Brievon nit Berltjn.
elmfe te brengen. Veeff ifeeft lief van de T
krachten der opvoerenden, wij zouden zeg-
gen haast te veel, gevergd. Het nastukje viel
nog al in den smaak. De heer Visser, gri-
meur te Alkmaar, heeft eer van zijn werk
gehad, hetgeen veel heeft bijgedragen tot
het welslagen van dezen avond.
Een gezellig bal tot slot.
UIT EGMOND— BINNEN.
De Coop. Boerenleenbank alhier hield een
b; ewone algemeene vergadering op
Yi ij! .a: -avond, in het cafe van den heer K. van
der Molen te Rinnegom.
or een belangrijke boete was ge-
steld (n.l. twee gulden) op het niet wettig af-
v. i ig zijn, waren er 89 leden aanwezig.
De voorzitter, de heer Jn. Apelldoorn Gz.,
opende de vergadering.
e beschrijvingsbrief van de algemeene
Vergadering van de Coop. Centrale L. T. B.
e vikmaar werd voorgelezen en er werd
i s, godeeld; dat door afbrokkeling enz. enz.
de bank- in een staat gebracht vas, dat tot
r ing op 1 Jan. a.s. besloten zou moe-
en,'word-en. Daarvoor was noodig, dat twee
e'en benoemd werden om de be-
1 ngen daar te bepleiten.
;v e leden liepen reeds op de zaak voor-
uit en vroegen waar en bij wien de bank zich
noet aansluiten of dat't gewenscht is dat
cp ons zelf *t eens probeeren. Omdat dit
punt van bespreking nog was, moesten
;d'v achten tot een volgende algemeene
v adoring. Daarvoor was noodig de toe-
nning van de meerderheid der leden.
1 j het punt benoeming van twee afgevaar-
n na r de Alg. Verg. der Cetrale op
December 1924 stelde de secretaris, de
Joh. de Wit voor, om het woord ver-
kiezing niet al te officieel te gebruiken, maar
o twee gewone afgevaaraigden die meer
dan de gewone leden op de hoogte der bank
z acclamatie te bennemen
e afgevaardigden zouden een Wank
mar, .mat mede krijgen.
De heeten Jn. Apeldoorn Gz. en W. J.
A doom werden gekozen als afgevaardig-
Deze heereo namen hun benoeming
aaa.
Het besfe geneesmteKfel voor een trage
lever, schele hoofdpijn, verstopping en slech-
te spijsvertering is een dosis Foster's Maag-
pillen. Deze pillen regelen de vloeiing der
gal van de lever naar de ingewanden. Nu en
dan een dosis Foster's Maagpillen verzekert
goede werking van lever en ingewanden, en
is het beste voorbehoedmiddel tegen een
slechte gezondheid. Prijs per flacon van
vijftig versuikerde pillen 0.65; in apothe-
ken en drogistzaten.
jaar, z. v. Hagger Duinmeijer en van Trijn-
tje Mink.
BERGEN. Nov. 1924.
G e b o r e n: Marinus, z. v. Jacob van
der Woude en Elisabeth Meijer. Elisabeth
Hendrika, d. v. van Frans Jacobus Peters
en Jannetje Koktes. Catharina Maria, d
v. van Jacob Boots en Elizabeth Koning.
Gaugerica, d. v. van Jacobus Nicolaas de
Koning en Geertruida Anna Kerssens.
Mattheus Cornelis, z. v. Mattheus Cornells
Punt en Johanna Verburgt. Maria Jaco-
ba, dochter van Cornelis Hoeken en Guurtje
Kuiper. Johanna Cornelia, d. v. Corne
lis Hoeben en Guurtje Kuiper. Catharina
Maria, d. v. van Gerrit Witte en Johanna
Maria Wokke.
Overleden: Wilhelmina Stam. wecltt-
we van Pieter van der Hout, oud 64 jaar.
Joseph Nicolaas Schotten, z. v. Willem
Schotten en Guurtje Kager, 8 maanden
G e h u w d: Adrianus Johannes Komen,
24 jaar, machinist zeevaart en Maria Elisa
beth Roos, 23 jaar, zonder beroep, beiden al
hier.
Geinexi^d Nienws.
Verhooging van het volgens art. 46 al. 5
v; de statuten te bepalenbedrag van
f 100.000 te verhoogen tot 150.000.
De kassier liclitte dit punt even toe en
zeicle, dat de spaa-gelden en gelden in loo-
pende rekening nu reeds meer dan 100.000
oeg en waar zulks niet mag, is het dan
niet noodzakelijk dat het bedrag verhoogd
wordt?
Met algemeene stemmen, werd zulks goed-
gevonden.
)e kassier sprak <fe vergadering be-
m gend toe; er komen meerdere spaarders
bii de bank en met nog al belangrijte bedra-
?n, zoodat de bank de 12000 verlies weer
sp eclig zal zijn te boven gekomen.
De voorzitter s-loot met een woord van
d - 1- deze algemeene verg,.dering.
UIT BROEK* OP LANGENDIJK.
Benoemd tot onderwijzer aan de Chr
Si "ol alhier de heer J. H. Enters te Rithem
(Walcheren.)
Herkczen is tot ouderling in de Chr.
0 eref. Kerk den heer D. Ven, tot diaken
S. Schoon Gz.
Gekozen tot ouderling in de Ned. Herv.
rk is cle heer K. Huibers, tot diaken G.
agenaar Jz.
De heer Joh. van der Molen had het
ongeluk bij zijn patroon uit het zolderluik te
lien, waarbij hij een arm brak. Direct naar
":maar per auto veryoerd, werd deze al-
e wijze vertolkt werden. De leider had eer
d r gezet, doch het schijnt, dat ook nog een
rib gebroken is.
UIT RUSTENBURG.
De afdeeling Ursem van den Bond' voor
nsionneering kon de vorige week een
inooi succes bceken.
D voorzitter dier afdeeling, tevens presi-
van de rederijkerskamer „Liefdadig-
had zich voorgesteld een paar propa-
- r.da-avonden voor den Bond te Rustenburg
1 houden, die, dank zij alter medewerking,
kend slaagden. De kamer voerde een
paar bekendc stukken op, welke op lofwaar-
e wijze vertolkt werden. De leider had een
van zijn werk.
Onder de aanwezigen merkfen we afge-
vanrdigden van zustervereenigingen op; een
himner memoreerde hetgeen de Bond gedaan
had en welke taak het Bestuur nog wachtte.
„Nooit offerwaardigheid genoeg", zij de
Yuze; oud en arm verkeeren nog in elkaars
gezelschap. Gaarne zou de spreker zien, dat
r.en onder de aanwezigen, die geen lid
w. £ii, de goede zaak wilden steunen door
zich als lid te laten inschriiven.
Een punt van a'tractie was de verloting van
een raart en een ham onder de bezoekers.
't Waren mcoie avonden: de afdeeling
Ursem kan met gencegen cp haar werk te-
rugzien; 't behoeft niet aan de vergetelheid
te worden prijs gegeven.
URSEM November.
G e b o r e n Petrus, z. van Pieter Mul-
de en Elisabeth Out. Petrus Johannes,
z. van Nicolaas Laan en van Geertruida
Schcuten; Anna Maria, d. van S. C. Kaan-
c; 1 en van M. G. de Wildt.
e r 1 e d e n Petrus de Boer, oud 15
v z. van Jan de Beer en Cornelia Mul.
Tot ijdelijk lijnwerker bij het G. E. B.
aM is door B. en W. benoemd de heer P.
Chide ians Pi.
EGMOND AAN ZEE. (Dec.)
Geboren Kbzitia. d. van Job Glas en
Cornelia Zwart. Leendert, z. van Klaas
E c en Cornelia Dekker.
n d e r t r o u w d Petrus Koper en
C tie Groen.
etrouwd Engel Konijin en Dirkje
Jan Visser en Aafje Sloct.
WARMENHUIZEN, Nov 1924.
Geboren: Johanna Maria, d. v.
C ius Bernardus Delis en van Wilhelmi-
Croot. Jan, z. v. Jan de Wilde (over-
i) en-van Anna Hoekstra. Geertrui-
Maria, d. v. Pieter Goudsblom en van
j nna Meijer.
Ondertrouwd: Pieter van der Aar-
c ud 24 jaar en Johanna Louisa Koedijker
3 22 jaar. Willem Kcorn oud 23 jaar
c i Anna Catharina Pastoor oud 22 jaar.
lem Blankman oud 29 jaar en Trijntje
Biri'steker oud 26 jaar.
Getrouwd: Pieter van der Aarde oud
1 aar en Johanna Louisa Koedijker oud
22 iaar.
Overleden: Pieter Duinmeijer oud 2
ST. MICHAeL.
Met voorloopig 33 leden is te's Hertogen-
bosch een afdeeling van St. Michael opge-
richt.
DE STAKING TE IJMUIDEN.
De Ned. Fed. van transportarbeiders deelt
mede, dat Vrijdagavond weer een 10-tal
treilers te IJmuiden is binnen gekomen,
waaronder de Proef' van de Mij. „Noorder-
licht", die te Grimsby marktte. De Engel-
sche organisatie toonde de bemanning een uit
Nederland ontvangen telegram, waarop deze
besloot naar IJmuiden terpg te keeren.
De directie werd hiervan draadloos in ken-
nis gesteld. Deze gaf order, de Hollanders
af te monsteren en Engelsche zeelieden aan
boord te nemen. Dit is niet gelukt; de beman
ning van de „Proef" heeft zich bij de sta
king aangesloten.
Naar wij vernemen zegt de Telg. heeft het
hoofdbestuur van de Federatie van Trans
portarbeiders van de Duitsche en Engelsche
zeelieden-organisaties bericht ontvangen,
dat zij de IJmuidensche actie zooveel doenlijk
zullen steunen.
Zaterdag heeft de rijksbemiddelaar. mr. S.
de Vries Czn., te's Gravenhage de bij het
conflict in de IJmuidensche treilerasscherij
betrokken partijen gehoord. Eerst de afge
vaardigden der zeeliedenorganisaties, daama
die der reeders. Zij alien kregen gelegenheid
hun standpunt ten aanzien van den huidigen
loonstrijd en de staking uiteen te zetten. O.
a. vroeg mr. de Vries den afgevaardigde der
werknemers of de door de reeders in de pers
gegeven voostelling van zaken, als zou reeds
in Augustus 1.1. loonsverhooging hebben
plaats gehad, juist was, waarop de vertegen-
wcordiger van de Federatie van Transportar
beiders uiteenzette, dat de strijd toen slechts
het teniet dpen van een vroeger toegepaste
loonsverl aging en geen loonsverhooging
gold. Ook stelde de rijksbemiddelaar beide
partijen vragen ten aanzien van het netto
loon, dat de schepelingen in de practijk vei-
dienen.
AUTOBUS TE WATER.
Een autobus, die geregeld arbeiders in de
Zaanstreek van en naar hun werk brengt, is
bij West-Knollendam in de Markervaart ge-
reden.
Toen het overzetveer, waarop de bus stond,
de overzijde van het water had bereikt,-- zette
de chauffeur den motor aan en hij reed, in
weerwil van waarschuwingen, de pont af.
Juist toen de voorste wielen op den gladden
walkant gekomen waren, werd de pont door
het gewioht van het achterste gedeelte van
de wagen weder het water in geduwd, waar-
door de bus achteruit in de vaart reed. Met
groote moeite wisten de arbeiders zich door
een stukgeslagen ruit in veiligheid te stellen.
HET COLL. CONTRACT IN DE
TYPOGRAFIE.
Zaterdag en Zondag heeft te Amsterdam
de Alg. Ned. Typografenbond een huishou-
delijk congres gehouden ter besprekmg van
de nieuwe concept-collectieve arbeidsovereen-
komsten in de boekdrukkers- en bindersbe-
drijven.
Naar wordt vernomen is het collectieve
contract in het boekdrukkersbedrijf aanvaard
met 197 tegen 2 stemmen, terwijl 28 stem-
men afwezig waren. Het contract voor het
boekbindersbedrijf werd met algemeene
stemmen goedgekeurd.
Daar ook reeds verschillende afdeeli-ngen
van de andere vakorganisaties en van de pa-
troonsfederaties de contracten goedgekeurd
hebben, staat't wel vast, dat de nieuwe col
lectieve arbeidsovereenkomsten in de genoem-
de bedrijven van kracht zullen werden.
KORTE BERiCHTEN.
Donderdagnacht heeft bij dikken mist
in de Gouwzee een aanvaring plaats gehad
tusschen de Groningen III, kapitein J. Vogel-
zang, van de GroningenLemmerstoomboot
Mij., en een motorboot. Het berghout van de
Groningen III werd beschadigd, en ter hoog
te van de machinekamer werd een indeuking
vastgesteld. Persoonlijke ongelukken kwamen
er niet bij voor. Beide schepen konden na
eenig oponthoud hun reis voortzetten.
Op verzoek van de politie te Roelofs-
arendsveen is in Den Haag aangehouden ze-
kere O., verdacht van verduistering van
1050 ten nadeele van den heer B. P., te
Roelofsarendsveen.
Verschenen is de memorie van antwoord
op het voorloopig verslag van de Tweede
Kamer nopens de begrooting van ooriog.
In de Staatsmijn Henidrik te Brunsum is
de 23-jarige ongeliuwde sleeper G. J. W. uit
Hoensbroek, door een plotseling neerstortend
dak gefroffen. Hij was c-nniidtieniik dood
Zaterdagnacht is het gebouw der Elec-
trisohe Centrale te Zeeuwsch-Weerdinge to-
taal afgebrand.
Zaterdagmiddag is door onbekende oor-
zaak de mafrassenfSWftS van (Mir. Niaar-
dink aan de Lasonderstraat te Enschede af-
gebrand.
Gisteravond is te Eindhoven de sigaren-
fabriek van den heer J. Leenders afgebrand.
Een groote voorraiad sigaren is verloren ge-
gaan.
Gistermorgen is te Krommenie uitge-
brand cte schilderswerkplaats van den heer
J. van der Laan, alsmede de zich in hetzelfde
gebouw bevindende sigarenma ke rswerk plaats
van den heer Schutjes. Het g»bouw, staande
aan de Noorderhoofdstraat, was eigendom
van eersfgen'oande.
Te Maastricht is Zaterdag uit de zeep-
fabriek van den heer Hustinx, aan de Looi-
ersgracht, 2000 gestolen.
Te Maastricht is een Duitsdier aange
houden, die verdacht wordt van poging tot
inbraak, aldaar gepleegd. De man was eeni-
ge dagen geleden uit de gevangenis te Roer-
mond ontslagen.
Gisternacht zijn hij Bellingwolde twee
paarden van smokkelaars in beslag geno-
men. Zestien paarden zouden over de grens
worden gebracht.
Verschenen is de memorie van antwoord
betreffende het wetsontwerp tot regeting van
de inkomsten en uitgaven van de Posterijen,
de Telegrafie en Telefonie voor het dienst-
jaar 1925.
ERNST1G MTJNONGE'LUK te EIJSDEN.
Zondagochtend deed zich een instorting
voor in de kolenmijn Lim-burg Maas te Eijs-
den. Op de 6001 M. laag gelegen verdieping 18
is een steemmassa van het gewelf losgekomen
en heeft drie arbeiders bedolven. Een van hen
werd levend teruggevonden, ddch hij bezweek
kort daarnfa op de operatidafd. De andere
twee waren reeds overleden. Een der slachtof-
fers is een- Hollander.
Ingezonden stukken
Bititeti verarttwoordelijkheid van de Redac-
tie. De opname in deze rubriek bewijst geens-
zins dat de redactie er mede instemt.)
KERSTBOODSCHAP.
200.000 Gulden moeten worden verzameld
en er is slechts een kapitaal van 35 000
bijeem
Dit is de alarmkreet, die moet worden
aangeheven,- nadat de Minister van Water-
staat omlangs in de Ridderzaal te 's-Graven-
hage gezegd heeft, dat men met 5000 gulden
den bestaanden nood der zeelieden kan
lenigen.
De inlichtingen, waarop Minister van
Swaaij steunde, zijn blijkbaar verstrekt door
personen, die al heel slecht op de hoogte zijin
van wat er geleden wordt in de kringen der
moedige redders.
Wanneer ooit, dan moet thans in herinne-
ring worden gebracht de les eener bekende
fabel
„Help mij eerst uit den' nood, vriend,
Uw redevoerieg kunt gij later houden!"
Terecht heeft dan ook de heer Henri ter
Hall oipheldering gevraagd over die ministe-
rieele verklaring en het Hoofdbestuur van
het „Dorus Rijkers- of Helden der Zee-fonds"
stelde iinmiddels tegenover de bewering van
Zijne Excellentie voornoemd, heel andei'e
gegevens.
Aan een tweehonderd oud redders werd
een vragenformulier gezonden omtrent hun
toestand. Dit formulier werd daarna in han-
den gesteld vain betrokken burgemeesters,
armenraden en instellingen voor armenver-
zorging, om de gegevens te oontroleeren. Het
resultaat tot dusver was, dat de genoemde
autoriteiten 87 voor zeer drfngende hulp
aanbevalen en 43 rapporten nog in onder-
zoek hebben. Er zijn dus vermoedelijk een
120 oud-redders die in zeer behoeftige, soms
in schreiende nooddruftige omstandigheden
verkeeren. Wat is daartegen te beginnen met
de 5000 welke die Minister op de begroo
ting zal brengen? Die vei-klaringen zijn als
't ware een kaakslag, die door het heele land
gehoord is, dank zij onze pers die van den
beginne af dat genoemd fonds werd opge-
richt, hare kolomimen beschikbaar stelde, om
het volk van Nederland er aan te herinneren,
dat het een Nationale Eereschuld te vereffe-
nen had.
Wij staan aan den vooravond van het
Kerstfeest, het feest van innige vreugde en
pleehtige hoop, bij den stilstand der nachten
in den winter. Dan bevindt de aarde zich het
dichtst bij de zon, maar hare duisternis is
nog zoo machtig, dat het nieuwe licht der
zon, hetwelk naar haar been trilt, nog niet
kan doordringen. Dat stilsiaan bewijst ons,
dat een andere macht is opgestaan, dat er
een strijd begonnen en een nieuwe geboorte
in werking is. Door den invloed1 van frissche
krachten zal de zon de overwinning behalen.
Wat is dit gevoel van het midden des win
ters anders dan het voorgevoel „Geen nood
is zoo groot of hij kan gelenigd worden!"
Dat is het Kerstfeest der oatuur!
De natuur, het wijste boek, met schoone
lessen op ieder blad!
De natuur, die haar rechten verlangt, al
is zij geen zelfstandig wezen, maar de Schep-
per in al zijne werken
Wij sidderen en beven voor de natuur-
krachten, die als orkaan en storm onze k-us-
ten beuken. Wij bewonderen de eenvoudige
mannen, die, enkel gedreven door lief-de voor
hud eventnensch, tegen de woeste elementen
den strijd durven aanbinden.
Wij willem zoo gaarne onze dankbaarheid
betoonen, maar velen onzer weten nog niet
hoe zij dit kunnen doen.
HetKerstfeest nadert! Laten
wij daarcm onze offers brengen op het al-
taar der huishouding van die arme, gebrek-
kige zeehelden, die hun laatste levensdagen
met vrouw en Idnderen zoo zorg- en komnier-
vol slijten, omdat zij hun evennaaste lief
hadden, m eer dan zich zelf.
Het Kerstfees nadert! De dag
van blijde hope, waarop wij kunnen tocneir,
dat ook de deugd hare heldten heeft, evcnals
de roem em het geluk
Het Kerstfeest nadert! Alom wor
den kerstboomen opgericht, waaraan het licht
en het goud schiiieren, die ons aan den Ver-
Icsser der wereld herinneren. De immer
groene boom des levens onzer vooi-vaderen,
aan wiens voet heilige bronnen ontsprongen
en van wiens toppen honingzoete dartw
!we0c?ge
Allemaal daarom op voor een getfURKig
Kersfeest ten bate dezer onda-nkbaar vergeten
Blauwe Ridders!
Dat is die Kerstboodscbap, die het Hoofdbe
stuur van het Helden der Zee-fonds tot U
zendt, met de toepasselijke dichtregelen yan
den heer C. W. v. d. Pol:
„Strooi vandaag een enkele bloem
Op des naasten pad;
Strijk hem van't bezorgd gelaaf
Enk'le rimpels glad.
Lenig druk en droog een traan,
Breng en enk'len zegen aan,
Doe een woord van liefde hooren
En Uw dag is niet verloren
Dat is dte Kei'stboodschap voor rijiken en ar
med, voor grooten en kteinen. De overvloed
der gegoeden, wat de middenstand kan missen
en het penningske der arme weduwe maken
het Kerstfeest der behoeftige Redders althians
tot een dag van innige vreugde en pleehtige
hoop!
De groote volksdeugden blijven steeds in de
Neder-Landen:
Naastenliefde en Liefdadigheid
Kerstgaven kunnen-worden gezonden aan:
Het Hoofdbestuur van het Helden der
Zee-Fonds,
HENRI TER HALL, Voorzitter.
Adres: Rijiswij.k (Z.-H)
De statige den, het sieraad van het Kerst
feest, waaraan geschenken prijken, die er op
wijzen, dat wij van den Schepper alles lieb-
Beriijn in den verkiezingsstrijd.
E)e afgestompte zenuwen. Dagelijks
een nieuwe sensatie. Een diktator.
Schouwburgmisere. Verlaging
van de gages van sterren.
Berlijn, einde November.
Berdjn staat aan den vooravond van den
grooten verkiezingsstrijd; de beslissing staat
voor de deur. En nu denkt men in het bui-
tenland natuurlijk, dat de heele stad vervuld
is van onrust en striidrumoer. Maar niets is
minder waar dat dat. Zelden heeft de resi-
dentie van de Duitsche reoubliek een zoo
vreedzaam aanschijn gehad als tegenwoor-
dig. Hevige gevechten, stormaanvallen, de bij
pohtieke verkiezingen gewone scheldpartijen.
het voltrekt zich ditmaal alles alleen in de
couranten en in de politieke vergaderingen.
De menschen lezen de vurige, vlammende ar-.
tikelen, zij verkneukelen zich dat de kopstuk-
ken van de verschillende partijen elkaar in
het haar vliegen, maar zij blijven verder ijs-
kcud onder al dat gebeuren.
Jawel het gaat ditmaal zooals de Ber-
iijner zegt, „Um die Wurst", dat wil zeggen
om zeer ernstige en zeer diep-ingrijpende
kwesties. Het volk moet zich bewust worden
of het in de toekomst een politick van verge-
lijk, van matiging en van wegnemen der te-
genstellingen wil voeren of dat het geleid wil
worden door de nationalistische heethoofden,
die met hun brallende redevoeringen niet an
ders dan telkens nieuwe moeilijkheden schep-
pen. Maar wat moet men doen tegen den ge-
moedstoestand van een bevolking, welter ze
nuwen totaal afgestompt zijn?
EJier en daar ziet men cp straat mannen,
die verkiezingsmanifesten eri vliegende blaad-
jes van een politieke partij uitdeeien. Dan is
een half uur lang een stuk van het trottoir
met viezig-witte papieren bedekt, en dat is
dan feitelijk alles wat men buiten zoo van den
verkiezingsstrijd merkt. Maar dan kortlen de
ernstige mannen van de stadsreiniging, zij
vegen met hun bezem het trottoir sehoon en
alle teekenen van den „blcedigen slag" zijn
verdwenen. Rustig en kalm gaat dan het le-
ven van alle dag weer zijn gang.
In de eerste jaren na de revoiutie was dat
alles heel anders. Toen stonden op de hoeken
van de straten opgewonden menschen, die po
litieke redevceringen hielden, waaruit zich
levendige politieke discussies ontwikkelden.
Daarvan is nu geen spoor te ontdekken;
hoogstens ziet men er een enkele maal een
min of meer comische imitatie van. Toen ik
dezer dagen bij een halte van de tram stond
te wachten, temidden van een groot *aantal
menschen, die eveneens wachtten. kwam er
een man met een rugzak zich bij de wachten-
den voegen. En teen het publiek ongeduldig
werd, omdat de reeds overvolle trams een niet
zoo snelle opname van de wachtenden moge-
lijk maakte als men in Berlijn wenscht, riep
deze grappenmaker: „Volkomen juist. Wij
hebben de regeering, die wij hebben willen,
het moet alles nog veel erger worden". Men
lachte. Wat de man met den rugzak nu
eigenlijk bedoelde, of hij als aanhanger van
een linker- of van een rechterpartij op de re
geering schimpte, was en bleef ten eenenma
le onbekend. Maar niemand deed eenige
moeite dat raadsel op te lossen. Men heeft in
Berlijn niet de minste animo meer zich in een
politick debat te begeven en zeker niet on
straat.
Dat de Berlijners de sensaties van vroeger
niet noodig hebben en zich tcch niet vervelen
wel, daarvoor zorgen andere dingen dan
de verkiezingsstrijd wel. Een van die is het
feit dat elke dag een nieuwe sensatie brengt.
Zoodra men zijn courant openslaat, wordt
de aandacht getrokken door een nieuw
schandaal. Ik bedoel niet gevallen van moorc
en doodslag, van roof en diefstal, van be-
drog en misleiding van de gewone soort. Over
dergelijke kleinigheden maakt niemand zich
meer druk in onze dagen. Er zijn merkwaar-
diger en interessanter spektatelstukken. Eer-
gisteren brachten de couranten verbijsteren-
de mededeelingen over toestanden, die op de
bureaux van het Schlesische Bahnhof, het
hoofdverkeerscentrum van Berlijn-Oost, heer-
schen. In de daar gevestigde bureaux van
het Roode Kruis moeten ongelooflij-ke dingen
gebeuren; zedelijkheidsvergrijpen van de^af-
schuwelijkste soort jegens jonge meisjes en
knapen. Gisteren kwam aan het licht, dat op
de gemeentelijke bureaux van gevonden
voorwerpen de zonderlingste toestanden heer-
sclien; dmgen van waarde, die door eerlijke
vinders daar gebracht worden, verdwijneu
spoorloos Vandaag krijgen we als sensatie-
nummer crie: de arrestabe van een man, die
in zekeren /in cen almachtige positie heeft
bexleed, den leider van de vreemdelingen-af-
deehng bij het Berlijnsche politie-corps. In
Berlijn heeft deze man den bijnaam van
„yreemdelingen-diktator". Het is de Regee-
ringsraad Bartels, die jarenlang het lot van
de reizende vreemdelingen in handen heeft
Aehad, ieitelijk V3n alle vreemdelino'en die
voor korter of langer tijd naar Berlnn kwa
men. Als lemand een pas moest hebben, een
reisverlenging noodig had, een pasverlen una-
wenschte. dan kwamen al deze en dergelijke
Dm oD-tvangen om le deelen met ge- aangelegeoheiea tagstfe »sl
Barfefs ferecfif. Men kan zTcfi voorste'Ten,
welk een macht en invloed deze man had,
hoeveel menschen van zijn beslissingen af-
hankelijk waren, hoe veler bestaan hij schade
kon doen, ja zelfs kon vernietigen. Zijn
macht was des te grooter, omdat er van zijn
beslissingen geen hooger beroep mogelijk
was. Wat hij decreteerde was wet. En nu
schijnt het aan het licht te komen, dat een
ambtenaar met een zoo machtige positie aan
de verzoekingen, die natuurlijk'van alle kan-
ten op hem afkwamen, geen voldoenden weer-
stand heeft kunnen bieden.
En dat verschijnsel is een treurig bewijs van
de mentaliteit van dezen tijd. De zucht naar
weelde maakt zich van alle kringen meester
Ook ambtenaren zijn er niet vrij van geble-
ven. Zij hebben uiteraard, omdat de Staat
arm is, geen groote salarissen en dat wat
vroeger een bepaald voorrecht was van de
ambtenarenklasse; de zekerheid van te behoo-
ren tot een bevoordeelde kaste en het voor-
uitzicht op promotie en ordeteekenen, be-
staat niet meer. De orgewenschte toestan
den, die daardoor in het leven zijn geroepen,
moet men nu aanvaarden zonder er een mid-
del tegen te kunnen aanwenden. Want al zijn
nu de salarissen wel iets verbeterd de gren-
zen zijn lager dan vroeger. Hoe gemakkelijk
kan iemand. die wat zwak van nature is, door
weinig scrupu'cnte menschen, die het een of
ander doel willen bereiken, op een verkeerd
spcor gebracht worden.
Het geld is zeldzaam geworden in Berlijn
Dat ondervinden in Berlijn het sterkst de
theaters of iiever de theaterdirecteuren. Die
verkeeren in een toestand, die sterk aan
vertwijfeling dcet denken. Zij moeten om ac-
teurs en actrices van eenige beteekenis aan
hun theater te vc-rbinden, hooge gages beta-
!en, zij moeten als gevolg doarvan'de toe-
gangsprijzen drie a viermaal hooger maken
dan VGor den ooriog. En daardoor blijven de
menschen weg, want de zaak is hun te kost-
baar geworden. In een paar weken heeft men
in Berlijn twee theater-krachs beleefd. Twee
nieuwe instellingen, het „Dramatische Thea
ter" en de „Goethe-Buhne zijn met de veel
oudere ,,Grosse Volksoper" failliet gegaan.
En hetzelfde dreigt als een Damocleszwaaro
boven vele andere instellingen.
In dit uur van dreigend gevaar hebben "de
theaterdirecteuren zich vereenigd en een
cvereenkomst gesloten. Zij wilden er met
kracht naar streven de voor de tegenwoordi-
ge omstandigheden veel te hooge gages naar
beneden te jagen. De toestand is zoo, dat
verscheidene theaters een recette maken van
200300 Mark, maar dat er denzelfden
avond meer dan een acteur of actrice op-
treedt, die hetzelfde bedrag of nog meer aan
honorarium opstrijkt. Waar moet dat op den
duur heen? Het ergste is het gesteld met
de opera-instellingen. Buitenlandsche gas-
ten hebben in die instellingen hun eischen
opgedfeven tot een fabelachtige hoogte. Wat
zegt men ervan, dat een Ocrienrijksche zan-
geres, Maria Jeiitza, in de Berliner Staats-
oper 4000 dollar per avond verlangde, dat
een zanger als eisch stelde 30 p-Ct. van de
bruto-recette met een minimum van 8O0Q
mark per a\ end. De opera-directies hebben
zich nu vereenigd niemand, onder welke om
standigheden ook, meer dan 1000 mark per
avond te behien. Tegenover de buitenland
sche gasten zal geen uitzondering gemaakt
worden, op Jar deze niet in een veel gunsti-
gfer verhoudino i omen dan de Duitsche zan
gers en zangeressen.
Dit voorbeelcl nu is door de theater-direc-
ties gevolgd. Zij hebben een schaal vastge
steld, volgens welke* geen enkel lid van het
gezelschap meer dan 18.000 mark per jaar
zal kunnen verdienen. Er zijn enkele uit-
zonderingen voorbehouden. Kunstenaars van
zeer bijzondere reputatie, lievelingen van het
publiek, kunnen hooger betaald worden,
maar de namen van deze gelukkigen zijn op
een lijst gebracht en de toevceging van een
nieuwen naam aan deze lijst kan alleen
plafts vinden als een speciaie voor dit doel
benoemde commissie het goedkeurt. En dan
is er nog ook in die gevallen een maximum
gefixeerd: niemand kan meer dan 300 mark
per avond verdienen en de lijst van de actri
ces en de acteurs, die tot dit maximum kun
nen stijgen, bevat slechts elf namen. Tot nu
toe moesten de directeuren veel hooger gaan.
Zoo kreeg Fritzi Massary, de onvergelijkelii-
ke operette-diva tot nu toe 3000 Mark per
avond, dat is een maandelijksch inkomen van
90.000 mark. En voor haar is dan ook weer
een speciaie bepaling getroffen; zij en zij al
leen mag betaald worden boven het maxi
mum, dat voor alle anderen geldt.
De directeur van het theater waar zij op-
treedt, heeft handenwringend gesmeekt hem
toe te staan haar meer te betalen, want van
haar medewerking hangt het bestaan van
het heele theater af. Maar voor de rest zu'-
len de dames en heeren zich een aanzienlij-
ke korting van hun inkomen moeten getroos-
ten, dat in de inflatiepericde tot een schier
fantastische hoogte was gestegen en zich bij
de invoering van de rentemark op een niet te
rechtvaardigen - hoogte had gehandhaafd
Er zal nu eindelijk een einde komen aan
den ongezonden toestand, dat enkele acteurs
een aanzienlijk percentage van de bruto-re
cette voor zich cpeischen. Dat systeem heeft
een groot aantal theateixlirecteuren aan den
rand van den afgrond gebracht. In de toe
komst zal dit nu zijn uitgesloten en men zal
poo-ingen doen, dat deze bepa.lingen ook in
andere deelen van Duitschland van kracht
worden. Bovendien word! een combinatie met
Oostenrijk overwogeh. De acteurs en actri
ces zullen zich tegen deze strooming niet
kunnen verzetten met succes: ook zij zullen
hun offer aan den tijd moeten brengen en
met mindere inkomsten genoe.gen nemen. En
het zullen voornamelijk de grooten zijn, die
dat offer moeten brengen, want hun in hoofd-
zaak treffen de nieuwe bepalingen. En dat is
tenslotte een sociale noodzakeb'jkheid, want
als de direches hun beste krachten wat min
der betalen, zullen zij de anderen een
menschwaardiger bestaan kunnen verze-
keren en daarmede over de periode van den
ernstigsten nood heenhelpen.
Dergelijke dingen die de onzinnige ver-
schiinselen van de eerste jaren na den oor
iog weer regularisecren, zijn een teeken van
gezondwording. Nu hebben we nog een rus-
tige, verstandige en redelijte politiek noo
dig voor een vrije democratische ontwikke-
ling. Of we die zullen krijgen, dat zal af-
hangen van den uitslag der verkiezingen van
aagstaandea Zondag.
fir, MAX OSBORN.
U!
i+it,
Pano-plprr^V
