ASTHM AlIJDERS.
Met ASTHM APOEDER van Apotheker
BOOM gee ft bij inademing direct verlichting
bij Asthma, Bronchitis en daaruit voort-
komende Borstbenatiwdheid en Borstbeklem-
ming. Verkrijgbaab in de meeste Apotheken
en Drogistwinkels a 1.25 per groote gesloten
hlikken doos. Gratis monster op aanvraag bij
jirrna A. M. BOOM, ARM HEM.
arekers op te vangen. Gistetoclitend in de
vrcegte hebben rechercheurs in den Zwaans-
hals alhier aangehouden den lessen werk-
Jiau F. van den B., van den Schiedamschen
dijk. en op den Schiewcg alhier der koopinan
11. P. uit de Gouvernestraat, goede bekenden
van justitie en politie. Zij waren in het be-
zit van een revolver, waarcp een ledige
huls en glacehandschcenen. De losse werk-
man F. van den B. was bij zijn vlucht in een
bterput terechtgekcmen en tot zijn burst
daarin gezakt. De beide mannen zijn naar
net hoofdbureau van politic op het Haag-
eche veer gebracht.
AANVARING.
Gistermorgen omstreeks 4 uur heeft te
Dordrecht aan het Papendrcchtsche Veer een
aanvaring plaats gehad tusschen een sleep-
boot en een roeibcot van den veerdienst. In
de roeiboot zat maar' een passagier, die op
de sleepboot wist over te springen. De 39-ia-
rige veerman A. de Waard verdween met de
boot in de diepte. Later is zijn lijk opge-
vischt. Hij laat een wedtiwe met vijf kinderen
achter.
LOUIS BOUWMEESTER.
Ged. Staten van Noord-Holland hebben
bun goedkeuring gehecht aan het raadsbe-
sluit tot het verleenen van een jaargeld aan
Louis Bouwmeester.
DE DORDTSCHE SALARISSEN.
Eind Dec. 1923 besloot de Raad te Dord
recht over de geheele linie een salarisverla-
ging van 814 pet. in te voeren. Hij koos
daartoe vol verhaal van pensioenbijdragen,
00k voor de salarissen boven /3000. Aan
Ged. Staten werd verzocht de wedde van
burgemeester, secretaris, ontvanger en wet-
houders eveneens met 8ba pet. te willen ver-
minderen. Het presentiegeld der raadsleden
werd met 10 pet. verlaagd en aan de Ko-
ningin werd verzocht de wedde van den Com
missaris van Politie lager te stellen.
Ged. Staten weigerden het besluit van den
vollen aftrek boven 3000 goed te keuren.
cvenmin vond de vermindering van het bur-
gemeesterssalaris en dat der anderen genade
in hun oogen. De presentiegeld- en wethou-
derstractementsverl aging werd evenmin goed-
gekeurd.
De Raad besloot bij de Kroon in beroep te
gaan, doch Ged. Staten hadden inmi'ddels be-
richt, het Raadsbesluit, voor zoover het be-
trof de verlaging der salarissen boven 3000
ter vernietiging aan de Kroon voor te dragen.
Thans hebben zoowel de minister van Binnen-
landsche Zaken als die van Justitie en van
Financien het raadsbesluit in strijd geacht
met de bepalingen der pensioenwet. De mi
nister van Justitie deelt mede, dat hij geen
sanleiding vindt tot vermindering der jaar-
iv< dde van en commissaris van oolitic.
B. cn W. stellen thans den Raad voor, be-
dceld gedeelte van het raadsbesluit in te trek-
Ven en de sinds 1 Jan. 1924 ingehouden sala-
risbedragen te restitueeren.
V'ERKEERSONGEVALLEN.
Op den Flaagweg te Delft gebeurdc Vrij-
'Jagmiddag een auto-ongeluk. Uit de richting
Delft reed een vrachtauto, terwijl van de te-
genovergestelde zijde een auto, waarin drie
etudenten van de Technische Hoogeschcol za-
ten, met groote snelheid naderde. Toen deze
1 wee wagens cp het punt stonden elkander
te passeeren, trachtte de chauffeur van een
derden auto, die eveneens met groote snelheid
reed, tusschen de beide auto's door te komen.
Dit gelukte niet, waardoor de personenwagens
legen elkaar botsten. De auto der studenten
werd nagenoeg geheel verbrijzeld, 00k de an-
dere werd zwaar beschadigd. Het verkeer was
geruimen tijd gestremd.
De studenten liepen door de glassdierven
snijwond -n aan't hoofd en handen op. Mevr
D. uit Rijswijk. die in den auto zat, welke de
verkeerde manoeuvre maakte, kreeg een ern-
stige hoofdwonde.
DOODELIJKE VAL.
Dezer dagen was de 67-jarigc timmerman
Harm Olthoff te Veendam bezig iets aan den
binnenkant van een dak van het magazijn
„De Vlijt" te herstellen. Hij stond op een
verplaatsbare trap. Door onverklaarbare oor-
zaak viel OIF off en ongelukkigerwijs stond
de trap vlak bij de opening der vaste zolder-
irap, zoodat hij niet op den zolder neerkwam,
doch verder naar beneden viel. De man is
aan de gevolgen van het ongeluk overleden.
ARRESTATIE VAN DEN BANKDIREC-
TEUR IN LONDEN.
De Crt. meldt nader over de arrestatle van
Briedee in Londen:
Zelden is er tusschen de politie en een
vluchteling, die zich aan haar arm had weten
te onttrekken. zulk een spel van list en sluw-
hcid gespeeld als tusschen inspecteur Stolp
van het bureau Stadhouderskade en Briedee,
directeur van de Brusselsche Bank.
Om dat aan te toonen, zullen wij in het
kort de voorgeschiedenis nog eens vermelden.
In het vorig jaar achtte de substituut-offi-
cier van justitie, mr. dr. Van Heijnsbergeri,
naar aanleiding van tal van gegevens, het
moment gekomcn, om een huiszoeking te doen
in het kantoor van de Brusselsche Bank, dat
gevestigd was in de Beursstraat achter de
Koopmansbeurs. Toen de justitie cn de poli
tic cbaar verschenen, bleek, dat de beide direc-
teurcn, Briedee en De Jong, Iucht hadden ge
kregen, dat er iets niet in den haak was en
dat zij met een auto op dc vlucht waren gc-
slagen.
De inbeslag genoraen papieren vulden den
transportauto van de politie geheel en uit
deze papieren bleek, dat het vermceden van
oplichting en verduistering van effecten juist
was. In dien tijd hebben we uitvoerig verhaald
op welke schandelijke wijze boeren in Noord-
Brabant en Zeeland de dupe van Briedee, de
Jong en him handlangers waren geworden
Men maakte deze eenvoudigen van geest hun
gocde effecten afhandig en gaf fjun daarvoor
in plaats waardelooze papieren van de Brus
selsche Bank, van de Danube 0>1 Company
;n van de Snreng te Aoeldoorn. 7oowel wat
belreft de oplichting en verduistering zelf, als
wat aangaat de vlucht. zijn zeer uitgebreide
O'l.dcrzcekea jngesteld, die uitgingen van den
commissaris, den heer De Jong cn van den
inspecteur Stolp.
Deze laatste zette de vluchteliugen na en na
cen zeer grillige, kronkelige en sensationeele
reis, waaruit de sluwheid van de beide ccni-
pagnens niet cenmaal, maar tientallen keeren
bleek, kon hij het tweetal in Bonn laten arres
teeren. Deze arrestatie gcschiedde onder een
grcote volksverzamoling en was het begin
van het veelbcsproken gevangenisschandaal
in de geboortcplaats van Beethoven.
Het tweet zat nog geen veertien dagen
in de gevangenis aldaar op de uitlevering te
wachten of dc directeur kreeg van de Am
sterdamsche politic een seintje, dat er pogin-
gen zouden worden gedaan om hen tc laten
ontsnappen. Later kwam een zelfde v aar-
schuwing van de justitie. Desniettegenstaande
wist Briedee, na cnooveer het neheele gevan-
genispersoneel te hebben omgekocht, 't veege
lijf met een vlucht te bergen. Welke festijnen
er in de gevangenis aldaar niaats hadden,
hebben we al uitvoerig gemeld. De minister
van justitie wendde zich tot zijn collega in
Duitschland en een inspecteur van het gevan-
geniswezen pluisde het schandaal uit. Het re
sultant was, dat de directeur van de gevange
nis te Bonn, benevens zes gevangenbewaar-
ders op staanden voet ontslagen werden.
De volgende feiten bleken met betrekking
tot de vlucht: Briedee wiens vrienden als 't
ware de gevangenis omzwermden, klaagde
over ongesteldheid en wist van ziin vriend den
directeur gedaan te krijgen, dat hij zich in een
ziekenveroleging mocht laten onderzoeken
Hem werd een bewaker meegegeven en met
dezen man is Briedee In een cafe raan zitten.
Ei werd veel gedronken en het slot was, dat
de gevangenbewaarder een brief voor den
director van de Brusselsche Bank naar het
posikantoor ging brengen. In dien tusschen-
tijd stapte Briedee in een pereedstaanden
auto en vertrok naar zooals later bleek
Antwerpen. Hier nam hij passage naar Har
wich trein trolc hij verder v."r Londen.
Briedee kon op z'n ringers natellen, dat de
Amsterdamsrhe t-fm tot het laatste
zou achtervolgen. Daarom paste hij een han-
dige true toe, ten einde commissaris De Jong
en inspecteur Stolp op een dwaalspoor te
brengen. Geen brief schreef hij, of hij deed
dezen in cen dubbel couvert. De brieven gin-
geni beurtdings naar handlangers in Parijs,
Antwerpen, Keulen, Dusscldorp en andere
steden, die den eigenlijken brief in het tweede
couvert naar een geheim adres in Amsterdam
doorstuurden. De bedoeling was de politie al
hier te suggereeren, dat hij zich nog op het
vasteland bevond. Ook de inhoud van de brie
ven moest tot deze suggestie leiden. Doch de
politie wist beter-.
Bij stukjes en beetjes werd de knoop ver
der ontward en zelfs de verblijfplaats in Lon
den werd bekend. Hiermede wist zij meer dan
de verschillende bekenden van Briedee, die
absoluut in het duister tastten. Ook het code-
adres in Londen bleef geen geheim. Een en
ander was oorzaak dat vanwege het bureau
Stadhouderskade Scotland Yard op de hoogte
gesteld werd. De arrestatie van den gewiek-
sten vluchteling was elk oogenblik te wachten
cn werd een fcit. Eenige detectives maakten
zich van hem meester en brachten hem over
naar het Gentraalbureau van Scotland Yard
De autoriteiten verwachten, dat de uitleve
ring vlotter zal gaan dan bij Bonn het geval
was, terwijl de ontsnappingskansen te Lon
den heel wat geringer zijn, dan in Duitsch
land.
De Jong, zijn compagnon, bevindt zich nog
steeds in het Huis van Bewaring te Amster
dam.
Was de millioeenzwendel een bekend feit,
minder bekend was de belangsitelling van
het publiek was inmiddels sterk geluwd
dat ook een ciriel proces tcgen de beide
directeuren loopt. Geruimen tijd geleden heb
ben mr. Herman Keijzer en de deskundige
Selter, optredende namens de gedupeerae
slachtoffers van de Brusselsche Bank, beslag
gelegd op den inhoud van eenige safes in
bankgebouwen hier ter stede. Er werd onge-
veer twee ton gevonden. De gevorderde scha-
devergoeding bedraagt een ton.
De politierechter in Bowstreet te Londen
lieeft Zaterdag voohr een week verdaagd de
zaak van den Hollander Philip Jacobus Brie
dee, oud 40 jaar, Nederlandsch onderdaan,
die zich zelf bankier noemt, zonder vast
adres, tegen wie een verzoek tot uitlevering
is ingediend door de Nederlandsche regee-
ring.
437ste STAATSLOTERIJ.
Trekking van Maandag 26 Januari.
5de klasse 3de lijst.
173
214
219
473
694
695
700
757
762
1009
1017
1106
1318
1772
1839
1849
1911
2074
2078
2094
2412
2607
2628
2664
2680
2709
2807
2830
2897
2947
2953
3053
3165
3,206
3242
3336
3380
3385
3476
3477
3490
3495
3531
3849
3934
4037
4069
4130
4245
4312
4426
4437
4459
4463
4525
4767
5426
5549
5638
5647
5664
5830
5839
5.356
5881
5940
5990
6015
6139
6403
6534
6571
6632
661)3
6940
6946
6967
'6984
7051
7053
7369
7579
7602
7690
8047
8129
8157
9401
8643
8673
8679
8699
9130
9145
9166
9200
9362
9519
9555
9670
9812
9865
9860
9912
10034
10097
10204
10328
10365
10667
10683
10747
10S18
11134
11238
11436
11495
11707
11781
12044
12086
12460
*12489
12524
12728
12848
13322
13345
13451
13533
13577
13676
13696
13918
13941
14072
14269
14327
14405
14445
14713
14859
14923
14987
15534
15540
15572
15575
15588
15662
15715
15765
15777
15900
15974
15980
16115
16322
16324
16334
16338
16496
16529
16537
16562
16613
16630
16663
16841
16876
16029.
17012
17124
17209
17260
17338
"17379
17496
17524
17559
17611
17734
17738
17756
17939
17960
18033
18083
18173
18359
18564
18698
18710
18755
18975
189S9
19035
19079
19113
19170
10200
19260
19279
19322
19371
19464
19657
20092
20200
20322
20341
20572
2062!
20643
20656
20750
20044
21004
21059
21360
21376
21410
21621
21689
21837
21855
21941
22076
22143
22244
22203
22353
22365
22491
22604
227(F)
228=4
22868
22909
N i e ten.
106
120
162
194
268
288
296
319
325
34 i
37 3
381
392
417
429
446
481
496
536
591
639
645
765
804
843
893
910
902
986
1014
1027
1034
1090
1108
1110
1163
1165
1198
1219
1364
1411
1452
4551
1597
1606
1630
1644
1722
1753
1775
1781
1858
1870
1871
1908
1942
1967
1999
2006
2070
2095
2160
2169
2176
2181
2190
2207
2294
2296
2332
2397
2410
2457
2472
2498
2517
2621
2701
2768
2789
2805
2811
2S22
2861
2874
3016
3035
3038
3091
3239
3354
3370
3377
3469
3484
3564
3647
3674
3697
3739
3773
3801
3825
3881
3891
3901
3912
3956
3969
4174
4175
4180
4187
4248
4254
42S6
4375
4434
4452
4522
4582
4609
4611
4672
4674
4725
4787
4793
4872
4874
4936
4947
5067
5091
5115
5205
5220
5223
5343
5370
5375
5409
5435
5472
5512
5552
5554
5671
5797
5841
5895
5917
5926
5956
5995
6072
6082
6114
6115
6121
6218
6247
6253
6294
6322
6373
6390
6412
6483
6530
6570
6594
6596
6599
6611
6816
6846
6879
6892
6895
6909
6980
6985
6996
7010
7023
7081
7082
7135
7219
7283
7296
7405
7410
7539
7561
7583
7584
7589
7592
7631
7636
7717
7754
7778
7868
7891
7952
7985
7998
8026
8040
8093
8111
8141
8162
8171
8238
8258
8271
8272
8276
8295
8361
8400
8432
8461
8480
8612
8628
8687
8700
8709
8718
8752
8791
S801
8805
8056
8960
9008
9111
9012
91.03
9183
9206
9253
9271
9374
9387
9401
94=7
9468
0471
9514
9524
9529
9568
9673
9817
9821
9833
9841-
9855
9907
0008
9944
9960
9965
10010
10061
10120
10192
10201
10291
10292
10323
10337
10369
10432
10452
10458
10463
10482
10494
10=01
10503
10525
10541
10626
10710
10717
10729
10941
10984
10902
11027
11037
11093
11096
11104
11138
11163
11164
11228
11267
11338
11358
11491
11522
11586
11622
11623
11630
11729
11738
11750
11791
11808
11843
11854
11868
11891
11928
11980
12016
12027
12040
12068
12075
12116
12123
12143
12158
12209
12247
12263
12270
12274
12444
12556
12559
12568
12601
12619
12643
12660
12676
12683 12695 12703 12721 12740 12757
12772 12833 12847 12858 12889 12929
12947 13007 13008 13019 13041 13049
13093 13107 13152 13168 13179 13232
13268 13291 13293 13308 13377 13407
13474 13584 13589 13629 13641 13653
13755 13763 13771 13822 13858 13877
13902 13913 13956 14009 14032 14044
14061 14143 14175 14229 14266 14309
14326 14332 14333 14454 14647 14652
14680 14684 14726 14738 14776 14802
14818 14840 14934 14985 15002 15015
15102 15103 15155 15177 15221 15236
15287 15309 15348 15351 15386 15391
15393 15422 15452 15475 15512 15533
15580 15660 15665 15759' 15761 15828
15830 15849 15885 15918 15940 15946
15952 15981 16033 16104 16168 16208
16236 16239 16273 16342 16378 16381
16384 16389 16416 16419 16462 16494
16497 16504 16525 16531 16588 16623
16659 16670 16709 16747 16773 16796
16804 16807 16829 16849 16874 16884
16907 16946 16974 16977 17028 17045
17091 17093 17096 17130 17168 I72'0
17221 17234 17250 17254 17255 17274
17279 17297 17305 17343 17359 17387
17412 17423 17448 17459 17464 17466
17508 17558 17571 17601 17671 17698
17713 17750 17757 17785 17792 178=9
17868 17869 17882 17903 17975 18034
18053 18081 18133 18134 18215 18252
18271 18311 18321 18363 18391 18401
18419 18466 18682 18756 18787 18817
18818 18821 18823 18833 18879 18881
18891 18909 18923 18951 18976 18977
19016 19049 H5094 19096 19143 19156
19172 19198 19228 19239 19267 19333
19344 19370 19425 19454 19488 19519
19582 19584 19604 19634 19778 19784
19809 19831 19836 19869 19911 20018
20028 20055 20084 20113 20148 20172
20207 20212 20225 20Z26 20234 20318
20326 20408 20580 20582 20606 20653
20768 20828 20860 20883 20998 20999
21082 21093 21117 21168 21175 21218
21268 21276 21291 21381 21382 21426
21444 21479 21508 21546 21552 21571
21590 21644 21651 21653 21676 21609
21730 21734 21763 21802 21885 21929
21971 21972 21075 21986 22023 22117
22172 22213 22226 22248 22262 22288
22299 22339 2234S 22373 22HQ 22425
22537 22541 22613 22628 22643 22652
22728 22736 22742 22747 2.2773 22809
22851 22880 22882 22889 22914 22923
22978 22983
5de klasse. 4de lijrfNo. 19069 moet ziin
19061.
De beteekenis van de afsiuiting en droog-
making der Zuiderzee voor den Landbouw
in Nederland en de in cuituurbrenging
der gronden.
Voor de Vereeniging van Oudleeriing&n
der Rijkslandbouwwimerschool te, Schagen
behandelde Maandag 26 Januari in hotel
„Vredelust" de heer Ir. S. Smeding het
onderwerp: „De beteekenis van de afsiuiting
en droogmaking der Zuiderzee voor den
Laidbouw in ivderland ui de in cultuur
bringing der gronden.''
Deze vergadering kenmerkte zich door een
nog grootcr bezoek dan die der vorige week,
aangezien ditmaal ook tal van leden der Ver
eeniging tot Ontwikkeling van den Land
bouw in Hollands Noorderkwarder waren
opgekomen.
De vocrzitler, de heer Job. de Veer,
lieette, namens het bestuur, alle aanwezigen
hartelijk welkom en richtte een bijzonder
woord van welkom tot mevrouw E. Dz. Go-
vers, die de eerste dame was, die de lezingen
bijwoondc. Spr. zag daarin een begin van de
belangstelling van de vrouwen van de land-
bouwers ini het vcreenigingslevcn van haar
mannen en hoopte, dat velen hun voorbeeld
zullen volgen. Door de heeren zal dit ten
zeerste worden gew^ardeerd.
Verder beetle spr. speciaa! welkom dim spr
het eere-lid van de vereeniging, die de ver-
.enigiug w.derom ten zeerste aan zich ver-
plicntc door het houden van de lezmg over
het zoo belangrijkc onderwerp. Wij weten,
aldus spr., dat de heer Smeding zeer veel
belang stelt in dit onderwerp, waarover hij
reeds voor verscheidenc jaren een lezing hield
in de Wieringerwaard en waarvan de toen
aanwezigen met genoegen kermis hebben ge-
nomen. Nu de heer Smeding over zooveel
meer materiaal beschikt, kan spr. zich vcor-
stellen, dat wederom zoo velen zich tot dit on
derwerp aarigetrokken gevoekn, om opnieuw
dit onderwerp, waarover nu zcoveel en vcr-
schillcnd wordt geschreven, nauwkeuig te
hooren toelichten, opdat ieder zich daarover
een beter oordeel kan vormen en hetgeep er
over wordtg eschreven, naar ^vaarde te kun-
nen schatten Spr vond't niet alleen verheu-
gend, dat zooveel personen, maar ook ver
schillende organisaties blijk van belangstel
ling hebben gegeven. Hij heette dan ook nog
welkom den voorzitter en den secretaris van
de Commissie van "Joezicht der school, den
Voorz. en den Seer, van de Ver. tot Ontw.
van den Landbouw in Holl. Noorderkwartier
en den secretaris van de Holl. Maatsch. van
Landbouw. Hij hoopte, dat die organisaties
in de personen van de bestuursleden een pret-
tigen indruk zullen krijgen van het werk der
Vereeniging en hij was dankbaar, dat de
Vereeniging nimmer tevergeefs een beroep op
den steun van die organisaties had gedaan.
Hiermede gaf spr. het woord aan den heer
Smeding.
De heer Smeding verklaarde, dat hi]
voor de pauze zou behandelen hoe in het kort
de plannen zijn, dan iets meer in bizonder-
heden welke gronden wij kur.nen verwachten
en waarom de wenschelijkheid zoo groot is,
dat thans zoo spoedig mogelijk met de droog
making zou worden aangevangen.
Na de pauze zou spr. behandelen hoe vol-
gens de tegenwoordig bekend zijnde gegevens
de gronden in> eidtuur behooren te worden
gebracht De plannen voor de afsiuiting en
droogmaking had sp. juist drie jaar geleden
in een vergadering van de Oud-!eerlingen he-
handeid en thai* kon hij daarop dan ook
niet uitvoerig ingaan. De hoofdschote! was
vandaag iets anders.
U weet alien, dat er een afsluitdijk ge-
maakt zal worden van Wieringen naar
Piaam of, wat thans waarschijnlijker is,
van Wieringer naar de Punt van Zurich De
nieuwe richting bestaat nog maar in cen ont-
werp en staat dus nog niet vast. Er komt een
afsluitdijk en het plan is, daarna te maken de
Wieringermeer, de Noord-Westelijke polder,
die een iets ander model zal krijgen, dan de
Staat&commissie van 1898 zich die heeft ge-
dacht.
Dan zui'.en er komen*een 7":d-Westelh'ke m
een Zuid-Oostelijke po'der, die tezamen mis-
schien een polder zullen worden en een
Noord-Oostelijke polder, in totaal hebbende
een opperviak van 200.000 H.A Door de
afsiuiting krijgen wij het IJselmeer, dat door
de rivieren van zoet water wordt voorzien en
dus in een kort aantal jaren een zoetwater-
meer zal worden. 1
Dit is ook een groot voordee! voor Noord-
Holland en Friesland, die 'dan steeds een
voldoende hoeveelheid zoet water kunnen in-
laten en uitslaan, waardoor het water in die
gebieden een vrijwel constant niveau za kur.
nen vormen. Er zijn nog andere voordeekn,
die heb ik vo6r drie jaar echter voldoende
besproken en daarop zal ik dus nu niet na
der ingaan.
Wij zullen het nu hebben over de gronden.
Spr. verwees naar een geoiogische kaart van
de Zuiderzee, waarop die.grondsoorten zijn
aangegeven. Zij bestaan uit zandgrondtn,
zavelgrondep, lichte kleigronden en kleigron-
den. Hoe is die geologische kaart ontstaan?
Er zijn varaf I860 en in de jaren 1874
1875, 1880 en 1895 meer dan op duizend
plaatsen grondmonsters genomen in de oroog
te maken gebieden en op elke plaals zijn
meerdere boringen gedaan, zoodat er duii-
zenden monsters op gronddeelen zijn oncer
zocht; voor het eene deel door Prof. Van
Bemmelen en voor het andere deel door Pi of.
Mayer, die beide tot g-j'ijk!uid<"ide conclusies
zijn gekomen. En op grond van die boringen
is de geologische kaart gemaakt kurr.en wor
den. Men moet die zoo beschouwen, dat ze
ten naastenbij een beeld geeft van den bo-
dtm. Het spreekt vanzelf, dat men over een
opperviak van 200.000 H.A. die kaart niet
in onderdeelen heeft kunnen vaststelk-n. Waar
het bleek, dat men over vrij groote valken
gebieden vond van weinig uiteenkopende
gronden, heeft men gemeend, met viij groote
zekerheid de grenzen van de verscirlknde
grondsoorten te kunnen vastst-Jkn, zooais
thans heeft plaats gehad.
Op grond van het or.derzoek van Prof.
Van Bemmelen, is komen vast te staan, dat
in de Wieringermeer veel zware klei wordt
gevonden van uitnemende kwa'!tcit, op nen
lijfl te stellen met de IJpolde gronden. Zijn
eindconclusie is, dat die gronden zijn van een
uitstekende kwalrteit. De minder zware gron
den zijn van een hooger kalkg:haite en wij
weten alien, dat een niet ail te zware klei-
grond voor cultuur zeer geschiU ts. De cul-
tuurwaarde van- zavelgronden is voor den
landbouw zelfs zeer groot. Prof. Van Bem
melen meent de lichte gronden te kunnen ver-
gelijken met de Zeeuwsche polde*s en ,c Gro-
ninger Zeepolders. De zav-'gronden in ver-
schiilende graden zijn op cen lijn te stellen
met den Westelijken en Ooste'ijken Anna
Paulownapolder. Dan wordt gevonden cen
veenkiei langs de Westkant, aan de Oostkust
van N Flolland en daarover ten nieuive klci
met daaronder de biauwe klei, die hier en
daar aan de oppervlakte zit, maar in hoofd-
zaak 1 Meter onder het veen, dat weei bedekt
is met nieuwe klei, zoodat op de b'auwe klei
een uitstekend opperviak is, te vergelijken
met het Beemsteroppervlak, dat van den
Anna Paulownapolaer, Waard en Groet on
die bekend staan als zeer vruehtbaar. Spr
besprak hierop de grondsoort van den
Nieuwlandcrpolder jn de Haarlemmermeer
en van verschillende polders in Friesland,
waar zich zure grond had gevormd, doordat
de veenhumus een zuring had doen o'ntstaan.
Waar de Zuiderzee vroeger ontstaan is door
het wegslaan van crroote lagen kle;, daar was
het niet denkbeeldig, dat ook een te groote
zmirheid van den grond rrr-— v-.-r' zou
kunnen worden. Daarom hebben schcikundi-
gen de zuurheid van den nrnnd fonnaid en
dc zuurheid is zeer miniem geblcken, zoccat
dit gelukkig rm eva't Dit lcomt ook. c-mdat
op veel plaatsen zich weer jongere klei had
MIJNHARDT's
Keelpijn-Tabletten 60 ct.
Hoest-Tabletten 60 ct.
Hij Apoth. en Drogisten.
afgezet. Langs de Oostkust van het Hoom-
sche Hop en Zuidelijker mag men eenigszins
Zaren grond verwachten, maar waar daar
een vrij breed scheepvaartkanaal zal komen,
is het zeer waarschijnlijk, dat men van zuren
grond in de droog te maken gebieden weinig'
last zal hebben. Verder krijgen wij zandgron-
den, maar in de buitengebieden zeer weinig.
Men krijgt te doen met twee soorten van
zand, het zeezand, zooals in de kom van de
Zuiderzee, te vergelijken bij de.gronden van
Breezand en De Koegras en het diluviale
zard, een voortzettinc van de Veluwe, dat in
cultuurwaarde niet zoo hoog staat ais het
zeezand, maar dit is een klein strookje.
Voigens het nieuwe plan zal er ook een
zeevaartkanaal komen langs de Veluwe; dus
za! men met de diluviale zondgtonden in. de
po'd"rs we<nig te maken hebben.
Ids over de uitgestrektheid en dikte
van de lagen.
Het is gebleken, dat ecu zeer groot gebied
van de Zuidelijke kom bedekt is met een laag
klei van 1 tot 114 M. dikte." Nu zal er onge-
veer 25 pet inklinking van den grond optre-
den, maar dat neemt niet weg, dat men toch
te doen krijgt met ten laag klei van een dikte,
die voor de cultuur van buitengewone betee
kenis moet zijn. Er is zelfs nog een groot op
perviak met een kleiiaagdikte van 2 Meter en
meer.
Op de kaart gaf spr. een en ander aan, er
op wijzende, dat ook groote kleigebieden zul-
lcu onts.aan, in rijkdom te vergelijken met dit
van de IJpolders. Om Urk heeft men ook nog
diluviaal zand, terwijl het zeezand ligt in de
buurt van Muiden.
In de Wieringermeer heeft then dhiemaal
zooveel monsiers genomen als in de andere
gebieden zoodat de Wieringermeer geologisch
heel goed bekend is. Dit was cok vvenschelijk,
omdat men daar meer uiteenloopcnde grond
soorten heeft. Het onderzoek is een enorm
ouderzoek gewcest. Men heeft dc monsters
daar vergelckvn met die van de IJpolders en
andere po'.ders eg waar men moest schatten,
heeft men de jijn altijd zoo getrokken, dat de
tc-cstand niet te gunstig wordt, zoodat men
later nocit verwijten kan, dat als zware klei
is aangegevaj, wat later lichtere grond kan
blijken te zijn. Men heeft zooveel mogelijk
zoo gewerkt, dat dc kridek uitgesloten kan
zijn, a! zal de critiek niet uitblijvcn. Een derde
van het totaal opperviak der Wieringer
meer bestaat uit kieigrond met cen lcleilaag
van 1 y. M. dikte. De zwaarste klci ligt jangs
de Westelijke en Zu'delijke kust. Op verschil
lende plaatsen is die grond met veendeelen
vermengd.
Een deel van den grond bcrit helaas wei
nig kcolzure kalk, maar het voordeel is daar
weer. dat de ondei'grond daar tamelijk veel
lichter is dan de bovengrond.
Uit de analyse studio van Prof, van Bem
melen, welke studie spr. in het origineel las,
b'ijkt, dat deze grond niet op een lijn te stel
len zijn met de kleigronden in de Zuidelijke
kon. De zware zavelgronden in de Wierin
germeer bcslarn ook een aanzienlijk opper
viak; 17 pet daarvan verschilt in ouder-
Trond. Ook dit toonde spr. op een kaart na
der aan,
Verder heeft men een vak, overloonen met
een 30 cM. lrag zard, maar daaronder heeft
men weer zavelgrond cn oen klein deel veen.
Het is bekend. dat de zee-zr.ndgronden tegen-
woerdig voor de cultuur niet waardeloos ziin
cn dat daar we! degelijk iets van te mal<en is.
Povendi 11 is gebleken dnt die zee-zandgron-
d n slibhoudend zijn. Men heeft verschillende
soorten grond vergekken met gronden uit de
omgev'og. Sur. gaf dit nader aan en deelde
nog mede. dat oo: uic't onderzoek van Prof.
Mayer blijkt, dat de bovengrond in hoofdzaak
klei is. en dad de ondergrond 'icbter is dan
de bnvengrend Spr. was tcevallig in staat
0111 dims monsters te vergelijken met de mon
sters van tegenwoordig in gebruik zijnde
gronden, omdat van een vrij groot aantal
monsters van crond uit den Anna Paulowna-
polder, ten tijde van de overstrooming, de
analyses bekend ziin. Dezclfde methode, al?
door Prof. Mayer, was toegepast; het gehalte
ken dus worden vergelcken cn het bleek, dat
de klassificatie van toen gedekt wordt door
de latere. Een vergelnking met onze tcgen-
woordige gronden gaat heel goed op. De con-
clusies van Prof Ma ver en die van Prof, van
Bemmelen ziin, dnt meer dan van den
grond van de foekomstfee raiders een bouw-
Tond zal gcven van groote waarde en dat
slechfs cen ondergeschikt deel geen onmid-
dcllijke waarde zal hebben. Spr. meent, dat
die conclusic iets gocorrigeerd moet "worden,
omdat men ic-en nog geen raad wist met de
lichte zeezandgronden. Daarna is de kunst-
mest gekemen en is bovendien de waterinla-
ting van groote beteekenis geworden De
zandgebieden zijn dus ook van cultuur
waarde.
Be ccnclusie kan enverminderd gehand-
haafd blijven en behoort misschien zelfs reeds
.gunstiger te luiden. Wanneer men dan leest,
dat de heer Mansholt neerschreef, dat hij het
betreurt, dat een waardeloos moeras leegge-
nompt moet worden om de uitstekende bouw-
landen van Friesland en Groningen te ver-
zuipen, dan is zoo'n conclusie zeker dwaas.
In het landbouwkundige blad als de Haag-
sche Post (gelach) van 15 Jan. heeft men ge
meend te moeten protesteeren, dat gclden' be-
schikbaar worden gesteld om de diep onder
water liggende grond van de Zuiderzee van
inferieure kwaliteit bcschikbaar te krijgen. Als
men dit leest. dan vraagt men zichzelf af,
hoe degelijk de bestudeering van het grond-
onderzoek van dien schrijver wel moet zijn
geweest om dit te kunnen neerschrijven
Het is voor het in cultuur brengen van
buitengewone beteekenis het zoutgehalte
van den grond te kennen.
De comm'Ssie-Lovink heeft daamaar dan
cok een onderzoek laten instellen, zoowel
liaar het zoutgehalte van het zeewafer als
naar dat van de daaronder liggende gronden.
Gebleken is. dat in de Wieringer Meer de
"rend gemiddeld 2 ner keukenzout bevat; de
grond van den Zuid-WestpoMer gemiddeld 1
net., die van den Zuid-Oosteliiken polder ge-
middeld pet. cn die in den Oostelijfen
pcv'cr gemiddeld 14 pet.
Uit het ouderzoek bleek, datx<ht corre»80<v-