar zou komen. Ook de andere afge
vaardigden vereenigden zich met het voor
stei.
Op 27 Sept. 1819 had te Purmerend een
ccnferentie plaats tusschen Alkmaar (verte-
genwoordigd door Mr. Nuhout van der Veen
en Schut, oudste Raadsleden en burgegiees-
ter Verschv.v.1")en den gouverneur van N.-
H'ol-land, vergezeld van den inspecteur-gene
raal Blanken.
Hier werd geconfereerd over twee belang-
rijke .zaken: le. het jaarlijks door Alkmaar
nj te dragen bedrag, wegens de mebrdere
csten, omdat het kanaal door de s;ad zou
omen en ten tweede het vrij en cngestoord
ebruik van het kanaal zender aan eenige
laatselijke politie of beiastingheffing e. d.
iderworpen te zijn.
In de RaadsziLing van 30 Sept. 1819
werd van deze conferentie mededeeling ge-
daan. Burgemeestery Verschuur verzekerde,
dat de Koning bereid was er toe mede te
werken, dat het kanaal door de stad kwam.
Er werd echter ten aanzien van de twee hier-
boven gencemde punten een definitieve be-
slissing gevi*aagd.
Alkmaar zou behalve de opruimingen en
andere werkzaamheden, vcor haar rekening
gencmen, gedurende 15 jaren jaarlijks
3500 moeten hetalen aan het Rijk, te begin-
nen met 1S20, en de vrije vaart over het ka
naal moeten garandeeren.
De Raad stemde in a! deze vcorstellen toe.
13 April 1820 verscheen een Koninklijk
Besluit ter regeling van een en ander. In den
considerans stond: „willende een blijk geven
van onze -gezindheid om den bloei en de wel
vaart van de stad Alkmaar te heipen bevor-
deren". Art. 1 bepaalde:
„Het groot kanaal van Amsterdam naar
het Nieuwe Diep zal worden geleid door de
stad Alkmaar en wel door de z.g. Voormeer,
van den stadsboom, bij het oude waterpoorte
wederom uitgaande door en vervolgens langs
de O. en N. zijde der stad.
Verder hield dit Kon. Besluit veleriei be-
palingen in ten aanzien van de werken, die
Alkmaar voor eigen rekening en risicc moest
uitvoeren.
Deze laatste bepalingen waren zoo ver-
strekkend, dat den Aikmaarders de schrik
cm het hart siocg.
Dadelijk zonden Burgemeestefs een request
aan Willem I, waar'bij verklaard v.erd, d'at
Alkmaar wel verheugd was over het feit, dat
het kanaal door de stad zou komen, maar de
nu bekend geinaakte voorwaarden onaanne-
melijk waren.
Alkmaar wilde allerlei zaken, w.o. den af-
stand en amotie van eenige aan de stad toe-
behoorend'? eigendommen wel toestaan, maar
zich niet aansnrakelijk gesteld zien voor door
het wegbreken van die perceelen veroorzaakte
schade en kosten. Daarenboven kon de stad
ookNniet evergaan tot het uitkoopen van bij
zondere eigendommen, o.a. het logement „Het
Hof van Holland", waarvan de eigenaar een
aanzienlijk bestaan had.
Aan den koning werd gevraagd het I<. B.
van 13 April 1820 zcodanig te wijzigen, dat
de verwerving der benoodigde gebouwen en
grend van bijzondere personen \>oor rekening
van het Rijk zou komen.
Na veel onderhandelen gelukte het een K.
B. uit te lokken (27 Juli 1821), hetwelk be
paalde, dat de schacleloosstelling van de ont-
eigening door het Rijk zal worden gedragen.
Tusschen 15 Mei en 1 Juni 1821 werd, al-
vorens de aanleg van het N. H. Kanaal in
deze stad ter hand genomen werd, een hulp-
vaart gemaakt achter de huizen van het Zeg-
lis, aanvangencle bij den kleinen watermolen
te Boekel en eindigende in den Schelphoek.
Dit gesri-iedde, om de binnenlandsche
scheepvaai't, gedurende de werkzaamheden
aan bet bestaande vaarwater langs het Zeg-
lis, niet te belemmeren.
Met dc specie van het Friesche bolwerk
werd de stadsgracht tusschen de Friesche en
Waterpoorten gevuld en meer buitenwaarts
het kanaal gegraven, waartoe de landerijen
van vier eigenaars doorgedolven en vier tui-
nen buiten de Waterpoort werden wegge-
ruimd en met den grond uit het gegraven ka
naal opgehoogd.
De Waterpoort, in 1809 nog gedeeltelijk
vernieuwd, v/erd met de daarbij gelegen brug
en sluit en Zakkendragershuis gesloopt en
later door een vlotbrug vervangen.
Ook het logement „Het Hof van Holland"
van Jan Tuin en de daarbij behoorende stal
ling, het brandspuithuis en het huis vau den
grutter Jan van Leijden werden in Juli 1821
afgebroken.
Den 21en Juli 1821 kwam koning Willem
I andermaa! in Alkmaar, om het werk van
het N.-H. Kanaal dn cogensehouw te nemen.
Toen het Eiiand afgegraven en de Hooge-
brug weggebroken was, kon het Kanaal bin-
nen de stadsgrenzeri van Alkmaar voltooid
heeten.
Het stadsbeeld in de buurt van het nieuwe
kanaal onderging door al deze werken een
radicale verandering.
De Friesche buitenpoprt 1) had men toen
nog weten te behouden, maar het verlies van
het zakkendrafrershuis met ziin leuken gevei-
steen en zijn sierlijke kruisvensters, dateerend
uit 1643, alsmede de vernietiging van de
daarbij aansluitende huizen van Jan Tuin
(uit 1650) en Jan van Leijden, mede met al-
leraardigste gevels, zijn diep te betreuren.
Met het verdwijnen van de Waterpoort en
onmiddellijke omgeving ging een der meest
karakteristieke huizengroepen in dien tijd in
onze stad voor goed verloren.
Als herinnering van hetgeen toen verdween,
/erscheen bij Le Sage ten Broek een viertal
steendrukplaten naar J. de Ruit, waarvan die
van het Zakkendragershuis wel de meest in-
teressante is.
1) Afgebroken in 1&34.
UIT HEILOO.
Zooals uit een gep'aaiste gdvertentie blijkt,
geeft Zondag 14 December de Propaganda-
club van den Bond van Staatspensionneering
(aangesloten bij den Prov. Bend van Dilet-
tanten-Tooneelvereenigingen in Noord-Hol-
land) een openbare uitvocring in „De Rusten-
de Jager".
Opgevcerd zal worden „Op Hoop van Ze-
gen" van Hpnnan Heijermans.
Wie een vergelijking maakt met den
Molenweg van vroeger en thans, constateert
wel verandering, want al het oude is verdwe-
nen. Zelfs den naam oordeeide de Raad met
meer in „den stand" van den weg en veran-
derde deze in Heerenweg. Vroeger stond hier
een molen (korenmoletii) en ook deze is ver-
dwenen en er komen moderdle heerenhuizen
voor in de plaats.' Alleen is nog over het be-
kende Molcnhuis, wat niet veel meer is dan
een rui'ne. Ook dit zal binnen afzienbaren tijd
nnden sloopershanden vallen, wat een mooie
ooruiming is
437ste STAATSLOTERIJ.
Trekking van Donderdag 11 Dec.
2de klasse 4de lijst.
Prijzen van 30.
47 257 264 384 456 1060
1085 1089 1224 1227 1678 1679
2200 2567 2993 3122 3667 3974
4173 4411 4512 4576 4636 4729
5107 5414 5701 5S61 6018 7323
7426 7590 7853 9133 9344 9359
9416 9420 9515 9612 9816 9847
10475 10985 11293 11499 12348 12945
13340 13424 13898 13957 14005 14081
14154 14236 J 4283 14430 14475 14488
14576 14673 15032 15171 15474 15646
15956 16296 16846 16866 17056 17261
17682 18596 19169 19203 10209 19323
19556 19811 19881 199001 20014 20149
20228 20239 20286 20491 20713 20849
21130 21138 22192 22238 22316 22338
22410 22570 22612 22924
